تحول زیستی (با تأكيد بر بلوغ) PDF

‫باسمه تعالی‬ ‫تحول زيستي (با تأكيد بر بلوغ)‬ ‫فهرست مباحث‬ ‫‪ 01‬نخستين مطالعات درباره بلوغ‬ ‫‪ 02‬پنداره هاي عاميانه در باره بلوغ‬ ‫‪ 03‬...

‫باسمه تعالی‬ ‫تحول زيستي (با تأكيد بر بلوغ)‬ ‫فهرست مباحث‬ ‫‪ 01‬نخستين مطالعات درباره بلوغ‬ ‫‪ 02‬پنداره هاي عاميانه در باره بلوغ‬ ‫‪ 03‬تحقق بلوغ‬ ‫‪ 0301‬نقش غدد درون ريز‬ ‫‪ 0302‬تأثير مسايل ژنتيك‬ ‫‪ 0303‬تأثير تغذيه‬ ‫‪ 0304‬اثر عوامل طبيعی‬ ‫‪ 04‬تبعات زيستی و روانی بلوغ‬ ‫‪ 0401‬تبعات زيستی بلوغ‬ ‫‪ 0402‬تبعات عاطفی – روانی بلوغ‬ ‫‪ 05‬تفاوتهاي دختران و پسران (روان شناسی اختالفی دو جنس)‬ ‫‪ 06‬تأملی دوباره‬  ‫‪ 01‬نخستين مطالعات درباره بلوغ‬ ‫از زمانی كه آدمی تأمل در حيات خويش را آغاز كرد‪ ،‬در مورد مسأله بلوغ تأمل داشت‪ ،‬اما مطالعات تجربی درباره بلوغ و جوانی در‬ ‫قرن ‪ 19‬ميالدي با بررسی تجربی سن بلوغ دختران و پسران و عوامل ذينقش در آن (عوامل اقتصادي– اجتماعی‪ ،‬جغرافيايی) توسط‬ ‫استنلی هال آغاز شد و نظريه پردازيها پس از اين به تدريج ارايه شدند‪.‬‬ ‫‪ 02‬پنداره هاي عاميانه در باره بلوغ‬ ‫براي ورود در بحث بلوغ‪ ،‬نخست بايد ذهن را از برخی از تصورات نادرستی كه در مورد بلوغ وجود دارد‪ ،‬پاك كرد‪.‬برخی از اين‬ ‫پنداره هاي نادرست به شرح زيرند‪:‬‬ ‫‪ -‬بلوغ از يك نقطه زمانی مشخص به بعد شروع می شود و بعد از آن ما با يك فرد بالغ روبرو هستيم‪.‬‬ ‫اگر چه در مراسم گذر موجود در برخی از قبايل بومی و بدوي‪ ،‬بلوغ يك دختر يا پسر از نقطه معينی به بعد در نظر گرفته می شود‪ ،‬ولی‬ ‫جايگزين شدن بلوغ ممكن است از ‪ 9-18‬سالگی به طول بينجامد‪.‬‬ ‫‪ -‬بلوغ در نتيجه ترشح هورمونها آغاز می شود‪.‬‬ ‫درست است كه با افزايش ترشح هورمونها در خون‪ ،‬تغييرات جسمانی گستردهاي در فرد به ظهور می پيوندد‪ ،‬اما تبيين صرف بلوغ با‬ ‫افزايش ترشح غدد درون ريز‪ ،‬درست نيست و بايد در مقوله بلوغ به عوامل اجتماعی و محيطی نيز توجه داشت‪.‬‬ ‫‪ -‬بلوغ تنها در بلوغ جنسی خالصه می شود‪.‬‬ ‫شروع بلوغ با تغييرات جسمانی توام است‪ ،‬اما در ادامه فرد با ورود به جامعه‪ ،‬به بلوغ روانی و شخصيتی دست می يابد‪.‬‬  ‫نگاهی به آموزه هاي دينی داللت بر آن دارد كه شرط ازدواج يك فرد‪ ،‬بلوغ زيستی وي به تنهايی نبوده‪ ،‬بلوغ روانی او است‪.‬‬ ‫عدم توجه به مسأله بلوغ روانی‪ ،‬سبب شده است كه برخالف گذشته كه "كوچك" مردان و زنان "بزرگ" وجود داشتند‪ ،‬در حال‬ ‫حاضر جهان ما با "بزرگ" مردان و زنان "كوچك" مواجه باشد‪.‬‬ ‫‪ -‬افراد بالغ نسبت به دستگاه تناسلی خود و جنس مخالفشان از اطالعات الزم برخوردارند‪.‬‬ ‫در يكی از پژوهشهايی كه با هدف بررسی ميزان اطالعات دانشجويان از دستگاه تناسلی خود و جنس مخالفشان شد‪ ،‬مشخص گرديد‪،‬‬ ‫در برابر دانشجويان سال اول ‪ 18‬ساله كه از ‪ 24‬سوال پژوهش به ‪ 18‬سوال پاسخ درست داده بودند‪ ،‬افراد فارغ التحصيل ‪ 27‬ساله از ‪24‬‬ ‫سوال مزبور تنها به ‪ 13‬مورد آن پاسخ درست داده بودند‪.‬‬  ‫‪ 03‬تحقق بلوغ‬ ‫در شكل گيري بلوغ غدد درون ريز‪ ،‬مسايل ژنتيك‪ ،‬مسايل تغذيه اي و عوامل محيطی ذي نقش هستند كه در ادامه به آنها پرداخته‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫‪ 0301‬نقش غدد بيرون ريز در بلوغ‬  ‫هيپوفيز (سلطان غدد بدن)‬ ‫با رشد سلولهاي هيپوتاالموس‪ ،‬اين مركز عاليم عصبی به غدد هيپوفيز ارسال میدارد‪.‬هيپوفيز كه طولی به اندازه ‪ 0/5‬سانتی متر و وزنی‬ ‫معادل ‪ 0/5‬گرم دارد و به قاعده مغز متصل است‪ ،‬سه فعاليت مجزا را سامان می دهد‪:‬‬ ‫‪ -‬دستور ترشح هورمونهاي فعال كننده غدد مترشحه داخلی (تيروئيد – تيرئواستيمولين‪ ،-‬فوقكليه‪ -‬كورتيكو استيمولين‪ -‬و غدد جنسی‬ ‫‪ -‬گونادو استيمولين‪.)-‬‬ ‫‪ -‬تأثير مستقيم روي رشد عمومی بدن با ترشح هورمون سوماتوترپ‪.‬‬ ‫‪ -‬تأثير مستقيم روي دستگاه تناسلی و ترشحات آن‪.‬‬ ‫غدد فوقكليه‬ ‫غدد فوقكليه داراي دو قسمت خارجی و داخلی است‪.‬قسمت خارجی در ترشحات جنسی مؤثر است‪.‬هورمون جنسی آندروژن (كه‬ ‫مهمترين آن تستوسترون است) و هورمون جنسی استروژن به ترتيب هورمونهاي مردانه و زنانهاي هستند كه در قسمت خارجی فوقكليه‬ ‫تهيه می شوند‪.‬‬ ‫تصور اوليه در مورد هورمونهاي جنسی مردان و زنان اين بود كه يك هورمون جنسی خاص در مرد و يك هورمون جنسی خاص در‬ ‫زن وجود دارد‪ ،‬اما مطالعات بعدي نشان داد كه مردان نيز اندكی استروژن و زنان نيز اندكی تستوسترون در خون خود دارند‪.‬‬ ‫با بيشتر شدن استروژن در مردان‪ ،‬آنان شاهد كم شدن موهاي صورت‪ ،‬بزرگ شدن سينهها‪ ،‬كاهش ميل جنسی و بزرگ شدن ميان تنه‪،‬‬ ‫خواهند شد و با بيشتر شدن تستوسترون در خون زنان‪ ،‬آنان شاهد كوچك شدن سينهها‪ ،‬رشد مو در صورت‪ ،‬رشد شانهها‪ ،‬قطع عادت‬ ‫ماهانه خويش‪ ،‬بزرگ شدن خروسه و افزايش عضالت بدن مواجه می گردند‪.‬‬ ‫بالطبع در موارد اخير هورمون درمانی می تواند به كاهش عوارض اخير بينجامد‪.