Kauczuk i Guma – Wtryskiwanie PDF

1\. Różnice i podobieństwa między kauczukiem a gumą. 2\. Guma jako materiał konstrukcyjny. Wymienić i opisać charakterystyczne właściwości. 3\. Metody dekrystalizacji kauczuków. 4\. Mastykacja kauczuków. Istota procesu i metody jej przeprowadzania. 5\. Parametry wpływające na lepkość kauczuków....

1\. Różnice i podobieństwa między kauczukiem a gumą. 2\. Guma jako materiał konstrukcyjny. Wymienić i opisać charakterystyczne właściwości. 3\. Metody dekrystalizacji kauczuków. 4\. Mastykacja kauczuków. Istota procesu i metody jej przeprowadzania. 5\. Parametry wpływające na lepkość kauczuków. 6\. Cele sporządzania i parametry technologiczne mieszanek kauczukowych. 7\. Sporządzanie mieszanki kauczukowej za pomocą walcarki -- schemat urządzenia, opis działania, wady i zalety procesu. Etapy sporządzania mieszanki kauczukowej. 8\. Sporządzanie mieszanki kauczukowej za pomocą mieszarki -- schemat urządzenia, opis działania, wady i zalety procesu. Etapy sporządzania mieszanki kauczukowej. 9\. Istota kalandrowania i schematy drogi mieszanki kalandrowanej. Parametry wpływające na pracę kalandra i kalandrowanie. 10\. Budowa wytłaczarki mieszanek kauczukowych oraz elementy i funkcje układu uplastyczniającego. 11\. Wytłaczanie mieszanki kauczukowej -- istota procesu, budowa urządzenia, opis działania, uwarunkowania technologiczne, wady i zalety procesu. 12\. Metody formowania wyrobów wulkanizowanych w narzędziu zamkniętym. **13. Wtryskiwanie mieszanek kauczukowych z wykorzystaniem wtryskarki ślimakowej -- schemat urządzenia, opis działania, zalety i wady procesu.** **14. Wtryskiwanie mieszanek kauczukowych z wykorzystaniem wtryskarki tłokowej -- schemat urządzenia, opis działania, zalety i wady procesu.** **15. Wtryskiwanie mieszanek kauczukowych z wykorzystaniem wtryskarki tłokowo ślimakowej -- schemat urządzenia, opis działania, zalety i wady procesu.** **16. Lateks i składniki mieszanki lateksowej -- definicja, funkcje, wytwarzanie, zastosowanie.** **17. Guma porowata -- definicja, podział, otrzymywanie, właściwości, zastosowanie.** **18. Adhezja gumy do tkaniny. Przykłady takich połączeń i wymagania, jakie muszą spełniać.** **19. Adhezja gumy do metalu. Przykłady takich połączeń i wymagania, jakie muszą spełniać.** **20. Kleje gumowe -- otrzymywanie i zastosowanie.** **13. Wtryskiwanie mieszanek kauczukowych z wykorzystaniem wtryskarki ślimakowej -- schemat urządzenia, opis działania, zalety i wady procesu.** **Wtryskarka zawsze składa się z 3 zespołów:** - Zespołu uplastyczniania mieszanki, - Zespołu wtryskiwania mieszanki, - Zespołu odbioru mieszanki i jej wulkanizacji. **Ponadto wtryskarka może zawierać:** - urządzenia kontrolno-pomiarowe oraz sterownicze, - monitorujące oraz sterujące pracą i kolejnością wykonywania kolejnych taktów roboczych wtryskarki, - urządzenia do automatycznego rozładowania i czyszczenia formy po wulkanizacji **Parametry procesu wtryskiwania:** Temperatura wtrysku, Temperatura formy wulkanizacyjnej, Ciśnienie, Czas wtrysku, Czas wulkanizacji. **WTRYSKARKA ŚLIMAKOWA** Obraz zawierający tekst, diagram, zrzut ekranu, Czcionka Opis wygenerowany automatycznie **Działanie wtryskarki ślimakowej:** 1\. Obracający się w ogrzewanym cylindrze zespołu uplastyczniającego ślimak podgrzewa mieszankę i przetłacza ją przez kanał wtryskowy do zamkniętej formy wulkanizacyjnej w zespole odbiorczym. 2\. Po wypełnieniu formy mieszanką zamyka się zawór umieszczony w dyszy wtryskowej, zespół uplastyczniający po czasie koniecznym do rozpoczęcia wulkanizacji i zasklepienia kanału wtryskowego, wlewka odchyla się/odsuwa od zespołu odbiorczego. 3\. Rozpoczyna się cykl wulkanizacji, a zespół uplastyczniający rozpoczyna pobieranie i podgrzewanie kolejnej porcji mieszanki. 4\. Po zakończonej wulkanizacji otwarcie formy (zwykle hydrauliczny układ zamykania i otwierania formy w zespole), jej rozładowanie, oczyszczenie i zamknięcie. 5\. Zespół odbiorczy jest gotowy do kolejnego cyklu. **Wtryskiwanie mieszanki kauczukowej:**  **Zalety wtryskarek ślimakowych:** 1. **Precyzja** -- Dokładne dozowanie i kontrola procesu. 2. **Wydajność** -- Szybka produkcja dużych serii. 3. **Wszechstronność** -- Przetwarzanie różnych tworzyw i kształtów. 4. **Automatyzacja** -- Możliwość integracji z robotami. 5. **Jakość** -- Równomierne uplastycznianie materiału. **Wady wtryskarek ślimakowych:** 1. **Koszty** -- Wysoka cena zakupu i form. 2. **Energochłonność** -- Duże zużycie energii. 3. **Wady produkcji** -- Ryzyko defektów przy złych ustawieniach. 4. **Ograniczenia** -- Produkcja bardzo dużych elementów bywa trudna. **14. Wtryskiwanie mieszanek kauczukowych z wykorzystaniem wtryskarki tłokowej -- schemat urządzenia, opis działania, zalety i wady procesu.** **Wtryskarka zawsze składa się z 3 zespołów:** - Zespołu uplastyczniania mieszanki, - Zespołu wtryskiwania mieszanki, - Zespołu odbioru mieszanki i jej wulkanizacji. **Ponadto wtryskarka może zawierać:** - urządzenia kontrolno-pomiarowe oraz sterownicze, - monitorujące oraz sterujące pracą i kolejnością wykonywania kolejnych taktów roboczych wtryskarki, - urządzenia do automatycznego rozładowania i czyszczenia formy po wulkanizacji **Parametry procesu wtryskiwania:** Temperatura wtrysku, Temperatura formy wulkanizacyjnej, Ciśnienie, Czas wtrysku, Czas wulkanizacji. Obraz zawierający tekst, diagram, Plan, Rysunek techniczny Opis wygenerowany automatycznie **Działanie wtryskarki tłokowej:** 1\. Granulat (pasek) mieszanki kauczukowej podawany jest do ogrzanego cylindra zespołu wtryskowego, pod tłok. 2\. Po dosunięciu zespołu uplastyczniającego do zespołu, połączeniu dyszy wtryskowej zespołu wtryskowego z kanałem wtryskowym formy następuje bardzo szybkie przemieszczenie tłoka. 3\. Tłok pod wysokim ciśnieniem powoduje wtryśnięcie podgrzanej i uplastycznionej mieszanki do gniazd(-a) formy. 4\. Zespół wtrysku jest połączony z zespołem odbiorczym do czasu zasklepienia mieszanki (rozpoczęcia wulkanizacji) w kanale wtryskowym, a następnie cofa się i rozpoczyna przygotowanie (gromadzenie) nowej porcji mieszanki do wtryskiwania. 5\. W formie - wulkanizacja mieszanki, a po jej zakończeniu otwarcie, rozładowanie, oczyszczenie i przygotowanie formy i zespołu odbiorczego do kolejnego cyklu wtrysku. **Zalety i wady wtryskarek tłokowych:** - Zasadniczą zaletą wtryskarek tłokowych jest możliwość ich stosowania do przetwarzania bardzo twardych mieszanek, przy ciśnieniu wtrysku nawet 150-210 MPa. - Wadą wtryskarek tłokowych są kłopoty z automatyzacją zasilania cylindra wtryskowego mieszanką gumową. - Lepszym rozwiązaniem było wprowadzenie ślimakowego zespołu uplastyczniającego i ślimakowego zasobnika mieszanki, co doprowadziło później do opracowania wtryskarek tłokowo ślimakowych, najczęściej obecnie stosowanych. **15. Wtryskiwanie mieszanek kauczukowych z wykorzystaniem wtryskarki tłokowo ślimakowej -- schemat urządzenia, opis działania, zalety i wady procesu.