Neuroanatomie - Fysiologie - Pathologie PDF

Summary

Dit document presenteert een overzicht van het zenuwstelsel, inclusief details over de grote hersenen, de hersenstam, de kleine hersenen en het ruggenmerg. Het beschrijft de verschillende anatomische vlakken, de anatomische structuren, en de functie van het autonome zenuwstelsel. Het document behandelt ook belangrijke aspecten zoals de sensibiliteit en de receptorcellen.

Full Transcript

NEUROANATOMIE -- FYSIOLOGIE -- PATHOLOGIE **Overzicht van het zenuwstelsel** [Indeling van het zenuwstelsel] - Onwillekeurig zenuwstelsel - Willekeurig zenuwstelsel - Centraal zenuwstelsel - Hersenen (schedel) - Ruggenmerg (wervelkolom) - Perifeer zenuwstelsel - Craniale z...

NEUROANATOMIE -- FYSIOLOGIE -- PATHOLOGIE **Overzicht van het zenuwstelsel** [Indeling van het zenuwstelsel] - Onwillekeurig zenuwstelsel - Willekeurig zenuwstelsel - Centraal zenuwstelsel - Hersenen (schedel) - Ruggenmerg (wervelkolom) - Perifeer zenuwstelsel - Craniale zenuwen / kopzenuwen - Spinale zenuwen / ruggenmergzenuwen ![](media/image2.png) Kleine hersenen / cerebellum ⭢ Zitten achteraan Centraal zenuwstelsel 1. *Grote hersenen (cerebrum)* - Cortex - Subcortex 2. *Hersenstam (truncus cerebri)* - Mesencephalon - Pons - Medulla oblongata 3. *Kleine hersenen (cerebellum)* 4. *Ruggenmerg (medulla spinalis)* ![](media/image4.png)Anatomische vlakken Terminologie - ![](media/image6.png)Anterior - Posterior - Superior - Inferior - Mediaal - Lateraal - Ipsilateraal - Contralateraal De linker hersenhelft geeft instructies aan de rechterkant van het lichaam. [Centrale zenuwstelsel] Cerebrale cortex - 2 hemisferen (hersenhelften) - Grijze stof = hersenschors (cortex) - Gyrus (winding) ⭢ Om op een heel kleine plaats veel te krijgen (oppervlaktevergroting) - ![](media/image8.png)Sulcus (groeve) ⭢ Zwarte strepen - Fissuur (diepe groeve) - 4 kwabben / lobben Hoe meer functies er op de kleine oppervlakte moeten, hoe meer windingen er zijn. *Kwabben:* 1. Frontale kwab 2. Pariëtale kwab (2) 3. Temporale kwab (2) 4. Occipitale kwab Subcorticale structuren ![](media/image10.png)*Basale ganglia* ↳ Extrapyramidaal motorische systeem ⭢ Zorgt ervoor dat de bewegingen op automatische piloot kunnen gebeuren *Capsula interna* ↳ Sensibele (stijgende) en motorische (dalende) zenuwbanen ⭢ Tussen nucleus caudatus en nucleus lentiformis *Het limbisch systeem* ![](media/image12.png) ↳ Het oudste en het meest primitieve deel van de hersenen ⭢ Geur, emotie, gedrag, recent geheugen ⭢ Corticaal en subcorticaal gelegen *Thalamus* ↳ Ontvangt gevoelsinformatie en stuurt door naar de cortex voor verwerking *Hypothalamus* ![](media/image14.png) Speelt een rol in... - Hormonen - Lichaamstemperatuur - Autonoom zenuwstelsel - Voedsel-vochtinname - Slaap-waak cyclus - Emoties - Seks drive 1. ![](media/image16.png)laterale ventrikel 2. Nucleus caudatus 3. Thalamus 4. Capsula interna 5. Putamen 6. Globus pallidus 7. Hypothalamus 8. Limbisch systeem Hersenstam 1. Mesencephalon - Tussen cerebrum en pons - Contact pons 2. Pons - Contact cerebellum - Tussen mesencephalon en medulla oblongata 3. Medulla oblongata - Tussen pons en ruggenmerg ![](media/image18.png)Cerebellum - 2 hemisferen + cortex - Functie: coördinatie van spieren, evenwicht en spraak Alcohol is iets wat als eerste wordt verwerkt door de kleine