Kavite Preparasyonları 3 PDF

Kavite preparasyonları-3 DR. ÖĞR. ÜYESİ MELEK GÜVEN BEKDAŞ Veneerler için Kavite Preparasyonu Tam veneerler, parsiyel veneerler olarak iki adet preparasyon yöntemi bulunmaktadır. Tam veneerle iki tip restorasyon yöntemi ile yapılmaktadır. -Pencere tipi preparasyon -Kesici kenarıda içine alacak rest...

Kavite preparasyonları-3 DR. ÖĞR. ÜYESİ MELEK GÜVEN BEKDAŞ Veneerler için Kavite Preparasyonu Tam veneerler, parsiyel veneerler olarak iki adet preparasyon yöntemi bulunmaktadır. Tam veneerle iki tip restorasyon yöntemi ile yapılmaktadır. -Pencere tipi preparasyon -Kesici kenarıda içine alacak restorasyon Pencere tipi restorasyon indirekt ve direkt kompozit restorasyonlarda uygulanması önerilir. Bu preparasyon; üst ön bölge dişlerin fonksiyonel lingual ve insizal yüzeyleri muhafaza ederek vennerleri okluzal kuvvetlere karşı korur. Kesici kenarları aşınmış hastalarda indirekt porselen veneer yapımında kullanılmaktadır. Bu tip restorasyonlar genellikle kanin rehberliğine sahip üst kanin dişlerde endikedir. Kesici kenarın içine alındığı kesimler ise; Diş boyutunun uzatılması veya lezyonun kesici kenarı kapsaması durumunda bu kesim endikedir. Estetiğin daha fazla elde edilmesinden dolayı da bu kesim tercih edilmektedir. Bu kesim tercihi porselen restoratif materyaller için endikedir.  Diş Rengindeki İndirekt Restorasyonlar için Preparasyon Hazırlanması Genel kavite kuralları yoktur. Çürük varlığında hazırlanan kaviteler için bazı kurallar geliştirilmiştir. Bir onley tüm tüberkülleri kapsayabileceği gibi, inleyler hiçbir tüberkülü içermeyebilir. Kakvite hazırlanıp çürük temizlendikten sonrakavite duvarları dışa doğru 3-5˚ geniş açıyla sonlandırılmalıdır. Restoratif materyal için yeterli kalınlığı sağlayacak derinlikte hazırlanmalıdır( porselen için 2mm) Kavitenin iç çizgi açıları basıncı dağıtabilmek için yuvarlatılmalı, marjinlere restorasyonun pasif girişini sağlayacak şekilde tasarlanmalıdır. Kavite duvarları 90˚ de bitirilmeli ve kesinlikle BİZOTAJ YAPILMAMALIDIR. Undercut alan bırakılmamalı, Arayüzlerde gingival fasiyal ve lingual kenarlarının 0.5 mm kadar açılması uygun olacaktır. Tüberküller kaviteye dahil edilecekse tüberküller 1.5- 2 mm küçültülmelidir. KAVİTE PREPERASYON AŞAMALARI Kavite hazırlığı, düzenli bir sırayla takip edilmesi gereken mekanik ve fiziksel prensiplere dayalı sistemik bir yaklaşımı içerir. Çürük olan bir diş veya bir restorasyonun değiştirilmesi için kavite preparasyonunun tasarımı, çürüğün konumuna, çürüğün miktarına ve boyutuna, kaybedilen diş yapısının miktarına ve kullanılacak restoratif materyale bağlıdır. Ancak diş preperasyonu yapılırken uyulması gereken bazı temel ilkeler vardır. Diş hazırlığı, her biri birçok aşamadan oluşan iki aşamaya ayrılır. Her adım mükemmel bir şekilde yapılmalıdır, ancak bazen adım adım değişiklikler yapılabilir.  Kavite Hazırlama Adımları Aşama I:Başlangıç Diş Preparasyon Aşaması Dış sınır ve başlangıç derinliği Birincil dayanıklılık formu Birincil tutuculuk formu Uygun form vermek Aşama II: Diş Preperasyonu Bitim Aşaması Kusurlu restoratif materyalin ve/veya yumuşak dentinin çıkarılması Pulpanın korunması Sekonder dayanıklılık ve tutuculuk formu Dış duvarların bitirilmesi Son işlemler; temizlik, kontrol ve örtücü uygulamalar. Başlangıç Diş Preparasyon Aşaması 1-Dış sınır ve başlangıç derinliği Restorasyonun başarısı için kavite preperasyonun başlangıç aşamasında Dış Sınır dış sınırlar iyi belirlenmelidir. İç Sınır Dişte herhangi bir mekanik değişikliğe başlamadan önce dış sınır formunun mümkün olduğunca görselleştirilmesi (yani zihinsel olarak tahmin edilmesi) önemlidir. Diş preparasyonu sırasında, preparasyonun sınırları sadece sağlam diş dokusuna uzanmaz, aynı zamanda preparasyon sırasında bitişik derin pit ve fissürleri de içerir. Bu, GV Black tarafından “extension for prevention” olarak adlandırıldı.  