Genetica - Begrippenlijst PDF

Bvj 4 HAVO thema 3 Genetica⏐ BEGRIPPENLIJST Basisstof 1 Fenotype en genotype Fenotype Alle waarneembare eigenschappen van een individu Genotype De informatie voor alle erfelijke eigenschappen van een individu Genetische inf...

Bvj 4 HAVO thema 3 Genetica⏐ BEGRIPPENLIJST Basisstof 1 Fenotype en genotype Fenotype Alle waarneembare eigenschappen van een individu Genotype De informatie voor alle erfelijke eigenschappen van een individu Genetische informatie ofwel genetische code De informatie voor alle erfelijke eigenschappen van een individu Chromosomen Langgerekte dunne draden in de celkern die bestaan uit opgerold DNA Autosomen Chromosomen die chromosomenparen vormen, dus geen geslachtschromosomen Homologe chromosomen Chromosomen van een paar die gelijk van vorm en lengte zijn Geslachtschromosomen Chromosomen die het geslacht bepalen; bij een vrouw gelijk in lengte en vorm en bij een man ongelijk in lengte en vorm X-chromosoom Geslachtschromosoom, grootste van de geslachtschromosomen Y-chromosoom Geslachtschromosoom, kleinste van de geslachtschromosomen, alleen bij mannen aanwezig Gen Een deel van een chromosoom dat de informatie bevat voor een of meer erfelijke eigenschappen of een deel van een erfelijke eigenschap Allel Verschillende varianten van een gen voor een bepaalde eigenschap in homologe chromosomen Genoom Alle DNA-moleculen in een cel Milieufactoren Factoren vanuit de omgeving die het fenotype beïnvloeden, bijvoorbeeld licht, temperatuur en opvoeding Basisstof 2 Genenparen Homozygoot Het genenpaar voor een eigenschap bestaat uit twee gelijke allelen Heterozygoot Het genenpaar voor een eigenschap bestaat uit twee ongelijke allelen Dominant allel Allel dat altijd tot uiting komt in het fenotype Recessief allel Allel dat alleen tot uiting komt in het fenotype als er geen dominant gen aanwezig is Drager Iemand die een recessief allel in het genotype heeft, maar waarbij dit niet te zien is aan het fenotype Onvolledig dominant allel Recessief allel komt beetje tot uiting in het fenotype bij een heterozygoot organisme Intermediair Fenotype waarbij twee onvolledig dominante allelen als mengvorm tot uiting komen Codominant Fenotype waarbij beide allelen volledig tot uiting komen Recombinatie Herverdeling van erfelijke eigenschappen door meiose en geslachtelijke voortplanting Genetische variatie Verscheidenheid in genotypen binnen een soort 1 Bvj 4 HAVO thema 3 Genetica⏐ BEGRIPPENLIJST Basisstof 3 Monohybride kruisingen Monohybride kruising Kruising waarbij je let op de overerving van één eigenschap waarbij slechts één allelenpaar betrokken is Kruisingsschema Een schematisch overzicht van een kruising tussen twee organismen, waarin de allelen van de eicellen en zaadcellen en de mogelijke genotypen van de nakomelingen staan Stamboom Een schematische weergave van erfelijke familiegegevens Basisstof 4 Geslachtschromosomen X-chromosomaal Genen die alleen in het X-chromosoom voorkomen Basisstof 5 Speciale manieren van overerven Multipele allelen Voor één erfelijke eigenschap bestaan drie of meer verschillende allelen Letale factoren Allel dat in homozygote toestand geen levensvatbare cel of individu oplevert Gekoppelde genen Genen die in hetzelfde chromosomenpaar liggen Basisstof 6 Opvoeding of aanleg Geen begrippen. 2