Larang-1st-Quarter.pdf

AKADEMIKONG PAGSULAT  OBITEHO LAMROP AYUSIN ANG MGA SALITA LIMANAGWA at YAM GANDINIPANIN GANIORDOSA YAM GUTANANANPA  OBHETIBO LAMROP AYUSIN ANG MGA SALITA LIMANAGWA at...

AKADEMIKONG PAGSULAT  OBITEHO LAMROP AYUSIN ANG MGA SALITA LIMANAGWA at YAM GANDINIPANIN GANIORDOSA YAM GUTANANANPA  OBHETIBO LAMROP AYUSIN ANG MGA SALITA LIMANAGWA at YAM GANDINIPANIN GANIORDOSA YAM GUTANANANPA  OBHETIBO PORMAL AYUSIN ANG MGA SALITA LIMANAGWA at YAM GANDINIPANIN GANIORDOSA YAM GUTANANANPA  OBHETIBO PORMAL AYUSIN ANG MGA SALITA MALIWANAG AT YAM GANDINIPANIN ORGANISADO YAM GUTANANANPA  OBHETIBO PORMAL AYUSIN ANG MGA SALITA MALIWANAG AT MAY PANININDIGAN ORGANISADO YAM GUTANANANPA  OBHETIBO PORMAL AYUSIN ANG MGA SALITA MALIWANAG AT MAY PANININDIGAN ORGANISADO MAY PANANAGUTAN AKADEMIKONG PAGSULAT [ Ano ang AKADEMIKONG PAGSULAT? ] Ito ay isang sulating akademik na makabuluhan at may lalim na mas mataas na edukasyon sa kolehiyo. [ Ano ang AKADEMIKONG PAGSULAT? Ito rin ay nangangailangan ng mas ] mataas na antas ng kasanayan. Ito ay makabuluhang pagsasalaysay na sumasailalim sa kultura, reaksiyon, at opinion base sa manunulat INTELEKTUWAL NA PAGSULAT IBA’T IBANG URI NG AKADEMIKONG SULATIN 1. ABSTRAK 9. REPLEKTIBONG SNAYSAY 2. SINTESIS o BUOD 10. PICTORIAL ESSAY 3. BIONOTE 11. LAKBAY SANAYSAY 4. TALUMPATI 5. PANUKALANG PROYEKTO 6. ADYENDA 7. KATITIKAN NG PULONG 8. POSISYONG PAPEL LAYUNIN NG AKADEMIKONG PAGSULAT Layunin ng akademikong pagsulat ang magbigay ng makabuluhang impormasyon sa halip na manlibang lamang. Kung ihahambing sa malikhaing pagsulat, ang akademikong pagsulat ay nangangailangan ng mas mahigpit na tuntunin sa pagbuo ng sulatin. Mayroon itong isang paksa na may magkakaugnay na mensahe. Maayos na inihahanay ang mga pangungusap, talata, at seksiyon upang maging malinaw ang pagkakabuo ng mga ideya at paliwanag ng mga ito. Ang karaniwang estruktura ng isang akademikong sulatin ay may simula na karaniwang nilalaman ng introduksiyon, gitna na nilalaman ng mga paliwanag, at wakas na nilalaman ng resolusyon, kongklusyon, at rekomendasyon. MGA KATANGIANG DAPAT TAGLAYIN NG AKADEMIKONG PAGSULAT [ OBHETIBO ] Kailangang ang mga datos na isusulat ay batay sa kinalabasan ng ginawang pag-aaral at pananaliksik. [ PORMAL ] Iwasan ang paggamit ng salitang kolokyal o balbal, sa halip ay gumamit ng salitang pormal na madaling maunawaan ng mambabasa. [ MALIWANG at ORGANISADO ] Ang mga talata ay kailangang kakitaan ng maayos na pagkakasunod sunod at pagkakaunay-ugnay ng mga pangungusap na binubuo nito. [ MAY PANININDIGAN ] Mahalagang may panindigan ng sumusulat ang paksang nais niyang bigyang-pansin o pag- aralan, ibig sabihin hindi maganda ang magpabago-bago ng paksa. [ MAY PANANAGUTAN ] Mahalagang maging mapapanagutan ang manunulat sa awtoridad ng mga ginamit na sanggunian.  1. OBHETIBO 2. PORMAL KATANGIAN NG AKADEMIKONG PAGSULAT 3. MALIWANAG at 4. MAY ORGANISADO PANININDIGAN 5. MAY PANANAGUTAN IBA’T IBANG URI NG AKADEMIKONG SULATIN 1. ABSTRAK 9. REPLEKTIBONG SNAYSAY 2. SINTESIS o BUOD 10. PICTORIAL ESSAY 3. BIONOTE 11. LAKBAY SANAYSAY 4. TALUMPATI 5. PANUKALANG PROYEKTO 6. ADYENDA 7. KATITIKAN NG PULONG 8. POSISYONG PAPEL [ PERFORMANCE TASK ] Magsagawa ng panimulang pananaliksik kaugnay ng kahulugan at katangian ng napili mong 4 na uri ng AKADEMIKONG SULATIN sa tulong ng graphic organizer. Ang gagawin mong pagsusuri ay isang paghahanda para sa mga sulating iyong bubuoin na nakabatay sa pananaliksik para sa kabuuang pangagailangan ng asignaturang ito.  [Uri ng Akademikong Sulatin: BIONOTE ] Nasaliksik Kahulugan: Tala ng manunulat sa kanyang kredential. Katangian: Karaniwang matatagpuan sa dulong bahagi ng isang babasahin. Sanggunian:  RUBRICS SA PAGSUSURI SA IBA’T IBANG URI NG SULATIN 5 4 3 2 (Napakahusay) (Mahusay) (Katamtaman) (Di gaanong mahusay) Siksik ang Kumpleto ang Taglay ang ilang Ang pagsusuri pagsusuring pagsusuring bahagi ng ay maraming isinagawa batay sinagawa batay pagsusuring kakulangan at sa balangkas na sa balangkas na isinagawa batay hindi sinundan sinundan sa balangkas na nakasunod sa sinundan pinagbatayang balangkas Sa araling ito ang bawat isa ay inaasahang: - Nauunawaan ang kalikasan , layunin at paraan ng pagsulat ng iba’t ibang anyo ng sulating ginagamit sa pag-aaral sa iba’t ibang larangan. - Nasusuri ang kahulugan at kalikasan ng pagsulat ng iba’t ibang anyo ng sulatin. Naaalala mo pa ba kung kalian ka huling sumulat? Anu-ano ang mga uri ng sulatin na naranasan mo nang gawin? Sa araling ito ay bubuo ka ng isang pagsusuri na nagpapakita ng kahulugan at kalikasan ng pagsulat ng iba’t ibang uri ng akademikong sulatin. ANG PAGSULAT BAKIT NGA BA TAYO NAGSUSULAT?  