Extension for prevention Black, düz yüzeyli çürükler için diş preparasyonlarında, restorasyonun çevresinde çürüklerin tekrarlanmasını önlemek için ilk kavite hazırlığının normalde kendi kendini temizleyen alanlara daha da genişletilmesi gerektiğini teorileştirdi. Bu ilke, extension for prevention olarak biliniyordu ve oklüzal yüzeylerde derin, çürük olmayan pit ve fissürler gibi kalan mine defektlerini gidermek için gerekli şekilde genişletilmesini tavsiye ediyordu. Başlangıç Diş Preparasyon Aşamasını Etkileyen Faktörler; Çürük lezyonun büyüklüğü, Lezyonun diğer yapısal yüzey kusurlarına yakınlığı, Bitişik ve karşıt dişlerle ilişki, Hastanın çürük indeksi, Estetik ihtiyacı, Kullanılacak restoratif materyal. Prensipler; Tüm zayıflamış ve kırılgan mine uzaklaştırılmalıdır. Tüm kusurlar dahil edilmelidir. Tüm kenarlar, restorasyon kenarlarının iyi bitirilmesini sağlayacak bir pozisyona getirilmelidir. Uygun Dış Hat Formu Oluşturma Özellikleri; Tüberkül gücünün korunması. Marjinal sırtın mukavemetini korumak. Bukkolingual genişletmelerin en aza indirilmesi. İki kavite arasındaki mesafe 0,5 mm'den az ise, bunları birleştirin. Preparasyon derinliğini dentine 0,2-0,8 mm sınırlamak. Gereken yerlerde mineplastisi yapmak Mineplastisi, mine yüzeyindeki keskin ve düzensiz mine kenarlarının “yuvarlanarak” veya “tabakalanarak” çıkarılması ve onu kendi kendini temizlenebilir bir alan haline getirerek pürüzsüz bir oluğa dönüştürerek çıkarılmasıdır. Mineplastisi, dış anahat formunu genişletmez. Endikasyonlar Diş minesinin üçte birinden daha az kalınlıkta çürük varsa, Facial veya lingual sırta geçen sığ bir fissür varlığında yapılır.  Pit ve Fissür Lezyonları için Dış Hat Formu Tüm kusurlu kısım kaviteye dahil edilmeli ve preparasyon kenarları sağlıklı diş yapısına kadar uzatılmalı, Düz bir dış hat sınırı yerine mümkün olduğunca tüberkülleri korumak için dış hat formu düzgün eğriler şeklinde oluşturmalıdır, Desteksiz mine Desteklenmeyen mine kenarlarını çıkartılmalı,  Dentine preparasyon derinliğini 0,2 mm ile sınırlandırılır; ancak preparasyonun gerçek derinliği, kaspal eğimlerin dikliğine ve minenin kalınlığına bağlı olarak 1,5–2 mm arasında değişebilir. İki preparasyon alanı arasındaki mine kalınlığı 0,5 mm'den az ise, bunlar tek bir preparasyon yapmak için birleştirilir, aksi takdirde ayrı kavite preparasyonları olarak hazırlanmalıdır. Kavite preperasyon kenarlarını tüberkül tepeleri gibi yüksek stresli alanlarda bitirmekten kaçınılmalı, Mineplastinin yeterli olmayacağı tüm pit ve fissürleri içine alınmalı, İsthmus genişliği interkaspal mesafenin 1/4 ü kadar olmalıdır. Preperayon ve restorasyon için kolaylık sağlamak için taslak formu genişletilir. Sınıf II, III ve IV Kaviteler İçin Dış Hat Formunu Etkileyen Faktörler ❖Proksimal taraftaki çürüklerin boyutu, ❖Komşu dişle temas ilişkisi, ❖Hastanın yaşı, ❖Dişetinin konumu, ❖Dişlerin hizalanması ve restoratif