ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ - ΚΑΒΑΝΤΖΑΣ PDF

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Α’ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ «ΛΑΪΚΟ» ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ Ν. ΚΑΒΑΝΤΖΑΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ  μελετά τη φυσιολογική δομή ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ τ...

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Α’ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ «ΛΑΪΚΟ» ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ Ν. ΚΑΒΑΝΤΖΑΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ  μελετά τη φυσιολογική δομή ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ των ιστών σε μικροσκοπικό (κυτταρικό) επίπεδο μελετά παθήσεις και αποκλίσεις από ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ το φυσιολογικό σε ιστικό και ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ κυτταρικό επίπεδο  ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ Το ανθρώπινο σώμα αποτελείται από διαφορετικά τμήματα τα οποία μπορεί να μελετηθούν σε διάφορα επίπεδα. Όργανο Άτομο Ιστός Μόρια Κύτταρο Ανθρώπινο σώμα Μακρομόρια Οργανίδια Σύστημα  όμοια κύτταρα συνδέονται μεταξύ τους για να σχηματίσουν έναν ιστό οργανισμός διαφορετικοί ιστοί συνδυάζονται για να σχηματίσουν ένα όργανο σύστημα διαφορετικά όργανα όργανο συνεργάζονται για να αποτελέσουν ένα σύστημα που ιστός επιτελεί μια συγκεκριμένη κύτταρο λειτουργία του οργανισμού όλα τα συστήματα μαζί δημιουργούν έναν οργανισμό ΤΡΟΠΟΙ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ Οι Hans και Zacharias Janssen (1600) κατασκεύασαν το π ρώτο μικροσκόπ ιο τοπ οθετώντας δύο φακούς σε ένα σωλήνα Η ανακάλυψη του μικροσκοπίου υπήρξε καθοριστικής σημασίας γεγονός για την εξερεύνηση του κυττάρου  Εξαιτίας του πολύ μικρού μεγέθους του, το κύτταρο δεν είναι ορατό με γυμνό μάτι, παρά μόνο με το μικροσκόπιο οπτικό ηλεκτρονικό  ηλεκτρονικο Οπτικο μικροσκοπιο μικροσκοπιο Μ G Αρχιτεκτονική ιστού Σχήμα κυτάρου Κυτταρόπλασμα μέγεθος Πυρήνας σχήμα  ΙΣΤΟΙ Οι ιστοί είναι δομές που σχηματίζονται από αθροίσματα κυττάρων, που πολλές φορές έχουν τα ίδια μορφολογικά χαρακτηριστικά και παρόμοιες λειτουργίες ΕΙΔΗ ΙΣΤΩΝ Επιθηλιακός Συνδετικός Μυικός Νευρικός  ΤΥΠΟΙ ΙΣΤΩΝ κύτταρα ΙΣΤΟΣ επιθηλιακός συνδετικός