THAI HISTORY NOTES PDF

Road to MFA THAI HISTORY 1 WORLD HISTORY 6 MFA 20 Government 23 THAI Policy...

Road to MFA THAI HISTORY 1 WORLD HISTORY 6 MFA 20 Government 23 THAI Policy 26 THAI ECON & Geography 30 CULTURE 36 🌐 ASEAN 43 UN 57 🇪🇺 Sub-regional, Regional and International Cooperation 76 ⚔️ EU 90 NATO 94 Country Facts 96 Conferences/Treaties 104 Events 108 Definitions 110 Ranking 112 Miscellaneous 116 THAI HISTORY Ayutthaya - รวมระหว่าง ละโว ้-สุวรรณภูม ิ พระเจ ้าอูท ่ อง เป็ นกษั ตริยอ ์ งค์แรก - แข่งขันกับรัฐทีม ี ำนาจทัดเทียมกัน สว่ นรัฐทีห ่ อ ่ า่ งไกล เน ้นการทูต การค ้าแลกเปลีย ่ น วัฒนธรรม ั พันธ์กบ ความสม ั หัวเมือง 1. มลายู : มะละกา ไทรบุรี ตรังกานู กลันตัน ปั ตตานี - ผ่านนครศรีธรรมราช 2. เขมร 3. พม่า : มอญเป็ นรัฐกันชน 4. จีน: จิม ้ ก ้อง จีนตีความว่าเป็ นเมืองขึน ้ แต่ไทยได ้ประโยชน์จากการค ้า 5. ญีป่ น: ุ่ เอกาทรศรส : โชกุนอิเอยาสุ 6. รัฐมุสลิม : แขกเทศ คือ นับถืออิสลาม - สมัยพระนเรศวรตำแหน่งจุฬาราขมนตรีสว่ นใหญ่ เป็ นชาวเปอร์เซย ี สบ ื ต่อกันมา ั พันธ์กบ ความสม ั ฝรั่งเศส - พ.ศ.2228 ออกพระวิสต ์ ี่ 14 ุ รสุนทร โกษาปาน ไปเฝ้ าพระเจ ้าหลุยสท - ลาลูแบร์ เป็ นหัวหน ้าคณะเดินทางมาอยุธยา - ฝรั่งเศสสง่ กองทัพมา มะริดและบางกอก ไทยมีสงครามกับพม่า 24 ครัง้ คณะทูตไทยไปยุโรปครัง้ แรกคือ สมัยสมเด็จพระเอกาทศรส ไป ฮอลันดา ่ วั บรมโกศ พระพุทธศาสนา ที่ ลังกาวงศ ์ พระเจ ้าอยูห โปรตุเกสมา รามาธิบดี ที่ 2 สถาปั ตยกรรมแบบยุโรป - พระนารายณ์นเิ วศน์ Rattanakosin ร.1 พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช - สถาปนากรุงรัตนโกสน ิ ทร์ พ.ศ.2325 - ระบบการปกครองเหมือนอยุทธยาตอนปลาย คือมี สมุหนายก สมุหกลาโหม โกษาธิบดี จตุสดมภ์ - พระไตรปิ ฎก (ฉบับทอง) รามเกียรติ์ - กฎหมายตราสามดวง - ราชสห ี ์ คชสห ี ์ บัวแก ้ว (กรมคลังกรมท่า) - สงครามเก ้าทัพ - โปรตุเกส สง่ ทูต อันโตนิโอ หรือ องตนวีเสน ติดต่อกรุงเทพฯ ชาติแรก - อังกฤษยึดเกาะปี นัง ขณะที่ ทวาย มะริด ตะนาวศรี ห่างจากสยามไปเข ้ากับพม่า 1 ร.2 พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาล ัย - ยุคทองวรรณกรรม - อินจัน - สถานกงสุลแรกในสยามคือ โปรตุเกส - อังกฤษสง่ ทูตเข ้ามาเจรจา ยกเลิก การผูกขาดพระคลังสน ิ ค ้า Worldly : อังกฤษยึดอินเดีย ร.3 พระบาทพระนง่ ั เกล้าเจ้าอยู่ (โอรส ร.2) - เจ ้าสวั - *สนธิสญ ั ญาเบอร์น*ี่ กับ UK เป็ นสญ ั ญาฉบับแรกในรัตนโกสน ิ ทร์ สยามได ้เปรียบ - ไทยชว่ ยอังกฤษรบพม่ายุคนี้ - *สนธิสญ ั ญาโรเบิรต ์ * กับ US ครัง้ แรก !! btw US w/ Asian countries - คล ้ายกับเบอร์นี่ + หากมีชาติใด ได ้ตัง้ กงสุล สหรัฐฯ ต ้องได ้ด ้วย - หมอบรัดเลย์ - ปฏิทน ิ นสพ.ภาษาไทย - สงครามอานามสยามยุทธ 14 ปี : TH vs VIET แย่งเขมร - ก่อตัง้ ธรรมยุกตนิกาย ที่ วัดบวรนิเวศวิหาร by ร.4 สมัยเป็ น เจ ้าฟ้ ามกุฏ ร.4 พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยูห ่ ัว (โอรส ร.2) - มีกษั ตริย ์ 2 พระองค์ อีกคนคือ พระปิ่ นเกล ้า - ถือน้ำพิพัธสต ั ยาครัง้ แรก - ราชกิจจานุเบกษา - โรงกษาปณ์ ผลิตเหรียญ - ั *สนธิสญญาเบาว์ รงิ * จอห์นเบาว์รงิ มาขอแก ้สญ ั ญาเบอร์นี่ → ไทยเสย ี เปรียบ ี ิ - 1. ไทยเสยสทธิสภาพนอกอาณาเขต : ไม่ปฏิบต ั ต ิ ามกฏหมายของปท.ทีพ ่ ำนัก แต่ ั ตามต ้นสงกัด ขึน ้ ศาลกงสุล - 2. เก็บภาษี ได ้เพียงร ้อยละ 3 - 3. ไม่มก ี ำหนดสน ิ้ สุดสญ ั ญา - 4. ประเทศไหนได ้สท ิ ธิอะไร อังกฤษต ้องได ้ด ้วย - Keyword: “ชาติทไี่ ด้ร ับการอนุเคราะห์อย่างยิง่ ” - +ผลดี+ - การค ้าขยายตัว การค ้าเสรี ไม่มก ี ารผูกขาดของกรมพระคลังสน ิ ค ้า - เศรษฐกิจไทย เข ้าสู่ ทุนนิยม การขยายตัวปลูกข ้าว - ระบบเศรษฐกิจแบบเงินตรา พึง่ พาต่างชาติมากขึน ้ - US ปธน.แอนดรูว ์ แจ็คสน ั สง่ ผู ้แทน ทำการค ้า TH-US ครัง้ แรก - Last War with พม่า @ เชย ี งตุง - สุรย ิ ป ุ ราคา หว ้ากอ จ.ประจวบคีรข ี น ั ธ์ > บิดาแห่งวิทยาศาสตร์ไทย ร.5 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยูห ่ ัว - ิ วงศ ์ เป็ นผู ้สำเร็จราชการแทน พระยาศรีสรุ ย - ยกเลิกตำแหน่งกรมพระราชวังบวร ยกเลิกวังหน ้า >> สยามกุฏราชกุมาร 2  - คนแรกคือ เจ ้าฟ้ าวชริ น ุ หิศ สนิ้ พระชนม์ เลยเป็ น เจ ้าฟ้ ามหาวชริ าวุธ - มีการสอบทุนเล่าเรียนหลวง - Facilities: โรงไฟฟ้ า โรงประปา กรมพยาบาล กรมรถไฟ แบ ้งสยามกัมมาจล หอรัชฎากร พิพัฒน์เก็บภาษี ศริ ริ าช รพ.แรกของไทย - ่ ใช ้ ร.ศ. เริม - ปฏิรป ู การปกครอง ร.5 ยกเลิก จตุสดมภ์ เป็ นกระทรวง ทบวง กรม - อำนาจการปกครองย ้ายมารวมทีก ่ ษั ตริย ์ - ***ครัง้ แรกทีม ่ ก ี ารปกครอง “รัฐชาติ” มีอธิปไตย ดินแดนชด ั เจน เพือ ่ ไม่ตะวันตกอ ้าง เหตุยด ึ ครอง - เสด็จประพาส สงิ คโปร์ ชวา อินเดีย → เสด็จประพาสยุโรป 2 ครัง้ - FIRST King from Asia เสด็จเยือนยุโรป - UK, France, Belgium, Germany, Italy, Austria-Hungary, Denmark, Czechoslovakia, Switzerland, Russia - สมเด็จพระนางเจ ้าเสาวภาผ่องศรี สำเร็จราชการแทน “สมเด็จรีเจนท์” - เลิกทาส 2448 - วิกฤตการณ์ ร.