Urinary System, Anatomy, and Pathology Lecture Notes PDF

Urinary system Dr. Nazanin Samiee (DVM, DVSc. candidate) Resident of Anatomical Pathology University of Tehran  ‫ آناتومی کلیه‪:‬‬...

Urinary system Dr. Nazanin Samiee (DVM, DVSc. candidate) Resident of Anatomical Pathology University of Tehran  ‫ آناتومی کلیه‪:‬‬ ‫ موقعیت‪ :‬رتروپریتونئال‪ ،‬در کنار ستون فقرات‬ ‫ کپسول‪ :‬معموالً به راحتی جدا میشود‬ ‫ در گربهها‪ :‬فقط بافت همبند‬ ‫ در سایر حیوانات اهلی‪ :‬بافت همبند و عضله صاف‬ ‫ کلیههای تکلوبی (‪ :)Unilobar‬در حیواناتی مانند گوشتخواران و نشخوارکنندگان کوچک یافت میشود‪.‬‬ ‫ کلیههای چندلوبی (‪ :)Multilobar‬در گاو‪ ،‬انسان و خوک مشاهده میشوند‪(.‬در گاو‪ ،‬لوبهای کلیه از بیرون کامالً مشخص هستند))‪.‬‬ ‫نقشهای اصلی کلیه‬ ‫ فیلتراسیون‪ :‬مواد زائد خون‪.‬‬ ‫ بازجذب‪ :‬آب‪ ،‬الکترولیتها و گلوکز‪.‬‬ ‫ ترشح‪ :‬داروها و توکسینها‪.‬‬ ‫ تنظیمی‪ :‬تعادل اسیدی‪-‬بازی و الکترولیتها‪.‬‬ ‫ هورمونی‪ :‬تولید اریتروپویتین و رنین‪.‬‬  ‫ قشر ‪(Cortex):‬‬ ‫ محل گلومرولها و توبول ها‪.‬‬ ‫ نسبت کورتکس به مدوال‪ :‬معموالً ‪ 1:2‬یا ‪( 1:3‬در شترهای کویری ‪.)1:5‬‬ ‫ مدوال ‪(Medulla):‬‬ ‫ محل هرَمهای کلیوی‪.‬‬ ‫ دارای لولههای هنله و مجاری جمعکننده ادرار‪.‬‬ ‫ پاپیال ‪:‬نوکهای هِرَم کلیوی که ادرار را به لگنچه کلیه منتقل میکنند‪.‬‬ ‫راس هرم ها را پاپیالی کلیه گویند که شبیه ابکش سوراخ است و ناحیه غربالی نام دارد ‪(Erea Cribrosa).‬‬ ‫پاپیالها به کالیکس های کوچک بعد به کالیکس بزرگ و در نهایت به لگنچه ختم می شود‪.‬در محل کالیکس ها یک ساختاری ایجاد می شود‬ ‫به شکل تیغه مانند ←‬ ‫سگ و گوسفند و اسب‪ :‬پاپیالی ستیغ مانند )‪(Crest‬‬ ‫گربه‪ :‬یک پاپیالی کلیوی گاو‪ :‬چند پاپیالی کلیوی‬ ‫نکته‪ :‬قشر کلیه در گربه بالغ زردرنگ است (ماکروسکوپی) به علت وجود لیپید در سلول های اپیتلیوم پوششی توبول ها به ویژه‬ ‫توبول های ‪Proximal‬‬  ‫ساختار بافتشناسی کلیه‬ ‫اجزای اصلی میکروسکوپی کلیه عبارتند از‪:‬‬ ‫‪.1‬گلومرول‬ ‫‪.2‬کپسول بومن‬ ‫‪.3‬لولهها (پروگزیمال‪ ،‬دیستال و لوپ هنله)‬ ‫‪.4‬بافت بینابینی‬ ‫‪.5‬عروق خونی‬ ‫گلومرول و کپسول بومن‬ ‫ گلومرول شامل یک شبکه مویرگی درون کپسول بومن است که فضای ادراری را تشکیل میدهد‪.