لکنت جلسه 1 و 2 (1) PDF

‫به نام او که مهربان ترین است‬  ‫واحد درسی‪ :‬لکنت‬ ‫ ‬ ‫گروه آموزشی گفتاردرمانی دانشگاه علوم پزشکی بابل‬ ‫ ‬ ‫‪2‬‬ ‫مقطع کارشناسی‬ ‫ ‬...

‫به نام او که مهربان ترین است‬  ‫واحد درسی‪ :‬لکنت‬ ‫ ‬ ‫گروه آموزشی گفتاردرمانی دانشگاه علوم پزشکی بابل‬ ‫ ‬ ‫‪2‬‬ ‫مقطع کارشناسی‬ ‫ ‬ ‫نیمسال اول ‪1403-1404‬‬ ‫ ‬ ‫مدرس‪ :‬دکتر تبسم عظیمی‪ ،‬دکتری اسیب شناسی گفتار و زبان‬ ‫ ‬ ‫‪Tabassom Azimi, Ph.D. in speech therapy‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪References‬‬ ‫‪ Stuttering; an integrated approach to its nature and‬‬ ‫)‪treatment (Barry Guitar‬‬ ‫‪ ‬لکنت در یک نگاه (دکتر مرتضی فرازی)‬ ‫‪ ‬درمان جامع لکنت برای کودکان مدرسه رو و نوجوانان (عاطفه موذنی و ‪)...‬‬ ‫‪ ‬اختالل ناروانی گفتار در کودکان (بیژن شفیعی‪ ،‬زهره مهرعلیان)‬ ‫‪Tabassom Azimi, Ph.D. in speech therapy‬‬  ‫روانی گفتار )‪(speech fluency‬چیست؟‬ ‫‪4‬‬ ‫‪ ‬یکی از ویژگی های گفتار طبیعی است و منظور از آن فصاحت و سلیس بودن گفتار است‬ ‫‪ ‬شامل عوامل ساختاری‪ :‬سرعت‪ ،‬تداوم‪ ،‬سهولت در تولید و ریتم است‪.‬‬ ‫‪ ‬سرعت‪ :‬تعداد کلمات یا هجاهای گفته شده در واحد زمان‪ /‬تابع سالمت دستگاه گفتار‪ ،‬طول‬ ‫کلمات‪ ،‬اهمیت پیام‪ ،‬موقعیت گفتاری‪ ،‬دیرش‪ ،‬ترتیب و توالی صدا‪ ،‬نقاط تکیه‬ ‫‪ ‬دیرش‪ :‬مدت زمان شروع تا پایان گفته فرد‬ ‫شمارش عدد در‬ ‫گفتار محاوره‬ ‫تعریف داستان‬ ‫خواندن متن‬ ‫موقعیت گفتار‬ ‫‪ 17‬ثانیه‬ ‫‪ 57‬عدد‬ ‫‪136-147‬‬ ‫‪120-130‬‬ ‫‪176‬‬ ‫تعداد کلمه در‬ ‫دقیقه‬ ‫‪Tabassom Azimi, Ph.D. in speech therapy‬‬  ‫روانی گفتار )‪(speech fluency‬چیست؟‬ ‫‪5‬‬ ‫‪ ‬تداوم گفتار )‪ :(continuity‬سهولت حرکت از واجی به واج دیگر‪ ،‬از هجا به هجا‪ ،‬هجا به کلمه‪،‬‬ ‫کلمه به کلمه‪ ،‬کلمه به جمله و جمله به جمله‪ /‬مکث مانع تداوم است‪ /‬تداوم و تعداد زیاد مکث در‬ ‫گفتار غیر طبیعی است‪.‬‬ ‫‪ ‬سهولت در گفتار‪ :‬ناشی از هماهنگی تنفس‪ ،‬آواسازی‪ ،‬تولید و تشدید است‪ /‬به تداوم‪ ،‬سرعت‪،‬‬ ‫ریتم و تکیه نیز بستگی دارد‪.‬‬ ‫‪ ‬ریتم‪ :‬متشکل از سرعت‪ ،‬تداوم‪ ،‬الگوی تکیه در گفتار است‪.‬‬ ‫‪Tabassom Azimi, Ph.D. in speech therapy‬‬  ‫روانی گفتار )‪(speech fluency‬چیست؟‬ ‫‪6‬‬ ‫‪ ‬استارک ودر متغیرهای روانی را مکث‪ ،‬ریتم‪ ،‬آهنگ گفتار‪ ،‬استرس‪ ،‬سرعت تعیین کرد و بیان کرد این‬ ‫متغیرها تحت کنترل چگونگی‪ ،‬زمانبندی و سرعت حرکت ساختارهای گفتاری هستند‪.‬‬ ‫‪ ‬به عبارتی‪ ،‬کنترل حرکات ساختارهای گفتاری‪ ،‬روانی ما را تعیین می کند‪.‬‬ ‫‪ ‬متغیرهای تشخیصی بین گفتار روان و ناروان ( دالتون و هاردکستل)‬ ‫ظهور صداهای اضافی مثل تکرار‪ ،‬کشیده گویی‪ ،‬به میان اندازی‪ ،‬بازبینی‬ ‫‪.1‬‬ ‫جایگاه‪ ،‬موقعیت و میزان مکث ها‬ ‫‪.2‬‬ ‫الگوهای ریتمیک در گفتار (مثال فردی با آسیب مخچه‪ ،‬همه هجاها را با تکیه برابر تولید می کند)‬ ‫‪.3‬‬ ‫آهنگ گفتار و استرس (مونو تون)‬ ‫‪.4‬‬ ‫سرعت تولید شفاهی‬ ‫‪.5‬‬ ‫‪Tabassom Azimi, Ph.D. in speech therapy‬‬ ‫‪7‬‬ ‫ناروانی ‪disfluency‬‬ ‫‪ ‬هر گونه اختالل در تداوم‪ ،‬سرعت‪ ،‬سهولت در تولید‪ ،‬برنامه ریزی‪ ،‬ریتم گفتار یا ترکیبی از‬ ‫این عوامل منجر به ناروانی می شود‪.‬‬ ‫‪ ‬ناروانی‪ ،‬گسیختگی و آشفتگی در گفتار است که می تواند طبیعی یا غیر طبیعی باشد‬ ‫‪ ‬طبیعی مانند‪ :‬مکثهای طبیعی‪ ،‬تکرار ها‪ ،‬بازبینی‪ ،‬اصالحات‪ ،‬تردید ها‬ ‫‪ ‬غیرطبیعی‪ :‬ناروانی لکنتی‬ ‫‪Tabassom Azimi, Ph.D. in speech therapy‬‬ ‫‪8‬‬ ‫انواع ناروانی‬ ‫‪.1 ‬ناروانی طبیعی‬ ‫‪.2 ‬ناروانی غیر طبیعی‪ :‬شامل دو دسته‪:‬‬ ‫الف‪ -‬پریده گویی ‪cluttering‬‬ ‫ب‪ -‬لکنت ‪stuttering‬‬ ‫‪Tabassom Azimi, Ph.D. in speech therapy‬‬ ‫‪9‬‬ ‫ناروانی طبیعی ‪normal non-fluency‬‬ ‫‪ ‬شروع آن بین ‪ 2/5‬تا ‪ 6‬سال دیده می شود‬ ‫‪ ‬معموال به علت عدم تکامل در سیستم عصبی‪-‬عضالنی گفتار و عدم تکامل مهارت زبانی ایجاد می شود‬ ‫‪ ‬کودک از ناروانی خود مطلع نیست و ترس و تقال و اجتناب و استرس مرتبط با ناروانی ندارد‬ ‫‪ ‬عمده ترین ویژگی ناروانی طبیعی‪ ،‬تکرار در سطح کلمه یا عبارت یا بخش هایی از کلمه است‪.‬تکرار صدا به‬ ‫ندرت اتفاق می افتد‬ ‫‪ ‬بازگویی اصالحی‪ ،‬به میان اندازی (صداهایی مانند م‪ ،‬آ) حین صحبت کردن‪ ،‬اضافه کردن کلماتی مانند مثال در حین‬ ‫صحبت دیده می شود‬ ‫‪ ‬سرعت گفتار طبیعی است‬ ‫‪ ‬فراوانی بهبودی خود به خودی زیاد و نزدیک به صد در صد است‬ ‫‪ ‬در پسرها شایع تر از دختر هاست‬ ‫‪Tabassom Azimi, Ph.D. in speech therapy‬‬ ‫‪10‬‬ ‫پریده گویی ‪cluttering‬‬ ‫‪ ‬اختالل در پردازش گفتار و زبان است‬ ‫‪ ‬مشخصه آن‪ :‬گفتار سریع و نامنظم‪ ،‬پراکنده‪ ،‬سازمان نیافته و غیر قابل درک‬ ‫‪ ‬ناتوانی در خواندن دارند‬ ‫‪ ‬در بیان احساس یا انتقال اطالعات حین صحبت مشکل دارند‬ ‫‪ ‬چهار خصوصیت عمده آن‪:‬‬ ‫تکرار بیش از حد‬ ‫‪.1‬‬ ‫دامنه توجه بسیار کوتاه‬ ‫‪.2‬‬ ‫عدم آگاهی کامل نسبت به مشکل یا آگاهی کم نسبت به آن‬ ‫‪.3‬‬ ‫سرعت زیاد گفتار‪ ،‬دشوار خوانی‪ ،‬تنفس نامنظم‪ ،‬ناهماهنگی حرکتی و گفتار غیر قابل درک‬ ‫‪.4‬‬ ‫‪Tabassom Azimi, Ph.D. in speech therapy‬‬ ‫‪11‬‬ ‫پریده گویی ‪cluttering‬‬ ‫‪ ‬غیر قابل درک بودن گفتار آنها به دالیل زیر است‪:‬‬ ‫حذف صداهای هجاها و لغات اصلی‬ ‫‪.1‬‬ ‫وارونه کردن صدا (کبریت‪ :‬کربیت)‬ ‫‪.2‬‬ ‫جلو انداختن صداها‬ ‫‪.3‬‬ ‫به تاخیر انداختن صداها‬ ‫‪.4‬‬ ‫جانشینی صداها‬ ‫‪.5‬‬ ‫تکرار صدای اول کلمات‬ ‫‪.6‬‬ ‫گیر کردن روی بعضی هجاهای یک کلمه‬ ‫‪.7‬‬ ‫‪Tabassom Azimi, Ph.D. in speech therapy‬‬ ‫‪12‬‬ ‫پریده گویی ‪cluttering‬‬ ‫‪ ‬با کاهش سرعت گفتار همه نقایص تولیدی از بین می رود‬ ‫‪ ‬تنفس نامنظم دارند و حجم تنفس کم و کوتاه است‬ ‫‪ ‬الگوی نوای گفتار نیز یکنواخت است‬ ‫‪ ‬مهمترین خصوصیت آنها‪ ،‬عجله است که منجر به ادغام گویی‪ ،‬اختالل تولید بی ثبات‪ ،‬حذف و اشتباه در‬ ‫صحبت و نوشتن می شود‬ ‫‪ ‬به علت سرعت زیاد گفتار‪ ،‬تفکر این افراد ناقص و ناتمام می ماند که با کاهش سرعت گفتار اصالح می شود‬ ‫‪ ‬وجود اشتباهات دستوری که با کاهش سرعت گفتار برطرف می شود‬ ‫‪ ‬معموال از اختالل خود آگاهی ندارد (سرعت باالی گفتار خود را متوجه نمی شود)‬ ‫‪ ‬ممکن است با بیش فعالی و بی قراری همراه باشد‬ ‫‪Tabassom Azimi, Ph.D. in speech therapy‬‬ ‫‪13‬‬ ‫لکنت ‪stuttering‬‬ ‫تعریف‬ ‫‪ ‬لکنت وقوع متناوب و غیرمعمول زمان توقف ها (گیر) در جریان پیشرونده گفتار است‪.