Gr 8 NW K3 Studienotas PDF

Graad 8 Kwartaal 3 Natuurwetenskappe Studienotas  Energie en Verandering: Statiese Elektrisiteit #1 Wrywing en Statiese Elektrisiteit Wat is statiese e...

Graad 8 Kwartaal 3 Natuurwetenskappe Studienotas  Energie en Verandering: Statiese Elektrisiteit #1 Wrywing en Statiese Elektrisiteit Wat is statiese elektrisiteit? Wanneer jy op 'n mat loop, beweeg elektrone vanaf die mat nou jou toe. Jy sal dan oortollige elektrone hê en 'n negatiewe statiese lading. As jy nou aan 'n deurhandvatsel raak, sal jy 'n skok voel. Dit is omdat die deurhandvatsel 'n geleier is. Die elektrone het vanaf jou gespring na die handvatsel toe en dit veroorsaak dat jy die statiese skok voel. Ons neem slegs regtig kennis van statiese elektrisiteit gedurende die winter. Dit is omdat gedurende die somermaande die lug meer vogtig is, waar in die winter, is die lug baie droog. Die water in die lug (humiditeit) help elektrone om vinniger vanaf jou te beweeg, do jy kan nie 'n groot statiese lading opbou nie. Alles is opgemaak uit klein deeltjies wat atome genoem word. Atome bestaan uit selfs kleiner deeltjies. Hierdie deeltjies word protone, neutrone en elektrone genoem. Hulle is baie verskillend van mekaar. Hulle is verskillend weens hulle "lading": Protone het 'n positiewe (+) lading. Elektrone het 'n negatiewe (-) lading. Neutrone het geen lading nie. Atome het gewoonlike dieselfde aantal elektrone as protone. Die atoom het dan geen lading nie, dit is dus "neutraal", maar as jy aan voorwerpe vryf, beweeg elektrone vanaf een atoom na 'n ander. Dit staan bekend as wrywing. Sommige van die atome kry oortollige elektrone. Hulle het dan 'n negatiewe lading. Terwyl ander atome elektrone verloor. Hierdie atome het dan 'n positiewe lading. Wanneer ladings geskei word op hierdie manier, word dit statiese elektrisiteit genoem. Het jy al ooit gewonder hoekom jou hare regop staan wanneer jy 'n hoed afhaal? Dit is omdat die elektrone vanaf jou hare beweeg na die hoed toe. Dit beteken dat haar dieselfde positiewe lading het. Voorwerpe met dieselfde lading stoot mekaar weg. Dit is hoekom elke haar weg probeer beweeg vanaf mekaar. Hoe verder hulle weg beweeg vanaf mekaar, hoe meer sal jou hare regop staan. Wat is Wrywing? Wrywing is die weerstand wat een voorwerp of oppervlakte ondervind wanneer hulle teen mekaar gevryf word. Gedurende wrywing word elektrone tussen die atome of die twee materiale wat gevryf word, oorgedra. Hierdie proses vind plaas wanneer elektrone vanaf een materiaal oorgedra word, wat 'n positiewe lading op die een oppervlakte veroorsaak, en op die oppervlakte van die ander materiaal word dan 'n negatiewe lading gevorm. Onthou dat slegs elektrone oorgedra word en nie protone of neutrone nie. Energie in Elektriese Stelsels #1 Stroombane en Stroomelektrisiteit Wat is ‘n stroombaan? 'n Stroombaan is 'n stelsel vir die oordrag van elektriese energie. 'n Geslote stroombaan is 'n elektriese stroombaan wat 'n ononderbroke pad voorsien vir die vloei van 'n stroom. Om 'n gloeilamp te laat brand, is 'n stroombaan nodig om dit te laat werk. 'n Stroombaan is 'n volledige geleidingsbaan vir elektrisiteit, en dit het 'n aantal dele of komponente wat met mekaar verbind is. 'n Stroombaandiagram is 'n geïllustreerde manier om 'n stroombaan aan te dui. Ingenieurs en elektrisiëns teken stroombaandiagramme om hulle te help om die regte stroombane te ontwerp.  #2 Verduideliking van die Simbole van ‘n Stroombaandiagram  #3 Komponente van ‘n Elektriese Stroombaan Daar is verskeie komponente wat ‘n elektriese stroombaan oopmaak. Die komponente kan insluit: metaaldrade, skakelaars, selle / batterye, resistors en gloeilampe. #4 Resistors Resistors is komponente wat gebruik word om die hoeveelheid stroom in 'n stroombaan te beheer. 'n Gloeilamp kan as 'n resistor optree aangesien dit slegs 'n sekere hoeveelheid stroom toelaat om deur die stroombaan te vloei. As daar geen resistors is nie of komponente wat optree soos resistors om die vloei van stroom te beheer nie, kan daar te veel stroom deur die stroombaan beweeg en dit mag selfs die komponente of die drade beskadig. Daar is sommige resistors bv. ligfilamente, verhittingsdrade, elemente in ketels, verhitters, geysers en stowe, wat gebruikbare energie kan verskaf weens hierdie verhitting. Te veel stroom wat deur 'n komponent beweeg kan hitte genereer wat die pad van geleiding waardeur dit elektrone moet vloei, kan belemmer. Hierdie staan bekend as 'n kortsluiting. Hierdie is die rede hoekom ons smeltdrade of stroombrekers gebruik. #5 Weerstand Weerstand word gemeet in eenhede wat ohm genoem word. Weerstand is 'n term wat gebruik word om die krag te beskryf wat die vloei van 'n elektriese stroom in 'n geleier teenstaan. Alle materiale bevat 'n mate van weerstand in die vloei van elektriese stroom. Weerstand kan beide goed en sleg wees. As ons probeer om elektrisiteit oor te dra van een plek na 'n ander deur 'n geleier, wil mens nie weerstand in die geleier hê nie. Weerstand veroorsaak sommige elektriese energie om in hitte energie te verander, wat veroorsaak dat sommige van die elektriese energie verlose gaan op hierdie manier. Weerstand laat ons toe om elektrisiteit vir hitte en lig te gebruik. Die hitte wat gegenereer word vanaf elektriese verhitters of die lig wat ons kry vanaf gloeilampe, is weens weerstand. In 'n gloeilamp, veroorsaak die vloei van die elektrisiteit deur die filament, dat dit wit gloei van hitte. Die filament sal uitbrand as al die suurstof nie uit die gloeilamp verwyder was nie. Die weerstanddraad in 'n gloeilamp word 'n filament genoem. Hierdie filament genoem. Hierdie filament word warm en gloei with wanneer dit verbind word in 'n stroombaan, en dus word lig geproduseer. Die weerstanddraad is verbind aan twee kontakpunte, die een kant aan die spyker gedeelte en die ander kant aan die soldeer knop aan die onderkant.  #6 Effekte van ‘n Elektriese Stroom Elektriese stroom is die vloei van elektriese lading deur 'n elektriese geleier bv. weerlig. Elektriese strome vloei wanneer daar spanning (volt) bestaan oor ‘n geleier. Elektriese strome produseer baie effekte, hoofsaaklik verhitting, maar ook vinnige magnetiese velde, wat gebruik word vir motors, kragopwekkers en induktore. #7 Die Smeltdraad Wat is ‘n Smeltdraad? 'n Smeltdraad breek die stroombaan wanneer daar 'n fout in 'n toestel is wat veroorsaak dat te veel elektrisiteit vloei. Hierdie beskerm die bedrading en die toestel. 'n Smeltdraad het 'n stuk draad met 'n lae smeltpunt (so dit smelt maklik). As die stroom deur dit te sterk is, sal die draad verhit en smelt, wat dus die stroombaan breek. Smeltdrade in kragpunte word gemaak in standaard graderings. Die mees algemene smeltdrade wat ons in ons kragpunte het, is 3A, 5A en 13A. Smeltdrade moet effens hoër gegradeer wees as die stroom wat die toestel benodig bv. As 'n toestel werk teen 3A dan benodig jy 'n 5A smeltdraad of as 'n toestel werk teen 10A dan benodig jy 'n 13A smeltdraad. Karre het ook smeltdrade. 'n Elektriese fout in 'n kar kan baie gevaarlik wees en 'n brand veroorsaak. Dit is hoekom alle stroombane beskerm moet wees met smeltdrade. #8 Die Stroombreker 'n Stroombreker doen dieselfde werk as 'n smeltdraad, maar werk effens anders. 'n Stroombreker het 'n veergelaaide drukskakelaar wat in die geslote posisie gehou word deur ' veergelaaide sagte yster bout. Die elektromagneet is so gerangskik sodat dit die yster kan wegtrek vanaf die skakelaar. Wanneer die stroom toeneem verby 'n sekere beperking, sal die elektromagneet die bout aantrek, wat die drukskakelaar sal vrylaat in 'n oop posisie.  #9 Eenvoudige Elektriese Stroombaan 'n Eenvoudige elektriese stroombaan is opgemaak uit drie hoof elemente: 'n elektriese of kragbron, bedrading en 'n elektriese lading. Die kragbron voorsien krag, die bedrading dra die krag oor aan die lading, en die lading gebruik die krag. Elektrisiteit vloei in 'n konstante sirkelroete vanaf die bron aan die lading en weer terug. Elektromagnete 'n Elektromagneet is 'n magneet wat werk met elektrisiteit. Dit is nie 'n permanente magneet nie. Die sterkte van 'n elektromagneet kan verander word deur die hoeveelheid elektriese stroom wat deur dit vloei te verander. 'n Elektromagneet werk omdat 'n elektriese stroom 'n magnetiese veld produseer. Die magnetiese veld geproduseer deur 'n elektriese stroom vorm sirkels rondom die elektriese stroom.  #1 Die Magnetiese Veld van ‘n Elektromagneet Die magnetiese veld rondom 'n elektromagneet is presies dieslefde as die een rondom 'n staafmagneet, maar dit kan weer omgekeer raak deur die battery te draai. Onthou 'n elektromagneet is nie 'n permanente magneet nie en kan aan en af gesit word deur die skakelaar oop of toe te maak. #2 Staafmagnete 'n Staafmagneet is 'n permanente magneet. Dit beteken dat dit magneties is ten alle tye en nie aan of af gesit kan word nie. Staafmagnete het twee pool - 'n Suidpool en Noordpool. Het jy geweet dat magnete van magnetiese materiaal gemaak is? Hierdie is metale wat gemagnetiseer kan wees of aangetrek word aan 'n magneet. Yster, kobalt en nikkel is magneties. Aantrek en Afstoot Wanneer jy twee magnete nader aan mekaar bring, sal die volgende twee dinge kan gebeur - hulle sal of aangetrek wees aan mekaar ('n Noord pool en 'n Suid pool) of hulle sal mekaar afstoot (wegdruk) (twee suid pole of twee noord pole). Dus, verskillende pole trek mekaar aan, en dieselfde pole stoot mekaar af. Elektroliese Elektroliese is wanneer 'n elektriese stroom veroorsaak dat 'n chemiese reaksie plaasvind in 'n oplossing. Wat is ioniese stowwe? Ioniese stowwe vorm wanneer 'n metaal reageer met 'n nie-metaal. Dit bevat gelaaide deeltjies wat ione genoem word bv. natrium chloried vorm wanneer natrium reageer met chloor. Dit bevat positiewe gelaaide natrium ione en negatiewe gelaaide chloried ione. Ioniese stowwe kan afgebreek word met elektrisiteit. Elektroliese is die proses van ioniese stowwe wat opgebreek word in eenvoudiger stowwe wanneer 'n elektriese stroom deur dit beweeg. Vir elektroliese om te werk, moet die ione vry kan beweeg. Ione is vry om te beweeg wanneer ‘n Ioniese stof opgelos is in water bv. as ‘n stroom deur ‘n koperchloried oplossing beweeg, sal die koperchloried afgebreek word om koper metaal en chloride gas te vorm. Series en Parallelle Stroombane #1 Series Stroombaan Wat is ‘n Series Stroombaan? 'n Series stroombaan is 'n elektriese stroombaan waar elektriese komponente die een na die ander verbind word en daar is net een pad vir die stroom om te vloei. 'n Seriestroombaan het meer as een resistor, maar slegs een pad waardeur die elektrisiteit vloei. Dit vloei van die een kant van die battery, die elektrone beweeg langs een pad sonder vertakkings, deur die resistors, na die ander kant van die battery. Al die dele in 'n seriestroombaan is einde-to- einde verbind. 