KOMUNIKASYON 11 1st Midsem Reviewer PDF

1st Midsemestral Exam KOMUNIKASYON 11 Reviewer By Safi Lava 11E 10 TOPICS Wika, Komunikasyon, Pananaliksik Mga Konseptong Pangwika Gamit ng Wika ni Halliday Kasaysayan ng Wikang Pambansa Paggamit ng Cohe...

1st Midsemestral Exam KOMUNIKASYON 11 Reviewer By Safi Lava 11E 10 TOPICS Wika, Komunikasyon, Pananaliksik Mga Konseptong Pangwika Gamit ng Wika ni Halliday Kasaysayan ng Wikang Pambansa Paggamit ng Cohesive Device KOMUNIKASYON KAHULUGAN - Pagpapahayag, paghahatid o pagbibigay ng impormasyon sa mabisang paraan. Isa itong pakikipag-ugnayan, pakikipagpalagayan o pakiki-pag-unawaan. (Webster) - Ang proseso ng pagbibigay at pagtanggap. Nagpapalipat-lipat sa mga indibidwal ang mga impormasyon. Nagbubunga ang ganitong pagpapalitan ng pagkakaunawaan at kaunlaran ng lipunan. (Cruz, 1988) PROSESO NG KOMUNIKASYON - May limang elemento proseso ang mabisang komunikasyon. - Ang mga bahaging ito ay maaaring ipahayag sa mga sumusunod. 1, Sender 2. Encode 3. Tanel Daluyan 4. Receiver 5. Pidbak Tugon Tagapagpadala Mensahe Tumatanggap PANANALIKSIK KAHULUGAN - Sistematiko, matalino, at etikal na pagkalap ng impormasyon upang masagot ang isang tanong o malutas ang isang suliranin. Sistematiko - Pagsunod sa isang planadong proseso Matalino - Iskolar ng mananaliksik at alam ang kabuluhan o kahalagahan ng kanyang sinasaliksik - “Based on facts” Etikal - Kailangang panatilihin ang katapatan ng pananaliksik sa kabuoang proseso BAKIT KA MANANALIKSIK? - Bumuo ng bagong kaalaman - Magkaroon ng balidasyon o pagpapatibay ng iba pang pag-aaral - Pagbuwag ng lumang kaalaman at paniniwala Safi Lava 11E 10  WIKA IBA’T IBANG KAHULUGAN Sistema ng komunikasyon binubuo ng mga tunog at nakasulat na simbolong ginagamit ng mga tao sa pagsasalita at pagsusulat (Colins Dictionary) Isang sistematikong kaparaanan ng pagpapahatid ng ideya o damdamin sa pamamagitan ng mga senyas, tunog, kilos, at simbolong may kolektibong pagkakaunawa sa kahulugang nga mga iniuugnay rito. (Merriam-Websiter) Ang pangunahing instrumento ng komunikasyong panlipunan; sa pamamagitan nito ay maaaring matamo ng tao ang kanyang instrumental at sentimental na mga pangangailangan. (Constantino) Ang ekspresiyon, ang imbakanhanguan at agusan ng kultura ng isang grupo ng tao, maliit man o malaki, na may sarili at liks na katangian. (Salazar, 1996) Isang masistemang balangkas ng sinasalitang tunog na pinili at isinaayos sa paraang arbitraryo upang magamit ng mga taong nabibilang sa isang kultura. (Gleason, 1961) Types of Wika: Sistematiko, Arbitraryo, Dinamiko “Ang wika ay nilikha dahil ito may tungkuling dapat gampanan sa tao." (Michael Alexander Kirkwood Halliday o M.A.K. Halliday) KATANGIAN NG WIKA 1. Masistema - My tiyak na ayos na sinusunod upang makabuo ng kahulugan at maunawan 2. Sinasalita - Paraan ng pagpapahayag ng mga kaisipan o saloobin - Paraan ng pagsasalin ng impormasyon - Ex: Baga, vocal cords, bibig o ilong 3. Tunog - Naririnig na tunog - Narerehistro sa isip (LAD) Nagagaya o nabibigkas 4. Arbitraryo - Hindi magkatulad ang tuntuning sinusunod depende sa kalikasan ng wika 5. Nabibilang sa - Makikilala sa uri ng wikang ginagamit ng tao ang kanyang kultura isang kultura (Kasarian, antas ng lipunan, pinag-aralan, propesyon