Histology Session 5 - Muscles PDF

‫به نام خدا‬ ‫جلسه پنجم‬ ‫بافت شناسی‬ ‫عضالت شامل رشته های انقباضی هستند‪:‬‬...

‫به نام خدا‬ ‫جلسه پنجم‬ ‫بافت شناسی‬ ‫عضالت شامل رشته های انقباضی هستند‪:‬‬ ‫* رشته های انقباضی ضخیم (میوزین)‬ ‫* رشته های انقباضی نازک (اکتین)‬ ‫اجزای رشته اکتین‬ ‫‪ -١‬شامل دو رشته ی )‪ (F‬اکتین می باشد و هر رشته از مولکول های )‪ (G‬اکتین تشکیل شده است‪.‬‬ ‫‪ -٢‬کمپلکس تروپونین که شامل سه جزء می باشد‪ (.‬تروپونین ‪ / C‬تروپونین ‪ / I‬تروپونین ‪)T‬‬ ‫‪ -۳‬تروپومیوزین که روی )‪ (G‬اکتین ها قرار دارد‪.‬‬ ‫اجزای رشته میوزین‬ ‫میوزین شامل زنجیره های سبک و سنگین است‪.‬‬ ‫مولکولهای میوزین در کنار هم فیالمنت ضخیم میوزین را تشکیل می دهند‪.‬‬ ‫‪ -١‬زنجیره سنگین‪:‬‬ ‫دو زنجیره است که هر یک شامل سر و دم می باشند و از قسمت دم به یکدیگر متصل اند‪.‬‬ ‫زنجیره سبک میوزین به سر زنجیره سنگین متصل می شود‪.‬‬ ‫زنجیره سنگین دارای طول (‪ )١١۰nm‬و ضخامت (‪ )۳-٢nm‬است‪.‬‬ ‫‪ -٢‬زنجیره سبک‪:‬‬ ‫دارای مولکول ‪ ATP‬است که انرژی الزم جهت انقباض را فراهم می کند‪.‬‬ ‫همچنین دارای آنزیم ‪ ATP ase‬برای شکستن ‪ ATP‬و آزادسازی انرژی در سر میوزین می باشد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫برای مکانیسم انقباض‪ ،‬حتما نیاز به آزاد شدن یون کلسیم هست‪.‬یون کلیسم باید جایی در عضله ذخیره بشود تا در‬ ‫مواقع لزوم (مواقع انقباض) سریع آزاد شود‪.‬‬ ‫عضله سیستمی داره‪ ،‬تحت عنوان سیستم تریاد (‪ )triad‬یا سیستم سه تایی که این سیستم از سه جزء تشکیل شده‪.‬‬ ‫از یک لوله عرضی ‪ transverse tubule‬تشکیل شده (ساختار لولهای شکل و آبی رنگ در تصویر‪ ،‬که در حد‬ ‫فاصل نوار تیره و نوار روشن قرار گرفته) که درواقع چینی از غشا هست؛ غشای سلول مقداری به داخل فرو میره و‬ ‫یک ساختار ناودانی مانندی (لولهای مانندی) رو تشکیل میده تحت عنوان لوله عرضی یا ‪ tubule‬یا ‪transverse‬‬ ‫‪.tubule‬این یک جزء سیستم تریاد هست‪.‬‬ ‫حاال در طرفین این ‪ t‬توبول ما شبکه گسترده ای از شبکه اندوپالسمی صاف (‪ )SER‬رو داریم‪.‬به مجموعه این دو‬ ‫‪ SER‬که در طرفین لوله عرضی قرار گرفتند و خود لوله عرضی‪ ،‬که روی هم رفته میشود سه جزء سیستم تریاد‬ ‫می گویند که برای مکانیسم انقباض بسیار اهمیت دارد‪.‬حاال یونهای کلسیم در کجا ذخیره میشوند؟ در همین ‪SER‬‬ ‫ها‪.‬در شکل ‪ SER‬به رنگ بنفش و لوله عرضی به رنگ آبی هست‪.‬تریاد در حد فاصل بین نوار تیره و نوار روشن‬ ‫قرار گرفته‪.‬‬ ‫‪2‬‬ ‫در درون هر سارکومر دو تا سیستم تریاد وجود داره‪.‬برای اینکه انقباض شروع بشه‪ ،‬ابتدا باید یون کلسیم از این‬ ‫شبکه ‪ SER‬ای که بسیار گسترده هست و در طرفین لوله عرضی قرار گرفته‪ ،‬آزاد بشه‪.‬حاال زمانی که انقباضی‬ ‫میخواهد انجام شود‪ ،‬پیام عصبی از طریق پایانه های عصبی ای که در عضالت وجود دارد منتقل میشود‪.