May iba’t ibang dahilan ang tao sa pagsulat. Para sa iba, ito ay nagsisilbing LIBANGAN sapagkat sa pamamagitan nito ay naibabahagi nila sa iba ang kanilang mga ideya at mga kaisipan sa paraang KAWILI-WILI o KASIYA-SIYA para sa kanila. Sa mga mag-aaral na katulad mo, ang kalimitang dahilan ng pagsulat ay ang MATUGUNAN ANG PANGANGAILANGAN SA PAG- AARAL bilang bahagi ng pagtamo sa kasanayan.  Sa mga propesyunal namang manunulat tulad ng awtor, peryosdista, sekretarya, guro, at iba pa, ito ay ginagawa nila bilang PAGTUGON SA BOKASYON o trabahong kanilang ginagampanan sa lipunan. Mga gamit o Pangangailangan sa PAGSULAT [ 1. WIKA ] ito ay magsisilbing behikulo upang maisatitik ang mga kaisipan, kaalaman, damdamin, karanasan, impormasyon at iba pang nais ilahad ng taong nais sumulat. Mahalagang matiyak kung anong uri ng wika ang gagamitin upang madaling maiakma sa uri ng taong babasa ang akda, komposisyon o pananaliksik na nais mong ibahagi sa iba. [ 2. PAKSA ] ito ang magsisilbing pangkalahatang iikutan ng ideyang dapat mapaloob sa akda. Ang pagkakaroon ng sapat na kaalaman sa paksang isusulat ay napakahalaga upang maging malaman, makabuluhan at wasto ang datos na ilalagay sa akda o komposisyong susulatin. [ 3. LAYUNIN ] ito ang magsisilbing giya o guide mo sa paghabi ng mga datos o nilalaman ng iyong sulatin. Kailangang matiyak na matugunan ng iyong isusulat ang motibo ng iyong pagsulat nang sa gayon ay maganap nito ang iyong pakay sa katauhan ng mga mambabasa. [ 4. PAMAMARAAN NG PAGSULAT ] may limang pangunahing pamamaraan ng pagsulat upang mailahad ang kaalaman at kaisipan ng manunulat batay na rin sa layunin o pakay ng pagsulat. a. PARAANG IMPORMATIBO kung saan ang pangunahing layunin nito ay magbigay ng impormasyon o kabatiran sa mga mambabasa. b. PARAANG EKSPRESIBO kung saan ang manunulat ay naglalayong maibahagi ang sariling opinion, paniniwala, ideya, obserbasyon at kaalaman hinggil sa isang tiyak na paksa batay sa kanyang sariling karanasan o pagaaral. c. PAMAMARAANG NARATIBO kung saan ang pangunahing layunin nito ay magkwento o magsalaysay ng mga pangyayari batay sa magkakaugnay at tiyak na pagkakasunod-sunod. d. PAMAMARAANG DESKRIPTIBO ang pangunahing pakay ng pagsulat ay maglarawan ng mga katangian, anyo, hugis ng mga bagay o pangyayari batay sa mga nakita, narinig, natunghayan, naranasan, at nasaksihan. e. PAMAMARAANG AGRUMENTATIBO ang pagsulat nito ay naglalayong manghikayat o mangumbinsi sa mga mambabasa. [ 5. KASANAYANG PAMPAG-IISIP ] sa pagsulat dapat taglayin ng manunulat ang kakayahang mag-analisa o magsuri ng mga datos na mahalaga o hindi gaanong mahalaga, o maging ang mga impormasyong dapat isama sa akdang isusulat. [6. KASANAYAN sa paghabi ng buong sulatin ] tumutukoy ito sa kakayahang mailatag ang mga kaisipan at impormasyon sa isang maayos, organisado, obhetibo, at masining na pamamaraan mula sa panimula ng akda o komposisyon hangang sa wakas nito. Mga uri ng PAGSULAT 1. MALIKHAING PAGSULAT (Creative Writing) Pangunahing layunin nitong maghatid ng ALIW, makapukaw ng damdamin, at makaantig sa IMAHINASYON at isipan ng mga mambabasa. Karaniwan itong bunga ng MALIKOT na isipan ng sumulat na maaring batay sa tunay na pangyayari o kaya naman ay bunga ng imahinasyon o kathang isip lamang. Halimbawa nito ay maikling kwento, dula, tula, malikhaing sanaysay. 2. TEKNIKAL NA PAGSULAT (Technical Writing) Ang uring ito ay ginagawa sa layuning pag-aralan ang isang proyekto o kaya naman ay bumuo ng isang pag-aaral na kailangan para LUTASIN ang isang problema o suliranin. Ang ilan sa halimbawa nito ay Feasibility Study on the Construction of Limay Christian Church Auditorium, Proyekto sa pagsasaayos ng Ilog ng Limay, Pagbubukas ng Photography Studio. 