at iba pa) 6. Nagbabago - Ang wika ay nagbabago - Dinamiko dahil sa panahon at kasaysayan 7. May - Ang wika ay may kapangyarihang lumikha kapangyarihan - Sa pagbuo ng ideya, kailangan ang konsepto sa pagbuo ng salita; g lumikha malikhain din ang wika 8. May - Ang wika ay may kapangyarihang makaapekto sa kaisipan at pagkilos kapangyarihan - Nagpapakilala ng awrtoridad at ginagamit sa pagtutol o paglaban g makaapekto sa kaisipan at pagkilos LINGUA FRANCA Tawag sa wikang ginagamit ng mas nakararami sa isang lipunan (Page 24, Common Language) Ang wikang ginagamit ng mga taongg may magkakaibanh wika upang magkaunawaan (Reyes, 2019) Safi Lava 11E 10  GAMIT NG WIKA NI HALLIDAY PROTOWIKA, TRANSISYONAL, MAUNLAD NA WIKA PROTOWIKA TRANSISYONAL MAUNLAD NA WIKA Mga kilos na may ibig Tagapamagitan sa una’t Direktang nakapagsasalita sabihin ikatlong yugto ang isang tao gamit ang ○ Instrumental ○ Heuristiko unang wika ○ Regulatori ○ Imahinatibo ○ Unang wika -> ○ Interaksiyonal ○ Representasyon Kinamulatan o ○ Personal al o impormatibo kinagisnang wika Page 13 (First acuired language) ANTAS PROTOWIKA Ang unang apat na gamit ng wika ay kinakasangkapan ng isang lumalaking sanggol upang matugunan ang kanyang mga pangangailangang pisikal, emosyonal at sosyal. (Jackson at Stockwell, 1996) Instrumental Ipinahahayag ang kailangan/gusto ng isang bata na dapat matugunan ○ Ex: “Gusto ko..”, “Gusto mo ba ito?”, “Anong gusto mo?” GAMIT NG WIKA: Pagpapahayag ng damdamin, pasasalamat, pag-ibig, galit, kalungkutan, pagpapatawad at iba pa Pangangailangan ng tao patalastas, panawagan, liham ng pangangailangan, pag-uutos o pakiusap Regulatori Pagpapahayag ng mensahe na animo komokontrol sa kilos ng iba ○ Ex: “Gawin mo ang sinasabi ko sa iyo..” GAMIT NG WIKA: nagtatakda ng pag-uutos nag-uutos nagtuturo o nagbibigay direksyon pagbibigay ng babala Interaksiyonal Paglikha ng ugnayan sa ibang tao upang patibayin o palakasin ang relasyong mayroon sila ○ Ex: “Ako at ikaw..” GAMIT NG WIKA: Pakikipag-ugnayan at pakikisalamuha ○ Ex: Pormularyong Panlipunan (Pasalita, pasulat) Personal Ginagamit ang antas ng wika na ito upang ipakilala kung sino siya ○ Ex: “Narito na ako..” GAMIT NG WIKA: Pagpapahayag ng personal na saloobin, reaksiyon, o damdamin pagpapahayag ng opinyon, pananaw o saloobin ○ Ex: Selfie (Pagkuha ng larawan ng iyong sarili upang i-upload sa anumang social networking site) Safi Lava 11E 10  ANTAS TRANSISYONAL Matatapos ang yugtong transisyonal kung alam na alam na ng bata kung paano magpahayag nang tuloy-tuloy at makipag-usap sa kanyang kapwa. (Halliday, 2003) Heuristiko Paggamit ng bata sa wika upang pag-aralan ang kapaligiran na ginagalawan niya at maintindihan ang realidad ○ Ex: “Sabihin mo sa akin kung bakit..” GAMIT NG WIKA: Proseso ng pagtuklas tanong sagot pag-iimbestiga pag-eeksperimento pagkuha o paghahanap ng kaalaman Page 119 ○ Ex: pag-iiinterbyu, pakikinig sa radyo panonood sa telebisyon pagbabasa ng pahayagan, magasin, blog, at mga aklat Imahinatibo Paggamit ng wika upang gumawa ng isang mundong kathang-isip ○ Ex: “Kunwari..” GAMIT NG WIKA: kapag ginagamit ang wika sa pagpapahayag ng imahinasyon sa malikhaing pamaaraan ○ Ex: Blog, Wattpad Representasiyonal Nailalahad ang mga impormasyon ng isang bata at ipinapakita ang /Impormatibo kakayahang manindigan ○ Ex: “May sasabihin ako sa iyo..” GAMIT NG WIKA: REPRESENTASIYONAL Pagpapaliwanag sa mga datos, impormasyon at kaalamang natutuhan o natuklasan paggamit ng modelo estadistika teknolohiya mapa o larawan IMPORMATIBO pagbibigay ng impormasyon o paghanap sa paraang pasulat at pasalita: pagbibigay-ulat paggawa ng pamanahong papel tesis panayam pagtuturo ANTAS NG MAUNLAD NA WIKA Nakabubuo na siya ng mahahabang pangungusap: ○ pagbuo ng salita ○ pagkakasunod-sunod ○ angkop na tono ○ wastong bantas Safi Lava 11E 10  KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA WIKANG PAMBANSA Wikang sama-samanag itinaguyod ng mamaamayan sa isang bansa para magsilbing simbolo ng kanilang pagkakakilanlan Wikang gamit sa pang-araw-araw na pakikisalamuha ng tao Sarili wika lamang ang dapat lamang ang magiging wikang pambansa (Hindi ang ingles, ibang wika, etc) 3 CATEGORIES/PHASES: ○ 1) Pagdalumat sa Kasaysayan: Panahon ng Espanyol ○ 2) Ang Paghubog ng Estados Unidos sa Kamalayang Pilipino ○ 3) Tungo sa Pagsasarili: Panahon ng Hapon hanggang sa Kasalukuyan EVOLUTION NG WIKANG PAMBANSA: Kautusang Tagapagpaganap 134 (Seksiyon. 137), s. 1939 ○ “...ipinahahayag na ang Tagalog ay siyang magiging batayan ng wikang pambansa ng Pilipinas” Arikulo XV, Seksiyon 3 ng Saligang Batas 1973 ○ “...ang Pambansang Asemblea ay gagawa ng mga hakbang tungo sa pagpappaunlad at pormal na pagpapatibay na panlahat na wikang pambaansa na tatawaging Pilipino” Arikulo XIV, Seksiyon 6 Saligang Batas 1987 ○ “...ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino” MGA TANONG: Ang mga patunay na may sibilasasyon ng mga katutubong pilipino bago pa dumating ang mga mananakop? ○ (1) Sistema ng pangangalakal and; ○ (2) Sistema ng pagsulat Ano ang tawag sa sinaunang sistema ng pagsulat ng mga Pilipino? ○ Baybayin (3 patinig & 17 kabuoan) PAGDALUMAT SA KASAYSAYAN: PANAHON NG ESPANYOL Ano ang ginamit ng mga mananakop na Espanyol upang sakupin ang ating lupain? ○ Kris at Espada Ano ang kauna-unahang aklat sa Pilipinas na nakasulat sa Tagalog? ○ Doctrina Christiana MGA AKLAT SA GRAMATIKA AT BOKABULARYO 1) Arte y Vocabulario tagalo (1582) ni Padre Juan de Plasencia (isang pransiskano) 2) Arte y Reglas de la lengua tagala (1610) ni Padre Francisco de San Jose (Padre Blancas de San Jose) komprehensibong kodipikasyon ng sistematikong pagsasaayos ng wikang Tagalog 3) Vocabulario de Lengua Tagala ni Padre Pedro de San Buenaventura MGA KAUTUSANG PANGWIKA 1) Haring Carlos I 1950 (1516-1556) Pagtuturo ng pananampalata-yang Katoliko sa wikang Espanyol 2) Haring Felipe IV (1621-1665) Pagtuturo ng wikang Espanyol sa lahat ng katutubo 3) Haring Carlos II (1665-1700) Safi Lava 11E 10  Atas-pangwika (Parusa) NAGPAPATAYO NG MGA PAARALAN Derekto ng Edukasyon ng 1863 ○ Pagtatag ng primaryang paaralan sa bawat pueblo sa Maynila upang mabigyan ng edukasyon sa Espanyol ang bawat anak ng mga katutubo. Mga Naging Solusyon ○ Pinag-aralan ng mga misyonerong Espanyol ang wika ng mga katutubo ○ Nagsulat ng mga aklat sa gramatika at bokabularyo ○ Nagbigay ng mga kautusang pangwika ○ Nagpatayo ng mga paaralan ○ Magkakaroon ng posisyon sa trabaho kung marunong sa wikang Kastila ○ Pag-oorganisa ng mga reporma o pag-aaklas (Pilipino) Positibo