Gebeliğin 2. Haftası - Ektopik ve Çoklu Gebelikler PDF

Gebeliğin 2. Haftası Dr. Ertan KATIRCI 1 blastosist zigot oluşumu ÖZET yarıklanma erken dönem fertilizasyon İnsan embriyo gelişiminin ilk haftası (0-6 günler)...

Gebeliğin 2. Haftası Dr. Ertan KATIRCI 1 blastosist zigot oluşumu ÖZET yarıklanma erken dönem fertilizasyon İnsan embriyo gelişiminin ilk haftası (0-6 günler) 2  İMPLANTASYON (GEBELİĞİN 2. HAFTASI) 1.Blastosistin implantasyona hazırlığı 2.İmplantasyon sırasında embriyoda ve uterusta meydana gelen değişiklikler 3.İmplantasyon ve klinik önemi 3  Öğrenim Hedefleri 1.Blastosist gelişimi ve implantasyonu 2.Endometriyumun durumu 3.Bilaminar embriyo oluşumu 4.Embriyonik boşlukların oluşumu 5.Bu dönemde ortaya çıkan anomaliler ve klinik önemi 4 Yarıklanma’nın (cleavage) erken dönemi (2-3. günler) Polar cisimcik Zona pellusida blastomer 2 hücreli aşama 4 hücreli aşama Zona pellusida 8 hücreli aşama morula 5  Blastosist oluşumu (4-5. günler) İç hücre kitlesi Yıkılmakta olan Zona pellusida Blastosist boşluğu trofoblast Erken dönem blastosist Geç dönem blastosist 6 Blastosistin ZP’dan çıkışı (Hatching) (Kabuğundan Çıkış) Zona Pellusida (ZP) 7  Fertilizasyondan sonra 5-6. günler uterus Blastosist Zona Pellusida 8  Embriyonik kutup embriyoblast Zona pellusida Blastosist boşluğu trofoblast Abembriyonik kutup 9  UTERUSUN DURUMU ? ? Proliferatif fazda uterus Sekretuvar fazda uterus 10  UTERİNAL SİKLUS ÖSTROJEN PROGESTERON FSH LH Menstruasyon OVULASYON FOLLİKÜLER FAZ LUTEAL FAZ 1.Gün 5.Gün 28.Gün 14.Gün UTERUS EVRELERİ POSTMENSTRİUM PREMENSTRİYUM Rejenerasyon Proliferasyon Desidualiz. Sekresyon 11 UTERUSUN DURUMU İmplantasyon penceresi Sekretuvar fazda uterus 20-22. günler 12  İMPLANTASYON Embriyonik gelişimin 1. haftasının sonunda başlar ve 2. haftasında tamamlanır. Embriyoblastta morfolojik değişiklikler meydana gelir. Trofoblastta morfolojik değişiklikler meydana gelir. Ekstraembriyonik yapılar oluşur. 13  6 günlük blastosistin embriyonik kutbundan uterus epiteline tutunması Endometriyal bez Endometriyal kapiller Endometriyal epitel Embriyonik kutup İç hücre kitlesi Blastosist Boşluğu trofoblast 14  7. günde blastosistin endometriyum bağ dokusuna invazyonu. Endometriyal bağ dokusu Bez (Gland) sinsisyotrofoblast iç hücre kitlesi sitotrofoblast Hipoblast (ilkel endoderm) blastosöl uterus boşluğu 15  Sitotrofoblast Sinsisyotrofoblast Tek çekirdekli hücre Çok çekirdekli hücre tabakası kitlesi Mitotik aktivite var Mitotik aktivite yok Kaynaşarak İnvaziv sinsisyotrofoblastları Proteolitik aktivite oluşturur Human koryonik gonadotropin (hCG) hormonu salgılarlar 16  8. günde “kısmen implante olmuş blastosist”te amniyon boşluğu gelişimi. Uterus bezi Endometriyal kapiller sinsisyotrofoblast Amniyoblastlar epiblasttan ayrılır ve amniyonu oluşturur Amniyon amniyon boşluğu epiblast Endometriyal Ekzosölemik epitel sitotrofoblast boşluk Ekzosölemik hipoblast membran 17 8. günde genişlemiş amniyon