materyalin üzerine gelen muhtemel çiğneme kuvvetleri, ❖Hastanın estetik gereksinimi. Dişlerin düzgün dizilimi, yanlış hizalanmış dişlere kıyasla daha az faciolingual uzantı gerektirir. Ayrıca embrasure alanının daha iyi temizlenmesini sağlar. Proksimal Kavite için Dış Hat Formu Hazırlama Kuralları Sağlam diş yapısına ulaşılana kadar preparasyon kenarları uzatılır, Aksiyal duvarın derinliği dentine doğru 0,2-0,8 mm olarak sınırlandırılır. Aksiyal duvar dişin dış yüzeyine paralel olmalıdır. Sınıf II diş preparasyonunda yandaki diş ile arasında 0,5 mm boşluk bırakın. Bu açıklık, uygun erişilebilirlik, görünürlük, enstrümantasyon ve restorasyon için alan sağlar. Sınıf V Kaviteler İçin Kurallar Dış ana hat formu lezyonun yaygınlığı ile sınırlıdır. Sağlam diş yapısına ulaşana kadar mezial, distal, oklüzal ve gingival uzantılar yapılır. Aksiyal derinlik pulpal olarak 0,8– 1,25 mm ile sınırlıdır. Kesme İşlemine Bağlı Oluşabilecek Sorunlar Yüksek hızlı dönen aletler birçok tehlikeye neden olabilir, bazı önlemler alınarak bu durum önlenebilir veya azaltılabilir.  Pulpa Hasarı; ❖Kesici aletlerin kullanımı mekanik vibrasyon, ısı oluşumu, dentin kanalı sıvısının kaybı veya odontoblastik uzantıların kesilmesi ile pulpaya zarar verebilir. ❖Kalan dentin dokusunun kalınlığı azaldıkça, ısı veya su kaybı nedeniyle pulpa yanıt artar. Az veya orta şiddetteki yaralanma kesilen dentin kanallarının bulunduğu alanda bölgesel, koruyucu pulpal yanıt oluşturur. ❖Şiddetli yaralanmalarda yıkım kesilen dentin kanallarının ötesine uzanır pulpanın ölümü ile sonuçlanır. Pulpa hasarı (iyileşme veya nekroz) travmanın uzunluğu ve derecesine göre 2 hafta veya 6 ay sürer. ❖Genç pulpa yaralanmaya daha yatkın olsa da, iyileşme gücünün daha yavaş ve az olduğu yaşlı pulpaya göre daha kolay iyileşir. ❖Mine ve dentin iyi ısı izolatörleridir ve ısı çok fazla değilse ve dokunun kalınlığı yeterliyse pulpayı korur. ❖Kesme süresi ne kadar uzunsa ve oluşan yerel ısı ne kadar yüksekse ısısal travma tehdidi yükselir. ❖Çelik frezler etkisiz kesimleri nedeniyle karbit frezlere göre daha fazla ısı üretirler. ❖Kör veya diş dokusu ile kaplı frezler ve elmas aşındırıcılar etkili kesim yapmazlar ve ısı oluşumuna neden olurlar. ❖Elmas aşındırıcılar soğutmasız kullanıldığında karbit frezlere göre daha fazla ısı oluşturur. ❖Soğutma işlemi için en sık kullanılan aletler hava-su spreyleridir. ❖Soğutucu olarak hava yalnız başına pulpa hasarının önlenmesinde etkili değildir; çünkü gereksiz yere dentini kurutur ve odontoblastlara zarar verir. ❖Havanın ısı kapasitesi sudan çok daha düşüktür ve istenmeyen ısının emilmesinde daha az etkilidir. ❖Hava-su spreyi normal kesme işlemleri sırasında operasyon alanını soğutmak, nemlendirmek ve temizlemek için kullanılmaktadır. ❖Buna ilaveten, sprey aleti ıslatıp, temizleyip ve soğutarak etkinliğini artırır ve ömrünü uzatır. ❖İyi tasarlanmış ve uygun şekilde doğrultulmuş hava-su spreyi, preperasyonu diş etine doğru genişletmek gerektiğinde daha iyi görüş elde etmek için dişeti oluğunu açık tutar. Su spreyinin kullanımı ve etkili yüksek hacimli tükürük emici ile uzaklaştırılması eski amalgam restorasyonlar değiştirilirken oldukça önemlidir çünkü bu işlemler civa buharı salınımını azaltır ve görünürlüğü artırır. Yumuşak Dokuların Korunması ❖Hastanın dudakları, dili ve yanakları en çok yaralanmaya maruz kalan yumuşak dokulardır. ❖Operasyon alanına