** **Wtryskarka zawsze składa się z 3 zespołów:** - Zespołu uplastyczniania mieszanki, - Zespołu wtryskiwania mieszanki, - Zespołu odbioru mieszanki i jej wulkanizacji. **Ponadto wtryskarka może zawierać:** - urządzenia kontrolno-pomiarowe oraz sterownicze, - monitorujące oraz sterujące pracą i kolejnością wykonywania kolejnych taktów roboczych wtryskarki, - urządzenia do automatycznego rozładowania i czyszczenia formy po wulkanizacji **Parametry procesu wtryskiwania:** Temperatura wtrysku, Temperatura formy wulkanizacyjnej, Ciśnienie, Czas wtrysku, Czas wulkanizacji.  **Działanie wtryskarki tłokowo -- ślimakowej:** Ślimak w urządzeniu uplastyczniającym, zależnie od etapu cyklu pracy, jest albo narzędziem uplastyczniającym i transportującym mieszanką z leja załadowczego do komory wtryskowej w końcowej części komory ślimaka, albo działa jako tłok wymuszający bardzo szybkie przemieszczenie podgrzanej i uplastycznionej mieszanki do gniazd(-a) form(-y) w zespole odbiorczym. **Budowa wtryskarki tłokowo-ślimakowej:** 1\. Zespół uplastyczniająco-wtryskowy złożony jest ze ślimaka obracającego się w cylindrze, połączonego poprzez łożysko ślizgowe wzdłużne i tłoczysko z tłokiem cylindra hydraulicznego, wymuszającego przesuwanie ślimaka. 2\. Wielkość przemieszczenia ślimaka jest regulowalna w określonym przedziale. 3\. Ślimak napędzany za pomocą silnika i układu przekładni w skrzyni redukcyjnej. 4\. Zespół odbiorczy wyposażony jest w hydrauliczny układ zamykania i otwierania formy. Zespół odbiorczy może być wyposażony w kilka form (układ rewolwerowy lub karuzelowy), z niezależnymi cylindrami hydraulicznymi zamykania i otwierania poszczególnych form 5\. Układy hydrauliczne dosuwania i odsuwania zespołu uplastyczniająco-wtryskowego do zespołu odbiorczego 6\. Urządzenia kontrolno-pomiarowe, sterujące i wykonawcze, pracujące w trybie automatycznym, półautomatycznym lub ręcznym Obraz zawierający tekst, diagram, szkic, Rysunek techniczny Opis wygenerowany automatycznie **Etapy pracy wtryskarki tłokowo-ślimakowej:** 1\. obracający się w komorze ślimak pobiera mieszankę (granulat lub taśmę) z leja zasypowego i przemieszcza ją do komory wtryskowej; 2\. obok ruchu obrotowego ślimaka -- także ruch poosiowy -- cofanie się na wcześniej ustaloną odległość, co określa objętość mieszanki zgromadzonej w komorze wtryskowej i jednorazową objętość wtrysku, 3\. zamknięcie formy wulkanizacyjnej i jej gotowość do cyklu wtrysku, 4\. po wypełnieniu komory wtryskowej uplastycznioną i podgrzaną mieszanką układ hydrauliczny przesuwa zespół uplastyczniający do odbiorczego; zespolenie dyszy wtryskowej z kanałem wtryskowym, 5\. wtryskiwanie mieszanki do gniazda formy, spowodowane ruchem poosiowym ślimaka (ślimak jako tłok), wymuszonym przez układ hydrauliczny poosiowego przemieszczania ślimaka 6\. „przetrzymanie" - zamykanie kanału wtryskowego przez dyszę wtryskową przez czas konieczny do rozpoczęcia wulkanizacji, 7\. cofnięcie się układu uplastyczniająco-wtryskowego, pobieranie kolejnej porcji mieszanki z leja zasypowego, 8\. w tym samym czasie w formie następuje wulkanizacja mieszanki, a po jej zakończeniu otwarcie, rozładowanie, oczyszczenie i zamknięcie formy. 