Locomotor Diseases, Dr Siamak Kazemi PDF

‫درسنامــۀ‬ ‫بیماریهای اندامهای حرکتی‬ ‫دکتر سیامک کاظمی درآبادی‬ ‫‪DVM, DVSc‬‬ ‫استادیار گروه علوم درمانگاهی‬ ‫‪1396‬‬  ‫هب انم خدا وند جان و خِرد‬ ‫فهرست‬ ‫صفحه‬ ‫عنوان‬ ‫‪1‬‬ ‫مقدمهای بر آناتومی کاربردی اندامهای حرکتی اسب‬ ‫‪10‬‬...

‫درسنامــۀ‬ ‫بیماریهای اندامهای حرکتی‬ ‫دکتر سیامک کاظمی درآبادی‬ ‫‪DVM, DVSc‬‬ ‫استادیار گروه علوم درمانگاهی‬ ‫‪1396‬‬  ‫هب انم خدا وند جان و خِرد‬ ‫فهرست‬ ‫صفحه‬ ‫عنوان‬ ‫‪1‬‬ ‫مقدمهای بر آناتومی کاربردی اندامهای حرکتی اسب‬ ‫‪10‬‬ ‫کانفورماسیون و حرکت‬ ‫‪18‬‬ ‫غدد استخوانی‬ ‫‪28‬‬ ‫بیماریهای مفاصل‬ ‫‪36‬‬ ‫بیماریهای بورس‬ ‫‪39‬‬ ‫بیماریهای تاندونها و لیگامانها‬ ‫‪48‬‬ ‫سندرم ناویکوالر‬ ‫‪54‬‬ ‫برخی از بیماریهای ناحیۀ سم در اسب‬ ‫‪59‬‬ ‫المینایتیس در اسب‬ ‫‪63‬‬ ‫المینایتیس در گاو‬ ‫‪66‬‬ ‫دیگر بیماریهای اندامهای حرکتی نشخوارکنندگان‬ ‫‪74‬‬ ‫پیوست یکم‪ :‬اصول معاینه در اندامهای حرکتی اسب‬ ‫‪91‬‬ ‫پیوست دوم‪ :‬اصالح سم و نعلبندی در اسب‬ ‫بیماریهای اندامهای حرکتی‬ ‫مقدمهای بر آناتومی کاربردی اندامهای حرکتی اسب‬ ‫تکامل اسب‪:‬‬ ‫نیای اسب با نام ‪ Eohippus‬حیوانی در جثه و اندازۀ روباه کنونی بوده که در حدود ‪ 50‬میلیون سال پیش‬ ‫در روی زمین زندگی میکرده است‪.‬این حیوان پستانداری کوچ ک ب ا دس توپاه ای کوت اه ب وده و مانن د‬ ‫سگهای کنونی دارای پد یا بالشتک کف دستوپا بوده و بر روی آنه ا راه م یرفت ه اس ت‪.‬اس ب واپس ین‬ ‫حیوانی است که بهصورت موفقیتآمیز و وسیع اهلی شده است‪.‬‬ ‫نژادهای اسب‪:‬‬ ‫اسبها بر پایۀ جثه و نوع کاربری به انواع ‪ draft‬یا س نگینوزن‪ light ،‬ی ا س ککوزن و ‪ pony‬ی ا اس ک ه‬ ‫طکقهبندی میشوند‪.‬اسب بر اساس خصوص یات فیزیک ی ب دن و ویژگ یه ای روح ی و رفت اری‪ ،‬ب ه ان واع‬ ‫‪ warm blood ،cold blood‬و ‪ hot blood‬تقسیمبندی میشود‪.‬اسکان و پونیهای سردخون با توجه به شرایط‬ ‫آب و هوایی سرد دارای پوشش بدنی ضخیم بوده که توانایی حفظ گرمای ب دن را دارا م یباش ند‪.‬اس کان و‬ ‫پونیهای ‪ hot blood‬با شرایط آب و هوایی داغ سازگار ش ده و پوش ش ب دنی ک م و ظری ف دارن د‪.‬اس کان‬ ‫‪ warm blood‬حاصل تالقی نوع سردخون و داغخون میباشند‪.‬‬ ‫نژاد (‪ )breed‬در اسب ب ه معن ی گروه ی از اس کان ب ا منش ارث ی مش ترک ب وده و معم والا تش اباات‬ ‫کانفورماسیون قوی باهم دارند‪.‬زمانی عنوان نژاد اطالق میشود که ویژگیهای اس ب در پ ن نس ل مت والی‬ ‫حفظ شود‪.‬در بسیاری از موارد اسب باید از یک گلۀ بری دینگ م ورد ت یی د ارج اع گ ردد ت ا بت وان جا ت‬ ‫رجیستری آن بهعنوان یک نژاد خاص اقدام کرد‪.‬در غیر این صورت اگر ازلحاظ رجیستری مورد ت یید نکاشد‬ ‫عنوان ‪ grade‬یا ‪ cross-bred‬به آن اطالق میگردد‪.‬امروزه حدود ‪ 600‬نژاد اسب شناسایی شده است‪.‬‬ ‫نژادهای مشهور‪:‬‬ ‫تروبرد‪ :‬در قرن هفدهم و هجدهم میالدی از تالقی مادیانهای ب ومی ب ا نری انه ای ع رب و ت رکمن در‬ ‫انگلستان به وجود آمد‪.‬در مسابقات سرعت اشتاار دارد‪.‬‬ ‫‪3‬‬  ‫دکتر سیامک کاظمی درآبادی‬ ‫استانداردبرد‪ :‬نژاد آمریکایی که در مسابقات ارابهرانی اشتاار دارد‪.‬ریشۀ آن ب ه ق رن هج دهم انگلس تان‬ ‫برمیگردد‪.‬‬ ‫کوارتر‪ :‬یکی از قدیمیترین و پرکاربردترین نژادهای آمریکایی است‪.‬در قرن هفدهم ب ه وج ود آم د و در‬ ‫مسابقات سرعت با مسافت کوتاه باتر از تروبرد است (مسابقات یکچاارم مایل)‪.‬‬ ‫عرب‪ :‬یکی از قدیمیترین اسبهای خالص است‪.‬‬ ‫نژادهای ایرانی‪:‬‬ ‫عرب ایرانی‪ :‬نژادی قدیمی است که از دو هزار سال پ یش از م یالد وج ود داش ته و ح دود ‪ 1500‬س ال‬ ‫قدیمیتر از عرب است‪.‬‬ ‫جاف‪ :‬مشابه عرب ایرانی است‪.‬‬ ‫درهشوری‪ :‬مشابه عرب ایرانی است‪.‬‬ ‫فالت ایران‪ :‬از نژادهای عرب ایرانی‪ ،‬جاف و درهشوری به وجود آمده است‪.‬‬ ‫آخال تکه‪ :‬نژادی بسیار قدیمی است‪.‬در مسابقات به پای اسبهای غربی نمیرسد؛ ولی زیکایی و ظراف ت‬ ‫زیادی دارد‪.‬گفته میشود که بوکفالوس اسب مشاور اسکندر از این نژاد بود‪.‬‬ ‫پالوان‪ :‬اسب سلطنتی ایرانی است که در دهۀ ‪ 30‬خورشیدی از تالقی عرب ایرانی با تروبرد به وجود آمد‪.‬‬ ‫کاسپین‪ :‬در سال ‪ 1344‬توسط خانم لوئیس فیروز کشف شد‪.‬اسکی مینیاتوری است که گاهی پونی ه م‬ ‫گفته میشود‪.‬باور بر این است که یکی از قدیمیترین نژادهای اسب در جاان باشد‪.‬‬ ‫روش ارزیابی‬ ‫ارزیابی کانفورماسیون بهصورت سیستماتیک انجام میگیرد‪.‬ارزیابی با بازدید اسب از پالو و بهطور نزدیک‬ ‫در نمای نیمرخ شروع شده و ارزیابی باالنس با مقایسه کردن دستها تا پاها صورت میگیرد‪.‬در نیمرخ اسب‬ ‫باید به انحناها و برجستگیهای طکیعی باالیی بدن دقت کرد‪.‬اسب را باید از سر تا دم و ب ه پ ایین ت ا س اق‬ ‫مورد مشاهده قرار داد‪.‬نحوۀ اتصال اندامها و سر به بدن و هم نین زوایای مفاصل خیلی اهمیت دارد‪.‬اندازۀ‬ ‫زوایا باید در حالت مناسکی باشد تا توزیع وزن بهطور یکنواخت بر مفصل وارد ش ود‪.‬وزن بای د یکس ان روی‬ ‫سم وارد شود‪.‬هر دو اندام باید بهصورت یکنواخت در تحمل وزن شرکت نمایند‪.‬‬ ‫در ارزیابی از قدام‪ ،‬اندامها و سمها از جات تقارن و مستقیمبودن مورد ارزیابی ق رار م یگیرن د‪.‬عم و و‬ ‫طول عضالت در ساعد و سینه مورد مشاهده قرار میگیرد‪.‬فاصلۀ دستها و زاویۀ بین آنها ارزیابی میشوند‪.‬‬ ‫نحوۀ قرار گرفتن سم روی زمین و توزیع وزن بدن ب ر روی ط رف چ و و راس ت بای د یکس ان باش د‪.‬س ر‪،‬‬ ‫چشمها‪ ،‬منخرین و گوشها مورد ارزیابی قرار گرفته و نیز دندانهای اسب معاینه میشوند‪.‬‬ ‫در ارزیابی از خلف نیز با قرار گرفتن در پشت اسب بافاصلۀ مناسب‪ ،‬تقارن و مستقیم بودن کپل‪ ،‬اندامها و‬ ‫طرز قرارگیری پاها روی زمین ارزیابی میشوند‪.‬مشاهده از رأس تا دم از پشت سر حیوان در ارزیابی عضالت‬ ‫پشتی‪-‬کمری‪ ،‬منظمبودن‪ ،‬و یکسانبودن ستون فقرات بسیار مفید است‪.‬ارزیابی عرض و حالت قفسۀ س ینه‬ ‫از این نما باتر انجام میشود‪.‬‬ ‫‪4‬‬ ‫بیماریهای اندامهای حرکتی‬ ‫ازلحاظ کارکرد عضوی‪ ،‬بدن چاار قسمت اصلی دارد که شامل س ر و گ ردن‪ ،‬س ینه و ش کم‪ ،‬ان دامه ای‬ ‫حرکتی قدامی‪ ،‬و اندامهای حرکتی خلفی است‪.‬حسهای حیاتی در سر قرارگرفت هان د و بای د س ر ازلح اظ‬ ‫فونکسیون کارآمد و سالم باشد‪.‬چون سر دارای ارگانهای حیاتی است‪ ،‬س ایز س ر بایس تی از ان دازۀ ک افی‬ ‫برخوردار باشد‪.‬اسب خوب اسکی است که مغز آن هم در حالت ایستاده و هم حرکت و پ رش بتوان د تع ادل‬ ‫خود را حفظ کند‪.‬گردن اسب در زمان حرکت جات حفظ تعادل مانند اهرمی عمل میکن د؛ بن ابراین بای د‬ ‫گردن دراز و قابلیت ارتجاعی و نیز نسکت به خط باالیی خود اندکی تحدب داشته باشد‪.‬سینه و شکم جایگاه‬ ‫ارگانهای حیاتی است؛ پس باید اسب دور سینۀ مناسب و فضای کافی برای قل ب داش ته‪ ،‬دن دهه ا قابلی ت‬ ‫اتساع و حالت فنری خوبی داشته باشند‪.‬عضالت کمری باید خوب رشد کرده و توسعهیافته باشند تا توان ایی‬ ‫حمل وزن امعاواحشا‪ ،‬زین و سوارکار را داشته باشند‪.‬اندامهای حرکتی قدامی حدود ‪ %65‬وزن بدن اس ب را‬ ‫تحمل میکنند؛ پس بایستی قوی و سالم باشند‪.‬در بسیاری از موارد منش لنگش اسب ای ن ان دامه ا اس ت‪.‬‬ ‫اندامهای حرکتی خلفی منکع نیروی جلو کشیدن و توقف اسب میباشند‪.