hersenen. Alcohol ⭢ vergiftigen van cerebellum Ruggenmerg [Lateralisatie en corpus callosum] = 1 hersenhelft is meer gespecialiseerd in bepaalde functies ![](media/image20.png)Anatomische verschillen Vroeger dacht men dit: *Linkerhemisfeer* *Rechterhemisfeer* --------------------------- ----------------------- Analytisch Holistisch Sequentieel Parallel Voornamelijk linguïstisch Voornamelijk spatieel Routine en regels Exploratie Nieuwe onderzoeken: Zowel linker- en rechterhemisfeer zijn linguïstisch en spatieel Corpus callosum / hersenbalk ↳ Verbinding tussen linker- en rechterhemisfeer ↳ Informatie uitwisselen tussen de 2 hemisferen ↳ Bestaat voornamelijk uit myeline [Neuronen] Cellen in het zenuwstelsel - Gliacellen - Steuncellen met voornamelijk steunfunctie - Kunnen zichzelf delen - Neuronen - Zenuwcellen - Gespecialiseerd in geleiden elektrische impulsen - Kunnen niet meer delen Het neuron ![](media/image22.png) Axon Synaps = Contactplaats axon met dendriet van een ander neuron Motorische eindplaat = Contactplaats axon met spiercel ⭢ Neurotransmitters Neurotransmissie ![](media/image24.png)Myeline [Handvoorkeur] ↳ Aangeboren voorkeur ↳ Gedwongen rechtshandigen: Vroeger werd erop gehamerd om altijd met rechts te werken ↳ Gradatie bepalen - Meetinstrumenten - Vragenlijsten [Meningen en cerebrospinaal vocht] De meningen / hersenvliezen 3 lagen: 1. Dura mater - Stevig - Bescherming 2. Arachnoidea - Spinnenwebachtig - Bloedvaten 3. Pia mater - Ligt op hersenschors / ruggenmerg ![](media/image26.png)Bescherming van de hersenen Ruimtes - Schedel ⭢ Epidurale ruimte - Dura mater ⭢ Subdurale ruimte - Arachnoidea ⭢ Subarachnoïdale ruimte Ventrikels ![](media/image28.png)Hersenholtes schematisch Plexus choroideus ↳ Bloedvatkluwens in alle ventrikels ↳ Aanmaak cerebrospinaal vocht (= heldere vloeistof) Cerebrospinaal vocht - *Locatie?* - Ventrikels - Subarachnoïdale ruimte - Canalis centralis - *Doel?* - Stootkussen centraal zenuwstelsel - Aanvoer voedingsstoffen - Afvoer afvalstoffen - *Toepassingen?* - Lumbale punctie - Waterhoofd ![](media/image30.png)[Ruggenmerg en spinale zenuwen] Het ruggenmerg - Grijze stof - 2 achterhoornen - 2 voorhoornen - Canalis centralis - Witte stof - Opstijgende (sensibele) vezels - Dalende (motorische) vezels - 3 meningen rond ruggenmerg Bescherming van het ruggenmerg - Wervelkolom (beenderig) - Meningen (vliezen) - Cerebrospinaal vocht De wervelkolom - 7 cervicale wervels - 12 thoracale wervels - 5 lumbale wervels - Heiligbeen - Staartbeen Indeling ruggenmerg - Ruggenmerg: zwarte, donkere deel - Wervelkolom is duidelijk langer, ruggenmerg stopt sneller - Wervelkolom groeit verder, ruggenmerg is volledig ontwikkeld na geboorte ![](media/image32.png) Onderdelen ruggenmerg Celtypes 1. *Motorische neuronen* - In grijze stof - Baan komt van contralaterale cortex - Verlaten ruggenmerg via voorste wortel - Deze spinale zenuwen maken contact met spieren (= motorische eindplaat) - Synoniem: perifeer motorisch neuron 2. *Associatieneuronen* - In grijze stof - Verbinden achterhoornen met voorhoornen - Synoniem: interneuronen 3. *Sensibele neuronen* - Gelegen ter hoogte van spinale ganglia - Via spinale zenuwen contact met receptorcellen (bv. pijn) - Baan stijgt op naar contralaterale thalamus, dan naar pariëtale hersenschors Spinale zenuwen = Bezenuwing beneden het niveau