KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA PDF

KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA (UNANG at ang dulo ng matutulis na bagay ang nagsilbing BAHAGI) panulat. Ang Pilipinas, bilang arkipelago, ay may maraming wika at diyalektong umiiral sa bawat...

KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA (UNANG at ang dulo ng matutulis na bagay ang nagsilbing BAHAGI) panulat. Ang Pilipinas, bilang arkipelago, ay may maraming wika at diyalektong umiiral sa bawat PANAHON NG MGA KASTILA bayan, lalawigan maging sa rehiyon. Ang mga ito ay nakabilang sa pamilya ng mga wika na tinatawag na Walang isang wikang pinairal sapagkat sa Austronesyano at Malayo-Polinesyo na malayang halip ituro ang wikang Espanyol, ang mga nakakalat sa mga kapuluan ng Timog Silangang misyonerong kastila mismo ang nag-aral ng Asya at Pasipiko. katutubong wika sapagkat: Sa kabila ng pagkakaiba-iba sa wikang a. mas magiging madali ang sinasalita, nananatiling nagkakaunawaan ang mga pagpapalaganap ng kanilang relihiyon sa mamamayan sa pamamagitan ng itinalagang mga katutubo ng Pilipinas. wikang pambansa… Paano at kailan nga ba tayo b. mas madaling matutuhan ang wika ng nagkaroon ng wikang pambansa? isang rehiyon kaysa ituro ito sa lahat. c. higit na magiging kapani-paniwala at PREKOLONYAL NA PANAHON mabisa kung ang isang banyaga ay Baybayin nagsasalita ng katutubong wika. Nagsulat ang mga prayle ng diksyonaryo, Bago pa man dumating ang mga Kastila sa aklat panggramatika, katekismo at Pilipinas, mayroon nang mga wika ang mga kumpesyunal upang mabilis ang pagkatuto sinaunang namalagi sa Pilipinas. Isa sa patunay nito nila ng katutubong wika. ay ang sinaunang sistema ng pagsulat ng mga Ang Doctrina Cristiana na isinulat ni Juan de Tagalog ‒ang baybayin, na binubuo ng 17 Plasencia ang kauna-unahang libro na simbolo/titik. nailimbag sa Pilipinas. Ang dating Baybayin ay napalitan ng mga simbolo ng Alpabetong Romano na tinawag na ABECEDARIO (29 titik). Aa Bb Cc CHch Dd Ee Ff Gg Hh Ii Jj Kk Ll LLll Mm Nn Ññ Oo Pp Qq Rr Ss Tt Uu Vv Ww Xx Yy Zz PANAHON NG REBOLUSYONG PILIPINO Nakasaad sa Konstitusyon ng Biak na Bato na magiging wikang opisyal ang Tagalog. Ilan pa sa mga umiral na sinaunang sistema Sa panahong ito, umusbong din ang mga ng pagsulat sa iba’t ibang bahagi ng Pilipinas ay ang pangunahing wikang may malaking gampanin sa Basahan ng Bikol, Haninu’o ng Mindoro, Kurdita pagkakaisa, pagtutulungan, at pagpapahayag ng ng Ilocandia, Kirim ng Maguindanao at Badlit ng pagsalungat sa mga pang-aabuso ng mga Kastila Visayas. tulad, tulad ng Bikol, Hiligaynon, Sebuano, Sa panahong ito, ginamit na papel ang mga Kapampangan, Waray at iba pa. Ito ay ang mga biyas ng kawayan, dahon at balat ng punongkahoy wikang komon. PANAHON NG AMERIKANO  Sa pagdatal ng mga Amerikano naging 1. Ito ang may pinakamayamang talasalitaan. bukas ang mga paaralan sa publiko, kung 2. Ito ang wikang ginagamit sa sentro ng saan ang mga naging unang guro ay mga kalakalan. sundalo (Thomasites) at naging malaya at 3. Ito ang salita o wikang ginagamit ng demokratiko ang sistema ng pamumuhay. nakararami. Dumami na ang natutong magbasa at 4. Ito ay madaling pag-aralan, matutuhan at magsulat sa wikang Ingles dahil ito ang isa bigkasin. sa naging wikang panturo batay sa 5. Ito ang may pinakamaunlad na panitikan sa rekomendasyon ng Komisyong Schurman. lahat ng katutubong wika sa Pilipinas. Ipinalaganap ang wikang Ingles upang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 263 madaling magkaunawaan ang mga Pilipino at Amerikano. Nagpapahintulot sa pagpapalimbag at paglalathala ng diksyonaryo at talatinigang Tagalog PANAHON NG MALASARILING PAMAHALAAN – Ingles at balarila ng Wikang Pambansa. (KOMONWELT) ABAKADA Artikulo XIV Seksyon 3 ng Konstitusyon ng 1935 Mula kay Lope K. Santos (1940) Sa Saligang-Batas ng Pilipinas, nagtadhana Binubuo ng 20 letra ng tungkol sa wikang pambansa: Alpabetong batay sa wikang Tagalog; binuo “…Ang Kongreso ay gagawa ng mga hakbang ni Lope K. Santos at naisapubliko sa aklat na tungo sa pagpapaunlad at pagpapatibay ng isang Balarila ng Wikang Pambansa (1940): wikang pambansa na batay sa isa sa mga umiiral na PANAHON NG HAPON katutubong wika.” Mga Katutubong Wika sa Pilipinas Nang lumunsad sa dalampasigan ng Pilipinas ang mga Hapon noong 1942, nabuo Katutubong wika/Pangunahing wika sa Pilipinas: ang isang grupong tinatawag