Laos Geography PDF

ສອນໂດຍ: ປທ ຄາແພວ ໍ ຄາຈະເລ ໍ ີນ  ບດທ ົ ີ1 ທີ່ ີຕງ,ເຂດແດນ,ເນ ັ້ ັ້ ທີ່ ີ ແລະ ຮູບຮາີ່ ງ ອ I.ທີ່ ີຕງັ້...

ສອນໂດຍ: ປທ ຄາແພວ ໍ ຄາຈະເລ ໍ ີນ  ບດທ ົ ີ1 ທີ່ ີຕງ,ເຂດແດນ,ເນ ັ້ ັ້ ທີ່ ີ ແລະ ຮູບຮາີ່ ງ ອ I.ທີ່ ີຕງັ້ ແລະ ເຂດແດນ ປະເທດລາວຕງຢູ ັ້ ເີ່ ຟັ້ ອງໂລກເໜອເຂດອາຊີ E ສຽີ່ ງ ໃຕ,ັ້ ນອນຢູໃີ່ ນບວໂມງທ ົ ີ 7ຂອງຊກ ີ ໂລກຕາເວນອອກ ຈຸດເໜອສຸດແມນຢູ ີ່ ເີ່ ຂດບາັ້ ນລານຕຸຍເມອງຍອດອູ (ແຂວງຜງສາລ ົັ້ ີ) ກງກ ົ ບເສນ ັ້ ຂະໜານທີ 22030’ ເໜອ ຈຸດໃຕສ ັ້ ດ ຸ ຢູບີ່ າັ້ ນຂນ ັ້ີ າກເມອງໂຂງ(ແຂວງຈາປາ ໍ ສກ) ກງກ ົ ບເສນ ັ້ ຂະໜານທີ 14054’ ເໜອ ຈຸດຕາເວນອອກສຸດແມນຢູ ີ່ ບ ົັ້ ອງດາກຈງຶ ີ່ າັ້ ນດກດວເມ (ແຂວງເຊກອງ)ກງກ ົ ບເສນ ັ້ ແວງທີ 107038’21’’ E ຈຸດຕາເວນຕກສຸ ົ ດແມນຢູ ີ່ ບ ົັ້ ີ່ າັ້ ນຄວນເມອງຕນເຜ ັ້ງ (ແຂວງບໍແກວັ້ )ກງກ ົ ບເສນ ັ້ ແວງທີ 100005’12’’ E ມຊີ າຍແດນຕດກບ 5 ປະເທດຄ: ທດ N ຕດ ສປ ຈນ ີ ຊາຍແດນຍາວ 505 ກມ ທດ S ຕດ ລຈ ກາປູ ໍ ເຈຍ ຊາຍແດນຍາວ 535 ກມ ທດ E ຕດ ສສ ຫວຽດນາມ ຊາຍແດນຍາວ 2069 ກມ ທດ W ຕດ ລຈ ໄທ ມຊ ີ າຍແດນຍາວ 1835 ກມ ທດ WN ຕດ ສພ ມຽນມາ ຊາຍແດນຍາວ 236 ກມ.  ຍອ ັ້ ນປະເທດລາວມຊ ີ າຍຕດກບຫຼ າຍປະເທດຄແນວ ນດ ີັ້ ງີ່ ນນມ ັ້ ຈ ີ ີ່ ງຶ ຂໍສະດວກ ແລະ ຂຫ ໍັ້ ຍຸງັ້ ຍາກບາງປະການ  ຂໍສ ັ້ ະດວກ: ສາັ້ ງເງີ່ ອນໄຂໃຫແ ັ້ ກກ ີ່ ານແລກປຽີ່ ນ, ຮວີ່ ມມກບປະເທດເພີ່ ອນບາັ້ ນມກ ີ ານພວພ ົ ນທາງດາັ້ ນ ເສດຖະກດ,ການສກ ຶ ສາ,ວດທະນະທາ-ສ ໍ ງຄມ. ົ  ຂໍຫ ັ້ ຍຸງຍາກ: ເກດ ີ ມບີ ນຫາທາງດາັ້ ນຊາຍແດນ,ເປນ ບອ ີ່ ນລັ້ຊ ີ ອ ັ້ ນຂອງຈາພວກຄ ໍ ົ ີ່ ີບີ່ ໍດທ ນທ ີ ີ່ ີສວຍໂອກາດປຸນ ັ້ ຈ,ັ້ີ ຄາັ້ ຂອງເຖີ່ ອນອີ່ ນໆ, ນອກຈາກນຍ ີັ້ ງຂາດໂອກາດທີ່ ີຈະ ເປນເຈາົັ້ ຂອງຊບພະຍາກອນທາງທະເລ. 2.ຮູບຮາີ່ ງ ແລະ ເນອ ັ້ ທີ່ ີ ປະເທດລາວມຮ ີ ບ ູ ຮາີ່ ງຍາວຕາມທດເໜອ-ໃຕຕ ັ້ າມ ລວງຂອງເສັ້ນແວງ ປະມານ 1050 ກມ.ພາກເໜອ ກວາັ້ ງ 500 ກມ.ພາກກາງ 150 ກມ. ແລະ ພາກໃຕ ັ້ 200 ກມ. ຍອ ັ້ ນມຮ ີ ບ ູ ຮາີ່ ງຍາວຕາມທດຂອງເສັ້ນແວງ ຈີ່ ງຶ ເຮດໃຫມ ີ ວາມແຕກຕາີ່ ງທາງດາັ້ ນສະພາບສີ່ ງ ັ້ ຄ ແວດລອ ັ້ ມທາມະຊາດ,ໂດຍສະເພາະແມ ໍ ນພູ ີ່ ມອາກາດ, ແມນ ໍັ້ າເຊ,ດ ີ່ າລ ໍ ນ,ພດ ແລະ ສດ. ເນອ ັ້ ທີ່ ີທງໝດຂອງປະເທດລາວມ ົ ປ ີ ະມານ 236.800 ກມ2 ຊີ່ ງໃຫຍ ຶ ກ ີ່ ວາີ່ ປະເທດກາປູ ໍ ເຈຍ ແຕ ີ່ ນອ ັ້ ຍກວາີ່ ປະເທດອີ່ ນໆທງໝດທ ົ ີ່ ີຢູອ ີ່ ອ ັ້ ມຂາັ້ ງ.   ບດທ ົ ີ 2 ທໍລະນີສັນຖານຂອງປະເທດລາວ 1.ປະຫວດການຂະຫຍາຍຕວເຕ ົ ກໂຕນກຂອງລາວ ພາຍຫຼັງການເຄື່ອນເໜຼັງເຕຼັກໂຕນິກໃນທ້າຍສະໄໝເກຣຕາ ເຊ່ (ກ່ອນໜ້ານີ້ປະມານ 65 ລ້ານປີ), ຈົນມາເຖິງປາເລໂອແຊນ (ກ່ອນໜ້ານີ້ປະມານ 30-65 ລ້ານປີ) ຈື່ງເກດມການເຊາະ ຫ້ຽນ ແລະ ຕຼັດພຽງພາໃຫ້ເກດມທົົ່ງພຽງ ການເຊາະລ້າງເຊິື່ງ ໜ້າຮາບມລ/ນເປັນຫຼຸບເປັນໂນນຕ່າ. ຮ່ອງຮອຍການເຊາະລ້າງ ມາຮອດປັດຈຸບຼັນ ແມ່ນບຼັນດາຈອມພູທື່ຢູູ່ໃນລະດຼັບສູງ ແຕ່ 2.100ມ - 2.200ມ.  