خلاصه فصل مدیریت راه هوایی - طب اورژانس PDF
Document Details
![KeenWildflowerMeadow2608](https://quizgecko.com/images/avatars/avatar-15.webp)
Uploaded by KeenWildflowerMeadow2608
محمدرضا گلزاری
Tags
Summary
این خلاصه ای از فصل مدیریت راه هوایی در طب اورژانس، شامل تکنیک های پایه برای باز کردن راه هوایی، مانور هیملیخ، ساکشن و استفاده از راه های هوایی مصنوعی مانند راه هوایی اوروفارنژیال و نازوفارنژیال، و نیز نحوه تهویه با آمبوبگ و ماسک، ماسک حنجره و لوله تراشه است. همچنین نکات مهم امتحانی و مراحل احیاء قلبی-ریوی (CPR) و احیاء پیشرفته آمده است.
Full Transcript
کانال تلگرام @nokte99d محمدرضا گلزاری خلاصه فصل مدیریت راه هوایی)(Airway Management مقدمه مدیریت راه هوایی یکی از م...
کانال تلگرام @nokte99d محمدرضا گلزاری خلاصه فصل مدیریت راه هوایی)(Airway Management مقدمه مدیریت راه هوایی یکی از مهارتهای پایهای در طب اورژانس است که اغلب توسط پزشکان نادیده گرفته میشود. هدف اصلی :ایجاد راه هوایی ،اکسیژناسیون و تهویه مناسب برای بیماران بدحال. وسایل مهم :ماسک حنجره) ، (LMAلوله تراشه) ، (King LTونتیلاسیون با آمبوبگ و ماسک (BMV). تکنیکهای مدیریت راه هوایی پایه 1.باز کردن راه هوایی)(Opening the Airway علل انسداد راه هوایی :عقب رفتن زبان ،آسیب به مندیبل یا عضلات حمایتکننده هیپوفارنکس. روشهای باز کردن راه هوایی: Head Tilt/Chin Lift:سر را به عقب و چانه را به بالا بکشید. o Jaw Thrust:فک تحتانی را به سمت بالا بکشید (در بیماران با احتمال آسیب ستون o فقرات گردنی). Triple Airway Maneuver:ترکیبی ازHead Tilt ، Jaw Thrustو باز کردن دهان. o 2.مانور هیملیخ)(Heimlich Maneuver موارد استفاده :انسداد راه هوایی توسط جسم خارجی در بیماران هوشیار. نحوه انجام :فشار به ناحیه زیر دیافراگم به سمت بالا و داخل. عوارض :پارگی معده ،مری یا دیافراگم. در زنان باردار :از Chest Thrustاستفاده شود. 3.ساکشن)(Suction هدف :پاکسازی راه هوایی از ترشحات ،خون یا استفراغ. نکته :استفاده از سر ساکشن مناسب( مانند ) Yankauerبرای جلوگیری از آسیب به بافتها. راههای هوایی مصنوعی 1.راه هوایی اوروفارنژیال)(Oropharyngeal Airway کانال تلگرام @nokte99d محمدرضا گلزاری اندازهگیری :از گوشه دهان تا زاویه فک. روش قرار دادن: oروش چرخشی :راه هوایی را ۰۸۱درجه بچرخانید. oروش فشردن زبان :زبان را به سمت کف دهان فشار دهید. عوارض :استفراغ ،انسداد راه هوایی. 2.راه هوایی نازوفارنژیال)(Nasopharyngeal Airway اندازهگیری :از نوک بینی تا نوک گوش. روش قرار دادن :استفاده از ژل لوبریکانت و وارد کردن به آرامی از طریق بینی. کنتراندیکاسیون :شکستگی صورت یا قاعده جمجمه. عوارض :خونریزی بینی. تهویه با آمبوبگ و ماسک)(Bag-Mask Ventilation - BMV نکات کلیدی: C&E Technique: oاستفاده از انگشت شست و اشاره برای فشار دادن ماسک و انگشتان دیگر برای بلند کردن فک. oحجم جاری مناسب ۰۱۱:میلیلیتر در ۰.۰-۰ثانیه. عوارض :اتساع معده ،افزایش خطر آسپیراسیون. ماسک حنجره)(Laryngeal Mask Airway - LMA اندیکاسیون: oعدم توانایی در اینتوباسیون. oمشکل در تهویه با آمبوبگ و ماسک. تکنیک جاگذاری: oانتخاب سایز مناسب بر اساس وزن بیمار. oقرار دادن LMAدر اوروفارنکس و پر کردن کاف با هوا. عوارض :آسپیراسیون ،هیپوکسی. لوله تراشه)(King LT اندیکاسیون: راه هوایی اولیه در بیماران با ایست قلبی. o کانال تلگرام @nokte99d محمدرضا گلزاری oمشکل در تهویه با آمبوبگ و ماسک. تکنیک جاگذاری: oچرخش ۰۱-۵۰درجه و قرار دادن لوله در مری. oپر کردن کاف با هوا و بررسی تهویه. عوارض :انسداد راه هوایی ،ادم زبان. اینتوباسیون اندوتراکئال)(Endotracheal Intubation اندیکاسیون: oناتوانی در حفظ راه هوایی. oاختلال در تهویه و اکسیژنرسانی. روشها: RSI (Rapid Sequence Intubation): oاستفاده از داروهای آرامبخش و شلکننده عضلات. Blind Nasotracheal Intubation: oاینتوباسیون از طریق بینی بدون دید مستقیم. مراحلRSI: Pre-oxygenation: oاکسیژنرسانی ۰۱۱۱برای ۳دقیقه. Paralysis with Induction: oتجویز داروهای آرامبخش و شلکننده عضلات. Placement of Tube: oقرار دادن لوله تراشه تحت دید مستقیم. عوارض :آسیب به دندانها ،آسپیراسیون. نکات مهم امتحانی Head Tilt/Chin Liftو Jaw Thrustدو روش اصلی باز کردن راه هوایی هستند. مانور هیملیخ برای انسداد راه هوایی توسط جسم خارجی استفاده میشود. LMAو King LTجایگزینهای مناسبی برای اینتوباسیون در شرایط خاص هستند. RSIروش استاندارد برای اینتوباسیون در اورژانس است. عوارض شایع :آسپیراسیون ،هیپوکسی ،آسیب به دندانها. کانال تلگرام @nokte99d محمدرضا گلزاری خلاصه فصل احیاء قلبی-ریوی)(CPR تعریف ایست قلبی-تنفسی ایست قلبی-تنفسی :وضعیتی که بیمار کاهش سطح هوشیاری دارد ،به تحریکات پاسخ نمیدهد ،تنفس مؤثر ندارد و نبض مرکزی لمس نمیشود. شایعترین علت در بالغین :آریتمیهای بدخیم(VF/VT). شایعترین علت در اطفال :هیپوکسی. زنجیره بقا)(Chain of Survival تشخیص فوری ایست قلبی و فعالسازی سیستم اورژانس. .1 شروع عملیات احیاء پایه(CPR). .2 دفیبریلاسیون سریع. .3 مراقبتهای پیشبیمارستانی. .4 مراقبتهای پس از احیاء. .5 احیاء پایه)(Basic Life Support - BLS مراحل احیاء پایه .1بررسی امنیت صحنه. .2بررسی پاسخدهی بیمار: oتکان دادن شانهها و پرسیدن "شما خوبید؟". oبررسی تنفس و نبض (کاروتید) به مدت ۰۱-۵ثانیه. .3درخواست کمک: oتماس با ۰۰۵و فعالسازی سیستم اورژانس. .4شروعCPR: فشردن قفسه سینه(Chest Compression): o سرعت ۰۲۱-۰۱۱ :بار در دقیقه. عمق ۶-۵ :سانتیمتر. نسبت فشردن به تنفس.۲۱:۲ : تنفس مصنوعی: o ۲ تنفس مصنوعی پس از هر ۲۱فشردن. استفاده از ماسک یا شیلد محافظ. .5استفاده از دستگاهAED: کانال تلگرام @nokte99d محمدرضا گلزاری oچسباندن پدها به قفسه سینه. oپیروی از دستورات صوتی دستگاه. احیاء پیشرفته)(Advanced Life Support - ALS تفاوت احیاء پیشرفته با پایه استفاده از تجهیزات و داروهای پیشرفته. نیاز به تیم حرفهای شامل: رهبر تیم(Team Leader). o مسئول فشردن قفسه سینه. o مسئول راه هوایی. o مسئول داروها و مونیتورینگ. o مراحل احیاء پیشرفته برقراری راه هوایی پیشرفته: .1 oلوله تراشه(Endotracheal Tube). oماسک حنجره(LMA). .2مونیتورینگ و تجویز داروها: oاپینفرین ۰:میلیگرم هر ۵-۲دقیقه. oآمیودارون ۲۱۱:میلیگرم برایVF/VT. .3دفیبریلاسیون: oشوک الکتریکی برایVF/VT. .4بررسی علل قابل برگشت(Hs & Ts): Hs:هیپوکسی ،هیپوولمی ،هیپوترمی ،هیپو/هایپرکالمی ،اسیدوز. o Ts:پنوموتوراکس فشارنده ،تامپوناد قلبی ،آمبولی ریوی ،مسمومیت ،ترومبوز عروق o کرونر. نکات مهم امتحانی اولین اقدام در احیاء :بررسی امنیت صحنه. سرعت فشردن قفسه سینه ۰۲۱-۰۱۱:بار در دقیقه. عمق فشردن ۶-۵:سانتیمتر. نسبت فشردن به تنفس .۲۱:۲: اولویت در احیاء :فشردن قفسه سینه ) (Chest Compressionقبل از تنفس مصنوعی. استفاده از AED:در صورت وجود ،بلافاصله پس از شروع CPRاستفاده شود. علل قابل برگشت ایست قلبی: Hs & Ts. کانال تلگرام @nokte99d محمدرضا گلزاری زمان ختم احیاء: oپس از ۲۱دقیقه CPRبا کیفیت بالا و عدم بازگشت گردش خون خودبخودی(ROSC). oدر صورت وجود بیماریهای پیشرفته و غیرقابل درمان. تصاویر و جداول مهم شکل : ۱زنجیره بقا. شکل : ۲روش صحیح فشردن قفسه سینه. شکل : ۴مانورHead-Tilt/Chin Lift. شکل : ۵مانورJaw Thrust. جدول : ۱علل قابل برگشت ایست قلبی(Hs & Ts). کانال تلگرام @nokte99d محمدرضا گلزاری خلاصه فصل تروما مقدمه تروما :سومین عامل مرگ و میر در جهان و اولین عامل مرگ در افراد زیر ۴۴سال. علل اصلی مرگ ناشی از تروما :ضربه به سر ،قفسه سینه و آسیبهای عروقی. مدیریت تروما :مبتنی بر بررسی سریع ،تریاژ مناسب ،احیا ،تشخیص و مداخلات درمانی به موقع. بررسی اولیه)(Primary Survey مراحلPrimary Survey راه هوایی و ثبات ستون فقرات گردنی(Airway with C-spine control): .1 هدف :اطمینان از باز بودن راه هوایی و جلوگیری از آسیب بیشتر به ستون فقرات. o اقدامات: o بررسی انسداد راه هوایی (زبان ،جسم خارجی ،ترشحات ،ادم). استفاده از مانور Jaw Thrustدر صورت شک به آسیب گردنی. در صورت نیاز ،برقراری راه هوایی قطعی (اینتوباسیون یا Cricothyrotomy). oنکته :در تروماهای غیر نافذ ،همیشه آسیب نخاع گردنی را در نظر بگیرید مگر خلاف آن ثابت شود. .2تنفس(Breathing): هدف :بررسی کفایت اکسیژنرسانی و تهویه. o اقدامات: o استفاده از )Bag-Valve-Mask (BVMبرای بیماران با آپنه یا هیپوونتیلاسیون. در صورت دیسترس تنفسی ،بررسی تشخیصهای زیر: پنوموتوراکس فشارنده(Tension Pneumothorax): درمان : Needle Decompressionدر فضای بین دندهای ۲یا .