‬ساختار عضالنی اندامه ای خلف ی‬ ‫باید مناسب نوع‪ ،‬نژاد و نوع کاربری اسب باشد‪.‬‬ ‫تعادل‬ ‫اسکی با تعادل خوب شانس باتری برای حرکت مؤثر داشته و بنابراین تحت تحمل استرس کمتری است‪.‬‬ ‫تعادل به معنی رابطه مابین اندامهای حرکتی قدامی و اندامهای حرکتی خلفی‪ ،‬مابین اندامها و ب دن‪ ،‬و نی ز‬ ‫مابین سمت چو و سمت راست بدن است‪.‬در حالت تعادل خوب‪ ،‬موقعی که اس ب وزن خ ود را روی ان دام‬ ‫حرکتی تحمیل میکند استرس و فشار بهطور یکنواختی روی اندامها منتقل میشود‪.‬‬ ‫مرکز ثقل بدن‬ ‫مرکز ثقل بدن نقطهای است که جرم بدن اسب بهطور یکنواخت و مساوی در اطراف آن توزیع میگ ردد‪.‬‬ ‫در حالت ایستاده مرکز ثقل بدن نقطهای است که محل تالقی خطی فرضی ک ه از ب االترین نقط ۀ ج دوگاه‬ ‫بهصورت عمود پایین میآید (ارتفاع بدن) و خطی فرضی که از برجستگی شانه تا برجستگی نشیمنگاه (طول‬ ‫بدن) کشیده میشود‪ ،‬میباشد‪.‬این محل تقاطع معموالا نقط های اس ت ک ه بالفاص له در پش ت آرن ق رار‬ ‫میگیرد‪.‬‬ ‫اگر به هر نحوی این مرکز ثقل مثالا بهواسطۀ افزایش حجم عضالنی در اندامهای ق دامی ب ه س مت جل و‬ ‫جابجا شود‪ ،‬توزیع وزن نامناسب موجب کوفتگی‪ ،‬استرس و لنگش در اندامهای حرکتی قدامی خواهد شد‪.‬‬ ‫در اسکی با باالنس خوب یک سری اندازههای مساوی صادق است‪.‬اندازۀ جدوگاه تا سطح ش کمی یعن ی‬ ‫عمو بدن تقریکاا با طول قسمت پایین اندام حرکتی برابر است‪.‬ارتفاع اسب یا فاصلۀ باالترین نقطۀ جدوگاه تا‬ ‫سطح زمین باید با طول بدن یعنی فاصلۀ برجستگی شانه تا برجستگی باتوک برابر باشد‪.‬ب رای ان دازهگی ری‬ ‫اسب معموالا از واحد «دست» (‪ )hand or hh‬استفاده میکنند که به معنی عرض دست انسان بوده و برابر با‬ ‫‪ 4‬اینچ است‪.‬برای مثال ارتفاع ‪ 14/2‬یعنی چاارده دست و دو اینچ یا همان ‪ 58‬اینچ‪.‬‬ ‫‪5‬‬  ‫دکتر سیامک کاظمی درآبادی‬ ‫آناتومی کاربردی اندامهای حرکتی در اسب‬ ‫بر اساس سیستم نامگذاری )‪ Nomina Anatomica Vertinaria (NAV‬اعضا و ارگانهای ب دن ب ر اس اس‬ ‫موقعیت و مجاورات آنها‪ ،‬توپوگرافی و کاربرد عضو در ناحیه نامگذاری میشوند‪.‬باید دقت کرد که هنوز هم‬ ‫تعدادی از عکارات نامگذاری قدیمی کاربرد دارند‪.‬مثالا ‪ thoracic limb‬همان ‪ fore limb‬و ‪ pelvic limb‬همان‬ ‫‪ hind limb‬است‪.‬یا ‪ navicular bone‬همان ‪ distal sesamoid bone‬است‪.‬‬ ‫‪ proximal‬به معنی نزدیکتر قرار گرفتن نسکت به قلب و ‪ distal‬به معنی دورتر ق رار گ رفتن نس کت ب ه‬ ‫قلب است‪.‬معموالا این دو اصطالح را در اندامهای حرکتی بیشتر به کار میبرند‪ dorsal.‬به معنی سطح پشتی‬ ‫یا رویی است که در طرف مقابل نسکت به سطح زمین قرار میگی رد؛ و ‪ ventral‬ب ه معن ی ق رار گ رفتن در‬ ‫سطح شکمی است‪.‬معموالا این دو سطح در برابر هم قرار میگیرند و برای قسمته ای ب االیی ب دن‪ ،‬س ر و‬ ‫گردن و شکم استفاده میشوند‪ rostral.‬به معنی بهطرف بینی است‪ anterior.‬و ‪ posterior‬بهاستثنای چشم‬ ‫در مورد چاارپایان قابلاستفاده نیستند‪.‬‬ ‫‪ cranial‬به معنی نزدیک به سر و ‪ caudal‬به معنی نزدیک به دم است و در اندامهای حرکتی ق دامی‪ ،‬در‬ ‫قسمت پروگزیم ال مفص ل ک ارپ و در ان دامه ای حرکت ی خلف ی‪ ،‬در قس مت پروگزیم ال مفص ل ت ارس‬ ‫قابلاستفاده میباشند‪.‬قسمت پایینتر از مفصل کارپ در سطح جل ویی ‪ dorsal‬و در س طح خلف ی ‪palmar‬‬ ‫نامیده میشود‪.‬قسمت پایینتر از مفصل تارس نیز در سطح جلویی ‪ dorsal‬و در سطح خلفی ‪ plantar‬گفته‬ ‫میشود‪ solar.‬سطحی است که ساختارهای پالمار و پالنتار اس تخوان ک افین در آن ق رار گرفت ه و ب ر روی‬ ‫سطح زمین قرار میگیرد‪.‬‬ ‫‪6‬‬ ‫بیماریهای اندامهای حرکتی‬ ‫اندامهای حرکتی قدامی (‪)thoracic limb‬‬ ‫انگشت (‪)digit‬‬ ‫انگشت یا دیجیت در اسب به ناحیهای گفته م یش ود ک ه دربرگیرن دۀ بن د اول و دوم انگش ت و س م و‬ ‫محتویات آن است‪.‬استخوانهای این ناحیه شامل‪ :‬استخوان بند سوم انگشت ( ‪coffin bone, distal phalanx,‬‬ ‫‪ ،)third phalanx‬استخوان بند دوم انگشت (‪ ،)short pastern, middle phalanx, second phalanx‬استخوان‬ ‫بن د اول انگش ت (‪ ،)long pastern, proximal phalanx, first phalanx‬و اس تخوان کنج دی پ ایینی‬ ‫(‪ )navicular, distal sesamoid bone‬است‪.‬‬ ‫پا (‪)foot‬‬ ‫فوت دربرگیرندۀ سم (‪ )hoof‬یا همان اپیدرمیس و تمامی محتویات آن شامل کوریوم (درمیس)‪ ،‬بالشتک‬ ‫انگشتی‪ ،‬استخوان کافین‪ ،‬غضروفهای جانکی‪ ،‬قسمتهای دیستال استخوان بند دوم‪ ،‬استخوان ن اویکوالر در‬ ‫محل مفصل کافین‪ ،‬بورس ناویکوالر در بین تاندون خمکنندۀ عمقی انگش ت (‪ )DDF‬و اس تخوان ن اویکوالر‪،‬‬ ‫چندین لیگامان‪ ،‬تاندونهای بازکنندۀ مشترک انگشت و خمکنندۀ عمق ی انگش ت‪ ،‬ع روق خ ونی و اعص اب‬ ‫است‪.‬‬ ‫پاسترن (‪)pastern‬‬ ‫پاسترن از مفصل بخلو تا سم است‪.‬ناحیۀ پاسترن محل اتصال تاندون خمکنندۀ سطحی انگش ت (‪)SDF‬‬ ‫میباشد‪.‬‬ ‫مفصل فتالک یا بُخلُق (‪)fetlock or metacarpophalangeal joint‬‬ ‫مفصل بخلو یا قلمی‪-‬بند انگشتی محل شروع لیگامان ارگوت (‪ )ergot lig‬است‪.‬در زیر پوس ت لیگام ان‬ ‫گرد‪ ،‬غالف سینویال‪ ،‬استخوانهای کنجدی باالیی‪ ،‬و قسمت دیستال استخوان متاکارپ قرار دارن د‪.‬در ای ن‬ ‫ناحیه استخوان بند اول انگشت با استخوان متاکارپ و دو استخوان کنجدی باالیی مفصل میشود‪.‬‬ ‫ناحیۀ متاکارپ یا قلم اصلی (‪)cannon bone or metacarpus‬‬ ‫ناحیۀ متاکارپ شامل استخوان قلم اصلی (‪ )cannon bone or large metacarpal bone‬و اس تخوانه ای‬ ‫قلم فرعی میانی و جانکی (‪ )medial and lateral splint bones‬است‪.‬در اس کان ج وان اس تخوان اس پلینت‬ ‫توسط لیگامان بین استخوانی به استخوان متاکارپ میچسکد‪ ،‬ولی در بالغین ای ن اتص ال ک امالا اس تخوانی‬ ‫است‪.‬‬ ‫در مقایسۀ دست اسب با دست انسان ازلحاظ ناحیهشناس ی‪ ،‬اس تخوان متاک ارپ اص لی در اس ب هم ان‬ ‫استخوان قلم سوم در انسان بوده‪ ،‬اسپلینت میانی همان استخوان دوم متاک ارپ‪ ،‬و اس پلینت ج انکی هم ان‬ ‫استخوان چاارم متاکارپ است‪.‬انگشت اول در اس ب ب ه ش کل ب اقیمان دۀ پوس تی ب ه ن ام جس م بل وطی‬ ‫(‪ )chestnut‬و انگشت پنجم به شکل لیگامان ارگوت درآمده است‪.‬‬ ‫بالفاصله زیرپوست در سطح پشتی استخوان متاکارپ‪ ،‬تاندون بازکنندۀ مشترک انگشتان قرار گرفته است‪.‬‬ ‫تاندون ‪ SDF‬در زیر فاسیای زیرجلدی در طول استخوان متاکارپ و ب ر روی تان دون ‪ DDF‬قرارگرفت ه اس ت‪.‬‬ ‫تاندون ‪ DDF‬بر روی لیگامان معلقه که عمقیترین ساختار بر روی متاکارپ میباشد‪ ،‬قرار گرفته است‪.‬‬ ‫‪7‬‬  ‫دکتر سیامک کاظمی درآبادی‬ ‫زانو (‪)knee or carpus‬‬ ‫ناحیۀ کارپ شامل استخوانهای کارپ‪ radial, intermediate, ulnar :‬و ‪ accessory‬در ردیف پروگزیمال؛‬ ‫و استخوانهای اول‪ ،‬دوم‪ ،‬سوم‪ ،‬و چاارم کارپ در ردیف دیستال؛ انتاای دیستال استخوان رادیوس (همراه با‬ ‫اولنای فیوز شده به آن)؛ و انتاای پروگزیمال استخوانهای متاکارپ و اسپلینتها است‪.‬‬ ‫ساعد (‪)forearm or ante brachium‬‬ ‫ناحیۀ ساعد شامل استخوان رادیوس‪ ،‬استخوان اولنا‪ ،‬عضالت‪ ،‬عروق‪ ،‬و اعصاب است‪.‬جسم بل وطی دس ت‬ ‫بر روی سطح پوست میانی یکسوم پایینی ساعد قرار گرفته است‪.‬رادیوس و اولنا در سطح مفصلی در پایین‬ ‫باهم فیوز شدهاند‪.