van de nek Spinale zenuwen zijn gemengd: ze hebben een motorische en sensibele luik ![](media/image34.png) Reflexboog Bij dit voorbeeld: iemand die in een spijker stapt Ook: Als je met je hand per ongeluk een heet vuur aanraakt, zal je je hand vlug wegtrekken [Autonoom zenuwstelsel] = Het zenuwstelsel dat niet onderworpen is aan onze wil Indeling zenuwstelsel - Willekeurig zenuwstelsel (centraal / perifeer) - Onwillekeurig / autonoom zenuwstelsel - *(Ortho)sympatisch* - *Parasympatisch* Ligging - Verspreid over hele lichaam - Regelende centra - Hypothalamus - Wordt ook 'orkestmeester' genoemd - Regelt ook hormonaal stelsel - Formatio Reticularis - In hersenstam - Ademhaling, bloeddruk,... Neuronen ![](media/image36.png) Orthosympathicus ↳ Hebben een tegengestelde werking op een aantal organen *Kenmerken:* - Snellere hartslag - Grotere doorbloeding spieren - Verminderde spijsvertering - Verminderde doorbloeding huid - Verwijden luchtweg - Zweten (afvoer warmte) - Verminderde speekselproductie (droge mond) - Verwijden pupillen Parasympathicus ↳ Hebben een tegengestelde werking op een aantal organen ![](media/image38.png) *Kenmerken:* - Tragere hartslag - Verminderde doorbloeding spieren - Toegenomen spijsvertering - Vernauwen luchtweg - Verhoogde speekselproductie - Vernauwen pupillen - Blaas- en darmlediging - Voortplanting Slikact Onder controle van willekeurig en onwillekeurig zenuwstelsel *Bv. willekeurig: start/stop kauwen (mondfase)* *Bv. onwillekeurig: automatische start peristaltiek (slokdarmfase)* **De craniale zenuwen / kopzenuwen** - 12 paar (linkerkant 12, rechterkant 12) - Ontstaan in hersenstam - Functie: sensorisch, motorisch of beide - 7 zenuwen - Spraak - Slikken - Gehoor - 5 zenuwen - Geur - Zicht ![](media/image40.png) - Cellichamen per craniale zenuwen gegroepeerd in kernen - Staan voornamelijk onder invloed van de motorische cortex - Bilaterale bezenuwing (behalve onderste VII en XII craniale zenuw) ![](media/image42.png) - Dendrieten voeren sensibele informatie aan naar de hersenstam - Cellichamen van sensibele neuronen liggen in hersenstam - Axonen naar thalamus en dan naar cortex I. *Nervus olfactorius* - Reukzenuw - Puur sensorisch (= gaat prikkels verwerken in de sensorische cortex) - Receptorcellen in neusslijmvlies - Geurinformatie via zenuw naar thalamus (in temporaalkwab) II. *Nervus opticus* - Gezichtszenuw - Puur sensorisch - Visuele informatie vanuit netvlies via de nervus opticus en de tractus opticus naar de occipitaal kwab (verwerkt alles wat betreft visuele prikkels) III. *Nervus oculomotorius* - Motorische zenuw - Alle oogbewegingen behalve naar lateraal en mediaal-onder - Vernauwing van pupil (bv. bij veel licht) IV. *Nervus trochlearis* - Motorische zenuw - ![](media/image46.png)Oogbeweging naar mediaal-onder (maakt het mogelijk om scheel te kijken) V. *Nervus trigeminus* - Gemengde zenuw - Motorisch: kaak, weke verhemelte en trommelvlies - Sensorisch: hoofd, kaak en aangezicht VI. *Nervus abducens* - Motorische zenuw - Laterale oogbewegingen VII. *Nervus facialis* - Gemengde zenuw - Sensorisch: smaak voorste 2/3 deel van de tong - Motorisch: spieren gelaatsuitdrukking en musculus stapedius ![](media/image49.png) VIII. *Nervus vestibulocochlearis* - Sensorische zenuw - 2 takken: - Nervus vestibularis (evenwichtsorgaan) - Nervus cochlearis (gehoororgaan) IX. *Nervus glossopharyngeus* - Gemengde zenuw - Sensorisch: achterste 1/3 deel van de tong, week verhemelte en farynx - ![](media/image51.png)Motorisch: farynxspieren X. *Nervus vagus* - Gemengde zenuw - Sensorisch: larynx, farynx, longen, slokdarm, gehoorgang,... - Motorisch: ingewanden, stem (intrinsieke spieren), verhemelte XI. *Nervus accessorius* - Motorische zenuw 1. M. stapedius 2. M. sternocleidomastoideus (draaien van de nek) 3. Weke verhemelte ![](media/image53.png) ![](media/image55.png) XII. *Nervus hypoglossus* - Motorische zenuw - Tongbewegingen onder meer protrusie (uitsteken) **Sensibiliteit** [Receptorcellen] - Vangen info op, geven die door aan sensibele neuronen die doorgeven naar centraal zenuwstelsel - Gespecialiseerd in waarnemen van 1 specifieke prikkel - Functioneel en anatomisch verschillend *Op basis van waar ze zitten, hebben ze een andere functie:* - Netvlies: visuele factoren - Huid: druk, pijn en temperatuurverschillen - Neusslijmvlies: geurreceptoren - Binnenoor: auditieve haarcellen - Tong: smaakpapil [Smaakvermogen] - Smaakpapillen aan rand en achteraan - 4 delen - Nervus VII: voorste 2/3 - Nervus IX: achterste 1/3 - Bewustwording in cortex [Tastzin ] - Receptoren in huid - Pijn - Temperatuur - Druk - Receptoren in spieren, pezen en gewrichten - Proprioceptie (= stand van de ledematen in de ruimte) 1. Receptorcellen - Lichaam: via spinale zenuwen - Hoofd: via craniale zenuwen 2. Synaps met 2^de^ neuron waarvan axon middellijn kruist 3. Stijgt op naar thalamus 4. Stijgt verder naar gyrus postcentralis (= bewustwording) Reflexboog en corticale baan ↳ 2 systemen die door elkaar werken ![](media/image57.png)Corticale baan = De baan waar er betekenis aan de prikkel wordt gegeven (bv. pijn) Dermatomen = Delen in de huid die pijn en temperatuur doorgeven aan de achterhoorn van het ruggenmerg. [Reukzin ] - Reukcellen ⭢ in dak van neusholte - Nervus olfactorius: loopt naar thalamus en dan naar temporaalkwab ![](media/image59.png)[Visus] Delen van het oog - *Buitenste rok (stevigheid)* - Cornea / hoornvlies - Sclera - *Middelste rok (bloedvaten)* - Iris / regenboogvlies: pupil (autonoom zenuwstelsel) - Choroidea - *Binnenste rok (lichtgevoelige receptoren)* - Retina / netvlies - ![](media/image61.png)Vertrek nervus opticus (blinde vlek) ![](media/image63.png) 1. Retina 2. Nervus opticus 3. Chiasma opticum (= kruis) 4. Tractus opticus 5. Radiatio optica 6. Occipitaal kwab 1. ![](media/image65.png)Nervus opticus 2. Tractus opticus 3. Radiatio opticus - Haarcellen in cochlea - Primaire auditieve cortex (area 41 en 42) - Cortex ontvangt prikkels van beide oren Evenwicht - Receptoren in kanalen - Kernen in hersenstam (connectie cerebellum) ![](media/image72.png)↳ Evenwicht in stand houden **Motoriek** [Motorisch systeem] - *Piramidaal* = gewilde bewegingen - *Extrapiramidaal* = automatische bewegingen [Centraal / perifeer motorisch neuron] ![](media/image74.png)[Motorische neuronen] [Piramidebaan] ![](media/image76.png) Contralaterale hemiparese = Hersenletsel boven kruising ![](media/image78.png) [Extrapiramidaal systeem] - Corticaal en subcorticaal (kernen) - Kruisen alvorens naar perifeer motorisch neuron te gaan - Verbindingen met cerebellum - Functie - Automatische bewegingen - Lichaamshouding - Spiertonus (spanning) [Cerebellum: ligging] = kleine