‬‬ ‫این توقف ها معموال به صورت‪:‬‬ ‫‪.1‬تکرار صدا‪ ،‬هجا یا کلمات تک سیالبی )‪(repetition‬‬ ‫‪.2‬کشیده گویی صدا ها )‪(prolongation‬‬ ‫‪.3‬گیرها در جریان هوا و یا در صدا سازی گفتار )‪(block‬‬ ‫‪ ‬دیوید وارد ‪2006‬؛ لکنت وقوع متناوب و غیرطبیعی وقفه ها در جریان پیشرونده گفتار‬ ‫است‪.‬لکنت نوعی گفتار پیوسته با تکرار‪ ،‬کشیده گویی صداها‪ ،‬هجاها‪ ،‬کلمات و حتی‬ ‫عبارات و مکث های بی صدا یا گیر است و نوعا تغییرات رفتاری‪ ،‬عاطفی و نگرشی نیز به‬ ‫همراه دارد‪.‬‬  ‫تعریف لکنت‬ ‫‪14‬‬ ‫‪ ‬گوینده دارای لکنت معموال به این کشیده گویی ها‪ ،‬تکرار ها و گیرها حین تالش برای خروج کلمات‬ ‫واکنش نشان می دهد‬ ‫‪ ‬چگونه؟ با تولید برخی صداها‪ ،‬کلمات جایگزین و یا تولید حرکات‬ ‫‪ ‬کودک دارای لکنت حین شروع لکنت احساسات مختلفی تجربه می کند‪:‬‬ ‫تعجب‪ ،‬شکست‪ ،‬شرمندگی‪ ،‬ترس‬ ‫‪ ‬تجربه این احساسات موجب می شود فرد خود را در موقعیت های اجتماعی و آموزشی یا کاری محدود‬ ‫کند‪.‬‬ ‫‪ ‬ناروانی مشاهده شده در کودکان حین رشد‪ ،‬بزرگساالن هنگامی که عجله می کنند‪ ،‬آسیب مغزی‪ ،‬بیماری‬ ‫ها‪ ،‬ناروانی ناشی از تروما سایکولوژیکال متفاوت از لکنتی است که در دوران کودکی شروع می شود‪.‬‬ ‫‪Tabassom Azimi, Ph.D. in speech therapy‬‬ ‫‪15‬‬ ‫رفتارهای اصلی لکنت‬ ‫‪ ‬تکرار‪ ،‬کشیده گویی و گیر ها‬ ‫‪ ‬این رفتارها غیر ارادی هستند و خارج از کنترل شخص هستند‬ ‫‪ ‬متفاوت از رفتارهای ثانویه ( رفتارهایی که در واکنش به لکنت و رفتار اصلی ایجاد می شود) هستند‬ ‫‪Tabassom Azimi, Ph.D. in speech therapy‬‬  ‫ظاهری لکنت‬/‫رفتارهای اصلی‬ 16 repetition stuttering prolongation block ‫‪17‬‬ ‫رفتارهای اصلی لکنت‬ ‫تکرار )‪(repetition‬‬ ‫‪ ‬اغلب در کودکانی که در شروع لکنت هستند مشاهده می شود‬ ‫‪ ‬شامل تکرار صدا (مانند ممممممامان)‪ ،‬هجا (مامامامامان) یا کلمات تک هجایی (من‪ ،‬من) است‬ ‫‪ ‬در کودکانی که مدت طوالنی از شروع لکنتشان نمی گذرد‪ ،‬تکرار کلمات تک هجایی و تکرار‬ ‫بخشی از کلمه بیشتر شایع است تا تکرار صداها یا تکرار در سطح کلمات چندهجایی‬ ‫‪ ‬با گذشت زمان و افزایش لکنت‪ ،‬تکرار کلمات چندهجایی افزایش می یابد‬ ‫‪ ‬کودکان دارای لکنت کلمه یا سیالب را معموال بیش از دو بار تکرار می کنند‪.‬‬ ‫‪ ‬برای اینکه ناروانی از نوع لکنت در نظر گرفته شود‪ ،‬هر کلمه یا سیالب باید حداقل ‪ 2‬بار تکرار‬ ‫شود‪.‬‬ ‫‪Tabassom Azimi, Ph.D. in speech therapy‬‬ ‫‪18‬‬ ‫رفتارهای اصلی لکنت‬ ‫کشیده گویی )‪(prolongation‬‬ ‫‪ ‬کشیده گویی صداهای بی واک یا واکدار در گفتار کودکانی که در آغاز لکنت هستند‪ ،‬دیده می شود‬ ‫‪ ‬ون رایپر‪ :‬این رفتار معموال بعد از تکرار ظاهر می شود‬ ‫‪ ‬جانسون و یایری‪ :‬کشیده گویی همانند تکرار ممکن است در همان شروع لکنت ظاهر شود‬ ‫‪ ‬گیتار‪ :‬کشیده گویی وضعیتی است که فرد به تولید صدا ادامه می دهد و جریان هوا ادامه دارد اما‬ ‫حرکت تولید کننده ها متوقف شده است‪.‬‬ ‫‪ ‬در برخی موارد ممکن است تا چندین ثانیه و یا چندین دقیقه طول بکشد‬ ‫‪ ‬تکرار و کشیده گویی به عنوان بخشی از رفتارهای اصلی لکنت‪ ،‬عالوه بر کودکانی که تازه شروع به‬ ‫لکنت کردند‪ ،‬در افراد دارای لکنت در سطح پیشرفته نیز وجود دارد‬ ‫‪19‬‬ ‫رفتارهای اصلی لکنت‬ ‫گیرها )‪(block‬‬ ‫‪ ‬معموال آخرین رفتار اصلی لکنت است که ظاهر می شود اما برخی محققان در گفتار کودکانی که تازه‬ ‫شروع به لکنت کردند نیز مشاهده کردند‬ ‫‪ ‬گیر وقتی رخ می دهد که شخص توقف های نا به جا در جریان هوا یا صدا و اغلب (نه همیشه) در‬ ‫حرکت تولید کننده ها داشته باشد‬ ‫‪ ‬ممکن است در هر مرحله ای از تولید گفتار شامل تنفس‪ ،‬حنجره (آواسازی) و یا تولید در اندام های‬ ‫تولیدی رخ دهد‬ ‫‪ ‬برخی نظریه ها بیان می کنند که فعالیت ماهیچه ای نامناسب در سطح حنجره (مرحله‬ ‫آواسازی)‪ ،‬ویژگی اغلب گیر هاست‪.‬‬  ‫رفتارهای اصلی لکنت‬ ‫‪20‬‬ ‫گیرها )‪(block‬‬ ‫‪ ‬با پیشرفت لکنت‪ ،‬گیرها توسعه می یابند و با تنس و لرزش های سریع اندام های‬ ‫گفتاری همراه می شود‬ ‫‪ ‬لرزش ها به آسانی در لب و فک قابل مشاهده است و هنگامی که فرد روی کلمه ای‬ ‫گیر می کند مشاهده می شود‬ ‫‪ ‬مکانیسم لرزش و تنس‪ :‬انسداد اتفاق می افتد و مسیر جریان هوا بسته می شود‪،‬‬ ‫فشار جریان هوا پشت انسداد افزایش یافته و ماهیچه ها را سفت می شود در این‬ ‫وضعیت لرزش و یا تنس مشاهده می شود‬ ‫‪21‬‬ ‫رفتارهای اصلی لکنت‬ ‫تعداد دفعات رفتارهای اصلی لکنت و طول مدت آن در بین افراد داری لکنت متفاوت است‬ ‫‪‬‬ ‫‪ ‬تحقیقات نشان می دهند افراد دارای لکنت به طور میانگین در ‪ 10‬درصد کلمات حین خواندن شفاهی‬ ‫لکنت می کنند‬ ‫‪ ‬بر اساس تحقیقات‪ ،‬افراد دارای لکنت شدید‪ ،‬در بیش از ‪ 50‬درصد کلمات لکنت می کنند‬ ‫‪ ‬دیرش رفتارهای اصلی لکنت متنوع است ‪ :‬میانگین حدود ‪ 1‬ثانیه و به ندرت طوالنی تر از ‪ 5‬ثانیه‬ ‫‪Tabassom Azimi, Ph.D. in speech therapy‬‬ ‫‪22‬‬ ‫رفتارهای ثانویه لکنت‬ ‫افراد دارای لکنت از لکنت شان لذت نمی برند و به رفتارهای اصلی لکنت واکنش نشان می دهند‪:‬‬ ‫‪‬‬ ‫تالش می کنند لکنت سریع تمام شود‬ ‫‪ ‬در ابتدا این تالش ها ممکن است تصادفی باشد اما خیلی زود به الگوهای خوب یادگرفته شده‬ ‫می شوند‬ ‫‪ ‬رفتارهای ثانویه به دو گروه تقسیم می شوند‪:‬‬ ‫رفتارهای رهایی )‪(escape behaviors‬‬ ‫رفتارهای اجتنابی )‪(avoidance behaviors‬‬ ‫‪Tabassom Azimi, Ph.D. in speech therapy‬‬  ‫رفتارهای رهایی‬ ‫‪23‬‬ ‫‪ ‬زمانی رخ می دهد که گوینده در حال لکنت است و فرد تالش می کند کلمه مورد نظر را تمام کند‪.