ศ.112 (วิกฤตการณ์ปากน้ำ พ.ศ.2436) : Thai vs France - ฝศ. อ ้างอธิปไตยเหนือดินแดน ฝั่ งซายแม่ ้ ้ น้ำโขง (ลาว) ใชนโยบายเรื อปื นปิ ดอ่าว ไทย - ฝรศ. ลงโทษทหารไทย คือ พระยอดเมืองขวาง - ไทยยอมยกลาวให ้ เสย ี ค่าปรับ 3 ล ้านฟรังก์ - ฝศ. ยึด จันทบุรี ไว ้ 10 ปี ไทย ต ้องยก ดินแดนฝั่ งขวาแม่น้ำโขงให ้ เพือ ่ แลกกับ จันทบุรี - ฝศ. ยึด ตราด ไทยต ้องยก พระตะบอง เสย ี มราฐ ศรีโสภณ แต่ ฝศ. ไม่คน ื ประจันคีรี เขต - ไทย เสย ี ดินแดนรัฐมลายู/สรี่ ัฐมาลัย ไทรบุร ี ปะลิส กล ันต ัน ตร ังกานู ให้ อ ังกฤษ → ยกเลิกเบาวริง่ กู ้เงิน 4 ล ้านปอนด์ เลิกใชเงิ ้ นพดด ้วง - ไทยเสย ี ดินแดน ฝั่ งซายแม่ ้ น้ำสาละวิน ให ้อังกฤษ - พระบรมรูปทรงม ้า ครบรอบ 40 ปี ชา่ งจากปารีส Worldly: อังกฤษยึดพม่าได ้ทัง้ หมด นรม. ทีด่ ำรงตำแหน่ง นานทีส ่ ด ุ คือ จอมพล ป. พิบล ู สงคราม (รวมระยะเวลา 15 ปี 11 เดือน 25 วัน) นรม. ทีด ั ้ ทีส ่ ำรงตำแหน่ง สน ่ ด ุ คือ นายทวี บุณยเกตุ (17 days) ร.6 พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยูห ่ ัว - จบจากตปท.องค์แรก - กบฏ ร.ศ.130 เลียนแบบจีน และเมืองจำลองดุสต ิ ธานี - พ.ร.บ. ประถมศก ึ ษา การศก ึ ษาภาคบังคับ & รร.ฝึ กหัดข ้าราชการพลเรือนเป็ นจุฬา - พ.ร.บ. คำนำหน ้า พ.ร.บ. นามสกุล - เปลีย่ น ร.ศ. เป็ น พ.ศ. - สร ้างสนามบินดอนเมือง 3  - WORLD WAR I (1914) - เปลีย ่ นเป็ นธงไตรรงค์ - ฝ่ ายสม ั พันธมิตร คือ อังกฤษ ฝรศ. รัสเซย ี VS ฝ่ ายมหาอำนาจกลาง คือ เยอรมนี ออสเตรีย ฮงั การี อิตาลี - ไทยอยูฝ ่ ่ ายชนะ ได ้สท ิ ธิแก ้ สนธิสญ ั ญาสภาพนอกอาณาเขต - ไทยเป็ นสมาชก ิ สนั นิบาตชาติ - อนุเสาวรีย ์ ทหารอาสา วงเวียน 22 กรกฎา - แต่งตัง้ ดร.ฟรานซส ิ บี แชร์ ชาวอเมริกน ั เป็ น ทีป ่ รึกษาราชการตปท. ตำแหน่ง พระยากัลยา ณไมตรี ร.7 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยูห ่ ัว - Great Depression > ปลด ขรก. - การเปลีย ่ นแปลงการปกครอง 24 มิ.ย. พ.ศ.2475 - เห็นตัวอย่างจาก ตุรกี ญีป ่ น ุ่ จีน - หล ัก 6 ประการ : ล ้มเลิกสมบูรณายาสท ิ ธิราชย์ แสดงความเป็ นประชาธิปไตย - เอกราช ความปลอดภัย เศรษฐกิจ การศก ึ ษา เสมอภาค เสรีภาพ - 10 ธ.ค. 2475 รัฐธรรมนูญฉบับถาวร ก่อนหน ้านี้ พระยากัลยาณไมตรี ร่างฉบับแรก - เปลีย่ นคำว่า คณะกรรมการราษฎร เป็ น คณะรัฐมนตรี - นายปรีด ี พนมยงค์ เสนอ เค้าโครงเศรษฐกิจ สมุดปกเหลือง ถูกมองว่าสงั คมนิยม เกินไป ไม่ผา่ นรัฐสภา ถูกโจมตีวา่ เป็ นคอมมิวนิสต์ - พระยาพหลรัฐประหารครัง้ แรก ปรีดก ี ลับมา - 4 days later - ประชุมสภาครัง้ แรก - กบฏบวรเดช - จัดตัง้ ราชบัณฑิตยสภา - พระราชทานปริญญาบัตรครังแรก - Shortest reign ร.8 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูห ่ ัวอาน ันทมหิดล - ร.7 สละพระราชสมบัต ิ ตอน ร.8 อายุเพียง 9 พรรษา - 24 มิ.ย. เป็ นวันชาติ ก่อนจะเปลีย ่ นเป็ น 5 ธ.ค. - จอมพล ป. เป็ น นรม. - รัฐนิยม 12 ประการ - เชอ ื่ ผู ้นำชาติพ ้นภัย / ไทยทำ ไทยใช ้ ไทยเจริญ - เกิดรัฐวิสาหกิจ และ กระทรวงอุตสาหกรรม + แบ ้งชาติ - **SIAM → THAILAND by หลวงวิจต ิ รวารสาร - 2483 สงครามอินโดจีน - ไทยสง่ ทหาร ยึดดินแดนคืนจาก ฝรศ. - ยุทธนาวีเกาะชา้ ง ญีป ่ นเข ุ่ ้าไกล่เกลีย ่ ฝรศ.ยอมคืน >> อนุสาวรียช ั สมรภูม ิ ์ ย - เป็ นการรบทางทะเลครัง้ เดียวของกองทัพเรือไทย - 2484 WORLD WAR II มหาเอเชย ี บูรพา 4  - ญีป่ นยกพลขึ ุ่ ้ บก ขอทางผ่านไปพม่าอินเดีย อ ้างว่า จะชว่ ยเอาดินแดนคืนจาก น อังกฤษ ฝรศ. - ขบวนการเสรีไทย นำโดย ม.ร.ว.เสนีย ์ ปราโมท และปรีด ี - สร ้างรถไฟสายมรณะ - เสรีไทย - ในไทย X.O Group โดยปรีด ี - ในอังกฤษ Force 136 โดย ม.จ.ศุภสวัสดิว์ งศส ์ นิท สวัสดิวต ั น์ - ในอเมริกา O.S.S โดย ม.ร.ว.เสนีย ์ ปราโมช - สญ ั ญาทีท ั ่ ำให ้ไทยไม่แพ ้ : สญญาความตกลงสมบู รณ์แบบ - จอมพล ป. ลาออก แพ ้เรือ ่ งย ้ายเมืองหลวงไปเพชรบูรณ์ - ปรีด ี เป็ นรัฐบุรษ ุ อาวุโส - ร.8 สวรรณคต ครองราชย์เพียง 12 ปี การเมืองสม ัยใหม่ในไทย - จอมพล ป.’s ร ัฐนิยม ประกาศ 12 ฉบ ับ 1. เปลีย ่ นชอ ื่ จากสยาม > ไทย 2. 1 ม.ค. เป็ นวันขึน ้ ปี ใหม่ 3. แต่งกายแบบสากลนิยม 4. เคารพธงชาติ เพลงชาติ เพลงสรรเสริญพระบารมี 5. ปรับปรุงการเขียนภาษาไทย ตัดพยัญชนะ 6. สรรพนาม ฉั น ท่าน “สว ัสดี” โดย พระยาอุปกิตศล ิ ปสาร 7. ไทยทำ ไทยใช ้ ไทยเจริญ - นายทวี บุณยเกตุ เป็ น นรม. ทีอ ่ ยูใ่ นตำแหน่งสนั ้ ทีส ่ ดุ (18 วัน) - ไทยเข ้า UN ในยุค นรม. พลเรือตรี ถว ัลย์ ธำรงนาสว ัสดิ์ - นรม. พจน์ สารสน ิ เคยดำรงตำแหน่ง เลขา ส.ป.อ. (SEATO) - จอมพลถนอม กิตข ิ จร - ว ันเสย ี งปื นแตก การปะทะกับ พรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย อ.นาแก จ. นครพนม ในยุคที่ ดำเนินนโยบายปราบคอมมิวนิสต์อย่างรุนแรง - แถลงการร่วมถน ัด-ร ัสก์ พ.