‬این پایانه‬ ‫های عصبی ناقل پیام هستند‪ ،‬نوروترانسمیتر هایی وجود دارند در وزیکول های انتهایی پایانه های عصبی‪ ،‬که حاوی‬ ‫پیام انقباض هستند‪.‬این پیام که آزاد میشود‪ ،‬پیام می دهد به سلول عضله‪ ،‬سلول عضله نیز پیام رو منتقل میکند‪.‬‬ ‫گفتیم لوله عرضی جنسش از غشاء هست‪.‬غشا در اثر آزاد شدن پیام از انتهای پایانه های عصبی دکالریزه میشود و‬ ‫این دکالریزه شدن به شبکه ‪ SER‬هم میرسد که در مجاورت با آن لوله عرضی هستند‪.‬پیام در نهایت به ‪SER‬‬ ‫میرسد و ‪ SER‬یون کلیسم را آزاد میکند‪.‬پیام به این شکل هست که یون کلسیم آزاد میشود و به قسمت ‪C‬‬ ‫تروپونین متصل میشود‪.‬به این دلیل به این قسمت می گوئیم ‪ C‬که حرف اول کلسیم است و به تروپونین ‪ C‬متصل‬ ‫میشود که یکی از اجزای تروپونین است و در اثر این اتصال شروع انقباض صورت میگیرد‪.‬‬ ‫‪3‬‬ 4 ‫روی ‪ G-Actin‬ها حفره هایی را به رنگ سیاه می بینید که توسط تروپومیوزین و کمپلکس تروپونین پوشیده شده‬ ‫اند‪.‬زمانی که یون کلسیم به آن جزء تروپونین ‪ C‬متصل می شود‪ ،‬شکل ساختاری تروپونین که توسط جزء ‪ T‬به‬ ‫تروپومیوزین متصل است تغییر پیدا می کند‪.‬گفتیم که یک تروپونین ‪ C‬داریم و یک تروپونین ‪. T‬تروپونین ‪T‬‬ ‫درواقع جایی هست که تروپونین را به تروپومیوزین متصل می کند‪.‬پس دو مجموعه تروپومیوزین و تروپونین به هم‬ ‫متصل هستند‪.‬زمانی که تروپونین در اثر اتصال یون کلسیم تغییر شکل پیدا می کند تروپومیوزین را از مکان خودش‬ ‫که در واقع محل اتصال سر میوزین است جا به جا می کند و در نتیجه سر میوزین به پروتیین های ‪G-Actin‬‬ ‫متصل می شود‪.‬پس زمانی که تروپونین در اثر اتصال یون کلسیم تغییر شکل پیدا می کند باعث جا به جا شدن‬ ‫تروپومیوزین می شود و در نتیجه این ناحیه اصطالحا گفته می شود ‪( Expose‬برهنه) می شود برای اینکه سر‬ ‫میوزین متصل شود‪.‬پس در نتیجه ی آزاد شدن یون کلسیم تغییراتی در رشته اکتین رخ می دهد‪.‬جایگاه اتصال‬ ‫سر میوزین را ‪( Expose‬برهنه) می کند و در نهایت سر میوزین در جایگاه خودش (بر روی ‪G-Actin‬ها) متصل‬ ‫می شود‪.‬در اثر اتصال سر میوزین به ‪G-Actin‬های رشته اکتین‪ ،‬زنجیره ی سبکی که روی زنجیره ی سنگین‬ ‫میوزین قرار گرفته فعال می شود‪.‬در زنجیره ی سبک مولکول ‪ ATP‬و آنزیم ‪ATP‬آز داریم که آنزیم ‪ATP‬آز آزاد‬ ‫شده و باعث شکسته شدن مولکول ‪ ATP‬و آزادسازی انرژی می شود‪.‬انرژی آزاد شده از ‪ ATP‬که در سر میوزین‬ ‫هست‪ ،‬انرژی الزم برای خم شدن سر میوزین را فراهم می کند و سر میوزین که به اکتین ها متصل هست با خم‬ ‫شدن خود اکتین ها را به سمت خط وسط سارکومر می کشاند و به این شکل رشته ها روی هم می لغزند و رشته‬ ‫های اکتین به خط وسط سارکومر نزدیک می شوند‪.