‬برخی از مطالعات انجام شده حكايت از آن دارد كه‬ ‫زنان قاضی از سطح تستوسترون بيشتري در مقايسه با زنان عادي برخوردار بوده‪ ،‬مردان كشيش‪ ،‬داراي استروژن بيشتري هستند‪.‬مالحظات‬ ‫اخير سبب شده است به غذاي مردان زندانی استروژن افزوده شود‪.‬‬ ‫با قطع قاعدگی زنان و فرارسيدن دوران يائسگی آنان‪ ،‬اگرچه غدد فوقكليه تاحدودي كمبود استروژن زن را تأمين می كنند‪ ،‬اما كم‬ ‫شدن هورمون اخير در خون زن‪ ،‬سبب می شود تستوسترون موجود در خون وي خود را بهتر نشان داده‪ ،‬وي خشن تر رفتار كند‪ ،‬برعكس‬ ‫با افزايش سن مردان و كاهش فعاليت غدد جنسی آنان‪ ،‬استروژن موجود در خون آنان خود را بهتر نشان داده‪ ،‬مردان پير و مسن‪ ،‬از‬ ‫عطوفت و مهربانی بيشتري برخوردار می گردند‪.‬‬ ‫برخی از افراد هم جنسگرا نيز با عنايت به وجود هورمون جنس مخالف در خون خودشان‪ ،‬استدالل می كنند كه هم جنسگرايی آنان‬ ‫به زيادي هورمون جنس مخالف در خون آنها برمی گردد كه استدالل آنان غلط است‪ ،‬زيرا افراد مشابهی با همان تركيب هورمونی‬ ‫وجود دارند كه دست به هم جنسگرايی نمی زنند‪.‬‬ ‫قسمت داخلی يا مركزي غدد فوق كليه مسووليت تنظيم متابوليسم‪ ،‬قند‪ ،‬چربی‪ ،‬پروتيين‪ ،‬آب و نمك را در بدن برعهده دارد و در ضمن‬ ‫به ترشح آدرنالين اقدام می كنند‪.‬‬ ‫غدد (گونادهاي) جنسی‬ ‫غدد جنسی داراي هر دو دسته ترشحات درونريز و برونريز هستند‪.‬‬ ‫غدد جنسی زن به ترشح استروژن (فوليكولين يا هورمون معشوقه) و پروژسترون (لوتئين يا هورمون مادر) اقدام می كنند‪.‬استروژن محيط‬ ‫رحم براي النه گزينی سلول بارور شده و ادامه حاملگی را فراهم می آورد‪.‬‬ ‫رهاسازي تخمك‪ ،‬از ترشحات برونريز غدد جنسی زن به شمار می آيند‪.‬از ‪ 400000‬تخمك كه از ابتداي تولد دختر در بدن وي وجود‬ ‫دارند‪ 500 ،‬تخمك از ‪ 12‬تا ‪ 45‬سال رها شده‪ ،‬امكان باروري زن را فراهم می آورند‪.‬‬ ‫تخمكگذاري ‪ 14‬روز قبل از شروع قاعدگی بعدي صورت می پذيرد‪.‬البته برخی از مطالعات جديد داللت بر آن دارند كه تحريك‬ ‫جنسی زنان‪ ،‬امكان تخمك گذاري بيشتر را فراهم می آورد و زنان به اين ترتيب حتی در دوران قاعدگی خويش امكان باور شدن را‬ ‫دارند‪.‬‬ ‫غدد جنسی مرد ترشحات درون ريز ستوسترون و ترشح برون ريز اسپرم را برعهده دارد‪.‬تستوسترون صفات جنسی ثانويه را در جنس‬ ‫مذكر پديد می آورد‪.‬‬ ‫اسپرمهاي مرد برخالف تخمك هاي زن كه از ابتدا در بدن وي هستند‪ ،‬تجديد شونده هستند‪ ،‬به اين معنا كه پس از دفع اسپرم (يا در‬ ‫صورت عدم دفع‪ ،‬جذب آن توسط بدن)‪ ،‬اسپرمهاي جديد ساخته می شوند‪ ،‬اما به دليل آن كه تخمك هاي زن از ابتدا در بدن وي‬ ‫هستند‪ ،‬در اثرگذر زمان‪ ،‬امكان آسيب ديدگی آنها در اثر تابش اشعه هاي كيهانی و اشعه ايكس بر بدن افراد يا تأثير مواد شيميايی و‬ ‫نظاير آنها بر آنان‪ ،‬وجود دارد و در حالی كه مثالا در زنان ‪ 18‬ساله ميزان تولد كودكان سندرم داون (يا تريزومی ‪ 21‬كه در اثر شكستگی‬ ‫كروموزوم ‪ 21‬آنان پديد می آيد) ‪ 1‬در ‪ 2000‬است‪ ،‬اين رقم در زنان ‪ 35‬ساله حدود ‪ 1‬در ‪ 100‬و در زنان ‪ 45‬ساله ‪ 1‬در ‪ 20‬می شود‪.‬‬ ‫بنابراين پزشكان توصيه می كنند زنان پيش از ‪ 35‬سالگی باردار شوند‪.‬‬ ‫غده تيروئيد‬ ‫تيروئيد به شكل نعل اسب روي گردن قرار دارد‪.‬تيروئيد هورمون تيروكسين را ترشح می كند كه در متابوليسم بدن مؤثر است‪.‬كمبود‬ ‫ترشح تيروئيد به بيماري گواتر می انجامد كه در دوران رشد با عقب ماندگی ذهنی كودك توام خواهد شد‪.‬‬ ‫افزايش ترشح تيروئيد‪ ،‬اختالل اگزوفتالميك را در پی دارد كه موجب فعاليت شديد‪ ،‬هيجان پذيري‪ ،‬لرزش دست و تپش قلب فرد‬ ‫خواهد شد‪.‬‬  ‫پاراتيروئيد‬ ‫غدد پاراتيروئيد ‪ 4‬غدد هستند كه مجاور تيروئيد قرار گرفته اند و مأمور تنظيم فسفر و كلسيم بدن هستند‪.‬ساختن استخوانهاي جديد‬ ‫كمك اين هورمون صورت می پذيرد‪.‬‬ ‫غده لوزالمعده‬ ‫لوزالمعده در عقب و زير معده قرار داد‪.‬ترشح دياستاز براي هضم غذا و انسولين براي تنظيم سوخت و ساز بدن‪ ،‬از فعاليتهاي اين غده‬ ‫به شمار می رود‪.‬كمی ترشح انسولين به ديابت می انجامد كه قند را در خون و ادرار افزايش می دهد‪.‬‬ ‫غده تيموس‬ ‫غده تيموس عقب گردن و زير تيروئيد قرار دارد و به نظر می رسد در رشد و فعاليت دستگاه جنسی مؤثر است‪.‬‬ ‫‪ 0302‬تأثير مسايل ژنتيك‬ ‫مقايسه دوقلوهاي يك تخمكی بيانگر آن است كه برخی از تغييرات بلوغ تحت تأثير مسايل ژنتيك آدمی قرار دارند‪ ،‬مانند رويش مو‬ ‫در سطح بدن و بروز اولين قاعدگی‪.‬اما عوامل محيطی در ساير عاليم بلوغ مؤثر واقع می آيند‪.‬‬ ‫بلوغ با ساير عوامل زيستی نيز مرتبط است‪.‬همبستگی بلوغ دختران و مادران‪ ،‬يكی از اين موارد به شمار می رود‪.‬‬ ‫با افزايش سطح تنيدگی نوجوان‪ ،‬ميزان غذا خوردن وي افزايش يافته‪ ،‬بلوغ وي زودتر محقق می شود‪.‬به همين ترتيب با افزايش چربی‬ ‫و وزن بدن نوجوان‪ ،‬بلوغ وي سريعتر رخ می دهد‪.‬‬  ‫عوامل زيستی مؤثر در تأخير يا تسريع بلوغ‬ ‫اختالالت هيپوفيز (كه به كوچك ماندن جثه و اعضاي تناسلی فرد می انجامد)‪ ،‬آسيب غدد تناسلی (كه به قطع عروق‪ ،‬اعصاب يا آسيب‬ ‫نسوج غدد تناسلی منجر می شود)‪ ،‬كم كاري و ضعف تيروئيد‪ ،‬اختالل در لوزالمعده (كه فرد را به ديابت مبتال می كند) و بيماريهاي‬ ‫قلبی‪ ،‬سوءتغذيه و بيماريهاي خونی در بلوغ تأخير ايجاد می كنند‪.‬‬ ‫تومورهيپوفيز‪ ،‬اختاللهاي غدد فوق كليه و تومور گرانولوزاي تخمدان كه به تحريك غدد مزبور می انجامند‪ ،‬تسريع بلوغ را در پی‬ ‫دارند‪.‬از اين رو ممكن است در اثر اختاللهاي پيش گفته‪ ،‬حتی كودكان ‪ 3/5‬ساله عاليم بلوغ را در خودشان نشان بدهند‪.‬‬ ‫‪ 0303‬تأثير تغذيه‬ ‫در سال ‪ 1880‬بلوغ دختر غربی در ‪ 14/8‬سالگی صورت می پذيرفت‪ ،‬اما پس از گذشت صد سال‪ ،‬مطالعات انجام شده در ‪ 1980‬نشان‬ ‫داد كه سن بلوغ دختر غربی به ‪ 12/5‬سال رسيده است و به تعبير ديگر به ازاي هر دهه‪ 3 ،‬ماه از سن بلوغ دختر (و پسر) غربی كاسته شده‬ ‫است و اين روند (قابل تعميم به ساير نقاط جهان)‪ ،‬ادامه نيز دارد‪.‬‬ ‫يكی از داليل مهم اين امر‪ ،‬اثرات تغذيه است‪.‬كودكان عصر حاضر از سويی به دليل مصرف مواد پركالري و از سوي ديگر به سبب‬ ‫كم تحركی‪ ،‬چاق شده‪ ،‬همين امر در تسريع بلوغ آنان تأثير گذار واقع می آيد‪.‬‬ ‫دختران در دوران بلوغ به روزانه ‪ 2500‬كالري انرژي غذايی نياز دارند‪ ،‬در حالی كه پسران ‪ 3500-4000‬كالري انرژي غذايی الزم دارند‪.‬‬ ‫سنگينی وزن در دختران بيشتر گزارش می شود‪.‬به همين ترتيب احساس بدشكلی بدنی و در پی آن كاهش عزّت نفس نيز در دختران‬ ‫بيشتر گزارش می شود‪.‬در برابر برخی از پسران از سبك وزنی خويش نگران هستند (كه اين امر با افزايش ميزان تغذيه‪ ،‬كاهش تمرينات‬ ‫ورزشی و استراحت مكفی‪ ،‬مرتفع خواهد شد)‪.‬‬  ‫در دوران بلوغ برخی از اختاللهاي تغذيه اي در دختران و پسران در سن بلوغ مشاهده می شود‪.‬‬ ‫روان بیاشتهايی يا بیاشتهايی روانی (‪ )anorexia‬غالباا در زنان (‪ 90-95‬درصد) ‪ 12-18‬ساله رخ می دهد‪.‬زنان مبتال به روان بیاشتهايی‪،‬‬ ‫به دليل تغذيه اندكشان‪ ،‬دچار عوارض قطع قاعدگی‪ ،‬كژكاركردي جنسی‪ ،‬كند شدن ضربان قلب‪ ،‬كاهش سرعت واكنش‪ ،‬كاهش‬ ‫سرعت ادراك‪ ،‬ضعف كاركردهاي ذهنی و در برخی از موارد ايست قلبی میگردند‪.‬‬ ‫جوع يا سيري ناپذيري (‪ ) Bulimia‬اختالل غذايی ديگري است كه با پرخوري و پرخوري و پاكسازي توام است‪.‬برخی از افراد مبتال‬ ‫به سيري ناپذيري پس از پرخوري با توسل به استفراغ كردن يا مصرف ملين ها‪ ،‬تنقيه يا تمرينهاي بدنی شديد‪ ،‬سعی در خنثیسازي‬ ‫اثرات مصرف بيش از حدشان را می كنند‪.