Document Details

AchievableNovaculite1692

Uploaded by AchievableNovaculite1692

Negros Occidental High School

Tags

pagkakaibigan katapatan kaibigan Filipino

Summary

Ang dokumento ay naglalaman ng impormasyon tungkol sa pagkakaibigan, katapatan, at iba't ibang uri ng pagkakaibigan. Nilalaman rin nito ang mga ideya ni John Lennon at Haring Solomon tungkol sa pagkakaibigan.

Full Transcript

**PAKIKIPAGKAIBIGAN** *Ang pagsasabi nang totoo ay maaaring hindi makakakuha ng maraming kaibigan, ngunit ito ay laging magdudulot sa iyo ng tamang mga kaibigan.* *- John Lennon -* Ang kasabihang ito ay nagpapakahulugan ng pagpapahalaga sa katapatan sa pakikipagkaibigan. Ipinapahayag nito na ang...

**PAKIKIPAGKAIBIGAN** *Ang pagsasabi nang totoo ay maaaring hindi makakakuha ng maraming kaibigan, ngunit ito ay laging magdudulot sa iyo ng tamang mga kaibigan.* *- John Lennon -* Ang kasabihang ito ay nagpapakahulugan ng pagpapahalaga sa katapatan sa pakikipagkaibigan. Ipinapahayag nito na ang pagiging tapat ay maaaring maging sanhi ng pagkawala ng ilang kaibigan sapagkat ang pagsasabi ng totoo ay maaaring makasakit sa iba. Ngunit, ang tunay na mga kaibigan ay handang tanggapin ang katotohanan na bukas sa kanilang kalooban at sila'y mananatiling iyong kaibigan. Ayon din sa isinulat ni Haring Solomon, mahigit 3,000 taon na ang lumipas, \"*Ang mga sugat o payo ng isang tapat na kaibigan, bagama't maaaring makasakit, ay may layuning makatulong o magbigay ng tamang gabay. Ang mga halik o pagsisinungaling ng isang kaaway ay maaaring mukhang kaaya-aya ngunit nagdadala ng mapanlinlang na layunin.\"* Ang kasabihang ito ay nagbibigay-diin sa halaga ng tapat na komunikasyon at pagtutulungan sa pagitan ng mga tunay na kaibigan, at nagpapahayag ng ideya na ang mga tamang payo, kahit masakit, ay mas makabubuti sa huli kaysa sa mga maling pagpapahalaga mula sa mga hindi tapat na tao. Sa halip, nais nating mapaligiran ng mga taong maaari nating pagkatiwalaan, kahit na sa makatarungan na paraan lamang. Ang katapatan ay maaaring makapagdulot ng hindi maganda ngunit ito ay hindi maiiwasan. Sa larangan ng pagkakaibigan, ang katapatan ay bumubuo ng isang di-nakikitang kasunduan, isang pangako sa pagitan ng mga puso na nagpapatibay ng ugnayan nang may integridad. Ito ay isang pangako na harapin ang anomang hamon ng sama-sama, nang walang pagpapanggap o maskarang kadalasang isinusuot natin para tayo'y maging katangga-tangap sa mundo. Ito ay nagiging isang salamin na nagpapakita sa atin hindi lamang kung sino tayo kundi kung sino ang nais nating maging---kasama ang mga kaibigan na iginagalang ang katapatan maging sa kanilang sarili. Ang katapatan ay isang napakahalagang katangian sa ating buhay dahil ito ay isa sa mga paraan kung paano ka hinuhusgahan ng mga tao batay sa kung sino ka. Ito ay ang pinakamahalaga ngunit pinakamahirap na aspekto na maaari mong maibahagi sa isang pagkakaibigan. Kung ang mga tao sa paligid mo ay alam na hindi ka tapat, mahirap kang makahanap ng mabubuting kaibigan na handang tumulong sa iyo sa hinaharap. Ang katapatan ay nangangahulugang may integridad at katuwiran. Ito ay isang birtud sa sarili na hinahanap ng lahat. Ang katapatan ay naipakikita sa kilos at gawa. Sa katapatan nag-uugat ang pagkakaibigan. **Mga Uri ng Pagkakaibigan** Sa pilosopiya ni Aristotle, isinasaad niya ang tatlong uri ng pagkakaibigan, na nagbibigay-diin sa iba\'t ibang mga motibasyon at layunin ng pagsasama-sama ng mga tao. Ang bawat uri ng pagkakaibigan ay naglalarawan ng iba\'t ibang aspekto ng ugnayan ng mga tao, mula sa pangunahing layunin ng kapakinabangan hanggang sa mas mataas na adhikain ng kabutihan at moral na pag-unlad. **1. Pagkakaibigang Nakabatay sa Pangangailangan (Friendship of Utility):** - Ito ay ang uri ng pagkakaibigan kung saan ang mga tao ay nagkakaroon ng kaibigan dahil sa kapakinabangan na maaaring makuha sa bawat isa. - Halimbawa, ang isang tao ay maaaring magkaroon ng kaibigan sa trabaho o paaralan dahil sa kagandahan ng pakikipag-ugnayan ay nagdudulot ng kapakinabangan. - Subalit, ang ganitong uri ng pagkakaibigan ay maaaring mawala kapag nag-iba ang situwasyon o hindi na handa ang isa na magbigay ng tulong. **2. Pagkakaibigang Nakabatay sa Pansariling Kasiyahan (Friendship of Pleasure):** - Ito ay ang uri ng pagkakaibigan kung saan ang mga tao ay nagiging kaibigan dahil sa kasayahan o kasiyahan na nadarama kapag magkasama sila. - Halimbawa, ang mga kaibigan na naaaliw na magkasama sa mga paboritong gawain o hilig, tulad ng isports, sining, o iba pang aktibidad na nagdudulot ng kasayahan. - Ito\'y mas mataas kaysa sa unang uri, ngunit maaaring mawala kapag nawala ang kasiyahan o nagkaroon ng pagbabago sa mga katangiang nagbibigay ng ligaya. **3. Pagkakaibigan na Nakabatay sa Kabutihan (Friendship of the Good):** - Ito ay ang pinakamataas na uri ng pagkakaibigan ayon kay Aristotle. Ang pagkakaibigang ito ay itinatag sa pagpapahalaga sa kabutihan at moral na pag-unlad ng isa\'t isa. - Ang mga kaibigan sa uri ng ito ay nagtutulungan at nagtitiwala sa bawat isa para sa kanilang moral na pag-unlad. - Ang uri ng pagkakaibigan na ito ay mas matatag at pangmatagalan kaysa sa iba pang uri dahil ito ay nakabatay sa mga halaga at karakter ng mga kaibigan. Ang pagkakaibigan ay hindi lamang simpleng koneksiyon; ito\'y isang tulay patungo sa mas malalim na pang-unawa sa sarili, sa kapuwa, at sa mas malawak na perspektiba ng buhay. Nagiging pangunahing gabay ito sa harap ng mga hamon ng buhay, naglalakbay tungo sa pag-usbong ng personal na pagkakakilanlan. Itanong sa mga mag-aaral: Ano ang impluwensiya ng iyong mga kaibigan sa iyo? Ang pagkakaibigan ay isang makapangyarihang ugnayan na nagbubukas ng pinto sa maraming positibong aspekto ng ating pagkatao, at ito\'y ipinakikita sa aklat ni Joy Carol (2008) na \"The Fabric of Friendship.\" Narito ang limang dulot ng pakikipagkaibigan sa pagpapaunlad ng ating pagkatao: 1. **Mabuting pananaw sa sarili**: Ang malusog na ugnayan sa kaibigan ay lumilikha ng positibong pagtingin sa sarili. Ang kakayahang magbahagi ng tagumpay at katangian sa isa\'t isa ay nagbibigay-lakas sa personal na pagkakakilanlan at nagpapalalim sa interpersonal na kasanayan. 2. **Kasanayan sa pagiging mabuting tagapakinig**: Ang pakikipagkaibigan ay nagtuturo kung paano maging mahusay na tagapakinig. Ito\'y nagbubukas ng pinto sa pagiging bukas sa pangangailangan ng iba at nagpapalalim sa pang-unawa sa kanilang mga saloobin. 3. **Natutukoy ang tunay na kaibigan**: Ang pakikipagkaibigan ang naglalantad kung sino ang tunay na kaibigan sa pamamagitan ng pagtahak sa mga pagsubok. Ito\'y nagtuturo kung paano makakahanap ng mga kaibigang handang sumuporta at magmahal sa kabila ng mga pagkukulang. 4. **Pagtibayin ang ugnayan sa kabila ng suliranin**: Ang mga di-pagkakaintindihan ay maaaring maging oportunidad upang mapatatag ang ugnayan. Ang pagtanggap, tiwala, at respeto ay bumubuo ng matibay na pundasyon para sa pag-unlad ng pagkakaibigan sa kabila ng mga pagsubok. 