۵ هموتوراکس(Hemothorax): درمان :قرار دادن Chest Tube. Flail Chest: درمان :اکسیژنتراپی و در صورت نیاز ،انتوباسیون. Sucking Chest Wound: درمان :پانسمان سه طرفه و در صورت نیازChest Tube. ، کانال تلگرام @nokte99d محمدرضا گلزاری .3گردش خون(Circulation): هدف :بررسی وضعیت شوک و کنترل خونریزی. o اقدامات: o تجویز مایع کریستالوئید ( ۲۲سیسی به ازای هر کیلوگرم وزن بدن). در صورت نیاز ،انتقال خون به نسبت ( ۱۲:۱پلاسما:پلاکت:گلبول قرمز). کنترل خونریزی خارجی با فشار مستقیم یا Tourniquet. در شکستگیهای بزرگ (مانند لگن یا فمور) ،استفاده از Pelvic Binderیا بیحرکتی عضو. .4وضعیت عصبی(Disability): هدف :ارزیابی سطح هوشیاری و عملکرد عصبی. o اقدامات: o استفاده از Glasgow Coma Scale (GCS). بررسی سایز مردمکها و پاسخدهی به نور. در صورت شک به آسیب نخاعی ،بیحرکتی ستون فقرات. .5بررسی کامل بدن(Exposure): هدف :شناسایی تمام آسیبها و جلوگیری از هیپوترمی. o اقدامات: o معاینه کامل بدن از سر تا نوک پا. بررسی شکستگیهای باز ،زخمها و اجسام خارجی. حفظ دمای بدن با پتوهای گرم. بررسی ثانویه)(Secondary Survey مراحلSecondary Survey هدف :بررسی کامل و سیستماتیک بیمار پس از تثبیت اولیه. اقدامات: اندازهگیری فشار خون و تعداد ضربان قلب. o بررسی تیمپانی از نظر هموتیمپانی. o معاینه رکتال برای بررسی خونریزی یا تون اسفنکتر. o معاینه واژن با اسپکولوم در صورت آسیب لگن یا خونریزی واژینال. o بررسی اندامها از نظر حرکتی و حسی. o نکات مهم امتحانی اولویت در Primary Survey:راه هوایی → ) (Airwayتنفس → ) (Breathingگردش خون (Circulation). کانال تلگرام @nokte99d محمدرضا گلزاری مانور Jaw Thrust:در صورت شک به آسیب گردنی استفاده شود. پنوموتوراکس فشارنده :درمان اولیه Needle Decompressionدر فضای بین دندهای ۲یا .۵ هموتوراکس :درمان با Chest Tube. Flail Chest:مدیریت با اکسیژنتراپی و در صورت نیاز ،انتوباسیون. شوک هموراژیک :تجویز مایع کریستالوئید و در صورت نیاز ،انتقال خون. Glasgow Coma Scale (GCS):برای ارزیابی سطح هوشیاری. بیحرکتی ستون فقرات :در صورت شک به آسیب نخاعی. کانال تلگرام @nokte99d محمدرضا گلزاری خلاصه فصل شوک تعریف شوک شوک :وضعیتی که در آن خونرسانی و اکسیژنرسانی بافتی ناکافی است و منجر به اختلال در متابولیسم سلولی ،آسیب بافتی ،نارسایی ارگانها و در نهایت مرگ میشود. هدف درمان :بازگرداندن خونرسانی بافتی به سطح کافی. انواع شوک 1.شوک هیپوولمیک)(Hypovolemic Shock علل: oخونریزی (هموراژیک). oاز دست دادن مایعات (اسهال ،استفراغ ،سوختگی). تغییرات همودینامیک: کاهش پیشبار(Preload). o افزایش مقاومت عروقی سیستمیک(SVR). o کاهش برونده قلبی(CO). o درمان: تجویز مایعات کریستالوئید (نرمال سالین یا رینگر لاکتات). o در صورت نیاز ،انتقال خون. o 2.شوک کاردیوژنیک)(Cardiogenic Shock علل: oانفارکتوس میوکارد(MI). oنارسایی قلبی. oآریتمیها. تغییرات همودینامیک: افزایش پیشبار(Preload). o افزایش مقاومت عروقی سیستمیک(SVR). o کاهش برونده قلبی(CO). o درمان: داروهای اینوتروپیک (مانند دوبوتامین). o تجویز مایعات با احتیاط. o کانال تلگرام @nokte99d محمدرضا گلزاری 3.شوک انسدادی)(Obstructive Shock علل: oپنوموتوراکس فشارنده(Tension Pneumothorax). oتامپوناد قلبی(Cardiac Tamponade). oآمبولی ریوی(Pulmonary Embolism). تغییرات همودینامیک: کاهش پیشبار(Preload). o افزایش مقاومت عروقی سیستمیک(SVR). o کاهش برونده قلبی(CO). o درمان: oپنوموتوراکس فشارنده : Needle Decompressionدر فضای بین دندهای ۲یا .۵ oتامپوناد قلبی :پریکاردیوسنتز. oآمبولی ریوی :آنتیکوآگولانت و ترومبولیتیک. 4.شوک توزیعی)(Distributive Shock علل: oشوک سپتیک(Septic Shock). oشوک نوروژنیک(Neurogenic Shock). oشوک آنافیلاکتیک(Anaphylactic Shock). تغییرات همودینامیک: کاهش پیشبار(Preload). o افزایش مقاومت عروقی سیستمیک(SVR). o برونده قلبی متغیر(CO). o درمان: oشوک سپتیک :آنتیبیوتیکهای وسیعالطیف ،مایعات وریدی ،وازوپرسورها. oشوک نوروژنیک :وازوپرسورها (مانند نوراپینفرین). oشوک آنافیلاکتیک :اپینفرین ،آنتیهیستامینها ،کورتیکواستروئیدها. مراحل شوک هموراژیک مرحله ( ۱از دست دادن ۱۵۱حجم خون): علائم :بیمار هوشیار ،کمی مضطرب ،فشار خون نرمال. درمان :تجویز مایعات کریستالوئید. مرحله ( ۲از دست دادن %۰۱-۱۵حجم خون): کانال تلگرام @nokte99d