μυϊκός νευρικός χόνδρινος σκελετικός νευρώνες καλυπτήριος οστίτης λείος νευρογλοιακά αδενικός κύτταρα αίμα μυοκάρδιο συνδετικός χαλαρό πυκνό ΕΠΙΘΗΛΙΑΚΟΣ ΙΣΤΟΣ (1) Αποτελείται από πολυεδρικά κύτταρα που είναι πολύ στενά δεμένα μεταξύ τους και έχουν ελάχιστη μεσοκυττάρια ουσία. Έτσι, σχηματίζονται κυτταρικές στιβάδες που καλύπτουν τις επιφάνειες που έχει το σώμα και επιστρώνουν τις σωματικές κοιλότητες  ΕΠΙΘΗΛΙΑΚΟΣ ΙΣΤΟΣ (2) Κύριες λειτουργίες i) Σκεπάζουν και καλύπτουν τις επιφάνειες (δέρμα) ii) Έχουν απορροφητική ικανότητα (έντερο) iii) Έχουν εκκριτική ικανότητα (αδένες) iv) Έχουν αισθητήριο λειτουργία (νευροεπιθήλιο) v) Έχουν συσταλτική ικανότητα (μυοεπιθηλιακά κύτταρα)  ΤΥΠΟΙ ΕΠΙΘΗΛΙΑΚΟΥ ΙΣΤΟΥ 1. Καλυπτήριος επιθηλιακός ιστός 2. Αδενικό επιθήλιο  ΚΑΛΥΠΤΗΡΙΟΣ ΕΠΙΘΗΛΙΑΚΟΣ ΙΣΤΟΣ Τα κύτταρα που καλύπτουν την εξωτερική επιφάνεια ή τις εσωτερικές κοιλότητες του σώματος και τους αυλούς των αγγείων ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ Με βάση το σχήμα των επιφανειακών κυττάρων τον αριθμό των κυτταρικών στιβάδων  Με βάση το σχήμα πλακώδες κυβικό Κυλινδρικό (squamous) (cuboidal) (cοlumnar) επίπεδα σαν πλάκες ίδιο ύψος και πλάτος ύψος > πλάτος  Με βάση τον αριθμό των στιβάδων ψευδοπολύστιβο απλό πολύστιβο (pseudostratified (simple) ( stratified) ) τα κύτταρα σχηματίζουν π ολλές 1 στιβάδα 1 στιβάδα στιβάδες όλα τα κύτταρα εφάπτονται όλα τα κύτταρα εφάπτονται δεν εφάπτονται όλα στην βασική στην βασική μεμβράνη αλλά στην βασική μεμβράνη μεμβράνη οι πυρήνες είναι το σχήμα των κυττάρων της τοποθετημένοι σε επιφανειακής στιβάδας καθορίζει τον διαφορετικά επίπεδα τύπο του επιθηλίου απλό πλακώδες απλό κυβικό απλό κυλινδρικό ψευδοπολύστιβ πολύστιβο ο πλακώδες πολύστιβο πολύστιβο πλακώδες μεταβατικό κυβικό κερατινοποιημένο ΑΠΛΟ ΠΛΑΚΩΔΕΣ ΕΠΙΘΗΛΙΟ καλύπτει τα τριχοειδή αγγεία → ενδοθήλιο καλύπτει τις κοιλότητες του υπεζωκότα , του περιτοναίου και του περικαρδίου → μεσοθήλιο Λειτουργία: ενεργή μεταφορά ουσιών με πινοκύττωση διευκολύνει την κίνηση των σπλάγχων ΑΠΛΟ ΠΛΑΚΩΔΕΣ ΕΠΙΘΗΛΙΟ Τριχοειδή αγγεία ΑΠΛΟ ΚΥΒΙΚΟ ΕΠΙΘΗΛΙΟ ωοθήκη, τα εγγύς και άπω εσπειραμένο και αθροιστικά σωληνάρια των νεφρών Λειτουργία: καλυπτικό, έκκριση ΑΠΛΟ ΚΥΒΙΚΟ ΕΠΙΘΗΛΙΟ ΑΠΛΟ ΚΥΒΙΚΟ ΕΠΙΘΗΛΙΟ ΑΠΛΟ ΚΥΛΙΝΔΡΙΚΟ ΕΠΙΘΗΛΙΟ έντερο, χοληδόχο κύστη Λειτουργία: καλυπτικό, απορρόφηση, έκκριση