ໃນສະໄໝຕົີ້ນມໂອແຊນ(ກ່ອນໜ້ານີ້ 20 ລ້ານກວ່າປີ) ທົົ່ງພຽງເຊາະລ້າງປາເລໂອແຊນຖກຍູ້ຂີ້ນ ແລະ ສາຍນ້າຖກ ຕຼັດແບ່ງ, ຮອຍແຕກເລື່ອນເຂດລ້ອງນ້າອູກໍ່ໄດ້ກາເນດຂີ້ນ. ເສດຂອງການເຊາະຫ້ຽນໄດ້ຖກກະແສນ້າພຼັດໄປທຼັບຖົມໃນ ທະເລຢູູ່ແຄມທົົ່ງພຽງດຼັົ່ງກ່າວ ເຮຼັດໃຫ້ເກດທົົ່ງພຽງດິນຕະ ກອນໃໝ່ຢູູ່ຕາມແຄມທົົ່ງພຽງປາເລໂອແຊນ.  ມາຮອດສະໄໝມໂອແຊນຕອນປາຍ ທົົ່ງພຽງດິນຕະກອນ ຂອງສະໄໝມໂອແຊນຕົີ້ນຖກຍູ້ຂີ້ນ ເຊິື່ງປັດຈຸບຼັນມລະດຼັບສູງ ປະມານ 1.500ມ - 1.800ມ, ຫຼັງຈາກນຼັີ້ນກໍ່ຖກເຊາະຫ້ຽນ ແລະ ຕຼັດພຽງ ເຊິື່ງປັດຈຸບຼັນມລະດຼັບສູງ 1.200ມ - 1.400ມ (ເຂດຊຽງຂວາງ).  ໃນສະໄໝປໂອແຊນຕົີ້ນ(ກ່ອນໜ້ານີ້ປະມານ 12 ລ້ານປີ), ທົົ່ງພຽງດິນຕະກອນສະໄໝປໂອແຊນປາຍຖກຍູ້ຂີ້ນຢູ່າງຮຸນ ແຮງ, ມການຕົກຕະກອນຂອງຫນໃນເຂດຫຼຸບຕ່າງໆເຊຼັົ່ນ: ແຂວງຊຽງຂວາງ ປັດຈຸບຼັນຢູູ່ລະດຼັບຄວາມສູງ 600-900ມ. ສະໄໝປໂອແຊນປາຍ (ກ່ອນໜ້ານີ້ປະມານ 2 ລ້ານກວ່າ ປີ) ເສດຂອງການເຊາະຫ້ຽນໄດ້ຖກກະແສນ້ານາມາທຼັບຖົມຢູູ່ ບລິເວນແຄມຂອງ ມລະດຼັບສູງ 200-600 ມ.  ເລີ່ ີມແຕສ ົັ້ (ກ່ອນໜ້ານີ້ ີ່ ະໄໝເປຼອດໂຕແຊນຕນ ປະມານ 12 ລ້ານປີ), ທົົ່ງພຽງດິນຕະກອນຖກຍູ້ຂີ້ນ ແລະ ຖກສາຍນ້າຕຼັດແບ່ງ ປັດຈຸບຼັນຢູູ່ລະດຼັບສູງ 25-100 ມ. ໃນສະໄໝເປອິດໂຕແຊນກາງ ແລະ ປາຍ ປະກົດມຮອຍ ແຕກເລື່ອນທື່ເໜຼັງຕາມ E – W ເຊຼັົ່ນ: ນຼັບແຕ່ຫ້ວຍຊາຍຫາ ປາກອູ, ແຕ່ຊະນະຄາມຫາວຽງຈຼັນ. ປະກົດພົົ່ນຫນມຼັກມາ ຢູູ່ເຂດຕອນເທິງຂອງລ້ອງແມ່ນ້າກະດິງ. ຊຼັີ້ນຕາຝັັ່ງຂອງແມ່ນ້າຢູູ່ ໃນລະດຼັບປະມານ 13 – 20ມ. 1.1 ບຼັນຫາແຜ່ນດິນໄຫວໃນລາວ ປະເທດລາວບຼັນຫາແຜ່ນດິນໄຫວແມ່ນມໜ້ອຍ ແລະ ເຂດທື່ມແຜ່ນດິນໄຫວສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນເຂດພາກເໜອຂອງ ລາວ ໃນວຼັນທ 23 ກຸມພາ 2012 ວຼັດແທກໄດ້ 4,7 ຣິກເຕ. ແຜ່ນດິນໄຫວໂດຍທົົ່ວໄປແມ່ນມາຈາກ 4 ສາເຫດ ໃຫຍ່ຄ: 1. ການກະທາຂອງມະນຸດ 2. ເກດຂີ້ນຕາມທາມະຊາດ 3. ການລະເບດຂອງພູໄຟ 4. ແຜ່ນດິນຖະຫົົ່ມ ຫ ຖ້າຖະຫົົ່ມ 1.2 ລຼັກສະນະລວມຂອງພູມສຼັນຖານໃນລາວ: ພູສູງ ກວມເອົາເນີ້ອທື່ສ່ວນໃຫຍ່ ຄ ພູທື່ສູງກວ່າ 1000 ມ. ກວມເຖິງ 30%, ພູຕ່າ ແລະ ພູພຽງ 200 – 1000 ມ ກວມ 50%, ສ່ວນທົົ່ງພຽງກວມ 20% ຂອງເນີ້ອທື່ທົົ່ວປະເທດ ເຊິື່ງສ່ວນໃຫຍ່ເປັນແລວຍາວຢຽດ ຕາມແຄມແມ່ນ້າຂອງ ຕຼັີ້ງແຕ່ວຽງຈຼັນໄປຫາຊາຍແດນລາວ- ກາປູເຈຍ. ພູມສຼັນຖານຂອງລາວສ່ວນໃຫຍ່ເປັນພູມສຼັນຖານ ສູງຄມລະດຼັບສູງສະເລ່ຍແຕ່ 500 – 700 ມ. 1.3 ປະເພດພູມສຼັນຖານ ປະເພດພູມສຼັນຖານໃນປະເທດລາວ ແບ່ງເປັນ 3 ລ/ນ ດຼັົ່ງນີ້: ກ. ພູ ແລະ ສາຍພູ ເປັນພີ້ນທື່ສູງກ່ວາລະດຼັບນ້າທະເລໂດຍສະເລ່ຍ 1000 ມ. ແບ່ງອອກເປັນເຂດຕ່າງໆດຼັົ່ງນີ້: ເຂດ E & ES ເປັນບລິເວນດ້ານເໜອຂອງສາຍພູຫວງ ເຂດນີ້ ກວມເອົາແຂວງຫົວພຼັນ, ເຂດ E ຂອງແຂວງຊຽງຂວາງ ແລະ ແຂວງວຽງຈຼັນ ພູສູງຢູູ່ເຂດນີ້ມ ພູຊາວ, ພູເລຍ, ພູສາມສຸມ ແລະ ພູເບ້ຍ. ເຂດ W ກວມເອົາແຂວງຫວງນ້າທາ, ຜົີ້ງສາລ, ໄຊຍະບູລ, ອຸດົມໄຊ, ຫວງພະບາງ. ພູສາຄຼັນມ ພູສິງ, ພູຄາ, ພູລາວປີ... ຂ. ພູພຽງ ຄພີ້ນທື່ເຊິື່ງສູງກວ່າລະດຼັບໜ້ານ້າທະເລແຕ່ 200 – 1000 ມ. ຕຼັີ້ງແຕ່ແຂວງຊຽງຂວາງລົງໄປທາງພາກໃຕ້ຂອງປະເທດ ຂະໜານໄປຕາມແນວຂອງສາຍພູຫວງ ແລະ ແມ່ນ້າຂອງ. ພູພຽງທື່ສາຄຼັນເຂດນີ້ມ ພູພຽງເມອງພວນ, ພູພຽງນາກາຍ, ພູພຽງກະລມ, ພູພຽງຕະໂອ້ຍ, ພູພຽງບລະເວນ, ພູພຽງກະ ເສຼັງ ແລະ ອື່ນໆ. ຄ. ທົົ່ງພຽງ ທົົ່ງພຽງສ່ວນຫາຍແມ່ນເຕົີ້າໂຮມຢູູ່ລຽບຕາມແຄມແມ່ນ້າ ຂອງ ແກ່ຍາວແຕ່ພາກ ES ຂອງແຂວງໄຊຍະບູລຈົນເຖິງ ຊາຍແດນລາວກາປູເຈຍ.ທົົ່ງພຽງນີ້ມເນີ້ອທື່ແຕກຕ່າງກຼັນຄ:  ທົົ່ງພຽງວຽງຈຼັນ ມເນີ້ອທື່ປະມານ 400,000 ຮຕ  ທົົ່ງພຽງສະຫວຼັນນະເຂດ 1,260,000 ຮຕ  ທົົ່ງພຽງຈາປາສຼັກ 500,000 ຮຕ 2. ເຂດພູມສຼັນຖານລາວ ພູມສຼັນຖານຂອງປະເທດລາວແບ່ງອອກເປັນເຂດຕ່າງໆ ດຼັົ່ງນີ້: ກ. ເຂດ EN ຂ. ເຂດ WN ຄ. ເຂດພູພຽງພາກໃຕ້ ງ. ເຂດທົົ່ງພຽງລ້ອງແມ່ນ້າຂອງ ກ. ເຂດ EN ເຂດນີ້ກວມເນີ້ອທື່ອຼັນກ້ວາງຂວາງ ເຊິື່ງກວມເອົາ ເຂດພູເລຍ, ພູຫວດ, ພູເບ້ຍ, ພູພຽງເມອງພວນ, ພູສາມສຸມ, ສາຍພູຫວງ, ສາຍພູລ້ອງນ້າກະດິງ ແລະ ພູພຽງຄາມ່ວນ. ເຂດນີ້ເປັນເຂດທຸລະກຼັນດານສົມຄວນ. ຂ. ເຂດ WN ເຂດນີ້ເປັນເຂດທື່ມພູມສຼັນຖານຫາຍຮູບແບບເຊຼັົ່ນ: ມພູສູງຊຼັນ, ມທົົ່ງພຽງນ້ອຍຫາຍແຫ່ງ, ມຮ່ອມເຫວເລິກ, ພູມສຼັນຖານຖກຕຼັດແບ່ງຫາຍ...ພູທື່ສາຄຼັນຢູູ່ເຂດນີ້ມ ພູເມອງສິງ, ພູຄາ, ພູລາວປີ. ຄ. ເຂດພູພຽງພາກໃຕ້ ເຂດນີ້ກວມເອົາຕຼັີ້ງແຕ່ລ້ອງແມ່ນ້າເຊບຼັີ້ງຫຽງ-ເຊໂປນ ຫາ ຊາຍແດນກາປູເຈຍ ເຊິື່ງປະກອບດ້ວຍພູພຽງຫາຍແຫ່ງເຊຼັົ່ນ: ພູພຽງກະລມ, ພູພຽງຕະໂອ້ຍ, ພູພຽງບລະເວນ, ພູພຽງກະເສຼັງ ແລະ ພູພຽງລະແວ. ງ. ເຂດທົົ່ງພຽງລ້ອງແມ່ນ້າຂອງ ເຂດນີ້ແກ່ຍາວແຕ່ທົົ່ງພຽງພາກ ES ຂອງແຂວງໄຊຍະບູລ ລຽບຕາມແຄມແມ່ນ້າຂອງຈົນເຖິງພາກໃຕ້ສຸດຂອງປະເທດ. ເນີ້ອທື່ຖກປົກຄຸມດ້ວຍດິນສຼັນດອນເກົົ່າ ແລະ ໃໝ່, ບາງ ບ່ອນມຊຼັີ້ນຫນໜາມໜໍ່ປົກຄຸມ ແລະ ມໂນນພູຕ່າຢັັ່ງຢາຍຢູູ່ ເປັນຈຸດໆ.  ບົດທ 3 ພູມອາກາດຂອງປະເທດລາວ ພູມອາກາດໝາຍເຖິງລຼັກສະນະຂອງອາກາດ ທື່ເກດຂີ້ນໃນ ຊ່ວງໄລຍະເວລາຍາວນານ ຫ ອາດຈະເປັນໄລຍະ 1 ເດອນ, 1 ປີ ຫ ຫາຍໆປີ. ດຼັົ່ງນຼັີ້ນ, ພູມອາກາດແມ່ນການລວບລວມ ສະພາບອາກາດຂອງໄລຍະໃດໜື່ງແລ້ວລວມເປັນພູມ ອາກາດ.  