Negatibo Romanisasyon ng silabaryo ng mga wikang Nabigo ang mga programang pangwika ginagamit sa Pilipinas Mayaman ang bokabularyong nakapasok sa Nanatilung mababa ang kalagayan ng talasalitaan ng mga katutubong wika sa edukasyon ng Pilipinas Pilipinas WIKANG OPISYAL Wikang itinalaga ng tiyak na institusyon para maging wika ng opisyal na pakikipagtalastasan o pakikipagtransakisiyon MGA BATAS TUNGKOL SA WIKANG OPISYAL: Artikulo VIII ng Konstitusyon ng Biak na Bato nina Felix Ferrer at Isabelo Artacho (November 1, 1897) ○ Wikang Opisyal: Tagalog at Ingles Konstitusyon ng Malolos Artikulo 93 nina Felipe Calderon at Felipe Buencamino (January 21, 1899) ○ Wikang Opisyal: Espanyol Saligang Batas ng 1935 ○ Hangga’t walang ibang itinatadhana ang batas, ang Ingles at Espanyol ay patuloy na mga opisyal na wika ○ Wikang Opisyal: Ingles at Espanyol Saligang Batas ng 1973 ○ Hanggang walang itinatadhana ang batas, ang Ingles at Pilipino ay magpapatuloy na mga opisyal na wika ○ Wikang Opisyal: Ingles at Pilipino Saligang Batas ng 1987 ○ Ukol sa mga layunin ng komunikasyon at pagtuturo, ang mga opisyal ng wika ng Pilipinas ay Filipino at hangga’t walang itinatadhana ang batas, Ingles. ○ Wikang Opisyal: Filipino MAHAHALAGANG TALA (ph. 55) 1. Ipinangko ng Estados Unidos sa Pilipinas ang pakikipagkaibigan/edukasyon (Kasunduan sa Paris) upang gawin itong kolonya nito. 2. Naging kolonya ng Estados Uidos sa loob ng 48 taon. 3. Sa Corregidor itinatag ng Estados Unidos ang kauuna-unahan nitong paaralan. Safi Lava 11E 10 4. Edukasyon/Pakikipagkaibigan ang porma ng kapangyarihang ginagamit ng Estados Unidos iupang makakuha ang loob ng mga Pilipino. 5. Ang Thomasites ang unang mga gurong Amerikanong dumating sa Pilipinas noong 1901. 6. Ingles ano naging midyum sa pagtuturo sa panahon ng mga Amerikano. 7. Ang mga pensionado ay mga iskolar na pinili at pinag-aral sa Estados Unidos. 8. May tatlong lebel ng pag-aaral ang ipinatubad sa Pilipinas sang-ayon sa estuktura sa Estados Unidos. 9. Ayon sa Komisyong Taft, sa baway baryo, walang batang hindi maaaring matutuong bumasa at sumulat. 10. Bagama nakapasok sa kamalayan ng mga Pilipino ang sistema ng edukasyon ng Estados Unidos, marami pa rin ang tumigil sa pag-aaral dahil sa kahirapan. ANG PAGHUBOG NG ESTADOS UNIDOS SA KAMALAYANG PILIPINO: ANG WIKA SA PANAHON NG PANANAKOP NG ESTADOS UNIDOS WIKANG PANTURO Opisyal na wikang gamit sa klase. Ito rin ang midyum ng instruksiyong gagamitin sa lahat ng antas ng mga institusyong pampagkatuto. Kasunduan ng Paris (Decemnber 10, 1898) ○ Estados Unidos na ang mamamahala “kaibigan” Unang Komisyon ni Dr. Jacob Schurman (January 29, 1899) ○ Resulta: Ingles ang piniling wikang panturo Rekomendasyon: Agarang pagtuturo sa Ingles sa paaralang primarya Ikalawang Komisyon ni Wiliam Howard Taft (March 16, 1900) ○ Resulta: Ingles ang wikang panturo at wikang opisyal Rekomendasyon: Magkaroon ng isang wikang gagamiting midyum ng komunikasyon sa Pilipinas “Hindi mapapalitan ng banyagang wika ang unang wika ng mga katutubo. Samakatwid, hindi mabubura ang pagkakakilanlan o etnisidad ng isang tao anumang impluwensiya ng mga dayuhan (Reyes, 2019) Pag-aral ni Propesor Jones Ford ○ Resulta: Wlanag malinaw na resulta ang puspusang pagtuturo ng Ingles sa mga Pilipino Rekomendasyon: Ang paggamit ng wikang katutubo sa mga paaralan MAHAHALAGANG TALA (ph. 54-55) 1. Mayroon nang itinatag na paaralan bago mag-1900 2. Edukasyon bilang kapangyarihan (Thomasites) 3. Wika ng dayuhan ang ginagamit sa paaralan. 