ΨΕΥΔΟΠΟΛΥΣΤΙΒΟ ΕΠΙΘΗΛΙΟ τραχεία, βρόγχους, ρινική κοιλότητα, επιδιδυμίδα Λειτουργία: καλυπτικό, απομακρύνει βλέννα και σκόνη, έκκριση ΠΟΛΥΣΤΙΒΟ ΚΥΒΙΚΟ ΕΠΙΘΗΛΙΟ ΠΟΛΥΣΤΙΒΟ ΚΥΛΙΝΔΡΙΚΟ ΕΠΙΘΗΛΙΟ ωοθυλάκιο επιπεφυκότας  ΠΟΛΥΣΤΙΒΟ ΠΛΑΚΩΔΕΣ ΠΟΛΥΣΤΙΒΟ ΠΛΑΚΩΔΕΣ ΚΕΡΑΤΙΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΜΗ ΚΕΡΑΤΙΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟ επιδερμίδα οισοφάγος, κόλπος, στοματική κοιλότητα ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟ ΕΠΙΘΗΛΙΟ Η ΟΥΡΟΘΗΛΙΟ ουροδόχος κύστη, ουρητήρας, νεφρικοί κάλυκες ποικίλλει μεταξύ κυβοειδούς και πλακώδους, ανάλογα με το βαθμό διάτασης των οργάνων  ΑΔΕΝΙΚΟ ΕΠΙΘΗΛΙΟ Λειτουργία της έκκρισης : αποτελείται από εξειδικευμένα επιθηλιακά κύτταρα διάσπαρτα σε ένα επιθήλιο και μεταξύ μη οργανωμένα σε δομές σχηματίζοντας εκκριτικών κυττάρων (π.χ. καλυκοειδή ΑΔΕΝΑ κύτταρα) ΤΥΠΟΙ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΠΡΟÏΟΝ ΕΚΚΡΙΣΗΣ Πρωτεϊνοπαραγωγά Βλεννοπαραγωγά Στεροειδοπαραγωγά Κύτταρα με «αντλίες» ιόντων  ΑΔΕΝΕΣ Τα δύο είδη αδένων του σώματος μας ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ εκκρίνουν τις ΟΡΜΟΝΕΣ οι οποίες εισέρχονται μέσω των τριχοειδών στην κυκλοφορία του αίματος ορμόνες: χημικές ουσίες- μηνύματα που διεγείρουν τα κύτταρα στόχους σε εξειδικευμένες βιοχημικές δραστηριότητες ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΕΞΩΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ εκκρίνουν το προϊόν τους στην επιφάνεια του σώματος ή σε κοιλότητές του Π χ. ιδρωτοποιοί αδένες, σμηγματογόνοι αδένες ΕΞΩΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΠΟΡΟΣ μεταφορά του εκκρίματος έξω από τον αδένα ΕΚΚΡΙΤΙΚΗ ΜΟΙΡΑ περιέχει τα κύτταρα υπεύθυνα για την παραγωγή του προϊόντος  ΜΙΚΤΟΙ ΑΔΕΝΕΣ αδένες με διπλή δράση: εξωκρινή και ενδοκρινή Μεικτοί αδένες παγκρεατικός πόρος πάγκρε ας λεπτό έντερο εξωκρινής μοίρα ενδοκρινής μοίρα (νησίδια) ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΕΞΩΚΡΙΝΩΝ ΑΔΕΝΩΝ Απλοί σωληνοειδείς αδένες: παχύ έντερο Απλοί εσπειραμένοι σωληνοειδείς αδένες: ιδρωτοποιοί αδένες Απλοί κυψελοειδείς αδένες: ουρήθρα Απλοί διακλαδισμένοι κυψελοειδείς αδένες: σμηγματογόνοι αδένες Σύνθετοι κυψελοειδείς αδένες: εξωκρινής μοίρα παγκρέατος Σύνθετοι αδένες με δύο είδη εκκριτικού τμήματος, σωληνοειδές και κυψελοειδές: μεγάλοι σιελογόνοι αδένες  