‬‬ ‫در افراد مبتال به سيري ناپذيري احساس اضطراب و افسردگی (غم باد)‪ ،‬مالحظه می شود‪.‬‬ ‫در تمامی اختاللهاي تغذيه‪ ،‬همزمان با مداخلههاي پزشكی‪ ،‬مداخلههاي روان شناختی ضرورت دارد‪.‬‬ ‫‪ 0304‬اثر عوامل محيطی‬ ‫عوامل محيطی نيز در بروز و ظهور بلوغ ذي نقش هستند‪.‬مطالعات انجام شده داللت برآن دارند كه تحريكهاي محيطی (نظير مطالعه‬ ‫يا ديدن آثار هرزهنگار)‪ ،‬موجب تسريع بلوغ در فرد می گردند‪.‬برخی از مطالعات ديگر نشان داده اند‪ ،‬آلودگیهاي زيست محيطی نيز‬ ‫در تسريع بلوغ مؤثر واقع می آيند‪.‬‬  ‫‪ 04‬تبعات زيستي و رواني بلوغ‬ ‫در جريان بلوغ همزمان تبعات زيستی و روانی مالحظه می شود كه در ادامه به آنها پرداخته خواهد شد‪.‬‬ ‫‪ 0401‬تبعات زيستی بلوغ‬ ‫رشد جنسی در پسران‬  ‫رشد جنسی در دختران‬ ‫اگر مراحل رشد جنسی دختران و پسران خالصه شوند‪ ،‬در يك تقسيم بندي ديگر می توان مشخصاا از سه مرحله پيش از بلوغ‪ ،‬بلوغ و‬ ‫پس از بلوغ‪ ،‬ياد كرد‪.‬‬ ‫در مرحله پيش از بلوغ كه تحت تأثير ترشحات هيپوفيز صورت می پذيرد‪ ،‬ازدياد سرعت رشد‪ ،‬رشد غدد تناسلی‪ ،‬پستانها و رويش‬ ‫موهاي زهاري و زير بغل مالحظه می شود‪.‬در اين مرحله رشد عمدتاا معطوف به قسمتهاي پايينی بدن هست‪.‬‬ ‫در مرحله بلوغ كه تحت تأثير ترشحات غدد جنسی و فوق كليه پديد می آيد‪ ،‬همزمان با كاهش سرعت رشد‪ ،‬رشد صفات جنسی (مانند‬ ‫بم شدن صدا‪ ،‬رويش مو در صورت جنس مذكر و رشد سينه و ميان تنه در جنس مؤنث) صورت می پذيرد‪.‬ترشح اسپرم و وقوع عادت‬ ‫ماهيانه‪ ،‬از مشخصه هاي اين دوره هستند‪.‬‬ ‫سرانجام در مرحله پس از بلوغ كمال رشد جنسی به دست آمده‪ ،‬فرد داراي قدرت باروري می گردد‪.‬‬  ‫‪ 0402‬تبعات عاطفی بلوغ‬ ‫با بروز و تحقق بلوغ‪ ،‬نوجوانان برخی از تحولهاي عاطفی و روانی را در خود تجربه می كنند كه اهم اين موارد به شرح زير است‪:‬‬ ‫‪ -‬آرمانگرايی‪،‬‬ ‫‪ -‬زندگی در آينده‪،‬‬ ‫‪ -‬شكل دادن به نظام ارزشی‪،‬‬ ‫‪ -‬تأمل درونی و در خود فرورفتگی‪،‬‬ ‫‪ -‬گرايشهاي دينی‪،‬‬ ‫‪ -‬نوسانهاي عاطفی‪،‬‬ ‫‪ -‬هيجان جويی‪،‬‬ ‫‪ -‬كنجكاوي‪،‬‬ ‫‪ -‬تحريكپذيري شديد‪،‬‬ ‫‪ -‬مرموز شدن‪،‬‬ ‫‪ -‬عشق‪،‬‬ ‫‪ -‬بيداري جنسی‪،‬‬ ‫‪ -‬خودنمايی‪،‬‬ ‫‪ -‬ريسك كردن‪،‬‬ ‫‪ -‬اضطراب‪.‬‬ ‫الزم به ذكر است تأخير و تسريع بلوغ در دختران و پسران از تبعاتی متفاوت برخوردارند‪.