4. Sistemang edukasyong nakalapat sa manananakop 5. Datos ng pagkatuto 6. Iskolar ng dayuhan- pensionado (iskolar na pinili) 7. Ingles bilang wika ng elite 8. Paghubog ng aspirasyon 9. Kahirapan bilang realidad 10. Kaisipang kolonyal TUNGO SA PAGSASARILI: PANAHON NG HAPON HANGGANG SA KASALUKUYAN PANAHON NG HAPON Ang reporma sa edukasyon ng Hapon ay nakatuon din sa wika Naging sentro ng kurikulum ang paggamit ng wikang Tagalog Gintong Panahon ng Panitikang Tagalog Safi Lava 11E 10  Ordinasa Militar Blg. 13 (July 24, 1942) ○ Philippine Executive Commision - Jose B. Vargas ○ “Ang Tagalog at Niponggo ang magiging opisyal na wika sa Pilipinas” PANAHON NG KOMONWELT Batas Tydings-McDuffle ○ Philippin Independence Act Paggamit ng Ingles bilang wikang panturo Gobyerno: ○ Pangulo: Manuel L. Quezon ○ Pangalawang Pangulo: Sergio Osmeña Saligang Batas 1935, Arikulo XIV S. 3 ○ “...ang kongreso ay gagawa ng mga hakbang tungo sa pagkakaroon ng wikang pambansa na ibabatay sa isa sa mga umiiral ng wikang katutubo” Itinatag ang Surian sa Wikang Pambansa o SWP sa 1935/1936 ○ Ito ang ahensiya ng pamahalaang binuo sa bisa ng Batas Komonwelt Blg. 184 na may mandatong pumili ng wikang magiging batayan ng wikang pambansa PANAHON NG IKATLONG REPUBLIKA HANGGANG SA KASALUKUYANG PANAHON July 4, 1946 o Araw ng Kasarinlan (Independence Day) MGA BATAS TUNGKOL SA WIKANG PAMBANSA: Proklamasyon Blg. 12, s. 1954 ○ Pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa tuwing March 29-April 4 Proklamasyon Blg. 186, s. 1955 ○ Paglilipat ng pagdiriwang ng Linggo ng Wika sa Agosto 13-19 Kautusang Pangkagawaran Blg. 22, s. 1987 ng DECS ○ Pagtatakda ng paggamit ng salitang “Filipino” kailanman ay tutukuyin ang wikang pambansa ng Pilipinas Proklamasyon Blg. 10, s 1997 ○ Taunang pagdiriwang ng Buwan ng Wika tuwing Agosto Kautusang Pangkagawaran Blg. 81, s. 1987 ng DECS ○ Alpabeto at Patnubay sa Ispeling ng Wikang Filipino. Ang alpbaetong FIlipino ay binubuo ng 28 titik kasama ang 8 hiram na titik. Batas Republika Blg. 7104 ○ Paglikha ng Komisyon ng Wikang Filipino o KWF upang yumabong, palaganapin at pangalagaan ang Filipino at iba pang mga wika sa Pilipinas Republic Act 10523 (Enhanced Basic Education Act of 2013) ○ Pagpapatupad ng paggamit ng Mother Tongue-Based Multiulingual Education (MTB-MLE) House Bill 5091, 2017 ○ An Act to Strengthen and Enhance the Use of English as the Medium of Instruction in the Educational System Agosto 10, 2023: Matatag Kurikulum ○ Implementasyon sa 2024-2025 EVOLUTION NG WIKANG PAMBANSA: Kautusang Tagapagpaganap 134 (Seksiyon. 137), s. 1939 ○ “...ipinahahayag na ang Tagalog ay siyang magiging batayan ng wikang pambansa ng Pilipinas” Arikulo XV, Seksiyon 3 ng Saligang Batas 1973 ○ “...ang Pambansang Asemblea ay gagawa ng mga hakbang tungo sa pagpappaunlad at pormal na pagpapatibay na panlahat na wikang pambaansa na tatawaging Pilipino” Safi Lava 11E 10  Arikulo XIV, Seksiyon 6 Saligang Batas 1987 ○ “...ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino” Safi Lava 11E 10