3. PROPESYUNAL NA PAGSULAT (Professional Writing) Ito ay may kinalaman sa mga sulating may kinalaman sa isang tiyak na larangang natutuhan sa akademya o paaralan. Binibigyang pansin nito ang paggawa ng mga sulatin o pag-aaral tungkol sa napiling propesyon o bokasyon ng isang tao. Halimbawa nito ay wastong pagsulat ng Lesson Plan, pagsusulit o assessment, medical report, physical examination, police report atbp. 4. DYORNALISTIK NA PAGSULAT (Journalistic Writing) Ito ay may kinalaman sa mga sulating may kaugnayan sa PAMAMAHAYAG. Kasama rito ang pagsulat ng BALITA, artikulo, at iba pa. 5. REPERENSIYAL (Referential Writing) Layunin ng sulating ito na BIGYANG PAGKILALA ang mga pinagkunang kaalaman o impormasyon sa paggawa ng konseptong papel, tesis at disertasyon. 6. AKADEMIKONG PAGSULAT (Academic Writing) Isang intelectuwal na pagsulat. Ang gawaing ito ay nakatutulong sa pagpapataas ng kaalaman ng isang indibidwal sa iba’t ibang larangan. FILIP INO SA P ILING LARANGAN “Halina’t Matuto, Pag-aralan natin ang Asignaturang Filipino” FILIP INO SA P ILING LARANGAN “Halina’t Matuto, Pag-aralan natin ang Asignaturang Filipino”  LAYUNIN 1. Nakikilala ang mga katangian ng mahusay na sulating akademiko sa pamamagitan ng mga binasang halimbawa. 2. Nakasusulat ng salitang batay sa maingat, wasto, at angkop na paggamit ng wika. 3. Naisasaalang-alang ang etika sa binubuong akademikong sulatin.  LAYUNIN 1. Nakikilala ang mga katangian ng mahusay na sulating akademiko sa pamamagitan ng mga binasang halimbawa. 2. Nakasusulat ng salitang batay sa maingat, wasto, at angkop na paggamit ng wika. 3. Naisasaalang-alang ang etika sa binubuong akademikong sulatin. ER  ER ACADEMIC CAREER INTERNET REST INTEREST BIOMAN NOTE BIONOTE Naatasan kang ipakilala ang panauhing tagapagsalita. PAANO MO SIYA IPAPAKILALA? ANO NGA BA ANG BIONOTE? Ang BIONOTE ay maituturing ding isang uri ng lagom na ginagamit sa pagsulat ng personal profile ng isang tao. Ang BIONOTE ay maituturing ding isang uri ng lagom na ginagamit sa pagsulat ng personal profile ng isang tao.  Ito ay tala sa buhay ng isang tao na naglalaman ng buod ng kanyang ACADEMIC CAREER na madalas ay makikita o mababasa sa mga journal, aklat, abstrak ng mga sulating papel, websites at iba pa. (Duenas at Sanz, 2012)  B IO NO TE KARANIWANG GAMIT NG BIONOTE A. BIO-DATA B. RESUME C. SOCIAL NETWORKING SITES D. DIGITAL COMMUNICATION SITES E. BLOG F. AKLAT G. ARTIKULO  B IO NO TE KARANIWANG GAMIT NG BIONOTE A. BIO-DATA B. RESUME C. SOCIAL NETWORKING SITES D. DIGITAL COMMUNICATION SITES E. BLOG F. AKLAT G. ARTIKULO PAMANTAYAN SA PAGSULAT NG BIONOTE? PAMANTAYAN SA PAGSULAT NG BIONOTE? PAMANTAYAN SA PAGSULAT NG B IO NO TE 1. Sikaping maisulat ito nang maikli. Kung gagamitin sa resume kailangang maisulat lamang sa loob ng 200 na salita. Kung gagamitin sa social networking sites sikaping maisulat lamang sa loob ng 5-6 na pangungusap. PAMANTAYAN SA PAGSULAT NG B IO NO TE 1. Sikaping maisulat ito nang maikli. Kung gagamitin sa resume kailangang maisulat lamang sa loob ng 200 na salita. Kung gagamitin sa social networking sites sikaping maisulat lamang sa loob ng 5-6 na pangungusap.  PAMANTAYAN SA PAGSULAT NG B IO NO TE 2. Magsimula sa pagbanggit ng mga personal na impormasyon o detalye tungkol sa iyong buhay (interes, tagumpay na nakamit, edukasyon).  PAMANTAYAN SA PAGSULAT NG B IO NO TE 2. Magsimula sa pagbanggit ng mga personal na impormasyon o detalye tungkol sa iyong buhay (interes, tagumpay na nakamit, edukasyon).  PAMANTAYAN SA PAGSULAT NG B IO NO TE 3. Gumamit ng ikatlong panauhan upang maging litaw na obhetibo ang pagkakasulat nito.  PAMANTAYAN SA PAGSULAT NG B IO NO TE 3. Gumamit ng ikatlong panauhan upang maging litaw na obhetibo ang pagkakasulat nito. PAMANTAYAN SA PAGSULAT NG B IO NO TE 4. Gawing simple ang pagkakasulat nito. Gumamit ng payak na salita, maikli at tuwirang pangungusap. PAMANTAYAN SA PAGSULAT NG B IO NO TE 4. Gawing simple ang pagkakasulat nito. Gumamit ng payak na salita, maikli at tuwirang pangungusap.  PAMANTAYAN SA PAGSULAT NG B IO NO TE 5. Basahing muli at muling isulat ang pinal na sipi ng iyong bionote. Maaring ipabasa muna ito sa iba para matiyak ang katumpakan ng wika at konteksto.  