ອາກາດໝາຍເຖິງທາດອາຍຕ່າງໆ ທື່ພວກເຮົາບໍ່ສາມາດເບິື່ງເຫຼັນໄດ້ ບຼັນຍາກາດໝາຍເຖິງ ອາກາດທື່ຫຸ້ມຫໍ່ໜ່ວຍ ແຕ່ສາມາດສາຜຼັດໄດ້ດ້ວຍກາຍະ ໂລກນຼັບແຕ່ໜ້າດິນຂີ້ນ ໄປເຖິງເຂດສິີ້ນສຸດ ອິນຊໃນພາກສ່ວນຕ່າງໆຂອງ ຂອງອາກາດ ຮ່າງກາຍໄດ້ 1. ລຼັກສະນະລວມຂອງພູມອາກາດ ລາວເຮົາຕຼັີ້ງຢູູ່ເຂດຮ້ອນ ແລະ ໄດ້ຮຼັບແສງຕາເວຼັນຫາຍ ດຼັົ່ງນຼັີ້ນ, ຈິື່ງມອຸນຫະພູມສູງ ສະເລ່ຍ 25°𝑐-26°𝑐, ເດອນທື່ ໜາວກວ່າໝູ່ຄເດອນທຼັນວາ-ເດອນມຼັງກອນ 20°𝑐-21°𝑐 ແລະ ເດອນທື່ຮ້ອນກວ່າໝູ່ຄເດອນເມສາຫາເດອນພດສະພາ 28°𝑐-30°𝑐 ນອກຈາກນີ້ຍຼັງໄດ້ຮຼັບອິດທິພົນຂອງລົມມລະ ສຸມຈື່ງມຝົນຕົກຫາຍພສົມຄວນຄບໍ່ຕ່າກວ່າ 1000 ມມ/ປີ. 2. ລະດູການ ສ ປ ປ ລາວ ມ 2 ລະດູຄ: ລະດູແລ້ງ ແລະ ລະດູຝົນ  ລະດູແລ້ງ: ເລື່ມແຕ່ເດອນພະຈິກ-ເມສາ ຖກປົກຄຸມ ດ້ວຍອາກາດໜາວຊເບຣື່ ເຮຼັດໃຫ້ອາກາດເຢັນ ແລະ ແຫ້ງ, ທ້ອງຟ້າແຈ່ມໃສດ, ມແສງແດດຫາຍ ແລະ ມອຸນຫະພູມຕ່າ.  ລະດູຝົນ: ເລື່ມແຕ່ເດອນພດສະພາ-ເດອນຕຸລາ ຊ່ວງນີ້ ອາກາດບໍ່ປົກກະຕິປານໃດ, ທ້ອງຟ້າມເມກຫາຍ, ມຼັກເກດຟ້າ ຄະນອງ ແລະ ບາງເທື່ອກໍ່ມລົມພາຍຸ. ຍ້ອນໄດ້ຮຼັບອິດທິພົນຈາກ ມວນອາກາດຮ້ອນຊຼຸ່ມທື່ພຼັດມາຈາກ ມ/ໝ ອິນເດຍ. 3. ເຂດພູມອາກາດ ເພິື່ນແບ່ງພູມອາກາດຂອງລາວອອກເປັນ 2 ເຂດໃຫຍ່ຄ: ພາກເໜອ ແລະ ພາກໃຕ້.  ພາກເໜອ: ນອນຢູູ່ເຂດອົງສາຂະໜານສູງ ແລະ ເປັນເຂດພູຜາ ຫາຍໄດ້ຮຼັບອິດທິພນ ົ ມວນອາກາດໜາວຊເບຣຈິື່ງມອຸນຫະພູມຕ່າ ກວ່າພາກໃຕ້. ປະລິມານນ້າຝົນສະເລ່ຍ 1300-2000 ມມ/ປີ.  ພາກໃຕ້: ນອນຢູູ່ເຂດອົງສາຂະໜານຕ່າ, ເປັນເຂດພູມສຼັນຖານຕ່າ ໄດ້ຮຼັບອິດທິພນ ົ ມວນອາກາດຮ້ອນສູນສູດ ແລະ ມະຫາສະໝຸດ ມ ຝົນຕົກລະຫວ່າງ 2500-3000 ມມ/ປີ. 4. ຄວາມສາພຼັນລະຫວ່າງອາກາດ, ພກສາຊາດ, ການຜະລິດ ລະດູຝົນເປັນໄລຍະທື່ພດຂຽວງາມ ຍ້ອນປັດໄຈພູມອາດ ກາດເອີ້ອອານວຍ ເຊຼັົ່ນ: ປະລິມານນ້າຝົນຫາຍ, ອຸນຫະພູມ ເໝາະສົມ, ປະລິມານແສງແດດຫາຍ ເປັນລະດູທື່ສະດວກ ແກ່ການຜະລິດກະສິກາ ເປັນຕົີ້ນແມ່ນການເຮຼັດນາປີ, ປູກ ພດ, ຜຼັກ... ລະດູແລ້ງປັດໄຈພູມອາກາດເຫາົົ່ ນຼັີ້ນມການປູ່ຽນແປງ ຈິື່ງ ບໍ່ອານວຍໃຫ້ແກ່ການຈະເລນເຕບໂຕຂອງພດ ສະນຼັີ້ນ, ການຜະລິດຂອງປ/ຊລາວໃນລະດູແລ້ງແມ່ນມໜ້ອຍ.  ບົດທ 4 ແມ່ນ້າຕ່າງໆຢູູ່ໃນລາວ 1. ບົດບາດຄວາມສາຄຼັນ ແລະ ຄຸນປະໂຫຍດຂອງນ້າ  ບົດບາດຄວາມສາຄຼັນຂອງນ້າ ນ້າເປັນສິື່ງຈາເປັນຢູ່າງຍິື່ງສາລຼັບທຸກຊວິດເຊຼັົ່ນ: ມະນຸດ, ສຼັດ, ພດຕ່າງໆ ແລະ ເປັນອົງປະກອບທື່ສາຄຼັນ ສາລຼັບຊວິດເປັນອຼັນດຼັບສອງຮອງຈາກອົກຊແຊນ. ສ່ວນທື່ເປັນພີ້ນນ້າ 71% ສ່ວນທື່ເປັນພີ້ນດິນ 29%  ຄຸນປະໂຫຍດຂອງນ້າ ນ້າແມ່ນຊ/ກປະເພດໜື່ງທື່ມຄຸນປະໂຫຍດຢູ່າງ ຫວງຫາຍຕໍ່ການດາລົງຊວິດ ແລະ ຕໍ່ເສດຖະກິດ, ເປັນແຫ່ງ ທ່ອງທ່ຽວ, ຜະລິດພະລຼັງງານໄຟຟ້າ, ເປັນບ່ອນຢູູ່ສາໄສຂອງ ສຼັດນ້າ ແລະ ເປັນເສຼັີ້ນທາງຄົມມະນາຄົມ... 2. ແມ່ນ້າຂອງ ແລະ ສາຂາແມ່ນ້າຂອງ ແມ່ນ້າຂອງມຕົີ້ນກາເນດມາຈາກພູພຽງຕເບດໄຫລົງສູ່ ທະເລຈນໃຕ້ ຜ່ານປະເທດຈນ, ລາວ, ມຽນມາ, ໄທ, ກາປູເຈຍ, ຫວຽດນາມ. ມຄວາມຍາວທຼັງໝົດ 4,880 ກມ. ໄຫຜ່ານປະເທດລາວ 1898 ກມ.  