hersenen - Achter pons en medulla oblongata en gescheiden door ventrikel IV - 2 hemisferen - Cellichamen: cortex en kernen - Zenuwuitlopers: merg Letsel ter hoogte van cerebellum ⭢ nooit een verlamming 1. Pons 2. Medulla oblongata 3. Ventrikel IV [Rol van cerebellum] - Coördinatie van spieractiviteit - Evenwicht - Spiertonus [Informatie input] 1. *Spiertonus informatie* Van ruggenmerg via hersenstam naar cerebellum 2. *Evenwichtsinformatie en proprioceptieve informatie* Vanuit vestibulaire kernen in hersenstam 3. *Bevelen van de cortex* Van primair motorische zone naar cerebellum - Integratie van 3 inputkanalen - Door middel van feedback: automatisch en onbewust regelen en controleren van - Coördinatie - Evenwicht - Spiertonus - Feedback door banen naar cortex, vestibulaire kernen in hersenstam en perifere ![](media/image80.png)zenuwen [Functie van cerebellum in taal] ↳ Voornamelijk rechter cerebellum belangrijk *Symptomen:* - Verminderde verbale vlotheid - Woordvindingsproblemen - Grammaticale problemen - Werkgeheugenproblemen [Symptomen cerebellaire dysfunctie] - Spiertonus: hypotonie - Evenwicht: dronkenmansgang - Coördinatie: ataxie - Dysmetrie - Dysdiadochokinese - Dysartrie **De hersenschors** ![](media/image82.png)Corpus callosum Area's van Brodmann: indeling cortex ![](media/image84.png)[Frontaalkwab] ↳ Meest vooraan gelegen kwab ↳ Begrensd door sulcus centralis & fissura lateralis Functies: - Oordelen en redeneren - Gewilde bewegingen - Spraakbewegingen - Slikbewegingen - Ledematen Area 44 = Area van Broca - Enkel in taaldominante hemisfeer - Neuronen genereren motorische programma's voor spraak en syntax - Letsel geeft niet-vloeiende taalstoornis: 'afasie van Broca' Area 4 - Gyrus precentralis: primair motorische schors - Vlak voor sulcus centralis - Centraal motorische neuronen betrokken bij controle gewilde bewegingen - ![](media/image86.png)Neuronuitlopers vormen piramidebaan *Somatotopie area 4:* - Organisatie van neuronen - Geordend per spiergroep - Grafisch-didactische voorstelling: motorische homunculus - Lichaam omgekeerd weergegeven op gyrus - Oppervlakte in verhouding met omvang + motorische controle - Bv. mond en hand ⭢ been Area 6 - Premotorische gyrus: motorische associatie cortex - Zorgt voor extrapiramidale motorische programma's voor uitvoeren van bewegingen (behalve spraak) Area 8 ![](media/image88.png)Frontale blikcentra: bewust exploratief zoeken met ogen [Pariëtaalkwab] ↳ Achter sulcus centralis ↳ Geen duidelijke afgrenzing met de occipitaalkwab ↳ Begrensd van temporaalkwab door laterale fissuur ↳ Functies - Gevoelswaarneming - Schrijven en lezen Area 3, 1 & 2 - Gyrus postcentralis: primair sensorische area (gevoelsprikkels komen hier toe) - Vlak achter sulcus centralis - Ontvangt sensibele informatie (pijn, temperatuur, tast,...) van het lichaam - ![](media/image90.png)Somatotopie: sensorische homunculus - Stuurt info door naar sensibele associatiecortex Area 5 & 7 - Sensibele associatiecortex - Staat in voor meer gedetailleerde analyse en fijnere discriminatie Bv. hoe koud of warm i.p.v. koud OF warm ![](media/image92.png) Area 39 - Gyrus angularis - Betrokken bij herkennen van visuele symbolen ⭢ Lezen en schijven Area 40 - Gyrus supramarginalis - Rol bij taalverwerking *Overige functies pariëtaal:* - Aandacht - Geheugen - Handelen - Herkenning - Taal - Oriëntatie in tijd en ruimte - Inzicht eigen lichaam - Rekenen -... ![](media/image94.png)[Temporaalkwab] ↳ Beneden laterale fissuur en voor occipitaalkwab ↳ Functies: - Waarneming geluid - Waarneming geur (mediale zijde) - Semantiek (woordbetekenis) Area 41 & 42 - Primaire auditieve cortex - Gehoorsbanen komen hier toe en geluiden worden waargenomen - Iedere hemisfeer krijgt info van beide oren - Tonotopie Area 21 & 22 - Auditieve associatiecortex ⭢ Betekenis geven aan geluid (auditieve agnosie = Er geen betekenis aan kunnen koppelen) - Area 22: gebied van Wernicke - In de dominante hemisfeer - Vermogen om spraak te verstaan en betekenisvolle spraak voort te - Letsel: afasie van Wernicke ![](media/image97.png)Occipitaalkwab ↳ Achteraan de hersenen ↳ Functie: visuele waarneming ↳ Area 17: primair visuele cortex (stuurt info door naar 18 en 19) ↳ Area 18 & 19: visuele associatiecortex (integreert visuele informatie) *Overige functies occipitaalkwab:* - Geheugen - Oriëntatie - Lezen en schrijven -... [Verbindingsvezels] ↳ Zodat hersenen met elkaar kunnen communiceren ![](media/image99.png)↳ 2 sterke verbindingsvezels: [Bloedvoorziening van de hersenen] ↳ Een kwart van ons zuurtsofverbruik gaat naar de hersenen *Aanvoer:* - Arteriën (slagaders) - Zuurstof en voedingsstoffen *Afvoer:* - Venen (aders) - Afvalstoffen Arteriën - 2 vertebrale arteriën ⭢ Komen samen en vormen arteria basilaris die splitst in 2 arteria cerebri posteriores - 2 halsslagaders (carotiden) Elk 2 takken: arteria cerebri anteriores en arteria cerebri mediae - ![](media/image101.png)Ontspringen allen vanuit aorta (hart) Arteriële bloedvoorziening Circulus van Willis Zodat de bloedcirculatie niet kan onderbroken worden: ![](media/image103.png) Arteriae cerebri - AC anterior - Loopt in fissura longitudinalis medialis - Voornamelijk mediale zijde - AC media - Loopt in sulcus lateralis (Sylvius) - Voornamelijk laterale zijde - AC posterior - Voornamelijk achterzijde Arteria cerebri media ![](media/image105.png)Stoornis in bevloeiing (cerebro vasculaire aandoeningen) ![](media/image107.png)Arteria cerebri media: symptomen *Motoriek:* - Onderbreking tractus corticospinalis = contralaterale hemiparese (krachtsverlies of verlamming) - Onderbreking tractus corticobulbaris = geen groot probleem want bilateraal bezenuwd behalve: - N. XII (contralaterale zijde tongprotrusie) - Onderste deel N. VII (mondhoek contralateraal) *Sensibiliteit:* - Contralaterale gevoelsuitval *Taal:* - Indien dominante hemisfeer (meestal links) - Type afasie afhankelijk van specifieke lokalisatie (Broca en/of Wernicke gebied) **Neuroanatomie en -fysiologie van taal, spraak en gehoor** [Neuroanatomie en -fysiologie van taal] ![](media/image109.png)Herhalen van een woord Benoemen voorwerp ![](media/image111.png)Overige gebieden belangrijk bij taal - *Prefrontale cortex* - Initiëren taal - Zorgen voor vloeiendheid - Verstaan van taal in sociale context - *Rechterhemisfeer* Letsel: - Spreken goed, communiceren slecht - Weinig oogcontact, problemen met beurtname en dubbele betekenis, te veel details geven, aprosodie (monotoon spreken) - *Cerebellum* - Veel gekruiste verbindingen met prefrontaalkwab - Na rechterletsel: - Verminderde vlotheid en woordvinding - Grammaticale stoornissen - Werkgeheugenproblemen - Problemen taaldynamiek (initiatief) - *Basale