PAMANTAYAN SA PAGSULAT NG B IO NO TE 5. Basahing muli at muling isulat ang pinal na sipi ng iyong bionote. Maaring ipabasa muna ito sa iba para matiyak ang katumpakan ng wika at konteksto. TANDAAN Sa pagsulat ng Bionote isaalang-alang ang mga sumusunod 01 PERSONAL BACKGROUND Buong Pangalan, Lugar at Taon ng Kapanganakan TANDAAN Sa pagsulat ng Bionote isaalang-alang ang mga sumusunod 01 02 PERSONAL EDUCATIONAL BACKGROUND BACKGROUND Buong Pangalan, Elementarya- Lugar at Taon ng Sekundarya- Kapanganakan Kolehiyo- Gradwado TANDAAN Sa pagsulat ng Bionote isaalang-alang ang mga sumusunod 01 02 03 PERSONAL EDUCATIONAL KARANGALAN BACKGROUND BACKGROUND AT KARANASAN Buong Pangalan, Elementarya- Kondisyunal Lugar at Taon ng Sekundarya- Kapanganakan Kolehiyo- Gradwado HALIMABAWA NG BIONOTE? HALIMABAWA NG BIONOTE? -Larawan -Konteksto -Larawan -Konteksto  Si Bb. Athena M. Dela Torre ay isinilang noong ikaanim ng Nobyembre noong taong 1999 sa bayan ng Limay, probinsiya ng Bataan. Siya ay nakapag-aral ng primarying edukasyon sa Paaralang Sentral ng Limay. Ipinagpatuloy niya ang kanyang sekundaryang pagaaral sa Limay National High School. Kasalukuyang nag-aaral ng ikalabindalawang baiting sa Limay Senior High School at nakahandang kumuha ng entrance exam sa Unibersidad ng Pilipinas at Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas. Isa rin siya sa napasali ng Patimpalak sa Zishhh at lumahok bilang representatibo sa Nasyunal na lebel sa nasabing Quiz. Karagdagan pa rito, siya ang itinalagang pangulo ng klase ng STEM D. BERDE Personal na impormasyon Si Bb. Athena M. Dela Torre ay isinilang noong ikaanim PULA Educational ng Nobyembre noong taong 1999 sa bayan ng Limay, Background probinsiya ng Bataan. Siya ay nakapag-aral ng primarying edukasyon sa Paaralang Sentral ng Limay. Ipinagpatuloy niya ang ASUL Karangalan at kanyang sekundaryang pagaaral sa Limay National High School. karanasan Kasalukuyang nag-aaral ng ikalabindalawang baiting sa Limay Senior High School At nakahandang kumuha ng entrance exam sa Unibersidad ng Pilipinas at Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas. Isa rin siya sa napasali ng Patimpalak sa Zishhh at lumahok bilang representatibo sa Nasyunal na lebel sa nasabing Quiz. Karagdagan pa rito, siya ang itinalagang pangulo ng klase ng STEM D. BERDE Personal na impormasyon Si Bb. Athena M. Dela Torre ay isinilang noong ikaanim PULA Educational ng Nobyembre noong taong 1999 sa bayan ng Limay, Background probinsiya ng Bataan. Siya ay nakapag-aral ng primarying edukasyon sa Paaralang Sentral ng Limay. Ipinagpatuloy niya ang ASUL Karangalan at kanyang sekundaryang pagaaral sa Limay National High School. karanasan Kasalukuyang nag-aaral ng ikalabindalawang baiting sa Limay Senior High School At nakahandang kumuha ng entrance exam sa Unibersidad ng Pilipinas at Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas. Isa rin siya sa napasali ng Patimpalak sa Zishhh at lumahok bilang representatibo sa Nasyunal na lebel sa nasabing Quiz. Karagdagan pa rito, siya ang itinalagang pangulo ng klase ng STEM D.  Si Eros Atalla ay nagtapos sa Philippine Normal University noong 1996 sa kursong Bachelor of Secondary Education Major in Filipino at tumangap ng Balagtas Award. Tinanghal bilang pinakamahusay na major mula 1994-1996. Nagwagi ang kanyang tulang “Maririnog Tusok ng Kalawanging Karayom sa Nagngangalit na Ugat” ng unang gantimpala sa Pambansang Patimpalak sa pagsulat ng Tula ng Pandaylipi Ink., noong 1995. Naging manunulat sa The Torch (Ang opisyal na pahayagang Panhkampus ng PNU) mula 1993- 1995. Kasalukuyan niyang tinatapos ang kanyang Master of Arts in Language and Literature Major in Filipino sa DLSU sa ilalim ng SFA at nagtuturo ng Faculty of Arts and Letters sa University of Santo Tomas. PULA Educational Background Si Eros Atalla ay nagtapos sa Philippine Normal University noong 1996 sa kursong Bachelor of ASUL Karangalan at Secondary Education Major in Filipino at tumangap ng karanasan Balagtas Award. Tinanghal bilang pinakamahusay na major mula 1994-1996. Nagwagi ang kanyang tulang “Maririnog Tusok ng Kalawanging Karayom sa Nagngangalit na Ugat” ng unang gantimpala sa Pambansang Patimpalak sa pagsulat ng Tula ng Pandaylipi Ink., noong 1995. Naging manunulat sa The Torch (Ang opisyal na pahayagang Panhkampus ng PNU) mula 1993- 1995. Kasalukuyan niyang tinatapos ang kanyang Master of Arts in Language and Literature Major in Filipino sa DLSU sa ilalim ng SFA at nagtuturo ng Faculty of Arts and Letters sa University of Santo Tomas.  ANG BIONOTE AY ISANG MABISANG MARKETING TOOL. GINAGAMIT ITO UPANG ITANGHAL ANG MGA PAGKILALANG NATAMO NG INDIBIDWAL. AT KAPWA RIN ITONG NILALAPAT AT GINAGAMIT SA MUNDO NG AKADEMYA AT EMPLEYO.  