ΣΥΝΔΕΤΙΚΟΣ ΙΣΤΟΣ Χαρακτηρίζεται από μία άφθονη μεσοκυττάρια ουσία που παράγεται από τα κύτταρά του ΤΥΠΟΙ ΣΥΝΔΕΤΙΚΟΥ ΙΣΤΟΥ - Ιδίως Συνδετικός (Χαλαρός, Πυκνός) - Ειδικός Συνδετικός Λιπώδης Χονδρικός Οστίτης Αίμα  ΣΥΝΔΕΤΙΚΟΣ ΙΣΤΟΣ Λειτουργίες - Στήριξη: Οστίτης, χονδρικός - Γέμισμα: Επιθηλιακός, νευρικός και μυικός γεμίζουν από συνδετικό ιστό - Αποθήκευση: Λιπώδης - Άμυνα οργανισμού: κύτταρα του συνδετικού ιστού όπως είναι τα μακροφάγα και τα πλασματοκύτταρα που φτιάχνουν αντισώματα - Μεταφορά : Υπάρχει στενή σχέση μεταξύ αιμοφόρων και λεμφικών τριχοειδών αγγείων και συνδετικού ιστού. Ο συνδετικός ιστός φέρνει θρεπτικές ουσίες από το αίμα στους διάφορους ιστούς στο σώμα και μεταφέρει μεταβολικά άχρηστα προϊόντα από τα κύτταρα στο αίμα - Επανόρθωση: Ο συνδετικός ιστός έχει μεγάλη αναγεννητική ικανότητα και οι περιοχές που καταστρέφονται από φλεγμονή ή τραυματική βλάβη εύκολα επισκευάζονται  ΣΥΝΔΕΤΙΚΟΣ ΙΣΤΟΣ Αποτελείται από κύτταρα εξωκυττάρια ουσία ίνες  ΣΥΝΔΕΤΙΚΟΣ ΙΣΤΟΣ Τρεις κύριοι τύποι ινών Κολλαγόνες Ελαστικές Δικτυωτές ΟΙ ΙΝΕΣ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΤΙΚΟΥ ΙΣΤΟΥ είναι μοιρασμένες άνισα ανάμεσα στους διάφορους τύπους του συνδετικού ιστού και σε πολλές περιπτώσεις οι ίνες που επικρατούν είναι αυτές που δίνουν τις ειδικές ιδιότητες του ιστού  ΚΟΛΛΑΓΟΝΟ αποτελεί την πιο άφθονη πρωτεΐνη του ανθρώπινου σώματος σχηματίζει κολλαγόνες ίνες που παρουσιάζουν αντίσταση στην εφαρμογή δυνάμεων έκτασης των ιστών οι κολλαγόνες ίνες είναι οι πιο πολυάριθμες ίνες στο συνδετικό ιστό  ΤΥΠΟΙ ΚΟΛΛΑΓΟΝΟΥ έχουν περιγραφεί 11 διαφορετικοί τύποι κολλαγόνου (από I έως ΧI) με βάση τη μορφολογία τους, την περιεκτικότητα σε αμινοξέα και τις φυσικές ιδιότητες Πυκνός συνδετικός ιστός από χόριο δέρματος ανθρώπου περιέχει: παχιές δεσμίδες κολλαγόνων ινών, πυρήνες ινοβλαστών (βέλη), και λίγα μικρά αιμοφόρα αγγεία (αα). Χρώση Α-Η. ΟΙ ΕΛΑΣΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ αποτελούνται από την υδρόφοβη πρωτεΐνη ΕΛΑΣΤΙΝΗ διακρίνονται εύκολα από τις κολλαγόνες γιατί είναι λεπτότερες και δεν έχουν επιμήκεις γραμμώσεις διακλαδίζονται και ενώνονται η μία με την άλλη σχηματίζοντας ένα ανώμαλο δίκτυο  ΟΙ ΕΛΑΣΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ Χόριο του δέρματος, επιλεκτικά χρωματισμένο για ελαστικές ίνες. Οι πυκνοχρωματικές