'n Resistor is enige materiaal wat die vloei van elektrisiteit kan teenstaan. 'n Gloeie voorbeeld van 'n resistor is 'n gloeilamp. Elke keer as 'n resistor in series gevoeg word, verminder die vloei van die stroom deur die stroombaan. Die stroom in die hele series sal verminder. As jy 'n paar gloeilampe in series gehad het, sou jy die afname in die huidige stroom kon sien, aangesien die gloeilampe in helderheid sou afneem. In 'n seriestroombaan word die komponente in 'n lyn gerangskik, een na die ander. #2 Materiale wat Elektrisiteit sal Gelei Geleiers is materiale wat toelaat dat elektrisiteit maklik kan vloei. Die meeste metale is goeie geleiers, daarom gebruik ons metaal vir elektriese draad. Koper is 'n goeie, goedkoop geleier en daarom word dit vandag in huise gebruik. Ander metale wat goeie geleiers is, is staal, silwer en goud. Die teenoorgestelde van geleiers is isolators. Isolators is meteriale wat nie elektrisiteit dra nie. Isolators is baie belangrik aangesien hulle ons beskerm teen elektriese skokke. Goeie voorbeelde van isolators is rubber, glas en plastiek. #3 Parallelle Stroombaan In 'n parallelle stroombaan is daar meer as een weerstand en word hulle op baie verskillende maniere geplaas. Dit beteken dat elektrone vanaf die een kant van die sal deur baie takke na die ander kant van die sel kan beweeg. 'n Voordeel van 'n parallelle stroombaan is dat wanneer een resistor uitbrand, die ander gloeilampe sal werk omdat die elektrisiteit nie deur een pad vloei nie. Die gloeilampe in jou huis is in 'n parallelle stroombaan verbind. As die een gloeilamp uitbrand, werk die ander gloeilampe in die kamers nogsteeds. Gloeilampe in 'n parallelle stroombaan raak nie dowwe as meer gloeilampe bygevoeg word nie, soos by 'n series stroombaan. Dit is omdat die spanning oor een tak dieselfde is. #4 Uitset Toestel 'n Uitset toestel is iets wat aan 'n elektriese stroombaan gekoppel is. Dit verander die potensiële elektriese energie in die battery in die stroom na 'n ander vorm van energie, soos hitte-energie, klankenergie of lig energie. 'n Uitset toestel is 'n weerstand in die elektriese stroombaan. Hiermee voorbeelde. Uitset toestel Tipe uitset energie Motor Kinetiese Energie Beeper Klankenergie Gloeilamp Ligenergie Gonser Klankenergie  Lig-uitstralende diode Ligenergie Sigbare Lig #1 Straling van Lig Sigbare lig is 'n soort energie wat uit 'n ligbron kom en deur die menslike oog gesien kan word. Daar word ook gesê dat sigbare lig uit 'n liggewende voorwerp uitgestraal kan word, bv. 'n ster of 'n gloeilamp. 'n Liggewende voorwerp is enige voorwerp wat lig uit sy eie bron uitstraal, bv. 'n vlam van 'n kers of self weerlig. Lig word deur bestraling oorgedra. Wat is straling? Straling is die proses waarin lig wegbeweeg van sy oorsprong. Dit beteken dat jy die lig kan sien wat nie deur voorwerpe geabsorbeer is nie. Groen plante is groen omdat hulle al die kleure van die sigbare spektrum absorbeer, behalwe die kleur groen. Ons sal later hieroor in die les meer leer. Het jy geweet dat die lig in reguit lyne beweeg? Dit verklaar waarom jy die lig om hoeke kan sien nie. Ons gebruik 'n straaldiagram om aan te dui hoe lig uit 'n liggaam uitstraal word. Die pad en die rigting van een ligstraal word voorgestel deur 'n lyn met 'n pylpunt. Jy moet onthou dat ligstrale in alle rigtings uitstraal. 'n Engelvoudige straaldiagram toon slegs 'n paar van die ligstrale wat deur die liggame uitgestraal word.  #2 Die Gaatjiekamera Dit is 'n eenvoudige apparaat wat gebruik word om 'n onderstebo beeld van 'n ligvoorwerp op 'n skerm te vorm. 