9\. zespół odbiorczy gotowy do kolejnego cyklu pracy. **Zalety wtryskiwania:** 1\. bardzo duża wydajność przy krótkich cyklach, dająca niski koszt jednostkowy wyrobu, 2\. znaczna homogeniczność mieszanki wtryskowej po jej uplastycznieniu, gwarantująca wysoką i powtarzalną jakość wyrobu finalnego, 3\. dokładność wymiarów przy zachowaniu odpowiedniej jakości i stałości właściwości mieszanki, 4\. automatyzacja i mechanizacja → oddziały bezobsługowe, 5\. metoda ta pozwala na tworzenie nawet najbardziej skomplikowanych kształtów, co umożliwia uzyskanie dowolnego wyrobu, 6\. kształty i wymiary cechuje duża powtarzalność, dzięki czemu metoda wtryskowa idealnie sprawdza się w produkcji masowej, a do wyprodukowania wielu identycznych elementów wystarczy stworzenie tylko jednej formy, 7\. gotowy produkt w większości przypadków nie wymaga nawet końcowej obróbki 8\. artykuły wytworzone tą metodą charakteryzują się dużą dokładnością wykonania i estetyką, 9\. ten sposób formowania artykułów nie przekazuje szkodliwych związków do otoczenia i jest przyjazny dla środowiska. 10\. coraz większa doskonałość wtryskarek, jeśli chodzi o sterowanie i monitoring procesu przetwórstwa, 11\. znacznie lepsze warunki pracy i BHP **Wady wtryskiwania:** 1\. znaczny koszt urządzenia oraz form, 2\. wymagana wysoka dokładność wykonania form, 3\. wymagana wysoka jakość mieszanek **16. Lateks i składniki mieszanki lateksowej -- definicja, funkcje, wytwarzanie, zastosowanie.** Lateks to stabilna, koloidalna zawiesina cząstek kauczuku w środowisku wodnym; fazą dyspersyjną jest woda; fazą zdyspergowaną (rozproszoną) jest węglowodór kauczuku. **Wytwarzanie lateksów**: 1\. Polimeryzacja emulsyjna. 2\. Flokulacja -- powstawanie luźnych aglomeratów drobin fazy zdyspergowanej (proces odwracalny, analogia: zsiadłe mleko). 3\. Koagulacja -- powstają trwałe, zbite aglomeraty drobin fazy zdyspergowanej (proces nieodwracalny (analogia: twaróg) -- zniszczenie warstwy ochronnej na powierzchni cząstek fazy zdyspergowanej. Zawartość substancji stałej -- do 75 %, zawartość NR do 68 %; wielkość cząstek fazy stałej 0,1 -- 6,0 μm. Lateksy SR (SBR, NBR, CR): zawartość substancji stałej 22 - 69 %, wielkość cząstek fazy stałej 0,02 -- 0,20 μm **Mieszanka lateksowa; mieszanina lateksu i innych składników ( 2 grupy):** 1\. grupa: składniki ułatwiające i umożliwiające sporządzenie mieszanki lateksowej i jej przetwarzanie (dyspergatory, emulgatory, stabilizatory, zagęszczacze, substancje zwilżające i żelujace; generalnie substancje powierzchniowo-czynne anionowe, kationowe lub niejonowe); 2. grupa: jak w mieszance kauczukowej -- umożliwiają usieciowanie kauczuku i nadają produktowi pożądane właściwości. **Z TYCH ZDJĘĆ TO WYMIENIĆ TO CO NA RÓŻOWO TYLKO**  Obraz zawierający tekst, zrzut ekranu, Czcionka, dokument Opis wygenerowany automatycznie **Etapy przetwórstwa lateksu i mieszanek lateksowych:** 1\. sporządzenie dyspersji, emulsji lub roztworów wodnych składników mieszanki (młyny kulowe), 2\. sporządzenie mieszanki lateksowej -- mieszadła wolnoobrotowe ze stali nierdzewnej, ewentualnie emaliowane lub ceramiczne; ważna kolejność wprowadzania składników do lateksu: \- przesączenie lateksu -- sita o odpowiedniej wielkości oczek, \- wprowadzenie substancji stabilizujących, \- substancji sieciujące, przeciwstarzeniowe i