PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀPÁðgÀ ¸ÀªÀiÁd «eÁÕ£À (¥ÀjµÀÌøvÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ - 2024) PDF

PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀPÁðgÀ ¸ÀªÀiÁd «eÁÕ£À (¥ÀjµÀÌøvÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ - 2024) ED H ¨sÁUÀ - 2 IS BL EP S R TB...

PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀPÁðgÀ ¸ÀªÀiÁd «eÁÕ£À (¥ÀjµÀÌøvÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ - 2024) ED H ¨sÁUÀ - 2 IS BL EP S R TB U BE @K 10 TO T O ºÀvÀÛ£ÉAiÀÄ vÀgÀUÀw N PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ¸ÀAWÀ (j.) 6£Éà CqÀØgÀ¸ÉÛ, ªÀįÉèñÀégÀA, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ - 560 003 I  ¥Àj«r CzsÁåAiÀÄzÀ CzsÁåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¥ÀÅl ¸ÀASÉå ¸ÀASÉå EwºÁ¸À 17. ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁévÀAvÀæöå ¸ÀAUÁæªÀÄ (1857) 1 18. ¸ÁévÀAvÀæöå ºÉÆÃgÁl 5 19. ¸ÁévÀAvÉÆæöåÃvÀÛgÀ ¨sÁgÀvÀ 28 20. ªÀĺÁAiÀÄÄzÀÞUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÁvÀæ 33 ED gÁdå±Á¸ÀÛç H 21. ¨sÁgÀvÀzÀ «zÉñÁAUÀ ¤Ãw ºÁUÀÆ eÁUÀwPÀ ¸ÀªÁ®ÄUÀ¼ÀÄ 42 IS 22. eÁUÀwPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ BL 52 EP S R TB ¸ÀªÀiÁd±Á¸ÀÛç U BE @K 23. ¸ÁªÀÄÆ»PÀ ªÀvÀð£É ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæw¨sÀl£ÉUÀ¼ÀÄ 64 24. ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÀªÁ®ÄUÀ¼ÀÄ 71 ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç TO 25. ¨sÁgÀvÀzÀ ¨sÀÆ §¼ÀPÉ ºÁUÀÆ PÀȶ 81 26. ¨sÁgÀvÀzÀ R¤d ºÁUÀÆ ±ÀQÛ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼ÀÄ 91 T O 27. ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÁjUÉ ºÁUÀÆ ¸ÀA¥ÀPÀð 99 N 28. ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ 108 29. ¨sÁgÀvÀzÀ ¤¸ÀUÀð «PÉÆÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ 115 CxÀð±Á¸ÀÛç 30. UÁæ«ÄÃuÁ©üªÀÈ¢Þ 122 31. ¸ÁªÀðd¤PÀ ºÀtPÁ¸ÀÄ ºÁUÀÆ DAiÀÄ-ªÀåAiÀÄ 128 ªÀåªÀºÁgÀ CzsÀåAiÀÄ£À 32. GzÀåªÀIJîvÉ 138 33. UÁæºÀPÀ ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ gÀPÀëuÉ 145 II  EwºÁ¸À CzsÁåAiÀÄ - 17 ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁévÀAvÀæöå ¸ÀAUÁæªÀÄ (1857) F CzsÁåAiÀÄzÀ°è PɼÀV£À CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß w½AiÀÄÄvÉÛêÉ. ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁévÀAvÀæöå ¸ÀAUÁæªÀÄPÉÌ PÁgÀtUÀ¼ÀÄ ¸ÀAUÁæªÀÄPÉÌ vÀvïPÀëtzÀ PÁgÀt ¸ÀAUÁæªÀÄzÀ «¸ÀÛgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀégÀÆ¥À ¸ÀAUÁæªÀÄzÀ «¥sÀ®vÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼ÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ°è vÀªÀÄä C¢üPÁgÀ «¸ÀÛgÀuÉ GzÉÝñÀ¢AzÀ EAVèµÀgÀÄ eÁjUÉ vÀAzÀ ¸ÀºÁAiÀÄPÀ ¸ÉÊ£Àå ¥ÀzÀÞw ªÀÄvÀÄÛ zÀvÀÄÛ ªÀÄPÀ̽UÉ ºÀQÌ®è JA§ ¤ÃwUÀ½AzÀ ¸ÀܽÃAiÀÄ D¼ÀgÀ¸ÀgÀ°è vÀªÀÄä ED C¹ÛvÀéPÁÌV §AqÉüÀĪÀAvÁ¬ÄvÀÄ. E£ÉÆßAzÉqÉ ±À¸ÁÛç¸ÀÛç ¤µÉÃzsÀ PÁ¬ÄzÉ, E£ÁA PÀ«ÄµÀ£ï H £ÉêÀÄPÀ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ°è ©ænµÀgÀ §UÉÎ C¸ÀªÀiÁzsÁ£À ¨sÁªÀ£É ªÀÄÆr¹zÀªÀÅ. IS F C¸ÀªÀiÁzsÁ£ÀªÀÅ 1857gÀ°è ªÀĺÁ¥Àæw¨sÀl£ÉAiÀÄ gÀÆ¥ÀzÀ°è ¸ÉÆáÃn¹vÀÄÛ. EzÀ£ÀÄß PÉ®ªÀÅ BL ¨sÁgÀwÃAiÀÄ EwºÁ¸ÀPÁgÀgÀÄ ‘¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁévÀAvÀæöå ¸ÀAUÁæªÀÄ’ JAzÀÄ PÀgÉzÀgÉ, EAVèµï EP S R TB EwºÁ¸ÀPÁgÀgÀÄ EzÉÆAzÀÄ ‘¹¥Á¬Ä zÀAUÉ’ ªÀiÁvÀæ JA¢zÁÝgÉ. U ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁévÀAvÀæöå ¸ÀAUÁæªÀÄPÉÌ PÁgÀtUÀ¼ÀÄ : BE @K gÁdQÃAiÀÄ PÁgÀtUÀ¼ÀÄ : ©ænµÀgÀÄ eÁjUÉ vÀA¢zÀÝ ‘zÀvÀÄÛ ¤ªÀÄVzÀÄ w½¢gÀ°: ªÀÄPÀ̽UÉ ºÀQÌ®è’ JA§ ¤ÃwAiÀÄ C£ÀéAiÀÄ ¸ÀvÁgÀ, eÉÊ¥ÀÅgÀ, E£ÁA PÀ«ÄµÀ£ï : zÁR¯ÉUÀ½®èzÀ gÀhiÁ¤ì, GzÀAiÀÄ¥ÀÅgÀ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¸ÀA¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ ©ænµÀgÀ E£ÁA ¨s À Æ «ÄAiÀ Ä £À Ä ß ªÀ ± À ¥ À r ¹ ªÀ ± À ª ÁzÀ ª À Å. qÁ¯ïºË¹AiÀ Ä Ä vÀ A eÁªÀ Ç gÀ Ä ªÀ Ä vÀ Ä Û PÉÆAqÀgÀÄ. TO PÁ£ÁðnPï £À ª Á§jVzÀ Ý gÁd ¥À z À « UÀ ¼ À £ À Ä ß gÀzÀÄÝ¥Àr¹zÀ£ÀÄ. ªÉÆWÀ¯ï ZÀPÀæªÀwð, Ozï£À £ÀªÁ§ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ gÁdgÀÄUÀ¼À£ÀÄß EAVèµÀgÀÄ T C¢üPÁgÀ¢AzÀ ¥ÀzZ À ÄÀ åvU À ÆÉ ½¹zÀgÄÀ. ¥ÀjuÁªÀĪÁV EªÀg£ À ÄÀ ß CªÀ®A©¹zÀ ®PÁëAvÀgÀ ¸ÉʤPÀgÄÀ O ¤gÀÄzÉÆåÃVUÀ¼ÁzÀgÀÄ. EzÀÄ ©ænµÀgÀ «gÀÄzÀÞzÀ 1857gÀ ¥Àæw¨sÀl£ÉUÉ ¥ÉæÃgÀPÀªÁ¬ÄvÀÄ. N DyðPÀ PÁgÀtUÀ¼ÀÄ : EAUÉèAr£À¯ÁèzÀ PÉÊUÁjPÁ PÁæAwAiÀÄ ¥ÀjuÁªÀĪÁV PÀgÀPÀıÀ®vÉ ªÀÄvÀÄÛ zÉòÃAiÀÄ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ QëÃt¹zÀªÀÅ. EAUÉèAqï ªÁå¥Áj gÁµÀÖçªÁVgÀzÉ PÉÊUÁjPÉUÀ¼À PÁAiÀiÁðUÁgÀªÁ¬ÄvÀÄ. ¨sÁgÀvÀzÀ°èzÀÝAvÀºÀ PÀgÀPÀıÀ®UÁgÀgÀÄ ¤gÀÄzÉÆåÃVUÀ¼ÁzÀgÀÄ. «±ÉõÀªÁV §mÉÖ ªÀÄvÀÄÛ GuÉÚ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ CªÀ£Àw ºÉÆA¢ £ÉÃPÁjPÉ ªÀÈwÛAiÀĪÀgÀÄ GzÉÆåÃUÀ PÀ¼ÉzÀÄPÉÆAqÀgÀÄ. UÀȺÀPÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ EzÉà §UÉAiÀÄ wêÀæ DyðPÀ£ÀµÀÖ C£ÀĨsÀ«¹ ²y®UÉÆAqÀªÅÀ. ¨sÁgÀvz À À ªÀ¸ÄÀ ÛU¼ À £ À ÄÀ ß EAUÉèAr£À°è ªÀiÁgÀ®Ä EAVèµg À ÄÀ zÀĨÁj ¸ÀÄAPÀª£ À ÄÀ ß ºÉÃjzÀgÀÄ. d«ÄãÁÝj ¥ÀzÀÞw¬ÄAzÁV ¸ÀPÁðgÀ ªÀÄvÀÄÛ gÉÊvÀ£À ªÀÄzsÉå EzÀÝ ªÀÄzsÀåªÀwð d«ÄãÁÝgÀgÀÄ PÀȶPÀgÀ£ÀÄß ±ÉÆö¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. PÀAzÁAiÀÄ ªÀ¸ÀÆ° ªÀiÁqÀ®Ä vÁ®ÆèPÀÄzÁgÀjUÉ ¤ÃrzÀÝ ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÄß »A¥ÀqÉAiÀįÁ¬ÄvÀÄ. E£ÁA DAiÉÆÃUÀ £ÉëĹ E£ÁA ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß ªÁ¥À¸ï ¥ÀqÉAiÀįÁ¬ÄvÀÄ. EzÀjAzÁV PÀȶPÀgÀÄ wêÀæªÁV CªÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ DyðPÀ¸ÀAPÀµÀÖ C£ÀĨsÀ«¹zÀgÀÄ. EzÀÆ PÀÆqÀ gÉÊvÀgÀ ªÀĺÁ£ï ¥Àæw¨sÀl£ÉUÉ PÁgÀtªÁ¬ÄvÀÄ. 1 DqÀ½vÁvÀäPÀ PÁgÀtUÀ¼ÀÄ : EAVèµÀgÀÄ ºÉƸÀ £ÁUÀjPÀ ªÀÄvÀÄÛ C¥ÀgÁzsÀ PÁAiÉÄÝUÀ¼À£ÀÄß eÁjUÉ vÀAzÀgÄÀ. PÁ£ÀƤ£À°è ¥ÀP¥ëÀ ÁvÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀwÃAiÀÄjUÉ ¥Àv æ åÉ ÃPÀ ¤AiÀĪÀÄUÀ¼ÄÀ C£ÀéAiÀĪÁUÀÄwÛzÝÀ ªÅÀ. DAUÀè ¨sÁµÉAiÀÄÄ £ÁåAiÀiÁ®AiÀÄzÀ ¨sÁµÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ. EAVèµï £ÁåAiÀiÁ¢üñÀgÀÄ §ºÀÄvÉÃPÀªÁV EAVèµg À À ¥Àgª À ÁV £ÁåAiÀÄ ¤ÃqÀÄwÛzÝÀ gÄÀ. ºÉƸÀ PÁ£ÀƤ£À D±ÀAiÀÄUÀ¼ÄÀ d£ÀjUÉ CjªÁUÀ°®è. ¸ÉʤPÀ PÁgÀtUÀ¼ÄÀ : ©ænµÀgÀ À ¸ÉÊ£Àåz° À è ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¹¥Á¬ÄUÀ¼À ¹ÜwAiÀÄÄ ±ÉÆÃZÀ¤ÃAiÀĪÁVvÀÄ.Û DAUÀè ¸ÉʤPÀjVzÀÝ ¸ÁÜ£ÀªÀiÁ£À, ªÉÃvÀ£À, §rÛ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¹¥Á¬ÄUÀ½UÉ EgÀ°®è. ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÉʤPÀgÀ£ÀÄß ¸ÁUÀgÉÆÃvÀÛgÀ ¸ÉêÉUÉ MvÁ۬ĹzÀÄÝ zsÁ«ÄðPÀªÁV ¸ÉʤPÀgÀ£ÀÄß ¥ÀæZÉÆâ¹vÀÄ. ºÉÆÃgÁlzÀ ¸ÉÆàÃl ªÀÄvÀÄÛ ºÀgÀqÀÄ«PÉ EAVèµï ¸ÉãÉAiÀÄ°èzÀÝ ºÉaÑ£À ¥ÀæªÀiÁtzÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¹¥Á¬ÄUÀ¼ÀÄ vÁªÉ®ègÀÆ MAzÁV ºÉÆÃgÁrzÀgÉ EAVèµÀgÀ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀ¢AzÀ Nr¸À§ºÀÄzÀÄ JA§ DvÀ䫱Áé¸ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÝgÀÄ. F ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è ¸ÉʤPÀjUÉ ‘gÁAiÀįï J£ï¦üïïØ’ JA§ £À«Ã£À §AzÀÆPÀÄUÀ¼À£ÀÄß ED ¤ÃqÀÄwÛzÀÝgÀÄ. §AzÀÆPÀÄUÀ½UÉ G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀÄwÛzÀÝ vÀÄ¥ÁQUÀ½UÉ ºÀA¢ ªÀÄvÀÄÛ ºÀ¸ÀÄ«£À PÉƧâ£ÀÄß ¸ÀªÀjzÁÝgÉA§ ªÀzÀAw ºÀ©âvÀÄÛ. »AzÀÄUÀ½UÉ ºÀ¸ÀÄ ¥À«vÀæªÁzÀgÉ, ªÀÄĹèªÀÄjUÉ H ºÀA¢AiÀÄÄ ¤¶zÀÞªÁVvÀÄÛ. EzÀjAzÁV F WÀl£ÉAiÀÄÄ zÀAUÉUÉ vÀPÀëtzÀ PÁgÀtªÁ¬ÄvÀÄ. IS BL ¨ÁågÀPï¥ÀÅgÀzÀ°è£À ¸ÉʤPÀ ¥ÀqÉAiÀÄ°è ºÀ©âzÀ F ªÀzÀAwAiÀÄÄ wêÀæ C¸ÀªÀiÁzsÁ£ÀPÉÌ EP S R TB PÁgÀtªÁ¬ÄvÀÄ. ¸ÉʤPÀjUÉ vÀÄ¥ÁQAiÀÄ£ÀÄß ºÀ°¤è AzÀ PÀaÑ vÉUA É iÀÄĪÀAvÉ EAVèµg À ÄÀ DzÉò¹zÁUÀ U EzÀ£ÀÄß ¤gÁPÀj¹ ªÉÄïÁ¢üPÁjUÀ¼À «gÀÄzÀÞ ¨ÁågÀPï¥ÀÅgÀzÀ ¸ÉʤPÀgÀÄ §AqÁAiÀĪÉzÀÝgÀÄ. BE @K EzÉà ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ªÀÄAUÀ® ¥ÁAqÉ JA§ ¸ÉʤPÀ£ÀÄ ©ænµï ¸ÉÊ£ÀåzÀ C¢üPÁjAiÉƧâ£À£ÀÄß PÉÆAzÀ£ÀÄ. EzÀgÀ ¥ÀjuÁªÀĪÁV ªÀÄAUÀ® ¥ÁAqÉAiÀÄ£ÀÄß §A¢ü¹ «ZÁgÀuÉUÉƼÀ¥Àr¹ UÀ°èUÉÃj¸À¯Á¬ÄvÀÄ. «ÄÃgÀvï ©ænµÀgÀ ¥À槮 ¸ÉãÁ £É¯ÉAiÀiÁVvÀÄÛ. E°èAiÀÄÆ PÀÆqÁ EAVèµÀgÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ TO ¸ÉʤPÀjUÉ vÀÄ¥ÁQUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À®Ä DzÉò¹zÁUÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÉʤPÀgÀÄ CzÀ£ÀÄß ¤gÁPÀj¹zÀgÀÄ. DUÀ ¹¥Á¬ÄUÀ¼À£ÀÄß §A¢ü¸À¯Á¬ÄvÀÄ. EzÀjAzÁV «ÄÃgÀvï£À°è zÀAUÉ GAmÁ¬ÄvÀÄ. T ¥ÀjuÁªÀĪÁV ¸ÉʤPÀgÄÀ ¸Égª À ÄÀ £ÉUÉ £ÀÄVÎ FUÁUÀ¯ÃÉ §A¢üvg À ÁVzÀÝ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¹¥Á¬ÄUÀ¼£ À ÄÀ ß O N ©qÀÄUÀqÉUÉƽ¹zÀgÀÄ. EzÀÄ ¸ÁévÀAvÀæöå ¸ÀAUÁæªÀÄzÀ ©ÃeÁAPÀÄgÀPÉÌ £ÁA¢AiÀiÁ¬ÄvÀÄ. £ÀAvÀgÀ ¸ÉʤPÀgÀ UÀÄA¥ÀÅ «ÄÃgÀvï¤AzÀ zɺÀ°UÉ vÀ®Ä¦vÀÄ. CªÀgÀÄ PÉA¥ÀÅPÉÆÃmÉUÉ ¥ÀæªÉò¹, E½ªÀAiÀĹì£À ªÉÆWÀ¯ï zÉÆgÉ JgÀqÀ£Éà §ºÀÄzÀÆÝgÀ µÁ£À£ÀÄß ¨sÁgÀvÀzÀ ZÀPÀæªÀwð JAzÀÄ WÉÆö¹zÀgÄÀ. ºÀ®ªÁgÀÄ ¨sÁUÀU½ À AzÀ ¥Àwæ ¨sl À £Á ¤gÀvÀ ¹¥Á¬ÄUÀ¼ÄÀ zɺÀ°UÉ vÀ®Ä¦zÀgÀÄ. EzÀjAzÁV ¥Àæw¨sÀl£ÉAiÀÄÄ wêÀæ ¸ÀégÀÆ¥À vÁ½vÀÄ. PÁ½Îa£ Ñ A À vÉ ¥Àw æ ¨sl À £ÉAiÀÄÄ zɺ° À , PÁ£ÀÄàgÀ ªÀÄvÀÄÛ gÀhiÁ¤ìU¼ À ° À è ºÀgÀrvÀÄ. PÁ£ÀÄàgÀzÀ°è £Á£Á ¸ÁºÉç£ÀÄ ¹rzÉzÀÝ£ÀÄ. FvÀ¤UÉ vÁvÁå mÉÆÃ¥ÉAiÀÄÄ ¸ÀºÁAiÀÄPÀ£ÁVzÀÝ£ÀÄ. gÀhiÁ¤ìAiÀÄ°è gÁt ®Qëöä¨Á¬ÄAiÀÄ £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ°è zÀAUÉ GAmÁ¬ÄvÀÄ. PÁ£ÀÄàgÀ ©ænµÀgÀ ªÀ±ÀªÁzÀ £ÀAvÀgÀ vÁvÁåmÉÆÃ¥ÉAiÀÄÄ gÀhiÁ¤ìgÁtÂAiÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄPÉÌ §AzÀ£ÀÄ. vÁvÁåmÉÆÃ¥É 2  ¥Àæw¨sÀl£ÉAiÀÄ PÁªÀÅ ®PÉÆßë£À°èAiÀÄÆ GAmÁ¬ÄvÀÄ. DzÀgÉ CAwªÀĪÁV ®PÉÆßà EAVèµÀgÀ ªÀ±ÀªÁ¬ÄvÀÄ. E°èAzÀ ¸ÀAUÁæªÀĪÀÅ AiÀĪÀÄÄ£Á £À¢AiÀÄ zÀQëtPÉÌ ºÀ©âvÀÄ. EzÀjAzÁV gÀhiÁ¤ìAiÀÄ°è£À ¹¥Á¬ÄUÀ¼ÀÄ ¥Àæ¨sÁ«vÀgÁzÀgÀÄ. zÀvÀÄÛ ªÀÄPÀ̽UÉ ºÀQÌ®è JA§ ¤Ãw¬ÄAzÀ PÉg½ À zÀ gÀhiÁ¤ìgÁt ®Qëöä¨Á¬ÄAiÀÄÄ EAVèµg À À «gÀÄzÀÞ AiÀÄÄzÀÞ ¸ÁjzÀ¼ÄÀ. AiÀÄÄzÀÞ ªÀiÁr UÁé°AiÀÄgï£ÀÄß ªÀ±ÀPÉÌ ¥ÀqÉzÀ¼ÀÄ. ªÀÄvÉÆÛªÉÄä ©ænµÀgÀ «gÀÄzÀÞ £ÀqÉzÀ ºÉÆÃgÁlzÀ°è ±ËAiÀÄð¢AzÀ ºÉÆÃgÁr gÁtÂAiÀÄÄ gÀhiÁ¤ìgÁt ®Qëöä¨Á¬Ä C¸ÀĤÃVzÀ¼ÀÄ. EA¢UÀÆ gÁtÂAiÀÄÄ ¸ÁévÀAvÀæöå ¸ÀAUÁæªÀÄ EwºÁ¸ÀzÀ°è ºÉªÉÄäAiÀÄ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÁݼÉ. zÀAUÉAiÀÄÄ «¥sÀ®ªÁUÀ®Ä PÁgÀtUÀ¼ÀÄ : 1857gÀ°è £Àqz É À ¥Àx æ ª À ÄÀ ¸ÁévA À vÀöæ å ¸ÀAUÁæªÄÀ ªÀÅ ºÀ®ªÁgÀÄ PÁgÀtUÀ½AzÀ «¥s® À ªÁ¬ÄvÀÄ. EzÀÄ Erà ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß ªÁ妹zÀ ºÉÆÃgÁlªÁVgÀ°®è. EzÀÄ zÉñÀzÀ ©qÀÄUÀqÉUÁV ED £ÀqÉzÀzÀÝQÌAvÀ zÉòà gÁdgÀ ªÀÄvÀÄÛ d«ÄãÁÝgÀgÀ ¸Àé»vÁ¸ÀQÛ ºÁUÀÆ ºÀPÀÄÌUÀ½UÁV £ÀqÉ¢vÀÄÛ. H EzÀÄ AiÉÆÃfvÀ ºÉÆÃgÁlªÁVgÀzÉ C¤jÃQëvÀ PÁgÀtUÀ½AzÀ ¥ÉæÃgÉævÀªÁVvÀÄÛ. ©ænµï IS ¸ÉʤPÀgÀ°è£À MUÀÎlÄÖ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÉʤPÀgÀ°èzÀÝ ©ü£ÀßvÉAiÀÄÄ ºÉÆÃgÁlzÀ «¥sÀ®vÉUÉ BL EP S PÁgÀtªÁVzÉ. C®èzÉ ¸ÀÆPÀÛ ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£À ªÀÄvÀÄÛ ªÀåªÀ¹ÜvÀ ¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄ PÉÆgÀvÉ EvÀÄÛ. R TB U ºÁUÉAiÉÄà AiÀÄÄzÀÞ vÀAvÀæ, ¸ÉʤPÀ ¥Àjtw, ¸ÀÆPÀÛ ¸ÉãÁ £ÁAiÀÄPÀvÀé ªÀÄvÀÄÛ ²¹Û£À PÉÆgÀvÉ BE @K ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ°è EvÀÄÛ. ºÉÆÃgÁlUÁgÀgÀ°è ¤²ÑvÀ UÀÄj EgÀ°®è. ºÀ®ªÁgÀÄ zÉòÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÁÜ£ÀUÀ¼À gÁdgÀÄ ©ænµÀjUÉ vÉÆÃjzÀ ¤µÉ׬ÄAzÁV ¹¥Á¬ÄUÀ½UÉ ¨ÉA§® ¤ÃqÀ°®è. ¹¥Á¬ÄUÀ¼ÀÄ ªÀiÁrzÀAvÀºÀ ®Æn, zÀgÆ É ÃqÉ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ UÀA©üÃgÀªÁzÀ vÀ¥ÅÀ àU½ À AzÁV d£ÀgÀ «±Áé¸À PÀ¼ÉzÀÄPÉÆAqÀgÀÄ. TO zÀAUÉAiÀÄ ¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼ÀÄ : F¸ïÖ EArAiÀiÁ PÀA¥À¤AiÀÄ DqÀ½vÀ PÉÆ£ÉUÉÆAqÀÄ ©æl£ï ¸ÁªÀiÁæfÕAiÀÄ DqÀ½vÀPÉÌ T M¼À¥ÀnÖvÀÄ. ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀåªÀºÁgÀªÀ£ÀÄß ©ænµï ¥Á°ðªÉÄAn£À ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀåªÀºÁgÀUÀ¼À O N PÁAiÀÄðzÀ²ðUÉ M¦à¸À¯Á¬ÄvÀÄ. 1858gÀ°è ©æl£ï gÁtÂAiÀÄÄ WÉÆõÀuÉ ºÉÆgÀr¹zÀgÀÄ. F WÉÆõÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÀĺÁ¸À£ÀßzÀÄ (ªÀiÁåUÀßPÁlð) JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁVzÉ. CzÀgÀ°è F PɼÀV£À CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæ¸ÁÛ¦¸À¯ÁVvÀÄÛ. PÀA¥À¤AiÀÄÄ zÉòà gÁdgÉÆA¢UÉ ªÀiÁrPÉÆArzÀÝ M¥ÀàAzÀUÀ¼À£ÀÄß CAVÃPÀj¸À¯Á¬ÄvÀÄ. ¸ÁªÀiÁædå «¸ÀÛgÀuÉAiÀÄ C¥ÉÃPÉëAiÀÄ£ÀÄß PÉÊ©qÀĪÀÅzÀÄ. ¨sÁgÀwÃAiÀÄjUÉ ¸ÀĨsÀzÀæ ¸ÀPÁðgÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ. PÁ£ÀƤ£À ªÀÄÄAzÉ ¸ÀªÀiÁ£ÀvÉ. zsÁ«ÄðPÀ ¸À»µÀÄÚvÉAiÉÆA¢UÉ zsÁ«ÄðPÀ «µÀAiÀÄUÀ¼À°è ºÀ¸ÀÛPÉëÃ¥À ªÀiÁqÀĪÀAw®è. 3  ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ ¦æÃw, ¨ÉA§®, «±Áé¸À«®è¢zÀÝgÉ £ÁªÀÅ ±ÁAw¬ÄAzÀ D½éPÉ ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÁzsÀå«®èªÉA§ÄzÀ£ÀÄß ©ænµÀgÀÄ CjvÀgÀÄ. F WÀl£É ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ ¸ÁévÀAvÀæöå ºÉÆÃgÁlPÉÌ ºÉƸÀ ¢PÀÆìaAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃrvÀÄ. ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀÄ E£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ ºÉÆÃgÁlzÀ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ªÀiÁUÀðªÀ£ÀÄß ºÀÄqÀÄQPÉƼÀÄîªÀ C¤ªÁAiÀÄðvÉAiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀÄPÉÆAqÀgÀÄ. C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ I. ©nÖgÀĪÀ ¸ÀܼÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛ ¥ÀzÀ¢AzÀ vÀÄA©j. 1. 1857gÀ ºÉÆÃgÁlªÀ£ÄÀ ß ©ænµï EwºÁ¸ÀPÁgÀgÄÀ __________ JAzÀÄ PÀg¢ É zÁÝg.É 2. 1857gÀ ºÉÆÃgÁlzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ¨ÁågÀPï¥ÀÄgÀzÀ°è ©ænµï C¢üPÁjAiÀÄ£ÀÄß PÉÆAzÀª£ À ÄÀ _________. 3. gÀhiÁ¤ì gÁtÂAiÀÄÄ ©ænµÀgÀ «gÀÄzÀÞzÀ AiÀÄÄzÀÞzÀ°è ___________ £ÀÄß ªÀ±ÀPÉÌ ¥ÀqÉzÀ¼ÀÄ. ED 4. 1858gÀ ° è ¨s Á gÀ v À z À ° è ©æ l £ï gÁt A iÀ Ä Ä ºÉ Æ gÀ r ¹zÀ WÉ Æ ÃµÀ u É A iÀ Ä £À Ä ß H ___________ JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁVzÉ. IS BL EP S II. PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼À°è ZÀað¹ GvÀÛj¹j : R TB U 5. ©ænµÀgÀ «gÀÄzÀÞzÀ 1857gÀ ¥Àw æ ¨slÀ £ÉUÉ gÁdQÃAiÀÄ CA±ÀU¼À ÄÀ ¥ÉÃæ gÀPª À ÁzÀªÅÀ ºÉÃUÉ? BE @K 6. 1857gÀ ºÉÆÃgÁlPÉÌ DyðPÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ ºÉÃUÉ PÁgÀtªÁzÀªÀÅ? «ªÀj¹. 7. 1857gÀ ºÉÆÃgÁlzÀ°è ¸ÉʤPÀgÀ zsÁ«ÄðPÀ ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀªÀ£ÀÄß ¥ÀæZÉÆâ¹zÀ CA±ÀUÀ¼ÁªÀŪÀÅ? 8. ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁévÀAvÀæöå ¸ÀAUÁæªÀÄPÉÌ vÀvïPÀëtzÀ PÁgÀtUÀ¼ÁªÀŪÀÅ? TO 9. 1857gÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁévÀAvÀæöå ¸ÀAUÁæªÀÄzÀ «¥sÀ®vÉUÉ PÁgÀtUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖ ªÀiÁr. T 10. 1858gÀ ©æl£ï gÁtÂAiÀÄ WÉÆõÀuÉAiÀÄ°èzÀÝ CA±ÀUÀ¼ÁªÀŪÀÅ? O N III. ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ : 1. ¨sÁgÀvÀzÀ ¨sÀÆ¥ÀlzÀ°è zÀvÀÄÛ ªÀÄPÀ̽UÉ ºÀQÌ®è ¤Ãw¬ÄAzÀ ©ænµÀgÀ ªÀ±ÀªÁzÀ ¸ÀA¸ÁÜ£ÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹. 2. 1857gÀ ºÉÆÃgÁlªÀÅ ¨sÁgÀwÃAiÀÄjUÉ ‘¥Àxæ ª À ÄÀ ¸ÁévA À vÀöæ å ¸ÀAUÁæªÄÀ ’ - F «µÀAiÀÄzÀ §UÉÎ vÀdÕjAzÀ G¥À£Áå¸À K¥Àðr¹.  4  CzsÁåAiÀÄ - 18 ¸ÁévÀAvÀæöå ºÉÆÃgÁl F CzsÁåAiÀÄzÀ°è PɼÀV£À CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß w½AiÀÄÄvÉÛêÉ. ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUÉæ¸ï ªÀÄAzÀUÁ«ÄUÀ¼ÀÄ, wêÀæªÁ¢UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁæAwPÁjUÀ¼ÀÄ ¸ÁévÀAvÀæöå ºÉÆÃgÁl UÁA¢üAiÀÄÄUÀ gÉÊvÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁ«ÄðPÀgÀ ¥Àæw¨sÀl£ÉUÀ¼ÀÄ ¸ÁévÀAvÀæöå ºÉÆÃgÁlUÁgÀgÀ £ÉÃvÁgÀgÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ «¨sÀd£É ED gÁ¶ÖçÃAiÀÄvÉAiÀÄ GzÀAiÀÄ : H IS ¸ÁévÀAvÀæöå ºÉÆÃgÁlªÀÅ ¨sÁgÀvÀzÀ ZÀjvÉæAiÀÄ°è CvÀåAvÀ ªÀĺÀvÀé¥ÀÆtð ªÀÄvÀÄÛ ZÀ®£À²Ã® BL EP S CzsÁåAiÀÄ. ««zsÀ §UÉAiÀÄ ¸ÀAPÀµÀÖUÀ½UÉ M¼ÀUÁzÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀÄ 1857gÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è R TB U ©ænµÀgÀ «gÀÄzÀÞ ¤uÁðAiÀÄPÀ jÃwAiÀįÉèà vÀªÀÄä ¥ÀæwgÉÆÃzsÀªÀ£ÀÄß vÉÆÃj ¥ÀæxÀªÀÄ BE @K ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÀAUÁæªÀÄPÉÌ PÁgÀtgÁzÀgÀÄ. EzÀgÀ ¥ÀjuÁªÀÄ 1858gÀ°è ©æl¤ß£À ¸ÀPÁðgÀªÀÅ WÉÆõÀuÉAiÉÆAzÀ£ÀÄß ºÉÆgÀr¹, ©ænµï F¸ïÖ EArAiÀiÁ PÀA¥À¤AiÀÄ DqÀ½vÀªÀ£ÀÄß PÉÆ£ÉUÉƽ¹, £ÉÃgÀªÁV ©ænµï ¸ÀPÁðgÀzÀ DqÀ½vÀªÀ£ÀÄß ©æl¤ß£À gÁtÂAiÀÄ ºÉ¸Àj£À°è eÁjUÉƽ¹vÀÄ. ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀÄ ±Á¸À£À gÀƦ¸ÀĪÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è vÉÆqÀUÀĪÀ PÁ£ÀÆ£ÀÄUÀ¼À£ÀÄß TO 1861gÀ PÁAiÉÄÝAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ DgÀA©ü¹zÀgÀÄ. EzÉ®èzÀgÀ ¥ÀjuÁªÀĪÁV EAVèµÀ£ÀÄß PÀ°vÀ ºÉƸÀ «zÁåªÀAvÀ ªÀUÀð gÁ¶ÖçÃAiÀÄvÉAiÀÄ ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀàµÀÖUÉƽ¸ÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ d£ÀgÀ eÉÆvÉ T ºÀAaPÉƼÀÄîªÀ ¥ÀæAiÀÄvÀߪÀ£ÀÄß ªÀiÁrzÀÝjAzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄvÉ MAzÀÄ D±ÀAiÀĪÁV ¸ÀàµÀÖ gÀÆ¥À O ¥ÀqɬÄvÀÄ. EzÀgÀ ªÀÄÄAzÀĪÀjzÀ ¸ÁA¹ÜPÀ gÀÆ¥ÀªÉà ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUÉæ¸ï. N ¨sÁgÀvzÀ ° À è ©ænµï ¸ÁªÀiÁædå ¸ÁÜ¥£ À A É iÀÄ£ÀÄß «gÉÆâü¹zÀ ¸À¤ßªÉñÀU¼ À ÄÀ ºÀ®ªÀÅ. C£ÉÃPÀ gÁd¥Àæ¨sÀÄvÀéUÀ¼ÀÄ ©ænµÀgÀ «gÀÄzÀÞ ºÉÆÃgÁrzÀÄÝ CªÀgÀ ¸Àé»vÁ¸ÀQÛUÁV DVvÀÄÛ. 