5. **Pagbukas sa bagong pananaw**: Ang pagiging bukas sa mga bagong ideya at pananaw mula sa mga kaibigan ay nagdadala ng pag-usbong. Ito\'y naglalagay ng liwanag sa iba\'t ibang aspekto ng buhay, nagpapalawak ng kaalaman, at nagbibigay-daan sa mas malalim na pang-unawa sa iba\'t ibang perspektiba. **Pakikipagkaibigan Tungo sa Paglinang ng Pakikipagkapuwa at Pagtamo ng Mapayapang Lipunan** Ang pakikipagkaibigan tungo sa pag-unlad ng pakikipagkapuwa ay naglalarawan ng pangangailangan ng bawat isa na magkaroon ng malalim at makabuluhang ugnayan sa kapuwa. Ito\'y hindi lamang nagpapahalaga sa pag-unlad ng indibidwal kundi pati na rin sa kasanayan sa pagtanggap at pagbibigay. Ang pagkakaibigan ay nagsisimula sa pagbibigay at pagtanggap, kung saan ang tao ay natututo maglaan ng oras, pagmamahal, at sakripisyo para sa kaniyang kaibigan. Ito\'y nagbubukas ng pinto sa pag-unlad ng pakikipagkapuwa, kung saan ang pagmamahal sa iba at ang pagtingin sa kanilang kapakanan ay nagiging prayoridad kaysa sa sariling interes. Ang pagkakaibigan ay itinuturing na isang birtud ayon kay Sto. Tomas de Aquino, na nagpapahalaga sa katarungan at pagbabahagi ng sarili sa kapuwa. Ang tunay na pagkakaibigan, ayon kay Aristotle, ay nangyayari lamang sa pagitan ng mabubuting tao na naghahangad ng malasakit at hindi iniisip ang sariling kapakinabangan. Ito ay isang ugnayan na walang kondisyon at hindi naghihintay ng anomang kapalit. Ang kaibigan ay pinahahalagahan at iniuukit sa puso tulad ng pagpapahalaga sa sarili. Ang pagkakaibigan ay hindi lamang nagbibigay ng kasiyahan sa personal na antas kundi may malaking epekto rin sa lipunan. Ito ang pinakamataas na ekspresyon ng panlipunang kalikasan ng tao at nagiging pundasyon ng anomang lipunan. Ang mabuting pagkakaibigan ay nagbibigay-lakas sa ugnayan ng mag-anak, magkakapatid, mag-asawa, magkakatrabaho, at iba pa. Ito ay nagdudulot ng suporta at inspirasyon sa pag-unlad ng indibidwal at lipunan. Ang mabuting pagkakaibigan ay may malaking impluwensiya sa pagtamo ng kapayapaan at kaayusan sa isang komunidad. **Interpersonal Neurobiology:** **Implikasyon ng Mabuting Pakikipagkaibigan sa Utak ng Tao** Si Dr. Dan Siegel, isang pangunahing eksperto sa larangan ng kalusugan ng isip o mental health, ay kilala sa kaniyang mga kontribusyon sa interpersonal neurobiology (IPNB). Binuo ni Dr. Siegel ang konseptong ito upang pagtuklasan at maunawaan kung paano nag-uugnayan ang ating kaisipan, emosyon, at katawan sa pamamagitan ng pakikipag-ugnayan sa iba. Inilalarawan ng interpersonal neurobiology kung paano umuunlad at gumagana ang utak, katawan, isipan, at paano sila nagbabago sa konteksto ng pakikipag-ugnayan natin sa ibang tao sa ating buhay. Ang pag-unawa sa neuroscience (siyentipikong pag-aaral ng utak at nervous system) na nagbibigay ng pundasyon sa karamihan ng ating kaalaman tungkol sa pakikipag-ugnayan ng tao ay nagbibigay ng matibay na basehan para sa pag-unawa sa isa\'t isa at pagpapabuti ng mga hindi magandang ugnayan. Pinaninindigan ng IPNB na ang mental at emosyonal na pagbabago ay nangyayari sa pamamagitan ng kamalayan sa sarili at mapagsuporta at mapangalagang ugnayan (supportive and nurturing relationship). Maaari kang maging matatas sa \"wika\" ng emosyonal na koneksiyon, baguhin ang iyong mga nakagawian na hindi nakatutulong sa pagpapalago ng ugnayan, at bumuo ng malusog na relasyon. Samakatuwid, ito ang siyentipikong basehan na ang pakikipagkaibigan ay may kabutihang naidudulot sa paglago ng ating brain functioning at mental na kalusugan. Ang sikolohikal na pananaliksik mula sa buong mundo ay nagpapakita na ang mabuting pakikipagkaibigan ay isa sa mga pinakamaaasahang predictors ng isang mahaba, malusog, at kasiya-siyang buhay (Abrams, 2023). Ang pangagalaga sa pagkakaibigan ay isang boluntaryo at may kamalayang pagsisikap dahil ito ay nangangailangan ng aktibong pamumuhunan ng oras, lakas, at mga damdamin upang mabuo, mapanatili, at palakasin ang ugnayan sa pagitan ng mga indibidwal. Kung wala ang sinasadyang pagsisikap na ito, ang pagkakaibigan ay maaaring mapabayaan at maaaring hindi umunlad. Sa pagtalima sa pagsasakilos ng mga paraan ng pagpapatatag ng pakikipagkaibigan, tatalakayin natin ang mga pangunahing bahagi ng tunay na pagkakaibigan na hango sa aklat nina James at Savary na \"The Heart of Friendship\" (1976). Ang mga pagsusuri na ito ay magbibigay-liwanag sa mga pangunahing aspekto ng pagkakaibigan at kung paanong maaaring maunawaan ang mga ito sa iba\'t ibang konteksto ng buhay. 