محمدرضا گلزاری علائم :بیقراری ،تاکیکاردی ،کاهش برونده ادراری. درمان :تجویز مایعات کریستالوئید و در صورت نیاز ،انتقال خون. مرحله ( %از دست دادن %۰۱-%۰حجم خون): علائم :بیقراری شدید ،کاهش فشار خون ،تاکیکاردی و تاکیپنه. درمان :تجویز مایعات کریستالوئید و انتقال خون. مرحله ( %از دست دادن بیش از %۰۱حجم خون): علائم :لتارژی ،کاهش شدید فشار خون ،تاکیکاردی و تاکیپنه شدید. درمان :تجویز سریع مایعات کریستالوئید و انتقال خون ،شناسایی و کنترل خونریزی. مدیریت درمان شوک ABC Approach: ( Aراه هوایی ):اطمینان از باز بودن راه هوایی. ( Bتنفس ):اطمینان از اکسیژنرسانی و تهویه مناسب. ( Cگردش خون ):کنترل خونریزی ،تجویز مایعات وریدی و در صورت نیاز ،انتقال خون. مایع درمانی: نوع مایع :کریستالوئیدها (نرمال سالین یا رینگر لاکتات). حجم ۲۲:سیسی به ازای هر کیلوگرم وزن بدن. مسیر وریدی :استفاده از وریدهای محیطی قطور (مانند آنتیکوبیتال). انتقال خون: گروه خونی Oمنفی :در موارد اورژانسی. کراسماچ :در صورت وجود زمان کافی. نکات مهم امتحانی اولویت در درمان شوک( : ABCراه هوایی ،تنفس ،گردش خون). شوک هیپوولمیک :درمان اولیه با مایعات کریستالوئید. شوک کاردیوژنیک :استفاده از داروهای اینوتروپیک (مانند دوبوتامین). شوک انسدادی: پنوموتوراکس فشارنده :درمان با Needle Decompression. o تامپوناد قلبی :درمان با پریکاردیوسنتز. o کانال تلگرام @nokte99d محمدرضا گلزاری شوک توزیعی: oشوک سپتیک :آنتیبیوتیکهای وسیعالطیف و وازوپرسورها. oشوک آنافیلاکتیک :اپینفرین ،آنتیهیستامینها. مراحل شوک هموراژیک :تشخیص بر اساس درصد حجم خون از دست رفته و علائم بالینی. کانال تلگرام @nokte99d محمدرضا گلزاری فصل :6تنگی نفس تعریف :احساس ناراحتی یا سختی در تنفس که میتواند ناشی از علل خوشخیم یا خطرناک باشد. تنگی نفس میتواند حاد یا مزمن باشد. علل قلبی :نارسایی قلبی ،ایسکمی میوکارد ،پریکاردیت. ریوی :آسم ،COPD ،آمبولی ریه ،پنوموتوراکس ،پنومونی. سایر علل :اضطراب ،کمخونی ،اختلالات متابولیک (مانند اسیدوز). علائم و نشانهها تاکیپنه :افزایش تعداد تنفس (بیش از ۰۲بار در دقیقه در بزرگسالان). استریدور :نشانه انسداد راه هوایی فوقانی. استفاده از عضلات فرعی تنفسی :مانند عضلات بین دندهای. سیانوز :در موارد شدید هیپوکسی. ارتوپنه :تنگی نفس در حالت خوابیده که با نشستن بهبود مییابد (نشانه نارسایی قلبی). تشخیص شرح حال و معاینه فیزیکی: oبررسی علائم حیاتی (فشار خون ،ضربان قلب ،تعداد تنفس). oسمع ریه و قلب (رال ،ویزینگ ،سوفل قلبی). تستهای تشخیصی: پالس اکسیمتری :بررسی سطح اکسیژن خون. o ( ABGگازهای خون شریانی ):بررسی هیپوکسی ،هایپرکاپنی ،اسیدوز. o رادیوگرافی قفسه سینه :برای بررسی پنومونی ،پنوموتوراکس ،ادم ریوی. o اکوکاردیوگرافی :برای بررسی عملکرد قلبی و نارسایی قلبی. o سیتی اسکن :برای تشخیص آمبولی ریه. o درمان اکسیژنتراپی :در صورت هیپوکسی ،اکسیژن با جریان بالا تجویز شود. برونکودیلاتورها :برای آسم و( COPDمانند آلبوترول). مایعات وریدی :در موارد شوک یا دهیدراتاسیون. درمان علت زمینهای: oآمبولی ریه :ضد انعقادها (هپارین ،وارفارین). oپنوموتوراکس :دکمپرشن با سوزن یا چستتیوب. oنارسایی قلبی :دیورتیکها ،نیتراتها. کانال تلگرام @nokte99d محمدرضا گلزاری خلاصه فصل :8آریتمیها این فصل به بررسی انواع آریتمیها ،تشخیص و درمان آنها میپردازد.آریتمیها به دو دسته کلی سوپراونتریکولار (بالای بطن) و ونتریکولار (بطنی) تقسیم میشوند.در ادامه به بررسی هر یک از این آریتمیها به همراه نکات تشخیصی و درمانی میپردازیم. آریتمیهای سوپراونتریکولار (بالای بطن) 1.ضربان زودرس دهلیزی)(PAC تعریف :ضربان زودرس ناشی از یک کانون نابجا در دهلیزها. خصوصیاتECG: oموج Pزودرس با شکل متفاوت از موج Pسینوسی. oفاصله PRکوتاهتر از حالت طبیعی. oکمپلکس QRSمعمولاً طبیعی (.0.0تا .0.0ثانیه). درمان :معمولا ً نیاز به درمان ندارد مگر در صورت ایجاد علائم ،که در این صورت از بتابلاکرها یا مسدودکنندههای کانال کلسیمی استفاده میشود. 2.پیس میکر سرگردان)(Wandering Pacemaker تعریف :ضربانسازی توسط چند کانون مختلف در دهلیزها. خصوصیاتECG: oموج Pبا اشکال مختلف (حداقل سه شکل متفاوت). oفاصله PRمتغیر. oکمپلکس QRSطبیعی. درمان :معمولا ً نیاز به درمان ندارد و فقط شناسایی و رفع علل ایجاد کننده کافی است. 3.