‬‬ ‫‪ ‬رفتارهای رهایی مانند‪ :‬تیک زدن‪ ،‬به میان اندازی‪ ،‬صداهای اضافی‪ ،‬تکان دادن سر‪ ،‬تولید صدای ‪uh‬‬ ‫رفتارهای اجتنابی‬ ‫‪ ‬زمانی ظهور پیدا می کند که گوینده لکنت را پیش بینی می کند و آن تجربیات منفی مرتبط با لکنت را‬ ‫یادآوری می کند (احساساتی که حین وقوع لکنت در موقعیت های مختلف تجربه کرده)‬ ‫‪ ‬شامل به تعویق اندازی ها‪ ،‬آغازگرها‪ ،‬جانشین سازی ها‪ ،‬استفاده از اندام ها مثل حرکات دست که زمانی‬ ‫برای گفتن بدست آورد‬ ‫‪ ‬برای اجتناب از لکنت و احساسات منفی مرتبط با آن‪ ،‬اغلب رفتارهای که برای رهایی یاد گرفته بود را دوباره‬ ‫به کار می برد (مثل پلک زدن یا گفتن ‪ )uh‬و یا کلمه را تغییر می دهد‬ ‫‪ ‬در خیلی از موارد‪ ،‬رفتارهای اجتنابی ممکن است باعث عدم وقوع لکنت شود‬ ‫‪ ‬رفتارهای اجتنابی به تدریج قوی شده و به تغییر مقاوم می شوند‬ ‫‪Tabassom Azimi, Ph.D. in speech therapy‬‬ ‫‪24‬‬ ‫احساسات و دیدگاه ها‬ ‫‪ ‬احساسات به وجود آمده از لکنت شامل‪ :‬ناکامی و شرمندگی‪ ،‬ترس از لکنت دوباره‪ ،‬گناه در مورد‬ ‫اینکه نمی تواند به خودش کمک کند‪ ،‬دشمنی و خصومت نسبت به شنونده ها‬ ‫‪ ‬احساسات شخص بخشی از اختالل لکنت او محسوب می شود‬ ‫‪ ‬تکرار تجربیات و احساسات مرتبط با لکنت‪ ،‬به مرور تبدیل به بخشی از عقاید شخص تبدیل می‬ ‫شود (من به سختی صحبت می کنم)‬ ‫‪ ‬نوجوانان و بزرگساالن دارای لکنت معموال دیدگاه منفی در مورد خودشان دارند که ناشی از‬ ‫تجربیات کسب شده در طول سالهای لکنتشان است‬ ‫‪ ‬شخص دارای لکنت اغلب دیدگاههای خودش را به شنونده فرافکن می کند‪،‬‬ ‫اعتقاد دارند دیگران فکر می کنند او فردی عصبی یا نادان است‬ ‫‪ ‬تغییر دیدگاه منفی مراجع درباره خودش‪ ،‬یکی از ابعاد درمان است‬  Components of stuttering 25 I went to … UH… well.. You I went to know.. Uh… n..n..new york uh… the big apple Core Secondary behavior behavior Oh no, i`ll never Feelings and get this word out. attitudes She`ll think I am really dumb Where did you go last weekend? ‫‪26‬‬ ‫توصیف لکنت بر مبنای چارچوب بین المللی عملکرد‪ ،‬ناتوانی و‬ ‫سالمتی )‪(ICF‬‬ ‫‪ ‬ماهیت لکنت را می توان بر مبنای چارچوب ‪( ICF‬طبقه بندی عملکرد‪ ،‬ناتوانی و سالمتی) که توسط‬ ‫سازمان بهداشت جهانی ارائه شده است‪ ،‬فرمول بندی کرد‪.‬‬ ‫‪ ‬بر مبنای این چارچوب‪« ،‬ماهیت لکنت بیشتر از فقط لکنت کردن» می شود به این علت که اجزای‬ ‫کلیدی تجربه گوینده از اختالل را ترسیم می کند‪.‬‬ ‫‪ ICF ‬تجربه سالمت بشر را شامل عملکرد نرمال و مختل در سه جز اصلی توصیف می کند‪:‬‬ ‫عملکرد و ساختار بدن‪،‬‬ ‫فعالیت و مشارکت‪،‬‬ ‫فاکتورهای زمینه ای فردی و محیطی‬ ‫‪Tabassom Azimi, Ph.D. in speech therapy‬‬ ‫‪27‬‬ ‫عوامل فردی‬ ‫علت شناسی‬ ‫فعالیتهای روزانه و‬ ‫ساختار و عملکرد‬ ‫مفروض‬ ‫مشارکتهای‬ ‫بدن‬ ‫اجتماعی‬ ‫عوامل محیطی‬ ‫چارچوب ‪ ICF‬در ارتباط با لکنت‬ ‫‪Tabassom Azimi, Ph.D. in speech therapy‬‬ ‫‪28‬‬ ‫توصیف لکنت بر مبنای چارچوب بین المللی عملکرد‪ ،‬ناتوانی و‬ ‫سالمتی )‪(ICF‬‬ ‫عملکرد و ساختار بدن‬ ‫‪ ‬اولین جز ‪ ICF‬همه ساختارهای اصلی بدن (سیستم عصبی‪ ،‬سیستم عضالنی‪ ،‬سیستم های تولید‬ ‫گفتار و‪ )...‬و عملکردهای (تفکر‪ ،‬شناخت‪ ،‬حرکت ‪ )...‬این ساختار را توصیف می کند‬ ‫‪ ‬اگر فردی مشکلی در ساختار یا عملکرد داشته باشد‪ ،‬دچار یک نقص یا آسیب است‬ ‫‪ ‬اگرچه بر اساس تحقیقات‪ ،‬بزرگساالن دارای لکنت تفاوتهای نروآناتومیکی در سیستم عصبی شان‬ ‫وجود دارد‪ ،‬اما نقص مشخصی در ساختار بدنی افراد دارای لکنت شناخته نشده است ولی افراد دارای‬ ‫لکنت نقص در عملکرد صحبت کردن نشان می دهند‬ ‫‪Tabassom Azimi, Ph.D. in speech therapy‬‬ ‫‪29‬‬ ‫توصیف لکنت بر مبنای چارچوب بین المللی عملکرد‪ ،‬ناتوانی و‬ ‫سالمتی )‪(ICF‬‬ ‫فعالیت و مشارکت‬ ‫‪ ‬دومین جز ‪ ،ICF‬فعالیت های روزانه ای که افراد دارای لکنت در زمان مشارکت در زندگی درگیر آن‬ ‫هستند‪ ،‬را توصیف می کند‬ ‫‪ ‬فعالیت های روزانه در رابطه با ارتباط و صحبت هایی که فرد می خواهد داشته باشد‪ ،‬هستند مثل‪:‬‬ ‫معرفی کردن خود به دیگران‪ ،‬شروع یا باقی ماندن در گفتگو‪ ،‬سوال کردن و یا پاسخ دادن‪ ،‬بلند خواندن در کالس‪ ،‬صحبت‬ ‫با تلفن‬ ‫‪ ‬مشکل در فعالیت های روزانه باعث ایجاد محدودیت در مشارکت می شود (مثل محدودیت در توانایی‬ ‫مشارکت در فعالیت های اجتماعی)‬ ‫‪ ‬اگر کودکان محدودیت در ارتباط را تجربه کنند (مثل مشکل در بلند خواندن سر کالس)‪ ،‬محدودیت‬ ‫های گسترده تری را در توانایی مشارکت در زندگی تجربه می کنند‪.‬‬ ‫‪ ‬مشارکت به معنای راه هایی است که فرد از ایفای نقش خود در زندگی اجتماعی لذت می‬ ‫برد مثل دانش آموز بودن‪ ،‬یک دوست بودن و ‪...‬‬ ‫‪30‬‬ ‫توصیف لکنت بر مبنای چارچوب بین المللی عملکرد‪ ،‬ناتوانی و‬ ‫سالمتی )‪(ICF‬‬ ‫فاکتورهای زمینه ای فردی و محیطی‬ ‫‪ ‬جز آخر ‪ ،ICF‬فاکتورهای فردی و محیطی که تجربه ی افراد از زندگی روزمره شان را تحت تاثیر قرار می‬ ‫دهد‪ ،‬توصیف می کند‬ ‫‪ ‬این فاکتورها‪ ،‬به توضیح اینکه چرا افراد با یک اختالل مشابه تجارب متفاوتی را می توانند داشته باشند‪،‬‬ ‫کمک می کند‬ ‫‪ ‬یا چرا بعضی افراد دارای لکنت توسط مشکل گفتاریشان محدود نمی شوند در حالیکه سایرین محدود می شوند‬ ‫‪ ‬تجربه ی گوینده از لکنت به میزان زیادی تحت تاثیر فاکتورهای زمینه ای است‬ ‫‪31‬‬ ‫توصیف لکنت بر مبنای چارچوب بین المللی عملکرد‪ ،‬ناتوانی و‬ ‫سالمتی )‪(ICF‬‬ ‫فاکتورهای زمینه ای فردی‬ ‫شامل‬ ‫واکنش عاطفی‪ :‬احساسات‪ ،‬هیجانات‪ ،‬نگرش ها‬ ‫واکنش رفتاری‪ :‬عملی که فرد در واکنش به لکنت انجام می دهد (اجتناب‪ ،‬تنش‪ ،‬تقال)‬ ‫واکنش شناختی‪ :‬فرایندهای فکری‪ ،‬قضاوت در مورد خود (خودارزشیابی)‬ ‫فاکتورهای زمینه ای محیطی‬ ‫شامل‬ ‫سیستم های حمایتی گوینده (شامل اعضای خانواده و درمانگر)‬ ‫واکنش های دیگران (شامل تجارب منفی مثل مورد تمسخر قرار گرفتن توسط همساالن)‬ ‫موقعیت های گفتاری که می تواند تسهیل گر یا مانع باشد‬  ‫شروع لکنت‬ ‫‪32‬‬ ‫‪‬لکنت رشدی‪ :‬لکنتی که در دوران کودکی و در سنین فراگیری زبان آغاز می شود‪.