aktywatory, \- zagęszczacze, \- koagulanty. Etap konieczny: dojrzewanie (maturacja) mieszanki -- minimum 24 godz. **Zastosowanie lateksu:** do łączenia włókien podczas wytwarzania włóknin, łączenia odpadów skóry, gumy, korka, łączenia i wzmacnianie nietkanych dywanów i wykładzin dywanowych, zdwajania tkanin, wytwarzania włosia tapicerskiego, mat kokosowych i sizalowych, podklejania dywanów - wzmocnienie i usztywnienie, zmniejszenie poślizgu podczas użytkowania **17. Guma porowata -- definicja, podział, otrzymywanie, właściwości, zastosowanie.** Jest to elastyczny materiał o niejednorodnej strukturze fizycznej, w którym fazą ciągłą jest usieciowany elastomer, natomiast fazą zdyspergowaną jest gaz (mieszanina gazów), wypełniający znaczną część (nawet \> 95 %) objętości tworzywa. **RODZAJE GUM POROWATYCH:** 1\. POROWATE--pory duże i otwarte o zróżnicowanej wielkości, częściowo połączone ze sobą, cherakteryzujące się dużą przepuszczalnością i chłonnością płynów, wytwarzane zwykle metodą spieniania lateksu (pianki lateksowe) lub porowania i wulkanizacji mieszanek; 2\. KOMÓRKOWE --pory zamknięte o zbliżonej wielkości, oddzielone od siebie warstewką fazy ciągłej (polimeru); faza elastyczna (polimerowa) zamyka i izoluje pęcherzyki gazu; wytwarzane metodą porowania i wulkanizacji mieszanek: 3\. MIKROKOMÓRKOWE --pory o bardzo małej wielkości (nawet \< 0,001 mm) o jednakowej wielkości, izolowane elastycznym materiałem; wytwarzane metodą porowania i wulkanizacji mieszanek **WŁAŚCIWOŚCI ELASTOMEROWYCH MATERIAŁÓW POROWATYCH ZALEŻĄ OD ICH GĘSTOŚCI POZORNEJ I STRUKTURY PORÓW**  I. **SPIENIANIE POD CIŚNIENIEM (GAZ ZEWNĘTRZNY)** 1\. Arkusze mieszanki kauczukowej (lub inne kształtki) o odpowiednim składzie układa się w formie, w autoklawie, oddzielając arkusz przekładkami tkaninowymi (które umożliwiają dostęp gazu do formy i mieszanki). 2\. Następnie mieszankę nasyca się azotem, pod ciśnieniem (do 30 MPa) i prowadzi wulkanizację wstępną pod ciśnieniem do uzyskania ok. 20 - 30 % możliwego stopnia usieciowania (konieczna jest pewna wytrzymałość mechaniczna wstępnie usieciowanego materiału). 3\. Wstepnie usieciowany materiał chłodzi się pod ciśnieniem i redukuje ciśnienie w autoklawie, co powoduje gwałtowny wzrost objętości próbki (rozprężenie i utrata rozpuszczalności N2 w kauczuku) oraz zmniejszenie jej gęstości pozornej. 4\. Spienione akrusze (kształtki) wyjmuje się z formy i poddaje wulkanizacji końcowej w formach lub w w autoklawie, ale pod ciśnieniem atm. I**. SPIENIANIE POD CIŚNIENIEM** Gęstość pozorna tak wytworzonej gumy komórkowej zależy od ciśnienia gazu podczas spieniania, czasu wstępnej wulkanizacji oraz warunków wulkanizacji końcowej. Metoda ta jest stosowana do wytwarzania wyrobów o znacznych rozmiarach i regularnych kształtach (arkusze, bloki), przecinanach następnie na arkusze o określonej grubości i rozmiarach. Guma o porach w części otwartych **CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA JAKOŚĆ GUMY POROWATEJ**: 1\. odpowiednia plastyczność i płynność mieszanki -- zalecane stosowanie faktys (zmiękczaczy pochodzenia roślinnego) i żywic kumaronowo indenowych (lub innych ) jako zmiękczaczy; 2\. konieczna synchronizacja szybkości rozpadu porofora i sieciowania kauczuku; wulkanizacja szybsza niż rozpad porofora -- pory małe, grube ścianki i większa dp, w sytuacji odwrotnej -- pory duże, nierównomierne, 