تاکیکاردی چند کانونی دهلیزی)(MAT تعریف :همان پیس میکر سرگردان با سرعت بیش از ...ضربان در دقیقه. خصوصیاتECG: oسرعت بیش از ...ضربان در دقیقه. oموج Pبا اشکال مختلف. oفاصله PRمتغیر. درمان :شناسایی و رفع علل ایجاد کننده.در صورت نیاز از مسدودکنندههای کانال کلسیمی یا بتابلاکرها استفاده میشود. 4.تاکیکاردی حملهای فوق بطنی)(PSVT کانال تلگرام @nokte99d محمدرضا گلزاری تعریف :تاکیکاردی ناگهانی با سرعت بیش از ...ضربان در دقیقه که از دهلیزها یا گره AV منشأ میگیرد. خصوصیاتECG: oسرعت .5.تا 05.ضربان در دقیقه. oموج Pممکن است دیده نشود یا بعد از کمپلکس QRSظاهر شود. oکمپلکس QRSمعمولاً طبیعی. درمان: مانورهای واگال (مانند والسالوا). o آدنوزین به عنوان خط اول درمان. o در صورت عدم پاسخ ،از بتابلاکرها یا مسدودکنندههای کانال کلسیمی استفاده o میشود. در موارد شدید ،شوک الکتریکی سینکورونیزه. o 5.فالتر دهلیزی)(Atrial Flutter تعریف :ریتم سریع دهلیزی با سرعت 05.تا 05.ضربان در دقیقه و بلوکAV. خصوصیاتECG: oموج Pدیده نمیشود و به جای آن امواج فالتر ) (Fبا شکل دندانهارهای دیده میشوند. oنسبت بلوک AVمعمولا ً 0:.یا .0:. درمان: کاهش سرعت بطنی با بتابلاکرها یا مسدودکنندههای کانال کلسیمی. o در موارد شدید ،شوک الکتریکی سینکورونیزه یا ابلیشن. o 6.فیبریلاسیون دهلیزی)(AF تعریف :ریتم نامنظم و سریع دهلیزی با سرعت 0..تا 0..ضربان در دقیقه. خصوصیاتECG: oموج Pدیده نمیشود و به جای آن امواج فیبریلاسیون ) (fدیده میشوند. oریتم کاملا ً نامنظم. درمان: کنترل سرعت بطنی با بتابلاکرها یا مسدودکنندههای کانال کلسیمی. o پیشگیری از ترومبوآمبولی با داروهای ضد انعقاد. o در موارد شدید ،شوک الکتریکی سینکورونیزه یا ابلیشن. o 7.تاکیکاردی سینوسی)(Sinus Tachycardia تعریف :افزایش سرعت ضربان قلب به بیش از ...ضربان در دقیقه با منشأ سینوسی. خصوصیاتECG: oموج Pطبیعی. کانال تلگرام @nokte99d محمدرضا گلزاری oریتم منظم. درمان :درمان علت زمینهای (مانند کمخونی ،تب ،اضطراب). آریتمیهای بطنی (ونتریکولار) 1.ضربان زودرس بطنی)(PVC تعریف :ضربان زودرس ناشی از یک کانون نابجا در بطنها. خصوصیاتECG: oکمپلکس QRSپهن و غیرطبیعی. oموج Pمعمولاً دیده نمیشود. درمان :معمولا ً نیاز به درمان ندارد مگر در صورت علائم ،که در این صورت از بتابلاکرها یا داروهای ضد آریتمی استفاده میشود. 2.ریتم ایدیوونتریکولار)(Idioventricular Rhythm تعریف :ریتم بطنی با سرعت 0.تا 0.ضربان در دقیقه. خصوصیاتECG: oکمپلکس QRSپهن و غیرطبیعی. oموج Pدیده نمیشود. درمان :در صورت نیاز ،از آتروپین یا پیسمیکر استفاده میشود. 3.تاکیکاردی بطنی)(VT تعریف :ریتم سریع بطنی با سرعت بیش از ...ضربان در دقیقه. خصوصیاتECG: کمپلکس QRSپهن و غیرطبیعی. o ریتم معمولا ً منظم. o درمان: در صورت پایدار بودن وضعیت همودینامیک ،از داروهای ضد آریتمی مانند o آمیدارون یا لیدوکائین استفاده میشود. در صورت ناپایداری همودینامیک ،شوک الکتریکی سینکورونیزه. o 4.تورساد دو پوینت)(Torsades de Pointes تعریف :نوعی تاکیکاردی بطنی چندشکلی که با تغییر جهت کمپلکس QRSهمراه است. خصوصیاتECG: کمپلکس QRSبا تغییر جهت حول خط ایزوالکتریک. o درمان: کانال تلگرام @nokte99d محمدرضا گلزاری تصحیح اختلالات الکترولیتی (مانند هیپوکالمی یا هیپومنیزیمی). o منیزیم وریدی. o در موارد شدید ،شوک الکتریکی. o 5.فیبریلاسیون بطنی)(VF تعریف :ریتم نامنظم و سریع بطنی که منجر به ایست قلبی میشود. خصوصیاتECG: oامواج نامنظم و بدون شکل مشخص. درمان :شوک الکتریکی غیرسینکورونیزه (دفیبریلاسیون). بلوکهای قلبی)(AV Blocks 1.بلوک درجه یکAV تعریف :افزایش فاصله PRبیش از .00.ثانیه. خصوصیاتECG: oفاصله PRطولانی. oریتم منظم. درمان :معمولا ً نیاز به درمان ندارد. 2.بلوک درجه دو( AVنوع Iو)II تعریف: oنوع( Iونکهباخ ):افزایش تدریجی فاصله PRتا حذف یک کمپلکسQRS. oنوع( IIموبیتز نوع II):حذف ناگهانی کمپلکس QRSبدون تغییر در فاصلهPR. درمان: oنوع I:معمولا ً نیاز به درمان ندارد. oنوع II:ممکن است نیاز به پیسمیکر داشته باشد. 3.