‬‬ ‫شروع آن تدریجی یا ناگهانی است‪:‬‬ ‫تدریجی‪ :‬لکنت رشدی معموال با شروع تدریجی تکرارها و کشیده گویی در سنینی که کودک در حال‬ ‫یادگیری صحبت کردن است‪ ،‬آغاز می شود‬ ‫ناگهانی‪ :‬گاهی لکنت رشدی به صورت ناگهانی آغاز می شود که همراه با مقداری تنش فیزیکی حین لکنت‬ ‫می باشد‬ ‫‪ ‬در برخی کودکان‪ ،‬وقتی لکنت شروع می شود‪ ،‬ممکن است بروز آن گهگاهی اتفاق بیافتد و برخی از‬ ‫روزها یا هفته ها ظاهر شود و سپس محو شود و یا ممکن است بعد از چند ماه ناپدید شود‪ :‬بهبودی‬ ‫خود به خودی‬ ‫‪ ‬گاهی نیز لکنت از زمان آغازش برای همیشه باقی می ماند‪ :‬لکنت ماندگار‬  ‫شروع لکنت‬ ‫‪33‬‬ ‫‪ ‬محققان توافق دارند شروع لکنت رشدی ممکن است در هر زمانی از دوران کودکی‪ ،‬از شروع عبارات‬ ‫چندکلمه ای (حول و حوش ‪ 18‬ماهگی) تا حدود ‪ 11‬تا ‪ 12‬سالگی‪ ،‬رخ دهد اما معموال شروع لکنت بین‬ ‫سن های ‪ 2‬تا ‪ 5‬سالگی است‪.‬‬ ‫بر اساس سن شروع لکنت‪ ،‬می توان استنباط کرد لکنت یک اختالل ساده از ساخت و ترکیب صدا نیست‬ ‫بلکه مشکلی مرتبط با کاربرد زبان بیانی برای ارتباط است‪.‬‬  ‫شیوع لکنت‬ ‫‪34‬‬ ‫‪ ‬شیوع لکنت در جوامع مختلف متفاوت است‬ ‫‪ ‬بر اساس گزارش مطالعه مرکز ملی سالمت امریکا (‪ ،)2002‬لکنت سومین اختالل رشدی شایع از‬ ‫بین اختالالت تکاملی است‬ ‫‪ ‬در آمریکا و بریتانیا حدود ‪ 1‬درصد جامعه دارای لکنت هستند‬ ‫‪ ‬در کودکان پیش دبستانی ‪ 3‬تا ‪ 5‬درصد‪ ،‬در کودکان ‪ 6‬تا ‪ 10‬ساله حدود ‪1‬تا ‪ 1/5‬درصد‪ ،‬در بالغین و‬ ‫بزرگساالن کمتر از ‪ 1‬درصد شیوع دارد‪ :‬بعد از بلوغ‪ ،‬شیوع لکنت کاهش می یابد‬ ‫‪ ‬گزارش شیوع لکنت در ایران نشان می دهد لکنت ‪ 9‬درصد اختالالت گفتاری را شامل می شود‬ ‫‪35‬‬ ‫آیا تمام فرهنگها لکنت دارند؟‬ ‫‪‬لکنت در تمام بخشهای دنیا و تمام فرهنگها و نژاده ها وجود دارد و ارتباطی با‬ ‫حرفه‪ ،‬هوش و درآمد ندارد‪.‬‬ ‫‪‬در هر دو جنس‪ ،‬تمام سنین از خردسالی تا بزرگسالی را تحت تاثیر قرار میدهد‪.‬‬ ‫‪Tabassom Azimi, Ph.D. in speech therapy‬‬  ‫بهبودی بدون درمان‪ ،‬خود به خودی‪ ،‬طبیعی‬ ‫‪36‬‬ ‫‪ ‬چرا برخی کودکان بدون درمان‪ ،‬به صورت طبیعی بهبود می یابند؟‬ ‫‪ ‬تحقیقات نشان داده که میزان بهبودی خود به خودی بین ‪ 20‬تا ‪ 80‬درصد متغیر است‬ ‫‪ ‬عوامل موثر بر بهبودی خود به خودی‪:‬‬ ‫صحبت کردن به شیوه آرام‬ ‫داشتن سیستم حرکتی گفتار ثابت‬ ‫وجود مادری که بتواند از شیوه تعامل غیر مستقیم جمالت ساده با شیوه صحیح را در ارتباط با کودک به کار برد‬ ‫راست دست بودن‬ ‫شدت کم لکنت‬ ‫داشتن اقوامی که بهبودی خود به خودی داشتند و یا نبود فرد مبتال به لکنت در خویشاوندان‬ ‫توانایی کافی در مهارت های واج شناسی‪ ،‬زبان و غیر کالمی‬ ‫مونث بودن‬  ‫بهبودی بدون درمان‪ ،‬خود به خودی‪ ،‬طبیعی‬ ‫‪37‬‬ ‫‪ ‬قوی ترین عوامل مرتبط با بهبودی خود به خودی‪:‬‬ ‫داشتن مهارت واج شناسی خوب‪،‬‬ ‫مونث بودن‪،‬‬ ‫داشتن خویشاوندان دارای لکنت که بهبودی خود به خودی باالیی داشتند‬  ‫نسبت جنسی در لکنت‬ ‫‪38‬‬ ‫‪ ‬بسیاری از مطالعات نسبت ‪ 3‬به ‪ ،1‬پسران بر دختران را گزارش کردند؛ این نسبت در سنین اولیه شروع لکنت‬ ‫‪ 1‬به ‪ 1‬و برابر است‪.‬‬ ‫‪ ‬شواهد نشان می دهد با افزایش سن‪ ،‬این نسبت بیشتر می شود‬ ‫بالد استین‪ :‬نسبت لکنت در پسر نسبت به دختر در کالس اول‪ 3 ،‬به ‪ ،1‬کالس پنجم‪ 5 ،‬به ‪ 1‬بود‪.‬‬ ‫‪ ‬برخی داده ها نشان می دهد لکنت در دختران کمی زودتر شروع شده و بهبودی نیز زودتر حاصل می شود‪.‬‬ ‫‪ ‬دخترانی که بهبودی خود به خودی کمی دارند‪ ،‬احتماال‬ ‫لکنت قوی تری از اقوام خود به ارث برده اند‬ ‫فشار محیطی بیشتری داشتند‬ ‫فاکتورهای بهبودی خود به خودی کمتری داشته باشند‬  ‫پیش بینی‪ ،‬ثبات و تطابق در لکنت‬ ‫‪39‬‬ ‫پیش بینی‬ ‫‪ ‬وقتی از افراد دارای لکنت خواسته شود متنی را بلند بخوانند‪ ،‬بسیاری از آنها می توانند پیش بینی کنند‬ ‫روی کدام کلمات لکنت می کنند‬ ‫ثبات‬ ‫‪ ‬وقتی فرد دارای لکنت چندین بار از روی یک متن بلند بخواند‪ ،‬در هر بار‪ ،‬تمایل به لکنت روی همان‬ ‫کلمات قبلی لکنت شده‪ ،‬بیشتر است‬ ‫تطابق‬ ‫‪ ‬وقتی فرد دارای لکنت از روی یک متن چندین مرتبه بلند بخواند‪ ،‬لکنتشان معموال در ‪ 6‬مرتبه خواندن‪،‬‬ ‫رو به کاهش می گذارد‬ ‫‪ ‬بر اساس این سه ویژگی‪ ،‬لکنت یک اختالل نروفیزیولوژیکال ساده نیست بلکه حاکی از ویژگی های‬ ‫رفتاری یاد گرفته شده نیز است (رفتار اکتسابی)‬  ‫عوامل زبانی در لکنت‬ ‫‪40‬‬ ‫▪ براون بیان کرد که بزرگساالن دارای لکنت بیشتر روی‬ ‫✓ همخوان ها‪ ،‬صداهایی در موقعیت ابتدایی کلمه‪ ،‬گفتار متنی (نه کلمات منفرد)‪ ،‬اسامی‪ ،‬افعال‪ ،‬صفات و‬ ‫قید ها در مقابل کلمات دستوری‪ ،‬کلمات طوالنی تر‪ ،‬کلمات آغازین جمله‪ ،‬هجاهای استرس دار‬ ‫‪ ‬لکنت کودکان دارای لکنت در سالهای اول مدرسه‪ ،‬از همان الگوی زبانی بزرگساالن پیروی می کند اما‬ ‫در کودکان پیش دبستانی متفاوت است‬ ‫‪ ‬لکنت در کودکان پیش دبستانی و کوچک‪:‬‬ ‫✓ بر روی کلمات دستوری بیشتر است تا اسامی‪ ،‬افعال‪ ،‬صفات و قیود‬ ‫✓ لکنت به صورت تکرار‪ ،‬کشیده گویی و گیر روی صدا نیست بلکه به صورت تکرار بخشی از کلمه و‬ ‫کلمات تک هجایی در موقعیت ابتدایی جمله اتفاق می افتد‬  ‫شرایط به وجود آورنده روانی گفتار‬ ‫‪41‬‬ ‫شرایطی که در آن لکنت کاهش یا از بین می رود‪:‬‬ ‫‪ ‬صحبت در تنهایی‬ ‫‪ ‬صحبت در آسایش و راحتی‬ ‫‪ ‬همخوانی با گوینده