‬به اين معنا كه با رسش زودتر پسران‪ ،‬پسرانی‬ ‫كه نسبت به افراد هم جنس خودشان از جثه بزرگتري برخوردار شده اند‪ ،‬بيشتر به عنوان رهبر گروه انتخاب شده‪ ،‬پذيرش اجتماعی‬ ‫بيشتري را تجربه می كنند‪ ،‬اما رسش زودتر دختران‪ ،‬سبب می شود دخترانی كه به يكباره قد كشيده اند‪ ،‬احساس نازيبايی كنند‪.‬مورد‬ ‫حسد دوستان قرار گرفتن‪ ،‬مسأله ديگري است كه اين دست از دختران آن را تجربه می كنند‪.‬به همين ترتيب اولياي اين دختران ممكن‬ ‫است به دليل ترس از آسيب پذيري فرزندشان كه از تجربيات الزم يك فرد بزرگسال برخوردار نيست‪ ،‬فعاليت اجتماعی او را محدود‬ ‫می سازند‪.‬‬ ‫رسش ديرتر پسران‪ ،‬در آنان احساس حقارت و اضطراب را نهادينه می سازد‪ ،‬در حالی كه رسش ديرتر دختران سبب می شود آنان‬ ‫خيلی مورد نقد اولياي خودشان قرار نگيرند‪.‬‬ ‫آموزش جنسي جوانان‬ ‫آموزش جنسی جوانان بايد شامل سه مؤلفه اساسی باشد‪.‬‬ ‫‪ -‬ارايه دانش اوليه جنسی به جوانان مانند فرايند توليد مثل‪،‬‬ ‫‪ -‬ارتقاي سالمت فيزيكی مانند آموزش روشهاي پيشگيري از ابتال به بيماريهاي آميزشی‪ ،‬يا جلوگيري از بارداري‪.‬‬ ‫‪ -‬ارتقاي سالمت روانی و هيجانی مانند تبيين روابط جنسی در پرتو عشق و عواطف انسانی‪.‬‬ ‫بررسی مواضع اوليا در زمينه آموزش جنسی جوانان حكايت از آن دارد كه اوليا با استداللهايی نظير شرم‪ ،‬فقدان اطالعات الزم براي‬ ‫انتقال به جوان و يا ترس از عالقه نوجوان به تجربه آنچه به وي انتقال داده می شود‪ ،‬به ميزان زيادي شانه از زير بار آموزش جنسی‬ ‫فرزندشان خالی می كنند و قريب ‪ %85‬اولياي غربی مايلند كه نقش آموزش جنس جوانان را مدارس برعهده بگيرند‪.‬‬ ‫مدارس غربی نيز در راستاي آموزش جنسی جوانان ضمن آموزش پرهيز (كه برنامهاي متضمن به تأخير انداختن روابط جنسی در‬ ‫نوجوانان و جوانان است)‪ ،‬دست به آموزش چگونگی جلوگيري از بارداري و بهداشت جنسی زده‪ ،‬در سطحی فراتر‪ ،‬برخی از مدارس‬ ‫به ارايه خدمات كلينيكی به دانشآموزان دختر در مدرسه اقدام می كنند‪.‬‬  ‫‪ 06‬تأملي دوباره‬ ‫در مباحثی كه گذشت‪ ،‬بحث ضرورت توجه به بلوغ روانی در كنار بلوغ زيستی‪ ،‬مورد تأكيد قرار گرفت و خاطر نشان شد‪ ،‬در عصر‬ ‫حاضر به دليل برخورداري كودكان و نوجوانان از بهداشت و تغذيه مناسبتر در مقايسه با گذشته‪ ،‬رشد فيزيكی سريعتري را از خود به‬ ‫معرض ديد میگذارند و برخالف گذشتهها كه كودكان از اوان كودكی در جريان كار و توليد اجتماعی قرار گرفته‪ ،‬كالري ناشی از‬ ‫تغذيه خويش را به شكل همده در عرصه كار میسوزاندند‪ ،‬در حال حاضر كودكان و نوجوانی كه درنهايت در برابر ايكسباكس و‬ ‫ماهواره به صورت نشسته بازيهاي ديجيتالی خود را تعقيب میكنند‪ ،‬به دليل مصرف نكردن كالريهاي خويش‪ ،‬چاقتر شده‪ ،‬همين امر‬ ‫در تسريع بلوغ زيستی آنان ذينقش واقع خواهد شد‪.