بلوک درجه سه( AVبلوک کامل قلبی) تعریف :قطع کامل ارتباط بین دهلیزها و بطنها. خصوصیاتECG: oدهلیزها و بطنها به طور مستقل کار میکنند. oفاصله PRغیرقابل اندازهگیری. درمان :نیاز به پیسمیکر دارد. کانال تلگرام @nokte99d محمدرضا گلزاری ( ICDدستگاه شوک خودکار قلبی) تعریف :دستگاهی که برای درمان آریتمیهای خطرناک بطنی مانند VTو VFاستفاده میشود. نحوه عملکرد :تشخیص آریتمیهای بطنی و اعمال شوک الکتریکی برای بازگرداندن ریتم طبیعی. مراقبتها: اجتناب از محیطهای با امواج الکترومغناطیسی قوی. o آنالیز دورهای دستگاه برای بررسی عملکرد صحیح. o نکات مهم تشخیص افتراقی :در تشخیص آریتمیها ،توجه به شکل موج ، Pفاصله PRو عرض کمپلکس QRSبسیار مهم است. درمان :درمان آریتمیها بستگی به نوع آریتمی ،وضعیت همودینامیک بیمار و علت زمینهای دارد. پیشگیری :در بیماران با آریتمیهای خطرناک ،استفاده از ICDیا داروهای ضد آریتمی برای پیشگیری از عوارض جدی ضروری است. خلاصه فصل :01درد شکم مقدمه و اپیدمیولوژی درد شکم یکی از شایعترین دلایل مراجعه به اورژانس است و حدود %01از مراجعین را .تشکیل میدهد علل درد شکم میتواند مربوط به سیستم گوارشی ،ادراری ،تناسلی یا حتی خارج شکمی .باشد تشخیص درد شکم در برخی بیماران چالشبرانگیز است ،بهویژه در گروههای خاص مانند زنان .در سنین باروری ،بیماران با نقص ایمنی و افراد مسن پاتوفیزیولوژی درد شکم :درد شکم از نظر پاتوفیزیولوژی به سه دسته تقسیم میشود :درد ویسرال (احشایی) 1. o.ناشی از تحریک اعصاب اتونوم در پریتون احشایی .درد مبهم ،کرامپی و کولیکی است و لوکالیزاسیون دقیق ندارد o .مثال :درد دور ناف در مراحل اولیه آپاندیسیت o :درد سوماتیک 2. o.ناشی از تحریک فیبرهای عصبی میلیندار در پریتون پاریتال .درد تیز و موضعی است و با تندرنس و ریباند تندرنس همراه است o .مثال :درد ناحیه مکبرنی در آپاندیسیت o :درد ارجاعی 3. o .درد در محلی دورتر از محل تحریک اصلی رخ میدهد o .مثال :درد بیضه در انسداد حالب ارزیابی اولیه و پایدارسازی مانند درد شدید ناگهانی ،علائم حیاتی ناپایدار ،سن ) (Red Flagsبیماران با علائم خطر :تریاژ .بالا یا علائم شوک باید به سرعت ارزیابی شوند در بیماران ناپایدار ،درمان و پایدارسازی باید همزمان با اقدامات تشخیصی انجام :پایدارسازی .شود شرح حال .درد میتواند منتشر یا موضعی باشد :محل درد .تدریجی یا ناگهانی :شروع درد .کولیکی ،مبهم ،تیز :ماهیت درد .تهوع ،استفراغ ،تب ،تغییرات در دفع ادرار یا مدفوع :علائم همراه .دیابت ،فشار خون ،بیماریهای قلبی ،نقص ایمنی ،سابقه جراحی یا تروما :سابقه پزشکی NSAIDs.مصرف استروئیدها ،داروهای ضد انعقاد: ،داروها معاینه بالینی .افت فشار خون ،تاکیکاردی ،تب :علائم حیاتی .تندرنس ،ریباند تندرنس ،گاردینگ ،صداهای روده :معاینه شکم .تست تیلت (ارتوستاتیک) ،معاینه رکتوم و لگن در موارد لازم :تستهای خاص بررسیهای آزمایشگاهی .برای بررسی عفونت ادراری ،هماچوری :آنالیز ادرار .در زنان در سنین باروری :تست بارداری .لکوسیتوز ممکن است نشاندهنده عفونت باشد CBC: .برای تشخیص پانکراتیت :آمیلاز و لیپاز .برای بررسی دهیدراتاسیون یا نارسایی کلیه BUN/Cr:الکترولیتها و تصویربرداری .برای انسداد روده ،پرفوراسیون یا جسم خارجی رادیواپاک :گرافی ساده شکم .برای بررسی کیسه صفرا ،آپاندیسیت ،حاملگی خارج رحمی :سونوگرافی .بهترین روش برای تشخیص دردهای غیرصفراوی و غیرمامایی :سیتی اسکن درمان تجربی .در بیماران ناپایدار ،تجویز مایعات ایزوتونیک و اکسیژن :احیاء در موارد شک به خونریزی NSAIDsتجویز اپیوئیدها برای درد شدید ،اجتناب از :تسکین درد .گوارشی در موارد شک به عفونت داخل شکمی ،آنتیبیوتیک وسیعالطیف تجویز :آنتیبیوتیکها .میشود تشخیصهای افتراقی مهم :آپاندیسیت 1. .منتقل میشود RLQدرد ابتدا دور ناف ،سپس به o ،.ریباند تندرنس ،لکوسیتوز RLQتندرنس در o .درمان :جراحی o :کولهسیستیت 2. o ،.انتشار به شانه راست ،تب ،لکوسیتوز RUQدرد در .درمان :جراحی o :پانکراتیت حاد 3. o .درد اپیگاستر با انتشار به پشت ،تهوع ،استفراغ ،افزایش آمیلاز و لیپاز o .درمان :حمایتی ،هیدراتاسیون :پرفوراسیون احشا 4. o درد ناگهانی و شدید ،تب ،کاهش صداهای روده ،گرافی شکم نشاندهنده هوای آزاد .زیر دیافراگم .درمان :جراحی o :انسداد روده 5. o .درد کولیکی ،اتساع شکم ،عدم دفع گاز و مدفوع .درمان :جراحی یا انتظاری o :ایسکمی مزانتریک 6. o .درد شدید و نامتناسب با معاینه ،استفراغ ،اسهال خونی .درمان :جراحی ،آنتیبیوتیک o :حاملگی خارج رحمی 7. o .درد یک طرفه لگن ،آمنوره ،تست بارداری مثبت o .