‬‬ ‫مفصل آرنج )‪elbow (humeroradial joint and olecranon‬‬ ‫بازو و کتف )‪arm and shoulder (humerus and scapula‬‬ ‫اندامهای حرکتی خلفی (‪)pelvic limb‬‬ ‫فوت در اندامهای حرکتی خلفی باریکتر از فوت ان دامه ای ق دامی اس ت‪.‬زاوی ه پنج ه در مقایس ه ب ا‬ ‫اندامهای قدامی کمی بزرگتر بوده و حدود ‪ 55‬تا ‪ 60‬درجه است‪.‬استخوان متاتارس ح دود ‪ %16‬بلن دتر از‬ ‫متاکارپ میباشد‪.‬متاتارس نسکت به متاکارپ بیشتر گرد شده است‪.‬اسپلینت ج انکی نس کت ب ه اس پلینت‬ ‫میانی در پا بهویژه در قسمت پروگزیمال بزرگتر است‪.‬‬ ‫‪8‬‬ ‫بیماریهای اندامهای حرکتی‬ ‫مفصل خرگوشی (‪)hock or tarsus joint‬‬ ‫استخوانهای مفصل ه وک ش امل اس تخوان ق اب (‪ ،)talus‬پاش نه (‪ ،)calcaneus‬و مرک زی (‪،)central‬‬ ‫استخوان اول و دوم فیوز شده‪ ،‬و استخوانهای سوم و چاارم تارسی اس ت‪.‬جس م بل وطی در س طح می انی‬ ‫تارس قرار گرفته است‪.‬‬ ‫ساق (‪)gaskin or crus‬‬ ‫ناحیه ساق شامل تیکیا و فیکوال بوده که از مفصل خرگوشی تا استایفل کشیده شده است‪.‬‬ ‫مفصل کشککی‪-‬رانی‪-‬درشتنی (‪)stifle or femorotibial and femoropatellar joint‬‬ ‫بهطورکلی دو مفصل ‪ femoropatellar‬و ‪ femorotibial‬تشکیل ل والیی را م یدهن د‪.‬درواق ع اس تخوان‬ ‫کشکک یک استخوان کنجدی است که در داخل قسمت انتا ایی عض له چاارس ر ران ی ق رار گرفت ه و س ه‬ ‫لیگامان کشککی را از خود بهطرف تیکیال توبروزیتی به وجود میآورد‪.‬لیگامانهای صلیکی (‪ )cruciate‬ب ین‬ ‫الیۀ سینویالی میانی و جانکی کپسول مفصلی قرار میگیرند‪.‬‬ ‫ران )‪thigh and hip (femur and coxal joint‬‬ ‫مفصل هیو در محل اتصال استخوانهای ایلیوم‪ ،‬ایسکیوم و عانه به وجود میآید‪.‬درواقع حفرۀ استابولوم‬ ‫با سر استخوان ران مفصل میشود‪.‬این مفصل دامنۀ حرکات محدودی (حدود ‪ 60‬درجه) دارد‪.‬‬ ‫‪9‬‬  ‫دکتر سیامک کاظمی درآبادی‬ ‫کانفورماسیون و حرکت‬ ‫درک صحیح مفاهیم مربوط به لنگش و تشخیص نقص در گام و حرکت نیازمند داشتن دان ش ک افی از‬ ‫حرکت و کانفورماسیون است‪.‬بیشتر لنگشها در قسمتهای پایینی اندامهای حرکتی روی میدهند‪.‬گ اهی‬ ‫کانفورماسیون خاصی موجب استعداد اسب به بروز لنگش میشود و لذا هنگام انتخاب برای نسلکش ی بای د‬ ‫این نقص حذف گردد‪.‬منظور از کانفورماسیون‪ ،‬ظاهر فیزیکی و طرح کلی و ترکیب بدن اسب اس ت؛ و ای ن‬ ‫شکل ظاهری بهوسیلۀ ساختارهای استخوانی و عضالنی تعیین م یش ود‪.‬تعی ین کانفورماس یون ای دهآل ی ا‬ ‫استاندارد بسیار مشکل است‪.‬چون خطوط راهنماگر به طکقهبندی‪ ،‬نوع‪ ،‬نژاد‪ ،‬و کاربری اسب بستگی دارد‪.‬‬ ‫در ارزیابی کانفورماسیون باید بین عدم سالمت (‪ )unsoundness‬و آثار زخم (‪ )blemish‬تفاوت گذاش ت‪.‬‬ ‫معم والا ‪ blemish‬ض ایعات و اس کار ب افتی اس ت ک ه در ارزی ابی کانفورماس یون اهمیت ی ندارن د‪.‬ول ی‬ ‫‪ unsoundness‬منجر به بروز لنگش میشود‪.‬بریدگی ناشی از سیم‪ ،‬آتروفیهای کوچک موضعی عض النی‪ ،‬و‬ ‫لکههای سفید باقیمانده از زخمهای قدیمی اگر سالمتی اسب را تحت ت ثیر ق رار ندهن د‪ blemish ،‬هس تند‪.‬‬ ‫مواردی مثل کری و نقص شنوایی‪ ،‬خرناس‪ ،‬کریپتورکیدیسم‪ ،‬عقیمی و لنگش در اثر مواردی هم ون سندرم‬ ‫ناویکوالر‪ ،‬زخم‪ ،‬پشتک‪ ،‬اس پاوین‪ ،‬ک ورب‪ ،‬و تان دون کم انی ک ه س المتی را تح ت ت ثیر ق رار م یدهن د‪،‬‬ ‫‪ unsoundness‬هستند‪.‬‬ ‫کانفورماسیون نرمال اندامهای حرکتی قدامی‬ ‫در اسب حدود ‪ 60‬تا ‪ 65‬درصد وزن بدن توسط اندامهای حرکتی قدامی تحمل میشود؛ بنابراین دستها‬ ‫نسکت به پاها به جراحت‪ ،‬کوفتگی و ضربه بسیار مستعدتر هستند‪.‬هردوی ان دامه ای حرکت ی ق دامی بای د‬ ‫طول و اندازۀ مساوی داشته و نیز در تحمل وزن بهطور یکسان شرکت نماین د‪.‬وض عیت قرارگی ری ای ن دو‬ ‫اندام نیز حائز اهمیت است‪.‬‬ ‫در منظرۀ قدامی اندامهای حرکتی قدامی نرمال‪ ،‬خطوط عمودی که از مفصل شانه به پایین میآیند باید‬ ‫اندامهای حرکتی را از باال تا پایین به دو قسمت مساوی تقسیم کنند‪.‬فاصلۀ ای ن خط وط در مح ل اتص ال‬ ‫‪10‬‬ ‫بیماریهای اندامهای حرکتی‬ ‫مفصل شانه و در بین سمها در سطح زمین باید یکسان باشد‪.‬پنجۀ س م بای د ک امالا روب هجل و و در خط ی‬ ‫مستقیم نسکت به بدن قرار گیرد‪.‬‬ ‫در منظرۀ جانکی‪ ،‬خط عمودی که از زائدۀ شوکی استخوان کتف پایین میآید از باال تا مفصل فتالک باید‬ ‫اندام حرکتی را به دو قسمت تقسیم کند و از محل فتالک به پایین باید خط مماس بر پاشنه با زمین تماس‬ ‫حاصل نماید‪.‬‬ ‫در اندامهای حرکتی بینقص و ایدهآل‪ ،‬ساختارهای استخوانی و عضالت آن با زاویۀ مناسکی نسکت به هم‬ ‫قرارگرفتهاند‪.‬هرگونه افزایش و یا کاهش زوایا باالنس حرکتی را تحت ت ثیر قرار میدهد‪.‬‬ ‫تنگ گذاشتن (‪)base-narrow‬‬ ‫در این حالت اندامهای حرکتی در منظرۀ قدامی در نزدیک به سطح زمین به همدیگر نزدیک گش تهان د‪.‬‬ ‫در این مورد فاصلۀ خطوط مرکزی اندامها در نزدیک به سینه نسکت به فاصلۀ خطوط مرکزی در محل ق رار‬ ‫گرفتن اندامهای حرکتی روی زمین بیشتر به نظر میرسد‪.‬این عارضه در اسبهایی که سینۀ بزرگ داشته و‬ ‫عضالت پکتورال آنها خوب رشد کرده‪ ،‬مثل نژاد کوارتر‪ ،‬اغلب دیده میشود‪.‬‬ ‫در این نوع کانفورماسیون بیشتر وزن بدن بر روی قسمتهای جانکی اندامها م یافت د؛ بن ابراین قس مت‬ ‫جانکی سم دچار سائیدگی میشود و در قسمت داخلی سم افزایش رشد بافت شاخی دی ده م یش ود‪.‬ب رای‬ ‫یکنواختسازی تحمل وزن بر روی سم باید لکۀ داخلی سم را تراشید و اصالح کرد‪.‬چون فشار بیشتر وزن به‬ ‫ساختارهای جانکی وارد میگردد‪ ،‬پس این قسمتها مستعد استرین بیشتری خواهند بود‪.‬‬ ‫گشاد گذاشتن (‪)base-wide‬‬ ‫در گشاد گذاشتن اندامهای حرکتی قدامی در منظرۀ قدامی‪ ،‬فاصلۀ بین خطوط مرکزی اندامها در نزدیک‬ ‫به سطح زمین بزرگتر از فاصلۀ خطوط مرکزی اندامها در محل اتصال آنها به بدن در قفس ۀ س ینه اس ت‪.‬‬ ‫درواقع اندامها در نزدیک به سطح زمین از هم فاصله گرفتهاند‪.‬‬ ‫در این کانفورماسیون‪ ،‬اسب نیروی بیشتر وزن را بر قسمت داخلی اندامها وارد میکند؛ بنابراین سائیدگی‬ ‫سم در سطح داخلی بیشتر بوده و عوارضی ممکن است در این قسمت از اندامهای حرکتی بروز نمایند‪.‬جات‬ ‫کمک به باکودی‪ ،‬باید دیوارۀ خارجی سم را بیشتر تراش داد و اصالح کرد تا توزین وزن ب هط ور یکنواخ ت‬ ‫روی آن صورت گیرد‪.‬‬ ‫‪11‬‬  ‫دکتر سیامک کاظمی درآبادی‬ ‫برگشتگی پنجهها به داخل (‪)toe-in or pigeon-toed‬‬ ‫در حالت طکیعی هردوی اندامهای حرکتی قدامی وقتی روی زمین قرار میگیرند‪ ،‬در منظرۀ قدامی دقیق اا‬ ‫پنجهها در خط مستقیم میباشند‪.‬در حالت نرمال با بررسی آثار قدم اسب در ی ک س طح ش نی‪ ،‬پنج هه ا‬ ‫مستقیم و کمان حرکتی به شکل خط مستقیم خواهد بود‪.‬عارضۀ برگشتگی پنجه به داخل در منظرۀ قدامی‬ ‫قابلتشخیص است که پنجهها از خط مستقیم خارج و به سمت همدیگر تمایل پیدا م یکنن د‪.‬ای ن عارض ه‬ ‫مادرزادی بوده و ممکن است تمام طول اندامها از باالترین نقطۀ محل اتصال به سینه تا پنجه بهطرف داخ ل‬ ‫دچار برگشتگی شده باشند و یا اینکه به داخل برگشتگی از محل مفصل بخلو به پایین روی دهد‪.‬‬ ‫عارضۀ ‪ toe-in‬معموالا با ‪ base-narrow‬همراه است‪ ،‬ولی کمتر با ‪ base-wide‬دیده م یش ود‪.