3\. napełniacze aktywne utrudniają spienianie; 4\. konieczność stosowania nawet 2-3 większej dawki substancji przeciwstarzeniowych; zmiana barwy podczas starzenia 5\. ograniczona wytrzymałość materiałów porowatych **OBSZARY STOSOWANIA ELASTYCZNYCH MATERIAŁÓW POROWATYCH**: 1\. izolacje cieplne, akustyczne i wibracyjne; elementy składowe instalacji; 2\. elementy składowe wyrobów o podwyższonej termoizolacyjności i lepszych właściwościach tłumiących (wyściółki wewnętrzne obuwia, spody obuwia, wypełnienia opon „bezpiecznych" -- opony odporne na przestrzelenie). **18. Adhezja gumy do tkaniny. Przykłady takich połączeń i wymagania, jakie muszą spełniać.** Tkanina w produktach pełni rolę elementu wzmacniającego, przejmującego obciążenia podczas użytkowania wyrobu, a dzięki dużej sztywności -- wyrób zachowuje swój kształt i rozmiary. Guma pokrywająca tkaninę izoluje ją od działania czynników zewnętrznych, pochłania lub łagodzi siły udarowe, oddziela nitki np. kordu w oponie zapobiegając ich wzajemnemu przecieraniu, co przedłuża tym samym trwałość zarówno tkaniny jak i całego wyrobu. Wyroby kompozytowe sporządzone z elastomerów wzmocnionych włóknami chemicznymi, np. opony, taśmy przenośnikowe, paski itp., są obecnie powszechnie stosowane w każdej dziedzinie techniki. Niezbędnym warunkiem wykorzystania takich wyrobów jest uzyskanie wytrzymałego i trwałego połączenia elastomeru z włóknem. Połączenie tych materiałów, ze względu na ich odmienną strukturę chemiczna i fizyczną, wymaga zastosowania wielu skomplikowanych operacji technicznych i technologicznych. **Łączenie gumy z tkaniną jest utrudnione z kilku powodów:** - inna natura chemiczna tworzywa włóknotwórczego -- polimer polarny - sposób formowania włókna i ewentualnej obróbki jego powierzchni - odmienny stan energetyczny powierzchni włókna - znacznie większa sztywność włókna niż gumy **Dobry zespół impregnacyjny do tkanin powinien:** ❖ zapewniać dobrą odporność na rozwarstwianie połączenia guma-tkanina podczas eksploatacji wyrobu gumowego w warunkach obciążeń statycznych i dynamicznych, w normalnej i podwyższonej temp., ❖ prowadzić do połączenia tkaniny z gumą już na wczesnych stadiach wulkanizacji, ❖ równomiernie osadzać się na tkaninie, ❖ zachowywać swoje właściwości zarówno w kąpieli jak i po naniesieniu na włókno, a także po wulkanizacji mieszanki; ❖ zapewniać odpowiednie bezpieczeństwo technologiczne, przy prostej technologii, niskiej cenie i dostępności substratów; ❖ nie powinien zwiększać sztywności tkaniny i pogarszać jej właściwości użytkowych (m. in. odporność na starzenie, higroskopijność, butwienie) **TO TEŻ CHYBA TYLKO WYMIENIĆ BO BEZ PRZESADY**  **19. Adhezja gumy do metalu. Przykłady takich połączeń i wymagania, jakie muszą spełniać.** Konieczność trwałego łączenia gumy z metalem występuje podczas wytwarzania: \* opon z kordem stalowym, \* opon z drutówką (część usztywniająca stopkę opony), \* taśm przenośnikowych zbrojonych linkami stalowymi, \* technicznych elementów gumowo-metalowych (zderzaki, amortyzatory, tuleje, sprzęgła, łączniki itp.), \* zabezpieczeń antykorozyjnych aparatury chemicznej (reaktory, zbiorniki, armatura), \* zabezpieczeń przeciwpoślizgowych (wykładziny i dywaniki gumowe na traktach pieszych w pomieszczeniach użytkowych i produkcyjnych), \* artykułów sportowych, \* wałów i wałków dla przemysłu poligraficznego, włókienniczego, papierniczego