دیگر‬ ‫‪ ‬صحبت با حیوانات یا کودکان‬ ‫‪ ‬خواندن ریتمیک یا آواز خوانی‬ ‫‪ ‬صحبت با لهجه های مختلف‬ ‫‪ ‬صحبت به شیوه گفتار کشیده و آرام‬ ‫‪ ‬صحبت تحت شرایط ‪auditory-masking‬‬ ‫‪ ‬صحبت با دستگاه )‪delayed auditory feedback (DAF‬‬ ‫‪ ‬گفتار سایه ای )‪(Shadowing speech‬‬ ‫‪ ‬صحبت در شرایطی که تشویق به گفتار روان می شوند‬ ‫‪42‬‬ ‫شرایط به وجود آورنده روانی گفتار‬ ‫علت‪:‬‬ ‫‪ ‬پیشنهاد می شود در شرایطی که بار‪/‬تقاضای کنترل حرکتی گفتار و فرمول سازی زبانی کم شود‪ ،‬لکنت‬ ‫کاهش می یابد‬ ‫‪ ‬مثال‬ ‫✓ صحبت کردن به صورت ریتمیک‪ ،‬موجب کاهش تقاضا در سیستم زبانی و سیستم حرکتی برای‬ ‫تولید نوای گفتار می شود‬ ‫✓ آرام صحبت کردن موجب کاهش تقاضا در فرمول سازی زبانی و هماهنگی حرکتی تولید می شود‬ ‫‪Tabassom Azimi, Ph.D. in speech therapy‬‬ ‫‪43‬‬ ‫خالصه معرفی لکنت و ویژگی های آن‬ ‫لکنت در همه فرهنگ ها ظاهر می شود و حداقل ‪ 40‬قرن است که برای بشر یک مشکل به‬ ‫‪.1‬‬ ‫حساب می آید‪.‬‬ ‫لکنت در کودکی آغاز شده و معموال با رشد کودک تا بزرگسالی شدیدتر می شود مگر اینکه با یا‬ ‫‪.2‬‬ ‫بدون درمان رسمی بهبود یابد‬ ‫رفتارهای اصلی لکنت تکرار‪ ،‬کشیده گویی و قفل ها هستند‪.‬رفتارهای ثانویه نتیجه تالش برای‬ ‫‪.3‬‬ ‫رهایی یا اجتناب از رفتارهای اصلی است و شامل رفتارهای همراه فیزیکی لکنت مانند پلک‬ ‫زدن یا رفتارهای همراه کالمی مانند جانشینی کلمه است‪.‬‬ ‫احساسات و نگرش نیز می تواند اجزا مهمی از لکنت باشد که واکنش احساسی فرد دارای‬ ‫‪.4‬‬ ‫لکنت را نسبت به تجربه شکست در صحبت کردن و نسبت به پاسخ شنوندگان به لکنتش‬ ‫منعکس می کند‪.‬احساسات‪ ،‬واکنش های عاطفی سریعی هستند و شامل ترس‪،‬‬ ‫خجالت و شرمندگی می شود‪.‬نگرش ها به آرامی از تجربیات منفی تکراری مرتبط با‬ ‫لکنت شکل می گیرد‪.‬برای مثال‪ ،‬باور فرد دارای لکنت این است که شنوندگان هنگام لکنت‬ ‫او‪ ،‬فکر می کنند او احمق است‪.‬‬ ‫‪Tabassom Azimi, Ph.D. in speech therapy‬‬ ‫‪44‬‬ ‫خالصه معرفی لکنت و ویژگی های آن‬ ‫لکنت بین ‪ 18‬ماهگی تا بلوغ آغاز می شود اما اغلب بین ‪ 2‬تا ‪ 5‬سالگی و دقیقا پس از ‪3‬‬ ‫‪.5‬‬ ‫سالگی آغاز می شود‪.‬ممکن است اولین ظهور آن افزایش تدریجی در تکرارهای ساده کلمات و‬ ‫صداها باشد یا شروع ناگهانی تکرارهای چندگانه که گاهی با کشیده گویی و قفل نیز همراه‬ ‫است‪.‬‬ ‫شیوع لکنت حدود ‪ 1‬درصد است‪.‬بروز آن حدود ‪ 5‬درصد است‪.‬میزان بهبودی بدون درمان حرفه‬ ‫‪.6‬‬ ‫ای حدود ‪ 75‬درصد است‪.‬نسبت مرد به زن در کودکان مدرسه رو و بزرگساالن حدود ‪ 1:3‬است‬ ‫اما در کودکان بسیار خردسال که تازه شروع به لکنت کرده اند‪ ،‬نزدیک به ‪ 1:1‬است‪.‬بیشتر‬ ‫دختران در اوایل کودکی بهبود می یابند که نسبت مردان دارای لکنت پس از سنین پیش‬ ‫دبستانی افزایش می یابد‪.‬‬ ‫بیشتر افرادی که لکنت می کنند می توانند کلماتی که در یک متن بر روی آنها لکنت خواهند‬ ‫‪.7‬‬ ‫کرد‪ ،‬پیش بینی کنند (انتظار)‪.‬و اغلب تمایل دارند بر روی بسیاری از کلمات یکسان در هر بار‬ ‫خواندن همان متن‪ ،‬لکنت کنند (ثبات)‪.‬بسیاری از آنها که یک متن را چندین مرتبه می خوانند‪،‬‬ ‫بسامد لکنتشان کاهش می یابد (تطابق)‪.‬‬ ‫‪Tabassom Azimi, Ph.D. in speech therapy‬‬ ‫‪45‬‬ ‫خالصه معرفی لکنت و ویژگی های آن‬ ‫لکنت در بافت های دستوری مشخص با بسامد بیشتری رخ می دهد‪.‬ماهیت این بافتهای‬ ‫‪.8‬‬ ‫دستوری تا حدودی در بزرگساالن و کودکان متفاوت است‪.‬‬ ‫‪.9‬شرایط مختلفی بسامد لکنت را کاهش می دهد مانند تغییر در الگوی گفتاری یا کاهش فشار‬ ‫ارتباطی‪.‬این مکانیسم از طریق کاهش تقاضا بر کنترل حرکتی گفتار اتفاق می افتد‪.‬‬ ‫‪Tabassom Azimi, Ph.D. in speech therapy‬‬ ‫‪46‬‬ ‫بحث کنید‬ ‫چه چیز ممکن است رفتارهای اصلی لکنت کودکان را از تکرار به کشیده گویی و به قفل تغییر‬ ‫‪.1‬‬ ‫دهد؟‬ ‫برخی از احساسات و نگرش هایی که افراد دارای لکنت ممکن است داشته باشند چیست و‬ ‫‪.2‬‬ ‫منشا آن ها چیست؟ آیا افراد غیر لکنتی هم ممکن است چنین نگرش هایی داشته باشند؟‬ ‫چرا ممکن است نسبت افراد دارای لکنت مرد به زن تغییر یابد؟‬ ‫‪.3‬‬ ‫به چه روش هایی لکنت تغییر می کند؟‬ ‫‪.4‬‬ ‫‪Tabassom Azimi, Ph.D. in speech therapy‬‬ ‫عوامل موثر در شکل گیری لکنت‬ ‫علت شناسی لکنت‬ ‫‪48‬‬ ‫عوامل ذاتی و اساسی در لکنت‬ ‫عوامل وراثتی‬ ‫‪ ‬یک واقعیت مهم این است که لکنت در خانواده ها از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود‬ ‫‪ ‬محققان توافق دارند که لکنت می تواند به ارث برسد‪ :‬بسیاری از افراد دارای لکنت یک یا هر‬ ‫دو والدشان‪ ،‬در ژن هاشان تمایلی به لکنت وجود دارد‬ ‫‪ ‬اما لکنت در نتیجه فعالیت توامان و همزمان وراثت و محیط است‬ ‫‪ ‬سه رویکرد مطالعه وراثت و لکنت‪:‬‬ ‫مطالعات خانواده‬ ‫مطالعات دوقلوها‬ ‫مطالعات فرزند خواندگی‬ ‫‪ ‬این روش ها شواهدی فراهم می کند که لکنت در بسیاری از افراد وابسته به وراثت است‬ ‫‪Tabassom Azimi, Ph.D. in speech therapy‬‬ ‫‪49‬‬ ‫مطالعات خانواده‬ ‫‪‬بررسی شجره نامه و تعداد خویشاوندان مبتال به لکنت و همچنین الگوی لکنت افراد‬ ‫دارای لکنت در مقایسه با افراد بدون لکنت‬ ‫‪ ‬بر اساس مطالعات خانواده‪ ،‬مردان بیشتر در خطر بروز لکنت باثبات و مداوم هستند‬ ‫در حالی که زنان راحت تر از لکنت بهبود می یابند‪.