‬در عارض ۀ‬ ‫پنجه به داخل‪ ،‬پا در موقع پرواز بهطرف خارج تمایل پیدا میکند‪ ،‬ولی در فرود به سمت داخل فرود میآی د‬ ‫(اختالل حرکتی پادلینگ ‪.)paddling‬‬ ‫برگشتی پنجهها به خارج (‪)toe-out or splay-footed‬‬ ‫در عارضۀ برگشتی پنجهها به خارج در منظره قدامی پنجهها ب هط رف خ ارج یعن ی دورت ر از ه م ق رار‬ ‫میگیرند‪.‬این عارضه مادرزادی بوده و ممکن است تمام طول اندامها از باالترین نقطۀ محل اتصال به سینه تا‬ ‫پنجه بهطرف خارج دچار برگشتگی شده باشند و یا اینکه در بعضی از م وارد ب ه خ ارج برگش تگی از مح ل‬ ‫مفصل بخلو به پایین روی میدهد‪.‬‬ ‫عارضۀ برگشتگی پنجه به خارج ممکن است با حالتهای تنگ گذاشتن و یا گش اد گذاش تن ان دامه ای‬ ‫حرکتی همراه باشد‪.‬در عارضۀ برگشتگی پنجه به خارج‪ ،‬پا در موقع پرواز بهطرف داخل تمایل پیدا میکن د‪،‬‬ ‫ولی در فرود بهطرف خارج فرود میآید (اختالل حرکتی ‪.)winging to the inside‬‬ ‫تنگ گذاشتن اندامها همراه با برگشتگی پنجهها به داخل (‪)base narrow, toe-in‬‬ ‫در این عارضه هم پنجهها بهطرف داخل قرارگرفتهاند و هم خط وط عم ودی در س طح بیرون ی پ ا ق رار‬ ‫میگیرند‪.‬این حالت معمولترین شکل غیرطکیعی کانفورماسیونال است‪.‬‬ ‫‪12‬‬ ‫بیماریهای اندامهای حرکتی‬ ‫گشاد گذاشتن اندامها همراه با برگشتگی پنجهها به داخل (‪)base-wide, toe-in‬‬ ‫این نوع کانفورماسیون غیرمعمول است‪ ،‬ولی ممکن است دیده شود‪.‬‬ ‫تنگگذاشتن اندامها همراه با برگشتگی پنجهها به خارج (‪)base narrow, toe-out‬‬ ‫این عارضه یکی از بدترین انواع کانفورماسیون اندامهای حرکتی قدامی در اسب است‪.‬این اسبها معمو اال‬ ‫تحمل کار سخت را ندارند‪.‬در این کانفورماسیون ممکن است اختالل حرکتی ‪ plaiting‬دی ده ش ود‪.‬در ای ن‬ ‫اختالل حرکتی‪ ،‬اسب در حین قدم برداشتن موقعی که اندام حرکتی قدامی را باال میآورد در مرحله پرواز پا‬ ‫به سمت داخل تمایل پیدا کرده و در زمان فرود اندام را جلوی اندام مقابل روی زمین قرار میدهد‪.‬در بعضی‬ ‫از موارد ممکن است اسب دچار تلوتلوخوردن و سکندری خوردن شده و با کله به زمین بیافتد‪.‬ای ن اخ تالل‬ ‫حرکتی ممکن است سکب ایجاد ضایعه و زخم در سطح میانی متاکارپ‪ ،‬شکستگی اسپلینت می انی و گ اهی‬ ‫شکستگی استخوان کنجدی میانی شود‪.‬‬ ‫گشاد گذاشتن اندامها همراه با برگشتگی پنجهها به خارج (‪)base-wide, toe-out‬‬ ‫در این عارضه پا هم در زمان پرواز و هم در زمان فرود به سمت داخل تمایل پیدا میکند‪.‬ممک ن اس ت‬ ‫ضایعاتی مانند زخمها و آثار زخم در س طح داخل ی اس تخوان متاک ارپ‪ ،‬بیم اری اس پلینتس می انی و نی ز‬ ‫شکستگی استخوان اسپلینت میانی روی دهد‪.‬‬ ‫‪13‬‬  ‫دکتر سیامک کاظمی درآبادی‬ ‫نزدیک شدن مفاصل کارپ به هم‬ ‫به اسامی دیگری چون ‪ knock knees‬و ‪ carpus valgus‬نیز شناخته شده است‪.‬در منظرۀ قدامی با توجه‬ ‫به خطوط عمودی‪ ،‬مفاصل کارپ به هم نزدیک میشوند‪.‬عوامل ایجادکنندۀ عارضه شامل اخ تالالت ص فحۀ‬ ‫رشد استخوانی دیستال رادیوس‪ ،‬بد جایگرفتن و عدم نظم ساختاری استخوانه ای ک ارپ‪ ،‬کوچ ک ب ودن‬ ‫استخوانهای متاکارپ و نیز شل بودن ساختارهای لیگامانی حمایتکنندۀ مفصل کارپ میباشند‪.‬‬ ‫دور شدن مفاصل کارپ از هم‬ ‫این عارضه به اسامی دیگری چون ‪ bow legs‬و ‪ carpus varus‬نیز شناخته شده است‪.‬در منظرۀ قدامی با‬ ‫توجه به خطوط عمودی‪ ،‬مفاصل کارپ از هم دور میشوند؛ یعنی کارپ بهطرف بیرون و خ ارج تمای ل پی دا‬ ‫میکند‪.‬این عارضه ممکن است با ‪ base narrow, toe-in‬همراه باشد‪.‬‬ ‫دور شدن متاکارپها از هم (‪)offset or bench knees‬‬ ‫در این عارضه در منظرۀ قدامی استخوانهای متاکارپ به سمت خارج تمایل پیدا کردهاند و خط مستقیم‬ ‫از رادیوس را تعقیب نمیکنند‪.‬خطوط عمودی از باال تا ناحیۀ کارپ اندام را ب ه دو قس مت مس اوی تقس یم‬ ‫میکند‪ ،‬ولی از متاکارپ به پایین اندامها از هم بازشده و فاصلۀ بیشتری میگیرند‪.‬عارض ه منش م ادرزادی‬ ‫دارد‪.‬در این عارضه به خاطر اینکه اسپلینت میانی تحتفشار بیشتر از معمول است‪ ،‬اسپلینتس میانی ش ایع‬ ‫است‪.‬‬ ‫‪14‬‬ ‫بیماریهای اندامهای حرکتی‬ ‫انحراف کارپ به عقب (‪)calf knees or sheep knees‬‬ ‫در حالت نرمال در منظرۀ جانکی خطوط عمودی مفصل کارپ را از وسط نصف میکن د‪.‬در ای ن عارض ه‬ ‫مفصل کارپ به سمت عقب انحراف پیدا میکند‪.‬این اندامها معموالا تحمل کار سخت را نداش ته و ب هن درت‬ ‫تحت کار سنگین‪ ،‬سالم باقی میمانند‪.‬در این عارضه به علت فشار باال بر روی لیگامانهای ناحی ه و نی ز ب ر‬ ‫روی استخوانهای کارپ‪ chip fracture ،‬در استخوانهای سوم‪ ،‬رادیال و میانی کارپ در حین کار سنگین و‬ ‫سرعت معمول است‪.‬‬ ‫انحراف کارپ به جلو (‪)bucked knees or knee sprung‬‬ ‫در منظرۀ جانکی مفصل کارپ نسکت به خطوط شاقولی به سمت جلو انحراف پیدا م یکن د‪.‬خمی دگی‬ ‫کارپ بهطرف جلو اغلب بعد از تولد بروز میکند‪ ،‬اما اگر این وضعیت شدید نکاشد تا س ن س هم اهگی ک ره‪،‬‬ ‫خودبهخود اصالح میشود‪.‬معموالا اشکال مادرزادی آن دوطرفی است‪.‬‬ ‫کانفورماسیون نرمال اندامهای حرکتی خلفی‬ ‫ساختارهای استخوانی و عضالنی پاها باید مناسب نوع کاربری اسب باشند‪.‬پس نژاد و نوع ک اربری اس ب‬ ‫باید در ارزیابی اندامهای حرکتی خلفی در نظر گرفته شوند‪.‬در حالت نرمال در منظرۀ جانکی‪ ،‬خط عم ودی‬ ‫که از برجستگی باتوک (توبر ایسکیوم) پایین میآید باید رأس استخوان کالکانئوس (مفصل ه اک) را لم س‬ ‫کرده و تقریکاا مماس با سطح پالنتار متاتارس‪ ،‬در حدود سه تا چاار سانتیمتری عقب پاشنۀ س م ب ا زم ین‬ ‫تماس پیدا کند‪.‬‬ ‫در منظرۀ خلفی‪ ،‬خطوط عمودی که از باتوک پایین میآیند ان دامه ا را ب ه دو قس مت مس اوی تقس یم‬ ‫میکنند‪ ،‬ولی باید یادآوری کرد که پاها مانند دستها نکاید کامالا مستقیم باشند‪.‬اندامه ای حرکت ی خلف ی‬ ‫باید باهم در تقارن بوده و از طول یکسان برخوردار باشند‪.‬پاها باید به شکم خوب اتصال پیدا کرده باش ند و‬ ‫بهطور یکسان در تحمل وزن بدن مشارکت داشته باشند‪.‬ارتکاط طول استخوانها باهم‪ ،‬و زوایای بین مفاصل‬ ‫در ارزیابی بسیار مام میباشند‪.‬‬ ‫‪15‬‬  ‫دکتر سیامک کاظمی درآبادی‬ ‫‪standing under behind‬‬ ‫در منظرۀ جانکی اندامهای حرکتی خلفی در تمام طول اندام جلوتر از حالت طکیعی قرار میگیرند‪.‬در این‬ ‫کانفورماسیون خط عمود نهتناا استخوان کالکانئوس را لمس نمیکند بلکه بافاصلۀ خیل ی بیش تر از س ه ت ا‬ ‫چاار سانتیمتر عقبتر از پاشنه قرار میگیرد‪.‬‬ ‫‪camped behind‬‬ ‫در منظرۀ جانکی تمام طول اندام حرکتی خلفی عقبتر از حالت نرمال بر روی زمین ق رار م یگی رد‪.‬در‬ ‫حالت نرمال خط عمود که از مفصل هیو پایین میآید باید مابین پنجه و پاشنۀ سم قرار گیرد‪.‬ولی در ای ن‬ ‫کانفورماسیون خط شاقولی از مفصل هیو‪ ،‬مماس با پنجه و حتی جلوتر از آن قرار میگیرد‪.‬‬ ‫‪16‬‬ ‫بیماریهای اندامهای حرکتی‬ ‫کمتر شدن زاویۀ مفصل خرگوشی (‪)sickle hocked‬‬ ‫در منظرۀ جانکی زاویۀ مفصل تارس کاهش پیدا کرده و بنابراین اسب از مفصل هاک ب ه پ ایین ان دام را‬ ‫جلوتر روی زمین قرار میدهد‪.‬در این عارضه سطح پالنتار مفصل ه اک ب هوی ژه لیگام ان ک فپ ایی تح ت‬ ‫استرس بیشتری است‪.‬اسکی که از این کانفورماسیون رن میبرد مستعد به اس پرین و اس ترین س اختارها و‬ ‫باف ته ای ن رم حمای تکنن دۀ ناحی ۀ پالنت ار ه اک اس ت‪.