‬‬ ‫ لولههای پروگزیمال و دیستال در نزدیکی گلومرولها قرار دارند‪.‬‬  ‫سد فیلتراسیون گلومرولی‬ ‫اجزای سد فیلتراسیون‬ ‫اندوتلیوم‪ :‬اجازه عبور مولکولهای کوچک (آب‪ ،‬سدیم‪ ،‬گلوکز و اوره) را میدهد‪.‬‬ ‫غشا پایه‪ :‬حاوی کالژن نوع ‪ IV‬است و سد اصلی فیلتراسیون را تشکیل میدهد‪.‬‬ ‫پودوسیتها‪ :‬سلولهای اپیتلیالی که پایکهای فیلتراسیون تشکیل میدهند‪.‬‬ ‫تخریب سد فیلتراسیون‪:‬‬ ‫ پروتئینوری (وجود پروتئین در ادرار)‪.‬‬ ‫ کاهش فشار اسمزی پالسما → اِدِم‬  ‫خونرسانی کلیوی‬ ‫‪.‬شریانها‬ ‫شریان وابران‬ ‫مویرگهای گلومرولی‬ ‫شریان آوران‬ ‫ شریان کلیوی شریانهای بین لوبی شریانهای قوسی شریانهای بین لوبولی‬ ‫خون سیاهرگی‬ ‫ عروق برگرداننده (‪ :)Vasa Recta‬سیستم کاپیالری اطراف لولههای جمعکننده‪.‬‬ ‫دستگاه جنب گلومرولی (‪)Juxtaglomerular Complex‬‬ ‫‪.1‬اجزای اصلی‪:‬‬ ‫‪.1‬آرتریول آوران (‪)Afferent Arteriole‬‬ ‫‪.2‬آرتریول وابران (‪)Efferent Arteriole‬‬ ‫‪.3‬ماکوال دنسا (‪)Macula Densa‬‬ ‫‪.4‬مزانشیم جنب گلومرولی‬ ‫عملکردهای اصلی‬ ‫‪.1‬تنظیم فشار خون‬ ‫ سیستم رنین‪-‬آنژیوتانسین‪-‬آلدوسترون‪:‬‬ ‫ ترشح رنین از سلولهای میواپیتلیال‬ ‫ تبدیل آنژیوتانسینوژن به آنژیوتانسین ‪ I‬و ‪II‬‬ ‫ ترشح آلدوسترون‬ ‫‪.3‬تولید اریتروپویتین‬ ‫ نقش سلولهای مزانشیمی‪:‬‬ ‫ ترشح اریتروپویتین در پاسخ به کاهش اکسیژن‬ ‫ تحریک تولید گلبولهای قرمز در مغز استخوان‬  ‫نارسایی کلیوی‬ ‫‪.1‬نارسایی حاد (‪:)ARF‬‬ ‫علل‪ :‬پیش کلیوی‪ ،‬کلیوی‪ ،‬پس کلیوی‬ ‫‪.2‬نارسایی مزمن (‪:)CRF‬‬ ‫‪.1‬عالئم‪ :‬هیپرفسفاتمی‪ ،‬هیپوکلسمی‪ ،‬افزایش اوره خون‬ ‫‪.2‬عوارض‪ :‬هیپرپاراتیروئیدیسم ثانویه‪ ،‬استئودیستروفی فیبروزا‬ ‫درجراحات نفروتوکسیک غشای پایه توبول ها اسیب نمی بینند در صورت حذف کردن ان و عدم دسترسی دام به انها ‪ ،‬رژنراسیون توبول‬ ‫ها رخ می دهد ‪.‬اما در جراحات ایسکمیک چون غشا پایه در توبول ها اسیب می بیند‪ ،‬برگشت پذیر نیست‪.‬شدت جراحات در حالت‬ ‫ایسکمیک بیشتر است‪.