‬‬ ‫‪ ‬برخی شواهد نشان می دهد ممکن است بیش از یک ژن‪ ،‬در لکنت باثبات درگیر باشد‬ ‫‪ ‬همچنین ممکن است یک ژن دیگر از بهبودی طبیعی جلوگیری کرده یا آن را تسهیل‬ ‫کند‬ ‫‪Tabassom Azimi, Ph.D. in speech therapy‬‬ ‫‪50‬‬ ‫مطالعات دوقلوها‬ ‫‪ ‬دوقلوهای همسان ژن های کامال یکسانی دارند اما در دوقلوهای غیرهمسان تنها ‪ 25‬درصد ژن ها‬ ‫مشترک و یکسان است‪ :‬پس شباهت بیشتر در صفات دو قلوهای همسان وابسته به وراثت است‬ ‫‪ ‬دو یافته عمده در مطالعات دوقلویی در لکنت‪:‬‬ ‫‪.1‬در مقایسه با دوقلوهای غیرهمسان ولی هم جنس‪ ،‬دوقلوهای همسان تطابق بیشتری در لکنت نشان می دهند (اگر یکی از قل‬ ‫ها لکنت کند دیگری هم لکنت می کند)‬ ‫‪.2‬با وجود سازش بیشتر بین دوقلوهای همسان‪ ،‬هنوز دوقلوهای همسان زیادی وجود دارند که یکی لکنت می کند دیگری خیر‬ ‫(ناسازگاری)‬ ‫بنابراین‬ ‫‪ ‬ژن ها به تنهایی عمل نمی کنند‪ ،‬محیط باید با ژن ها برای ایجاد رفتار تعامل کند‬ ‫‪ ‬حتی در دوقلوها‪ ،‬محیط (هم قبل تولد و هم بعد از تولد) ممکن است مشابه نباشد‬ ‫‪51‬‬ ‫مطالعات فرزند خواندگی‬ ‫‪ ‬یکی از قدرتمند ترین روشها برای بررسی میزان مشارکت ژن و محیط در لکنت‪ ،‬بررسی خانواده افراد‬ ‫دارای لکنتی است که بالفاصله بعد از تولد به فرزند خواندگی انتخاب شدند‬ ‫‪ ‬وقوع بیشتر لکنت در خویشاوندان زیستی افراد دارای لکنت به فرزند خواندگی پذیرفته شده حاکی از‬ ‫نقش بیشتر وراثت و وقوع بیشتر لکنت در خویشاوندان بعدی غیر زیستی‪ ،‬حاکی از نقش بیشتر محیط‬ ‫نسبت به ژنتیک است‬ ‫‪ ‬نتیجه مطالعه ای نشان داد اگرچه وراثت و محیط هر دو در وقوع لکنت نقش دارند انتقال موروثی نقش‬ ‫پررنگ تری دارد‬  ‫خالصه ای از عوامل انتقال موروثی در لکنت‬ ‫‪52‬‬ ‫مفاهیم عمده بالینی‬ ‫یافته های مهم‬ ‫حوزه مورد‬ ‫توجه‬ ‫باید به والدین گفته شود که لکنت اغلب‬ ‫‪ -‬به نظر می رسد لکنت در موارد زیادی به ارث می رسد‪.‬‬ ‫مطالعات خانواده‬ ‫وراثتی است نه اینکه نتیجه رفتار‬ ‫ممکن است یک ژن منفرد برای لکنت ناپایدار وجود داشته‬ ‫والدینی آنها باشد‬ ‫باشد و آن ژن برای تبدیل شدن به لکنت باثبات‪ ،‬با ژن های‬ ‫پیش بینی بهبودی از مشکل در‬ ‫دیگر ترکیب شوند‬ ‫شرایطی که ‪ 4‬مورد از عوامل بهبودی‬ ‫‪ -‬نسبت جنسی در شروع تقریبا برابر است (کمتر از ‪ 1‬به ‪،)2‬‬ ‫وجود داشته باشد‪ ،‬افزایش می یابد‬ ‫زنان به احتمال زیاد در طول ‪ 2‬سال بهبود می یابند که نسبت‬ ‫را به ‪ 1‬به ‪ 2‬در سالعای اولیه مدرسه تبدیل می کند‬ ‫‪ -‬عوامل پیش بینی کننده بهبودی‪ :‬مونث بودن‪ ،‬نداشتن عضوی‬ ‫از خانواده که لکنت داشته یا اینکه لکنت ناپایدار داشته‪،‬‬ ‫شروع زود هنگام لکنت (قبل از ‪ 3‬سالگی) و توانایی های‬ ‫زبانی‪ ،‬واج شناختی و غیر کالمی خوب‬ ‫عوامل ژنتیکی و محیطی هر دو مهم اند‬ ‫‪ -‬سازگاری بیشتری بین دوقلوهای همسان در مقایسه با‬ ‫مطالعات دوقلوها‬ ‫بنابراین محیط خانه کودک ممکن است بر‬ ‫غیرهمسان وجود دارد‬ ‫روی وقوع لکنت و بهبودی آن تاثیر بگذارد‬ ‫‪ -‬به نظر می رسد حداقل دو سوم از تاثیر بر روی وقوع لکنت‪،‬‬ ‫مربوط به ژن هاست و یک سوم یا کمتر‪ ،‬مربوط به عوامل‬ ‫محیطی است‬  ‫‪53‬‬ ‫مفاهیم عمده بالینی‬ ‫یافته های مهم‬ ‫حوزه مورد توجه‬ ‫وجود بستگانی که لکنت می کنند دلیل بر این‬ ‫‪ -‬اگرچه وراثت و محیط هر دو در وقوع لکنت نقش‬ ‫مطالعات فرزند‬ ‫نمی شود که یک کودک لکنت کند‬ ‫دارند انتقال موروثی نقش پررنگ تری دارد‬ ‫خواندگی‬ ‫‪ -‬این مطالعات شواهدی در مورد اهمیت عوامل‬ ‫ژنتیکی و محیطی فراهم می کنند‬ ‫‪ -‬ژن های مرتبط با لکنت در کروموزوم های ‪- ،9 ،7 ،1‬تحقیقات در حال مشخص کردن ژن های مرتبط‬ ‫ژن ها‬ ‫با لکنت هستند‪.‬این موضوع منجر به تشخیص‬ ‫‪ 18 ،16 ،15 ،13 ،12‬یافت شدند‬ ‫زودتر و درمان پیشگیرانه شود‪.‬همچنین حمایتی‬ ‫‪ -‬هم لکنت مقاوم و هم لکنت بهبود یافته با‬ ‫کرموزوم ‪ 9‬مرتبط است اما لکنت مقاوم به تنهایی برا والدین فراهم می کند در این جهت که آنها‬ ‫موجب لکنت کودکشان نبودند‪.‬‬ ‫با کروموزوم ‪ 15‬مرتبط است‬ ‫خانواده هایی که از انتقال ژن لکنت احساس‬ ‫‪ -‬مطالعات در گروه های فرهنگی مختلف مشخص‬ ‫گناه می کنند باید بدانند که آنها صفت های‬ ‫کرد که کروموزوم ‪ 12‬به طرز چشمگیری با لکنت‬ ‫بسیار مطلوب را نیز منتقل کردند‪.‬‬ ‫در ارتباط است‪.‬‬  ‫عوامل مادرزادی و اوایل کودکی‬ ‫‪54‬‬ ‫)‪(congenital and early childhood factors‬‬ ‫‪ ‬عوامل مادرزادی مانند ضربه فیزیکی یا فیزیولوژیکی به هنگام تولد یا نزدیک آن‪،‬‬ ‫‪ ‬عوامل مرتبط با اوایل کودکی مانند ضربه به سر‪ ،‬ترس شدید‪ ،‬آسیب مغزی‬ ‫‪ ‬مطالعه بر روی افراد دارای لکنت بدون سابقه خانوادگی لکنت نشان داد که این گروه سابقه‬ ‫بیماری های عفونی‪ ،‬آنوکسی (نبود اکسیژن) در هنگام تولد‪ ،‬جراحی در کودکی‪ ،‬آسیب به‬ ‫سر‪ ،‬فلج مغزی ضعیف‪ ،‬عقب ماندگی خفیف‪ ،‬و ترس شدید پیش از وقوع لکنت را بیشتر‬ ‫داشتند‪.‬‬ ‫‪ ‬افرادی که سابقه خانوادگی لکنت داشتند در مقایسه با کسانی که این سابقه را نداشتند‪،‬‬ ‫کشیده گویی و قفل های بی صدای بیشتری در لکنت‪ ،‬و سرعت آرام تری در گفتار روان نشان‬ ‫می دادند‪.‬‬ ‫‪ ‬به طور کلی پیش زمینه برای وقوع لکنت نه تنها از طریق انتقال موروثی ژنتیک به وجود می آید‬ ‫بلکه ممکن است از طریق عوامل مادرزادی نیز ایجاد شود پس استفاده از واژه «پیش زمینه‬ ‫اساسی» مناسب تر است‪.‬‬  ‫‪55‬‬ ‫مفاهیم عمده بالینی‬ ‫یافته های مهم‬ ‫حوزه مورد توجه‬ ‫نباید فرض شود که انتقال وراثتی تنها دلیل‬ ‫عوامل مادرزادی و ‪ -‬در بین افراد دارای لکنت‪ 40 ،‬تا ‪ 70‬درصد سابقه‬ ‫لکنت است‪.‬درمانگران باید از خانواده درباره‬ ‫خانوادگی لکنت ندارند‬ ‫اوایل کودکی‬ ‫تجارب کودک و رویداهایی که نزدیک به زمان‬ ‫‪ -‬شروع لکنت خصوصا در موادری که سابقه‬ ‫شروع لکنت بوده‪ ،‬سوال بپرسند‬ ‫خانوادگی ندارند‪ ،‬با عواملی چون آسیب مغزی‬ ‫درمانگر باید آگاه باشد که یکی از اهداف‬ ‫قبل یا بالفاصله پس از تولد‪ ،‬تولد زودرس‪،‬‬ ‫بررسی سبب شناسی لکنت‪ ،‬تسکین یافتن‬ ‫جراحی‪ ،‬آسیب به سر‪ ،‬عقب ماندگی ذهنی‪ ،‬و‬ ‫احساس گناه والدین است‪.‬نظرات درباره علت‬ ‫ترس شدید مرتبط است‪.‬‬ ‫باید به صورت تجربی و بدون مقصر دانستن‬ ‫‪ -‬شواهد نشان می دهد افرادی که در سابقه‬ ‫خانواده بیان شوند‪.‬‬ ‫خانوادگی شان لکنت وجود دارد‪ ،‬شواهد‬ ‫بیشتری از بی ثباتی عصبی‪-‬حرکتی نشان می‬ ‫دهند‬ ‫‪56‬‬ ‫ساختار و عملکرد مغز‬ ‫‪ ‬چه لکنت در اثر عوامل وراثتی باشد و چه بر اثر آسیب مغزی اولیه یا دیگر آسیبها‪ ،‬به نظر می رسد احتماال ساختارها و عملکرد‬ ‫در سیستم عصبی آنها متفاوت یا نابهنجار باشد‬ ‫تفاوتهای ساختاری‬ ‫✓ در افراد دارای لکنت مناطق حسی (ذخیره بازنمایی واج شناختی) و مناطق حرکتی نیمکره چپ به شکل متفاوتی رشد یافته‬ ‫است‪.