‬پس در مکانیزم انقباض در اثر اتصال یون کلسیم به کمپلکس‬ ‫تروپونین جایگاه اتصال سر میوزین ‪( Expose‬برهنه) می شود‪.‬پس از آن میوزین سریع می چسبد؛ ‪ ATP‬شکسته‬ ‫می شود و انرژی الزم برای خم شدن سر میوزین فراهم می شود و رشته های اکتین به خط وسط سارکومر نزدیک‬ ‫می شوند و در نهایت سارکومر کوتاه می شود‪.‬‬ ‫* نکته‪ :‬در انقباض‪ ،‬سارکومر کوتاه شده و در استراحت دوباره به حالت قبلی خود بر می گردد‪.‬‬ ‫* نکته‪ :‬در زمان انقباض طول باند تیره تغییر نمیکند اما طول باند روشن نصف طول آن در حالت استراحت است و ناحیه ‪H‬‬ ‫روشنی که در وسط باند تیره قرار دارد به علت همپوشانی که بین اکتین و میوزین وجود دارد محو می شود‪.‬‬ ‫* توضیح فرایند‪ :‬دلیل این اتفاق اورلپیست که بین رشته های اکتین و میوزین ایجاد می شود و اکتین ها به سمت‬ ‫خط وسط کشیده شده و باعث تیره شدن ناحیه ‪ H‬می شوند‪.‬‬ ‫‪5‬‬ ‫حال اگر سارکومر بخواهد دوباره به حالت قبلی (ریلکسیشن) برگردد باید چه اتفاقی رخ دهد؟ در این زمان یک‬ ‫مولکول ‪ ATP‬به سر میوزین متصل می شود و وقتی متصل شد میوزین از جی اکتین جدا می شود و حالت‬ ‫ریلکسیشن رخ می دهد‪.‬‬ ‫عضله قلبی (‪)Cardiac Muscle‬‬ ‫عضله قلبی جزو عضالت مخطط بدن هست چون دارای فیالمنت های اکتین و میوزین می باشد که این فیالمنت ها‬ ‫به گونه ای سازماندهی شدند که باعث ایجاد نواحی تیره و روشن (راه راه) در این عضله می شود‪.‬پس عضله قلبی یا‬ ‫همان کاردیاک در زیر میکروسکوپ دارای نواحی تیره و روشن هست که یکی از راه های تشخیص آن همین نواحی‬ ‫تیره و روشن هست تفاوتی که با عضله مخطط دارد این است که سلول های عضله قلبی کوتاه تر هستند و قسمت‬ ‫انتهایی آن ها منشعب و حالت دو شاخه می شود اما سلول های عضله مخطط استوانه ای شکل و کشیده و غیر‬ ‫منشعب هستند‪.‬سلول های عضله قلبی توسط پروتئین هایی به سلول مجاورشان متصل می شوند و این اتصاالت‬ ‫پروتئینی در زیر میکروسکوپ باعث ایجاد خطوط عرضی در عضله قلبی می شوند‪.‬این اتصاالت پروتئینی‬ ‫اینترکالیتت دیسک یا صفحات بینابینی نام دارند که مرز بین سلول ها را مشخص می کنند‪.‬‬ ‫سلول های عضله قلبی هسته های مرکزی دارند که تک هسته ای هستند و گاهی دو هسته ای هم دیده می شوند از‬ ‫این لحاظ تفاوتی که با عضله مخطط دارند این هست که هسته های سلول های عضله قلبی مرکزی هستند اما‬ ‫هسته های سلول عضله مخطط در حاشیه و در زیر غشا قرار گرفته اند و هر سلول عضله مخطط هم چند هسته ای‬ ‫هست‪.‬مکانیسم انقباض عضله قلبی دقیقا مثل عضله مخطط هست اما یک مقدار سریعتر و غیر ارادی منقبض‬ ‫می شوند‪.‬‬ ‫‪6‬‬ ‫عضله قلبی دائم در حال انقباض (غیر ارادی و سریع) هستند؛ اما عضله اسکلتی با توجه به نیاز بدن منقبض میشود‪.‬‬ ‫عضالت اسکلتی توانایی کمی برای تقسیم درصورت آسیب دارند و از طریق تقسیم سلول های قمری موجود در بافت‬ ‫همبند کنارشان به وجود می آیند اما عضله توانایی تقسیم در صورت آسیب ندارد و بافت همبند جایگزین آن‬ ‫میشود و عمر طوالنی دارند‪.