ελαστικές ίνες είναι διάσπαρτες μεταξύ των πιο αραιοχρωματικών ερυθρών κολλαγόνων ινών. Οι ελαστικές ίνες είναι υπεύθυνες για την ελαστικότητα του δέρματος. ΟΙ ΕΛΑΣΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ Οι κολλαγόνες και οι ελαστικές ίνες εξασφαλίζουν σταθερότητα δομής και ελαστικότητα αντίστοιχα  ΟΙ ΔΙΚΤΥΩΤΕΣ ΙΝΕΣ Σχηματίζουν ένα λεπτό δίκτυο που στηρίζει τα κύτταρα αρκετών οργάνων, όπως των ενδοκρινών αδένων, του ήπατος, των λεμφαδένων, του μυελού των οστών και του σπληνός  ΔΙΚΤΥΩΤΕΣ ΙΝΕΣ Τομή φλοιού επινεφριδίου Δικτυωτό υπόστρωμα που σχηματίζεται από αυτές τις ίνες οι οποίες αποτελούνται από κολλαγόνο τύπου ΙΙΙ. Οι πυρήνες είναι μαύροι, και το κυτταρόπλασμα παραμένει αχρωμάτιστο.  ΕΞΩΚΥΤΤΑΡΙΑ ΘΕΜΕΛΙΑ ΟΥΣΙΑ Άμορφο διαυγές υλικό το οποίο έχει τις ιδιότητες μιας ημι-υδαρούς ζελατινοειδούς ουσίας Αποτελεί: α) μέσο διόδου των μορίων διαμέσου του συνδετικού ιστού β) μέσο ανταλλαγής των μεταβολιτών με το κυκλοφορικό σύστημα  ΕΞΩΚΥΤΤΑΡΙΑ ΘΕΜΕΛΙΑ ΟΥΣΙΑ Αποτελείται από Γλυκοζαμινογλυκάνες Πρωτεογλυκάνες (πολυσακχαρίτες) (συμπλέγματα από πρωτεΐνες και υδατάνθρακες: Υαλουρονικό οξύ γλυκοζαμινογλυκάνες και πρωτεϊνες) Θειϊκή χονδροϊτίνη με εξαίρεση το υαλουρονικό Θειϊκή δερματάνη οξύ οι γλυκοζαμ. συνδέονται Θειϊκή ηπαράνη με πρωτεϊνες και Θειϊκή κερατάνη σχηματίζουν πρωτεογλυκάνες ΚΥΤΤΑΡΑ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΤΙΚΟΥ ΙΣΤΟΥ ΙΝΟΒΛΑΣΤΕΣ Είναι υπεύθυνοι για τη σύνθεση των κολλαγόνων, δικτυωτών και ελαστικών ινών και μεγάλο μέρος της θεμέλιας ουσίας ΣΙΤΕΥΤΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ (MAST CELLS) παρατηρούνται σε άμεση γειτνίαση με μικρά αιμοφόρα αγγεία. Φέρουν πολυάριθμα κοκκία που περιέχουν ισταμίνη και ηπαρίνη. ΚΥΤΤΑΡΑ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ μακροφάγα, πλασματοκύτταρα και λευκά αιμοσφαίρια ΛΙΠΟΚΥΤΤΑΡΑ τα λιποκύτταρα που σχηματίζουν μικρές ομάδες μέσα στο χαλαρό συνδετικό ιστό. Αποταμιεύουν λιπίδια και σχηματίζουν το λιπώδη ιστό.  ΙΝΟΒΛΑΣΤΕΣ πολυάριθμες ινοβλάστες (βέλος) ατρακτοειδούς σχήματος με πολλές λεπτές κυτταροπλασματικές προσεκβολές (κεφαλές βελών)  ΧΑΛΑΡΟΣ ΣΥΝΔΕΤΙΚΟΣ ΙΣΤΟΣ Στηρίζει το επιθήλιο, και σχηματίζει το περίβλημα ορισμένων οργάνων Τομή χαλαρού συνδετικού ιστού. Πολλοί πυρήνες ινοβλαστών είναι διασκορπισμένοι μεταξύ κολλαγόνων ινών τοποθετημένων με τυχαία διάταξη. Μικρά αιμοφόρα αγγεία επισημαίνονται με βέλη. Χρώση Α-Η.  