ศ.2505 - สมัยจอมพลสฤษดิ์ - USA จะให ้ความชว่ ยเหลือถ ้าไทยถูกรุกราน โดยไม่ต ้องขอมติจาก องค์กาาร ั สนธิสญญาป ้ องก ันภูมภ ิ าค เอเชย ี ตอ.ต. (SEATO) -- สหรัฐอเมริกา สหราช อาณาจักร ฝรั่งเศส ออสเตรเลีย นิวซแ ี ลนด์ ปากีสถาน ไทย และฟิ ลป ิ ปิ นส ์ - ไทยอนุญาติให ้ USA ตัง้ ฐานทัพ เพือ ่ ปฏิบต ั กิ ารในอินโดจีน - รมว.กต. ถนัด คอมันตร์ และ นาย ดีน รัสก์ - คำสง่ ั นายกร ัฐมนตรีท ี่ 66/2523 : นโยบายการต่อสูเ้ พือ ่ เอาชนะคอมมิวนิสต์ - By พลเอกเปรม ติณสูลานนท์ - นโยบายการเมืองนำการทหาร ถ ้ามอบตัวจะไม่ถก ู ดำเนินคดี 5 WORLD HISTORY World War I (1914-1918) Causes 1. ความรู ้สก ึ ชาตินย ิ มในยุโรป 2. เซอร์เบีย ต ้องการขับไล่อท ิ ธิพลของ จักรวรรดิออสเตรีย-ฮงั การี ให ้ออกจากคาบสมุทรบอล ข่าน 3. รัสเซย ี สนับสนุนเซอร์เบีย เพราะชนชาติ 4. สงั่ สมอาวุธและกำลังทหาร ความเชอ ื่ ว่าสงครามจะเป็ นทางออก 5. ***ชนวน*** มกุฏราชกุมาร ออสเตรีย-ฮงั การี ถูกลอบสงั หารที่ บอสเนีย ออสเตรีย-ฮงั การี เชอ ื่ ว่าเซอร์เบียมีสว่ น ั ันธมิตร : อ ังกฤษ ฝรศ. ร ัสเซย ฝ่ายสมพ ี + อเมริกา ญีป ่ น ุ่ อิตาลี ไทย ฝ่ายมหาอำนาจกลาง : เยอรมนี ออสเตรีย-อ ังการี + บัลแกเรีย ออตโตมัน เป็ น total war Effects 1. ปธน. วูดโรว์ วิลสน ั ออกแถลงการณ์ 14 ประการ → สน ั นิบาตชาติ แต่ USA ไม่เข ้าร่วม 2. สนธิสญ ั ญาทีเ่ ป็ นปั ญหา a. สนธิสญ ั ญาแวร์ซายส ์ ทีท ่ ำกับเยอรมนี b. สนธิสญ ั ญาแชงต์แยร์แมง ทีท ่ ำกับ ออสเตรีย c. เนยยี ทำกับ ยัลแกเรีย 3. ยุโรปอ่อนแอ สหรัฐฯ ญีป ่ น ุ่ เข ้มแข็งขึน ้ 4. เกิดประเทศใหม่ในยุโปรตะวันออก : เชคโกสโลวะเกีย โปแลนด์ ฮงั การี 5. ฝ่ ายแพ ้จ่ายค่าปฏิกรสงคราม World War II (1939-1945) Causes 1. ลัทธิจักรวรรดินย ิ ม ชาตินย ิ ม แข่งขันทางเศรษฐกิจ - เศรษฐกิจตกต่ำ แต่ละประเทศเลยพยายามขยายอำนาจไปแอฟริกาและเอเชย ี เพือ ่ หา วัตถุดบ ิ และตลาด - ญีป ่ น ุ่ ยึด แมนจูเรีย - อิตาลี ยึด เอธิโอเปี ย - เยอรมนี ผนวก ออสเตรีย และ เชโกสโลวาเกีย 2. ลัทธินยิ มทางทหาร - พยายามสร ้างกองทัพ มหาอำนาจระแวงกันเอง 3. ความไม่เป็ นธรรมของสนธิสญ ั ญาแวร์ซายส ์ - ข ้อตกลงข ้อ 231 โบ ้ยเยอรมนีอย่างเดียว ให ้จ่ายค่าปฏิกรสงครามเยอะมาก 4. ความขัดแย ้งในอุดมการณ์การเมือง 6  นิยมทางทหาร : Nazism by Hitler & Fascism by Mussolini ต่อต ้านแนวคิด - เสรีนย ิ ม เน ้นชาตินย ิ ม 5. ความอ่อนแอขององค์การสน ั นิบาตชาติ - สหรัฐฯ ไม่เข ้าร่วม แต่สหรัฐฯ เป็ นมหาอำนาจทุกด ้าน เลยล ้มเหลว Events - 1939 : เยอรมนี บุก โปแลนด์ อังกฤษ กับ ฝศ. เป็ นพันธมิตรกับ โปแลนด์ เลยประกาศ สงครามกับ เยอรมนี - 1940 : เยอรมนี ยึดกรุงปารีสได ้ - ญีป ่ น ุ่ บุกเมืองท่าสำคัญ ๆ ของอินโดจีน → USA, UK, China, ฮอลันดา จัดตัง้ แนวร่วม ABCD แต่ไม่ได ้ผล - A:America B:Great Britain C:China D:Dutch East Indies - ใชกำลั ้ งเศรษฐกิจต่อต ้านญีป ่ น ุ่ โดยไม่จำหน่ายสน ิ ค ้าทีเ่ ป็ นยุทธปั จจัย เชน ่ ยางพารา น้ำมัน - 1941 : turned to be global scale - ญป. พันธมิตรของ เยอรมนี โจมตีฐานทัพเรือ เพิรล ์ ฮาร์เบอร์ >> สหรัฐฯ ประกาศเข ้า สงคราม - 1944 : D-Day การยกพลขึน ้ บกครัง้ ใหญ่ทน ี่ อร์มงั ดี ฝรั่งเศส - 1945 : สหรัฐฯ โจมตี ฮโิ รชม ิ า กับ นางาซากิ ด ้วย ระเบิดปรมาณู Effects 1. ประเทศทีแ ่ พ ้ ได ้แก่ เยอรมนี อิตาลี ญป รวมทัง้ ออสเตรีย โรมาเนีย บัลกาเรีย ฮงั การีั ฟิ นแลนด์ ต ้องจ่ายค่าปฏิกรสงคราม 2. ประเทศทีแ ่ พ ้ สูญเสยี ดินแดนและอาณานิคม 3. ปี 1945 พิจารณาคดีนเู ร็มเบิรก ์ (Nuremberg Trials) จัดโดยทหารฝ่ ายสม ั พันธมิตร พิพากษาคณะผู ้นำทางการเมือง ทหาร เศรษฐกิจ ของนาซเี ยอรมัน ฐานะ อาชญากรสงคราม >> leads to >> ปฏิญญาสากลว่าด้วยสท ิ ธิมนุษยชน 1948 (Universal Declaration of Human Rights: UNDR) ทีไ่ ทยก็รว่ มสนับสนุน ⬇️ ิ ผู ้ก่อตัง้ สหประชาชาติ (United Nations: UN) More details below 4. สหรัฐฯ​เป็ นสมาชก - Originally: 51 member states; as of 2023 - Now: 193 member states ทีม ่ าของ UN = กฏบ ัตรแอตแลนติก (Atlantic Charter) 1941 - ิ แถลงร่วมกันของสองผู ้นำ ระหว่าง แฟรนคลิน รูสเวลท์ กับ เชอร์ชล - หลังประชุมบนเรือรบออกัสตา เพือ่ แสวงหหาสนั ติภาพของโลก 7  COLD WAR 1945-1991 ฝ่ ายโลกเสรี / USA ฝ่ ายโลกสงั คมนิยม / USSR ปธน.ทรูแมน (1945-1953) โจเสฟ สตาลิน (1920-1953) - สกัดกัน้ ลัทธิคอมมิวนิสต์ esp. ประเทศเอกราช - นโยบายขยายลัทธิคอมมิวนิสต์ไปยุโรป ตอ. ใหม่ - 1948 COMINFORM องค์กรด ้านข่าวสารของ - ชว่ ยเหลือ Greece & Turkey ประเทศกลุม่ คอมมิวนิสต์ - แผนการมาร์แชล (Marshall Plan) = - สหภาพโซเวียตปิ ดล ้อมกรุงเบอร์ลน ิ โครงการชว่ ยเหลือทางเศรษฐกิจของ - จีนปกครองแบบคอมมิวนิสต์ สหรัฐอเมริกาแก่ยโุ รปตะวันตก - 1949 COMECON = ความร่วมมือทาง ั - 1949 สนธิสญญาแอตแลนติ กเหนือ เศรษฐกิจของกลุม่ คอมมิวนิสต์ ในยุโรป ตอ. (NATO) รวมกลุม ่ ทางทหาร ปธน.ไอเชนฮาวร์ (1953-1961) นิกต ิ า้ ครุสซอฟ (1953-1964) - ทฤษฎีโดมิโน ชว่ ยเหลือการขยายตัวของ - 1955 Warsaw Pact = การรวมกลุม ่ ทางทหาร คอมมิวนิสต์ในเอเชยี หลังจาก จีน กลน. ระหว่าง USSR, แอลแบเนีย, บัลแกเรีย, เชค ็ เวียดนาม กลายเป็ นคอมมี่ เลยมาป้ องกัน SEA โกสโลวาเกีย, เยอรมันตะวันออก, ฮงั การี, - 1955 สญญาปั ี ตะว ันออกเฉียง ้ องก ันเอเชย โปแลนด์,โรมาเนีย (Albania withdrew in ใต้ for USA, UK, FR, AUS, NAZ + Paki, 1968) Thai, PH ิ as → IRON CURTAIN Called by วินสตัน เชอร์ชล - CIA ม่านเหล็ก - EU - 1957 โครงการสปุกนิค ดาวเทียมดวงแรกทีข ่ น ึ้ สูว่ งโคจร 8  ความข ัดแย้งในยุโรปตะว ันออก 1949: - ปฏิรป ู เงินตราในเขตยึดครองของตน > โซเวียตไม่พอใจ สงครามเกาหลี (1950-1953) - ก่อนหน ้านี้ เกาหลีเป็ นอาณานิคม ญป. - ถูกแบ่งเป็ นสองฝ่ ายโดยใชเส ้ ขนานที่ 38 องศา ้ น - มีการปะทะหลายครัง้ บางครัง้ ลุกลามเป็ นสงคราม จนลงนามสญ ึ เกาหลี ั ญา ความตกลงการสงบศก (1953 Korean Armistice Agreement) - ตัง้ เขตปลอดทหารเป็ นแนวป้ องกันยาว 4 km. สงครามเวียดนาม (1955-1975) - WWII: นาซเยอรมันยึดครองฝรศ. รัฐบาลอินโดจีนจึงรับนโยบายจากนาซไี ปด ้วย ี - โฮจิมน ิ ห์รวบรวมชาวเวียดนาม ตัง้ เป็ น ฝ่ายเวียดมินห์ - สงครามจบ จักรพรรดิบา๋ ว ดัย ่ สละสมบัต ิ 1945 >> โฮจิมน ิ ห์ตงั ้ พรรคคอมมิวนิสต์เวียดนาม - สู ้ รบ.ฝศ. ในการรบ “ยุทธการทีเ่ ดียนเบียนฟู” ปี 1954 >> โฮจิมน ิ ห์เป็ น ปธน. และ นรม.คนแรก ของ เวียดนาม - USSR & รบ.จีน รับรองเวียดนามของฝ่ ายเวียดมินห์ @ ฮานอย เป็ น รบ. - แต่ !!! USA & UK รับรองว่า รัฐเวียดนามในไซง่ อ ่ น ที่ ฝศ. หนุน เป็ น รบ.ทีช ่ อบธรรม → ความขัดแย ้ง ระหว่าง เวียดนามเหนือ กับ เวียดนามใต ้ Geneva Concord (1954) แบ่งเวียดนามเป็น - เหนือ - สาธารณรัฐประชาธิปไตยเวียดนาม (คอมมี)่ - ใต ้ - รัฐเวียดนาม (ประชาธิปไตย) แต่ ชาวเวียดนามใต ้ ไม่พอใจ รบ. จึงก่อตัง้ กองกำล ังเวียดกง (National Liberation Front) = แนวร่วม ปลดแอกแห่งชาติเวียดนามใต้ ซงึ่ ก็คอ ื อดีตทหารเวียมินห์ เพือ ่ ต่อต ้าน รบ. - เวียดนามเหนือ ตัดสน ิ ใจใชกำลั ้ งทหาร รวมประเทศ 9  - 1973 เจรจาสน ั ติภาพกรุงปารีส USA ยอมถอนทหาร - เวียดนามใต ้ เวียดกงชนะ ยึกไซง่ อ ่ นได ้ 1975 > รวมประเทศ 1976 - ปกครองคอมมี่ เปลีย ื่ ไซง่ อ ่ นชอ ่ น เป็ น โฮจิมน ิ ห์ *ระหว่างการสูรบ้ เวียดกงต ้องบุกผ่าน Ho Chi Minh Trail = เสนทาง ้ ลาว ไป กพช. เพือ ่ เข ้าเวียดนามใต ้ เลย ลุกลามไปยังสองประเทศนี้ ใน กพช. มีเขมรแดง (Khmer Rouge) นำโดยพลพต จอมโหด เลยเกิดเป็ น การ ฆ่าล ้างเผ่าพันธุใ์ น กพช. ก่อนจะถูกขับไล่โดยเวียดนาม ปธน.เคนเนดี้ (1961-1963) - 1961 วิกฤตการณ์เบอร์ลน ิ USSR สร ้างกำแพง - โครงการยานอะพอลโล สง่ ยานอวกาศไปดวง - 1962 วิกฤตการณ์ควิ บา = USSR ติดตัง้ ฐาน จันทร์ อาวุธนิวเคลียร์ทค ี่ วิ บา ปธน. ฟิ เดล คัสโตร ภาย ใต ้การปกครองของ USSR - ปธน. เคนเนดี้ สงั่ ให ้คิวบาถอนจรวด ภายใน 24 ชม. และ USSR ยอมถอย เลยไม่เกิดสงคราม 1961 ขบวนการไม่ฝก ั ใฝ่ฝ่ายใด (Non-Aligned Movement: NAM) ปั จจุบน ั มี 120 ประเทศ ไม่เป็ นพันธมิตรหรือต่อต ้านฝ่ ายใด ปธน.จอห์นสนั (1963-1969) เบรสเนฟ (1964-1982) - เพิม ่ กำลังทหารในเวียดนาม ปชช.เมกา ไม่ - การต่างประเทศผ่อนคลาย พอใจ - 1980 กำแพงเบอร์ลน ิ แตก *สนิ้ สุดรัฐบาล คอมมิวนิสต์ในยุโรปตะวันออก* ปธน.นิกสน ั (1969-1974) - ลดบทบาททางทหาร ผ่อนคลายความ ตึงเครียด - ถอนทหารออกจากเวียดนาม - มีการเจรจาจำกัดอาวุธ - นิกสน ั เยือน USSR & China ปธน.เรแกน (1981-1989) กอร์บาชอฟ (1989-1990) - โครงการ Star War - นโยบายเปิ ดปรับประเทศ - กลาสนอสต์-เปเรสทรอยก ้า ปฏิรป ู ประเทศ - ยุโรปตะวันออกเริม ่ แยกตัว ปธน.จอร์ช บุช (1989-1993) In 1991, บอริส เยลต์ซนิ - จบสงครามเย็น แต่มส ี งครามอ่าว = presidential power in Russia ี มาแทน เปอร์เซย - resignation of Soviet President Mikhail Gorbachev and the actual collapse of the USSR. - สหภาพโซเวียตล่มสลาย 10  >> 15 countries >> 1. Russia 2. Ukraine 3. เบียโลรัสเซย ี 4. อุซเบกิสถาน 5. คาซค ั สถาน 6. จอร์เจีย 7. อาเซอร์ไบจาน 8. ลิทวั เนีย 9. มอลเดเวีย 10. ลัตเวีย 11. เคอร์กซ ี สถาน 12. ทาจิกส ิ ถาน 13. อาร์เมนีย 14. เติรก ์ เมนิสถาน 15. เอสโตเนีย ิ้ สุดสงครามเย็น 1989 Malta Summit: USSR & USA ลงนามทีเ่ กาะมอลตา ประกาศสน → สหรัฐฯ ประกาศ the New World Order ระเบียบโลกใหม่ 1. ค่านิยมประชาธิปไตย 2. ระบบการค ้าเสรี 3. สทิ ธิมนุษยชน 4. มาตรฐานสงิ่ แวดล ้อม What about India? - หมูเ่ กาะเครือ ่ งเทศ = หมูเ่ กาะโมลุกกะ อินเดีย - ั สตยาเคราะห์ (Satayagraha) = วิธต ี อ่ ต ้านจักรวรรดินย ั ติวธิ ี ิ มด ้วยสน - มหาตมคานธี ยึดมัน่ ในสจ ั จะ เข ้มแข็งต่ออุปสรรค สุภาพอ่อนน ้อม ความข ัดแย้งในแคว้นแคชเมียร์ - อินเดีย กับ ปากี แย่งดินแดนแคชเมียร์ ตัง้ แต่ได ้รับเอกราชจากอังกฤษในปี 1947 และเกิด การแบ่งประเทศ - แคชเมียร์เป็ นมุสลิม อยากแยกตัวเป็ นอิสระหรือรวมกับปากี อินเดียจึงปราบปราม - 1972 อินเดียและปากีสถานลงนามในข ้อตกลงซม ิ ลา กำหนดให ้เปลีย ้ ่ นเสนหยุ ดยิงเป็ นเขต การควบคุม - การทดลองนิวเคลียร์ เพือ ่ ข่มขวัญกัน What about China? ้ ทางสายไหม เสน 11  - ้ เสนทางการค ี าน ผ่าน เอเชย ้าจากเมืองซอ ี กลาง เปอร์เซย ี เอเชย ี ตต. ถึงยุโรปแถว เมดิเตอร์เรเนียน - มาร์โคโปโล เจงกิสข่าน พระถังซำจั๋ง Opium War (1839-1842) - ความขัดแย ้งทางการค ้าระหว่างอังกฤษกับจีน - พ่อค ้าต่างชาติต ้องการเปิ ดเสรีการค ้า จีนไม่ยอม อังกฤษเลยบุก ั → สนธิสญญานานกิ ง - จีนเปิ ดเมืองท่า ยกเลิกผูกขาดการค ้า - เสย ี สทิ ธิสภาพนอกอาณาเขต - ยก ฮอ ่ งกง ให ้อังกฤษเชา่ - สนธิสญ ั ญาแรกทีท ่ ำกับต่างชาติ - ต ้องทำแบบนีก ้ บ ั ชาติอนื่ อีก US, Jap Chinese Revolution 1949 - ็ พรรคก๊กมินตัง๋ ไปตัง้ รัฐบาลพลัดถิน ขับไล่เจียงไคเชค ่ เกาะฟอร์โมซา หรือ ไต ้วัน เหมา เจ๋อตุง - “Great Leap Forward” นโยบายก้าวกระโดดไกล - Cultural Revolution ปฏิว ัติว ัฒนธรรม - ให ้สงั คมเป็ นวัฒนธรรมคอมมี่ มี Red Guards ี่ วผิง (1978-1989) : นโยบาย 4 ท ันสม ัย (Four Modernizations) เติง้ เสย - เกษตรกรรม อุตสาหกรรม การป้ องกันประเทศ รวมถึงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี - สนับสนุนระบบเศรษฐกิจแบบผสม 1992 เจียงเจ๋อหมิน - ปฏิรป ู ต่อ เสรีมากขึน ้ ฮูจน ิ เต่า (2002-2012) - เศรษฐกิจผงาด เติบโตสูงมาก GDP - สง่ ผลให ้จีนก ้าวขึน ้ เป็ นประเทศทีม ่ ข ี นาดเศรษฐกิจใหญ่เป็ นอันดับที่ 2 ของโลก รองจาก สหรัฐอเมริกา ส ี จิน ้ ผิง - สนับสนุนความริเริม ้ ่ เสนทางเศรษฐกิ จสายไหม ทัง้ ทางบกและทางทะเล (Belt and Road ้ Initiative) หรือยุทธศาสตร์หนึง่ แถบหนึง่ เสนทาง (One Belt One Road: OBOR) 12 ความข ัดแย้งในโลกปัจจุบ ัน สงครามอาหร ับ-อิสราเอล สงคราม 6 ว ัน (1967) = สงครามสูร้ บก ันระหว่างอิสราเอลและแนวร่วมร ัฐอาหร ับ (นำโดย ิ ต์ ซเี รีย และจอร์แดน) อียป - ค.ศ. 1956 อิสราเอลบุกครองคาบสมุทรไซนายของอียป ิ ต์ โดยมีวตั ถุประสงค์ข ้อหนึง่ เพือ ่ เปิ ดชอ่ งแคบติรานทีอ ่ ย ิ ต์สงั่ ห ้ามเรืออิสราเอลผ่านตัง้ แต่ ค.ศ. 1950 ี ป - สุดท ้ายอิสราเอลถูกบีบให ้ถอนกำลังออก แต่ได ้รับคำมัน ่ ว่าชอ่ งแคบติรานจะเปิ ดให ้เรือผ่าน ได ้ มีการวางกำลังฉุกเฉินของสหประชาชาติตามเสนเขตแดน ้ แต่ไม่มคี วามตกลงลดกำลัง ทหาร - จนปี 1967 อิยป ิ ต์ปิดล ้อมอ่าวอคาบา ห ้ามเรืออิสราเอลผ่าน - ในวันที่ 5 มิถน ุ ายน อิสราเอลเปิ ดฉากโจมตีทางอากาศต่อสนามบินของอียป ิ ต์ - ออ. ชนะ ยึด - ฉนวนกาซาและคาบสมุทรไซนายจากอียป ิ ต์ - ยึดเวสต์แบงก์ รวมเยรูซาเล็มตะว ันออกจากจอร์แดน - และทีร่ าบสูงโกล ันจากซเี รีย ี The First Gulf War สงครามอิร ัก-คูเวต (1990-91) → สงครามอ่าวเปอร์เซย - ั ดัม ฮุสเซน ของ อิรัก บุกยึดคูเวต ต ้นเหตุจากเรือ ซด ่ งดินแดนและน้ำมัน - อ ้างว่า คูเวตเจาะน้ำมันมาในดินแดนอิรัก เศรษฐกิจอิรักตกต่ำ ไม่ยอมรับการแบ่ง เขตแดนโดยอังกฤษ - สหรัฐฯ ใชวิ้ ธกี ารทูตก่อน แต่อริ ักไม่ยอม - UNSC ต ัดสน ิ คว่ำบาตรอิร ักทางเศรษฐกิจ และลงมติประณามการกระทำของ อิร ัก - !!! First time - UN ลงมติเพือ ่ ลงโทษประเทศทีล ่ ะเมิดกฎบ ัตร - สหรัฐฯ นำกองทหารเข ้าทำสงครามขับไล่อริ ักออกจากคูเวต - กองทัพผสมนำโดยสหรัฐฯ ชนะ >> อิรักถอนกำลังจากคูเวต 9/11 - AQ by Osama bin Laden attacked - ็ เตอร์ในนครนิวยอร์ก ตึกแฝดเวิลด์เทรดเซน - อาคารเพนตากอนในอาร์ลงิ ตัน รัฐเวอร์จเิ นีย - อาคารรัฐสภาสหรัฐ ในวอชงิ ตัน ดี.ซ.ี (ไม่สำเร็จ) 2001 บุกอ ัฟกานิสถาน - สงั หารบินลาเดน โค่นล ้างกลุม ่ ตอลิบน ั - สร ้าง รบ.ประชาธิปไตย ปธน. ฮามิด คาร์ไซ 13 2003 Iraq War สงครามอิร ัก (occupation of iraq until 2011) - US & UK บุกอิรักเพือ ั ดัม โดยอ ้างว่า อิรักมีอาวุธเคมีร ้ายแรงไว ้ครอบครอง ่ ล ้มระบอบ ซด และจัดตัง้ รบ. ทีเ่ ป็ นมิตรกับ สหรัฐฯ สงครามอิร ัก-อิหร่าน (1980-1988) - สาเหตุ: ปั ญหาเชอ ื้ ชาติ ชาวอิรักสว่ นใหญ่เชอ ื้ สายอาหรับ อิหร่านเปอร์เซย ี รวมถึงผู ้นำ ทำให ้เกิดการกีดกันทางเชอ ื้ ชาติ ระหว่างซุนนี ชอ ี ะห์ - อิรักบุกอิหร่านก่อน - ข ้อพิพาทชายแดน ซต ั อัล-อาหรับ แต่สด ุ ท ้ายก็ไม่มใี ครได ้ไป - ิ ปั ญหาแย่งชง คูเชสถาน (Arab-majority) ของอิหร่าน แต่อริ ักต ้องการแย่ง เพราะมีน้ำมัน มาก - หยุดยิงด ้วย UNSC 598 - Iraq: ซดดั ัม ฮุสเซน - Iran: อยาตุลลอฮ ์ โคไมนี -- first supreme leader of Iran Russia-Ukraine Background - Splited from USSR, ยูเครนก็พยายามปลีกตัวออกจากอิทธิพลของรัสเซย ี และเข ้าหา ตะวันตกมากขึน ้ - ประธานาธิบดี วิกเตอร์ ยูชเชนโก ซงึ่ ชูนโยบายเข ้าหาสหภาพยุโรป (EU) รวมถึงพยายาม เข ้าเป็ นสมาชก ิ NATO ด ้วย แต่กไ ็ ม่เป็ นผลสำเร็จ แน่นอนว่าเรือ ่ งนีเ้ ป็ นสงิ่ ทีร่ ัสเซย ี ต่อต ้าน มาโดยตลอด - 2014 ในสมัยของประธานาธิบดี วิกเตอร์ ยานูโควิช ค่อนไปทางเอาใจรัสเซย