‬همچنین تراکم مسیرهای ماده سفیدی که اطالعات را از مناطق حسی به حرکتی نیمکره چپ می برند‪ ،‬کمتر بود‪.‬‬ ‫✓ در مقابل همان مسیرها در نیمکره راست آنها‪ ،‬متراکم تر است‪.‬‬ ‫✓ به نظر می رسد نیمکره راست برخی عملکردهای نیمکره چپ را به عهده گرفته است‬ ‫✓ فاکس و همکاران (‪ :)2008‬اصلی ترین تفاوت افراد دارای‬ ‫لکنت و بدون لکنت‪ ،‬در مسیرهای رشته ای نیمکره چپ است‬ ‫که بین قشر آهیانه تحتانی (یکپارچگی حسی) با قشر‬ ‫پیشانی شکمی ( طرح ریزی حرکتی) ارتباط برقرار می کند‬ ‫‪57‬‬ ‫ساختار و عملکرد مغز‬ ‫تفاوتهای عملکردی‬ ‫✓ در افراد دارای لکنت هم در حین گفتار روان و هم گفتار لکنتی‪ ،‬فعالیت نیمکره راست در مقایسه با‬ ‫چپ بیشتر است‬ ‫✓ فعالیت نیمکره راست در افراد دارای لکنت اغلب در همان نواحی می باشد که موازی (هومولوگ) با‬ ‫نواحی بیشتر فعال شده در نیمکره چپ گویندگان روان است‪.‬‬ ‫✓ نتایج مطالعات بعد از درمان نشان داد که آن نواحی از نیمکره چپ که قبال کم کار شده بودند دوباره‬ ‫فعال شدند و فعالیت مناطق نیمکره راست نیز کمتر و طبیعی شده بود‪.‬‬ ‫‪L‬‬ ‫‪L‬‬ ‫‪R‬‬ ‫‪R‬‬  ‫مفاهیم عمده بالینی‬ ‫یافته های مهم‬ ‫حوزه مورد‬ ‫توجه‬ ‫‪58‬‬ ‫شواهدی وجود دارد که نشان می دهد‬ ‫‪ -‬افراد دارای لکنت )‪ (PWS‬فعالیت بیشتر در نیمکره راست در‬ ‫مطالعات ‪EEG‬‬ ‫درمان‪ ،‬با فعالیت بیشتر نیمکره چپ حین‬ ‫همان مناطقی که در نیمکره چپ افراد بدون لکنت فعال‬ ‫صحبت همراه است‪.‬داللت هایی بر‬ ‫است‪ ،‬نشان دادند ‪.‬‬ ‫(الکترو‬ ‫تغییرات نورولوژیک وجود دارد که با‬ ‫‪ -‬فعالیت نیمکره چپ در ‪ PWS‬بعد از درمان‪ ،‬بیشتر می شود‪.‬‬ ‫آنسفالوگرافی)‬ ‫پیشرفت در روانی گفتار مرتبط است‪.‬‬ ‫همانند باال‪ ،‬شواهدی وجود دارد که‬ ‫‪ PWS‬تفاوت های زیر را نسبت به افراد بدون لکنت نشان می‬ ‫‪-‬‬ ‫مطالعات‬ ‫پیشرفت در روانی گفتار همراه با افزایش‬ ‫دهند‪:‬‬ ‫تصویربرداری مغز‬ ‫فعالیت نیمکره چپ و کاهش فعالیت‬ ‫فعالیت بیشتر بسیاری از مناطق نیمکره راست در حین‬ ‫ ‬ ‫با استفاده از‬ ‫نیمکره راست است‪.‬‬ ‫صحبت کردن خصوصا لحظات وقوع لکنت‬ ‫‪ ،PET ،MRI‬و‬ ‫درمان هایی که مراجعین را برای کنترل‬ ‫کاهش فعالیت قشر شنیداری چپ حین لکنت‬ ‫ ‬ ‫تکنیک های‬ ‫دقیق گفتارشان ترغیب می کنند‪ ،‬ممکن‬ ‫قرینگی نابهنجار در پالنوم تمپورال (بخشی از منطقه ورنیکه)‬ ‫ ‬ ‫مدرن‬ ‫است نیمکره چپ را درگیر کنند‪.‬‬ ‫در ‪PWS‬‬ ‫فیبرهای کم تراکم در مسیرهای ماده سفید اپرکولوم چپ که‬ ‫ ‬ ‫به نظر می رسد مناطق حسی‪ ،‬طرح ریزی و مناطق حرکتی‬ ‫را به هم متصل می کند‪.‬‬ ‫پس از اینکه روانی موقت یا بلند مدت کسب شد‪ ،‬فعالیت‬ ‫ ‬ ‫نیمکره راست کاهش یافته و مناطق گفتاری‪ ،‬زبانی و‬ ‫‪Tabassom Azimi, Ph.D. in speech therapy‬‬ ‫شنیداری نیمکره چپ فعال می شود‪.‬‬  ‫پردازش حسی‪-‬شنیداری )‪(auditory processing‬‬ ‫‪59‬‬ ‫‪ ‬بسیاری از مطالعات نشان دادند که مناطق قشر شنیداری در حین لکنت‪ ،‬فعالیت کمتری دارند‬ ‫‪ ‬برخی مطالعات نیز ناهنجاری ساختاری در قشر شنیداری را گزارش کردند‬ ‫‪ ‬با توجه به اینکه گایروس تمپورال فوقانی شامل سیستم هایی است که در طرح ریزی واجی گفته ها و درک گفتار مهم‬ ‫هستند‪ ،‬ناهنجاری در این مناطق احتماال عالوه بر روانی تولید گفتار‪ ،‬بر دقت درک گفتار نیز تاثیر می گذارد‪.‬‬ ‫‪ ‬نتایج عملکرد ‪ PWS‬در تستهای پردازش شنیداری مرکزی نشان داد آنها در پردازش سیگنالهای شنیداری ضعیف تر از‬ ‫افراد بدون لکنت هستند‪:‬‬ ‫دقت کمتری در تشخیص کلمات و جمالت در موقعیت های پر سر و صدا دارند‬ ‫در قضاوت در مورد مدت زمان صدا ها ضعیف تر هستند‪.‬‬ ‫‪ ‬وجود نقایص یا ناهنجاری در نواحی پردازش شنیداری مغز ‪ ،PWS‬علت نمرات ضعیف تر در تست های پردازش‬ ‫شنیداری مرکزی هستند‪.‬‬ ‫‪ ‬با توجه به اینکه یافته های متناقضی در این زمینه گزارش شده می توان گفت زیرگروهی از لکنت با ناهنجاری در قشر‬ ‫شنیداری وجود دارد که چنین پاسخ های ناهنجاری در تست های پردازش شنیداری مرکزی می دهند‪.‬‬  ‫آزمون های شنیداری دو گوشی‬ ‫‪60‬‬ ‫)‪(dichotic listening tests‬‬ ‫‪ ‬آزمون دو گوشی شامل ارائه همزمان دو هجای متفاوت (مانند «با» و «دا»)به صورت دوگوشی‪،‬‬ ‫هر گوش یک هجای متفاوت‪ ،‬است‬ ‫‪ ‬شنوندگان باید گزارش کنند چه سیالبی شنیده اند‬ ‫‪ ‬با توجه به اینکه اعصاب شنوایی اطالعات هر گوش را بیشتر به نیمکره مقابل می برند‪ ،‬این روش‬ ‫برای ارزیابی تفاوت های برتری طرفی بین دو گروه دارای لکنت و بدون لکنت استفاده می شود‪.‬‬ ‫‪ ‬نتایج گویندگان طبیعی نشان می دهد که هجاهای ارائه شده به گوش راست‪ ،‬گزارش غالب‬ ‫شنیده شده آنها بود که نشان از برتری گوش راست برای گفتار در گویندگان طبیعی است‪.‬‬ ‫‪ ‬نتایج در افراد دارای لکنت نشان داد که نیمکره غالب برای درک گفتار در آنها نیمکره راست است‬ ‫(بر خالف افراد بدون لکنت)‬ ‫‪ ‬البته همه ‪ PWS‬ها در این زمینه مشابه نیستند بلکه احتماال زیرگروهی از آنها وجود دارد که‬ ‫پردازش شنیداری ناهنجاری دارند‪.‬‬ ‫‪61‬‬ ‫بازخورد شنیداری)‪(auditory feedback‬‬ ‫‪ ‬تغییر در بازخورد شنیداری شامل پوش )‪ (masking‬سرو صدا‪ ،‬بازخورد شنیداری تغییر یافته‪،‬‬ ‫تغییرات فرکانس‪ ،‬و سایر تغییرات در ویژگی سیگنال شنیداری است که بر روی برخی افراد دارای‬ ‫لکنت می تواند روانی گفتار موقتی ایجاد کند‪.‬‬ ‫‪ ‬بازخورد شنیداری تاخیر یافته در افراد طبیعی می تواند لکنت مصنوعی ایجاد کند‪.