1857gÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁévÀAvÀæöå ¸ÀAUÁæªÀÄzÀ £ÀAvÀgÀ ºÀ®ªÁgÀÄ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ¥ÀjuÁªÀÄPÁj ¸ÀÄzsÁgÀuÉUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ §AzÀªÀÅ. ¸ÁjUÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¥ÀPÀð, ¥ÀwæPÉÆÃzÀåªÀÄ, ¸ÀAWÀUÀ¼À ¸ÁÜ¥À£É, DqÀ½vÀ ¸ÀÄzsÁgÀuÉUÀ¼À°è §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ PÀAqÀħAzÀªÀÅ. d£ÀgÀÄ C®è°è ¸ÀAWÀnvÀgÁV vÀªÀÄä »vÁ¸ÀQÛUÀ¼À£ÀÄß PÁAiÀÄÄÝPÉƼÀî®Ä ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß C£ÉÃPÀ ¥ÁæAvÀåUÀ¼À°è ºÀÄlÄÖºÁQzÀgÀÄ. ¯Áqïð °lÖ£ï ¥ÀwæPÉÆÃzÀåªÀÄzÀ°è d£ÀgÀ£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸À®Ä 1878gÀ°è ‘zÉòÃAiÀĨsÁµÁ ¥ÀwæPÉUÀ¼À ¤AiÀÄAvÀæt PÁAiÉÄÝ’ MAzÉqÉ eÁjUÉ vÀAzÀgÉ, ªÀÄvÉÆÛAzÉqÉ ¯Áqïð j¥Àà£ï E®âmïð ¨sÁµÁ ªÀĸÀÆzÉAiÀÄ£ÀÄß eÁjUÉ vÀAzÀÄ, KPÀgÀÆ¥À PÁ£ÀÆ£ÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜUÉ zÁj 5 ªÀiÁrPÉÆlÖ£ÀÄ. F ªÀĸÀÆzÉAiÀÄ£ÀÄß «gÉÆâü¹ ¨sÁgÀvÀzÀ°è£À ©ænµÀgÀÄ ¸ÀAWÀnvÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß £Àqɹ dAiÀIJîgÁzÀgÀÄ. zÉñÀzÁzÀåAvÀ ºÀ®ªÁgÀÄ jÃwAiÀÄ ºÉÆÃgÁlUÀ¼À ¥sÀ®ªÁV ¸ÁévÀAvÀæöå ºÉÆÃgÁlªÀÅ MAzÀÄ ¸ÀégÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä ¸ÁzsÀåªÁ¬ÄvÀÄ. E£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ ¸À±À¸ÀÛç ºÉÆÃgÁlUÀ¼ÀÄ GzÀãªÀªÁUÀ¨ÁgÀzÉAzÀÄ ©ænµÀgÀÄ PÁAiÀÄðvÀAvÀæªÀ£ÀÄß gÀƦ¹zÀgÀÄ. ¥ÀjuÁªÀĪÁV 1858gÀ gÁt ªÀĺÁ¸À£ÀßzÀ£ÀÄß ©ænµï ¸ÀPÁðgÀªÀÅ WÉÆö¹ ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ£ÀÄß ©æl¤ß£À ¥ÀæeÉUÀ¼ÉAzÀÄ ¥ÀjUÀt¹Â vÀÄ. D ªÀÄÆ®PÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄjUÉ C£ÉÃPÀ §UÉAiÀÄ ¸Àª® À vÀÄÛU¼ À £ À ÄÀ ß ¤ÃqÀĪÀÅzÁV ©ænµï ¸ÀPÁðgÀ WÉÆö¹vÀÄ. £ÀAvÀgÀzÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ°è G£ÀßvÀ ªÀUÀðzÀ EAVèµï «zÁå¨sÁå¸ÀªÀ£ÀÄß PÀ°vÀ ºÉƸÀ ¦Ã½UÉAiÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀÄ ¸ÀA«zsÁ£ÁvÀäPÀªÁV vÀªÀÄä ºÀPÀÄÌUÀ½UÁV ºÉÆÃgÁl ªÀiÁqÀ®Ä DgÀA©ü¹zÀgÀÄ. EªÀgÀ MmÁÖgÉ ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼À ¥Àæw¥sÀ®ªÉà ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUÉæ¸ï ¸ÁÜ¥À£ÉUÉ £ÁA¢AiÀiÁ¬ÄvÀÄ. ED ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUÉæ¸ï : H gÁªÀiï ªÉÆúÀ£ï gÁAiÀiïgÀªÀgÀ PÁ®¢AzÀ®Æ ªÀÄzsÀåªÀÄ ªÀUÀðzÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ ªÀÄ£À¸ÀÄì IS ºÉƸÀ ºÉƸÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è ºÉƸÀ ¸ÀªÁ®ÄUÀ¼À£ÀÄß JzÀÄj¸À®Ä ¸ÀeÁÓUÀÄwÛvÀÄÛ. F ¤nÖ£À°è BL EP S zÉñÀzÁzÀåAvÀ ºÀ®ªÁgÀÄ ¸ÀAWÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ºÀÄnÖzÀªÀÅ. »ÃUÉ ¸ÁÜ¥À£ÉAiÀiÁzÀ ¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼À°è R TB U ‘¢ »AzÀÆ ªÉÄüÀ’, ‘¢ F¸ïÖ EArAiÀiÁ C¸ÉÆùAiÉÄõÀ£ï’, ‘¥ÀÇ£Á ¸ÁªÀðd¤PÀ BE @K ¸À¨sÁ’ ªÀÄvÀÄÛ ‘¢ EArAiÀÄ£ï C¸ÉÆùAiÉÄõÀ£ï’ ¥ÀæªÀÄÄRªÁVzÀݪÀÅ. EªÀÅUÀ¼ÀÄ ¹Ã«ÄvÀ J¯Éè ªÀÄvÀÄÛ »vÁ¸ÀQÛUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÀݪÀÅ. PÁ¯ÁAvÀgÀzÀ°è gÁµÀÖçªÀÄlÖzÀ°è MUÀÆÎqÀ®Ä PÁvÀÄgÀ¢AzÀ PÁAiÀÄÄwÛzÀݪÀÅ. EAvÀºÀ MAzÀÄ CT® ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÀÄlÖzÀ ¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸Áܦ¸ÀĪÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðªÀÅ §A¢vÀÄ. CzÀÄ 1885gÀ°è J.N. ºÀÆåªÀiï JA§ ¤ªÀÈvÀÛ ¹«¯ï TO ¸À«ð¸ï C¢üPÁjAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUÉæ¸ï ¸ÁÜ¥À£ÉAiÉÆA¢UÉ FqÉÃjvÀÄ. T ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUÉæ¸ï ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ°è gÁdQÃAiÀÄ ¥ÀæeÉÕ ªÀÄvÀÄÛ gÁ¶ÖçÃAiÀÄvÉAiÀÄ O N ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÈ¢Þ¸À®Ä ±Àæ«Ä¹vÀÄ. ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUÉæ¸ï ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀÀ°èzÀÝ ºÀ®ªÁgÀÄ ªÉÊ«zsÀåUÀ¼À £ÀqÀĪÉAiÀÄÆ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀæeÉÕAiÀÄ£ÀÄß eÁUÀÈvÀUÉƽ¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹vÀÄ. zÉòà ¨sÁµÉUÀ¼À°è ¥ÀwæPÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæPÀn¹ D ªÀÄÆ®PÀ gÁdQÃAiÀÄ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À ZÀZÉð DgÀA©ü¹vÀÄ. EzÀjAzÁV gÁdQÃAiÀÄ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «ZÁgÀUÀ¼ÀÄ d£ÀgÀ ªÀÄ£ÀªÀÄÄnÖzÀªÀÅ. ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUÉæ¸ï£À §®ªÀzsÀð£ÉAiÀÄ£ÀÄß UÀªÀĤ¹zÀ ©ænµÀgÀÄ vÀªÀÄä MqÉzÀÄ D¼ÀĪÀ ¤ÃwAiÀÄ£ÀÄß eÁjUÉ vÀAzÀgÀÄ. »AzÀÆ-ªÀÄĹèAgÀ£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¹zÀgÀÄ. DzÀgÀÆ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUÉæ¸ï gÁ¶ÖçÃAiÀÄ «ZÁgÀUÀ½UÉ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖAvÉ gÀZÀ£ÁvÀäPÀªÁzÀ PÁAiÀÄðvÀAvÀæUÀ¼À£ÀÄß gÀƦ¹vÀÄ. 6  19£ÉAiÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ ¨sÁUÀzÀ°è ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUÉæ¸ï£À°è ©ü£ÀߪÀÄvÀ PÁt¹PÉÆArvÀÄ. PÁAiÀÄðvÀAvÀæ, £ÀA©PÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÉÆÃgÁlzÀ ªÀiÁzÀj¬ÄAzÁV CªÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄAzÀUÁ«ÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ wêÀæªÁ¢UÀ¼ÉAzÀÄ UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÁÛgÉ. ªÉÆzÀ®£Éà ºÀAvÀ : ªÀÄAzÀUÁ«ÄUÀ¼ÀÄ (1885 - 1905) ¸ÁA¥Àz æ Á¬ÄPÀªÁV ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUÉæ¸ï£À ¥ÁægÀA¨sÀzÀ E¥ÀàvÀÄÛ ªÀµÀðUÀ¼À£ÀÄß ‘ªÀÄAzÀUÁ«Ä AiÀÄÄUÀ’ J£ÀÄßvÁÛg.É ªÀÄAzÀUÁ«ÄUÀ¼° À è JA.f. gÁ£Àq,É ¸ÀÄgÉÃAzÀ£ æ ÁxÀ ¨Áå£Àfð, zÁzÁ ¨Á¬Ä £ÀªÀgÉÆÃf, UÉÆÃ¥Á®PÀȵÀÚ UÉÆÃR¯É EªÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæªÀÄÄRªÁV UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÀÄ. ªÀ Ä AzÀ U Á«ÄUÀ ¼ À Ä ©æ n µï D½é P É ªÀ Ä vÀ Ä Û zÁzÁ¨Á¬Ä UÉÆÃ¥Á®PÀȵÀÚ ED £ÁåAiÀÄ¥Àgv À A É iÀÄ°è £ÀA©PÉ EnÖzÝÀ gÄÀ. ¸ÁA«zsÁ¤PÀ £ÀªÀgÉÆÃf UÉÆÃR¯É H ZËPÀ n Ö £ É Æ ¼À U É ¥Áæ x À ð £É ªÀ Ä vÀ Ä Û ªÀ Ä £À « UÀ ¼ À IS ªÀÄÆ®PÀ vÀªÀÄä ¨ÉÃrPÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀPÁðgÀzÀ ªÀÄÄA¢qÀÄwÛzÀÝgÀÄ. ZÀlĪÀnPÉ : BL EP S ªÀÄAzÀUÁ«Ä ºÉÆÃgÁlUÁgÀgÀ ªÀÄAzÀUÁ«ÄUÀ¼ÀÄ d£ÀjUÉ gÁdQÃAiÀÄ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀ R TB U avÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹 ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß ªÀiÁrzÀgÀÄ. EªÀgÀÄ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À §UÉÎ ¸À¨sÉUÀ¼À£ÀÄß fêÀ£À ZÀjvÉæ ¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß N¢ BE @K £Àq¹ É , ZÀað¹, ¸ÀPÁðgÀPÌÉ ªÀÄ£À«UÀ¼£ è zÀgÄÀ. zÉñÀzÀ ºÉaÑ£À ªÀiÁ»w w½¬Äj. À ÄÀ ß ¸À°¹ PÉÊUÁjPÉUÀ¼À C©üªÀÈ¢Þ, ¸ÉʤPÀ ªÉZÀÑ PÀrªÉÄ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ, GvÀÛªÀÄ ²PÀët PÉÆqÀĪÀÅzÀÄ, §qÀvÀ£ÀzÀ §UÉÎ CzsÀåAiÀÄ£À £ÀqɸÀ®Ä ©ænµï ¸ÀPÁðgÀªÀ£ÀÄß TO MvÁ۬ĸÀĪÀÅzÀÄ EªÉà ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¨ÉÃrPÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀPÁðgÀzÀ ªÀÄÄA¢lÖgÀÄ. ¨sÁgÀvÀzÀ°è ©ænµï D½éPɬÄAzÁzÀ zÀĵÀàjuÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÉÆlÖªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¨ÁjUÉ T O ªÀÄAzÀUÁ«ÄUÀ¼ÀÄ PÀÆ®APÀµÀªÁV CªÀ¯ÉÆÃQ¸ÀĪÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß ªÀiÁrzÀgÀÄ. ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀA¥ÀvÀÄÛ N AiÀiÁªÀ jÃwAiÀÄ°è EAUÉèArUÉ ¸ÉÆÃj ºÉÆÃUÀÄwÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß CAQ CA±ÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ CªÀgÀÄ «ªÀj¹zÀgÀÄ. zÁzÁ¨Á¬Ä £ÀªÀgÉÆÃfAiÀĪÀgÀÄ EAUÉèArUÉ ¸ÉÆÃjºÉÆÃUÀĪÀ ¸ÀA¥ÀwÛ£À §UÉÎ «±Éèö¹zÀgÀÄ. CªÀgÀÄ CzÀ£ÀÄß ‘¸ÀA¥ÀwÛ£À ¸ÉÆÃgÀÄ«PÉ ¹zÁÞAvÀ’ (Drain Theory) JAzÀÄ PÀgÉzÀgÀÄ. DªÀÄzÀ£ÀÄß ºÉaѹ gÀ¥sÀÛ£ÀÄß PÀrªÉÄ ªÀiÁrzÀÝjAzÀ ¥ÀæwPÀÆ® ¸ÀAzÁAiÀÄ GAmÁV zÉñÀzÀ ¸ÀA¥ÀvÀÄÛ EAUÉèArUÉ ºÀjAiÀÄ®Ä PÁgÀtªÁ¬ÄvÉAzÀÄ CªÀgÀÄ ¥Àæw¥Á¢¹zÀgÀÄ. ©ænµï C¢üPÁjUÀ½UÉ ¤ÃqÀÄwÛzÀÝ ªÉÃvÀ£À, ¤ªÀÈwÛ ªÉÃvÀ£À ªÀÄvÀÄÛ DqÀ½vÁvÀäPÀ ªÉZÀѪÀ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀªÉà ¨sÀj¸À¨ÉÃPÁzÀ »£É߯ÉAiÀÄ°è C¥ÁgÀªÁzÀ ¸ÀA¥ÀvÀÄÛ ©æl¤ßUÉ ºÀjzÀÄ ºÉÆÃUÀÄwÛvÀÄÛ JA§ÄzÀ£ÀÄß CªÀgÀÄ «ªÀgÀªÁV d£ÀgÀ ªÀÄÄA¢lÖgÀÄ. ªÀÄAzÀUÁ«ÄUÀ¼À PÁ®ªÀ£ÀÄß GzÁgÀ gÁµÀÖçªÁzÀzÀ PÁ®ªÉAzÀÄ ºÉüÀ¯ÁVzÉ. 7 JgÀqÀ£Éà ºÀAvÀ : wêÀæªÁ¢UÀ¼ÀÄ (1905 - 1920) ªÀÄAzÀUÁ«ÄUÀ¼À ªÀÄÈzÀÄ zsÉÆÃgÀuɬÄAzÀ PÁAUÉæ¹UÀgÀ¯Éèà C¸ÀAvÀĵÀÖgÁVzÀÝ E£ÉÆßAzÀÄ UÀÄA¥ÀÅ EªÀgÀ£ÀÄß ‘gÁdQÃAiÀÄ ©üPÀëÄPÀgÀÄ’ JAzÀÄ PÀgÉzÀgÀÄ. ªÀÄAzÀUÁ«ÄUÀ¼À ªÀÄÈzÀÄ zsÉÆÃgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß nÃPÉ ªÀiÁqÀÄvÁÛ, wêÀæªÁzÀ ¤®ÄªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæw¥Á¢¸ÀÄvÁÛ §AzÀ §tªÀ£ÀÄß wêÀªæ Á¢UÀ¼AÉ zÀÄ UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVzÉ. CgÀ©AzÉÆà WÉÆõï, ©¦£ïZÀAzÀæ ¥Á¯ï, ¯Á® ®d¥ÀvÀ gÁAiÀiï ªÀÄvÀÄÛ ¨Á®UÀAUÁzsÀgï w®Pï ªÀÄÄAvÁzÀªÀgÀÄ F §tzÀ ¥ÀæªÀÄÄRgÁVzÀÝgÀÄ. ED H CgÀ©AzÉÆà WÉÆÃµï ¨Á®UÀAUÁzsÀgÀ w®Pï ¯Á® ®d¥Àvï gÁAiÀiï ©¦£ï ZÀAzÀæ¥Á¯ï IS §AUÁ¼ÀzÀ «¨sd BL À £É : §AUÁ¼ÀªÅÀ ©ænµï «gÉÆâü ¨sÁªÀ£É ªÀÄvÀÄÛ ZÀlĪÀnPÉU¼ À À PÉÃAzÀª æ ÁVvÀÄÛ. EP