itp. Najczęściej gumę łączy się ze stopami żelaza (stal konstrukcyjna, stal nierdzewna, żaroodporna, kwasoodporna, inne stale specjalne), z metalami kolorowymi (miedź i jej stopy, glin i jego stopy), rzadziej z innymi metalami. Jako regułę można przyjąć, że gumę łączy się z metalem za pomocą warstwy pośredniej innego materiału, charakteryzującego się dobrą adhezją zarówno do gumy jak i metalu. **Wytrzymałość połączenia guma-metal determinowane jest przez:** \* rodzaj metalu i sposób przygotowania, lub stan jego powierzchni, \* rodzaj kauczuku z jakiego wykonana jest mieszanka, \* rodzaj zastosowanej warstwy pośredniej, \* sposób wykonania połączenia **Z technologicznego punktu widzenia wykonanie połączenia guma-metal, niezależnie od stosowanej metody, obejmuje przygotowanie powierzchni metalu do łączenia, sprowadzające się do:** 1\) oczyszczenia i rozwinięcia powierzchni metalu metodami mechanicznymi (usuwanie rdzy i innych zanieczyszczeń) w drodze szorstkowania za pomocą szczotek metalowych, piaskowania lub śrutowania, 2\) oczyszczenia i rozwinięcia powierzchni metalu metodami chemicznymi lub fizykochemicznymi (ługowanie lub wytrawianie w kąpielach alkalicznych lub kwaśnych, odtłuszczanie za pomocą rozpuszczalników organicznych), 3\) uzdatnienia powierzchni metalu metodą fosfatyzowania lub inną, 4\) oceny jakości przygotowanej powierzchni, 5\) wykonanie połączenia guma-metal „na gorąco" lub „na zimno"  **20. Kleje gumowe -- otrzymywanie i zastosowanie.** W technologii elastomerów: roztwór kauczuku/polimeru lub mieszanki kauczukowej/polimerowej w rozpuszczalniku organicznym (mieszaninie rozpuszczalników) o określonej lepkości, dobrej zwilżalności i właściwościach adhezyjnych **Zastosowania klejów:** \* do powlekania lub napawania tkanin → kleje do powlekania; \* do łączenia różnych substratów ze sobą → kleje konfekcyjne; \* do sporządzania wyrobów cienkościennych metodą maczaniaObraz zawierający tekst, zrzut ekranu, Czcionka, linia Opis wygenerowany automatycznie **CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA JAKOŚĆ KLEJÓW GUMOWYCH**: duża i mała szybkość parowania rozpuszczalnika po naniesieniu kleju na podłoże, higroskopijność rozpuszczalnika, kondensacja pary wodnej przy nadmiernej szybkości parowania, kiepskie właściwości spoiny klejowej, porowacenie spoiny. Najchętniej stosowane rozpuszczalniki klejów kauczukowych: węglowodory alifatyczne (benzyna o określonym przedziale temperatury wrzenia/parowania), węglowodory aromatyczne (toluen, ksylen) -- toksyczność, estry -- kauczuki polarne (NBR, CR), mieszaniny rozpuszczalników **MIESZARKI DO SPORZĄDZANIA KLEJÓW KAUCZUKOWYCH (POLIMEROWYCH):** 1\. kleje stężone -- mieszarki poziome z wirnikami o geometrii podobnej do geometrii wirników w mieszarkach zamkniętych z przechylnym korytem (ruchomym zbiornikiem), umożliwiającym opróżnienie mieszarki po sporządzeniu kleju; pojemność 25 -- 500 l, 2\. kleje rozcieńczone - mieszarki z nieruchomym korpusem, z mieszadłami pionowymi i poziomymi -- wymuszanie cyrkulacji i wymiany masy w całej objętości wsadu; opróżnianie - luk spustowy umieszczony w dolnej części zbiornika; pojemność 120 -- 2000 l; 3\. kleje rozcieńczone -- mieszarki z łopatami ślimakowymi, wymuszającymi ruch poosiowy wsadu -- podnoszenie wsadu od dołu ku górze; często z wymiennym zbiornikiem; pojemność 50 -- 500 l