Hoofdstuk 5 Liberalistische kritiek op de egalitaire sociaaldemocratie.docx

Full Transcript

Inleiding Libertarische opteert : Min. overheid, die zich beperkt tot beschermen v/recht op eigendom, leven n onvrije vereniging Bevorderen v/vrije markt als ruimte voor ongehinderde economische transactie tussen burgers onderling of hun verenigingen i/bedrijven Een empirisch bezwaar: Friederich...

Inleiding Libertarische opteert : Min. overheid, die zich beperkt tot beschermen v/recht op eigendom, leven n onvrije vereniging Bevorderen v/vrije markt als ruimte voor ongehinderde economische transactie tussen burgers onderling of hun verenigingen i/bedrijven Een empirisch bezwaar: Friederich Hayek Traditionele samenlevingen verklaren gebeurtenissen als uitkomst v/intenties of bedoelingen: Volgens Hayek vond niemand markt of kapitalisme uit Hij verzet zich tegen elke vorm v/planmatig begrijpen n planmatig sturen v/economische samenwerking “Wie welvaart meer gelijk wilt maken die begrijpt x hoe dat economie werkt” Wat begrijpt gelijkheidsstrever nu x? Markteconomie = zelf-organiserend gebeuren dingen ontstaan op spontane manier (= spontane orde) Zou naïef zijn, mocht je gaan denken dat je deze markt kunt sturen je kan x gaan ingrijpen i/economie, want als je gaat ingrijpen maakt je markt kapot zorgt voor overschot of tekort Economisch succes of falen is x rechtvaardig of onrechtvaardig economie n ethiek hebben x met elkaar te maken Er is dikwijls x verwijtbaar falen noch verdiend succes Succes = x verdiend, maar altijd geschenk v/markt Herverdeling doodt gezonde werking v/markt (n bijgevolg welvaart) Hayek erkent belang v/sociale grondrechten die ied toelaat menswaardig leven te leiden voorstander v/sociaal vangnet Een principieel bezwaar: Robert Nozick Vrijheid overtreft altijd keuze voor gelijkheid: vrijheid om te kiezen ongelijk of gelijk te zijn Vrijheid als zelfbeschikking heeft bijzonder kenmerk: vrijheid die men x mag hebben, is x vrijheid maar dwang Tegen egalitarisme Rechtvaardigheid = kwestie v/procedure, x v/eindtoestand zolang basisprincipes (x dwang, x bedrog, x dwaling) worden gerespecteerd, heb je ook rechtvaardige toestand Dus als mensen er, v/uit hun vrijheid, zelf voor kiezen om ongelijkheid te creëren dan is er nog steeds sprake v/rechtvaardige toestand Belastingen = diefstal, zelfs voor veiligheid Elke verplichte herverdeling is diefstal Nozick heeft rechtvaardigheidstheorie uitgewerkt (entitlement theory) die vastlegt wat rechtvaardige eigendom nu precies inhoudt: 3 soorten natuurrechten: Mensen hebben rechten over hun lichaam n geest Mensen hebben rechten over wat ze met hun lichaam n geest presteren Mensen hebben voorwaardelijke recht op toe-eigening Toestand is rechtvaardig wnnr die door toe-eigening, door transfer of door herstel v/onrechtvaardigheid tot stand komt Nozick kijkt hierbij nr aanvang; x nr uitkomst “Whatever arises from a just situation is in itself just” Libertarische alternatief voor zelfgenoegzaam links: Michael Sandel Zegt dat vrijheid x altijd voorrang heeft op gelijkheid + burgerschap vereist gelijkheid die je x kunt (ver)kopen Je krijgt markt op traditionele publieke gebieden waardoor gemeenschapsgevoel verdwijnt door nieuwe vorm v/ongelijkheid

Use Quizgecko on...
Browser
Browser