S R TB EzÀ£ÀÄß ºÀwÛPÀÌ®Ä ªÉʸïgÁAiÀiï ¯Áqïð PÀdð£ÀߣÀÄ DqÀ½vÁvÀäPÀ £É¥ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄA¢lÄÖPÉÆAqÀÄ U §AUÁ¼À «¨sÀd£ÉAiÀÄ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß gÀƦ¹zÀ£ÀÄ. ¥ÀǪÀð ªÀÄvÀÄÛ ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀªÀ£ÀÄß BE @K »AzÀÆ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄĹèA §ºÀĸÀASÁåvÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÁV «AUÀr¹zÀ£ÀÄ. »ÃUÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ PÀAzÀPÀªÀ£ÀÄßAlĪÀiÁr ¸ÁévÀAvÀæöå ºÉÆÃgÁlzÀ wêÀævÉAiÀÄ£ÀÄß PÀÄVθÀĪÀ ¸ÀAZÀ£ÀÄß gÀƦ¹zÀ£ÀÄ. TO ©ænµÀgÀ MqÉzÀÄ D¼ÀĪÀ ¤ÃwAiÀÄ ¥ÀæwÃPÀªÁVzÀÝ 1905gÀ §AUÁ¼À «¨sÀd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUÉæ¸ï «gÉÆâü¹vÀÄ. DzÀgÉ 1906gÀ°è ¸ÁÜ¥À£ÉAiÀiÁzÀ ªÀÄĹèA T °ÃUï §AUÁ¼À «¨sÀd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¨ÉA§°¹vÀÄ. §AUÁ¼ÀzÀ «¨sÀd£ÉAiÀÄ «gÀÄzÀÞ zÉñÀzÁzÀåAvÀ O N ¥ÀæwgÉÆÃzsÀUÀ¼ÀÄ ªÀåPÀÛªÁzÀªÀÅ. ¥ÀæwgÉÆÃzsÀzÀ MAzÀÄ §UÉAiÀiÁV ¸ÀézÉò ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸À¯Á¬ÄvÀÄ. EzÀ£ÀÄß zÉñÀzÁzÀåAvÀ PÉÆAqÉÆAiÀÄݪÀgÀÄ wêÀæªÁ¢UÀ¼ÀÄ. «zÉò ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CzÀ£ÀÄß ¥ÉÇæÃvÁ컸ÀĪÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß §»µÀÌj¸À®Ä ¸ÀézÉò DAzÉÆî£ÀªÀÅ PÀgÉ ¤ÃrvÀÄ. ¸ÀézÉò ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀAvÉ CªÀgÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ£ÀÄß ¥ÉæÃgÉæ¹zÀgÀÄ. ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ wêÀæ ¥Àæw¨sÀl£ÉAiÀÄ »£É߯ÉAiÀÄ°è §AUÁ¼ÀzÀ «¨sÀd£ÉAiÀÄ£ÀÄß 1911gÀ°è ©ænµï ¸ÀPÁðgÀªÀÅ »A¥ÀqɬÄvÀÄ. wêÀª æ Á¢UÀ¼ÄÀ GvÀª Û ÄÀ D½éPAÉ iÀÄÄ JAzÀÆ PÀÆqÀ ¸ÀA é iÀÄA D½éPU É É ¥ÀAiÀiÁðAiÀĪÁUÀ¯ÁgÀzAÉ zÀÄ ¥Àæw¥Á¢¹zÀgÀÄ. w®PÀgÀÄ ‘¸ÀégÁdåªÀÅ £À£Àß d£Àä ¹zÀÞ ºÀPÀÄÌ; CzÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÉà ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛãɒ JAzÀÄ WÉÆö¹zÀgÀÄ. ¥ÀÇtð ¸ÀégÁdåªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ wêÀæªÁ¢UÀ¼À UÀÄjAiÀiÁVvÀÄÛ. EªÀgÀÄ ¸ÁévÀAvÀæöå ºÉÆÃgÁlPÉÌ d£À¸ÁªÀiÁ£ÀågÀÀ£ÀÄß ¸ÀAWÀn¸ÀĪÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß ªÀiÁrzÀgÀÄ. 8 F »£É߯ÉAiÀÄ°è zsÁ«ÄðPÀ DZÀgÀuÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ d£ÀgÀ£ÀÄß ¸ÀAWÀn¹ ©ænµï «gÉÆâü ºÉÆÃgÁlPÉÌ CªÀgÀ£ÀÄß ¸ÀdÄÓUÉƽ¹zÀgÀÄ. UÀuÉñÀ, ²ªÁf, zÀÄUÀð ªÀÄÄAvÁzÀ GvÀìªÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ d£ÀgÀ£ÀÄß gÁ¶ÖçÃAiÀÄvÉUÉ ¥ÀZ æ ÉÆâ¹zÀgÀÄ. w®PÀgÀÄ ªÀÄgÁp ¨sÁµÉAiÀÄ°è ‘PÉøÀj’ ªÀÄvÀÄÛ EAVèµï ¨sÁµÉAiÀÄ°è ‘ªÀÄgÁoÀ’ ¥ÀwæPÉUÀ¼À£ÀÄß ©ænµÀgÀ «gÀÄzÀÞzÀ ºÉÆÃgÁlPÉÌ §¼À¹PÉÆAqÀgÀÄ. F ¥ÀwæPÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ d£À¸ÁªÀiÁ£ÀågÀ£ÀÄß gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉÆÃgÁlPÉÌ ¥ÉæÃgÉæ¹zÀgÀÄ. CªÀgÀ PÁæAwPÁgÀPÀ §gÀªÀtÂUÉUÀ¼ÀÄ d£ÀgÀ£ÀÄß PÉgÀ½¹zÀªÀÅ JA§ »£É߯ÉAiÀÄ°è ©ænµï ¸ÀPÁðgÀªÀÅ w®PÀgÀ£ÀÄß §A¢ü¹ «ZÁgÀuÉUÉ M¼À¥Àr¹vÀÄ. w®PÀgÀÄ ‘VÃvÁ gÀºÀ¸Àå'ªÀ£ÀÄß eÉÊ°£À°è EzÁÝUÀ gÀa¹zÀgÀÄ. ¸ÁévÀAvÀæöå ºÉÆÃgÁlzÀ°è PÁæAwPÁjUÀ¼À ¥ÁvÀæ PÁæAwPÁjUÀ¼ÀÄ ¥ÀÇtð ¸ÁévÀAvÀæöåzÀ PÀ£À¸À£ÀÄß PÀArzÀÝgÀÄ. ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ ªÉÄÃ¯É zÀ¨Áâ½PÉ £Àq¸ É ÄÀ wÛzÝÀ ©ænµÀg£ À ÄÀ ß »A¸ÁvÀäPÀ ªÀiÁUÀð¢AzÀ ªÀiÁvÀæ ¨sÁgÀv¢ À AzÀ Nr¸À§ºÀÄzÉAzÀÄ CªÀgÄÀ ED §®ªÁV £ÀA©zÀÝgÀÄ. EªÀgÀÄUÀ¼ÀÄ gÀºÀ¸Àå ¸ÀAWÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÀÄvÀÄÛ «zÉñÀUÀ¼À°è vÀªÀÄä ±ÁSÉUÀ¼À£ÀÄß ¸Áܦ¹ ºÀtPÁ¸ÀÄ, ±À¸ÁÛç¸ÀÛçUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滸ÀĪÀ PÁAiÀÄðzÉÆA¢UÉ H IS PÁæAwPÁjUÀ½UÉ vÀgÀ¨ÉÃw ¤ÃqÀĪÀ°è ¤gÀvÀgÁVzÀÝgÀÄ. ‘C£ÀIJî£À ¸À«Äw’ ªÀÄvÀÄÛ ‘C©ü£ÀªÀ BL ¨sÁgÀvÀ’ EAvÀºÀ gÀºÀ¸Àå ¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄRåªÁzÀªÀÅ. EªÀgÀÄ vÀªÀÄä UÀÄj ¸ÁzsÀ£ÉUÁV EP S R TB ¨ÁA§ÄUÀ¼ÄÀ ªÀÄvÀÄÛ §AzÀÆPÀÄUÀ¼À ¥ÀA æ iÉÆÃUÀ ªÀiÁrzÀgÄÀ. U ¤ªÀÄVzÀÄ w½¢gÀ° : BE @K ¸ÀPÁðgÀªÀÅ EªÀgÀ£ÀÄß ºÀwÛPÀÄ̪À ¸ÀªÀð ¥ÀæAiÀÄvÀߪÀ£ÀÄß CgÀ«AzÀ WÉÆõÀgÀÄ ‘ªÀvÀðªÀiÁ£À ªÀiÁrvÀÄ. PÁæAwPÁjUÀ¼À£ÀÄß PÉÆ¯É ¸ÀAa£À DgÉÆÃ¥ÀzÀ gÀt¤Ãw’ JA§ ¥ÀŸÀÛPÀªÀ£ÀÄß ¥ÀæPÀn¹ ªÉÄÃ¯É §A¢ü¹, CªÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß vÀ¦àvÀ¸ÀÜgÀ£ÁßV UÀÄgÀÄw¹ CzÀgÀ°è ¸ÉãÁ vÀgÀ¨ÉÃw ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄÄzÀÞ fêÁªÀ¢ü ²PÉëAiÀÄ£ÀÄß «¢ü¹vÀÄ. F ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è P˱À®åªÀ£ÀÄß ¥Àæ¸ÁÛ¦¹zÀÝgÀÄ. ¨ÁjAzÀgï PÀĪÀiÁgï WÉÆõïgÀªÀgÀÄ ‘AiÀÄÄUÁAvÀg’À TO C£ÉÃPÀgÀ£ÀÄß UÀ°èUÉÃj¸À¯Á¬ÄvÀÄ. «.r. ¸ÁªÀPÀðgï, JA§ ¤AiÀ Ä vÀ P Á°PÉ A iÀ Ä £À Ä ß EzÉ Ã CgÀ©AzÉÆà WÉÆõï, ±ÁåªiÀ Áf PÀȵÀª Ú ª À ÄÀ ð, ªÉÄÃqÀªiÀ ï ¨sÁªÀ£ÉAiÉÆA¢UÉ ¥ÀæPÀn¹zÀÝgÀÄ. T PÁªÀiÁ, RÄ¢gÁªÀiï ¨ÉÆøï, gÁªÀiï¥Àæ¸ÁzÀ ©¹ä¯ï, O ¨sÀUÀvï ¹AUï, ZÀAzÀæ±ÉÃRgï DeÁzï -EªÀgÀÄUÀ¼ÀÄ PÁæAwPÁjUÀ¼À°è ¥ÀæªÀÄÄRgÁVzÀÝgÀÄ. N ¨sÀUÀvï ¹AUï ZÀAzÀæ±ÉÃRgï DeÁzï «.r. ¸ÁªÀPÀðgï 9  ¨sÁgÀvÀzÀ F±Á£Àå ¨sÁUÀzÀ°è eÁzÉÆãÁAUï JA§ÄªÀgÀÄ £ÁUÁ§ÄqÀPÀnÖ£À vÀgÀÄt AiÉÆÃzs¥À qÀ A É iÉÆAzÀ£ÄÀ ß UÁ¬Är£ï ®Æ JA§ÄªÀªg À ÄÀ AiÀÄĪÀwAiÀÄgÀ ¥ÀqA É iÀÄ£ÀÄß PÀnÖ, ©ænµÀgÀ «gÀÄzÀÞ ºÉÆÃgÁrzÀgÀÄ. DAUÀè ¸ÀPÁðgÀ eÁAzÉÆãÁAUïgÀ ªÉÄÃ¯É zÉñÀzÉÆæúÀzÀ D¥ÁzÀ£É ºÉÆj¹ UÀ®ÄèUÉÃj¹zÀgÉ, UÉj¯Áè ºÉÆÃgÁl £ÀqɹzÀ UÁ¬Är£ï ®Æ 1932gÀ°è §A¢üvÀgÁV ¸ÁévÀAvÀæöå ¹UÀĪÀªÀgÉUÀÆ eÉÊ°£À°èAiÉÄà G½zÀgÀÄ. UÁA¢üà AiÀÄÄUÀ (1920 - 1947) ªÀĺÁvÀä UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÀÄ EAUÉèAr£À°è ¨Áåj¸ÀÖgï ¥ÀzÀ« ¥ÀqÉzÀÄ ªÀQð ªÀÈwÛAiÀÄ£ÀÄß zÀQët D¦üæPÁzÀ°è DgÀA©ü¹zÀgÀÄ. zÀQët D¦üæPÁªÀ£ÀÄß D¼ÀÄwÛzÀÝ ©ænµÀgÀÄ ªÀtð¨sÉÃzÀ ¤ÃwAiÀÄ£ÀÄß C£ÀĸÀj¸ÀÄvÀÛ ªÀÄÄRåªÁV ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ D¦üæPÀ£ÀßgÀ£ÀÄß §ºÀ¼À QüÁV PÁtÄwÛzÀÝgÀÄ. PÀÆ° PÉ®¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀÄwÛzÀÝ §ºÀ¼ÀµÀÄÖ EAvÀºÀ d£ÀgÀÄ ©½AiÀÄgÉÆA¢UÉ gÉÊ°£À°è ¥ÀæAiÀiÁt¸À¨ÁgÀzÁVvÀÄÛ, ¸ÀºÀ ¨sÉÆÃd£À ªÀiÁqÀ¨ÁgÀzÁVvÀÄÛ. ©½AiÀÄgÀÄ PÀÆ° d£ÀgÆ É A¢UÉ »A¸ÁvÀäPª À ÁV £Àqz É ÄÀ PÉƼÀÄîwz Û ÝÀ gÄÀ. UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÄÀ CAvÀºª À g À £ À ÄÀ ß ¸ÀAWÀn¹ ED CªÀgÀ ¸ÀÄRzÀÄBRUÀ¼À°è ¥Á¯ÉÆÎAqÀÄ ©ænµÀgÀ «gÀÄzÀÞ ±ÁAwAiÀÄÄvÀªÁzÀ ZÀ¼ÀªÀ½UÀ¼À£ÀÄß, ¥Àæw¨sÀl£ÉUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉÆAqÀgÀÄ. zÀQët D¦üæPÁzÀ°è ©ænµÀgÀ «gÀÄzÀÞ ªÀiÁrzÀ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ H ¸ÀÆáwðAiÀÄÄ ªÀÄÄAzÉ ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ£ÀÄß ©ænµÀjAzÀ «ªÉÆÃZÀ£É ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÀºÀPÁjAiÀiÁ¬ÄvÀÄ. IS ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÁévÀAvÀæöå ºÉÆÃgÁlzÀ°è 1920jAzÀ 1947gÀ PÁ®ªÀ£ÀÄß ‘UÁA¢üAiÀÄÄUÀ’ ªÉAzÀÄ BL EP S UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVzÉ ¨sÁgÀvÀªÀÅ ¸ÁévÀAvÀæöå ¥ÀqÉAiÀÄĪÀªÀgÉUÀÆ £ÀqÉzÀ R TB U WÀl£ÁªÀ½UÀ¼À°è UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÀÄ ªÀÄÄRå ¨sÀÆ«ÄPÉAiÀÄ°èzÀÝgÀÄ. BE @K ªÀĺÁvÀä UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÀ ¥ÀæªÉñÀ¢AzÁV ¸ÁévÀAvÀæöå ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄÄ ºÉƸÀ DAiÀiÁªÀĪÀ£ÄÀ ß ¥Àq¬ É ÄvÀÄ. UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÄÀ vÀªÄÀ ä ºÉÆÃgÁlzÀ°è ‘¥ÀgÉÆÃPÀë ¥ÀæwgÉÆÃzsÀ’, ‘C»A¸É’ ªÀÄvÀÄÛ ‘¸ÀvÁåUÀæºÀªÀ£ÀÄß’ ¥ÀæªÀÄÄR vÀAvÀæUÀ¼À£ÁßV §¼À¹PÉÆAqÀgÀÄ. vÀªÀÄä ¹zÁÞAvÀUÀ¼À£ÀÄß CªÀgÀÄ ‘AiÀÄAUï TO EArAiÀiÁ’ ¥ÀwPæ A É iÀÄ°è ªÀåP¥ÛÀ r À ¸ÀÄwÛzÝÀ gÄÀ. ¸ÀvÁåUº æÀ ª À ÅÀ EªÀgÀ ºÉÆÃgÁlzÀÀ zÀQët D¦üæPÁzÀ°èzÁÝUÀ ¥ÀæªÀÄÄR C¸ÀÛçªÁ¬ÄvÀÄ. T UÁA¢üÃf O ¤ªÀÄVzÀÄ w½¢gÀ° : N UÁA¢üÃfAiÀÄ ¥ÀæªÉñÀzÉÆA¢V£À ºÉƸÀ PÁAUÉæ¸ï vÀ£Àß ¸ÀzÀ¸ÀåvÀéªÀ£ÀÄß J®èjUÀÆ ªÀÄÄPÀÛUÉƽ¹, d£À¸ÁªÀiÁ£ÀågÀ ¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄ£ÁßV¹vÀÄ. ¸ÀAWÀªÀÅ vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ wêÀiÁð£ÀUÀ¼À£ÀÄß MvÁ۬ĸÀ®Ä C¸ÀºÀPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸À«£ÀAiÀÄ PÁ£ÀÆ£ÀÄ ¨sÀAUÀ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ PÁAiÀÄðvÀAvÀæ gÀƦ¹vÀÄ. CzÀÄ ¸ÁªÀiÁfPÀ G£ÀßwUÁV gÀZÀ£ÁvÀäPÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¹vÀÄ. vÀªÀÄä PÁAiÀÄðZÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß £ÉgÀªÉÃj¸À®Ä MAzÀÄ PÉÆÃn gÀÆ¥Á¬Ä §AqÀªÁ¼ÀzÀ ‘w®Pï ¸ÀégÁdå ¥sÀAqï’£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¹vÀÄ. »ÃUÉ ªÀĺÁvÀä UÁA¢üÃfAiÀÄ ¥ÀæªÉñÀzÉÆA¢UÉ PÁAUÉæ¸ï£À°è ¸ÀA¥ÀÇtð §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ. F J¯Áè PÁgÀtUÀ½UÁV F PÁ®ªÀ£ÀÄß UÁA¢üÃAiÀÄÄUÀªÉAzÀÆ UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVzÉ. ¨sÁgÀvÀzÀ°è wêÀæUÉÆAqÀ PÁæAwPÁgÀPÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À »£É߯ÉAiÀÄ°è CzÀ£ÀÄß ºÀwÛPÀÄ̪À GzÉÝñÀ¢AzÀ C£ÉÃPÀ PÁAiÉÄÝUÀ¼À£ÀÄß