ສາຂາຂອງແມ່ນາຂອງ ສາຂາທື່ສາຄຼັນຂອງແມ່ນ້າຂອງມ 14 ສາຂາຄ: ນ້າທາ, ນ້າແບງ, ນ້າອູ, ນ້າເຊອງ, ນ້າຄານ, ນ້າງ ື່ມ, ນ້າງຽບ, ນ້າຊຼັນ, ນ້າກະດິງ, ນ້າຫນບູນ, ນ້າເຊບຼັີ້ງໄຟ, ນ້າເຊບຼັີ້ງຫຽງ, ນ້າເຊໂດນ ແລະ ນ້າເຊກອງ. ນອກຈາກສາຂາຂອງມຼັນແລ້ວ ຍຼັງມນ້າຈານວນໜື່ງທື່ ໄຫປູ່ອງໃສ່ທະເລຫວຽດນາມຄ: ນ້າເນນ, ນ້າຊາ ແລະ ນ້າ ມ້າ 3. ສະພາບການບົກແຫ້ງຂອງແມ່ນ້າຂອງ ໃນລະດູແລ້ງແມ່ນ້າຂອງບົກແຫ້ງຈື່ງເປັນອຸປະສຼັກຕໍ່ ການເດນເຮອ ເປັນຕົີ້ນແມ່ນເຂດຍ່ານເໜອ ແລະ ໃຕ້ ໂດຍສະເພາະແມ່ນແກ້ງຫວງ, ແກ້ງກະເບົາ, ແກ້ງເຂຼັມມະ ລາດ, ແກ້ງຫື່ຜ. ສ່ວນໃນລະດູຝົນປະລິມານນ້າຂອງ ແມ່ນມຫາຍ, ມຄວາມສະດວກໃນການຄົມມະນາຄົມ ແລະ ການຫາປາຂອງປະຊາຊົນ. 4. ມົນລະພິດທາງນ້າຂອງ ແລະ ແຫ່ງນ້າຕ່າງໆ ການຖິີ້ມສິື່ງເປິເປື້ອນລົງໃນແມ່ນ້າ, ຂອງເສດເຫອ ຈາກແຫ່ງຊຼຸມຊົນ, ນ້າເສຍຈາກໂຮງງານອຸດສາຫະກາ ເມື່ອສານເຄມໄຫລົງສູ່ແມ່ນ້າ ເຮຼັດໃຫ້ນ້າບໍ່ສາມາດ ບລິໂພກ ແລະ ອຸປະໂພກໄດ້. ນອກນຼັີ້ນ, ຍຼັງເຮຼັດໃຫ້ ຄວາມສວຍງາມຂອງທຼັດສະນຍະພາບຖກທາລາຍ ແລະ ມຜົນກະທົບຕໍ່ລະບົບນິເວດອກດ້ວຍ.  ບົດທ 5 ດິນ, ພກສາຊາດ ແລະ ສຼັດ 1. ວິວຼັດທະນາການ ແລະ ການປະກອບສ້າງຂອງດິນ ດິນເປັນສິື່ງທື່ເກດຂີ້ນເອງຕາມທາມະຊາດ ເກດຈາກ ການສະຫາຍຕົວຜຸພຼັງຂອງຫນຊະນິດຕ່າງໆ. ໂດຍໃຊ້ເວລາ ດົນນານສົມຄວນ ຫນທື່ມການສະຫາຍຕົວຜຸພຼັງນີ້ຈະມຂະ ໜາດແຕກຕ່າງກຼັນເມື່ອປະສົມກຼັບຊາກພດ, ສຼັດ, ນ້າ, ອາກາດກໍ່ກາຍເປັນເນີ້ອດິນເຊິື່ງສ່ວນປະກອບເຫົົ່ານີ້ຈະມ ຫາຍ ຫ ໜ້ອຍແມ່ນແຕກຕ່າງກຼັນໄປຕາມເນີ້ອດິນ. 2. ບົດບາດ ແລະ ຄວາມສາຄຼັນຂອງດິນ ດິນແມ່ນຊຼັບພະຍາກອນທາມະຊາດທື່ມຄວາມສາຄຼັນຕໍ່ ການຕຼັີ້ງຖິື່ນຖານ, ການດາເນນການຜະລິດ, ຊ່ວຍໃນການ ຈະເລນເຕບໂຕຂອງພດ. ດິນເປັນມູນສ່ວນທື່ປະກອບດ້ວຍ ທາດຫໍ່ລ້ຽງ ໃຫ້ແກ່ການມຊວິດຂອງພດ ໂດຍສະເພາະແມ່ນ ທາດອາສົດ(N), ໂປຕາຊຽມ(K), ຟົດຟາດ(P)...ເຊິື່ງເປັນ ທາດອາຫານຕົີ້ນຕຂອງພດຊະນິດຕ່າງໆ. ບົດບາດ ແລະ ຄວາມສາຄຼັນຂອງດິນທື່ມຕໍ່ການຈະເລນເຕບໂຕຂອງພດ 3. ດິນປະເພດຕ່າງໆ ກ. ດິນສຼັນດອນ ເປັນດິນສຼັນດອນໃໝ່ ທື່ຖກກະແສນ້ານາມາທຼັບຖົມ ດິນ ປະເພດນີ້ມເນີ້ອທື່ປະມານ 1,2 ລ້ານເຮຼັກຕ່າ ເຊິື່ງສ່ວນໃຫຍ່ ແມ່ນຢູູ່ເຂດແຄມແມ່ນ້າຂອງ...ເປັນດິນປະເພດທື່ມຄວາມ ອຸດົມສົມບູນດ້ານທາດຫໍ່ລ້ຽງແກ່ການຈະເລນເຕບໂຕຂອງ ພດນາໆຊະນິດ ແລະ ເປັນດິນທື່ໃຊ້ໃນການປູກຝັງໄດ້ດ. ຂ. ດິນພູດອຍ(ດິນແຟລາລິດ) ເປັນດິນທື່ຢູູ່ເຂດພູມສຼັນຖານສູງແຕ່ 500 ແມຼັດຂີ້ນ ໄປ ເປັນປະເພດດິນເຊື່ອມທາດໄດ້ງ່າຍ ຖ້ານາໃຊ້ຕ້ອງໄດ້ ໃສ່ຝຸູ່ນເພື່ມເພາະເປັນດິນທື່ຢູູ່ເຂດພູດອຍທື່ຖກເຊາະລ້າງ ຫາຍ ເຮຼັດໃຫ້ດິນເຊື່ອມທາດໄວກາຍເປັນດິນສົີ້ມ, ຊຼັີ້ນ ດິນບາງ, ສ່ວນຫາຍເປັນດິນສແດງຊ້າ ຫ ສສົີ້ມ. ຄ. ດິນພູໄຟ (ດິນບາຊານ) ມຫາຍຢູູ່ທາງພາກໃຕ້ ໂດຍສະເພາະແມ່ນເຂດພູພຽງບ ລະເວນມເນີ້ອທື່ປະມານ 650,000 ຮຕ. ເປັນປະເພດດິນ ດ ມຄວາມອຸດົມສົມບູນດ້ວຍທາດຫໍ່ລ້ຽງ, ຊຼັີ້ນດິນໜາ, ມລ/ນຜຸຜຸ່ຍດ, ສາມາດຮຼັກສາຄວາມຊຼຸມ ່ ໄດ້ດົນ ເໝາະກຼັບ ການປູກພດອຸດສາຫະກາເຊຼັົ່ນ: ຊາ, ກາເຟ, ໝາກແໜ່ງ... 4. ການນາໃຊ້ ແລະ ການປົກປັກຮຼັກສາດິນ ກ. ການນາໃຊ້  ນາໃຊ້ເຂົີ້າໃນການກະສິກາ  ນາໃຊ້ເຂົີ້າໃນການລ້ຽງສຼັດ  ເປັນແຫ່ງທື່ຢູູ່ອາໄສ  ເປັນແຫ່ງກຼັກເກຼັບນາ ຂ. ການປົກປັກຮຼັກສາດິນ  ການໃຊ້ດິນປູກຝັງຕ້ອງຄານງເຖິງຊະນິດຂອງພດ  ການປັບປຸງດິນ  ຄວນປູກພດຄຸມດິນ, ປູກພດໝູນວຽນ  ການໃຫ້ຄວາມຊຼຸມ ່ ແກ່ດິນ 5. ປະເພດຂອງພກສາຊາດ ປູ່າໄມ້ຂອງປະເທດລາວປະກອບດ້ວຍປູ່າ 5 ປະເພດ  ປູ່າດົງດິບ: ເປັນປູ່າຕບດົງໜາປະກອບດ້ວຍຕົີ້ນໄມ້ໃຫຍ່ ແລະ ສູງ  ປູ່າສົງ ຫ ປູ່າປະສົມ: ເປັນປູ່າຕບປານກາງ ຫ ເຄິື່ງຕບ ເຊິື່ງມຫາຍກວ່າ ໝູ່ຢູູ່ໃນລາວ ຄກວມເອົາເນີ້ອທື່ກວ່າເຄິື່ງໜື່ງຂອງເນີ້ອທື່ປູ່າທຼັງໝົດ  ປູ່າໂຄກ: ເປັນປູ່າຫ່າງໆທື່ຂະຫຍາຍຕົວດໃນເຂດທື່ເປັນດິນຫນແຫ່ ປະກອບດ້ວຍໄມ້ນາໆຊະນິດ  ປູ່າໄມ້ໃບເຂຼັມ: ຢູູ່ລາວເຮົາປູ່າໄມ້ໃບເຂຼັມແມ່ນມຫາຍຊະນິດເຊຼັົ່ນ: ໄມ້ ແປກ, ໄມ້ຮີ້ງ, ໄມ້ສົນ...  ຄຼັງ ແລະ ປູ່າເລົົ່າ: ຄຼັງເປັນພດທື່ເກດທົດແທນປູ່າໄມ້ທື່ຖກຈູດເຜົາ ຫາຍເທື່ອ 6. ຄວາມສາຄຼັນ ແລະ ຄຸນປະໂຫຍດຂອງສຼັດ ຄຸນປະໂຫຍດຂອງສຼັດມດຼັົ່ງນີ້: 1. ດ້ານເສດຖະກິດ 2. ເປັນອາຫານ 3. ເປັນເຄື່ອງປະດຼັບ 4. ດ້ານນຼັນທະນາການ ແລະ ດ້ານຈິດໃຈ 5. ວິທະຍາສາດ, ການສກສາ ແລະ ການແພດ 6. ເປັນຕົວຄວບຄຸມສິື່ງທື່ມຊວິດອື່ນໆ  ບົດທ 6 ປະຊາກອນ 1. ການວິວຼັດຂອງປະຊາກອນ ກ. ຄວາມໝາຍຂອງປະຊາກອນ ປະຊາກອນ ຫ population ມກົກເຄົີ້າມາຈາກພາສາ ລາຕິນ ເຊິື່ງໝາຍເຖິງຈານວນປະຊາກອນທື່ອາໄສຢູູ່ໃນແຫ່ງໃດ ໜື່ງ. ແຕ່ໃນທາງຊວະວິທະຍານຼັີ້ນຄາວ່າ: ປະຊາກອນໄດ້ມ ຄວາມໝາຍຢູ່າງກວ້າງຂວາງ ສາມາດໃຊ້ກຼັບຈານວນຂອງສິື່ງທື່ ມຊວິດ ແລະ ບໍ່ມຊວິດໄດ້ ແຕ່ຕ້ອງອະທິບາຍວ່າມຼັນແມ່ນ ປະຊາກອນອຼັນໃດ. ຂ. ສະພາບການເພື່ມຂີ້ນຂອງປະຊາກອນ  ສະພາບການເກດ ແມ່ຍິງມຄວາມສາມາດໃຫ້ກາເນດລູກໄດ້ແມ່ນຢູູ່ໃນໄວ ອາຍຸແຕ່ 15-49 ປີ. ການຈະເລນພຼັນ ຫ ການເກດແມ່ນອົງ ປະກອບທື່ສາຄຼັນໃນການເພື່ມຈານວນປະຊາກອນ. ໂດຍສະເພາະ ແມ່ນປະເທດທື່ກາລຼັງພຼັດທະນາ ແລະ ບຼັນດາປະເທດດ້ອຍ ພຼັດທະນາ ຈະມອຼັດຕາການເກດສູງ, ອຼັນສົົ່ງຜົນສະທ້ອນໃຫ້ ອຼັດຕາການເພື່ມແບບທາມະຊາດສູງຂີ້ນເຊຼັົ່ນດຽວກຼັນ. ການເພື່ມຂີ້ນຂອງປະຊາກອນດຼັົ່ງກ່າວແມ່ນເກດມາຈາກຫາຍ ປັດໄຈດຼັົ່ງນີ້:  ການແຕ່ງງານ  ຈິດຕະສາດ, ວຼັດທະນະທາ ແລະ ຮດຄອງປະເພນ  ລະດຼັບການສກສາ  ອາຊບ  ທ່າອ່ຽງຄວາມຕ້ອງການຈານວນລູກ  ວຽກເຮຼັດງານທາຂອງແມ່ຍິງ  ລາຍໄດ້  ສະພາບການຕາຍ ການຕາຍຂອງປະຊາກອນຈະມຄວາມແຕກຕ່າງກຼັນໃນ ແຕ່ລະກຸ່ມອາຍຸ ແລະ ເພດຂອງປະຊາກອນ. ເວົີ້າລວມການຕາຍ ມ 2 ແບບຄ: ຕາຍຍ້ອນໝົດອາຍຸສຼັງຂານ ແລະ ຕາຍກ່ອນອາຍຸ ສຼັງຂານ.  