‬عضله قلبی نسبت به اسکلتی به دلیل انقباض دائمی‪ ،‬میتوکندری بیشتری دارد ولی‬ ‫عضله اسکلتی توسعه یافته تر است‪.‬عضله قلبی دارای سیستم )‪ transfer tubule (T‬لوله عرضی است‪ ،‬اما جایگاه‬ ‫آن با این سیستم در عضله مخطط متفاوت است‪.‬در عضله مخطط ‪( transfer tubule‬لوله عرضی) در مرز بین‬ ‫نوار تیره و روشن قرار دارد‪ ،‬ولی قلبی در خط ‪ Z‬قرار دارد‪.‬عضله قلبی دارای ‪( SER‬شبکه سارکوپالسمی) و در یک‬ ‫سمت لوله عرضی توسعه یافته است و به آن دیاد میگویند اما عضله اسکلتی ‪ Terid‬است و از سه جزء تشکیل شده‪.‬‬ ‫عضله قلبی برخالف اسکلتی دارای صفحات بینابینی ‪ intercalated disc‬است و این صفحات برای اتصال سلول‬ ‫های عضله قلبی به هم است‪.‬بافت عضله قلبی در زیر میکروسکوپ‪ ،‬هسته آن آبی رنگ و سیتوپالسم قرمز دارد و‬ ‫هسته سلول در مرکز آن قرار دارد‪.‬همچنین سلول های قلبی نسبت به اسکلتی کوچکتر هستند‪.‬‬ ‫‪7‬‬ ‫سارکوپالسم همان سیتوپالسم است‪.‬تفاوت سلول های ماهیچه ای مخطط و قلبی را از روی هسته ها و منشعب‬ ‫بودن سلول های قلبی تشخیص می دهیم‪.‬هسته در ماهیچه های قلبی مرکزی و در ماهیچه های مخطط در حاشیه‬ ‫قرار دارد‪.‬همچنین سلول های قلبی منشعب و سلول های ماهیچه ای استوانه ای شکل هستند‪.‬به دلیل اینکه از یک‬ ‫مقطع خاص عکس می گیریم ممکن است هسته بعضی از سلول ها دیده نشود اما دلیل بر این نیست که هسته‬ ‫ندارند‪.‬‬ ‫* نکته‪ :‬برای اینکه نواحی تیره و روشن دیده شود برش هایی که در آزمایشگاه داده می شود معموال طولی هستند‪.‬‬ ‫صفحات بینابینی دارای ‪ Desmosomes‬و ‪ Gap Junction‬هستند‪.‬بین این سلول ها برای انتقال یون ها‬ ‫‪ Gap Junction‬های زیادی وجود دارد تا یون ها و مولکول ها جا به جا شوند و انقباض سریع صورت گیرد‪.‬‬ ‫* نکته‪ :‬انتقال یون ها در سلول های قلبی بسیار مهم هست‪.‬در آزماشیگاه صفحات بینابینی به صورت واضح معلوم نیستند‪.‬‬ ‫عضله قلبی دارای میتوکندری های فراوان و هسته مرکزی هست‪.‬اطراف عضله قلبی نیز بافت همبند وجود دارد زیرا‬ ‫خود عضله قلبی رگ خونی ندارد‪.‬‬ ‫‪8‬‬  ‫عضله صاف )‪(Smooth Muscle‬‬ ‫این عضله تفاوت زیادی با دو عضله قلبی و اسکلتی دارد‪.‬تفاوت واضح آن این است که در عضله صاف نواحی تیره و‬ ‫روشن نداریم البته این به این معنا نیست که رشته های اکتین و میوزین نداریم؛ بلکه داریم‪.‬اما این رشته ها با‬ ‫نظمی که در عضله قلبی قرار گرفته بودند نیستند‪.‬رشته های اکتینی که در کنار هم قرار گرفته اند با همدیگر‬ ‫موازی هستند اما باندل هایی را تشکیل می دهند که به صورت مورب قرار گرفته و همدیگر را قطع می کنند‪.‬پس‬ ‫عضله صاف هم اکتین و میوزین دارد اما سازماندهی این رشته ها جوری هست که در جهات مختلف قرار گرفته اند و‬ ‫نواحی تیره و روشن تشکیل نمی شود (درکل می شود گفت که در سلول های عضله صاف یک شکل بی نظم از‬ ‫رشته های اکتین و میوزین داریم)‪.