'n Gaatjiekamera kan gemaak word deur 'n skoenboks aan die binnekant te gebruik wat swart geverf is. Aan die een kant van die boks is daar 'n klein gaatjie. Aan die ander kant van die boks word die kant van die boks verwyder en toegerus met was- of weefselpapier. Dit vorm die skerm waarop die beeld vorm. Alhoewel die beeld op hierdie baie primitiewe kamera nie baie duidelik is nie, sal jy dalk kan sien dat die beeld wat op die waspapier gevorm is, onderstebo is. 'n Straaldiagram help om te verduidelik hoekom dit gebeur. Die lig skyn in alle rigtings van die kers, sommige van die lig gaan deur die gaatjie en vorm 'n beeld op die papier. #3 Die Spoed van Lig Hoe vining beweeg lig? Wetenskaplikes het al meer as honderd jaar geweet dat die lig altyd teen dieselfde spoed beweeg: 299,792,458 meter per sekonde. Om dinge te vereenvoudig, sal ons dit tot 300 000 kilometer per sekonde afrond. Die spoed van lig is die vinnigste spoed wat alle energie, materie en inligting in die heelal kan reis. Die spoed van lig is baie belangrik in wetenskap omdat dit altyd dieselfde is - dit is konstant. Die definieer baie dinge oor ons begrip van die heelal. #4 Die Spektrum van Sigbare Lig Die lig van die son is wit of ten minste lyk dit wit, maar wit lig is eintlik 'n kombinasie van al die verskillende kleure van die lig wat afsonderlik in die reënboogbande gesien kan word. Die spektrum van Sigbare lig is die versameling van al die kleure in die reënboog. Ons noem lig 'n golf, want wanneer dit beweeg, beweeg dit in 'n gereelde, herhalende patroon. Watergolwe vorm 'n soortgelyke patroon, maar in teenstelling met water, kan jy nie die patroon sien wat lig skep nie. Het jy geweet dat elke kleur van sigbare lig 'n kenmerkende golf het: Sommige kleure het lang golwe (ssos rooi lig) en sommige kleure het kort golwe (soos blou lig)? Die term golflengte word gebruik om die lengte van 'n golfpatroon te beskryf. Hoe korter die golflente, hoe meer golwe sal 'n sekere punt op 'n gegewe tydstip kan slaag. Die frekwensie van die liggolwe word bepaal deur die aantal liggolwe wat 'n sekere punt in een sekonde verbygaan. Die verskillende primêre kleure wat saam wit lig vorm, is die kleure van die reënboog, naamlik: violet, indigo, blou, groen, geel, oranje en rooi. Violet het die kortste golflengte en het dus die hoogste frekwensie. Rooi het die langste golflengte en die laagste frekwensie. #5 Ligbreking Het jy geweet dat lig van rigting kan verander as dit van een medium na 'n ander beweeg? Dit word ligbreking genoem. 'n Belangrike ding om te onthou, is dat die kleure wat wit lig vorm, teen verskillende hoeke breek. Dit is hoekom dit moontlik is om verskillende kleure te sien. Ons gebruik 'n driehoekige prisma gemaak van 'n deursigtige perspex of glas om te sien hoe lig breek. Wanneer wit lig die prisma binnegaan, word dit gebreek soos dit van die lug na die glas of perspeks beweeg, en weer wanneer dit uit die prisma beweeg. As gevolg van die vorm van die prisma en die effek van breking, word die wit lig verdeel in die komponentkleure wanneer dit die prisma verlaat. #6 Hoe vorm ‘n reënboog? 'n Reënboog is 'n uitstekende demonstrasie van die verspreiding van lig en nog 'n bewys dat sigbare lig uit 'n spektrum golflengtes bestaan, wat elkeen met 'n duidelike kleur geassosieer word. Ons sien gewoonlik reënboë in die lug gedurende of nadat dit gereën het. Dit is omdat die lug gevul is met klein druppels water wat soos prismas optree. Die lig gaan in 'n druppel water en word gebreek. Wanneer dit die ander kant van die druppel bereik, verlaat dit nie die mesium soos dit in die driehoekige prisma gedoen het nie, maar dit word binne-in die druppel weerspieël, maar in 'n nuwe