ລຼັກສະນະການຕາຍຂອງປະຊາກອນລາວ ສະພາບການຕາຍຂອງປະຊາກອນລາວໃນປັດຈຸບຼັນໄດ້ ຫຼຸດຜ່ອນລົງຖ້າທຽບກຼັບສະໄໝກ່ອນ, ພິເສດແມ່ນພາຍຫຼັງ ປະເທດຊາດໄດ້ຮຼັບການປົດປູ່ອຍ  ອຼັດຕາການຕາຍດິບຂອງປະຊາກອນລາວແມ່ນມຄວາມແຕກ ຕ່າງກຼັນແຕ່ລະແຂວງຄ: ບຼັນດາແຂວງຢູູ່ເຂດພູດອຍ ແລະ ພູພຽງ ອຼັດຕາການຕາຍດິບ ຂອງປະຊາກອນສູງເຊຼັົ່ນ: ແຂວງເຊກອງ (20/1000), ແຂວງຫວງນ້າທາ (17/1000), ແຂວງອຸດົມໄຊ ແລະ ອຼັດຕະປ (15/1000) ແລະ ອື່ນໆ. ບຼັນດາແຂວງຢູູ່ເຂດທົົ່ງພຽງສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນມອຼັດຕາການຕາຍ ດິບຕໍ່ໍ່າເຊຼັົ່ນ: ນະຄອນຫວງ (4/1000), ແຂວງວຽງຈຼັນ (7/1000), ຈາປາສຼັກ (9/1000) ແລະ ອື່ນໆ. ຄ. ອຼັດຕາການເພື່ມຂີ້ນຂອງປະຊາກອນລາວ ສະພາບການແຕ່ງງານຂອງປະຊາກອນ ສະພາບການຄົງຕົວຂອງຮດຄອງປະເພນ ແລະ ຈິດຕະສາດ ລະດຼັບການສກສາ ບຼັນຫາຕ່າງໆເຫົົ່ານີ້ໄດ້ເຮຼັດໃຫ້ອຼັດຕາການເພື່ມປະຊາກອນ ແບບທາມະຊາດຢູູ່ໃນລະດຼັບສູງສົມຄວນ ຄາດວ່າປີ 2020 ປ/ກ ລາວຈະມເຖິງ 8,700,000 ຄົນ, ໝາຍຄວາມວ່າແຕ່ລະປີຈະມ ປະຊາກອນເພື່ມຂີ້ນຫາຍກວ່າ 100,000 ຄົນ. 2. ໂຄງສ້າງປະຊາກອນ ກ. ໂຄງສ້າງດ້ານອາຍຸ ອົງປະກອບດ້ານອາຍຸ ແມ່ນການຈຼັດແບ່ງອາຍຸຂອງພົນລະເມອງ ອອກເປັນກຸ່ມ(ໝວດ)ຕາມອາຍຸຕ່າງໆຕຼັີ້ງແຕ່ 0-80 ປີຂີ້ນໄປ ສ່ວນຫາຍແລ້ວມຼັກຈຼັດເປັນກຸ່ມອາຍຸຫ່າງກຼັນ 5 ປີ ຄ: ເລື່ມແຕ່ ກຸ່ມທື່ມອາຍຸ 0-4 ປີ, 5-9 ປີ ແລະ ຕໍ່ໆໄປຈົນຮອດ 75 ປີຂີ້ນ ໄປ ຫ 80 ປີຂີ້ນໄປ.  ອງຕາມໂຄງສ້າງດ້ານອາຍຸຄດຼັົ່ງກ່າວນຼັີ້ນ, ທາດອາຍຸຂອງ ພົນລະເມອງລາວຈື່ງມລຼັກສະນະສ້ວຍເປັນປາຍແຫມຂີ້ນ ເຊິື່ງ ລຼັກສະນະດຼັົ່ງກ່າວນີ້ບົົ່ງບອກໃຫ້ຮູ້ວ່າແມ່ນໂຄງສ້າງດ້ານອາຍຸຂອງ ປະຊາກອນໃນບຼັນດາປະເທດກາລຼັງພຼັດທະນາ. ຂ. ໂຄງສ້າງດ້ານອາຊບ ຢູູ່ປະເທດລາວ, ກຸ່ມຄົນທື່ຢູູ່ໃນໄວອອກແຮງງານ ຫ ໄວ ກາລຼັງແຮງງານແມ່ນ ກຸ່ມຄົນທື່ມອາຍຸແຕ່ 15-60 ປີ ກຸ່ມ ຄົນດຼັົ່ງກ່າວນີ້ປະກອບດ້ວຍ: ຄົນທື່ມອາຊບຢູູ່ລາວໝາຍເຖິງ ຜູ້ທື່ໄດ້ປະກອບສ່ວນອອກແຮງງານດ້ານຮ່າງກາຍ ແລະ ດ້ານມຼັນສະໝອງ ຢູູ່ໃນຈານວນອອກແຮງງານຍດອຼັດຕາ ສ່ວນຫາຍກວ່າໝູ່ແມ່ນຊາວກະສິກອນປະມານ 85%, ກາມະກອນ ແລະ ນຼັກວິສະວະກອນ 9%, ຄຸ້ມຄອງ ບລິຫານ ແລະ ຄ້າຂາຍ 6%. ຄ.