ΠΥΚΝΟΣ ΣΥΝΔΕΤΙΚΟΣ ΙΣΤΟΣ Σχηματίζει την ανθεκτική κάψα που περιβάλλει το ήπαρ και το σπλήνα. Στη δικτυωτή στιβάδα του χορίου ο πυκνός ακανόνιστος συνδετικός ιστός στηρίζει την επιδερμίδα. Στους τένοντες και τους συνδέσμους Επιμήκης τομή πυκνού κανονικού συνδετικού ιστού (τένοντας). Δεσμίδες κολλαγόνων ινών καταλαμβάνουν τους ενδιάμεσους χώρους μεταξύ των επιμηκυσμένων ινοβλαστών. Χρώση Α-Η.  ΛΙΠΩΔΗΣ ΙΣΤΟΣ Μονόχωρος λιπώδης ιστός. Πολύχωρος λιπώδης ιστός. Τα κύτταρα (λιποκύτταρα) του Ονομάζεται έτσι γιατί τα κύτταρά του μονοχώρου (λευκού) λιπώδη περιέχουν πολλά σταγονίδια λίπους ιστού έχουν πολυεδρικό σχήμα ΧΟΝΔΡΙΝΟΣ ΙΣΤΟΣ Στερεός αλλά παράλληλα εύκαμπτος τύπος συνδετικού ιστού που δέχεται τις πιέσεις χωρίς παραμόρφωση Η επιφάνειά του είναι λεία και ελαστική  ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΧΟΝΔΡΟΥ 1. στηρίζει μαλακούς ιστούς 2. εξασφαλίζει λεία επιφάνεια στις αρθρώσεις διευκολύνοντας τις κινήσεις των οστών 3. συμμετέχει στην ανάπτυξη και στην αύξηση των μακρών οστών  ΔΟΜΗ ΧΟΝΔΡΟΥ Αποτελείται από Μεσοκυττάρια Κύτταρα θεμέλια ουσία χονδροβλάστες χονδροκύτταρα Ο χόνδρινος ιστός δεν έχει αγγεία  ΔΟΜΗ ΧΟΝΔΡΟΥ περιχόνδριο συνδετικός ιστός που περιβάλλει τον χόνδρο περιέχει : αγγεία και νεύρα για τη θρέψη του χόνδρου χονδροβλάστες με δυνατότητα σχηματισμού νέου χόνδρου. Ο αρθρικός χόνδρος δεν έχει περιχόνδριο.  ΟΣΤΙΤΗΣ ΙΣΤΟΣ Εξειδικευμένος στηρικτικός-συνδετικός ιστός με ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τη σκληρή σύσταση και ακαμψία λόγω της παρουσίας αλάτων ασβεστίου στην εξωκυττάρια θεμέλια ουσία  ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΟΣΤΙΤΗ ΙΣΤΟΥ 1. Η μηχανική στήριξη του σώματος 2. Η κίνηση του σώματος με τη βοήθεια των μακρών οστών 3. Η προστασία ευαίσθητων οργάνων όπως ο εγκέφαλος, η καρδιά, οι πνεύμονες και ο νωτιαίος μυελός 4. Μεταβολικός ρόλος κυρίως για τα άλατα ασβεστίου και φωσφόρου  ΔΟΜΗ ΟΣΤΙΤΗ ΙΣΤΟΥ Τα οστά αποτελούνται από εξωκυττάρια (μεσοκυττάρια) κύτταρα θεμέλια ουσία οστεοβλάστες οστεοκύτταρα οστεοκλάστες  ΑΡΘΡΩΣΕΙΣ Τα οστά ενώνονται το ένα με το άλλο και σχηματίζουν το σκελετό με τη βοήθεια δομών του συνδετικού ιστού που ονομάζονται αρθρώσεις ΣΥΝΑΡΘΡΩΣΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ καμιά κινητικότητα π.