rigting. Dit laat uiteindelikg die druppel, maar word weer gebreek, en word versprei in die verskillende kleure van die reënboog. Ondeursigtige en Deursigtige Stowwe 'n Ondeursigtige voorwerp is 'n voorwerp wat geen lig toelaat om daardeur te beweeg nie. Ondeursigtige materiaal sluit in klei, metaal, baksteenmuur, verf en karton om 'n paar te noem. Lig word geabsorbeer of weerspieël deur die ondeursigtige voorwerp. Daar word gesê dat as lig geabsorbeer word, beteken dit dat die lig nie verder kan reis as dit die ondeursigtige voorwerp bereik het nie. Alle swart voorwerpe absorbeer lig, dus sal geen lig van die voorwerp na jou oog beweeg nie. Dus wanneer geen liggolwe jou oë bereik nie, interpreteer jou brein hierdie beeld as swart. Ons kan ondeursigtige voorwerpe, insluitende swart voorwerpe, sien omdat hulle lig op jou oog weerspieël. Jou brein kan die verskillende golflengtes van lig interpreteer as verskillende kleure en kan 'n prentjie bou wat jy sien. Wat is skaduwees? Hulle is donker gebiede wat agter ondeursigtige voorwerpe vorm, omdat die lig nie deur die voorwerp kan beweeg nie. Dit is omdat lig in reguit lyne beweeg. 'n Ondeursigtige voorwerp sal lig absorbeer of reflekteer, maar sal nie toelaat dat enige lig deur die voorwerp na die muur of gebied agter dit beweeg nie. Die gebied waar lig afwesig is, sal swart na die oog lyk. 'n Skadu word aan die kant van die voorwerp gesit wat van die ligbron wegkyk. #1 Deursigtige Voorwerpe 'n Deursigtige voorwerp is enige voorwerp wat lig toelaat om deur dit te beweeg. Voorbeelde van deursigtige voorwerpe is glas, helder plastiek, sellofaan en skoon water. As jy 'n duidelike beeld van die voorwerp sien, beteken dit dat al die lig deurgelaat is. In sommige voorwerpe, soos bruin sellofaan, word sommige van die lig geabsorbeer en sommige word weerspieël, maar die meeste gaan deur. Belangrik om te onthou Lig kan nie deur ondeursigtige voorwerpe beweeg nie. Ondeursigtige voorwerpe werp skaduwees aan die kant teenoor die een wat na die ligbron kyk. Die meeste lig beweeg deur deursigtige voorwerpe, alhoewel party lig weerkaats en geabsorbeer kan word. #2 Absorpsie van Lig Lig kan deur oppervlaktes van sommige materiale geabsorbeer word. Lig word anders geabsorbeer deur verskillende materiale. 'n Spieël sal geen lig absorbeer nie, maar 'n gekleurde stuk sellofaan sal alle kleure absorbeer behalwe sy eie kleur. Materiaal het kleur omdat dit sommige van die kleure in die spektruk absorbeer en ander kleure weerspieël. Gedurende die dag skyn wit lig van die son op verskillende voorwerpe, maar dit lyk asof hulle verskillende kleure het. Al is lig 'n golf, om dit makliker te maak om diagramme te skets, word dit gewoonlik as 'n reguit lyn getoon wat die pad en rigting van die lig aandui. As jy na 'n prentjie kyk deur 'n stukkie groen sellofaan, sal die beelde bestaan uit skakerings van groen en swart. #3 Refleksie van Lig Lig word meestal weerspieël, en daarom kan ons dinge rondom ons sien. Wanneer jy 'n boek lees, word die lig uit 'n ligbron uitgestraal, op die bladsy waar dit na jou oë teruggeplaas word. Die lig word nie weerspieël van die swart ink op die bladsye nie, dus al die woorde lyk swart. Jou brein interpreter dan die afwesigheid van gereflekteerde lig as swart. Die weerkaatsing van lig van gladde en growwe oppervlaktes 'n Spieël het 'n baie gladde oppervlakte. Op 'n gladde oppervlakte word al die lig in dieselfde rigting weerspieël, maar op 'n growwe oppervlakte sal verskillende ligstrale op 'n groter hoek van die plat oppervlakte skyn. Om Lig Te Kan Sien #1 Components of the Eye Om hierdie eenheid te