ี - ยานูโควิชพยายามล ้มเลิกข ้อตกลงทีท ่ ำกับ EU และฟื้ นสมพันธ์กบ ั ี ั รัสเซยมากยิง่ ขึน ้ จนสง่ ผลให ้ประชาชนรวมตัวประท ้วงในการชุมนุมทีม ่ ช ื่ เรียกว่า ‘ยูโรไมดาน’ (Euromaidan) จนกระทัง่ ี อ รัฐสภามีมติถอดถอนยานูโควิชในเดือนกุมภาพันธ์ปี 2014 - เหตุการณ์การโค่นล ้มรัฐบาลของยานูโควิชทัง้ หมด มีชอ ื่ เรียกรวมๆ ว่า การปฏิว ัติแห่ง ั ศ ศกดิ ์ รี (Revolution of Dignity) ซงึ่ มีจด ุ แตกหักเกิดขึน ้ ทีไ่ ครเมียเป็ นผลลัพธ์ตามมา - รัสเซย ี เคลือ ่ นทัพเข ้ายึดคาบสมุทรไครเมียของยูเครนทีม ี ระชากรสว่ นใหญ่เป็ นชาวรัสเซย ่ ป ี - ไครเมียได ้จัดให ้มีการลงประชามติอย่างเป็ นทางการในวันที่ 16 มีนาคม 2014 โดยมีมติสว่ น ใหญ่ให ้รวมไครเมียเป็ นสว่ นหนึง่ ของรัสเซย ั ี → สนธิสญญาผนวกรวมไครเมี ย - รัสเซย ี ให ้การสนับสนุนกลุม ่ แบ่งแยกดินแดนในภูมภ ิ าคดอนบัสทางตะวันออกของยูเครน - ไครเมียกลายเป็ นหลักฐานให ้ยูเครนชูประเด็นเพือ ่ ผลักดันเรือ ่ งการเข ้าร่วม NATO มากกว่า เดิม - หากยูเครนได ้เป็ นสมาชก ิ สว่ นหนึง่ ของ NATO ได ้จริงๆ ก็จะชว่ ยให ้ยูเครนป้ องกันการโจมตี ของรัสเซยี ได ้อย่างมาก และจะชว่ ยดึงยูเครนออกจากอิทธิพลและการครอบงำของรัสเซย ี ได ้อย่างมี นัยสำคัญ หากถามว่ารัสเซยี ต ้องการอะไรในวิกฤตครัง้ นี้ แม ้ปูตน ิ จะไม่แสดงเจตนาออกมาให ้เห็นอย่างชด ั เจน แต่กพ ็ อบอกได ้ว่า เขาต ้องการหยุดยัง้ การรุกคืบของ NATO เพือ ี ่ รักษาเขตอิทธิพลของรัสเซย และ 14 ต ้องการจะมีอำนาจควบคุมเหนือภูมภ ิ าคยุโรปตะวันออกอีกครัง้ โดยเฉพาะในยูเครนทีถ ่ อ ื ว่าเป็ นหลัง ี บ ้านของรัสเซย ั้ ไ้ ด้ขยายออกไปอย่างมีน ัยสำค ัญ 2022 (65) ความข ัดแย้งครงนี เมือ ี เปิ ดฉากการรุกรานยูเครนอย่างเต็มรูปแบบ ่ ร ัสเซย - รุกรานชายแดนยูเครน - ตัง้ คำถามเกีย ่ วกับสท ิ ธิในการมีสถานะเป็ นมลรัฐของยูเครน - ี รัสเซยได ้รับรองสาธารณร ัฐประชาชนดอแนตสก์และสาธารณร ัฐประชาชนลูฮนสก์ ั ซงึ่ เป็ นสองรัฐทีป่ ระกาศตนเองในดอนบัสทีค ่ วบคุมโดยกลุม ่ แบ่งแยกดินแดนทีส ่ นับสนุนรัสเซยี - ขีปนาวุธและการโจมตีทางอากาศได ้โจมตีทวั่ ยูเครน รวมทัง้ เคียฟ เมืองหลวง ตามมาด ้วย การโจมตีภาคพืน ้ ดินขนาดใหญ่จากหลายทิศทาง → วิกฤตผู ้ลีภ ้ ย ั ครัง้ ใหญ่ทส ี่ ด ุ ของยุโรปนับตัง้ แต่สงครามโลกครัง้ ทีส ่ อง Arab Spring (2010/11) ื ของประชาชนเพือ การลุกฮอ ่ ต่อต ้าน รบ. ใน ตอ.กลาง 1. การปฏิวตั ต ิ น ี 2010 : ดอกมะลิ ไม่พอใจ รบ. ู เิ ซย 2. การปฏิวต ั อ ิ ยี ป ิ ต์ 2011 : ขับไล่ รบ. นายฮอสนี มูบารัค 3. การปฏิวต ั เิ ยเมนน 2011-2012 : ประท ้วง รบ. ทุจริต 4. ประท ้วงในแอลจีเรีย 2011 : ค่าครองชพ ี สูง ดูตวั อย่างจากตูนเิ ซย ี และ อียป ิ ต์ 5. สงครามกลางเมืองในลิเบีย 2011 : เรียกร ้องในเลือกตัง้ ตามประชาธิปไตย ต่อต ้านการ ปกครองของ พันเอกอัมมาร์ กัดดาฟี ทีป ่ กครองลิเบียมากกว่า 40 ปี 6. ประท ้วงจนเกิดสงครามกลางเมืองในซเี รีย นโยบายเหยียดผิว Apartheid - แอฟริกาใต ้ รวันดา โคโซโว - ทีอ ่ ยูอ ั ของประชาชนจะต ้องจัดแบ่งแยกกันและถูกบังคับให ้โยกย ้าย ชนผิวดำถูกกีดกัน ่ าศย ออกจากสถานะความเป็ นพลเมือง - Solved by เนลสน ั มันเดลา ทะเลจีนใต้ South China Sea / Spratly Islands - ข ้อพิพาทหมูเ่ กาะสแปรตลี่ & พาราเซล & ั สนดอนสการ์ โบโรห์ (Scarborough shoal) เนือ ่ งจาก มีทรัพยากรธรรมชาติมาก ก๊าซ ธรรมชาติ น้ำมัน และการควบคุมเสนทาง ้ เดินเรือในทะเลจีนใต ้ - ประเทศทีอ ิ ธิทงั ้ หมด ได ้แก่ 1.จีน 2. ่ ้างสท ไต้หว ัน 3.เวียดนาม 4.ฟป. 5.มาเล 6.บรูไน - เป็ น diplomatic stalemate 15  - Ongoing territorial dispute between countries, concerning ownership of the islands and associated maritime features located in South China Sea ิ ธิ์ Territorial disputes ได ้กรรมสท 1. Diaoyu - Senkaku Islands : Japan vs China 2. Dokdo - Takeshima (all known as Liancourt Rocks): Republic of Korea vs Japan 3. Kuril Islands : Russia vs Japan 4. Nagorno - Karabakh : Azerbaijan vs Armenia a. นากอร์โน-คาราบัคเป็ นดินแดนทีม ่ ข ี ้อพิพาทเกีย่ วกับอำนาจอธิปไตย โดยนานาชาติ ิ าคนีเ้ ป็ นสว่ นหนึง่ ของอาเซอร์ไบจาน ยอมรับว่าภูมภ b. แต่ในปั จจุบนั พืน ้ ทีส ่ ว่ นใหญ่ของภูมภ ิ าคอยูภ ่ ายใต ้การปกครองของ สาธารณรัฐอาร์ทซค ั รัฐเอกราช "โดยพฤตินัย" 5. Jammu and Kashmir : India vs Pakistan 6. Aksai Chin / Karakoram : China vs India 7. Crimea (annexation to Russia) : Russia vs Ukraine Financial Incidents 1. 1929-1939 The Great Depression (Black Tuesday) ตลาดหุ ้น US ร่วงหนัก 2. 1959 The Suez Crisis - "ได ้บ่งบอกถึงการสนิ้ สุดบทบาทของบริเตนใหญ่ในฐานะหนึง่ ในมหาอำนาจทีส ่ ำคัญ ของโลก" 3. 1982 The International Debt Crisis - began in Mexico 4. 1997 Asian Financial Crisis 5. 1998 The Russian Crisis/ Ruble Crisis - Russian Central Bank devaluing ruble 6. 