‬ای ن وض عیت را کانفورماس یون ک ورب‬ ‫(‪ )curby conformation‬میگویند‪.‬‬ ‫مستقیم بودن بیشازحد اندام خلفی (‪)straight behind‬‬ ‫در منظرۀ جانکی زاویۀ مابین درشتنی و ران کوچکتر بوده و بهتکع آن مفصل هاک مستقیم شده است‪.‬‬ ‫اسکی که از این کانفورماسیون رن میبرد مستعد به عارضۀ باگ اسپاوین و نیز قفل شدن استخوان کش کک‬ ‫است‪.‬به خاطر فشار و استرس بیشتر بر روی سطح پشتی کپسول تارس‪ ،‬ان دام ب ا ای ن ن وع کانفورماس یون‬ ‫تحمل کار سنگین و سخت را نداشته و بهآسانی دچار حادثه میگردد‪.‬‬ ‫نزدیک شدن مفاصل خرگوشی به هم (‪)cow hocked or tarsus valgus‬‬ ‫در منظرۀ خلفی در این نوع کانفورماسیون اندامهای حرکتی خلفی تا ناحیۀ تارس کامالا ب ه ه م نزدی ک‬ ‫شدهاند و از هاک تا فوت از هم باز هستند‪.‬این عارضه در اندامهای حرکتی خلفی معم ول اس ت‪.‬در منظ رۀ‬ ‫جانکی ممکن است اسب دچار ‪ sickle hocked‬نیز باشد‪.‬کانفورماسیون ‪ cow hocked‬یکی از بدترین اش کال‬ ‫کانفورماسیون اندامهای حرکتی خلفی است؛ چون استرس و فشار بیشتری بر سطح میانی مفصل تارس وارد‬ ‫میشود و ممکن است سکب ایجاد بون اسپاوین در اسب گردد‪.‬‬ ‫‪17‬‬  ‫دکتر سیامک کاظمی درآبادی‬ ‫غدد استخوانی (‪)exostosis‬‬ ‫غده استخوانی رشد جدید استخوانی (‪ )new bone formation or NBF‬خ وشخ یم اس ت ک ه از س طح‬ ‫استخوان بیرون زده و معموالا توسط غضروف پوشیده م یش ود‪.‬ازلح اظ س کبشناس ی ب ه دو ن وع تقس یم‬ ‫میشود‪:‬‬ ‫اگزوستوز چندگانۀ ارثی‬ ‫نوعی بیماری استخوانی اس ت ک ه در آن تع داد زی ادی برآم دگی اس تخوانی غیرطکیع ی ب ه اش کال و‬ ‫اندازههای مختلف از سطح استخوانهای مکتال خارج میگردند‪.‬بیشتر بر روی استخوانهای طویل‪ ،‬دندهها و‬ ‫لگن خاصره دیده میشود‪.‬منش این اگزوستوزها ارثی است‪.‬معتقدند ژن اتوزومال غال ب مس ئول آن اس ت‪.‬‬ ‫بیماری از جنس نر به کرهها منتقل میشود‪.‬برآمدگیهای اس تخوانی معم والا ب هص ورت دوطرف ی در روی‬ ‫استخوانهای بلند دیده شده و غالکاا موج ب تغیی ر ش کل ظ اهری اس تخوان در ان دامه ای حرکت ی اس ب‬ ‫میشوند‪.‬معموالا رشد استخوانی در دورۀ بلوغ قطع میگردد‪.‬این غدد در معاینۀ بالینی در س طح اس تخوان‬ ‫بهخوبی قابل مالمسه میباشند‪.‬در اسب مکتال معموالا لنگش دیده نمیش ود‪.‬تش خیص بیم اری ب ا معاین ۀ‬ ‫بالینی و هم نین رادیوگرافی میسر میگردد‪.‬درمان مؤثری برای بیماری شناخته نش ده اس ت‪.‬ای ن اس کان‬ ‫معموالا مناسب نسلکشی نیستند‪.‬‬ ‫اگزوستوزهای تروماتیک‬ ‫ابتدا تروما به بافت استخوانی موجب تحریک ضریع استخوان میشود‪.‬این التااب پریوس ت (‪)periostitis‬‬ ‫در صورت تداوم ضربه موجب درگیری استخوان زی ر پریوس ت ش ده و درنتیج ه التا اب موض عی ض ریع و‬ ‫اس تخوان (‪ )osteoperiostitis‬را ب اهم س کب م یگ ردد‪.‬در رون د التا اب‪ ،‬پاس ب دن معم والا ب ا حض ور‬ ‫استئوفیتها و رش د جدی د اس تخوانی هم راه اس ت‪.‬ای ن رون د تش کیل اس تخوان جدی د در رادی وگرافی‬ ‫قابلتشخیص بوده و تحت عنوان اگزوستوز نامیده میشود‪.‬غدد استخوانی بیشتر در مجاورت مفاصل و گاهی‬ ‫‪18‬‬ ‫بیماریهای اندامهای حرکتی‬ ‫همراه با تورم مفاصل (آرتریت) بروز مینمایند‪.‬وقتیکه التااب استخوان و پریوست تم ام ط ول کام ل ی ک‬ ‫استخوان را در بر گیرد به آن ‪ panosteitis‬گفته میشود‪.‬غدد استخوانی در نقاط مختلف اندامهای حرکت ی‬ ‫به اسامی خاصی نامیده میشوند که در زیر بدانها اشاره میشود‪:‬‬ ‫قرهقوش یا اسپلینتس (‪)splints‬‬ ‫اسپلینتس یا قرهقوش یکی از اگزوستوزهای شایع است‪.‬اس تخوانه ای قل م فرع ی می انی و ج انکی در‬ ‫طرفین متاکارپ قرار گرفته و مانند تختۀ شکستهبندی عمل حم ایتی دارن د و ب های نعل ت اس تخوانه ای‬ ‫اسپلینت گفته میشوند‪.‬در اسبهای جوان اسپلینت بهوسیلۀ لیگامان ب یناس تخوانی ب ه متاک ارپ متص ل‬ ‫میشود و بهمرور با رشد اسب این لیگامان استخوانی میگردد‪.‬‬ ‫در اسپلینتس حقیقی (‪ ،)true splints‬پارگی لیگامان بیناستخوانی باع پریوس تیت و رش د اس تخوان‬ ‫جدید در طول استخوان اسپلینت میشود‪.‬اسپلینتس کور (‪ )blind splints‬حالتی از رون د التا ابی لیگام ان‬ ‫بیناستخوانی است که با معاینۀ بالینی قابلتشخیص نیست و در رادیوگرافی شاید تخریب اس تخوانی م ابین‬ ‫اسپلینت و متاکارپ دیده ش ود‪.‬اس پلینتس زان ویی (‪ )knee splints‬ب ه ب زرگش دگی قس مت پروگزیم ال‬ ‫استخوان اسپلینت گفته میشود که نزدیک به زانو اتفاق میافتد و ممکن است منجر به استئوآرتریت مفصل‬ ‫زانو شود‪.‬‬ ‫اسپلینتس بیماری اسبهای جوان اس ت و در بیش تر م وارد ان دام حرکت ی ق دامی را درگی ر م یکن د‪.‬‬ ‫اسپلینتس بیشتر در سطح مدیال اندام مابین اسپلینت میانی و متاکارپ بروز میکند‪.‬این بیماری در ارتکاط‬ ‫با تمرینات سخت‪ ،‬کانفورماسیون ضعیف مانند ‪ bench knees‬و ‪ ،base-narrow, toe-in‬عدم مراقکت درس ت‬ ‫از سم‪ ،‬و احتماالا عدم تعادل کلسیم و فسفر است‪.‬اسپلینتس جانکی بیشتر در اندام حرکتی خلف ی مش اهده‬ ‫میشود که ناشی از ترومای خارجی با منش ضربه یا لگد خوردن است‪.‬‬ ‫عالئم بالینی و تشخیص‪ :‬بیماری در اسبهای دوساله که تحت تمرین سخت قرار میگیرند بیشتر معمول‬ ‫است‪.‬در حالت حاد یا مراحل اولیۀ بیماری‪ ،‬عالئم التااب مانند گرم ی ناحی ه و درد در اس تخوان اس پلینت‬ ‫دیده می شود‪.‬در حالت مزمن استخوان جدید تشکیل شده و تورم سفتوسختی در ناحی ه دی ده م یش ود‪.‬‬ ‫لنگش در مراحل اولیه که بیماری در حال رخ دادن است دیده میشود و بیشتر بعد از تمرین مشاود اس ت‪.‬‬ ‫بعد از تشکیل استخوان جدید در ناحیه‪ ،‬لنگش تا حدی کاهش مییابد‪.‬عالئم مشخصۀ بیماری به تش خیص‬ ‫منجر میگردد‪.‬گرمی‪ ،‬درد‪ ،‬تورم ناحیۀ درگیر‪ ،‬همراه با لنگش برای تشخیص کفایت مینمایند‪.‬در همۀ این‬ ‫موارد باید رادیوگرافی کرده و بیماری را از شکستگی اسپلینت تفریو کرد‪.‬‬ ‫درمان‪ :‬در فاز حاد بیماری تجویز داروهای ضدالتااب غیراستروئیدی مثل فنیلبوت ازون هم راه ب ا س رما‬ ‫درمانی و استفاده از بانداژ حمایتکننده در کاهش گرمی‪ ،‬درد و التااب مفید واقع میگردد‪.‬سرما درمانی ب ا‬ ‫کیسۀ ی باید سی دقیقه‪ ،‬روزی دو بار و به مدت ‪ 5-7‬روز انجام گیرد‪.‬محدود کردن حرکت اسب در داخ ل‬ ‫اسطکل و استراحتدادن به آن به مدت ‪ 30-45‬روز باید مدنظر قرار گیرد‪.‬بعد از فروکشکردن التا اب بای د‬ ‫‪19‬‬  ‫دکتر سیامک کاظمی درآبادی‬ ‫دستگردان کردن به مدت ‪ 15-20‬دقیقه و دو بار در روز آغاز گردد‪.‬تزریو موضعی کورتیکوستروئید س کب‬ ‫کاهش التااب و کاهش تشکیل استخوان جدید در ناحیه میشود‪.‬اگر بیماری ناشی از اختالل کانفورماسیون‬ ‫باشد‪ ،‬چکمۀ قلمی (‪ )splint boot‬در جلوگیری از ترومای بیشتر کمککننده خواهد بود و نیز باید به اص الح‬ ‫سم و نعلبندی مناسب اقدام کرد‪.‬‬ ‫در گذشته‪ ،‬در فاز تحتحاد و مزمن بیماری‪ counter-irrtation ،‬انجام میشد‪.‬باور بر این بود که با القای‬ ‫التااب حاد در مواردی که التااب بهصورت مزمن درآمده اس ت‪ ،‬رون د التی ام تس ریع م یش ود؛ بن ابراین از‬ ‫روشهایی مانند سوزاندن موضع با میله های داغ‪ ،‬یا تزریو م واد محرک ی مانن د اس ید ب ه موض ع اس تفاده‬ ‫میکردند؛ اما آثار زخم این عوامل ب ر روی ان دام وس یع اس ت‪.‬اف زون ب ر ای ن‪ ،‬چن ین روشه ایی ام روزه‬ ‫درمانهایی بیخطر تلقی نشده و دیگر در دانشکدههای معتکر مطرح نمیشوند‪.