ganglia en thalamus:* linkerletsel geeft taalproblemen - Verminderd initiatief - Allerhande taalfouten [Neuroanatomie en -fysiologie van spraak] Ademhaling - Ademhalingsbewegingen = grotendeels onbewust (onwillekeurig zenuwstelsel) - Ademhalingscentrum in medulla oblongata - Inspiratoire neuronen - Expiratoire neuronen - Input van 3 stimuli - CO2 gehalte in bloed - Chemoreceptoren N. X, N. IX - Proprioceptieve stimuli in uitademingsspieren en longen Mimische musculatuur *N. facialis (VII)* ↳ Aangezichtsspieren ↳ Ook sensibele functie: smaak voorste 2/3 De tong - N. hypoglossus (XII): intrinsieke en extrinsieke tongspieren gaan aansturen - ![](media/image113.png)N. vagus (X): musculus palatoglossus - N. VII, IX en X: sensibele bezenuwing tongspieren - Smaakzin: - N. VII (voorste 2/3) - N. IX (achterste 1/3) - N. X (tongwortel) De kauwspieren *N. mandibularis* = onderste tak N. V - Motoriek kauwspieren - Sensibiliteit ondertanden en aangrenzende structuren *N. mandibularis (V) & N. hypoglossus (XII)* ⭢ Bezenuwing spieren die mond doen dalen/openen Het zachte verhemelte Afsluiten van de neusweg gebeurt door het zachte verhemelte (palatum molle) ⭢ N. mandibularis is hiervoor nodig N. vagus: musculus uvulae Keelholte - N. vagus (X): keelheffers - N. vagus (X) & N. glossopharyngeus (IX): keelsnoerders - N. glossopharyngeus (IX): sensibiliteit keelregio De larynx *Extrinsieke larynxspieren:* - N. trigeminus - N. facialis - N. hypoglossus *N. vagus (3 takken): intrinsieke larynxspieren:* - N. pharyngealis - Sensibel: slijmvlies luchtpijp, slokdarm, epiglottis - Motorisch: spieren zachte verhemelte en keel - N. laryngeus superior - Sensibel: slijmvlies larynx boven de ware stembanden (ramus internus) - Motorisch: M. cricothyroideus (ramus externus) - N. laryngeus recurrens - Sensibel: slijmvlies larynx onder de ware stembanden - Motorisch: intrinsieke larynxspieren (niet M. cricothyroideus) ![](media/image115.png) [Neuroanatomie en -fysiologie van gehoor] De prikkel gaat van het perifeer gehoororgaan naar de cortex, via de centraal auditieve banen. - Afferente banen (aanvoerend) - Efferente banen (afvoerend) Afferente auditieve banen - Nervus VIII : bestaat uit 2 zenuwen - Nervus vestibularis - Nervus cochlearis - Nervus VIII loopt samen met Nervus VII door meatus acusticus internus naar de cortex ![](media/image117.png) Er is over de gehele auditieve banen tonotopie aanwezig. Efferente auditieve banen - Dalende banen - Innervatie van de uitwendige haarcellen - Doel: inhiberende (remmende) werking op de bewegingen van de haarcellen Centrale auditieve verwerking - Gyri van Heschl (temporaal kwab) - Analyse van frequentie (tonotopie), luidheid, vergelijking van input linkeroor en rechteroor *Positieve effecten van binauraal horen, gebaseerd op interaurale vergelijking en fusie:* - Sommatie-effect - Lokalisatie - Beter spraakverstaan in ruis Sommatie-effect Met 2 oren hoor je een bepaald geluid tot 3 decibel (dB) meer dan dat je hetzelfde geluid met 1 oor hoort. Lokalisatie - Input links VS rechts - Vergelijken van verschillen van tijd en intensiteit Spraakverstaan in ruis - Storende geluiden / ruis hebben andere akoestische eigenschappen dan spraak - Geluidsbron bevindt zich ergens anders ⭢ Hierdoor kan men lawaai onderdrukken en spraak goed verstaan bij ruis

Use Quizgecko on...
Browser
Browser