na purista. Sila ang mga nagnanais na gawing Tagalog na Cebuano mismo ang wikang pambansa at hindi Hiligaynon batayan lamang. Malaking tulong ang Waray nagawa ng pananakop ng mga Hapon sa Bikol kilusang nabanggit Ilokano Ipinagbawal ang paggamit ng wikang Ingles Pangasinense kaya’t wikang Tagalog ang ginamit. Kapampangan Ipinagamit ang katutubong wika (Tagalog) sa Tagalog pagsulat ng mga akdang pampanitikan kung kaya tinagurian itong “Gintong Panahon ng Noong Nobyembre 13, 1936, pinagtibay ng Panitikang Pilipino”. Batasang-Pambansa ang Batas Komonwelt Blg. 184 na lumilikha ng isang Surian ng Wikang Iniutos na gawing opisyal na wika ang Pambansa (SWP) na naatasang gumawa ng pag- Tagalog at Niponggo/Nihonggo. (Ordinansa aaral ng mga katutubong wika at pumili ng isa na Militar Blg. 13) magiging batayan ng wikang pambansa. PANAHON NG PAGSASARILI Ipinalabas ni Pangulong Quezon ang Batas Komonwelt blg. 570 Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 na nag- Pinagtibay na ang wikang opisyal ay wikang aatas na Tagalog ang magiging batayan ng Tagalog. wikang gagamitin sa pagbuo ng wikang pambansa. Mga dahilan kung bakit sa tagalog ibinatay ang Proklamasyon blg. 12 wikang pambansa: Pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa Seksiyon 6: Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay (Marso 29 - Abril 4) bilang pagpapahalaga sa Filipino. Samantalang nililinang, ito ay dapat kaarawan ni Francisco Baltazar (Abril 2). payabungin at pagyamanin pa salig sa umiiral na wika sa Pilipinas at sa iba pang mga wika. Proklama blg. 186 Seksiyon 7: Ukol sa mga layunin ng komunikasyon inililipat ang panahon ng pagdiriwang ng Linggo ng at pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng Pilipinas ay Wikang Pambansa taon-taon simula Agosto 13 Filipino at hangga’t walang itinatadhana ang batas, hanggang 19. (Bilang paggunita sa kaarawan ni Ingles. Manuel Quezon, Agosto 19 na kinikilala bilang “Ama ng Wikang Pambansa” Kautusang Pangkagawaran blg. 7, s. 1959 Inilabas ni kalihim Jose F. Romero ng Kagawaran ng Edukasyon ang Kautusang Pangkagawaran Blg. 7 Kautusang Pangkagawaran blg. 52 na nagsasaad na “kailanma’t tutukuyin ang Wikang (Bilingual Education Policy) Pambansa, ang salitang PILIPINO ay siyang Nag-uutos sa paggamit ng Filipino bilang wikang gagamitin.” panturo sa lahat ng antas sa mga paaralan kaalinsabay ng Ingles na nakatakda sa patakarang Memorandum Sirkular Blg. 21 (1956) edukasyong bilingguwal. Iniutos na ituro at awitin ang pambansang awit sa mga paaralan. Kautusang Tagapagpaganap blg. 117 Ang Surian ng Wikang Pambansa ay naging Naglagda ang Pangulong Marcos ng isang LINANGAN NG MGA WIKA SA PILIPINAS (LWP). Kautusang Tagapagpaganap Blg. 96 na nagtatadhanang ang lahat ng gusali, edipisyo, at Kautusang Tagapagpaganap blg. 343 tanggapan ng pamahalaan ay pangangalanan na sa Nagpapatibay sa Panunumpa ng Katapatan sa Pilipino. Watawat. Memorandum Sirkular blg. 172 CHED Memorandum blg. 59 Inilabas ni Kalihim Tagapagpaganap Rafael M. Pinalabas ng Commission on Higher Education Salas ang Memorandum Sirkular Blg. 172 na nag- (CHED) ang CHED Memorandum Blg. 59 na aatas na ang lahat ng letterhead ng mga tanggapan, nagtatadhana ng siyam (9) na yunit na kagawaran at sangay ng pamahalaan ay dapat na pangangailangan sa Filipino sa pangkalahatang nakasulat Pilipino kalakip ang kaukulang teksto sa edukasyon at nagbabago sa deskripsyon at Ingles. nilalaman ng mga kurso sa Filipino 1 (Sining ng pakikipagtalastasan), Filipino 2 (Pagbasa at Kautusang Pangministro Blg. 22 Pagsulat sa Iba’t Ibang Disiplina) at Filipino 3 Nilagdaan ng Ministro ng Edukasyon at Kultura Juan (Retorika). L. Manuel ang Kautusang Pangministro Blg. 22 na nag-uutos na isama ang Pilipino sa lahat ng Proklama Blg. 1041 kurikulum na pandalubhasang Antas/Kolehiyo. Nilagdaan at ipinalabas ni Pangulong Fidel V. Magkaroon ng anim (6) na yunit ng Pilipino sa lahat Ramos ang Proklama Blg. 1041 na nagtatakda na ng kurso, maliban sa kursong pang-edukasyon na ang buwan ng Agosto taon-taon ay magiging Buwan dapat kumuha ng labindalawang (12) yunit. ng Wikang Filipino at nagtatagubilin sa iba’t ibang sangay/tanggapan ng pamahalaan at sa mga KASALUKUYANG PANAHON paaralan ng magsasagawa ng mga gawain kaugnay Pinagtibay ng Konstitusyong 1987 ng Pilipinas. Sa sa taunang pagdiriwang. Artikulo XIV, seksiyon 6-7 nasasaad ang mga sumusunod: