KOMPAN MIDTERM REVIEWER (PDF)

KOMPAN MIDTERM REVIEWER DINAMIKO O BUKAS SA WIKA PAGBABAGO - Ang pagbabago ng wika Ayon kay Henry Gleason, ang wika ay dahil sa makabahong teknolohiya, Dahil rito isang masistemang balangkas ng may mga salita...

KOMPAN MIDTERM REVIEWER DINAMIKO O BUKAS SA WIKA PAGBABAGO - Ang pagbabago ng wika Ayon kay Henry Gleason, ang wika ay dahil sa makabahong teknolohiya, Dahil rito isang masistemang balangkas ng may mga salitang hindi na masyadong sinasalitang tunog na pinili at isinaayos sa nagagamit paraang arbitraryo upang magamit sa KONSEPTO NG WIKA komunikasyon ng mga tao. Ayon naman sa Pilipinong dalubwika na si Dayalekto ay ang pagkakaiba-iba sa isang Pamela Constantino, ang wika ay wika dulot ng sosyo-heograpikong maituturing na behikulo ng pagpapahayag kadahilanan ng damdamin, isang instrumento rin sa Bernakular o tinatawag ding wikang pagtatago at pagsisiwalat ng katotohanan. panrehiyon ay mga katutubong wika sa MASISTEMANG ISTRUKTURA NG isang lugar o komunidad. WIKA Lingua Franca o tinatawag na wikang komon, ginagamit ng dalawang tao na may magkaibang unang lenggwahe upang magkaintindihan Rehiyonal Pambansa Internasyonal SINASALITANG TUNOG Wikang Pambansa ay kumakatawan sa Ang tunog na ito ay simbolo na mayroong pambansang pagkakakilanlan ng isang kahulugan na nabubuo dahil s prinsipal na nasyon apparato ng pagsasalita o speech organ. Wikang Opisyal ay ang wikang ginagamit ARBITRARYONG SIMBOLO ng halos lahat na opisyal na transaksyon ng pamahalaan Ang mga simbolong ito ay binubuo ng mga tunog na may katumbas na kahulugan at Wikang Panturo ang wikang filipino ang pinagkasunduan ng mga taong nakatira sa itinalaga na wikang panturo isang komunidad. Billinggwalismo ang tawag sa dalawang KOMUNIKASYON - Mula sa salitang wika, Billinggwal naman sa taong Latino na "Communi Atus” na ibig sabihin nagsasalita nito ay "Ibinahagi" Multiliggwalismo ang tawag sa higit pa sa KULTURA - Sumasalamin sa wika ang dalawa na wikang sinasalita, Multilinggwal kultura naman sa taong nagsasalita nito. Homogeneous ay tumutukoy sa isang lugar Dimensyong Sosyal – tumutukoy s na may iisang wika na walang m,ga akatayuan sa buhay. Isa sa halimbawa ay dayalekto, barayti at iba pa. ang Register o Jargon Hetereogenous ay tumutukoy sa isang lugar - Register o Jargon ay ang mga na may madaming dayelekto at barayti ng teknikal na salita na ginagamit wika. lamang sa partikular na larangan. Unang Wika ay tinatwag rin na "Ïnang Dimensyong Kontekstuwal – nakabatay sa Wika” wika ng isang tao mula nung syay paggamit ng wika batay sa konteksto ay isinilang nakabatay sa indibiduwal Ikalawang Wika ay ang wikang inaaral o - Halimbawa nito ay ang salitang reseta natutunan at generic ay sa pagitan ng Doktor at Pasyente, samantalang ang “Your Honor” at LINGUWISTIKONG KOMUNIDAD ang “Saksi” ay ginagamit sa korte Ay grupo o komunidad ng mga tagapagsalita MGA IBA PANG KONSEPTONG na mayroong pagkakaunawaan at NAGPAPAHAYAG NG BARAYTI AT magkakaparehong estilo sa pakikipag usap BARYASYON Ayon kay Gerard Van Herk (2012) ang 1. PUNTO – paraan ng pagbigkas na ang uri ng wika mga taong nasa loob ng nagpapakilala sa tagapagsalita kung isang liguwistikong komunidad ay saan siya nagmula o saang rehiyon gumagamit ng isang barayti ng wika na may sya nabibilang sariling patakaran 2. ISTANDARD NG WIKA – nagiging BARAYTI NG WIKA batayan sa mga nakalimbag sa Wikang Filipino na mga aklat, Ayon kay Nilo S. Ocampo madalas Itinuturing na “tama” o “wasto” na nagkakaroon ng barayti ng wika sa anyong paggamit ng wika pasalita lalo na sa pilipinas na kung saan ang 3. IDYOLEK – nakagawiang paraan ng mga tao ay nakikiipagugnayan sa kapwa na pagsasalita nagmula sa iba pang rehiyon at namuhay sa 4. TENOR/TONO - ibat ibang antas ng ibang uri ng lipunan estilo ng pagsasalita, mula pormal Inilarawan ni George Yule sa kanyang aklat haggang sa di-pormal na “The Study of Language” na ang 5. MODE/PARAAN - Ito ang tawag sa pagkakaiba ay batay sa dimensyong pagkakaroon ng pagkakaiba sa heograpikal at panlipunan. paraan ng pagsulat at pananalita ng isang tao. Iba ang paraan at mga Dimensyong Heograpikal – nagkakaroon ng salitang ginagamit ng tao sa kanyang barayti at baryasyon ng wika dahil sa luhar pagsusulat sa kanyang pagsasalita. na kinalalagyan ng tagapagsalita 6. ARGOT - Tumutukoy ito sa mga natatanging bokabularyo na wala sa ibang wika o maaaring isang  partikular na grupo lamang ang mahalaga ang pagtatanong at pananaliksik nakakaalam upang hindi ng tao sa tulong ng wika. maintindihan ng ibang taong hindi Interaksyunal - upang mapanatili ang kabilang sa kanilang grupo. maayos na pakikitungo at ugnayan ng tao sa 7. PIDGIN - Pidgin ang tawag sa isang kanyang kapwa barayti ng isang wika na napaunlad para sa mga gawaing praktikal tulad Personal - gamit ng wika kung ng pangangalakal sa ibang grupo ng naipapahayag ng tao ang kanyang sarili, tao na iba ang wikang sinasalita. damdamin, opinyon, at personalidad. Ang Wala itong katutubong tagapagsalita paggamit ng “ako ay” at “para sa akin” ay kayatinatawag itong “nobody’s nagpapahiwatig ng ganitong gamit ng wika. native language” Imahinatibo - nakabubuo ng sarili niyang Makeshift language - Upang senaryo at imahinasyon sa tulong ng magkaunawaan ang dalawang mapaglarong paggamit ng wika. taong may magkaibang wika, nakakabuo sila ng wika batay sa MGA DAGDAG NA KAALAMAN SA pinaghalong wika ng dalawang PAG GAMIT NG WIKA tao sa pamamagitan Emotive - paggamit ng wika kung ating 8. CREOLE - Kapag ang pidgin ay ipinapahayag ang ating damdamin at/o nadebelop at lumagpas sa tungkulin emosyon tulad ng saya, lungkot, galit, takot, nito bilang wika ng pangangalakal at pagkadismaya, at awa sa ating kapwa. naging unang wika ng isang komunidad ay tinatawag na itong Conative - Nakikita ang conative sa mga creole. sitwasyong ginagamit natin ang wika upang makiusap, manghikayat, at magpakilos ng GAMIT NG WIKA tao. Instrumental - Ginagamit ang wika ng Informative - ang tawag sa pagbabahagi sa tagapagsalita sa pakikipag-ugnayan nito sa ating kausap o kapwa ng mga bagay o kapwa upang makamit niya ang kanyang kaalaman na gusto nating ipaalam o sabihin. pangangailangan at kagustuhan o mga nais mangyari Phatic - ginagamit ang wika sa pagbubukas ng usapan. Regulatori - wikang ginagamit sa pagkontrol ng tao IBA PANG GAMIT NG WIKA SA LIPUNAN Representasyunal - pagbibigay at pagbabahagi ng mga mahahalagang Labelling - gamit ng wika kapag ang tao ay impormasyon ng isang tao sa kanyang nagbabansag at nagbibigay ng katawagan sa kapwa. isang tao o bagay na nakikta sa paligid. Heuristiko - pagtiyak na tama ang mga Expressive - Hindi maiiwasang ibahagi ang impormasyong nababasa at naririnig, sariling opinyon, pananaw, hangarin, interpretasyon, kagustuhan, at layunin sa Kinakailangan naman ng babae ang buhay sa ating pakikipag-ugnayan sa kapwa. emosyonal na suporta at simpatya sa anumang suliraning pinagdadaaan nito. PAGKAKAIBA NG SEX AT GENDER INFORMATION AT FEELING SEX - Ang sex ay itinakda, at agad na nalalaman pagkasilang ng tao, hindi Ang mga babae ay madalas na iniimbitahan nagbabago, at biyolohikal. na maging speaker o tagapagpapaliwanag ngunit ang mga kalalakihan ang madalas na GENDER - Ang gender naman ay nagtatanong at nagbibigay ng komento. nalalaman ng isang tao matapos siyang Rapport-talk - ito ay paraan sa ipanganak. Ito ay ang pakiramdam na ang komunikasyon upang magkaroon ng itinakdang katangian, papel, gawain ay magandang relasyon sa kapwa panlalaki/pambabae. Report-talk - Layunin nito na makakuha at - Ayon sa mga sociolinguist, ang makapagbigay ng impormasyon sa paggamit ng wika ay isang act of pakikipag-usap identity dahil ginagamit ng tao ang wika upang magkaroon ng ibang ORDER AT PROPOSAL identidad o pagkakakilanlan sa Mas nagbibigay ng direktang pahiwatig o kanilang kasarian, uri, etnisidad, at pag-uutos ang mga kalalakihan kaysa sa ang kinabibilangang grupo -maliit mga kababaihan na sa halip na nag-uutos ay man o malaki. nagpapahayag ng mungkahi. Ang pag-aaral ni Deborah Tannen (1990) CONFLICT AT COMPROMISE na kung saan inilatag niya ang anim (6) na magkaibang paraan ng pakikipag-usap ng Mas nakatuon ang lalaki sa estado at babae sa lalaki.. kanilang posisyon dahil sa kagustuhan na mangibabaw sa iba at magbigay ng utos, INTIMACY AT INDEPENDENCE kaya nakikipagpaligsahan ang mga ito sa Pinahahalagahan ng babae ang maayos na kapwa nila upang makuha ang pakikitungo, relasyon sa kapwa, kapangyarihan na mangibabaw. Nakikipag- pagkakasundo, at pagsuporta sa kapwa usap naman ang mga babae upang upang makamit ang intimacy. Samantalang magkaroon ng koneksyon at maayos na independence naman sa mga kalalakihan relasyon sa kapwa upang makakuha ng dahil tinitingnan nila na ang pagkuha suporta. paghihintay ng utos mula sa iba ay nakakababa ng posisyon. ADVICE AT UNDERSTANDING Anumang suliranin o problemang dumating ay isang hamon upang makahanap ng solusyon para sa mga kalalakihan.