ANG BIONOTE AY ISANG MABISANG MARKETING TOOL. GINAGAMIT ITO UPANG ITANGHAL ANG MGA PAGKILALANG NATAMO NG INDIBIDWAL. AT KAPWA RIN ITONG NILALAPAT AT GINAGAMIT SA MUNDO NG AKADEMYA AT EMPLEYO. [ “Halina’t Matuto, Pag-aralan ] natin ang Asignaturang Filipino” [ “Halina’t Matuto, Pag-aralan ] natin ang Asignaturang Filipino” APLIKASYON Makalipas ang sampung taon, paano mo nakikita ang iyong sarili? Gumawa ng bionote naisinasaalang-alang ang mga importanteng bagay sa pagbuo nito. PAGTATAYA 1. Ang Bionote ay tala ng mga impormasyong napag-usapan sa isang pagpupulong. a. a.Tama b. Mali 2. Alin sa mga sumusunod ang hindi kabilang sa paggagamitan ng Bionote? a. Aplikasyon sa Trabaho b. paglilimbag sa Aklat c. Panauhing Pandangal d. Pagpapakilala sa bagong kaibigan 3. Dito tinutukoy ang wastong salitang gagamitin sa bionote. 1. a. Larawan 2. b. Haba ng Bionote 3. c. Pormalidad ng sulatin 4. d. Balangkas sa pagsulat 1. 4. Dito isinasaad ang format na susundin sa pagsulat. Kung alin ang ilalagay sa unahan, gitna at hulihan. 2. a. Pormalidad ng sulatin 3. b. Balangkas sa pagsulat 4. c. Larawan 5. d. Haba ng Bionote 1. 5. Kapag ang Bionote ay gagamitin sa pagpapakilala ng panauhing pandangal ay iminumumunkahing ilagay ang pangalan sa hulihang bahagi. 2. a. Tama 3. b. Mali BRAVE HEART E  E FINDING DORY LION KING FAST & FURIOUS LORD OF THE RINGS BAT MAN JUNGLE BOOK CASINO ROYALE OCEANS 11 Ano ang paborito mong PELIKULA? [Ano ang SINOPSIS|BUOD? ] Ang BUOD ay tala ng indibidwal sa sarili niyang pananalita ukol sa kanyang narinig o nabasang artikulo, balita, panayam, isyu, usap-usapan, atbp. [ Ano ang SINOPSIS|BUOD? Ito ay isang uri ng lagom na ] kalimitang ginagamit sa mga akdang nasa tekstong naratibo. tulad ng: -kwento, -salaysay, -nobela, -dula -parabula, -talumpati atbp. [ KAPAG BA PINAIKSI BUOD NA KAAGAD? ]  Sa pagkuha ng mahalagang detalye ng akda, mahalagang matukoy ang sagot sa sumusunod: SINO? ANO? KAILAN? SAAN? BAKIT? PAANO? Iwasan din ang magbigay ng iyong sariling pananaw o paliwanag tungkol sa akda. Maging obhetibo sa pagsulat nito. susing susing MGA DAPAT TANDAAN SA PAGSULAT NG SINOPSIS o BUOD 1. Gumamit ng ikatlong panauhan sa pagsulat nito.  2. Isulat ito batay sa tono ng pagkakasulat ng orihinal na sipi nito. Kung ang damdaming naghahari sa akda ay malungkot, dapat maramdaman din ito sa buod na gagawin. 3. Kailangang mailahad o maisama rito ang mga pangunahing tauhan maging ang kanilang mga gagampanin at mga suliraning kanilang kinaharap. 4. Gumamit ng mga angkop na pang-ugnay sa paghabi ng mga pangyayari sa kuwentong binubuod lalo na kung ang synopsis ng ginagawa ay binubuo ng 2 o higit pang talata. 5. Tiyaking wasto ang gramatika, pagbabaybay, at mga bantas na ginagamit sa pagsulat. 5. Tiyaking wasto ang gramatika, pagbabaybay, at mga bantas na ginagamit sa pagsulat. 6. Huwag kalimutang isulat ang sangguniang ginamit kung saan hinango o kinuha ng orihinal na sipi ng akda. IBUOD MO NGA! Ibuod ang pelikulang TEACHERS DIARY. Isulat ang iyong gawa sa yellow paper o maaaring ding i type at iprint sa A4 paper.  NARANASAN MO NA BANG DUMALO NG ISANG PULONG? Paano mo ilalarawan ang pulong na iyong dinaluhan?  May 3 mahalagang elementong kailangan upang maging maayos, organisado, at epektibo ang isang pulong. Memorandum Adyenda Katiikan ng Pulong PAGSULAT NG MEMO  Ayon kay Prof. Ma. Rovilla Sudprasert (2014), ang Memorandum ay KASULATANG NAGBIBIGAY KABATIRAN TUNGKOL SA GAGAWING PULONG Paalala tungkol sa isang mahalagang impormasyon, Gawain, tungkulin, o utos. Ang Memo ay hindi isang liham. Kadalasan ay maiksi lamang na ang pangunahing layunin ay pakilusin ang isang tao sa isang tiyak na alituntuning dapat isa katuparan. Halimbawa: - pagdalo sa isang pulong - pagsasagawa - Pagsunod sa bagong Sistema ng produksiyon o kumpanya Ayon kay Dr. Darwin Bargo (2014), ang mga kilala at malaking kumpanya at mga institution ay kalimitang gumamagmit ng mga COLORED STATIONERY Stationery vs. Stationary  PUTI PINK o ROSAS DILAW o LUNTIAN Ginagamit sa mga Ginagamit para sa Ginagamit para sa pangkalahatang request o order na mga memo na kautusan, nanggagaling sa nanggagaling sa derektiba o purchasing dept. marketing at impormasyon accounting dept 3 uri ng MEMO 1. Memorandum para sa kahilingan 2. Memorandum para sa kabatiran 3. Memorandum para sa pagtugon  Limay Senior High School Duale, Limay, Bataan MEMORANDUM Para sa: Mga guro ng Limay Senior High School Mula kay: Jennifer S. Dominguez, Punong-guro, Limay SHS Petsa: Setyembre 29, 2022 Paksa: Misa para sa pagdiriwang ng araw ng mga guro Hinihiling ang partisipasyon ng bawat-isa na dumalo sa gaganaping misa para sa pagdiriwang ng araw ng mga guro sa darating na Biyernes, ika-30 ng Setyembre, 2022 sa ganap na 10:00 ng umaga sa covered court ng Limay Junior High School. Memorandum para sa kahilingan  Limay Senior High School Duale, Limay, Bataan MEMORANDUM Para sa: Mga guro ng Limay Senior High School Mula kay: Jennifer S. Dominguez, Punong-guro, Limay SHS Petsa: Octobre 5, 2022 Paksa: Pagbabago ng Petsa ng Pulong Ang nakatakdang pulong sa Biyernes, Oktubre 7, 2022 ay inilipat sa susunod na Biyernes, Oktubre 17 sa ganap na ila 11:00 hanggang ika-12:00 ng tanghali. Memorandum para sa kabatiran  Limay Senior High School Duale, Limay, Bataan MEMORANDUM Para sa: Mga guro ng Limay Senior High School Mula kay: Jennifer S. Dominguez, Punong-guro, Limay SHS Petsa: Octobre 5, 2022 Paksa: Rebyu para sa Regional Achievemnet Test Ang Regional Achievement Test para sa mga mag-aaral ng Lmay Senior High School ay nakatakda sa Setyembre 12-16, 2022. Mahalagang Maihanda natin ang mga mag-aaral sa pagsusulit na ito. Sa darating na Sabado, Setyembre 10, 2022 kayo ay pinakikiusapang magsagawa ng rebyu para sa mga mag-aaral. Mangyaring sundin ang iskedyul na nakatala sa ibaba. Oras Asignatura Guro 8:00 – 9:00 Science Bb. Reyes 9:00 – 9:30 Recess 0:30 – 10:00 English G. Pineda 10:30 – 11:30 Math Gng. Molina Memorandum para sa pagtugon Ang memo ay dapat nagtataglay ng mga sumusunod: 1. Makikita sa letter head ang logo at pangalan ng ng kompanya, institusyon o organisasyon gayun din ang lugar kung saan matatagpuan ito. At minsan maging ang bilang ng numero ng telepono. 2. Ang bahaging Para sa/Para kay/Kina ay naglalaman ng pangalan ng tao o mga tao 3. Ang bahaging Mula Kay ay naglalaman ng pangalan ng gumawa, o nagpadala ng memo. 4. Sa bahagi ng petsa, iwasan ang paggamit ng numero gaya ng 11/25/22. Sa halip isulat ang buong pangalan ng buwan o dinaglat na salita nito: Nobyembre – Nob. 5. Ang bahaging paksa ay mahalagang maisulat ng payak, malinaw, at tuwiran upang agad maunawaan ang nais ipabatid nito. 6. Kadalasan ang “Mensahe” ay maikli lamang ngunit kung ito ay isang detalyadong memo kailangan ito ay magtataglay ng sumusunod: a. Sitwasyon – dito makikita ang panimula o layunin ng memo b. Problema – nakasaad ang suliraning dapat pagtuonan ng pansin. (hindi lahat ng memo ay nagtataglay nito) c. Solusyon - Nagsasaad ng inaasahang dapat gawin ng kinauukulan. d. Paggalang o Pasasalamat – wakasan ang memo sa pamamagitan ng pasasalamat o pagpapakita ng paggalang. 7. Ang huling bahagi ay “lagda” ng nagpadala. Kadalasang inilalagay ito sa ibabaw ng kanyang pangalan sa bahagi ng Mula kay Pag-usapan Natin Sagutin ang sumusunod na mga tanong. 1. Ano-ano ang iba’t ibang uri ng pagpupulong? Bakit isinasagawa ang gawaing ito? Pag-usapan Natin Sagutin ang sumusunod na mga tanong. 2. Ano-ano ang mahalagang elementong kailangan para sa isang maayos na pagpupulong? Pag-usapan Natin Sagutin ang sumusunod na mga tanong. 3. Ano ang nilalaman ng memo o memorandum? - Saan at kailan ito kailangan? Pag-usapan Natin Sagutin ang sumusunod na mga tanong. 4. Ano-ano ang mga bagay na dapat tandan sa pagsulat ng memo? Pag-usapan Natin Sagutin ang sumusunod na mga tanong. 5. Magbahagi ng memo o memorandum na iyong nabasa o natandaan. PAGSULAT NG AGENDA  Ayon kay Seudprasert (2014), ang adyenda ang NAGTATAKDA NG MGA PAKSANG TATALAKAYIN SA PULONG Ang pagkakaroon ng MAAYOS at SYSTEMATIKONG adyenda ang isa sa mga susi ng matagumapay na PULONG. Ano ang kahalagahan ng pagkakaroon ng adyenda ng pulong? 1. Ito ang nagsasaaad ng sumusunod na mga impormasyon: a. Mga paksang tatalakayin b. Mga taong tatalakay o magpapaliwanag ng mga paksa c. Oras na itinakda para sa bawat paksa 2. Ito rin ang nagtatakda ng balangkas ng pulong tulad ng PAGKAKASUNODSUNOD ng mga paksang tatalakayin at kung gaano KATAGAL pagusapan ang mga ito. 3. Ito ang nagsisilbing TALAAN o TSEKLIST na lubhang mahalaga upang matiyak naang lahat ng PAKSANG tatalakayin ay kasama sa talaan. 4. Ito ang nagbibigay pagkakataon sa mga kasapi sa pulong na maging HANDA sa mga paksang tatalakayin o pagdidisisyunan. 