yeterli giriş ve görüş sağlanmadan çalışmaya başlanmamalıdır. Rubber dam çalışma sahasının izolasyonuna yardımcı olur. Rubber dam kullanılmadığında yardımcı personel diğer tarafta ağız aynası, pamuk rulo veya tükürük emici uç ile yumuşak dokuyu ekarte edebilir. ❖Hava türbinli başlıkla dönen aletler ayak kontrolü devreden çıkarıldığında hemen durmaz. ❖Diş hekimi yumuşak dokulara zarar vermemek için aleti ağızdan çıkarırken aletin durmasını beklemeli ve çok dikkatli olmalıdır. ❖Diş hekimi ve yardımcısı kesme işlemleri sırasında hastanın hareketlerinden haberdar olmalıdır. Hareket etme, yutkunma, öksürme gibi hasta tarafından yapılan ani refleks hareketleri ciddi yaralanmalara neden olabilir. ❖Kaza ile yumuşak dokularda yaralanma olursa hekim sakin olmalıdır ve kanamayı basınçla kontrol altına almaya çalışmalıdır. Hastaya ne olduğu anlatılmalıdır ve eğer gerekli ise tibbi yardım alınmalıdır. ❖Derin preparasyonlarda çürük dokusunun uzaklaştırılmasının son aşamasında pulpayı perfore etme olasılığı vardır. ❖Kalan dentin dokusu ince ise ekskavatöre uygulanan basınç pulpa odasına girmeye neden olabilir. Gözlerin Korunması ❖Diş hekimi, yardımcısı ve hasta operatif işlemlerinde döner aletlerin kullanımı sırasında açığa çıkan havadaki parçacıklardan gözlerini korumak için koruyucu gözlük takmalıdır. ❖Eski restorasyonlar, diş dokusu, bakteriler ve diğer debrisler yüksek hızlarda çalışıldığında hastanın ağzından etrafa saçılır. ❖Hekimin yardımcısı tarafından operasyon alanının yanında yeterli güçteki yüksek hacimli tükürük emicinin uygulanması bu problemi azaltır. ❖Döner alet kullanılırken her zaman koruyucu gözlük takılmalıdır. ❖Diş hekiminin hasta ve yardımcı personele göre bu parçacıklara direkt olarak maruz kalması nedeniyle yaralanma riski daha fazladır. ❖Göz yaralandığında medikal yardım elde edilene kadar temiz gazlı bezle kapatılmalıdır. ❖Havadaki rutin debrislere ilave olarak, genellikle havadaki parçacıklar kalıplanarak üretilen abraziv kesme aletlerinin matriksindeki bozulma ile oluşabilir. ❖Sert matriks tekerlekleri kırabilir veya büyük parçalara ayrılabilir. ❖Yumuşak abraziv tekerleklerin veya lastiklerin kullanımı sırasında sıcaklık artabilir, bu da lastik matriksin abrazivden ayrılmasına neden olur. Kulakların Korunması Yüksek sesler genellikle rahatsız eder ve zihinsel ve fiziksel strese neden olur. Hava türbini döner alet yüksek gürültü seviyesi ve titreşim frekansı üretir (75-100 desibel arasında değişir). Ancak, gürültü seviyesi saniyede 85 desibele ulaştığında, aşağıdaki gibi koruyucu önlemlerin alınması her zaman tercih edilir: ◆ Ses yutucu malzemelerle odanın ses yalıtımı, ◆ Kulak tıkacı kullanımı, ◆ Gürültü seviyesini daha da artırmayacak şekilde aletin yağlanması. Solunum Önlemleri Diş yapısının kesilmesi ve restoratif materyallerin kullanımı sırasında aerosoller ve buharlar oluşur. Aerosoller, su, diş kalıntıları, mikroorganizmalar ve restoratif materyallerden oluşan havadaki ince dağılımlardır. Amalgam restorasyonun uzaklaştırılması sırasında civa buharları açığa çıkar ve cilalama sırasında kompozit restorasyon monomerleri salınır. Bu aerosoller hasta veya diş hekimi tarafından solunarak alveolar (akciğer) tahrişine, doku reaksiyonlarına neden olabilir veya bulaşıcı hastalıkları aktarabilir. Rubber dam kullanımı, tek kullanımlık maske kullanımı, gözlük kullanımı vb. ile bunların solunması önlenebilir.