‬‬ ‫بلوغ زيستی دختران و پسران كه در عصر فرزندساالري محقق میگردد‪ ،‬در عمل به پديد آمدن «بزرگ مردان» و «بزرگ زنان» كوچك‬ ‫خواهد انجاميد‪ ،‬زيرا اوالا تفكر افرادي كه مثالا در ‪ 10-11‬سالگی بالغ شده اند‪ ،‬تفكر عينی است‪.‬به اين معنا كه اين افراد طبق نظريه پياژه‬ ‫به مرزهاي تفكر انتزاعی نرسيده اند و بالطبع برداشتی كه از عشق در اين ميان دارند‪ ،‬برداشتی عينی است (و مثالا عشق را محدود در فراز‬ ‫و فرود بدن میدانند)‪ ،‬حال آن كه ديگر افرادي كه به مرزهاي تفكر انتزاعی دست يافته اند‪ ،‬برداشت درستتري از عشق مدنظر داشته‪،‬‬ ‫آن را با ارزشهاي درونی فرد همبسته میبينند‪.‬‬ ‫ثانياا خانواده بسياري از كودكان و نوجوانان به سبب پذيرش فرزندساالري‪ ،‬در عمل با بارآوردن فرزندشان در دستمال كاغذي‪ ،‬امكان‬ ‫تجربه فراز و فرودهاي روابط اجتماعی را به ميزان زيادي ازآنان سلب میكنند‪.‬‬ ‫ثالثاا در راستاي بیتوجهی خانواده به تربيت مناسب فرزند‪ ،‬نظام آموزشی نيز به سبب بیعنايتی به آموزش مهارتهاي اجتماعی به‬ ‫دانشآموزان‪ ،‬آنان را بدون آشنا ساختن با زندگی اجتماعی‪ ،‬تنها میگذارند‪.‬‬ ‫رابعاا‪ ،‬مسووالن فرهنگی جامعه به دليل عدم پرداختن به ارضاي هيجانجويی افراد در جامعه‪ ،‬تعلل در بسترسازي فرهنگی جهت كاربري‬ ‫از فناوريهاي ارتباطی جديد و مانند آن‪ ،‬كودكان و نوجوانان را در برابر هجمه بالگرها‪ ،‬شاخهاي مجازي‪ ،‬اينفلوئنسرها و مانند آنها‬ ‫تنها و بدون ياور رها كرده اند‪.‬‬ ‫بنابراين در يك جمعبندي اجمالی میتوان نتيجه گرفت‪ ،‬از سويی با كاهش سن بلوغ زيستی و از سوي ديگر به سبب عدم آموزش‬ ‫مهارتهاي اجتماعی به كودكان و نوجوانان‪ ،‬جامعه در عمل با «بزرگ مردان» و «بزرگ زنان» كوچكی مواجه میگرددد كه با وجود‬ ‫تجربه بلوغ زيستی‪ ،‬بلوغ روانی خويش را در غالب مواقع تجربه نكرده اند و به همين دليل‪ ،‬در تالطم ارزشهاي پرفراز و فرودي كه در‬ ‫فضاي مجازي نوجوانان با آنها مواجه میشوند (نظير تبليغ سيال شدن عشق)‪ ،‬خطرهاي جدي اي متوجه آنان میگردد كه شايد در طول‬ ‫تاريخ چنين مخاطراتی متوجه نوجوانان جامعه نشده است (زيرا در گذشته بلوغ زيستی ديرتر و بلوغ روانی به سبب ورود كودكان و‬ ‫نوجوانان در چرخه كار و توليد اجتماعی زودتر حادث میشدند) و اين مسأله مهمی است كه بايد توجه الزم را در اين ارتباط داشت‪.‬‬