‬ما در قسمت هایی مثل مجاری تنفسی‪ ،‬اطراف عروق‪ ،‬مجاری ادراری‪-‬تناسلی‪،‬‬ ‫دیواره ی رحم‪ ،‬همچنین در دیواره ی احشا مقدار زیادی عضله صاف داریم‪.‬به طوری که حتی گاهی اوقات به عضله‬ ‫صاف عضله احشایی (‪ )Visceral Muscle‬هم گفته می شود‪.‬سلول های عضله صاف به شکل کوچک و دوکی‬ ‫شکل هستند (در قسمت وسط متسع و در طرفین باریک هستند)‪.‬‬ ‫* نکته‪ :‬در زیر میکروسکوپ و با رنگ آمیزی های ‪ H & E‬سلول ها به شکل مشخص دیده نمی شوند و مرز بین‬ ‫سیتوپالسم ها به خوبی واضح نیست‪.‬رشته های اکتین و میوزین در سیتوپالسم این سلول ها به شکل میوفایبر یا‬ ‫همان باندل واقع شده اندو هسته این سلول ها به صورت میله ای شکل و در مرکز سلول قرار گرفته است‪.‬‬ ‫‪9‬‬ 11 ‫هسته سلول های ماهیچه صاف در وسط و در جایی که متسع هست قرار گرفته اند‪.‬هسته ی این سلول ها‬ ‫هم میله ای شکل هست و هم کشیده و در مرکز سلول قرار گرفته اند‪.‬این سلول ها فاقد نوار ‪ Z‬می باشند‬ ‫(برخالف عضله مخطط و اسکلتی )‪ ،‬ولی معادل نوار ‪ Z‬تحت عنوان ‪( Dense Body‬اجسام متراکم) که ساختاری‬ ‫پروتئینی هستند در آنها یافت می شود‪.‬اجسام متراکم در تمام قسمت های غشای سلول و سیتوپالسم سلول قرار‬ ‫گرفته اند و رشته های اکتین از یک سمت به ‪ Dense Body‬ها متصل می شوند (‪ Dense Body‬هایی که تراکم‬ ‫باالیی در غشای سلول دارند)‪.‬میزان اکتین ها بیشتر از میوزین ها می باشد (فیالمنت ها به صورت مورب و در‬ ‫جهات مختلف قرار گرفته و همدیگر را نیز قطع می کنند)‪.‬عضله صاف نسبت به عضله اسکلتی دارای سرعت تکثیر‬ ‫باالیی می باشد و در هر زمانی که از بین برود به سرعت تکثیر شده (قدرت تکثیر باالیی داشته) و جایگزین سلول از‬ ‫دست رفته می شود‪.‬در نتیجه از نظر ترمیم مشکلی ندارد و به راحتی ترمیم پیدا می کند و به میزان باالیی تکثیر‬ ‫می شود‪.‬در عضله صاف پروتئین تروپونین بنام کالمودیولین شناخته می شود (کلسیم به کالمودیولین متصل می‬ ‫شود)‪.‬انقباض در عضله صاف به صورت غیر ارادی می باشد (تحت کنترل هورمون و سیستم پاراسمپاتیک)‪.‬عضله‬ ‫صاف به شدت تحت تاثیر هورمون ها قرار می گیرند؛ مانند هورمون اکسی توسین (انقیاض دهانه رحم و غدد‬ ‫شیری)‪.‬عضله صاف دوکی شکل بوده‪ ،‬هسته ای میله ای شکل داشته و در مرکز سلول قرار گرفته است (اجسام‬ ‫متراکم به شکل نقاطی آبی رنگ در سطح غشایی عضله ی صاف قرار می گیرند که رشته های اکتین (رشته های آبی‬ ‫رنگ) به آنها متصل می شود)‪.‬‬ ‫‪11‬‬ ‫رشته های اکتین از یک سمت به ‪ Dense Body‬ها متصل می شوند‪.‬رشته های اکتین و میوزین‪ ،‬اینطور نیست که‬ ‫با هم موازی باشند‪.‬زمانی که انقباض صورت می گرد‪ ،‬این رشته ها کوتاه نمی شوند بلکه روی هم همپوشانی پیدا‬ ‫میکنند‪.