vÀgÀ¯Á¬ÄvÀÄ. CªÀÅUÀ¼À°è ¥sɧæªÀj 1919gÀ°è eÁjUÉ vÀgÀ¯ÁzÀ gË®vï PÁ¬ÄzÉAiÀÄÄ ªÀÄÄRåªÁzÀÄzÀÄ. PÉêÀ® UÀĪÀiÁ¤AiÀÄ ªÉÄÃ¯É d£ÀgÀ£ÀÄß 10 §A¢ü¹ «ZÁgÀuÉ £ÀqɸÀĪÀ C¢üPÁgÀªÀ£ÀÄß £ÁåAiÀiÁ¢üñÀjUÉ EzÀÄ ¤ÃrvÀÄ. UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÀÄ F CªÀiÁ£À«ÃAiÀÄ PÁAiÉÄÝAiÀÄ «gÀÄzÀÞ vÀªÀÄä ºÉÆÃgÁlzÀ ¸ÁwéPÀ C¸ÀÛçªÁzÀ ¸ÀvÁåUÀæºÀªÀ£ÀÄß §¼À¹zÀgÀÄ. zÉñÀzÁzÀåAvÀ EzÀPÉÌ ªÁå¥ÀPÀ ¨ÉA§® zÉÆgɬÄvÀÄ. ¸ÀºÀ¸ÁægÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀÄ F ªÀÄÆ®PÀ ©ænµÀgÀ «gÀÄzÀÞ ºÉÆÃgÁlzÀ°è ¨sÁUÀªÀ»¹zÀgÀÄ. ¤ªÀÄVzÀÄ w½¢gÀ° : ¸ÀvÁåUÀæºÀ : ¸ÀvÁåUÀæºÀ JAzÀgÉ C»A¸ÁvÀäPÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è ¸ÀvÀåPÁÌV DUÀæºÀ. EzÀÄ zÉÊ»PÀ MvÀÛqÀªÀ®è. DvÁä©üªÀiÁ£ÀzÀ ºÉÆÃgÁl. ªÀtð¨sÉÃzÀ ¤ÃwAiÀÄ «gÀÄzÀÞ ºÉÆÃgÁlzÀ°è UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÀÄ EzÀ£ÀÄß D¦üæPÁzÀ°è §¼À¹ AiÀıÀ¹éAiÀiÁzÀgÀÄ. EzÉà C¸ÀÛçªÀ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÁévÀAvÀæöå ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ°è §¼À¹zÀgÀÄ. d°AiÀÄ£ïªÁ¯Á ¨ÁUï ºÀvÁåPÁAqÀ gË®vï PÁAiÉÄÝAiÀÄ «gÀÄzÀÞ ¥ÀAeÁ©£À°è ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄÄ ªÁå¥ÀPÀªÁV ºÀgÀrvÀÄ. C®è°è EzÀÄ »A¸ÁvÀäPÀ ¸ÀégÀÆ¥ÀPÉÌ wgÀÄVzÀ »£É߯ÉAiÀÄ°è ¸ÀPÁðgÀªÀÅ CªÀÄÈvÀ¸ÀgÀ £ÀUÀgÀªÀ£ÀÄß d£ÀgÀ¯ï ED qÀAiÀÄgï JA§ ¸ÉãÁ¢üPÁjAiÀÄ G¸ÀÄÛªÁjUÉ ¤ÃrvÀÄ. d£Àg¯ À ï qÀAiÀÄgï ¥ÀPæ ëÀÄ§Þ ¥Àj¹ÜwAiÀÄ°è £ÀUgÀ ª À £À ÄÀ ß ¸ÉãÁ½éPU É É M¼À¥rÀ ¹ ¸À¨U És ¼ À £ À ÄÀ ß ¤µÉâü¹zÀ£ÄÀ. DzÀg,É d°AiÀÄ£ïªÁ¯Á ¨ÁUï£À°è H ¸À¨sÉ ¸ÉÃgÀ®Ä ºÉÆÃgÁlUÁgÀgÀÄ ªÉÆzÀ¯Éà ¤zsÀðj¹zÀÝgÀÄ. CªÀjUÉ F ¤µÉÃzsÀzÀ §UÉÎ ¥ÀÇtð IS w½ªÀ½PÉ EgÀ°®è. ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 20 ¸Á«gÀ d£À gË®vï PÁAiÉÄÝAiÀÄ «gÀÄzÀÞzÀ ¥Àæw¨sÀl£Á BL EP S ¸À¨sÉAiÀÄ°è ¸ÉÃjzÀÝgÀÄ. ¸ÀÄvÀÛ®Æ JvÀÛgÀªÁzÀ UÉÆÃqÉUÀ½AzÀ, QjzÁzÀ ¥ÀæªÉñÀ¢AzÀ PÀÆrzÀ R TB U d°AiÀÄ£ïªÁ¯Á ¨ÁUï£À°è ¸À¨sÉAiÀÄÄ ±ÁAw¬ÄAzÀ £ÀqÉAiÀÄÄwÛvÀÄÛ. vÀ£Àß ¸ÉÊ£ÀåzÉÆA¢UÉ §AzÀ BE @K d£ÀgÀ¯ï qÀAiÀÄgï£ÀÄ AiÀiÁªÀ ªÀÄÄ£ÀÆìZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀzÉ ±ÁAwAiÀÄÄvÀªÁV ¥Àæw¨sÀl£Á ¸À¨sÉ ¸ÉÃjzÀÝ d£ÀgÀ ªÉÄÃ¯É CªÀiÁ£ÀĵÀªÁV UÀÄAr£À ªÀļÉUÀgÉzÀ£ÀÄ. F ºÀvÁåPÁAqÀzÀ°è 379 ¥Àw æ ¨slÀ £ÁPÁgÀgÄÀ ¥Áæt PÀ¼z É ÄÀ PÉÆAqÀgÄÀ. ¸Àº¸ À ÁægÄÀ d£ÀgÄÀ UÁAiÀÄUÉÆAqÀgÄÀ. F WÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß d°AiÀÄ£ïªÁ¯Á ¨ÁUï zÀÄgÀAvÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. TO ¸ÀPÁðgÀªÀÅ d°AiÀÄ£ïªÁ¯Á ¨ÁUï zÀÄgÀAvÀzÀ «ZÁgÀuÉUÁV ºÀAlgï DAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß £ÉëĹvÀÄ. EzÀjAzÀ AiÀiÁªÀÅzÉà ¥ÀæAiÉÆÃd£ÀªÁUÀ°®è. ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ ªÉÄð£À zËdð£Àå T O E£ÀÆß PÀÆqÀ ªÀÄÄAzÀĪÀj¬ÄvÀÄ. N ¤ªÀÄVzÀÄ w½¢gÀ° : d°AiÀÄ£ïªÁ¯Á ¨ÁUï zÀÄgÀAvÀzÀ CªÀiÁ£ÀĵÀ WÀl£ÉAiÀÄ »£É߯ÉAiÀÄ°è gÀ«ÃAzÀæ£ÁxÀ oÁUÀÆgï ªÉʸïgÁ¬ÄUÉ ¥ÀvÀæ §gÉzÀÄ vÀªÀÄUÉ ¤ÃqÀ¯ÁVzÀÝ ‘£É Ê mïºÀ Ä qï’ UËgÀ ª À ª À £ À Ä ß vÀ å f¹zÀ g À Ä. ªÀ Ä ÄUÀ Þ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ºÉÆÃgÁlUÁgÀgÀ£ÀÄß ºÀvÉåUÉÊzÀ d£ÀgÀ¯ï qÀAiÀÄgï£À£ÀÄß ¨sÁgÀvÀzÀ PÁæAwPÁj GzÀªÀiï ¹AUï£ÀÄ ºÀvÉå ªÀiÁrzÀ£ÀÄ. d°AiÀÄ£ïªÁ¯Á ¨ÁUï ¸ÁägPÀ À 11 T¯Á¥sÀvï ZÀ¼ÀªÀ½ lQðAiÀÄ ¸ÀįÁÛ£ÀgÀÄ ªÀÄĹèAgÀ zsÁ«ÄðPÀ ªÀÄÄRAqÀgÀÆ DVzÀÄÝ, R°Ã¥sÀgÉAzÀÄ PÀg¹ É PÉƼÀÄîwÛzÝÀ gÄÀ. ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ªÀĺÁAiÀÄÄzÀÞzÀ ¸ÀAzÀ¨ð Às zÀ°è R°Ã¥sg À À ªÉÄÃ¯É £ÀqA É iÀÄÄwÛzÝÀ ©ænµÀgÀ zËdð£ÀåªÀ£ÀÄß RAr¹ ªÀÄĹèAgÀÄ dUÀwÛ£ÁzÀåAvÀ ¥Àæw¨sÀn¹zÀgÀÄ. CAvÉAiÉÄà ªÀĺÀªÀÄzï C° ªÀÄvÀÄÛ ±ËPÀvï C° ¸ÀºÉÆÃzÀgÀgÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ°è lPÀðgÀ ¥ÀgÀªÁzÀ T¯Á¥sÀvï ZÀ¼ÀªÀ½ ¥ÁægÀA©ü¹zÀgÀÄ. »AzÀÆ ªÀÄĹèAgÀÄ MUÀÎmÁÖV ©ænµÀgÀ «gÀÄzÀÞ §AqÉzÝÀ gÉ ªÀiÁvÀæ ©ænµÀgÄÀ »ªÉÄälÄÖvÁÛgÉ J£ÀÄߪÀÅzÀÄ UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÀ £ÀA©PÉAiÀiÁVvÀÄ.Û F »£É߯ÉAiÀÄ°è ªÀÄĹèªÄÀ gÀ ¸ÀºÀ¨sÁVvÀé `¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUÉæ¸ï'£À°è §ºÀ¼À ªÀÄÄRå JAzÀÄ UÁA¢üÃf ¨sÁ«¹zÀÝgÀÄ. ¥ÀjuÁªÀĪÁV UÁA¢üÃf T¯Á¥sÀvï ZÀ¼ÀªÀ½UÉ vÀªÀÄä ¨ÉA§®ªÀ£ÀÄß ¤ÃrzÀgÀÄ. F ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄÄ »AzÀÆ ªÀÄĹèAgÀÄ MAzÀÄUÀÆr £ÀqɹzÀ gÁµÀÖçªÁå¦Ã DAzÉÆî£ÀªÁVzÉ. C£ÉÃPÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ £ÁAiÀÄPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁAUÉæ¸ï ¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄÄ T¯Á¥sÀvï ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ ¨ÉA§®PÉÌ ¤AwvÀÄ. ED C¸ÀºÀPÁgÀ ZÀ¼ÀªÀ½ H UÁA¢üÃf ©ænµÀgÀ «gÀÄzÀÞ IS 1920gÀ ° è C¸À º À P ÁgÀ ZÀ ¼ À ª À ½ UÉ BL EP S R TB PÀ g É ¬ ÄvÀ Û g À Ä. CªÀ g À PÀ g É A iÀ Ä £À Ä ß U ¨É A §°¹ ±Á¯ÁPÁ¯É à dÄUÀ ¼ À £ À Ä ß BE @K «zÁåyðUÀ ¼ À Ä §»µÀ Ì j¹zÀ g À Ä. ªÀ Q îgÀ Ä £ÁåAiÀ i Á®AiÀ Ä UÀ ¼ À £ À Ä ß §»µÀÌj¹zÀgÀÄ. ¨sÁgÀwÃAiÀÄ UÀtågÀÄ, C¸ÀºÀPÁgÀ ZÀ¼ÀªÀ½ TO ©ænµÀgÀÄ ¤ÃrzÀÝ ¥ÀÅgÀ¸ÁÌgÀUÀ¼À£ÀÄß »A¢gÀÄV¹zÀgÀÄ. F ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ£ÀÄß T ¨ÉA§°¹ ªÉÆÃw¯Á¯ï £ÉºÀgÀÄ, ¹.Dgï.zÁ¸ï vÀªÀÄä ªÀQð ªÀÈwÛAiÀÄ£ÀÄß vÀåf¹zÀgÀÄ. F O N CªÀ¢A ü iÀÄ°è ©æl£ï gÁdPÀĪÀiÁgÀ£À ¨sÁgÀvz À À ¨sÃÉ nAiÀÄ£ÀÄß «gÉÆâü¸¯À Á¬ÄvÀÄ. gÁdPÀĪÀiÁgÀ£À ¨sÉÃnAiÀÄ «gÀÄzÀÞªÁV zÉñÁzÀåAvÀ ºÀgÀvÁ¼ÀUÀ¼ÀÄ £ÀqÉzÀªÀÅ. C¸ÀºÀPÁgÀ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ ¸ÀégÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄ£ÀUÀAqÀ ©ænµï ¸ÀPÁðgÀzÀ°è DvÀAPÀzÀ ªÁvÁªÀgÀt GAmÁ¬ÄvÀÄ. EAvÀºÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ ZËjZËgÀ JA§°è ¸Á«gÁgÀÄ ¸ÁévÀAvÀæöå AiÉÆÃzsÀgÀÄ ZÀ¼ÀªÀ½UÉ zsÀĪÀÄÄQzÀgÀÄ. 1922gÀ°è ±ÁAwAiÀÄÄvÀªÁV ZÀ¼ÀªÀ½ £ÀÀqɸÀÄwÛzÀÝ ZÀ¼ÀªÀ½UÁgÀgÀ ªÉÄÃ¯É ¥ÉÇð¸ÀgÀÄ ºÀ¯Éè ªÀiÁrzÀgÀÄ. EzÀjAzÀ gÉÆaÑUÉzÀÝ d£ÀgÀÄ oÁuÉUÉ £ÀÄUÀίÉwß¹zÁUÀ ¥ÉÇð¸ÀgÀÄ UÉÆð¨Ágï £ÀqɹzÀgÀÄ. ¥ÉÇð¸ÀgÀ §½ EzÀÝ ±À¸ÁÛç¸ÀÛçUÀ¼ÀÄ SÁ°AiÀiÁzÀ PÁgÀt¢AzÀ ¥ÉÇð¸ÀgÀÄ oÁuÉAiÉƼÀUÉ NrzÀgÀÄ. PÀĦvÀgÁzÀ ZÀ¼ÀªÀ½UÁgÀgÀÄ ¥ÉÇð¸ï oÁuÉUÉ ¨ÉAQ ºÀaÑzÀgÀÄ. EzÀjAzÀ 22 d£À ¥ÉÇð¸ÀgÀÄ 12 ¸ÀfêÀ zÀºÀ£ÀªÁzÀgÀÄ. F WÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß EwºÁ¸ÀzÀ°è ZËjZËgÀ WÀl£É J£ÀÄßvÁÛgÉ. F WÀl£ÉAiÀÄÄ UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÀ£ÀÄß T£ÀßgÀ£ÁßV¹vÀÄ. ºÁUÉAiÉÄà ZÀ¼ÀªÀ½UÁgÀgÀ »A¸ÁvÀäPÀ ªÀvÀð£ÉUÁV UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÀÄ «µÁzÀ ªÀåPÀÛ¥Àr¹ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ£ÀÄß »AvÉUÉzÀÄPÉÆAqÀgÀÄ. ©ænµï ¸ÀPÁðgÀªÀÅ F »A¸ÁvÀäPÀ WÀl£ÉUÉ UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÀ£ÀÄß ºÉÆuÉUÁgÀgÀ£ÁßV¹vÀÄ. ¸ÀPÁðgÀªÅÀ CªÀjUÉ DgÀÄ ªÀµð À UÀ¼À PÁ® ¸Égª À ÄÀ £ÉªÁ¸À «¢ü¹vÀÄ. DzÀgÉ 1924gÀ°è C£ÁgÉÆÃUÀå PÁgÀt¢AzÀ UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÀ£ÀÄß ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ©qÀÄUÀqÉ UÉƽ¹vÀÄ. 1919 gÀ PÁAiÉÄÝAiÀÄÄ ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼À°è ¨sÁUÀªÀ»¸ÀĪÀ CªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß ¨s Á gÀ w ÃAiÀ Ä jUÉ ¤ÃrvÀ Ä. DzÀ g É F PÁAiÉ Ä ÝAiÀ Ä Ä ¸À z À Ä zÉ Ý Ã±À ª À £ À Ä ß ºÉÆA¢®èªÁzÀÝjAzÀ PÉ®ªÀÅ PÁAUÉæ¹ìUÀgÀÄ CzÀ£ÀÄß §»µÀÌj¹zÀgÀÄ. 1919gÀ PÁAiÉÄÝAiÀÄrAiÀÄ°è ªÀÄÄAzÉ £ÀqÉAiÀÄ°gÀĪÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼À°è ¥Á¯ÉÆμÀÄîªÀ GzÉÝñÀ¢AzÀ ¹.Dgï.zÁ¸ï, ªÉÆÃw¯Á¯ï £ÉºÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ E¤ßvÀgÀ PÉ®ªÀÅ PÁAUɹ æ U ì g À ÄÀ ‘¸Àég À Áeï ¥ÀP’ëÀ ªÀ£ÄÀ ß 1923gÀ°è ¸Áܦ¹zÀgÄÀ. »ÃUÉ ¸ÁÜ¥£ À U É Æ É AqÀ ED ªÉÆÃw¯Á¯ï£ÉºÀgÀÄ ¸Àg é Áeï ¥ÀPª ëÀ ÅÀ ±Á¸À£À ¸À¨AÉs iÀÄ£ÀÄß ¤ªÀÄVzÀÄ w½¢gÀ° : H ¥ÀæªÉò¹ M¼ÀV¤AzÀ¯Éà IS 1924 gÀ°è PÀ®ÌvÁÛzÀ°è £ÀqÉzÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ ¤ÃwAiÀÄ£ÀÄß «gÉÆâü¹ CzÀgÀ PÉ®¸ÀPÉÌ PÁ¥ÉÇÃðgÉõÀ£ï ZÀÄ£ÁªÀuAÉ iÀÄ°è ¸Àgé Ádå ¥ÀPª BL ëÀ ÅÀ EP S CrØ A iÀ Ä £À Ä ßAlÄ ªÀ i ÁqÀ Ä ªÀ C©ü ¯ ÁµÉ A iÀ Ä £À Ä ß §ºÀĪÀÄvÀª£À ÄÀ ß ¥Àq¬ É ÄvÀÄ. ¹.Dgï.zÁ¸ïgÀªg À ÄÀ R TB U ºÉÆA¢vÀÄ.Û 1924gÀ°è £Àqz É À ¨É¼U À Á« C¢üªÃÉ ±À£z À ° À è ªÉ Ä ÃAiÀ Ä gï DV ¸ÀºÀ DAiÉ ÄÌAiÀ i ÁzÀ g Ä À. EªÀ g£ À ÄÀ ß BE @K zÉñÀ§AzsÀÄ JAzÀÄ PÀgÉ¢zÁÝgÉ. ±Á¸À£À ¸À¨sÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀæªÉò¸ÀĪÀ ¸ÀégÁdå ¥ÀPÀëzÀ PÁAiÀÄðvÀAvÀæªÀ£ÀÄß UÁA¢üÃf `¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUÉæ¹ì£À PÁAiÀÄðPÀæªÀĪÁV M¦àPÉÆAqÀgÀÄ. »ÃUÉ ¸ÀégÁdå ¥ÀPÀëªÀÅ PÁAUÉæ¸ï£À°è ¸ÉÃjvÀÄ. TO 1919gÀ ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀ PÁAiÉÄÝAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ ºÀvÀÄÛ ªÀµÀðzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è MAzÀÄ DAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß £ÉëĸÀĪÀ ¥Àæ¸ÁÛ¥ÀzÀ ªÀÄÄ£ÀÆìZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀåPÀÛ¥Àr¸À¯ÁVvÀÄÛ. 