1. **Presensiya**: Sa pagbuo ng pagkakaibigan, mahalaga ang regular na pagtatagpo at personal na presensiya. Ang totoong kasiyahan ay nakakamtan sa mga oras ng pagkakasama, at mas naiintindihan ang kaibigan sa mga panahon ng pangangailangan. 2. **Paggawa ng Bagay Nang Magkasama**: Ang paggawa ng mga aktibidad nang magkasama ay nagbubukas ng daan sa mas malalim na pag-unawa sa isa\'t isa. Ang pagkakaroon ng komon na interes, tulad ng paboritong aktibidad, ay nagbibigay ng pundasyon sa masusing pagkakaibigan. 3. **Pag-aalaga**: Ang tunay na pag-aalaga ay nangangahulugang suportahan ang pag-unlad ng kaibigan nang hindi ito ginagamit para sa sariling kapakinabangan. Ito ay nagsisilbing halimbawa ng mainit na pagtanggap at pangangalaga. 4. **Katapatan**: Ang katapatan sa pagkakaibigan ay naglalaman ng pagpapahalaga sa pribadong buhay ng isa\'t isa. Mahalaga ang matapat na komunikasyon para maipahayag ang tunay na damdamin nang hindi nasasaktan ang kaibigan. 5. **Pag-aalaga ng Lihim at Katapatan**: Ang pagiging tapat sa lihim at loyal sa isa\'t isa ay nagpapalakas sa tiwala sa pagitan ng magkaibigan. Ito ay nagpapatibay sa ugnayan, at nagbibigay-daan sa masigla at pangmatagalang pagkakaibigan. 6. **Pag-unawa**: Ang pag-unawa ay isang mahalagang aspekto ng pagkakaibigan. Ito ay nangangailangan ng masusing pakikinig at malasakit sa damdamin ng kaibigan. Ang pag-unawa ay nagbubuklod ng mas malalim na ugnayan at nagpapalalim ng pagkakaibigan. Ang mga ito ay mga pangunahing salik ng isang matibay na pagkakaibigan. Mahalaga na ang mga ito'y isaalang-alang at isabuhay upang magtagumpay sa pagbuo ng pangmatagalang pagkakaibigan. Ang proseso ng pagbuo ng pagkakaibigan ay hindi madali. Ito ay may kasamang mga pagsubok at mga suliranin, at mahirap mapanatili ang matibay na pagkakaibigan. **BILANG NG GAWAIN 4: FRIENDSHIP COLLAGE** Mga Layunin: Naipapakita ang iba't ibang paraan ng pagpapatatag ng pagkakaibigan. Mga Kailangang Materyales: ½ illustration board, mga larawan, magazine, dyaryo, at iba pa, gunting, pandikit Panuto: Ang layunin ng gawain na ito ay ipakita ang iba\'t ibang paraan ng pagpapatatag ng pagkakaibigan sa pamamagitan ng pagbuo ng isang kakaibang collage. Ang bawat bahagi ng collage ay kumakatawan dapat sa iba\'t ibang aspekto ng pagkakaibigan. Mga Hakbang: 1. Pangkatin ang mga sarili na may pito hanggang walong miyembro kada pangkat. Mas magiging mainam kung ang magkakasama sa pangkat ay mga magkakaibigan. 2. Maghanap ng mga larawan, litrato, at iba pang mga materyales gaya ng mga lumang magazine at dyaryo, na naglalarawan ng iba\'t ibang paraan ng pagpapatatag ng pagkakaibigan. Maaaring ito ay mga larawan ng masayang pagkakasama, pagtulong sa isa\'t isa, o mga simpleng bagay na nagpapakita ng pag-aalaga at pag-unawa. 3. Pagkatapos makuha ang mga larawan, buoin ang inyong collage na may temang batay sa mga aspekto ng pagkakaibigan na nais bigyang-diin (**presensiya, paggawa ng bagay nang magkasama, pag-aalaga, katapatan, pag-aalaga ng lihim at katapatan, o pag-unawa**). 4. Dapat makabuo ang bawat ng grupo ng isang simbolo na nagpapakita ng matatag na pagkakaibigan. 5. Pagkatapos ng pagbuo ng collage, ang bawat pangkat ay magtalaga ng isang kaklase upang ipresenta ang kanilang gawa sa buong klase. Ipapaliwag kung paano nila naipakita ang iba\'t ibang aspekto ng pagkakaibigan sa kanilang collage.

Use Quizgecko on...
Browser
Browser