‬‬ ‫در بعضی از موارد مانند تشکیل استخوان جدید با حجم باال‪ ،‬اختالل در عملکرد لیگامان معلقه‪ ،‬درگی ری‬ ‫زانو و یا درخواست دامدار‪ ،‬عمل جراحی برای برداشتن بافت استخوانی جدید انجام میشود‪.‬‬ ‫باکد شین (‪)bucked shins‬‬ ‫باکد شین عکارت است از پریوستیت سطح پشتی استخوان متاکارپ و نیز شکستگیهای ناشی از استرس‬ ‫در این ناحیه که معموالا در اسبهای جوان (دو تا سه ساله) تروب رد و ک وارتر مش اهده م یش ود‪.‬تمرین ات‬ ‫کوتاهمدت شدید در سرعت باال و در سطوح سخت اسب را به باکد شین بسیار مستعد میکند‪.‬‬ ‫در اسب جوان وقتی تمرین با سرعت باال انجام میشود سطح دورسال متاکارپ تحت فشار بیشتری است‪.‬‬ ‫درنتیجه استخوان شروع به تغییر شکل (‪ )remodeling‬کرده و در پاس به ای ن اس ترس ب ه دلی ل تش کیل‬ ‫استخوان جدید در زیر پریوست سطح پشتی ضخیمتر میگردد‪.‬ولی اگر استرس ادامه و تکرار داش ته باش د‪،‬‬ ‫حتی افزایش ضخامت کورتکس هم نمیتوان د در براب ر آن مقاوم ت کن د و درناای ت شکس تگیه ای ری ز‬ ‫(‪ )microfractures‬و نیز خونریزی در زیر پریوست ایجاد میگردد‪.‬‬ ‫عالئم بالینی و تشخیص‪ :‬بیماری بر اساس عالئم بالینی به سه مرحله تقسیمبندی میش ود‪.‬مرحل ۀ ح اد‬ ‫بیماری معموالا در اسبهای تروبرد جوان مشاهده میشود‪.‬بیماری آغازی حاد داشته و بعد از تمرین سنگین‬ ‫و سخت بسیار مشاود است‪.‬معموالا لنگش بهویژه پس از اندکی استراحت‪ ،‬بسیار جزئی اس ت و تغیی رات در‬ ‫گام برداشتن اسب زیاد چشمگیر و واضح نیست‪.‬تورم در ناحیۀ درگیر دیده میشود‪.‬اگر ناحی ه را ب ا دس ت‬ ‫فشار دهیم پاس دردناک را در اسب موجب میگردد‪.‬معموالا رادیوگرافی در این مرحله کمککننده نخواهد‬ ‫بود و تغییر استخوانی دیده نمیشود‪.‬‬ ‫مرحلۀ تحتحاد یا مزمن به دنکال فاز حاد بیماری که به درمان پاس نداده و یا ب هموق ع تش خیص داده‬ ‫نشود گسترش مییابد‪.‬در حین تمرین تغییرات جزئی در نحوۀ گام برداشتن اسب دیده م یش ود‪.‬بیم ار در‬ ‫مالمسه با فشار انگشت درجات متنوعی از درد را نشان میدهد‪.‬تورم در سطح پشتی‪-‬میانی متاکارپ بس یار‬ ‫واضح است‪.‬پاس دردناک بهویژه بعد از تمرین شدید بسیار واضح خواهد بود‪.‬معموالا بیش تر ان دام حرکت ی‬ ‫‪20‬‬ ‫بیماریهای اندامهای حرکتی‬ ‫چو بهطور شدید دچار میشود‪.‬در رادیوگرافی معموالا در مراح ل اولی ه لی ز اس تخوان زی ر پریوس ت و در‬ ‫مراحل بعدی ضخیمشدن کورتکس در سطح پشتی‪-‬میانی و تشکیل استخوان جدید دیده میشود‪.‬‬ ‫در مرحلۀ سه‪ ،‬شکستگی موئی در کورتکس متاکارپ ایجاد میشود‪.‬این حالت معموالا در اسبه ای ‪3-5‬‬ ‫ساله دیده میشود‪.‬لنگش مانند مرحلۀ اول و دوم بیماری ممکن است در زمان استراحت اس ب زی اد واض ح‬ ‫نکاشد‪ ،‬ولی بعد از تمرین شدید معموالا بسیار واضح میگردد‪.‬دردناکبودن ناحیه در مالمس ۀ س طح پش تی‬ ‫اندام حرکتی چو مشاود است‪.‬اندام حرکتی راست بهندرت درگیر این عارضه میشود‪.‬در رادیوگرافی خ ط‬ ‫شکستگی مویی معم والا مش خص اس ت‪.‬س ینتیگرافی در تش خیص شکس تگیه ای غیرقاب ل مش اهده در‬ ‫رادیوگرافی‪ ،‬مفید واقع میگردد‪.‬‬ ‫درمان‪ :‬حیوان در مرحلۀ اول بیماری معموالا به ‪ 5‬تا ‪ 10‬روز استراحت همراه با تجویز داروهای ضدالتااب‬ ‫پاس میدهد‪.‬تمرین تناا در شکل دستگردان روزانه اجازه داده شده است‪.‬بانداژ و هیدروتراپی سرد هم در‬ ‫کاهش التااب مؤثر هستند‪.‬بعد از باکودی اسب بهتدری و تحت برنامۀ کنترلشده وارد تمرین میشود‪.‬‬ ‫در مرحلۀ تحتحاد و مزمن معموالا درمان دشوار است و برای اینکه استخوانهای جدید تشکیلش ده ب ا‬ ‫ریمادلینگ از میان بروند‪ ،‬نیاز به حدود چاار ماه استراحت است‪.‬‬ ‫مرحلۀ سوم بیماری در اسبهای جوان ممکن است بدون دخالت جراحی و با درمان محافظهکارانهای که‬ ‫پیشازاین اش اره ش د درم ان ش وند؛ ام ا دورۀ نقاه ت ممک ن اس ت ت ا ‪ 4-6‬م اه ط والنی گ ردد‪.‬معم والا‬ ‫میکروفراک رها به درمان مشکل جواب میدهند و به نظر میرسد که علت ت خیر درت رمیم‪ ،‬ض عیف ب ودن‬ ‫خونرسانی به ناحیۀ پشتی متاکارپ باشد‪.‬دری لک ردن و ایج اد س وراخه ای کوچ ک در ط ول ک ورتکس‬ ‫استخوان (‪ )osteostixis‬ممکن است سکب پیشرفت و افزایش خونرسانی به ناحیه شده و روندترمیم تس ریع‬ ‫گردد‪.‬‬ ‫اسبهای مسنتر به این روش درمانی پاس نداده و نیازمند درمان جراحی هستند‪.‬جراحی ممکن اس ت‬ ‫شامل تثکیت شکستگی با پیچ یا دریلکردن باشد‪.‬در بیشتر موارد ‪ 6‬هفته استراحت پس از جراح ی توص یه‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫استخوانک (‪)osselets‬‬ ‫استخوانک آرتریت تروماتیک مفصل فتالک است‪.‬این عارضه بیانکنندۀ افزایش ضخامت در اث ر التا اب‬ ‫الیۀ سینویال و التااب بافت فیکروزی کپسول مفصلی در سطح پشتی مفصل فتالک است‪.‬‬ ‫بیماری بیشتر در اسبهای جوان که برای سرعت مورد استفاده قرار میگیرند‪ ،‬دیده میشود‪.‬بیم اری در‬ ‫اثر ترومای تکرارشونده و مداوم به مفصل ایجاد میگردد‪.‬در اثر ضربه به مفصل التااب الیۀ سینویال حاص ل‬ ‫شده و افزایش نفوذپذیری عروق و تراوش مایع مفصلی به فضای داخ ل مفص لی اتس اع کپس ول مفص لی را‬ ‫سکب میگردد‪.‬اتساع کپسول مفصلی سکب پارگی در محل اتصال آن به استخوان میشود و درنتیجه باف ت‬ ‫استخوانی جدید در قسمت دیستال سطح پشتی متاکارپ و نیز در قسمت پروگزیمال سطح پش تی بن د اول‬ ‫انگشت تشکیل میشود‪.‬‬ ‫‪21‬‬  ‫دکتر سیامک کاظمی درآبادی‬ ‫فاز حاد بیماری ‪ green osselets‬نامیده میشود که درواقع یک آرتریت سروزی حاد است‪.‬در این حال ت‬ ‫در رادیوگرافی فقط افزایش فضای کپسول مفصلی و التااب بافت نرم مشاهده میشود و تغییرات اس تخوانی‬ ‫دیده نمیشوند‪.‬در معاینۀ بالینی عالئم آرتریت حاد قابل مشاهده و تشخیص میباشند‪.‬‬ ‫عالئم بالینی و تشخیص‪ :‬وقتی در مفصل فتالک عالئم التاابی سینوایتیس و کپسوالیتیس به وجود آی د‪،‬‬ ‫لنگش دیده میشود و گامهای اسب کوتاه و نامرتب میگردند‪.‬درد و گرم ی ممک ن اس ت مش خص باش د‪.‬‬ ‫التااب کپسول مفصلی ناشی از استخوانک با تورم سطح پشتی مفصل فتالک تظاهر بالینی پیدا میکن د‪.‬در‬ ‫فاز حاد بیماری معموالا اگر ناحیه را لمس کنیم‪ ،‬موج ب عک سالعم ل اس ب ش ده و ان دام مک تال را عق ب‬ ‫میکشد؛ اما در مراحل بعد فقط ضخیمشدن و سفتشدن کپسول مفصلی مشاهده شده و عک سالعمل ی ب ه‬ ‫مالمسه بروز نمیکند‪.‬در رادیوگرافی در مراحل اولیه تغییر خاصی در بافت استخوانی مشاهده نمیگردد‪.‬ولی‬ ‫در مراحل بعد رشد استخوانی جدید دیده میشود‪.‬کلسیفکاسیون ممکن است به داخل فضای مفص لی ه م‬ ‫گسترش یابد‪.‬‬ ‫تشخیص معموالا بر اساس عالئم بالینی صورت میگیرد‪.‬در تشخیص تفریق ی انج ام رادی وگرافی بس یار‬ ‫کمککننده و موجب تشخیص قطعی بیماری میگردد‪.‬تفریو بیماری از ‪ chip fracture‬قسمت پروگزیم ال‬ ‫بند اول انگشت و نیز استئوکوندروزیس قسمت دیستال سطح مفصلی متاکارپ با رادی وگرافی میس ر اس ت‪.‬‬ ‫آنالیز مایع سینویال مفصلی نشاندهندۀ آرتریت تروماتیک است‪.‬‬ ‫درمان‪ :‬در فاز حاد بیماری معموالا درمان آرتریت حاد مورد مالحظه قرار میگیرد‪.‬استراحت دادن به اسب‬ ‫و بیحرکت ساختن و تثکیت مفصل‪ ،‬بسیار کمککننده است‪.‬بانداژ حمایتی غالکاا درترمیم مفصل آسیبدیدۀ‬ ‫حاد مفید است‪.‬حرکات پاسیو اندام مکتال ممکن است در حفظ تح رکپ ذیری و جل وگیری از س فتش دن‬ ‫مفصل مفید بوده و دستگردان کردن اسب نیز توصیه شده است‪.