‬انقباضی که ایجاد می شود در واقع تقریباً مثل انقباض عضله مخطط و قلبی هست (هرچند شروع آن کمی‬ ‫متفاوت است) اما در نهایت رشته ها بین هم کشیده می شوند و دوباره آن همپوشانی را دارند‪ ،‬چون‬ ‫‪ Dense Body‬ها روی غشا واقع شدن و به اکتین نیز متصل اند؛ کشیده شدن اکتین باعث جمع شدن سلول‬ ‫می شود‪.‬در حالت انقباض عضله صاف از حالت دوکی شکل خارج شده و به حالت گرد درمی آید‪.‬در برش مقطع‬ ‫طولی عضله صاف‪ ،‬دوکی شکل بودن آن ها قابل مشاهده نیست و فقط یک هسته میله ای شکل دیده می شود که‬ ‫شباهت زیادی با تاندون دارد‪.‬شبیه بافت همبند متراکم منظم دیده می شود اما هسته ها یک مقدار نسبت به آن‬ ‫بافت (که دارای فیبروبالست است) بلندترند و یک حالت پهن تر دارند‪.‬در مقطع عرضی عضله صاف‪ ،‬هسته در مرکز‬ ‫و بعضی از سلول ها بدون هسته به نظر میرسند‪.‬این بافت هیچ شباهتی به بافت اپیتلیال ندارد‪.‬‬ ‫‪12‬‬  ‫مکانیسم انقباض عضله صاف‬ ‫یک تفاوت کوچیک در این مکانیسم با دو عضله قبلی وجود دارد‪.‬باز هم برای شروع انقباض در این عضله به کلسیم‬ ‫نیاز داریم اما به علت عدم وجود سیستم دیاد و تریاد (در عضله صاف لوله عرضی وجود ندارد‪ ser.‬دارند اما به اون‬ ‫شکل نیست که یون کلسیم را در خود ذخیره کند) کلسیم باید به هنگام انجام انقباض از مایع خارج سلولی به شکل‬ ‫انتشار از طریق آن کانال های یونی‪ -‬غشایی که وجود دارد وارد سلول شود ولی به تروپونین متصل نمی شود زیرا‬ ‫تروپونینی وجود ندارد و به جای آن پروتئین دیگری تحت عنوان کالمودیولین وجود دارد که به آن متصل می شود‪.‬‬ ‫این اتصال باعث فعال شدن آنزیمی میشود (آنزیم کیناز) که این آنزیم باعث فسفوریالسیون میوزین می شود‬ ‫(تغییر شکل میوزین) همین تغییر شکل میوزین انقباض بین میوزین و اکتین را ایجاد می کند ولی به شکل انقباض‬ ‫عضله اسکلتی و قلبی نیست (هردو دارای ‪ )g-actin‬اما به شکلی که بیاید و به سر ‪ g-actin‬وصل شود نیست و از‬ ‫طریق فسفوریالسیون میوزین انقباض بین میوزین و اکتین رخ می دهد‪.‬‬ ‫‪13‬‬ 14 ‫این فرآیند به شکلی است که به سر ‪ G-Actin‬متصل نیست و از طریق فسفریله شدن میوزین اینترکشن بین اکتین‬ ‫و میوزین اتفاق می افتد و اینترکشن بین اکتین و میوزین باعث آزاد شدن ‪ ATP‬و آزاد شدن انرژی آن می شود و در‬ ‫نهایت فیالمنت ها وقتی روی هم می لغزند سلول از همه جهات منقبض (کوچک) می شود و از حالت دوکی شکل به‬ ‫حالت گِرد در می آید‪.‬در مقطع طولی عضله صاف‪ ،‬سلول ها دوکی شکل هستند اما در مقطع عرضی هسته ها را‬ ‫می بینیم که در بخش مرکزی سلول قرار گرفته اند و میله ای شکل و کشیده هستند‪.‬‬ ‫در عضله اسکلتی هسته ها در محیط قرار گرفته اند‪.‬‬ ‫به رنگ قرمز دیده نمی شود‪.‬‬ ‫در واقع این فیالمنت ها هستند که به این شکل دیده می شوند و این نقاطی که در سیتوپالسم سلول می بینیم‬ ‫فیالمنت های اکتین و میوزین هستند‪.‬‬ ‫‪15‬‬ 16