1919gÀ PÁAiÉÄÝAiÀÄ T PÁAiÀÄðªÉÊRjAiÀÄ£ÀÄß w½zÀÄ CªÀ±åÀ Pv À U É £ À ÄÀ ¸ÁgÀªÁV ¸ÀÆPÀÛ §zÀ¯ÁªÀuA É iÀÄ ªÀg¢ À AiÀÄ£ÀÄß CzÀÄ O ¸ÀPÁðgÀPÌÉ ¸À°¸ è ¨À ÃÉ QvÀÄ.Û CzÀgA À vÉ 1927gÀ°è eÁ£ï ¸ÉʪÀÄ£ï £ÉÃvÀÈvÀéz° À è MAzÀÄ DAiÉÆÃUÀª£ À ÄÀ ß N £ÉëĸÀ¯Á¬ÄvÀÄ. EzÀÄ ©ænµï ¸ÀPÁðgÀzÀ ¸ÀA¸À¢ÃAiÀÄ DAiÉÆÃUÀ JA§ £É¥ÀzÀ°è M§â ¨sÁgÀwÃAiÀÄ£À£Æ À ß M¼ÀUÆ É ArgÀ°®è. EzÀjAzÀ EzÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄjUÉ ªÀiÁrzÀ CªÀªiÀ Á£ÀªA É zÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUÉæ¸ï ¨sÁ«¹ ¸ÉʪÀÄ£ï DAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß §»µÀÌj¹vÀÄ. ¸ÉʪÀÄ£ï ¨sÁgÀvÀPÉÌ §AzÁUÀ ¥Àæw¨sÀl£ÉUÀ¼ÀÄ, ¥ÀæzÀ±Àð£ÀUÀ¼ÀÄ £ÀqÉzÀªÀÅ. ``¸ÉʪÀÄ£ï »AzÀPÉÌ ºÉÆÃUÀÄ'' JAzÀgÄÀ. ¸ÉʪÀÄ£ï DAiÉÆÃUÀ ºÉÆÃzÀ PÀqA É iÀįÉè¯Áè ¥Àw æ ¨sl À £ÉU¼ À ÄÀ , ºÀgvÀ Á¼ÀU¼ À ÄÀ , ¥Àz æ ±À ð À £ÀU¼À ÄÀ £ÀqÉzÀªÀÅ. F ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ ¥Àæw¨sÀl£ÉAiÀÄ°è ¨sÁUÀªÀ»¹zÀÝ ¯Á® ®d¥Àvï gÁAiÀÄgÀÄ ©ænµï ¹¥Á¬ÄUÀ¼À ¯Án Kn¤AzÀ ªÀÄgÀt ºÉÆA¢zÀgÀÄ. EzÀjAzÁV ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ ºÉÆÃgÁl ªÀÄvÀÛµÀÄÖ wêÀæªÁ¬ÄvÀÄ. 13  ¸ÀPÁðgÀzÀ «gÀÄzÀÞzÀ F zsÀé¤AiÀÄ£ÀÄß w½UÉƽ¸ÀĪÀ GzÉÝñÀ¢AzÀ ¸ÉʪÀÄ£ï DAiÉÆÃUÀzÀ PÁAiÀÄðªÀÅ PÉÆ£ÉUÉƼÀÄîwÛzÀÝ ºÁUÉ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¥Àæw¤¢üUÀ¼À ¸ÀªÀiÁªÉñÀªÉÇAzÀ£ÀÄß PÀgÉAiÀÄ®Ä ¸ÀPÁðgÀªÅÀ ¤±À¬ Ñ Ä¹vÀÄ. F ¸ÀªiÀ ÁªÉñÀz° À è ªÀÄÄA¢£À ¸ÁA«zsÁ¤PÀ ¨É¼ª À t À U A É iÀÄ ¸ÀégÆ À ¥Àª£ À ÄÀ ß gÀƦ¸À®Ä ¨sÁgÀwÃAiÀÄjUÉ CªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß PÀ°à¸À¯ÁVvÀÄÛ. EzÀgÀ ¥sÀ®ªÉà zÀÄAqÀÄ ªÉÄÃf£À ¥ÀjµÀwÛ£À ¸ÀªÀiÁªÉñÀUÀ¼ÀÄ. 1929gÀ°è dªÁºÀgÀ¯Á¯ï £ÉºÀgÀÆgÀªÀgÀ CzsÀåPÀëvÉAiÀÄ°è ¤ªÀÄVzÀÄ w½¢gÀ° : PÁAUÉ æ ¸ ï C¢ü ª É Ã ±À £ À ¯ÁºÉ Æ Ãgï£À ° è £À q É ¬ ÄvÀ Ä. F d£À ª À j MAzÀ Ä , 1930gÀ A zÀ Ä C¢üªÉñÀ£ÀzÀ°è ‘¸ÀA¥ÀÇtð ¸ÀégÁdå’ £ÀªÀÄä UÀÄj JAzÀÄ dªÁºÀ g À ¯ Á¯ï £É º À g À Ä gÀ ª À g À Ä ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUÉæ¸ï WÉÆö¹vÀÄ. d£ÀªÀj 26, gÁ« £À ¢ AiÀ Ä zÀ q À z À ªÉ Ä Ã¯É ¸Áé v À A vÀ æ ö åzÀ wæ ª À t ð zs À é d ªÀ £ À Ä ß 1930gÀAzÀÄ Erà zÉñÀ ¸ÁévÀAvÀæöå ¢£ÀªÀ£ÀÄß DZÀj¹ ºÁj¹zÀgÀÄ. ¯ÁºÉÆÃgï WÉÆõÀuÉUÉ ¨ÉA§® ¸ÀÆa¹vÀÄ. ¸ÀA¥ÀÇtð ¸ÀégÁdåzÀ UÀÄjAiÀÄ ¸Ázs£ À U É ÁV F C¢üªÃÉ ±À£ª À ÅÀ ©ænµÀgÀ «gÀÄzÀÞ ºÀ«ÄäPÆ É ¼Àî¯ÁUÀĪÀ PÁ£ÀÆ£ÀÄ ED ¨sÀAUÀ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ ¥ÀÇtð dªÁ¨ÁÝjAiÀÄ£ÀÄß UÁA¢üÃfAiÀĪÀjUÉ ªÀ»¹vÀÄ. H IS ¤ªÀÄVzÀÄ w½¢gÀ° : BL EP S ¸À§gÀªÄÀ w¬ÄAzÀ zÀArAiÀĪÀgU É É £ÀqzÉ À vÀAqÀz° À è PÀ£ÁðlPÀzÀ 18 ªÀµð À zÀ vÀgÄÀ t ªÉÄʯÁgÀ R TB ªÀĺÁzÉêÀ¥Àà ¸ÀºÀ EzÀÝzÀÄÝ EzÀgÀ «±ÉõÀ. U PÀ£ÁðlPÀ PÁAUÉæ¸ï PÀÆqÀ Dgï. Dgï. ¢ªÁPÀgï, PËd®V ºÀ£ÀĪÀÄAvÀgÁAiÀÄgÀÄ, BE @K UÀAUÁzsg À À zÉñÀ¥ÁAqÉ, ºÀqÃÉ ðPÀgï ªÀÄAd¥Àà ªÀÄvÀÄÛ PÁ£ÁðqÀÄ ¸ÀzÁ²ªÀgÁAiÀÄgÀ£Æ É ß¼ÀUÆ É AqÀ ¸ÀvÁåUÀæºÀ ¸À«ÄwAiÀÄ£ÀÄß gÀa¹ PÁgÀªÁgÀ f¯ÉèAiÀÄ CAPÉÆî vÁ®ÆèQ£À°è G¦à£À ¸ÀvÁåUÀæºÀ ¥ÁægÀA©ü¹vÀÄ. TO ¸À«£ÀAiÀÄ PÁ£ÀÆ£ÀÄ ¨sÀAUÀ ZÀ¼ÀªÀ½ : PÁ£ÀÆ£ÀÄ ¨sÀAUÀ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ T O £ÉÃvÀÈvÀé ªÀ»¹PÉÆAqÀ UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÄÀ N ªÉʸÀgÁAiÀiï E«ð£ï ªÀÄÄAzÉ G¦à£À ªÉÄð£À vÉjUÉ gÀzÀÝwAiÀÄÄ ¸ÉÃjzÀAvÉ ºÀ£ÆÉ ßAzÀÄ ¨ÉÃrPÉU¼ À £ À ÄÀ ß ¸À°è¹zÀÝgÄÀ. F ¨ÉÃrPÉUÀ¼ÀÄ FqÉÃgÀzÉà ºÉÆÃzÀ°è PÁ£ÀÆ£ÀÄ ¨sÀAUÀ ZÀ¼ÀªÀ½ DgÀA©ü¸ÀĪÀÅzÁV UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÀÄ WÉÆö¹zÀgÄÀ. DzÀgÉ E«ð£ï CªÀgÀ ¨ÉÃrPÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjUÀt¸À°®è. EzÀgÀ G¦à£À ¸ÀvÁåUÀæºÀ ¥ÀjuÁªÀĪÁV UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÀÄ 1930gÀ°è ¸À§gÀªÀÄw D±ÀæªÀÄ¢AzÀ ¸ÀÆgÀvï ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ wÃgÀzÀ zÀArAiÀĪÀgÉUÉ vÀªÀÄä 14 C£ÀÄAiÀiÁ¬ÄUÀ¼ÉÆA¢UÉ PÁ®ßrUÉAiÀÄ°è ºÉÆgÀlÄ zÀArAiÀÄ PÀqÀ® wÃgÀzÀ°è vÁªÉà G¥ÀÅà vÀAiÀiÁj¹ PÁ£ÀÆ£ÀÄ ¨sÀAUÀ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¹zÀgÀÄ. F WÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß EwºÁ¸ÀzÀ°è ‘zÀAr ¸ÀvÁåUÀæºÀ’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. PÁ£ÀÆ£ÀÄ ¨sÀAUÀ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ°è UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÉÆA¢UÉ ¨sÁUÀªÀ»¹zÀÝ «dAiÀÄ®Qëöä ¥ÀArvï, PÀªÀįÁ£ÉºÀgÀÄ, ªÀ®è¨sÀ¨Á¬Ä ¥ÀmÉïï, gÁdUÉÆÃ¥Á®ZÁj, ¨Á§Ä gÁeÉÃAzÀæ ¥Àæ¸Ázï ªÉÆzÀ®ÄUÉÆAqÀÄ ¸Á«gÁgÀÄ d£ÀgÀ£ÀÄß ©ænµÀgÀÄ §A¢ü¹zÀgÀÄ. F ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄÄ zÉñÀzÀ £Á£Á ¨sÁUÀUÀ¼À°è ªÁ妹vÀÄ. EzÀgÀ £ÀqÀÄªÉ F »AzÉ ¥Àæ¸ÁÛ¦¹zÀAvÉ ®AqÀ¤ß£À°è ¨sÁgÀwÃAiÀÄ d£À¥Àæw¤¢üUÀ¼À ¸ÀªÀiÁªÉñÀªÀ£ÀÄß 1930gÀ°è PÀgÉAiÀįÁ¬ÄvÀÄ. EzÀÄ ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ zÀÄAqÀÄ ªÉÄÃf£À ¥ÀjµÀvï ¸ÀªiÀ ÁªÉñÀ. EzÀjAzÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ£ÄÀ ß ºÉÆgÀvÄÀ ¥Àr¹ ¸ÀPÁðgÀ KPÀªÄÀ ÄRªÁV ¤zsÁðgÀU¼ À £À ÄÀ ß vÉUÉzÀÄPÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀå«®èªÉA§ÄzÀÄ ªÀåPÀÛªÁ¬ÄvÀÄ. F ¸ÀªÀiÁªÉñÀzÀ°è ªÉÆlÖªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¨ÁjUÉ C¸Ààø±ÀågÀ£ÀÄß ¥Àv æ ÉåÃPÀªÁV ¥Àwæ ¤¢ü¸ÀĪÀ CªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß PÀ°à¸À¯ÁVvÀÄÛ. F ¸ÀªÀiÁªÉñÀzÀ°è ED ¨sÁUÀª» À ¸À®Ä D ¸ÀAzÀ¨ð Às zÀ°è §A¢üvg À ÁVzÀÝ UÁA¢üÃf ªÀÄvÀÄÛ ºÀ®ªÀÅ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ H PÁAUÉæ¸ï £ÁAiÀÄPÀgÀ£ÀÄß ©qÀÄUÀqÉUÉƽ¸À¯Á¬ÄvÀÄ. DzÀgÉ PÁAUÉæ¸ï ªÀÄvÀÄÛ UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÀÄ IS F ¸ÀªÀiÁªÉñÀzÀ°è ¨sÁUÀªÀ»¸À®Ä ¤gÁPÀj¹zÀgÀÄ. F ¸ÀªÀiÁªÉñÀzÀ°è zÉòÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÁÜ£ÀzÀ BL EP S ¥Àw æ ¤¢üU¼ À ÄÀ , ««zsÀ ¸ÀªÄÀ ÄzÁAiÀÄzÀ ªÀÄÄRAqÀgÄÀ UÀ¼ÁVzÀÝ qÁ. ©.Dgï.CA¨ÉÃqÀÌgï, JA.Dgï. R TB U dAiÀÄPÀgï, vÉÃd§ºÀzÀÆÝgï ¸À¥ÀÅæ, ªÀĺÀªÀÄzï C° f£Áß, ²æäªÁ¸À ±Á¹Ûç ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀgÀÄ BE @K ¨sÁUÀªÀ»¹zÀÝgÀÄ. qÉƫĤAiÀÄ£ï ¸ÉÖÃl¸ï, dªÁ¨ÁÝjAiÀÄÄvÀ ¸ÀPÁðgÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄwÃAiÀÄ ¥Áæw¤zsåÀ UÀ¼£ À ÄÀ ß PÀÄjvÀAvÉ F ¸ÀªiÀ ÁªÉñÀz° À è ¸ÀªÄÀ äw¸À¯Á¬ÄvÀÄ. DzÀgÉ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUɸ æ ï ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ zÀÄAqÀÄ ªÉÄÃf£À ¥ÀjµÀwÛ£À ¸ÀªÀiÁªÉñÀzÀ°è ¨sÁUÀªÀ»¸ÀzÀ »£É߯ÉAiÀÄ°è ¸ÀªÀiÁªÉñÀªÀÅ ¥ÀÇtðUÉƼÀî°®è. ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUÉæ¸ï£À ªÀÄ£ÀªÉÇ°¹ zÀÄAqÀÄ TO ªÉÄÃf£À ¸ÀªÀiÁªÉñÀzÀ GzÉÝñÀªÀ£ÀÄß AiÀıÀ¹éUÉƽ¸ÀĪÀ zÀȶ֬ÄAzÀ UÁA¢ü ªÀÄvÀÄÛ ªÉʸÀgÁAiÀiï E«ð£ï £ÀqÀÄªÉ M¥ÀàAzÀªÉÇAzÀÄ ªÀiÁZïð 1931gÀ°è dgÀÄVvÀÄ. EzÀ£ÀÄß UÁA¢üÃ-E«ð£ï T M¥ÀàAzÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ¥ÀjuÁªÀĪÁV PÁAUÉæ¸ï ¥ÀPÀëªÀÅ ¸À«£ÀAiÀÄ PÁ£ÀÆ£ÀÄ ¨sÀAUÀ O ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ£ÀÄß ¤°è¹ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ zÀÄAqÀĪÉÄÃf£À ¥ÀjµÀwÛ£À ¸ÀªÀiÁªÉñÀzÀ°è ¨sÁUÀªÀ»¸À®Ä N ¤zsÀðj¹vÀÄ. ªÀĺÀªÀÄzï C° f£Áß ªÀÄvÀÄÛ qÁ.©.Dgï. CA¨ÉÃqÀÌgïgÀªÀgÀÄ F ¸À¨sÉAiÀÄ°è ¨sÁUÀªÀ»¹zÀÝgÀÄ. JgÀqÀ£ÉAiÀÄ zÀÄAqÀÄ ªÉÄÃf£À ¸ÀªÀiÁªÉñÀzÀ°è CA¨ÉÃqÀÌgïgÀªÀgÀÄ C¸Ààø±ÀåjUÉ ¥ÀævÉåÃPÀ ªÀÄvÀPÉëÃvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀ ¥Àæ¸ÁÛ¥À ªÀÄÄA¢lÖgÀÄ. F ¥Àæ¸ÁÛ¥ÀªÀ£ÀÄß UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÀÄ M¥Àà°®è. EzÀjAzÀ UÁA¢üÃf ªÀÄvÀÄÛ CA¨ÉÃqÀÌgïgÀªÀgÀ £ÀqÀÄªÉ vÁwéPÀ ©ü£Áß©ü¥ÁæAiÀÄ GAmÁ¬ÄvÀÄ. »ÃUÁV JgÀqÀ£ÉAiÀÄ zÀÄAqÀÄ ªÉÄÃf£À ¥ÀjµÀvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁªÉñÀ PÀÆqÀ AiÀiÁªÀÅzÉà wêÀiÁð£À«®èzÉ ªÀÄÄPÁÛAiÀÄUÉÆArvÀÄ. DzÀgÉ ©ænµï ¸ÀPÁðgÀªÀÅ C¸Ààø±ÀågÀ£ÀÄß ¥ÀævÉåÃPÀ ªÀÄvÀPëÃÉ vÀª æ ÁV ¥ÀjUÀt¸  ÄÀ ªÀÅzÁV WÉÆö¹vÀÄ. EzÀ£ÄÀ ß «gÉÆâü¹ ªÀĺÁvÀä UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÄÀ CªÀÄgÀuÁAvÀ G¥ÀªÁ¸À ¸ÀvÁåUÀæºÀªÀ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¹zÀgÀÄ. F ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è CA¨ÉÃqÀÌgï CªÀgÀ 15 ªÀÄ£ÀªÇÉ °¸ÀĪÀ ¥ÀA æ iÀÄvÀßUÀ¼ÄÀ £Àqz É ª À ÅÀ. EzÀgÀ ¥s® À ªÁV ¥ÀÇ£Á M¥ÀàAzÀªÁ¬ÄvÀÄ. EzÀgÀ ¥ÀPæ ÁgÀ ¥ÀævÉåÃPÀ ªÀÄvÀPÉëÃvÀæzÀ §zÀ¯ÁV ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÀÄvÀPÉëÃvÀæUÀ¼À°èAiÉÄà PÉ®ªÀÅ PÉëÃvÀæUÀ¼À£ÀÄß C¸Ààø±ÀåjUÉ «ÄøÀ°qÀ¯Á¬ÄvÀÄ. CAvÀºÀ PÀqÉUÀ¼À°è C¸Ààø±Àå ¥Àæw¤¢ü J¯Áè d£ÀgÀ ¥Àæw¤¢üAiÀiÁVgÀÄwÛzÀÝgÀÄ. ¥ÀævÉåÃPÀ ªÀÄvÀPÉëÃvÀæPÉÌ §zÀ¯ÁV PÉ®ªÀÅ PÉëÃvÀæUÀ¼ÀÄ C¸Ààø±ÀåjUÁV PÁ¢j¸À®àlÖªÀÅ. ©ænµï ¸ÀPÁðgÀªÀÅ PÉÃAzÀæzÀ°è MPÀÆÌl ¸ÀégÀÆ¥ÀzÀ ¸ÀPÁðgÀ, gÁdåUÀ¼À°è ¥ÁæAwÃAiÀÄ ¸ÀPÁðgÀªÀ£ÀÄß gÀa¸À®Ä ¸ÀÆa¹vÀÄ. F »£É߯ÉAiÀÄ°è ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ zÀÄAqÀÄ ªÉÄÃf£À ¥ÀjµÀwÛ£À ¸ÀªÀiÁªÉñÀªÀ£ÀÄß 1932gÀ°è PÀgɬÄvÀÄ. ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¥Àæ¸ÁÛ¦¹zÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ¢üPÀÌj¹ PÁAUÉæ¸ï ¸ÀªiÀ ÁªÉñÀz° À è ¨sÁUÀª» À ¸À°®è. zÀÄAqÀÄ ªÉÄÃf£À ¥ÀjµÀvÄÀ U Û ¼À À ¥ÀjuÁªÀĪÁV ©ænµï ¸ÀPÁðgÀªÅÀ 1935gÀ ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀ ±Á¸À£ÀªÀ£ÀÄß eÁjUÉƽ¹vÀÄ. F ±Á¸À£ÀªÀÅ ¨sÁgÀvÀ MPÀÆÌl gÀZÀ£É ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁæAwÃAiÀÄ ¸ÁéAiÀÄvÀv Û A É iÀÄ CªÀPÁ±ÀU¼ À £ À ÄÀ ß PÀ°à¹vÀÄ.Û ¨sÁgÀwÃAiÀÄjUÉ gÁdQÃAiÀÄ ºÀPÄÀ ÌU¼ À ÄÀ zÉÆgÉvª À ÅÀ. EzÀjAzÁV PÁAUɸ æ ï ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄĹèA°ÃUï ZÀÄ£ÁªÀuA É iÀÄ°è ¸Àà¢ð ü ¹zÀªÅÀ. PÁAUɸ æ ï §ºÀĪÀÄvÀ ¥ÀqÉzÀÄ MPÀÆÌl ¸ÀPÁðgÀªÀ£ÀÄß gÀa¹vÀÄ. F ªÉüÉUÉ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ªÀĺÁAiÀÄÄzÀÞ ED DgÀA¨sU À ÆÉ AqÁUÀ AiÀÄÄgÉÆæ£À gÁdQÃAiÀÄ «zÀåªÀiÁ£ÀU¼ À À ¨sÁUÀªÁV ¨sÁgÀvz À À ªÉʸïgÁAiÀiï H KPÀ¥ÀQëÃAiÀĪÁV ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀgÀªÁV dªÀÄð¤AiÀÄ «gÀÄzÀÞ AiÀÄÄzÀÞ WÉÆö¹zÀ£ÀÄ. EzÀ£ÀÄß IS PÁAUÉæ¸ï ¥Àæw¨sÀn¹ ªÀÄAwæ ªÀÄAqÀ®¢AzÀ ºÉÆgÀ§A¢vÀÄ. ªÉʸïgÁAiÀÄ£À wêÀiÁð£ÀªÀ£ÀÄß BL EP S R TB «gÉÆâü¹ UÁA¢üÃf ªÉÊAiÀÄQÛPÀ ¸ÀvÁåUÀæºÀ ¸ÁjzÀgÀÄ. DUÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ£ÀÄß vÀÈ¦Û ¥Àr¸À®Ä U ¸ÁÖç¥sÀqïð Qæ¥ïì CªÀgÀ£ÀÄß ¸ÀAzsÁ£ÀPÁÌV PÀ¼ÀÄ»¸À¯Á¬ÄvÀÄ. BE @K Qémï EArAiÀiÁ ZÀ¼ÀªÀ½ (1942) ©ænµï ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ £ÁAiÀÄPÀgÉÆA¢UÉ ¸ÀAzsÁ£ÀPÁÌV PÀ¼ÀÄ»¹zÀÝ ¸ÁÖç¥sÀqïð Qæ¥ïì DAiÉÆÃUÀªÀÅ 1942gÀ°è PÉ®ªÀÅ ¸À®ºÉUÀ¼À£ÀÄß ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ ªÀÄÄA¢nÖvÀÄ. F DAiÉÆÃUÀªÀÅ TO ¨sÁgÀvÀPÉÌ qÉƫĤAiÀÄ£ï ¸ÁÜ£ÀªÀiÁ£À ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ, CzÀPÁÌV ¸ÀA«zsÁ£À gÀa¸À®Ä ¸À¨sÉ T PÀgÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ, ºÉƸÀ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ°è ¨sÁgÀvÀ MPÀÆÌlªÀ£ÀÄß ¸ÉÃgÀĪÀ CxÀªÁ ©qÀĪÀ O ¸ÁévÀAvÀæöåªÀ£ÀÄß ¸ÀA§A¢ü¹zÀ gÁdåUÀ½UÉ ©qÀĪÀAvÀºÀ ¸À®ºÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃrvÀÄ. F ¸À®ºÉUÀ¼À£ÀÄß N PÁAUÉæ¸ï M¥ÀàzÉ Qémï EArAiÀiÁ ZÀ¼ÀªÀ½UÉ PÀgÉ ¤ÃrvÀÄ. ‘©ænµÀgÉà ¨sÁgÀvÀ ©lÄÖ vÉÆ®V’ J£ÀÄߪÀÅzÀÄ Qémï EArAiÀiÁ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ D±ÀAiÀĪÁVvÀÄÛ. ¤ªÀÄVzÀÄ w½¢gÀ° : F¸ÀÆgÀÄ WÀl£É : ªÉÄʸÀÆgÀÄ ¸ÀA¸ÁÜ£ÀzÀ ²PÁj¥ÀÅgÀzÀ ºÀwÛgÀzÀ MAzÀÄ ºÀ½î F¸ÀÆgÀÄ. ¸ÁévÀAvÀæöå ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ°è ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉ¢gÀĪÀ F ºÀ½îUÉ ‘¸ÀévÀAvÀæ ºÀ½î’ JA§ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÆß EqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. E°è J®ègÀÆ UÁA¢ü mÉÆæ zsÀj¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. C¢üPÁjUÀ½UÉ ºÀ½îAiÀÄ ¥ÀæªÉñÀPÉÌ ¤µÉÃzsÀ EvÀÄÛ. DzÀgÉ 1942gÀ°è ¨sÉÃn ¤ÃrzÀ C¢üPÁjUÀ½UÉ UÁA¢ü mÉÆæ zsÀj¸À®Ä ºÀ½îUÀgÀÄ MvÁ۬ĹzÀgÀÄ. EzÀ£ÀÄß «gÉÆâü¹zÀ C¢üPÁjUÀ¼À eÉÆvÉAiÀÄ°èzÀÝ ¥ÉÇðøÀ£ÀÄ d£ÀgÀvÀÛ UÀÄAqÀÄ ºÁj¹zÀ£ÀÄ. EzÀjAzÀ gÉÆaÑUÉzÀÝ d£ÀgÀÄ CªÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÀvÉå ªÀiÁrzÀgÀÄ. EzÀ£ÀÄß ZÀjvÉæAiÀÄ°è F¸ÀÆgÀÄ WÀl£É JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. 16  UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÀÄ zÉñÀ¨ÁAzsÀªÀjUÉ ‘ªÀiÁqÀÄ E®èªÉà ªÀÄr’ J£ÀÄߪÀ PÀgÉ ¤ÃrzÀgÀÄ. F PÀgÉ ¤ÃrzÀ »£É߯ÉAiÀÄ°è UÁA¢üÃf, £ÉºÀgÀÄ, gÁeÉÃAzÀæ¥Àæ¸Ázï, C§Ä¯ï PÀ¯ÁA DeÁzï, ¸ÀzÁðgï ªÀ®è¨sÀ¨sÁ¬Ä ¥ÀmÉïï, DZÁAiÀÄð PÀÈ¥À¯Á¤, PÀ¸ÀÆÛgÀ¨Á UÁA¢ü ªÉÆzÀ¯ÁzÀ £ÁAiÀÄPÀgÀ£ÀÄß ©ænµï ¸ÀPÁðgÀªÀÅ §A¢ü¹ eÉÊ°£À°ènÖvÀÄ. ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUÉæ¸ï£À §ºÀÄvÉÃPÀ £ÁAiÀÄPÀgÄÀ §Azs£ À zÀ ° À zè ÝÀ PÁgÀt ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUɸ æ ÃìÉ vÀgÀ ¸ÀAWÀl£ÉU¼ À ÄÀ ªÀÄÄRå ¨sÀÆ«ÄPÉAiÀÄ°èzÀݪÀÅ. ºÉƸÀ£ÁAiÀÄPÀgÀÄUÀ¼À GzÀAiÀÄPÉÌ F ºÉÆÃgÁlªÀÅ JqÉ ªÀ i ÁrPÉ Æ nÖ v À Ä. F ¸À A zÀ ¨ s À ð zÀ ° è ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ £ÉÃvÀÈvÀéªÀ£ÀÄß dAiÀÄ¥ÀæPÁ±ï £ÁgÁAiÀ Ä tgÀ ª À g À Ä ªÀ » ¹PÉ Æ AqÀ g À Ä. EªÀgÀÄ PÁAUÉæ¸ï£À ¸ÀªÀiÁdªÁ¢ §tzÀ ¥ÀæªÀÄÄR £ÁAiÀÄPÀgÁVzÀÝgÀÄ. EªÀgÀÄ vÀªÀÄä ¨ÉA§°UÀgÉÆqÀ£É zÉñÀzÀ ««zsÉqÉAiÀÄ°è ED PÁæAwPÁgÀPÀ ZÀlĪÀnPÉU¼ À ° À è vÉÆqÀVzÀgÄÀ. ¸ÀªÀiÁdªÁ¢UÀ¼ÀÄ ‘¢ ¦üæÃqÀA ¸ÀÖçUÀ¯ï H Àæ mï’ JA§ zÁR¯É (Document) IS ¥sA BL EP S ªÀ Ä Æ®PÀ vÀ ª À Ä ä PÁAiÀ Ä ðvÀ A vÀ æ ª À £ À Ä ß Qémï EArAiÀiÁ ZÀ¼ÀªÀ½ R TB C£ÀĵÁ×£PÀ ÌÉ vÀAzÀgÄÀ. F ªÀÄÆ®PÀ CªÀgÄÀ U BE @K PÁ«ÄðPÀjUÉ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃrzÀgÀÄ. d£ÀvÉUÉ ºÉÆÃgÁlzÀ°è ¨sÁUÀªÀ»¸À®Ä PÀgÉAiÀĤßvÀÛgÀÄ. ºÀtªÀ£ÀÄß PÉÀÆæÃrüÃPÀj¹zÀgÀÄ. F ªÀÄÆ®PÀªÁV ¢PÉÌlÖ ºÉÆÃgÁlPÉÌ ¢PÀÄÌ PÉÆlÖªÀgÀÄ EªÀgÉÃ. PÀÄvÀƺÀ®zÀ ¸ÀAUÀwAiÉÄAzÀgÉ EzÉà ¸ÀAzÀ¨ð Às zÀ°è ¨sÁgÀvz À À ¸ÁévA À vÀöæ åPÁÌV £Àqz É À ºÉÆÃgÁlªÀÅ ¨sÁgÀvÀzÀ UÀrAiÀÄ ºÉÆgÀUÀÆ ¥ÁægÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ. F ¢¸ÉAiÀÄ°è ¸ÀĨsÁµï ZÀAzÀæ ¨ÉÆøÀgÀªÀgÀ TO ¥ÀæAiÀÄvÀß C¢éwÃAiÀĪÁzÀzÀÄÝ. 1937gÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼À £ÀAvÀgÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ ¥Á¯ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ°è ªÀÄĹèA °ÃUÀ£ÄÀ ß ¸ÀPÁðgÀ gÀZ£À ¬É ÄAzÀ PÉÊ©qÀ¯ÁVvÀÄ.Û T O 1939gÀ°è ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ KPÀªÀÄÄRªÁV N JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ªÀĺÁAiÀÄÄzÀÞPÉÌ ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß ¨sÁV ªÀiÁrzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ªÀÄAwæªÀÄAqÀ®zÀ°èzÀÝ PÁAUÉæ¹UÀgÉ®ègÀÄ ºÉÆgÀ§AzÁUÀ ªÀÄĹèA °ÃUï ‘«ªÀÄÄQÛ ¢ªÀ¸À’ªÀ£ÀÄß DZÀj¹vÀÄ. »ÃUÁV ªÀÄĹèA °ÃUï `¨sÁgÀvÀ ©lÄÖ vÉÆ®V' DAzÉÆî£ÀzÀ°è ªÀ®è¨sÀ¨sÁ¬Ä ¥ÀmÉÃ¯ï ªÀi˯Á£À C§Ä¯ï ¨sÁUÀªÀ»¸À°®è. CzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ «¨sÀd£ÉAiÀÄ PÀ¯ÁA CeÁzï ¥Àæ¸ÁÛ¥ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄA¢nÖvÀÄ. 17 gÉÊvÀgÀ ¥Àæw¨sÀl£É ¸ÁévA À vÀöæ å ¸ÀAUÁæªÄÀ zÀ°è gÉÊvÀ PÁ«ÄðPÀ ¸ÀAWÀl£ÉU¼ À À ¥Àw æ ¨sl À £ÉU¼ À ÄÀ PÀÆqÁ ¥Àª æ ÄÀ ÄRªÁVªÉ. ©ænµï DqÀ½vÀzÀ CªÀ¢üAiÀÄ°è d«ÄãÁÝgÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄÄgÉÆæAiÀÄ£ï ¥ÁèAlgïUÀ¼À «gÀÄzÀÞ gÉÊvÀgÀÄ ºÀ®ªÁgÀÄ PÀqÉ zÀAUÉ £ÀqɹzÀgÀÄ. ZÀA¥ÁgÀtå f¯ÉèAiÀÄ°è ¤Ã° ¨É¼ÉAiÀÄĪÀÅzÀ£ÀÄß «gÉÆâü¹zÀgÀÄ. ¨sÀÆPÀAzÁAiÀÄzÀ «gÀÄzÀÞ ºÀgÀvÁ¼À £ÀqɹzÀgÀÄ. UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÀÄ ¸ÀvÁåUÀæºÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ©ænµï C¢üPÁjUÀ¼À ªÀÄ£ÀªÉÇ°¹ vÉjUÉ gÀzÀÄÝUÉƽ¹zÀgÀÄ. gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉÇÃgÁlzÀ ¨sÁUÀªÁV gÉÊvÀgÀ£ÀÄß ¸ÀAWÀn¸ÀĪÀ ¥ÀæAiÀÄvÀߪÀ£ÀÄß ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUÉæ¸ï ªÀiÁrvÀÄ. ZÀA¥ÁgÀtå, SÉÃqÁ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À gÉÊvÀgÀ PÁAiÀÄð ZÀlĪÀnPÉU¼ À ° À è UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÀ ¥À¨ æ Ás ªÀ«vÀÄÛ. ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUɸ æ ï ¥À¨ æ Ás ªÀ¢AzÀ vÉèsÁUÀ, ªÀÄ®¨Ágï ªÉÆzÀ¯ÁzÉqÉ ±ÉÆõÀuÉUÉƼÀUÁVzÀÝ gÉÊvÀgÀÄ wêÀæªÁV d«ÄãÁÝgÀgÀÄ ºÁUÀÆ ©ænµÀgÀ «gÀÄzÀÞ §AqÉzÝÀ gÄÀ. C¸ÀºPÀ ÁgÀ DAzÉÆî£À, PÀgÀ ¤gÁPÀgu À ,É Qémï EArAiÀiÁ ED ZÀ¼ÀªÀ½UÀ¼À°è gÉÊvÀgÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼ÀÄ ¨ÉgÉvÀªÀÅ. ºÀ®ªÁgÀÄ ºÉÇÃgÁlUÀ¼ÀÄ Q¸Á£ï ¸À¨sÁzÀrAiÀÄ°è ¸ÀAWÀnvÀªÁzÀªÀÅ. ºÉÇÃgÁlUÀ¼ÀÄ PÉ®ªÉǪÉÄä PÁAUÉæ¸ï£ÉÆA¢UÉ ªÀÄvÀÄÛ PÉ®ªÉǪÉÄä PÁAUÉæ¸ï H IS «gÀÄzÀÞªÁzÀ ¤®ÄªÀ£ÄÀ ß ºÉÇAzÀÄwÛzÝÀ ªÅÀ. vÉ®AUÁtzÀ gÉÊvÀ ºÉÆÃgÁlªÀÅ d«ÄãÁÝgg À ÄÀ ºÁUÀÆ BL EP S ¤eÁªÀÄ£À gÀeÁPÁgÀgÀ «gÀÄzÀÞ ¥Àw æ ¨sn À ¹vÀÄ. §AUÁ¼ÀzÀ gÉÊvÀgÄÀ d«ÄãÁÝgg À À ±ÉÆõÀuÉ «gÀÄzÀÞ R TB zÀAUÉ JzÀÝgÀÄ. ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ°è gÉÊvÀgÀÄ PÀrªÉÄ PÀÆ° «gÀÄzÀÞ ZÀ¼ÀªÀ½ £ÀqɹzÀgÀÄ. U BE @K PÁ«ÄðPÀ §AqÁAiÀÄ PÁ«ÄðPÀgÀ ºÉÇÃgÁlªÀÅ 1827gÀ°è PÀ®ÌvÀÛzÀ°è DgÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ. ¸Ét§Ä, §mÉÖVgÀt PÁ«ÄðPÀgÀÄ, gÉʯÉé PÀÆ°UÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä ¨ÉÃrPÉUÀ½UÁV ¸ÀAWÀnvÀgÁUÀvÉÆqÀVzÀgÀÄ. gÉʯÉé PÀÆ°UÀ¼ÀÄ ¤¯ÁÝtzÀ°è ªÀÄĵÀÌgÀ £Àqɹ ºÉaÑ£À PÀÆ°UÁV ©ænµï C¢üPÁjUÀ¼À «gÀÄzÀÞ WÉÆõÀuÉUÀ¼À£ÀÄß TO PÀÆVzÀgÀÄ. PÀ®ÌvÀÛzÀ°è ¦æAlgïì AiÀÄƤAiÀÄ£ï£ÀªÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÁA¨É §mÉÖ VgÀtÂAiÀÄ PÁ«ÄðPÀgÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ eÁUÀÈw GAlÄ ªÀiÁrzÀgÄÀ. ªÀÄzÁæ¸ï£À°è ¯Éçgï AiÀÄƤAiÀÄ£ï ¸ÁÜ¥£ À U É Æ É ArvÀÄ. T O £ÀAvÀgÀzÀ°è PÁ«ÄðPÀ ¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼ÀÄ ¸ÁÜ¥À£ÉUÉÆAqÀªÀÅ. PÁAUÉæ¸ï, PÁ«ÄðPÀ ¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼À N EAvÀºÀ ZÀ¼ÀªÀ½UÉ ¨ÉA§® ¤ÃrvÀÄ. §ÄqÀPÀlÄÖ §AqÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ ©ænµï F¸ïÖ EArAiÀiÁ PÀA¥À¤AiÀÄ D½éPÉAiÀÄ°è eÁjUÉ vÀAzÀ PÀAzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CgÀtå ¤ÃwUÀ¼ÄÀ §ÄqÀPlÀ ÄÖ zÀAUÉUÉ £ÉÃgÀªÁV ¥ÉÃæ gÀuA É iÀiÁzÀªÅÀ. §ÄqÀPl À ÄÖ §AqÁAiÀÄUÀ¼° À è ¸ÀAvÁ®gÀ zÀAUÉ, ªÀÄÄAqÀ ZÀ¼ÀªÀ½ ¥ÀæªÀÄÄRªÁVªÉ. PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ºÀ®UÀ°AiÀÄ ¨ÉÃqÀgÀ §AqÁAiÀĪÀÅ F ¤nÖ£À°è UÀªÀÄ£ÁºÀðªÁVzÉ. ¸ÀAvÁ® §ÄqÀPÀlÄÖ zÀAUÉAiÀÄ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀzÀ DzÀå ºÉÆÃgÁl JAzÀÄ UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVzÉ. F §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÀgÀ£ÀÄß §AUÁ½ ªÀÄvÀÄÛ Mj¸ÁìzÀ UÀÄqÀØUÁqÀÄ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÀÄ. ©ænµÀgÄÀ eÁjUÉ vÀAzÀ SÁAiÀÄA d«ÄãÁÝj ¥ÀzÞÀ w¬ÄAzÀ F §ÄqÀPl À ÄÖ d£ÀgÄÀ ¤UÀðwPÀgÁzÀgÄÀ. 