‬‬ ‫‪ ‬علت تاثیر بازخورد شنیداری تاخیریافته در افراد دارای لکنت بر اساس نظر بالداستین‪:‬‬ ‫حواس پرتی‬ ‫تغییر در چگونگی صحبت کردن افراد دارای لکنت (به عنوان مثال بلندتر صحبت کردن)‬ ‫جبران نقص در کنترل شنیداری گفتار در افراد دارای لکنت‬ ‫‪62‬‬ ‫سایر بازخوردهای حسی)‪(other sensory feedback‬‬ ‫‪ ‬عالوه بر سیستم شنیداری‪ ،‬سایر سیستم های حسی خصوصا لمس و حرکت برای کنترل گفتار مهم هستند‬ ‫‪ ‬برخی مطالعات نشان دادند که افراد دارای لکنت در جنبه های مختلف‪ ،‬بازخورد حسی ضعیف تری دارند‬ ‫اما برخی مطالعات این تفاوت ها را نیافتند‬ ‫‪ ‬شاید به این دلیل است که برخی درمان هایی که شامل افزایش بازخورد حسی هستند (مثل گفتار آسان)‬ ‫در برخی افراد دارای لکنت موثر است و در برخی خیر‬ 63 Simplified schematic of the DIVA model control system, Adapted from Guenther, (2016).  ‫خالصه ای از پردازش حسی و لکنت‬ ‫‪64‬‬ ‫مفاهیم عمده بالینی‬ ‫یافته های مهم‬ ‫حوزه مورد‬ ‫توجه‬ ‫اختالل عملکرد سیستم شنیداری در‬ ‫افراد دارای لکنت تفاوت های زیر را در مقایسه با افراد بدون‬ ‫‪-‬‬ ‫پردازش حسی‬ ‫لکنت وجود دارد‪.‬روانی گفتار موقت می‬ ‫لکنت نشان می دهند‪:‬‬ ‫تواند از طریق پوش یا به هم ریختن‬ ‫پردازش شنیداری مرکزی ضعیف تر‪ ،‬به خصوص اطالعات‬ ‫‪-‬‬ ‫بازخورد شنیداری به دست آید‪.‬‬ ‫زمانی‬ ‫امواج مغزی ‪ PWS‬هنگام گوش دادن به محرک پیچیده زبانی‪،‬‬ ‫‪-‬‬ ‫تاخیرهای طوالنی تری داشت‪.‬‬ ‫برخی مطالعات شنیداری دوگوشی دریافتند که ‪ PWS‬برتری‬ ‫‪-‬‬ ‫گوش راست‪/‬نیمکره چپ کمتری دارند (شواهد بیشتری در‬ ‫افراد دارای لکنت شدید و در شرایطی که محرک از نظر زبانی‬ ‫پیچیده تر باشد)‬ ‫تعداد کمی از مطالعات پیشنهاد می کنند که افراد دارای لکنت‬ ‫‪-‬‬ ‫ممکن است در پردازش اطالعات المسه و بینایی ضعیف تر‬ ‫باشند‪.‬‬ ‫پوش )‪ (masking‬و سایر تغییرات در بازخورد شنیداری‬ ‫‪-‬‬ ‫(شنیدن صدای خود) فرکانس و شدت لکنت را کاهش می‬ ‫دهد‬  ‫کنترل حسی‪-‬حرکتی)‪(sensory-motor control‬‬ ‫‪65‬‬ ‫‪ ‬لکنت به عنوان اختالل در کنترل حرکتی گفتار‬ ‫‪ ‬گفتار روان وابسته به کنترل حسی‪-‬حرکتی عضالتی است که ساختارهای گفتاری را حرکت می‬ ‫دهند تا جریان هوا‪ ،‬صداسازی و تولید را به صورت هماهنگ ایجاد کنند و به این ترتیب صداهای‬ ‫گفتاری به راحتی با ترتیب خاص و سرعتی مناسب تولید می شوند‪.‬پس گفتار لکنتی نتیجه‬ ‫برخی اختالالت در انقباضات متوالی و راحت عضالتی است که برای حرکات هماهنگ‪ ،‬ضروری‬ ‫است‪.‬که ون رایپر این موضوع را با عنوان «اختالل زمانی در برنامه ریزی همزمان و موفق حرکات‬ ‫عضالنی» توضیح داده است‪.‬‬ ‫‪ ‬کنترل حرکات روان گفتار‪ ،‬تا حدودی به درون داد حسی و همچنین به برون داد حرکتی بستگی‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫‪ ‬درون داد حسی‪ :‬در واقع برای کنترل حرکت پیچیده‪ ،‬نیاز به اطالعات حسی از همه عضالت درگیر‬ ‫در مورد جا‪/‬مکانی که ساختار قرار دارد (موقعیت زبان)‪ ،‬و جایی که به منظور تولید میزان دقیق‬ ‫انقباض (چسبیدن نوک زبان به سه تیغ لثوی)‪ ،‬باید برود‪.‬‬ ‫‪ ‬برون داد حرکتی‪ :‬هنگامی که مغز حرکات الزم برای تولید صداها را برنامه ریزی می کند‪ ،‬از حافظه‬ ‫ذخیره شده از حرکات گذشته و پیامد آنها در طرح ریزی حرکت استفاده می کند‪ :‬این که چه چیز‬ ‫باید حرکت کند‪ ،‬و همچنین چه زمانی و چگونه صداهای گفتاری تولید شوند‪.‬‬  ‫کنترل حسی‪-‬حرکتی‬ ‫‪66‬‬ ‫‪ ‬برای بررسی مهارت های حسی‪-‬حرکتی در افراد دارای لکنت‪ ،‬محققان به بررسی مهارت های‬ ‫حرکتی آنها می پردازند‪.‬‬ ‫زمان واکنش)‪(reaction time- RT‬‬ ‫‪ ‬نحوه اجرای آزمایش‪ :‬به شرکت کننده گفته می شود که صفحه کامپیوتر را تماشا کند و به محض‬ ‫دیدن تصویر‪ ،‬نام آن را بگوید‪.‬زمان بین ظاهر شده شی و نخستین صدا یا حرکتی که توسط‬ ‫شرکت کننده تولید می شود‪ ،‬زمان واکنش اوست‪.‬‬ ‫‪ ‬زمان واکنش شامل تجزیه و تحلیل حسی (تحلیل بینایی تصویر)‪ ،‬طرح ریزی پاسخ و اجرای‬ ‫حرکتی پاسخ می باشد‪.‬این روش برای اندازه گیری نقص در برخی جنبه های پردازش حسی‪،‬‬ ‫طرح ریزی یا اجرای حرکتی در تحقیقات لکنت استفاده می شود‪.‬‬ ‫‪ ‬نتایج مطالعات زمان واکنش نشان داد که کودکان زمان واکنش کند تری در مقایسه با همساالن‬ ‫روان خود خصوصا زمانی که از محرک معنادار زبانی استفاده شود‪ ،‬نشان می دهند‪.‬‬ ‫‪67‬‬ ‫سطوح پردازش در تکلیف زمان واکنش‬ ‫تحلیل حسی‬ ‫فرد سیگنال را شنیده‪ ،‬تصویر را نیز می بیند‪،‬‬ ‫موقعیت ساختارهای گفتاری و تنس عضالت را‬ ‫حس می کند‬ ‫طرح ریزی پاسخ‬ ‫فرد کلمه ی مورد نظر برای گفتن را انتخاب می‬ ‫کند‪.‬واج ها و عضالت را برای استفاده‪ ،‬انتخاب‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫اجرای پاسخ‬ ‫فرد عضالت را با توالی مناسب برای گفتن کلمه‬ ‫هدف‪ ،‬فعال می کند‪.‬‬ ‫‪Reaction time‬‬  ‫کنترل حسی‪-‬حرکتی‬ ‫‪68‬‬ ‫گفتار روان )‪(fluent speech‬‬ ‫‪ ‬تحلیل زمان واکنش اندازه گیری غیر مستقیم پردازش گفتار طبیعی است‪.‬‬ ‫‪ ‬ارزیابی مستقیم تر شامل بررسی سرعت و هماهنگی حرکات گفتاری حین تولید گفتار روان از‬ ‫طریق تحلیل موج صدای گفتار روان می باشد‪.‬‬ ‫‪ ‬یافته ها نشان می دهد افراد دارای لکنت حرکات گفتاری کندتری دارند و گاهی توالی‬ ‫حرکات تولید کننده هایشان غیرطبیعی است‪.‬‬ ‫‪ ‬چرا؟‬ ‫‪ PWS.1‬به دلیل ناهنجاری در مسیر مغزی‪ ،‬تاخیر حسی‪-‬حرکتی دارند‬ ‫‪ PWS.2‬برای روان تر شدن از این تغییر به عنوان راهکار استفاده می کنند‬ ‫‪ PWS.3‬در تولید گفتار کندتر هستند چون در تولید گفتار به ظاهر روان‪ ،‬عضالت گفتاری شان را به‬ ‫صورت غیر طبیعی منقبض می کنند به طوری که در مقابل حرکات تولید کننده هاشان مانع ایجاد می‬ ‫کنند‪.‬‬ ‫«هر کدام از این سه تفسیر برای افراد مختلف در آزمایشات متفاوت صحیح است»‬ ‫‪ ‬گیتار‪:‬‬  ‫کنترل حسی‪-‬حرکتی‬ ‫‪69‬‬ ‫کنترل حرکتی غیرگفتاری )‪(non-speech motor control‬‬ ‫‪ ‬بررسی هماهنگی پیچیده حرکتی عضالت غیرگفتاری‬ ‫‪ ‬مزیت های این روش‪:‬‬ ‫‪.1‬تاثیر لکنت حذف می شود‪ ،‬چون احتمال دارد لکنت اندازه گیری حرکات گفتاری را تحت تاثیر قرار دهد‪.‬‬ ‫‪.2‬به نظر می رسد هماهنگی پیچیده حرکتی‪ ،‬مانند حرکات متوالی انگشت ها‪ ،‬توسط مناطق