‬‬ ‫در بررسی ماکروسکوپی فیبروز کلیه ← کلیه رنگ پریده‪،‬چروکیده‪ ،‬سفید رنگ‪ ،‬فرورفته‪ ،‬سفت‪،‬چسبندگی قشر و کپسول‪ ،‬قشر نازک‬ ‫در بررسی میکروسکوپی فیبروز بافت کلیه‬ ‫ افزایش همبند‬ ‫ کاهش تعداد توبول ها و اتروفی توبول ها‬ ‫ غشا پایه هیالینه ضخیم و اپیتلیوم مکعبی تا سنگفرشی توبول ها‬  ‫بررسی ماکروسکوپی در انفارکتوس کلیه‬ ‫ در انفارکتو س حاد به علت خون ریزی متورم و قرمز رنگ‬ ‫ در انفارکتوس مزمن به علت لیز‪RBC‬رنگ پریده‪،‬چروکیده و فیبروتیک‬ ‫ بعد از مدتی هم همبند ان ناحیه را پر کرده و چون تراکم دارد کمی سطح فرروفته می شود‪.‬‬ ‫ در برش عرضی کلیه‪ ،‬ناحیه انفارکت شده مثلثی شکل دیده می شود ‪ ،‬راس به طرف لگنچه و قائده به طرف قشر است‪.‬‬ ‫ اطراف ناحیه انفارکت شده حد و مرز مشخصی به علت احتقان و خون ریزی به رنگ قرمز و مرز کم رنگی‬ ‫به علت تجمع لکوسیت ها مشاهده می شود‪.‬‬ ‫ متعاقب التیام‪ ،‬کاهش پارانشیم کلیه و تولید بافت فیبروز‬ ‫انسداد شریان قوسی‪ :‬انفارکتوس قشر و مدوال‬ ‫انسداد شریان بین لوبولی‪ :‬انفارکتوس قشر‬  ‫ناهنجاریهای مادرزادی‬ ‫✓ آپالزی کلیوی‪ :‬یک یا هر دو کلیه تشکیل نشود‬ ‫✓ هیپوپالزی کلیوی‪:‬اختالل جنینی‪ ،‬ارثی‪ ،‬در زمان تولد تعداد نفرون ها کم‪ ،‬یک طرفه یا دوطرفه‬ ‫✓ دیسپالزی کلیوی‪:‬اختالل در نفروژنز‪ ،‬درگیری قسمتی از کلیه یا کل کلیه‪ ،‬کلیه کوچک و بدشکل‪ ،‬گلومرول ها کوچک و هایپرسلووالر‪ ،‬ظاهر‬ ‫میکسماتوز مزانشیم‪ ،‬اپیتلیوم توبولی اپتیک )ادنوماتوئید(‪ ،‬وجود غضروف یا استخوان در بافت ‪ /‬بافت مزانشیمی کلیه تحریک و بافتی که‬ ‫نباید را تولید می کند‪.‬‬ ‫✓ کلیه نعل اسبی‪:‬در زمان جنینی‪ ،‬شبیه نعل اسب هستند و مستعد انسداد حالب و هیدرونفروز می باشند ‪.‬‬ ‫✓ کلیه پلیکیستیک‪ :‬مادزادی‪ ،‬تک گیر‪ ،‬به علت موتاسیون ژن ‪PKD1,2‬و تغییر عملکرد پروتئین های پلی سیستین ‪ 1‬و ‪. 2‬‬ ‫این پروتئین ها در حالت نرمال توبولوژنز را کنترل می کنند که طی موتاسیون‪ ،‬پرولیفراسیون اپیتلیوم پوششی توبول ها رخ می دهد و توبول‬ ‫بزرگ اندازه کیست شکل می گیرد( در بررسی ماکروسکوپی به شکل پنیر سوئیسی)‬ ‫گلومرونفریت وابسته به ایمنی‬ ‫گلومرولیت آمبولیک چرکی حاد ‪ ،‬نفریت باکتریایی ‪:‬‬ ‫گلومرولیت ویروسی‪:‬‬ ‫بیماری های لگنچه‬ ‫پیلونفریت ‪:‬‬