18 §ÄqÀPl À ÄÖ d£ÀgÀ ¨sÆ À «ÄAiÀÄÄ d«ÄãÁÝgg À À PÉʸÉÃjvÀÄ. §AUÁ½ d«ÄãÁÝgg À ÄÀ , ¯ÉêÁzÉëUÁgÀgÄÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀA¥À¤ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¸ÀAvÁ®gÀ £ÉÃgÀ ±ÉÆõÀuÉUÉ PÁgÀtgÁzÀgÀÄ. ¸ÀAvÁ®gÀ ±ÁAw ¦æAiÀÄvÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸À¨sÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß PÀA¥À¤ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ±ÉÆõÀuÉUÉ G¥ÀAiÉÆÃV¹PÉÆArvÀÄ. EzÀjAzÀ C¸ÀªÀiÁzsÁ£ÀUÉÆAqÀ ¸ÀAvÁ®gÀÄ gÀºÀ¸Àå ¸À¨sÉUÀ¼À£ÀÄß £Àqɹ d«ÄãÁÝgÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀĺÁd£ÀgÀ£ÀÄß ®Æn ªÀiÁqÀ®Ä ¤zsÀðj¹zÀgÀÄ. zÀAUÉAiÀÄÄ ¨ÁgÀºÀvï, ¨ÁUÀvÀ¥ÀÅgï ªÀÄvÀÄÛ gÁdªÀĺÀ¯ïUÀ¼À°è wêÀæªÁ¬ÄvÀÄ. ¥ÀjuÁªÀĪÁV §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÀgÀÄ CªÀgÀ ±ÀvÀÄæUÀ¼À£ÀÄß ºÀvÉå ªÀiÁrzÀgÀÄ. EzÀjAzÁV d«ÄãÁÝgg À ÄÀ , ¯ÉêÁzÉëzÁgÀgÄÀ ¥À¯ÁAiÀÄ£À ªÀiÁrzÀgÄÀ. ¸ÀAvÁ®gÀ zÀAUÉAiÀÄ£ÀÄß ºÀwÛPÀÌ®Ä ©ænµÀgÀÄ ¸ÉÊ£ÀåªÀ£ÀÄß §¼À¹PÉÆAqÀgÀÄ. ¸ÀAvÁ®gÀ zÀAUÉAiÀÄÄ PÉÆ£ÉUÉÆAqÀgÀÆ CzÀÄ ªÀÄÄA¢£À C£ÉÃPÀ ºÉÆÃgÁlUÀ½UÉ ¥ÉæÃgÀuÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ. ¸ÀĨsÁµï ZÀAzÀæ ¨ÉÆÃ¸ï ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÁévÀAvÀæöå ºÉÆÃgÁlzÀ°è ¸ÀĨsÁµï ZÀAzÀæ ¨ÉÆøÀgÀ ¥ÁvÀæªÀÅ MAzÀÄ ¢lÖ ªÉÄÊ°UÀ®Äè. ¨sÁgÀwÃAiÀÄ £ÁUÀjPÀ ¸ÉêÁ ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è (ICS-Indian Civil Service) £Á®Ì£Éà ED gÁåAPï UÀ½¹zÀÝgÀÆ, zÉñÁ©üªÀiÁ£À¢AzÁV ©ænµï ¸ÀPÁðgÀzÀ ¥Àæw¶×vÀ ºÀÄzÉÝAiÀÄ£ÀÄß vÀåf¹ H ¸ÁévÀAvÀæöå ZÀ¼ÀªÀ½UÉ zsÀĪÀÄÄQzÀgÀÄ. EªÀgÀÄ ‘£ÉÃvÁf’ JAzÀÄ d£À¦æAiÀÄgÁzÀgÀÄ. IS BL EP S UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÀ ¸ËªÀÄå ºÉÆÃgÁlPÉÌÀ ¥ÀAiÀiÁðAiÀĪÁV 1930gÀ R TB zÀ±ÀPÀzÀ ¥ÁægÀA¨sÀzÀ°è «zÉñÀzÀ°è £É¯ÉUÉÆAqÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ£ÀÄß U BE @K ¸ÀAWÀn¹ ©ænµÀgÀ «gÀÄzÀÞ ºÉÆÃgÁqÀĪÀ ¥ÀæAiÀÄvÀßzÀ°èzÀÝgÀÄ. EªÀgÀÄ ««zs À zÉ Ã ±À U À ¼ À £À U À g À U À ¼ ÁzÀ «AiÀ Ä £Áß, §°ð£ï, gÉ Æ ÃªÀ i ï, E¸ÁÛA§Ä¯ï ªÀÄÄAvÁzÀ PÀqÉUÀ¼À°è ¥ÀæªÁ¸À ¨É¼É¹ vÁAiÀiÁßrUÉ vÀªÀÄä ¨ÉA§®ªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ®Ä ¥ÉæÃgÉæ¹zÀgÀÄ. AiÀÄÄgÉÆæ£À°è GzÀ¬Ä¹zÀ PÀªÀÄÆ夸ïÖ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁdªÁ¢ C¯ÉAiÀÄÄ ¨sÁgÀvÀzÀ°è PÁAUÉæ¸ï TO ¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄ£ÀÆß PÀÆqÁ §zÀ¯ÁªÀuÉUÉ M¼À¥Àr¹vÀÄ. PÁAUÉæ¸ï£À ¸ÀĨsÁµï ZÀAzÀæ ¨ÉÆøï T M¼ÀUÆÀ ¸ÀºÀ ¸Àµ à ªÖÀ ÁV ¸ÀªiÀ ÁdªÁ¢ JqÀ¥AÀ yÃAiÀÄvÉ UÉÆÃZÀj¸ÀvÆ É qÀVvÀÄ. O F »£É߯ÉAiÀÄ°è ¨sÁgÀvz À ° À è 1934gÀ ªÉüÉUÉ dªÁºÀg¯ À Á¯ï £Éºg À ÄÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀĨsÁµïZÀAzÀ¨ æ Æ É Ã¸ÀgÄÀ N PÁAUÉæ¸ï ¸ÀªÀiÁdªÁ¢ ¥ÀPÀëªÀ£ÀÄß ¸Áܦ¹zÀgÀÄ. ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUÉæ¸ï£À 1938gÀ ¤ªÀÄVzÀÄ w½¢gÀ° : ºÀj¥ÀÅgÀ C¢üªÃÉ ±À£z À °À è UÁA¢üÃf ¨ÉA§®zÉÆA¢UÉ “dªÀ Ä ð£À ß gÀ Ä §gÀ Ä ªÀ ªÉ Æ zÀ ¯ É Ã ¨s Á gÀ v À ¨ÉÆøÀgÀÄ CzsÀåPÀëgÁzÀgÀÄ. ©ænµÀgÀ AiÀÄÄzÀÞ ¤Ãw ©qÀ Ä UÀ q É U É Æ ¼À î ¨ É Ã PÀ Ä.... AiÀ Ä ÄgÉ Æ Ã¦£À ° è vÀAiÀiÁjUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ªÀÄÈzÀÄ zsÆ É ÃgÀuA É iÀÄ£ÀÄß EAUÉAè qï ¥Àqz É ÄÀ PÉÆAqÀ ¥Àw æ ºÉÆqÉvz À ÆÉ A¢UÉ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÄð£À ©ænµï ¸ÁªÀiÁædå±Á» ºÉÆA¢zÀÝ UÁA¢üÃf ªÀÄvÀÄÛ ©ænµÀgÀ «gÀÄzÀÞ PÀpt »rvÀªÀÅ RArvÀªÁVAiÀÄÆ PÀÄUÀÄÎvÀÛzÉ. zs É Æ ÃgÀ u É ºÉ Æ A¢zÀ Ý ¸À Ä ¨s Á µÀ g À £À q À Ä ªÉ À ¸ÀĨsÁµï ZÀAzÀæ ¨ÉÆÃ¸ï ¨ÁAzsª À åÀ z° À è ©gÀÄPÀÄ ªÀÄÆrvÀÄ. UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÄÀ 19 CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ £ÉgÀªÀ£ÀÄß F ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è PÉÆÃgÀzÉà EzÀÝzÀÝ£ÀÄß ¨ÉÆøï DPÉëæ¹zÀgÀÄ. 1939gÀ PÁAUÉæ¸ï£À wæ¥ÀÅj (ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀzÀ d§¯ï¥ÀÄgÀ f¯Éè) C¢üªÉñÀ£ÀzÀ°è ¸ÀĨsÁµï ZÀAzÀæ¨ÉÆøÀgÀÄ UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÀ «gÉÆÃzsÀzÀ £ÀqÀĪÉAiÀÄÆ PÁAUÉæ¸ï£À CzsÀåPÀëgÁV DAiÉÄÌUÉÆAqÀgÀÄ. £ÀAvÀgÀzÀ ¢£ÀUÀ¼À°è UÁA¢üÃf ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉÆøÀgÀ ©ü£Áß©ü¥ÁæAiÀÄUÀ¼ÀÄ wêÀæUÉÆAqÀªÀÅ. PÁAUÉæ¸ï£À M¼ÀVzÀÄÝ ©ænµÀgÀ£ÀÄß ¤ªÀÄVzÀÄ w½¢gÀ° : wêÀæªÁV »ªÉÄänÖ¸À¨ÉÃPÉ£ÀÄߪÀ ¸ÀĨsÁµï ZÀAzÀæ “¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ 38 PÉÆÃn £À£Àß zÉòAiÀÄgÀ£ÀÄß ¨ É Æ Ã ¸ ï g À ª À g À P Á A i À Ä ð Z À l Ä ª À n P É U É «ªÀÄÄPÀÛUÉƽ¸ÀÄvÉÛÃ£É JAzÀÄ zÉêÀgÀ ºÉ¸Àj£À°è »£ÀßqÉAiÀÄÄAmÁ¬ÄvÀÄ. ¸ÀĨsÁµï ZÀAzÀæ ¨ÉÆøÀgÀÄ ¥Àª æ iÀ Át¸ÄÀ vÉÃÛ £É.... ¸ÁévA À vÀöæ å UÀ½¹zÀ £ÀAvÀgª À ÇÀ PÁAUɸ æ ï£À ZÀlĪÀnPÉU¼ À ÄÀ ªÀÄvÀÄÛ UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÀ ¸ÀévÀAvÀæ ¨sÁgÀvÀzÀ G½«UÁV £À£Àß PÀlÖPÀqÉAiÀÄ gÀPzÛÀ À vÉÆlÖ£ÄÀ ß ºÀj¸À®Ä ¸ÀzÁ ¹zÀÞ¤gÀĪɣÄÀ.” PÁAiÀÄð«zsÁ£À¢AzÀ ¨ÉøÀgU À ÆÉ AqÀÄ PÁAUɸ æ ï¤AzÀ ¸ÀĨsÁµï ZÀAzÀæ ¨ÉÆÃ¸ï ºÉÆgÀ§AzÀÄ ‘¥sÁªÀðqïð ¨ÁèPï’ JA§ ºÉƸÀ ¥ÀPÀëªÀ£ÀÄß PÀnÖzÀgÀÄ. ¥ÀU æ Àw¥ÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ wêÀv æ ÀgÀ §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢vÀÄÛ. ©ænµÀgÀ ED AiÀÄÄzÀÞ vÀAiÀiÁjAiÀÄ£ÀÄß ºÁUÀÆ eÁUÀwPÀ AiÀÄÄzÀÞz° À è ¨sÁgÀvz À À ¥Á¯ÉÆμÄÀ î«PÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀĨsÁµÀgÄÀ H «gÉÆâü¹zÀgÀÄ. ¥ÀjuÁªÀĪÁV ©ænµï ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¸ÀĨsÁµï ZÀAzÀæ ¨ÉÆøÀÀgÀ£ÀÄß §A¢ü¹vÀÄ. IS BL EP S ¤ªÀÄVzÀÄ w½¢gÀ° : R TB U ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÉÃ£É (INA) : BE @K C£ÉÃPÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ PÁæAwPÁjUÀ¼ÀÄ zÉñÀPÁÌV «zÉñÀUÀ¼À°è PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄwÛzÀÝgÀÄ CªÀgÀ ¥ÉÊQ gÁ¸ï ©ºÁj ¨ÉÆøï, d¥Á£ï£À°è 1915jAzÀ ©ænµÀjAzÀ ¥À¯ÁAiÀÄ£ÀUÉÊzÀªÀgÁV ªÁ¹¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. ©ænµÀgÀ «gÀÄzÀÞ ¸À±À¸ÀÛç ºÉÆÃgÁlPÉÌ ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ£ÀÄß ¸ÀdÄÓUÉƽ¸À®Ä AiÀÄÄzÀÞªÀÅ ¤ÃrzÀ CªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß CªÀgÀÄ §¼À¹PÉÆAqÀgÀÄ. ©ænµÀgÀ ¥ÀgÀªÁV ºÀ®ªÁgÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÉʤPÀgÀÄ ºÉÆÃgÁqÀÄwÛzÀÝgÀÄ. DUÉßÃAiÀÄ K¶AiÀiÁzÀ°è ©ænµÀgÀ£ÀÄß ¸ÉÆð¹zÀ £ÀAvÀgÀ d¥Á¤AiÀÄgÀÄ TO ºÀ®ªÁgÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÉʤPÀgÀ£ÀÄß AiÀÄÄzÀÞ PÉÊ¢UÀ¼ÁV vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀgÀÄ. d¥Á¤£À ¸ÉÊ£Áå¢üPÁj ªÉÄÃdgï ¥ÀÄfªÁgï, PÁå¥ÀÖ£ï ªÉÆúÀ£ï ¹AUï£À£ÀÄß AiÀÄÄzÀÞ PÉÊ¢UÀ¼À eÉÆvÉ PÉ®¸À ªÀiÁqÀ®Ä T O ªÀÄ£ÀªÉÇ°¹zÀgÀÄ. 1942 ªÀiÁZïð£À°è mÉÆÃQAiÉÆÃzÀ°è ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ ¸ÀªÉÄäüÀ£ÀªÀ£ÀÄß N £ÀqɸÀ¯Á¬ÄvÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀÄ EArAiÀÄ£ï EAr¥ÉAqÉ£ïì °ÃUïC£ÀÄß gÀa¹zÀgÀÄ. EzÀgÀ £ÀAvÀgÀ ¨ÁåAPÁPï£À°è £ÀqÉzÀ ¸ÀªÉÄäüÀ£ÀzÀ°è gÁ¸ï ©ºÁj ¨ÉÆÃ¸ï °ÃUï£À CzsÀåPÀëgÁV DAiÉÄÌAiÀiÁzÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁå¥ÀÖ£ï ªÀÄ£ÀªÉÆúÀ£À ¹AUï CªÀgÀ£ÀÄß ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÉÊ£ÀåzÀ (INA) PÀªÀiÁAqÀgï DV £ÉêÀÄPÀ ªÀiÁrzÀgÀÄ. ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 40,000 d£À ¸ÉʤPÀgÀ£ÉÆß¼ÀUÉÆArvÀÄÛ. C£ÀAvÀgÀ ¸ÀĨsÁµï ZÀAzÀæ ¨ÉÆøÀgÀ£ÀÄß F ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ £ÉÃvÀÈvÀé ªÀ»¸ÀĪÀAvÉ PÉýPÉÆArvÀÄ. ©ænµï «gÉÆâü ±ÀQÛUÀ¼ÉÆqÀUÀÆr ©ænµÀgÀ «gÀÄzÀÞ ºÉÆÃgÁqÀ®Ä §AiÀĹ CªÀgÀÄ UÀȺÀ§AzsÀ£À¢AzÀ vÀ¦à¹PÉÆAqÀÄ dªÀÄð¤UÉ vÉgÀ½zÀgÀÄ. dªÀÄð¤AiÀÄ ¸ÀªÁð¢üPÁj »lègï EªÀjUÉ J¯Áè ¸ÀºÁAiÀĪÀ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀ ¨sÀgÀªÀ¸ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀåPÀÛ¥Àr¹zÀ£ÀÄ. ¨ÉÆøÀgÀÄ dªÀÄð¤AiÀÄ°è ¨sÁgÀwÃAiÀÄ AiÀÄÄzÀÞ PÉÊ¢UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAWÀn¹zÀgÀÄ. ‘DeÁzï »Azï gÉÃrAiÉÆÃ’ ªÀÄÆ®PÀ vÀªÀÄä ¨sÁµÀtUÀ¼À£ÀÄß ¨sÁgÀwÃAiÀÄjUÉ ¥Àæ¸ÀgÀt ªÀiÁrzÀgÀÄ. AiÀÄÄzÀÞzÀ°è d¥