ໂຄງສ້າງດ້ານເພດ ໂຄງປະກອບສ້າງດ້ານເພດຂອງປະຊາກອນລາວ ແມ່ນອຼັດຕາສ່ວນເພດຍິງຫາຍ ກວ່າເພດຊາຍປະມານ 2%. ຕາມຕົວເລກຂອງຈານວນປະຊາກອນລາວປີ 2008 ເພດຍິງມຈານວນຫາຍເຖິງ3.007.339ຄົນ ເຊິື່ງເທົົ່າກຼັບ 50,11% ແລະ ເພດຊາຍ 2.993.041 ຄົນ ເທົົ່າກຼັບ49,81 %, ໂຄງປະກອບສ້າງທາງ ດ້ານເພດນີ້ຍຼັງມຄວາມແຕກຕ່າງກຼັນລະຫວ່າງຕົວເມອງ ແລະຊົນນະບົດ. ພິເສດຢູູ່ນະຄອນຫວງວຽງຈຼັນ ຈານວນເພດຊາຍພຼັດຫາຍກວ່າເພດຍິງສາເຫດ ແມ່ນຍ້ອນການເຄື່ອນຍ້າຍຂອງປະຊາກອນຈາກຊົນນະບົດເຂົາີ້ ມາອາໄສຢູູ່ຕົວ ເມອງ ຊື່ງໃນນຼັີ້ນຈານວນຫາຍ ແມ່ນເພດຊາຍທື່ມາຈາກແຂວງຕ່າງໆເພອ ື່ ຊອກຫາວຽກເຮຼັດງານທາ ແລະ ການສກສາຮໍ່າຮຽນ. ງ. ອົງປະກອບທາງດ້ານຊົນເຜົົ່າ ປະຊາກອນລາວປະກອບດ້ວຍຫາຍຊົນເຜົົ່າຊງື່ ມພາສາເວົີ້າ, ວາດການດາລົງຊວິດ ແລະ ຮດຄອງປະເພນທື່ແຕກຕ່າງກຼັນ ຂອງແຕ່ລະຊົນເຜົົ່າ. ອງຕາມກອງປະຊຼຸດສະໄໝສາມຼັນເທື່ອທ 6 ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດຊຼຸດທ VIII ໄດ້ຮຼັບຮອງເອົາຊົນເຜົົ່າບຣູ ຈຼັດຢູູ່ໃນໝວດພາສາມອນ-ຂະແມ ແລະ ໄດ້ຮຼັບຮອງເອົາ ຈານວນຊົນເຜົົ່າໃນລາວຈາກ 49 ມາເປັນ 50 ຊົນເຜົົ່າ ຕາມ ມະຕິສະພາແຫ່ງຊາດສະບຼັບເລກທ 108/ສພຊ, ລົງວຼັນທ 05 ທຼັນວາ 2018 ມ 4 ໝວດພາສາຄ: ໝວດທື່ໃຊ້ພາສາຕະກຸນລາວ-ໄຕ ມ 8 ຊົນເຜົົ່າຄ: ຊົນເຜົົ່າລາວ, ຜູ້ໄທ, ລ,ີ້ ໄຕ, ແຊກ, ຍວນ, ຢັື້ງ ແລະ ຊົນເຜົົ່າໄທເໜອ. ສ່ວນຫາຍອາໄສຢູູ່ຕາມເຂດທົົ່ງພຽງ ລ້ອງແມ່ນ້າ ກວມເອົາ 65%  ໝວດທື່ໃຊ້ພາສາຕະກຸນມອນ-ຂະແມ ມ 33 ຊົນເຜົົ່າຄ ເຜົົ່າຂະມຸ, ລະເມດ, ລະເວນ, ລະແວ, ສ່ວຍ, ມະກອງ... ເຂົາເຈົີ້າທາມາຫາກິນດ້ວຍການຖາງປູ່າເຮຼັດໄຮ່ຕາມເນນພູສູງ ກວມອຼັດຕາສ່ວນ 22,6%  ໝວດທື່ໃຊ້ພາສາໃນຕະກຸນຈນ-ຕເບດມ 7 ຊົນເຜົົ່າຄ: ກ , ກຸ່ຍ, ສດາ, ຜູ້ນ້ອຍ, ມູເຊ, ໂລໂລ, ຮາຢີ... ອາໄສຢູູ່ບຼັນດາ ແຂວງພາກເໜອໂດຍສະເພາະບຼັນດາແຂວງລຽບຊາຍແດນລາວ- ຈນ, ລາວ-ມຽນມາ.  ໝວດທື່ໃຊ້ພາສາໃນຕະກຸນໝວດພາສາມົີ້ງ-ຢ້າວມ 2 ຊົນເຜົົ່າຄ: ມົີ້ງ (ມົີ້ງຂາວ, ມົີ້ງດາ, ມົີ້ງແດງ...) ແລະ ອິວມຽນ (ຢ້າວ, ລາວຫ້ວຍ, ແລນແຕນ...) ມຼັກຕຼັີ້ງຖິື່ນຖານຢູູ່ເຂດພູສູງ ທາງພາກເໜອຂອງລາວ ກວມອຼັດຕາສ່ວນ 8,5%. 3. ການແຈກຢາຍຂອງປະຊາກອນ ກ. ຄວາມໜາແໜ້ນ ປະເທດລາວມຄວາມໜາແໜ້ນຕ່າຖ້າທຽບໃສ່ປະເທດອ້ອມ ຂ້າງເຊຼັົ່ນ: ສິງກະໂປ 7023 ຄົນ/ກມ2, ຫວຽດນາມ 259 ຄົນ/ກມ2, ມຽນມາ 74 ຄົນ/ກມ2, ກາປູເຈຍ 82 ຄົນ/ກມ2, ຄວາມໜາແໜ້ນສະເລ່ຍຂອງລາວປີ 1985 ແມ່ນ 15 ຄົນ/ ກມ2, ປີ 1995 ແມ່ນ 19 ຄົນ/ກມ2, ປີ 2005 ແມ່ນ 24 ຄົນ/ກມ2, ປີ 2010 ແມ່ນ 26 ຄົນ/ກມ2, ປີ 2012 ແມ່ນ 28 ຄົນ/ກມ2. ຂ. ສະພາບການແຈກຢາຍຂອງປະຊາກອນ ການແຈກຢາຍຂອງປ/ກລາວແມ່ນບໍ່ສະໝໍ່າສະເໝ ລະຫວ່າງເຂດຕົວເມອງ ແລະ ຊົນນະບົດ, ລະຫວ່າງແຂວງດ້ວຍ ກຼັນ ເນື່ອງມາຈາກເງ ື່ອນໄຂການທາມາຫາກິນ, ຄວາມສາຄຼັນ ທາງການເມອງ, ເສດຖະກິດ, ສຼັງຄົມຂອງແຕ່ລະທ້ອງຖິື່ນມ ຄວາມແຕກຕ່າງກຼັນ ດຼັົ່ງນຼັີ້ນ, ການແຈກຢາຍຂອງປະຊາກອນ ແມ່ນບໍ່ສະໝໍ່າສະເໝ ຂີ້ນກຼັບເງ ື່ອນໄຂທື່ອານວຍຄວາມສະດວກ ແກ່ການຜະລິດ, ການຄົມມະນາຄົມຂົນສົົ່ງ, ການຜະລິດ ອຸດສາຫະກາ ແລະ ການບລິການອື່ນໆ.