5. Ito ay nakatutulong nang malaki upang manatiling NAKAPOKUS sa mga paksang tatalakayin sa pulong. MGA HAKBANG SA PAGSULAT NG AGENDA 1. Magpadala ng MEMO na maaaring nakasulat sa papel o kaya naman ay isang E-MAIL na nagsasaaad na magkakaroon ng pulong tungkol sa isang tiyak na paksa o layunin sa ganitong ORAS, ARAW, at LUGAR. 2. Ilahad sa memo na kailangan nilang lagdaan ito bilang katibayan ng kanilang pagdalo. Sa email naman kailangang magpadala sila ng pagtugon o REPLY. 3. Gumawa ng BALANGKAS ng mga paksang tatalakayin kapag lahat ng mga adgenda o paksa ay napadala o nalikom na. 4. Ipadala ang sipi o KOPYA ng adgenda sa mga taong dadalo, mga dalawa o isang araw bago ang pulong. 5. SUNDIN ang nasabing adgenda sa pagsasagawa ng pulong. MGA DAPAT TANDAAN SA PAGGAMIT NG AGENDA 1. Tiyaking ang bawat DADALO sa pulong ay NAKATANGGAP ng sipi ng mga adgenda. 2. Talakayin sa unang bahagi ng pulong ang higit na MAHALAGANG paksa. 3. Manatili sa ISKEDYUL ng agenda ngunit maging FLEXIBLE kung kinakailangan. 4. MAGSIMULA at MAGWAKAS sa itinakdang oras na nakalagay sa sipi ng adyenda. 5. IHANDA ang mga kakailanganing dokumento kasama ng ADYENDA. MGA DAPAT GAWIN NG TAONG NAATASANG KUMUHA NG KATITIKAN NG PULONG Hanggat maaari ay HINDI PARTICIPANT ng nasabing pulong Umupo malapit sa TAGAPANGUNA o PRESIDER ng pulong. May SIPI ng mga pangalan ng mga taong DADALO sa pulong MGA DAPAT GAWIN NG TAONG NAATASANG KUMUHA NG KATITIKAN NG PULONG Handa sa mg SIPI ng ADGENDA at katitikan ng nakaraang pulong. NAKAPOKUS o nakatuon lamang sa nakatalang adgenda Tiyaking ang katitikan ng pulong ay nagtataglay ng TUMPAK at KUMPLETONG heading MGA DAPAT GAWIN NG TAONG NAATASANG KUMUHA NG KATITIKAN NG PULONG Gumamit ng RECORDER kung kinakailangan Itala ang mga MOSYON o pormal na SUHESIYON nang maayos Itala lahat ng PAKSA at ISYUNG napagdesisyunan MGA DAPAT GAWIN NG TAONG NAATASANG KUMUHA NG KATITIKAN NG PULONG Isulat o isaayos agad ang mga datos ng katitikan pagkatapos ng pulong. MGA DAPAT TANDAAN SA PAGSULAT NG KATITIKAN NG PULONG  [ BAGO ANG PULONG ] - Magpasya kung anong paraan ng pagtatala ng katitikan ang iyong gagamitin. Maaaring gumamit ng BALLPEN, LAPTOP, TABLET, o COMPUTER - Tiyaking ang gagamitin mong kasang kapan ay nasa MAAYOS na kondisyon - Gamitin ang adgenda para sa gawain nang mas maaga ang OUTLINE o balangkas ng katitikan ng pulong.  [ HABANG ISINASAGAWA ANG PULONG ] - Ipaikot ang LISTAHAN ng taong kasama sa pulong at hayaang LAGDAAN ito ng bawat isa. - Sikaping MAKILALA kung sino ang bawat isa upang maging madali para sa iyo na MATUKOY kung sino ang NAGSASALITA sa oras ng pulong - Itala kung ANONG ORAS nagsimula ang pulong.  [ HABANG ISINASAGAWA ANG PULONG ] - Ipaikot ang LISTAHAN ng taong kasama sa pulong at hayaang LAGDAAN ito ng bawat isa. - Sikaping MAKILALA kung sino ang bawat isa upang maging madali para sa iyo na MATUKOY kung sino ang NAGSASALITA sa oras ng pulong - Itala kung ANONG ORAS nagsimula ang pulong.  [ HABANG ISINASAGAWA ANG PULONG ] - Itala lamang ang MAHALAGANG ideya o puntos. - Itala ang mga mosyon o mga SUHESIYON, maging ang PANGALAN ng taong nagbangit nito, gayun din ang mga sumang ayon ay ang nagging resulta ng botohan. - Itala at bigyang-pansin ang mga mosyong PAGBOBOTOHAN o PAGDEDESISYUNAN sa susunod na pulong.  [ HABANG ISINASAGAWA ANG PULONG ] - Itala kung ANONG ORAS natapos ang pulong.  [ PAGKATAPOS NG PULONG ] 1. Gawin o buoin agad ang KATITIKAN pagkatapos na pagkatapos habang sariwa pa sa isip ang lahat ng mga tinalakay. 2. Huwag kalimutang ITALA ang pangalan ng samahan o organisasyon, pangalan ng komite, uri ng pulong at maging ang layunin nito.  [ PAGKATAPOS NG PULONG ] 3. Itala kung anong oras ito NAGSIMULA at NATAPOS. 4. Isama sa listahan ang mga DUMALO at maging ang mga pangalan ng NANGUNA sa pagdaloy ng pulong.  [ PAGKATAPOS NG PULONG ] 5. Basahing muli ang katitikan ng pulong bago tuluyang ipasa sa KINAUUKULAN para sa huling pagwawasto. 6. Ipasa ang sipi ng katitikan ng pulong sa kinauukulan o sa taong nanguna sa pagpapadaloy nito. Pag-usapan Natin Saan ginagamit ang katitikan ng pulong? Sino dapat ang gumagawa nito? Pag-usapan Natin Ano-ano ang bagay na dapat tandaan sa pagsulat ng katitikan ng pulong? Pag-usapan Natin Anong kahalagahan ng memo, agenda, at katitikan ng pulong sa pagsasagawa ng pagpupulong? Paano makatutulong sa iyo ang kaalaman hingghil sa mga ito? Pag-usapan Natin Ibigay ang mahahalagang bahagi ng katitikan ng pulong. KATITIKAN NG PULONG Minutes of the meeting [ - Ito ang OPISYAL na TALA ng isang PULONG. ] Ang katitikan ng pulong ay nababalewala kung hindi maitatala ang mga napag-usapan o napagkasunduan. - Kalimitang isinasagawa ng PORMAL, OBHETIBO, at KOMPREHENSIBO. - Nagtataglay ng LAHAT ng mahahalagang detalyeng tinalakay sa PULONG.  