2008 The Great Recession/Hamburger/Subprime Mortgage crisis (US) 7. 2010 The European Crisis วิกฤติหนีส้ าธารณะในยุโรป 8. Panama Papers (2016) - a giant leak of more than 11.5 million financial and legal records exposes a system that enables crime, corruption 9. 2021 El Salvador became the first country to adopt Bitcoin as a legal tender. Civilizations ย้อนแบบละเอียด 📚 4000 B.C. เมโสโปเตเมีย - ระหว่างแม่น้ำไทกริสยูเฟรติส ใน ตอ.กลาง ปจบ.คือ อิรัก - สว่ นหนึง่ ของ “ดินแดนวงพระจันทร์เสย ี้ ว” (Fertile crescent) โค ้งทะเลเมดิเตอร์เรเนียน- อ่าวเปอร์เซย ี - จบเมือ ี มายึด นครบาบิโลน กลายเป็ นสว่ นหนึง่ ของ ่ ไซปรัส แห่งเปอร์เซย จักรวรรดิเปอร์เซย ี 3500 B.C. อียป ิ ต์ - ลุม ่ แม่น้ำไนล์ แอฟริกา 16  - เฮโรโดตัส “Egypt is the Gift of Nile” 750 B.C. กรีก - พืน ้ ฐานของอารยธรรมตะวันตก - เน ้นการใชเหตุ้ ผล ปรัชญา เสรีภาพ not much religious ทำให ้เจริญ - นักปราชญ์ - โซเครติส : สติปัญญาเหตุผล - เพลโต : นส. อมตร ัฐ The Republic ประเทศควรมีผู ้นำเป็ นนักปราช - อริสโตเติล : รัฐศาสตร์ - ทูซด ิ ด ิ ส ี : เขียนประวัตศิ าสตร์สงครามเพโลพอนนีเซย ี น (Peloponnesian) ซงึ่ เป็ น สงครามระหว่างชาวเอเธนสก ์ บ ั สปาร์ตา เอเธนสแ ์ พ ้เพราะโรคระบาด มาซโิ ดเนียได ้ครองดินแดน - เฮโรโตัส : บิดาแห่งประวัตศ ิ าสตร์ บันทึกสงครามกรีก-เปอร์เซย ี - วรรณกรรม - มหากาพย์อเี ลียตและโอดิสซย ี ์ ของ โฮเมอร์ 27 B.C. โรม ัน - คาบสมุทรอิตาลี ริมทะเลเมดิเตอร์เรเนียน - รับวัฒนธรรมจากกรีกและอิทร ัสค ัน ชนชาติดงั ้ เดิม - วางผังเมือง กำแพงเมืองประตู ท่อ ระบายน้ำ การแพทย์ - เน ้นสถาปั ตยกรรมแข็งแรง ใหญ่โต ศล ิ ปะเน ้นความสมจริง - ภาษาละติน ซงึ่ มาจากกรีก รากภาษายุโรป อังกฤษ สเปน - ประมวลกฎหมายสบ ิ สองโต๊ะ - เน ้นสทิ ธิและความเสมอภาคแก่ประชาชน - ต่อมาแบ่งเป็ น… - โรมันตะวันตก : กรุงโรม บำรุงเมือง เฟื่ องนคร - ถนนพหลโยธิน - กม.0 ที่ อนุสาวรียช ั สมรภูม ิ วิง่ ไปทิศเหนือ ทางหลวงหมายเลข 1 ของประเทศ ์ ย ไทย - ถนนมิตรภาพ - กม.0 ที่ อ.เมือง สระบุรี วิง่ ไปทางตะวันออกเฉียงเหนือ เป็ นทางหลวงหมายเลข 2 - ได ้รับเงินสนับสนุนการสร ้างจากสหรัฐฯ จอมพล ป. - ถนนสุขม ุ วิท - กม.0 ทีอ ่ นุสาวรียป์ ระชาธิปไตย วิง่ ไปทางตะวันออก เป็ นทางหลวงหมายเลข 3 - ถนนเพชรเกษม *ถนนทีย ่ าวทีส่ ด ุ ของไทย - กม.0 ทีอ ่ นุสาวรียป์ ระชาธิปไตย ต่อมา ย ้ายมาอยูว่ งเวียนใหญ่ วิง่ ไปทางใต ้เป็ น ทางหลวงหมายเลข 4 รถไฟฟ้า 1. สายสแ ี ดงเข ้ม บางซอ ื่ -รังสต ิ 2. สายสแ ี ดงอ่อน บางซอ ื่ -ตลิง่ ชน ั 3. แอร์พอร์ตลิงก์ พญาไท-สุวรรณภูม ิ 4. สายสเี ขียวเข ้ม (สุขม ุ วิท) คูคต-เคะหะ รวม 52 km. 5. สายสเี ขียวอ่อน สนามกีฬา-บางหว ้า 6. สายสน ี ้ำเงิน MRT (เฉลิมรัชมงคล) a. หัวลำโพง-บางซอ ื่ , หัวลำโพง-หลักสอง 7. สายสม ี ว่ ง MRT (ฉลงรัชธรรม) คลองบางไผ่-เตาปูน 8. สายสส ี ม้ กำลังสร ้าง ศูนย์วฒ ั นธรรม-มีนบุรี 9. สายสช ี มพู มีนบุร-ี ศูนย์ราชการนนทบุรี (สายล่าสุดทีเ่ ปิ ดให ้บริการ) 10. สายสเี หลือง ลาดพร ้าว-สำโรง 11. สายสเี ทา ยังไม่สร ้าง 12. สายสฟ ี ้ า ยังไม่สร ้าง 13. สายสน ี ้ำตาล ยังไม่สร ้าง 14. สายสท ี อง กรุงธนบุร-ี สนง.เขตคลองสาน 15. รฟฟ.รางเบา ยังไม่สร ้าง พรมแดนไทยทงหมด ั้ 5656 km. - เมียนมา 2401 km - ลาว 1810 km - กัมพูชา 789 km - มาเลเซยี 647 km. - ทหารประจำ 245,000 คน เฉลีย ่ 23 เมตร/ 1 คน 31 การค้าชายแดน เขตเศรษฐกิจในไทย >> ยุทธศาสตร์การสร ้างความสามารถด ้านการแข่งขัน - พัฒนาและผลักดันให ้ประเทศไทยเป็ นศูนย์กลางในการกระจายสน ิ ค ้าทางภูมภ ิ าค - ยกระดับต่อยอด เทคโนโลยี ต่อยอดทรัพยากรสร ้างโอกาส EEC: East Economic Corridor / เขตพ ัฒนาเศรษฐกิจพิเศษภาคตะว ันออก ○ 1.ฉะเชงิ เทรา 2.ระยอง 3.ชลบุรี SEC: Southern Economic Corridor ○ 1.ระนอง 2.ชุมพร 3.สุราษฎร์ธานี 4.นครศรีธรรมราช เขตเศรษฐกิจพิเศษบริเวณชายแดนของประเทศไทย 10 จ ังหว ัด ○ เกิดจากการผลักดันของ ADB ○ First phase: ตาก มุกดาหาร สระแก ้ว ตราด สงขลา ○ Second phase: เชย ี งราย หนองคาย นครพนม กาญจนบุรี และนราธิวาส โครงการจะยกฐานะเทศบาลนครแม่สอด จังหวัดตาก เป็ นท ้องถิน ่ รูปแบบเหมือนพัทยา ชาย ้ แดนติดเมียนมา บนเสนทาง ถนนสายเศรษฐกิตตะว ันออก-ตะว ันตก EWEC (East-West Economic Corridor) ผลิตภ ัณฑ์จ ังหว ัด (Gross Provincial Products : GPP) ทีม ่ ล ู ค่ามากทีส ่ ด ุ ในภาค ตะว ันออก 32  - ระยอง ชลบุรี ฉะเชงิ เทรา ปราจีนบุรี จันทบุรี สระแก ้ว แต่ถ ้า per capita ระยอง ชลบุรี ปราจีนบุรี ฉะเชงิ เทรา จันทบุรี ตราด สะพานมิตรภาพไทย-ลาว (เรียงลำด ับ) 0. สะพานมิตรภาพน้ำเหือง ไทย-ลาว - จังหวัดเลยเข ้ากับแขวงไชยบุรี 1. หนองคาย-นครหลวงเวียงจันทน์ 2. มุกดาหาร-แขวงสุวรรณเขต 3. นครพนม-แขวงคำม่วน 4. เชยี งราย-แขวงบ่อแก ้ว 1-4 สร ้างเสร็จแล ้ว 5. บึงกาฬ-แขวงบอลิคำไซ *นายกไปเปิ ด และคาดว่าจะเสร็จ พ.