درمان :متوتروکسات یا جراحی خلاصه فصل :21سردرد مقدمه سردرد یکی از شایعترین دلایل مراجعه به اورژانس است و حدود %09افراد در طول زندگی خود آن را تجربه میکنند. کمتر از %1موارد سردرد ،علل تهدیدکننده حیات دارند که شایعترین آن خونریزی سابآراکنوئید ) (SAHاست. پاتوفیزیولوژی بافت مغز فاقد گیرندههای حسی است.مناطق حساس به درد شامل مننژ ،عروق و بافتهای داخل جمجمهای هستند. عصب سهقلو (عصب کرانیال پنجم) مسئول انتقال درد از سر و صورت است. انواع سردرد سردرد اولیه: .1 oشامل میگرن ،سردرد خوشهای و سردرد تنشی. .2سردرد ثانویه: oناشی از علل نورولوژیک ،عفونی ،توکسیک یا متابولیک ،بیماریهای عروقی و غیره. oمهمترین نکته در سردردهای ثانویه ،رد علل تهدیدکننده حیات است. شرح حال شروع سردرد :شروع ناگهانی و شدید( مثلاً درSAH). زمان شروع :هنگام ورزش ،سرفه یا فعالیت جنسی ممکن است نشاندهنده علل عروقی باشد. محل سردرد :یکطرفه بودن در میگرن و سردرد خوشهای شایع است. شدت سردرد :ارزیابی شدت با سیستمهای امتیازدهی( مثلاًVisual Analogue Scale). علائم همراه :تب ،تهوع ،استفراغ ،تغییرات بینایی ،تشنج. معاینه بالینی علائم حیاتی :فشار خون بالا ،تب ،تاکیکاردی. معاینه سر و گردن :بررسی سینوزیت ،آرتریت تمپورال ،علائم مننژیت. معاینه نورولوژیک :بررسی اعصاب کرانیال ،قدرت و حس اندامها ،راه رفتن. اقدامات تشخیصی تستهای آزمایشگاهی: .1 oمعمولا ً نیاز نیست ،مگر در موارد خاص مانند شک به عفونت یا اختلالات انعقادی. .2تصویربرداری: oسیتی اسکن مغز (BCT):اولین اقدام برای تشخیص خونریزی ،تومور یا هیدروسفالی. oامآرآی (MRI):برای ضایعات خلفی حفره مغزی یا ضایعات کوچک. .3پونکسیون کمری(LP): در صورت شک به عفونت یا( SAHپس از سیتی اسکن نرمال). o درمان پایدارسازی بیمار :توجه به راه هوایی ،تنفس و گردش خون(ABC). درمان علت زمینهای :بسته به تشخیص( مثلا ً آنتیبیوتیک برای مننژیت ،جراحی برایSAH). کنترل درد :استفاده از مسکنها مانند استامینوفن یا NSAIDs.اپیوئیدها خط اول نیستند. سردردهای اولیه میگرن: .1 oعلائم :سردرد یکطرفه ،ضرباندار ،همراه با تهوع ،استفراغ ،فوتوفوبیا یا فونوفوبیا. oدرمان: حاد :ارگوتامین ،تریپتانهاNSAIDs. ، پیشگیری :بتابلاکرها ،ضدتشنجها ،ضدافسردگیها. .2سردرد خوشهای: oعلائم :سردرد شدید یکطرفه در ناحیه چشم یا شقیقه ،همراه با علائم اتونومیک (اشکریزش ،احتقان بینی). oدرمان :اکسیژن ،تریپتانها ،ارگوتامین. .3سردرد تنشی: oعلائم :سردرد دوطرفه ،فشارنده ،بدون تهوع یا استفراغ. oدرمان :مسکنها ،روشهای ریلکسیشن. سردردهای ثانویه با علل تهدیدکننده حیات خونریزی سابآراکنوئید(SAH): .1 oعلائم :سردرد شدید ناگهانی ،تهوع ،استفراغ ،علائم مننژیت. oتشخیص :سیتی اسکن ،پونکسیون کمری (گزانتوکرومی). oدرمان :کنترل درد ،جراحی یا اقدامات اندوواسکولار. .2آرتریت تمپورال: oعلائم :سردرد یکطرفه در ناحیه شقیقه ،کاهش بینایی ،افزایشESR. oدرمان :کورتیکواستروئیدها (پردنیزون). .3ترومبوز سینوس وریدی مغز: oعلائم :سردرد ،تهوع ،استفراغ ،کاهش سطح هوشیاری. oدرمان :ضد انعقاد. .4مننژیت و انسفالیت: oعلائم :تب ،سردرد ،سفتی گردن ،کاهش سطح هوشیاری. oدرمان :آنتیبیوتیکهای وسیعالطیف. .5دایسکشن عروق سر و گردن: oعلائم :سردرد یکطرفه ،سندرم هورنر ،علائم ایسکمیک مغزی. oدرمان :ضد انعقاد ،جراحی. .6هایپرتانسیون داخل جمجمهای خوشخیم: oعلائم :سردرد ،دو بینی ،وزوز گوش. oدرمان :استازولامید ،پونکسیون مکرر مایع مغزی-نخاعی. .7سردرد پس از پونکسیون کمری: oعلائم :سردرد وضعیتی (بدتر در حالت ایستاده). oدرمان :استراحت ،مایعات وریدی ،کافئین ،تزریق خون اتولوگ به فضای اپیدورال. نکات مهم Red Flagsدر سردرد: oشروع ناگهانی و شدید. oتغییر در الگوی سردرد. oنقص نورولوژیک فوکال. oتب ،کاهش سطح هوشیاری ،علائم مننژیت. تصویربرداری :سیتی اسکن اولین اقدام در موارد شک به علل ساختاری است. درمان :کنترل درد و درمان علت زمینهای باید همزمان انجام شود. 1.تشنج در کودکان تشنج مرتبط با تب)(Febrile Seizure - FS تعریف :تشنجی که در کودکان 6ماهه تا 5ساله رخ میدهد و با تب همراه است. انواع: oساده :تشنج ژنرالیزه که کمتر از 55دقیقه طول میکشد و در 42ساعت فقط یک بار رخ میدهد. oپیچیده :تشنج فوکال یا بیش از 55دقیقه طول میکشد یا در 42ساعت بیش از یک بار رخ میدهد. مدیریت: کنترل تب با استامینوفن یا ایبوپروفن. o در تشنجهای پیچیده ،ارزیابی بیشتر شامل EEGو تصویربرداری مغزی ممکن است o لازم باشد. تشنج بدون تب)(Afebrile Seizure علل :عفونتهای مغزی ،اختلالات متابولیک ،تروما ،تومورها و بیماریهای عصبی. مدیریت: ارزیابی کامل شامل شرح حال ،معاینه فیزیکی و آزمایشات تشخیصی. o درمان با داروهای ضد تشنج مانند فنیتوئین یا فنوباربیتال. o 2.