verstaan, moet jy die funksies van die hoofkomponente van die oog verstaan. Kornea: Die kornea is die deursigtige deel van die oog wat die voorste gedeelte van die oog bedek. Dit dek die pupil (die opening in die middel van die oog), iris (die vloeistof gevulde binnekant van die oog). Die kornea se hooffunksie is om lig te breek of te buig. Die kornea is verantwoordelik vir die fokus van die meeste lig wat die oog binnedring. Retina: Die retina is 'n dun lagie weefsel wat die agterkant van die oog aan die binnekant rig. Dit is naby die optiese senuwee. Die doel van die retina is om lig te ontvang wat die lens gefokus het, die lig omskep in neurale seine, en stuur hierdie seine na die brein vir visuele herkenning. Die retina verwerk lig deur 'n laag fotoreseptorselle. Dit is in wese liggevoelige selle wat verantwoordelik is vir die opsporing van eienskappe soos kleur en ligintensiteit. Pupil: Die pupil is 'n gat in die middel van die iris. Wanneer die pupil groter word, kan meer lig in die oog kom; wanneer dit kleiner is, kan minder lig die oog binnedring. Daarom sê ons dat die pupil die hoeveelhied lig wat in die oë kom, beheer. Optiese senuwee: Die optiese senuwee stuur inligting oor die gevormde beeld vanaf die retina na die brein. Lig van verskillende frekwensies beweeg deur die kornea, kom deur die pupil in die oog en reis na die retina. Gespesialiseerde reseptorselle in die oog se retina word deur spesifieke frekwensies gestrimuleer. Die lig energie wat 'n beeld op die retina vorm, word omgeskakel na elektriese senuwee-impulse. Hierdie impulse beweeg deur die optiese senuwee na die brein, wat die impulse interpreteer en ons vertel wat ons sien. Die frekwensies wat die kleure van die lig bepaal, en wat deur die oppervlakte van 'n voorwerp geabsorbeer word, beraik nie die oog nie. Indien al die kleure van die lig deur 'n oppervlakte geabsorbeer word en geen lig na die oog weerspieël word nie, sal die brein die afwesigheid van lig as swart interpreteer en die voorwerp as swart sien. #2 Sien Kleur Waarom Voorwerpe ‘n Sekere Kleur het Stel jou 'n geel madeliefie voor. Waarom verskyn die madeliefie se kroonblare geel? Die wit lig van die son skyn op die kroonblare van 'n madeliefie. Die kroonblare absorbeer dan al die kleure van die spektrum, behalwe die geel, wat dit kan reflekteer. Omdat slegs die geel lig terug na die oog weerkaats en al die ander kleure geabsorbeer word, sal net geel lig die oog se retina bereik. Daarom sal die brein die kleur geel uit hierdie inligting interpreteer. As 'n blou lig op die geel madeliefie skyn, sal die lig geabsorbeer word en geen lig sal vir die oog weerspieël nie en daarom sal die blom swart lyk. Hoe sien ons kleure wat nie deel van die sigbare ligspektrum is nie? Afwesig van die sigbare spektrum en nie 'n golf of 'n deeltjie nie, is die kleur pienk (en al die ander kleure wat nie die spektrum van lig uitmaak nie) vir baie, 'n wetenskaplike raaisel: hoe kan 'n skaduwee wat nie eens voorkom nie in die reënboog bestaan? Pienk word gevorm wanneer verskillende kombinasies van die sewe kleure wat die spektrum uitmaak, die oog bereik. Wanneer wit lig skyn op 'n voorwerp wat groen kan absorbeer, maar al die ander kleure weerspieël, sal al die kleur bahalwe groen op die retina skyn. Die brein in geprogrammeer om die voorkoms van al die kleure te interpreteer, behalwe groen. Die oog is ook in staat om verskillende skakerings van pienk te sien. As meer blou lig en minder geel lig op die retina skyn, sal die brein 'n ligter skaduwee van pienk interpreteer. LW: Onthou om deur alle inhoud te gaan om vir jou toets/eksamen voor te berei.