ย.67* 6. อุบลราชธานี-แขวงสาละวัน 7. เลย-แขวงเวียงจันทน์ 8. อุบลราชธานี-แขวงจำปาศก ั ดิ์ สามเหลีย ่ มทองคำ = ไทย ลาว พม่า ○ พืน ้ ทีร่ อยต่อตรงภาคเหนือของไทย สามเหลีย ่ มมรกต หรือ ชอ ่ งบก (Emerald Triangle)= ไทย ลาว ก ัมพูชา ○ ไทย คือ พืน ้ ทีอ่ ท ุ ยานแห่งชาติภจ ู องนายอย อ.น้ำยืน จ.อุบล ○ ลาว คือ เมืองมูลประโมงข์ จำปาศก ั ดิ์ ○ กัมพูชา คือ เมืองจอมกระสานต์ จ.เขาพระวิหาร จ ังหว ัดปัตตานี ไม่ตด ิ ก ับมาเลเซย ี จังหวัดทีต่ ด ิ กับ 2 ประเทศ ได ้แก่ เชย ี งราย อุบล 4 แยกอินโดจีน อยู่ จ.พิษณุโลก 4 แยกอาเซย ี น อยู่ จ.เพชรบูรณ์ คลองคอดกระ (ระนอง-ชุมพร) สว่ นทีแ ่ คบทีส่ ด ุ ของแหลมมลายุ บริเวณแม่น้ำกระบุรี แนวกัน ้ พรมแดน ไทย-พม่า คลัง DELSA: Disaster Emergency Logistics System for ASEAN อยู่ จ.ชยนาท ั เกาะ 1. หลีเป๊ ะ - สตูล 2. สมุย - สุราษฏร์ 3. พงัน - สุราษฏร์ เขาใหญ่ ครอบคลุม 4 จังหวัด ได ้แก่ นครนายก ปราจีนบุรี นครราชสม ี า สระบุรี Environment สำหรับประเทศไทยได ้ประกาศเป้ าหมายว่า ภายในปี 2030 จะต ้องลดการปล่อยก๊าซเรือน กระจกให ้ได ้ร ้อยละ 30-40 จากการดำเนินการตามปกติ จะเป็ นกลางทางคาร์บอน (Carbon Neutrality) ในปี 2050 EV 30% ภายใน 2030 ไทยจะเป็ น Net Zero 2065 33 เกษตรกรรมและพืชเศรษฐกิจ จันทบุรี ปลูก/สง่ ออก ทุเรียน มากทีส ่ ด ุ ○ พันธุ:์ นกกระจิบ กระดุมทอง พวงมณี หลงหลินลับแล ป่ าละอู กบชายน้ำ กบรัศมี กบ สุวรรณภูม ิ ชมพูพาน ทองมล ย่ำมะหวาด แดงสาวน ้อย กำปั่ น ทองย ้อยฉั ตร มะม่วง ○ พันธุ:์ มะม่วงมันศาลายา มันขุนศรี พราหมณ์ขายเมีย ( Phram Khai Mai) อกร่อง พิกล ุ ทอง มะม่วงสามฤดู น้ำดอกไม ้มัน (Nam Dok Mai Man) มะม่วงมันเดือนเก ้า (ทะวายเดือนเก ้า) มันขายตึก พิมเสนมันทะวาย ทองคำ ฟ้ าลัน ่ เขียวใหญ่ เขียวเสวย ลำไย - ปู่ มาตีนโค ้ง ชมพู่ - เพชรสายรุ ้ง (จ.เพชรบุร)ี ข ้าวสงั หยด จ.พัทลุง ทุง่ กุลาร ้องไห ้ ครอบคลุม 5 จังหวัด ได ้แก่ มหาสารคาม สุรน ิ ทร์ ร ้อยเอ็ด ศรีษะเกศ ยโสธร ข้าว - ประเทศทีส่ ง่ ออกข ้าวมากทีส ุ ปี 2566 ยังคงเป็ นอินเดีย สว่ นเวียดนาม แซงไทยแล ้ว ่ ด - แม ้ว่า อินเดียประกาศระงับการสง่ ออกข ้าวทุกชนิด ยกเว ้นข ้าวบาสมาติ ในปี 2566 - ประเทศทีผ ่ ลิตข ้าวเยอะทีส ่ ด ุ คือ จีน อินเดีย - เวียดนาม ประกวด ข ้าวโลก ชนะ ่ ออกข้าวของไทย 1) อินโดนีเซย ตลาดสง ี 2) แอฟริกาใต ้ 3) อิรัก 4) สหรัฐฯ 5) จีน Export-Import ปี 66 ไทยขาดดุล 34 THAI ECONOMY depends on tourism and export. ไทยอาจพิจารณาสง่ ออกอาหารฮาลาล เพราะตลาดสง่ ออกของไทย ซาอุ UAE ก็เวิค ่ ออก 10 อ ันด ับแรกในปี 2566 ตลาดสง (1) สหรัฐฯ (6) เวียดนาม (2) จีน ่ งกง (7) ฮอ (3) ญีป ่ น ุ่ (8) สงิ คโปร์ (4) ออสเตรเลีย (9) อินเดีย ี (5) มาเลเซย ี (10) อินโดนีเซย GSP ของไทย - ระบบสท ิ ธิพเิ ศษทางภาษี ศล ุ กากรเป็ นการทัว่ ไป (Generalized System of Preference : GSP) - ไทยสามารถใชส้ ท ิ ธิ GSP ได ้ใน 4 กลุม ่ ประเทศ ได ้แก่ 1. สหรัฐอเมริกา 2. สวิตเซอร์แลนด์ 3. นอร์เวย์ และกลุม ่ ประเทศเครือรัฐเอกราช (CIS) 35  ี เบลารุส คาซค a. EAEU (Eurasian Economic Union) ได ้แก่ รัสเซย ั สถาน คีรก ์ ซ ี อาร์เมเนีย - ใชส้ ท ิ ธิสง่ ออกไปสหรัฐฯ​มากสุด โดยเฉพาะถุงมือยาง ร ัฐวิสาหกิจ - รัฐวิสาหกิจทีเ่ ก่าแก่ทส ี่ ด ุ คือ ธนาคารออมสน ิ - ทีท่ ำเงินให ้มากสุดคือ สนง. สลากกินแบ่งรัฐบาล 36 CULTURE Monarchy กรมราชเลขานุการในพระองค์ เดิมคือ สำนักราชเลขาธิการ ○ เป็ นหน่วยราชการในพระองค์ ระดับกรม สงั กัดสำนักพระราชวัง ซงึ่ มีหน ้าทีเ่ กีย ่ วกับ การเลขานุการในองค์พระมหากษั ตริย ์ ○ ราชเลขานุการ : พลอากาศเอกสถิตย์พงษ์ สุขวิมล Coronation ร.10 เมือ ่ 13 ต.ค.59 แต่วน ั ฉั ตรมงคลคือ 4 พ.ค. - พระราชพิธบ ี รมราชาภิเษก ○ เครือ ่ งเบญจราชกกุธภัณฑ์ ฉั ตร มงกุฎ พระแสงขรรค์ ธารพระกร วาลวีชนี และฉลองพระบาท เครือ ่ งราชอิศริยาภรณ์ ○ ประธานให ้ประมุขรัฐต่างประเทศ = ราชมิตราภรณ์ (สายสะพายสเี หลือง แถบขาว) ผู ้ได ้รับคนล่าสุด คือ สมเด็จพระราชาธิบดีมซ ั ไซนัล อาบีดน ี น ี ิ แห่งมาเลเซย สถาปนาโดย ร.9 ○ ใหม่สด ุ = ดิเรกคุณาภรณ์ พระราชทานให ้กับผู ้บริจาคเงินในสาธารณะ สถาปนาโดย ร.9 พีต ู อทิวราห์ คงมาลัย ได ้รับสงิ่ นี้ ่ น 16 มิ.ย.2567 สถาปนา พลเอก หม่อมเจ ้าเฉลิมศก ึ ยุคล พระโอรสใน พระเจ ้าวรวงศเ์ ธอ พระองค์เจ ้าเฉลิมพลทิฆม ั พร กับ หม่อมทองแถม ยุคล ณ อยุธยา เป็ น → พระวรวงศเ์ ธอ พระองค์เจ้าเฉลิมศก ึ ยุคล ○ ประธานคณะกรรมการอนุสญ ั ญาห ้ามอาวุธชวี ภาพประเทศไทย ศูนย์พันธุวศ ิ วกรรม และเทคโนโลยีชวี ภาพแห่งชาติ ผู ้ตรวจสอบอาวุธเคมีของสำนักงานคณะกรรมการ พิเศษ แห่งสหประชาชาติ ศูนย์การศก ึ ษาตามพระราชดำริ 6 แห่ง 1. ห ้วยฮอ ่ งไคร ้ จ.เชย ี งใหม่ 2. พิกล ุ ทอง จ.นราธิวาส 3. ภูพาน จ.สกลนคร 4. อ่าวคุ ้งกระเบน จ.จันทบุรี 5. ห ้วยทราย จ.เพชรบุรี ้ จ.ฉะเชงิ เทรา 🌼 6. เขาหินซอน ดอกไม ้ประจำ ร.10 = รวงผึง้ กษ ัตรทีค ่ รองราชย์นานทีส ่ ด