χ. λεκάνη ή πολύ περιορισμένης μεγάλη κινητικότητα κίνησης π.χ. σπονδυλική στήλη  ΜΥΙΚΟΣ ΙΣΤΟΣ Αποτελείται από μυικά κύτταρα που έχουν την ειδική λειτουργία της συστολής Τύποι μυικού ιστού - Λείος - Γραμμωτός - Καρδιακός  ΜΥÏΚΟΣ ΙΣΤΟΣ Είναι υπεύθυνος για τις κινήσεις του σώματος επηρεάζει τις κινήσεις του πεπτικού σωλήνα κατά την πέψη τις κινήσεις του θώρακα κατά την αναπνοή τις κινήσεις των αγγείων για την κυκλοφορία του αίματος  ΓΡΑΜΜΩΤΟΣ ΜΥÏΚΟΣ ΙΣΤΟΣ Βρίσκεται στους σκελετικούς μύες Αποτελούν το 40-50% του ανθρώπινου σωματικού βάρους Κάθε γραμμωτή μυϊκή ίνα αποτελείται από πολυπύρηνα κυλινδρικά μακρόστενα κύτταρα που έχουν χρώμα ερυθρό Η συστολή του είναι γρήγορη, δυνατή και κάτω από το προσωπικό έλεγχο (εκούσια)  ΚΑΡΔΙΑΚΟΣ ΜΥÏΚΟΣ ΙΣΤΟΣ Αποτελεί ιδιαίτερη κατηγορία του γραμμωτού μυϊκού ιστού Οι συσπάσεις του είναι αυτόνομες, ρυθμικές και ισχυρές Οι καρδιακές μυϊκές ίνες είναι κυλινδρικά και επιμήκη κύτταρα με ένα ή δυο το πολύ κεντρικούς πυρήνες Η καρδιά κατά μέσο όρο ζυγίζει 300 έως 350 γραμμάρια  ΚΑΡΔΙΑΚΟΣ ΜΥÏΚΟΣ ΙΣΤΟΣ Καρδιακός μύς σε επιμήκη και σε εγκάρσια τομή  ΛΕÏΟΣ ΜΥÏΚΟΣ ΙΣΤΟΣ Οι λείοι μύες εκτελούν συνεχείς ακούσιες, παρατεταμένες συστολές μικρής ισχύος Βρίσκεται στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων, της αναπνευστικής οδού και των λοιπών κοίλων σπλάγχνων Οι λείες μυϊκές ίνες αποτελούνται από ατρακτοειδή μη γραμμωτά κύτταρα με κεντρικά τοποθετημένο πυρήνα και είναι χρώματος λευκού Λείος Μυικός Ιστός  ΝΕΥΡΙΚΟΣ ΙΣΤΟΣ Αποτελείται από κύτταρα με μακριές αποφυάδες που έχουν τις ειδικές λειτουργίες να δέχονται, να παράγουν και να μεταδίδουν τα νευρικά ερεθίσματα  ΝΕΥΡΙΚΟΣ ΙΣΤΟΣ Το νευρικό σύστημα αποτελείται από ένα είδος εξειδικευμένων κυττάρων, πού ονομάζονται ΝΕΥΡΩΝΕΣ  ΝΕΥΡΩΝΑΣ Με τη γέννηση ενός ανθρώπου, στο νευρικό του σύστημα, ο αριθμός των νευρώνων υπερβαίνει τα 100 δισεκατομμύρια Οι νευρώνες δεν αναπαράγονται, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού, αλλά με το πέρας του χρόνου, ο αριθμός τους μειώνεται σημαντικά  ΝΕΥΡΩΝΑΣ αποτελείται από: α) τους δενδρίτες: υποδοχή πληροφοριών β) το κυτταρικό σώμα: μετατροπή μηνυμάτων σε ηλεκτρικά σήματα γ) το νευράξονα: μεταφορά μηνύματος  ΦΑΙΑ ΚΑΙ ΛΕΥΚΗ ΟΥΣΙΑ τα σώματα των νευρώνων σχηματίζουν τη φαιά ουσία οι νευράξονες σχηματίζουν τη λευκή ουσία και τα νεύρα