‬‬ ‫آبدرمانی سرد در مراحل حاد بیماری معموالا تا ‪ 48‬ساعت اول باید انجام گیرد و استفاده از بس تهه ای‬ ‫ی مفید واقع میگردد‪.‬هیدروتراپی سرد باع به تعویو افتادن روند التااب و جلوگیری از تراوش اکس ودا و‬ ‫نیز کاهش ادم میشود‪.‬‬ ‫آبدرمانی با آب گ رم در بع د از ‪ 48‬س اعت ممک ن اس ت در ک اهش درد و ک اهش کش ش مفص ل و‬ ‫جلوگیری از فیکروزهشدن کپسول مفصلی کاربرد داشته باشد‪.‬اتساع عروقی حاصله با هیدروتراپی گرم ممکن‬ ‫است در بازجذب مایعات مفصلی و نیز در فراهمکردن سلولهای فاگوسیتکننده مفید باشد‪.‬‬ ‫در مورد استفاده از کورتیکوستروئیدها بهصورت تزریو داخل مفصلی هنوز جای بح وجود دارد‪.‬بهوی ژه‬ ‫اگر تزریو داخل مفصلی همراه با تحرک مفصل در تمرین باشد‪ ،‬میتواند منجر به تخریب سطح مفصلی شود‪.‬‬ ‫از داروهای ضدالتااب غیراستروئیدی مانند فنیلبوتازون بهصورت عمومی و نیز از هیالورونات سدیم بهصورت‬ ‫داخل مفصلی برای درمان سینوایتیس میتوان استفاده کرد‪.‬‬ ‫‪22‬‬ ‫بیماریهای اندامهای حرکتی‬ ‫در شکل مزمن بیماری عمل ‪ counter-irritation‬با استفاده از داروهای محرک پوست‪ ،‬ت اولزا‪ ،‬داغ زدن‬ ‫بهصورت عمقی‪ ،‬استفاده از جریان الکتریکی با فرکانس باال و اولتراسوند بهکاررفتهاند؛ اما امروزه درم انه ای‬ ‫کمتر آسیبرسان کاربرد بیشتری دارند‪.‬‬ ‫پشتک یا رینگبون (‪)ring bone‬‬ ‫اگزوستوزهایی را که در انتاای پایینی بند اول انگشت‪ ،‬انتاای ب االیی و پ ایینی بن د دوم انگش ت و نی ز‬ ‫انتاای باالیی بند سوم انگشت اتفاق میافتند رینگبون گویند‪.‬ممکن س طح مفص لی نی ز هم راه اس تخوان‬ ‫درگیر شود یا اینکه سطوح مفصلی درگیر نشوند‪.‬بیماری ناشی از التااب پریوست بوده و منجر ب ه آرتری ت‬ ‫میشود و درناایت ممکن است به فیوز شدن مفاصل کافین و پاسترن منج ر گ ردد‪.‬بیم اری در اس به ای‬ ‫تروبرد بهندرت دیده میشود‪ ،‬ولی در سایر نژادها معمول است‪.‬‬ ‫رینگبون به دو روش طکقهبندی میشود‪ :‬رینگ بون باالیی یا پایینی‪ ،‬و رینگ بون مفصلی یا غیرمفصلی‪.‬‬ ‫ممکن است ترکیکی از آنها نیز باهم دیده شود‪.‬رینگب ون ب االیی ب ه رش د اس تخوانی جدی د در قس مت‬ ‫دیستال بند اول انگشت و یا قسمت پروگزیمال بند دوم انگشت گفته میشود‪.‬رین گب ون پ ایینی ب ه رش د‬ ‫استخوانی جدید در قسمت دیستال بند دوم انگشت و یا قسمت پروگزیمال بند سوم انگشت گفته م یش ود‪.‬‬ ‫اگر رشد استخوانی جدید سطح مفصلی پاسترن و یا کافین را درگیر کند رینگبون مفصلی گفت ه م یش ود‪.‬‬ ‫اگر رشد استخوانی جدید سطوح مفصلی را درگیر نکند رینگبون غیرمفصلی گفته میشود‪.‬رخداد رینگبون‬ ‫باالیی از نوع غیرمفصلی بیشتر معمول است‪.‬‬ ‫معموالا هر عاملی که سکب پریوستیت شود‪ ،‬میتواند باع ایجاد رینگبون گردد‪.‬این عوامل عکارتاند از‪:‬‬ ‫کشیدگی لیگامانهای جانکی مفاصل درگیر‪ ،‬کشیدگی کپسول مفص لی در مح ل اتص ال آن ب ه اس تخوان‪،‬‬ ‫کشیدگی محل اتصال تاندون بازکننده به استخوانهای بند اول‪ ،‬دوم و سوم انگشت و نیز ضربۀ مس تقیم ب ه‬ ‫این استخوانها‪.‬‬ ‫عالئم بالینی و تشخیص‪ :‬رینگبون در اندامهای حرکتی قدامی و خلفی دی ده ش ده ول ی در ان دامه ای‬ ‫حرکتی قدامی بیشتر معمول است‪.‬معموالا لنگش در مراحل اولیه که پریوستیت وجود دارد در هنگام حرکت‬ ‫دیده میشود‪.‬ولی با پیشرفت بیماری و تشکیل بافت جدید استخوانی‪ ،‬بهوی ژه در ف رم غیرمفص لی‪ ،‬ل نگش‬ ‫فروکش میکند‪.‬در شکل حاد بیماری گرمی و تورم در ناحیه مشاود است و پاس دردناک به مالمسه دیده‬ ‫میشود‪.‬در رینگبون مفصلی عالئم آرتریت وجود دارد و ممکن است فیوز شدن مفصل هم روی دهد‪.‬دامنۀ‬ ‫حرکات مفصل هنگام معاینه کاهش پیدا میکند‪.‬در رینگبون پایینی زمانی که قسمت دیستال بند دوم و یا‬ ‫برجستگی بازکنندۀ استخوان کافین درگیر میشوند‪ ،‬معموالا موهای ناحیۀ نوار تاجی در جل وی س م حال ت‬ ‫سی کرده به خود میگیرند‪.‬رادیوگرافی ناحیۀ پاسترن ممکن است تغییرات استخوانی جزئی تا ش دید را در‬ ‫بندهای انگشت نشان دهد‪.‬اگر در مرحلۀ حاد بیماری نتیجۀ رادیوگرافی منفی باشد‪ ،‬باید ‪ 3‬تا ‪ 4‬هفت ه بع د‬ ‫دوباره رادیوگرافی کرد تا بتوان عالئم را دید‪.‬باید از ناحیۀ پاسترن اندام حرکتی مقابل هم رادی وگراف تای ه‬ ‫شود و مورد مقایسه قرار گیرد‪.‬‬ ‫‪23‬‬  ‫دکتر سیامک کاظمی درآبادی‬ ‫درمان‪ :‬استراحت‪ ،‬سرمادرمانی‪ ،‬استفاده از داروهای قابض‪ ،‬و پرتودرمانی در مراحل اولی ۀ بیم اری ممک ن‬ ‫است مفید باشند‪.‬استفاده از داروهای ضدالتااب میتواند به کاهش عالئم لنگش کمک کند‪.‬در مراحل اولیۀ‬ ‫بیماری که هنوز رشد استخوانی جدید دیده نمیشود‪ ،‬تحرک مفاصل را میتوان محدود کرد‪.‬برای ای ن ک ار‬ ‫اندام حرکتی تا زیر مفصل کارپ با گچ ارتوپدی و یا بانداژ شکستهبندی بیحرکت میگردد‪.‬اندام معموالا ب ه‬ ‫مدت ‪ 6‬تا ‪ 7‬هفته تثکیت میگردد‪.‬‬ ‫در حالتهای تحتحاد و م زمن‪ ،‬آرت رودزیس (آنکیل وز مفص لی) ب ه روش جراح ی ص ورت م یگی رد‪.‬‬ ‫آرترودزیس جراحی با استفاده از پیوند استخوانی یا تثکیت مفصل با پلیت یا پیچ قابل انجام است؛ بنابراین‪ ،‬با‬ ‫جلوگیری از حرکت مفصل‪ ،‬درد را حذف میکند‪.‬در ‪ DJD‬مفصل پاس ترن‪ ،‬آرت رودزیس نت ای خ وبی را ب ه‬ ‫دنکال دارد‪.‬ولی اگر مفصل کافین درگیر شود امیدواری برای سالمت اسب و بازگشت به مسابقه خیلی کمتر‬ ‫میشود‪.‬‬ ‫گاهی عمل قطع عصب برای کاهش درد انجام میگیرد‪.‬برای این کار در قاع دۀ اس تخوانه ای کنج دی‬ ‫باالیی قطع عصب بهصورت دوطرفه انجام میشود؛ ولی ممکن است مشکل افتادن و از دست دادن سم که از‬ ‫عوارض عمل جراحی است‪ ،‬بروز نماید‪.‬‬ ‫اوفه یا بون اسپاوین (‪)bone spavin‬‬ ‫بیماریهای مفصل تارس را اصطالحاا اوفه (‪ )spavin‬میگویند‪.‬بوناسپاوین ب ه اس امی دیگ ری هم ون‬ ‫‪ Jack spavin‬یا ‪ true spavin‬هم شناخته شده است‪.‬ب وناس پاوین رش د اس تخوانی در اث ر اس تئوآرتریت و‬ ‫پریوستیتی است که مفاصل تارسو متاتارسال‪ ،‬بینتارسی دیستال‪ ،‬و گاهی بینتارس ی پروگزیم ال را درگی ر‬ ‫میکند‪.‬بیماری معموالا بر روی سطح پشتی‪-‬میانی مفاصل دیستال تارس آغ از ش ده‪ ،‬ول ی اغل ب تغیی رات‬ ‫تخریکی درناایت میتواند به تمام سطح پشتی گسترش یابد‪.‬‬ ‫تغییرات اولیۀ رادیوگرافی شامل تشکیل ضایعات کیستمانند در استخوان زیرغضروفی مفصل است‪.‬وقتی‬ ‫ضایعه پیشرفت میکند‪ ،‬آتروفی نامنظم استخوان زیرغضروفی سکب میشود که در رادیوگرافی فضای مفصل‬ ‫عریضتر از حالت طکیعی دیده شده و واکنش موضعی پریوست نیز مشاود و واض ح گ ردد‪.‬بع د از گذش ت‬ ‫چندین ماه‪ ،‬ممکن است آنکیلوز کامل مفصلی روی ده د‪.‬در بعض ی از م وارد حت ی پ س از گذش ت زم ان‬ ‫طوالنی‪ ،‬پیشرفت و گسترش واکنش پریوستی به میزان خیلی کمی دیده م یش ود‪.‬آنکیل وز مفص لی باع‬ ‫فروکش کردن لنگش میشود‪.‬بیماری دژنراتیو مفصلی (‪ )DJD‬مفاصل پایینی تارس عامل بسیار معمول ایجاد‬ ‫لنگش بالینی در ارتکاط با مفصل تارس است‪.‬‬ ‫بون اسپاوین بیشتر در اسبهای بالغ (‪ 3‬سال و باالتر) که بهسختی تحت سواری با س رعت ب اال و پ رش‬ ‫قرار میگیرند‪ ،‬دیده میشود‪.‬به نظر میرسد که فشار بیشازحد و تکرارشونده و چرخش استخوانهای تارس‬ ‫و نیز کشیدگی بیشازحد در محل اتصال لیگامانهای بزرگ پشتی در گسترش بیماری نقش داشته باشند‪.