Maaaring gamitin bilang PRIMA FACIE EVIDENCE sa mga legal na usapin o sanggunian para sa susunod na pagpaplano at pagkilos. Mahalagang bahagi ng KATITIKAN NG PULONG [HEADING ] - Ito ay naglalaman ng pangalan ng KOMPANYA, SAMAHAN, ORGANISASYON o kagawaran. Makikita dito ang petsa, ang lokasyon, at maging ang oras ng pagsisimula ng pulong. Katitikan ng Pulong para sa Preperasyon para sa pagpapatayo ng Science Room October 19, 2022 Limay Senior High School (information Hub) [MGA KALAHOK o DUMALO ] Dito nakalagay kung sino ang NANGUNA sa mga pagpapadaloy ng pulong gayundin ang pangalan ng lahat ng mga dumalo kasama ang mga panauhin. Paksa/Layunin: Preperasyon para sa pagpapatayo ng Admin Building Petsa: Oktuber 19, 2022 Tagapanguna: Jeniffer S. Dominguez (Principal) Bilang ng mga Taong Dumalo: Mga Dumadalo: Jeniffer S. Dominguez ( Principal) Mario G. Basilio (Asst. Principal) Rhoda P. Parcon (Administrativ Officer II) Jane C. Carag (Administrative Officer I) Claro A. Sapuyot (Property Custodian) Akira M. Sapuyot (Engineer) Yuan M. Sapuyot (Architect) Lukas Y. Tan (Interior Designer) Mga Liban: Cheysser Charrise D. Gatchula (Teacher III) Melbourne S. Salonga (Teacher III) [ PAGBASA AT PAGPAPATIBAY NG NAGDAANG KATITIKAN NG PULONG ] Dito makikita kung ang nakalipas na katitikan ng pulong ay NAPAGTIBAY o may mga pagbabagong isinagawa sa mga ito. I. Call to Order Sa ganap na alas 9:00 n.u. ay pinasimulan ni Gng. Dominguez ang pulong sa pamamagitan ng pagtawag ng atensiyon ng lahat. II. Panalangin Ang panalangin ay pinangunahan ni Bb. Carag. III. Pananalita ng Pagtanggap Ang bawat isa ay malugod na tinanggap ni Gng. Dominguez bilang tagapanguna ng pulong. IV. Pagbasa at Pagpapatibay ng Nagdaang Katitikan ng Pulong Ang nagdaang katitikan ng pulong na ginawa noong Setyembre 25, 2022 ay binasa ni Gng. Parcon. Ang mosyon ng pagpapatibay ay pinangunahan ni G. C. Sapuyot at sinangayunan ni Gng. Dominguez. [ ACTION ITEMS 0 USAPING NAPAGKASUNDUAN ] Dito makikita ang mahahalagang tala hinggil sa mga paksang tinalakay. Inilalagay rin sa bahaging ito kung sino ang taong nanguna sa pagtalakay ng isyu at maging desisyong nabuo ukol ditto.  Mga Paksa o Agenda Talakayan Aksiyon Magsasagawa 1. Badget sa pagpapatayo ng gusali para sa Tinalakay ni G. Reynaldo B. Visda ang halagang Magsasagawa ng G. Visda Admin. gugugulin sa pagpapatayo ng Admin Building. Ayon sa isang pulong kasama Engr. Sapuyot kanya, mga 3 milyong piso ang kakailanganin para ang Budget officer Architect Sapuyot mabuo ang nasabing gusali. Munisipyo ng Limay para sa pagpapaapruba ng naturang budget. 2. Loteng kailangan sa pagpapatayo ng gusali. Tinalakay ni Engr. Sapuyot ang sukat ng loteng Magsusurvey ang Engr. Sapuyot kakailanganin sa pagpapatayo ng Science Room. grupo ng magandang lokasyon para sa itatayong gusali 3. Disenyo ng gagawing gusali ng admin 4. Interior Design ng gagawing Opisina ng Admin 5. Budget na kakailanganin sa pagpapatyo 6. Pagiiskedyul ng pagpapasimula ng construksiyon 7. Pagaayos ng mga permit na pagpapatayo [ PABALITA o PATALASTAS ] Hindi ito laging makikita sa katitikan ng pulong ngunit kung mayroon mang pabalita o patalastas mula sa mga dumalo. [ ISKEDYUL NG SUSUNOD NA PULONG ] - Itinatala sa bahaging ito kung kalian at saan gaganapin ang SUSUNOD na pulong. [ PAGTATAPOS ] Inilalagay sa bahaging ito kung ANONG ORAS nagwakas ang pulong. VII. Pagtatapos ng Pulong Sa dahilang wala nang anumang mga paksa na kailangang talakayin at pagusapan ang pulong ay winakasan sa ganap na alas 11:00 n.u. Iskedyul ng Susunod na Pulong Nobyembre 10, 2022 sa I Hub [ LAGDA ] Mahalagang ilagay sa bahaging ito ang pangalan ng taong kumuha ng katitikan ng pulong at kung kalian ito isinumete. Inihanda at isinumete ni: JANE C. CARAG Mahalagang bahagi ng KATITIKAN NG PULONG 1. HEADING 2. MGA KALAHOK o DUMALO 3. PAGBASA AT PAGPAPATIBAY NG NAGDAANG KATITIKAN NG PULONG 4. ACTION ITEMS 0 USAPING NAPAGKASUNDUAN 5. PABALITA o PATALASTAS 6. ISKEDYUL NG SUSUNOD NA PULONG 7. PAGTATAPOS 8. LAGDA