انسداد راه هوایی فوقانی کروب)(Croup علائم :سرفه پارس مانند ،استریدور ،خشونت صدا و تنگی نفس. درمان: تجویز اکسیژن مرطوب. o دگزامتازون (خوراکی یا تزریقی) برای کاهش التهاب. o اپینفرین نبولایز شده در موارد شدید. o آسپیراسیون جسم خارجی علائم :خفگی ناگهانی ،استریدور ،کاهش صداهای تنفسی. درمان: در موارد اورژانسی ،مانور هایملیخ یا ضربات پشت. o برونکوسکوپی برای خارج کردن جسم. o 3.برونشیولیت علائم :سرفه ،ویز ،تاکیپنه ،رتراکسیون و هیپوکسی. درمان: اکسیژن درمانی. o سالبوتامول یا اپینفرین نبولایز شده در موارد شدید. o هیدراتاسیون کافی. o 4.آسم علائم :سرفه ،ویز ،تنگی نفس و افزایش کار تنفسی. درمان: سالبوتامول نبولایز شده. o کورتیکواستروئیدهای سیستمیک (پردنیزولون یا متیل پردنیزولون). o در موارد شدید ،اکسیژن درمانی و بستری درICU. o 5.گاستروآنتریت علائم :اسهال ،استفراغ ،درد شکمی و دهیدراتاسیون. درمان: دهیدراتاسیون خفیف تا متوسط( : ORSمحلول خوراکی نمکی-قندی). o دهیدراتاسیون شدید :مایعات وریدی (نرمال سالین یا رینگر لاکتات). o 6.اپیگلوتیت علائم :تب ،دیسترس تنفسی ،صدای گرفته و آبریزش از دهان. درمان: oلولهگذاری اورژانسی برای باز کردن راه هوایی. oآنتیبیوتیکهای وریدی (سفتریاکسون یا آمپیسیلین). 7.آنافیلاکسی علائم :آنژیوادم ،استریدور ،افت فشار خون و شوک. درمان: اپینفرین تزریقی (عضلانی یا وریدی). o آنتیهیستامینها و کورتیکواستروئیدها. o جداول مهم جدول :1سیستم نمرهدهی بالینی کروب نمره علائم 0 بدون استریدور 1 استریدور در حالت استراحت 2 استریدور در حالت فعالیت 3 استریدور شدید با رتراکسیون جدول :2طبقهبندی شدت آسم در اورژانس شدت علائم درمان خفیف PEF ≥ 70% سالبوتامول نبولایز شده متوسط PEF 40-69% سالبوتامول +کورتیکواستروئید شدید PEF < 40% اکسیژن +سالبوتامول +کورتیکواستروئید جدول :3ارزیابی دهیدراتاسیون در کودکان شدت علائم درمان خفیف تشنگی ،چشمان فرورفته ORS متوسط بیقراری ،پوست خشک ORSیا مایعات وریدی شدید لتارژی ،عدم هوشیاری مایعات وریدی فوری جدول :4علل شایع تشنج در کودکان علل توضیح عفونتها مننژیت ،انسفالیت هیپوگلیسمی ،هیپوکلسمی اختلالات متابولیک تروما ضربه به سر تومورها تومورهای مغزی بیماریهای عصبی صرع ،اختلالات ژنتیکی جدول :5درمان تشنج پایدار)(Status Epilepticus مرحله اقدامات 0-5دقیقه دیازپام وریدی یا رکتال 5-20دقیقه فنیتوئین وریدی 20-40دقیقه فنوباربیتال وریدی بیش از 44دقیقه بیهوشی عمومی جدول :6علل شایع انسداد راه هوایی فوقانی در کودکان علت علائم کروب)(Croup سرفه پارس مانند ،استریدور آسپیراسیون جسم خارجی خفگی ناگهانی ،کاهش صداهای تنفسی اپیگلوتیت تب ،دیسترس تنفسی ،صدای گرفته آنافیلاکسی آنژیوادم ،استریدور ،افت فشار خون جدول :7درمان برونشیولیت اقدامات توضیح اکسیژن درمانی برای هیپوکسی سالبوتامول نبولایز شده در موارد شدید هیدراتاسیون مایعات وریدی یا خوراکی پایش مداوم علائم حیاتی و اشباع اکسیژنی جدول :8علل شایع گاستروآنتریت در کودکان علت توضیح ویروسها روتاویروس ،نوروویروس باکتریها ،E. coliسالمونلا انگلها ژیاردیا جدول :9درمان گاستروآنتریت شدت درمان دهیدراتاسیون خفیف ( ORSمحلول خوراکی نمکی-قندی) دهیدراتاسیون متوسط ORSیا مایعات وریدی دهیدراتاسیون شدید مایعات وریدی فوری جدول :14علائم و درمان آنافیلاکسی علائم درمان آنژیوادم ،استریدور اپینفرین تزریقی افت فشار خون آنتیهیستامینها و کورتیکواستروئیدها شوک مایعات وریدی و اکسیژن کانال تلگرام @nokte99d محمدرضا گلزاری فصل : ۵آنافیلاکسی تعریف آنافیلاکسی :یک واکنش حاد و بالقوه کشنده که به دلیل آزاد شدن مدیاتورهای شیمیایی از ماستسلها و بازوفیلها ایجاد میشود.این واکنش میتواند چندین ارگان را درگیر کند و در صورت عدم درمان به موقع ،منجر به مرگ شود. علل شایعترین علل: داروها :پنیسیلین ،NSAIDs ،آنتیبیوتیکهای بتا-لاکتام. o غذاها :بادام زمینی ،صدف ،تخم مرغ ،شیر. o گزش حشرات :زنبور ،مورچه. o مواد کنتراست رادیولوژیک :مورد استفاده در تصویربرداری. o لاتکس :در برخی افراد حساس. o ?