‬‬ ‫بیماری معموالا در ارتکاط با کانفورماسیون ضعیف است‪ sickle hocked.‬و ‪ cow hocked‬س کب اس تعداد‬ ‫اسب به بون اسپاوین میشوند‪.‬در اسبهای جوان زیر سه سال بیماری متابولیکی استخوانی ممکن اس ت در‬ ‫‪24‬‬ ‫بیماریهای اندامهای حرکتی‬ ‫ابتال به بون اسپاوین نقش داشته باشد‪.‬عدم تعادل در میزان مواد معدنی‪ ،‬کمکودها‪ ،‬افزایش پروتئین جیره یا‬ ‫کمکود آن و عدم تعادل اندوکرینی سکب اختالل در روند تکدیل غضروف به استخوان میشوند‪.‬‬ ‫عالئم بالینی و تشخیص‪ :‬معموالا در سابقۀ لنگش اسب‪ ،‬یک روند آغازی تدریجی دیده میشود‪.‬به سکب‬ ‫درد مفصل تارس‪ ،‬دامنۀ حرکت مفصل کمتر میشود‪.‬اسب بر روی پنجه بیش تر وزن را متحم ل ش ده و ب ا‬ ‫گذشت زمان به دلیل سایش‪ ،‬پنجه کوتاهتر و پاشنه بلندتر میشود‪.‬لنگش ناشی از ب وناس پاوین در ش روع‬ ‫تمرین تمایل به تشدید شدن دارد‪.‬ولی اگر بیماری پیشرفته نکاشد‪ ،‬لنگش بعد از گ رم ش دن ان دام از ب ین‬ ‫میرود‪.‬در موارد پیشرفتۀ بیماری‪ ،‬تمرین و کار ممکن است موجب تشدید لنگش گردد‪.‬در مراحل پیشرفتۀ‬ ‫بیماری تورم ناشی از رشد استخوانی در سطح دورسومدیال تارس دیده میشود‪.‬‬ ‫در بیشتر اسبهای مکتال به بوناسپاوین‪ ،‬تست اسپاوین یا همان ‪ hock flexion test‬مثکت است‪.‬در ای ن‬ ‫تست اندام حرکتی مشکوک به بیماری به مدت یک تا یک ونیم دقیقه در حالت خمیده نگاداری شده و بعد‬ ‫اسب بالفاصله به یورتمه وادار میشود‪.‬در موارد مثکت تست‪ ،‬شدت لنگش نسکت به حالت قک ل از تس ت در‬ ‫چند قدم اول بسیار شدیدتر میشود‪.‬‬ ‫در معاینه از منظرۀ خلفی‪ ،‬عدم تقارن عضالت سرینی دیده میشود و نیز ه انش ان دام حرکت ی ناس الم‬ ‫باالتر از اندام حرکتی مکتال قرار میگیرد‪.‬به دلیل وجود درد‪ ،‬اسب وزن بدن را بیشتر بر روی سطح خ ارجی‬ ‫اندام مکتال وارد میکند که موجب سایش قسمت خارجی سم و یا نعل میشود‪.‬‬ ‫کاهش دامنۀ قوس حرکتی پا‪ ،‬کاهش توان خم شدن مفصل تارس‪ ،‬سایش پنجه و تست اس پاوین ب رای‬ ‫تشخیص بیماری بهکاربرده میشوند‪.‬تزریو داروی ب یحس ی موض عی در فض ای مفاص ل پ ایین تارس ی از‬ ‫روشهای مفید دیگر برای تشخیص بیماری و مشخص کردن محل مفصل درگی ر اس ت‪.‬انج ام رادی وگرافی‬ ‫ناحیه جات تشخیص بیماری و نیز تفریو آن از بزرگشدگی سر اسپلینت میانی ض روری اس ت‪.‬در بیش تر‬ ‫موارد در رادیوگرافی‪ ،‬درگیری سطح مدیال انتاای باالیی استخوان متاکارپ و س طح م دیال اس تخوانه ای‬ ‫سوم و مرکزی تارس‪ ،‬همراه با آنکیلوز مفاصل بینتارسی دیستال و یا تارسو متاتارسال دیده میشود‪.‬‬ ‫درمان‪ :‬بیماری خود محدود شونده است و با آنکیلوز مفصل‪ ،‬لنگش از میان میرود‪.‬درمان ش امل اص الح‬ ‫سم و نعلبندی مناسب‪ ،‬تجویز داروهای ضدالتااب غیراستروئیدی مانند فنیل بوتازون با دوز کم به مدت ‪-6‬‬ ‫‪ 4‬هفته‪ ،‬تجویز داخل مفصلی کورتیکوستروئیدها همراه با هیالورونات س دیم ب ه م دت ‪ 1-3‬هفت ه و تغیی ر‬ ‫برنامۀ تمرینات اسب‪.‬تمرین معموالا به دستگردان کردن اسب محدود شده‪ ،‬اس ب در ع رض چن د م اه ب ه‬ ‫تمرینات قکل از بیماری برمیگردد‪.‬اسکانی که به درمان محافظهکارانۀ فوق جواب مثکت نمیدهن د معم والا‬ ‫نامزد درمان جراحی میشوند‪.‬‬ ‫درمان جراحی شامل قطع و برداش ت قس متی از تان دون ک ونئن (‪ )cunean tenectomy‬و آرت رودزیس‬ ‫جراحی (‪ )surgical arthrodesis‬است‪.‬‬ ‫‪ cunean tenectomy‬عکارت است از قطع و برداشت ‪ 3-4‬سانتیمتر از تاندون عضلۀ درش تنئ ی ق دامی‪.‬‬ ‫این عمل تناا زمانی مؤثر واقع میگردد که بیحس کردن بورس این تاندون موجب حذف لنگش گردد‪.‬ای ن‬ ‫‪25‬‬  ‫دکتر سیامک کاظمی درآبادی‬ ‫تاندون بهصورت مورب از سطح داخلی مفصل تارس عکور میکند و ممکن است به مفصل ت ارس فش ار وارد‬ ‫آورد‪.‬هم نین قطع این تاندون برای دسترسی به مفصل در موارد انجام آرترودزیس جراحی به کار م یرود‪.‬‬ ‫عمل را میتوان با بیاوشی عمومی یا با بیحسی ‪ U‬وارون انجام داد‪.‬در سطح مدیال مفصل برش ی عم ودی‬ ‫زده میشود‪.‬پنسی زیر تاندون کونئن که بهصورت مورب در محل برش وجود دارد ب رده ش ده و تان دون در‬ ‫قسمت باال و پایین بریده و برداشته میشود‪.‬سپس پوست بخیه میگردد‪.‬الکته کارایی ای ن روش در باک ود‬ ‫عالئم بیماری مورد سؤال است‪.‬‬ ‫برای آرترودزیس جراحی‪ ،‬مفاصل بینتارسی دیستال و تارسو متاتارسال جات آنکیلوز دریل میگردند‪.‬در‬ ‫آرترودزیس شیمیایی نیز مونو یدو استات سدیم در مفاصل بینتارسی دیستال تزری و م یگ ردد ک ه باع‬ ‫میشود آنکیلوز مفصلی در مدت ‪ 6‬ماه روی دهد؛ اما ممکن است در این مدت حیوان به عل ت درد‪ ،‬ل نگش‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫باگ اسپاوین (‪)bog spavin‬‬ ‫بااینکه این عارضه‪ ،‬مشکل مفصلی است و تغییرات استخوانی در آن دیده نمیشود‪ ،‬به دلیل مش ابات ب ا‬ ‫بون اسپاوین در این قسمت شرح داده میشود‪.‬باگاسپاوین اتساع مزمن کپسول مفصل درشتنئ ی‪-‬تارس ی‬ ‫(‪ )tibiotarsal joint‬هاک است که سکب تورم در سطح دورسومدیال آن مفصل میگردد‪.‬‬ ‫عوامل مستعد کننده ب ه بیم اری عک ارتان د از‪ :‬ن واقص کانفورماس یون مانن د ت ارس خیل ی مس تقیم‪،‬‬ ‫‪cow hocked ،sickle hocked‬؛ ترومای وارده به مفصل هاک درنتیجۀ توقفهای ناگاانی‪ ،‬چرخش سریع‪ ،‬ی ا‬ ‫سایر ضربات؛ ‪ chip fractures‬در تارس یا جراحات اس تئوکندروایتیس دیس یکانس (‪ )OCD‬انتا ای دیس تال‬ ‫تیکیا یا تیکیال تارسال بون؛ کمکود کلسیم‪ ،‬فسفر‪ ،‬ویتامین ‪ A‬یا ویتامین ‪.D‬‬ ‫عالئم بالینی و تشخیص‪ :‬سه تورم مواج خیلی واضح مشخصۀ بیماری باگاسپاوین است ک ه ب زرگت رین‬ ‫آنها در ناحیۀ دورسومدیال مفصل دیده میشود‪.‬دو تورم کوچکتر گ اهی در دو س مت مفص ل ت ارس در‬ ‫محل استخوانهای تیکیال تارسال و فیکوالر تارسال دیده میشوند‪.‬ای ن دو ت ورم از ت ورم ناش ی از ت روپین‬ ‫‪26‬‬ ‫بیماریهای اندامهای حرکتی‬ ‫(‪ )thoroughpin‬باید تفکیک شوند که در مکان باالتر دیده میشود‪.‬وقتی بر روی هرکدام از این تورمها فشار‬ ‫داده شود‪ ،‬تورمهای دیگر متسعتر میگردند‪.‬اتساع کپسولی شدید موجب کاهش توان خمش وندگی مفص ل‬ ‫تارس میگردد‪.‬معموالا لنگش در باگ اسپاوین دیده نمیشود‪.‬در باگاسپاوینِ تناا‪ ،‬تغیی رات اس تخوانی در‬ ‫مالمسه و رادیوگرافی دیده نمیشود‪.‬تست اسپاوین ممکن است مثکت یا منفی باشد‪.‬‬ ‫درمان‪ :‬درمان باگاسپاوین به موارد با منش تروما‪ ،‬استئوکندروزیس و احتماالا کمکودهای تغذیهای محدود‬ ‫میگردد‪.‬باگاسپاوین با منش نواقص کانفورماسیون بهسختی به درمان جواب میدهد‪.‬در کرههای زی ر ی ک‬ ‫سال وقتی تروما عامل ایجاد بیماری باشد که معموالا هر دو اندام درگیر میگردند‪ ،‬بهمرورزمان با بالغ ش دن‬ ‫کره بیماری از بین میرود‪.‬در اسکان بالغ حذف عامل اولیۀ ایجاد بیماری‪ ،‬بهکارگیری بانداژ فشاری به م دت‬ ‫‪ 4-2‬روز بر روی مفصل و تجویز خوراکی فنیل بوتازون اغلب مقداری مشکل را مرتفع میکند‪.‬‬ ‫‪27‬‬  ‫دکتر سیامک کاظمی درآبادی‬ ‫بیماریهای مفاصل‬ ‫طبقهبندی مفاصل‬ ‫مفاصل اغلب به سه دستۀ عمده طکقهبندی میشوند‪:‬‬ ‫‪-1‬مفاصل فیکروزی ‪ fibrous joint‬یا سینآرتروزیس ‪( synarthrosis‬مفاصل بیحرکت)‬ ‫‪-2‬مفاصل غضروفی ‪ cartilaginous joints‬یا آمفیآرتروزیس ‪( amphiarthrosis‬مفاصل با حرکت اندک)‬ ‫‪-3‬مفاصل سینویال ‪ syn