boşluğu ve embriyonik disk gelişimi sinsisyotrofoblast Epiblast amniyon Bilaminar embriyonik disk Hipoblast Ekzosölemik membran Ekzosölemik boşluk sitotrofoblast 18 9. günde endometriyuma “implante olmuş blastosist” amniyon sitotrofoblast Uterus Uteroplasental dolaşımın bezi başlangıcı Laküna içerisinde Maternal kan (hCG) Bilaminar Embriyonik disk Primer Vitellüs Endometriyal epitel kesesi Ekstraembriyonik mezoderm 19 10. günde blastosist endometriyuma tamamen gömülür. amniyon sinsisyotrofoblast Endometriyal kapiller Laküner ağ epiblast sitotrofoblast Primer vitellüs hipoblast Ekstraembriyonik kesesi mezoderm Fibrin tıkaç 20  Desidualizasyon Stromal hücreler, glikojen ve lipitce zengin desidual hücrelere farklılaşırlar. L G G L Endometriyal stromal hücre Desidual hücre 21  Desidual reaksiyon *Erken embriyo için besin temini *İmmün toleransı sağlar. 22 11-12. günde endometriyum epiteli tamir edilir. Aşınmış Maternal Laküner Amniyon bez kan ağ kesesi Uterus bezi Extraembriyonik sölom Vitellüs kesesinin Ekstraembriyonik sınırı Dikkat: Embriyo gelişimi Embriyonik Trofoblast gelişimine disk sitotrofoblast Göre daha yavaştır! 23 13. günde “primer koryonik villuslar” belirmeye başlar. Ekstraembriyonik Maternal Primer villus Somatik mezoderm sinüzoid desidua koryon Ekstraembriyonik Ekstraembriyonik Primer vitellüs kesesi Splanknik Sölom mezoderm (koryonik kavite) 24  14. günde “sekonder vitellüs kesesi” ve “prekordal plak” belirmeye başlar. Maternal kan Primer koryonik villus Bağlantı amniyon epiblast hipoblast sapı Bilaminar Embriyonik disk Sekonder Prekordal Vitellüs plak kesesi Prekordal plak Primer vitellüs Ekstraembriyonik Kesesi kalıntısı Somatik mezoderm 25  ULTRASON GÖRÜNTÜSÜ Yaklaşık 20 günlük bir gebelik ve sadece 6,3 mm olan gebelik kesesi 26  ÖZET Blastosist uterus epiteline tutunur (6. gün) Trofoblast farklılaşır (sito, sinsiyo) (7. gün) Sinsisyotrofoblast aşındırır, invazyon (8. gün) Sinsisyotrofoblast içinde kan dolu lakünalar (9. gün) Fibrin tıkaç ile epitel tamiri (10. gün) Laküner ağ oluşur (10-11. gün) İlk uteroplasental dolaşım başlar (11-12. gün) Epitel tamir olur (12-13. gün) Primer villuslar gelişir (13-14. gün) 27  ÖZET Desidual reaksiyon gerçekleşir. Bilaminar embriyonik disk oluşur (epiblast ve hipoblast) Amniyon kesesi Primer vitellüs kesesi, Sekonder vitellüs kesesi Koryonik kese Prekordal plak oluşur. 28 5-6 günler 6-7 günler 1-zona pellusida 2-dış hücre kitlesi 3-hipoblast 4-blastosist boşluğu 5-iç hücre kitlesi 29 6-7 günler 7-8 günler 8. gün 1-uterus epiteli 2-hipoblast 3-sinsisyotrofoblast 4-sitotrofoblast 5-epiblast 6-blastosöl 7-amniyon boşluğu 8-amniyoblastlar 9-fibrin tıkaç 30 9. gün 10-trofoblastik laküna 9-10 günler 10-11 günler 1-ekzosölemik membran 2-maternal sinüzoid 3-ekstraembriyonik mezoderm 4-primer vitellüs kesesi 5-amniyon kesesi 6-sitotrofoblast 7-sinsisyotrofoblast 8-trofoblastik laküna 31 Ektopik Gebelikler ve Çoklu Gebelikler Dr. Ertan KATIRCI 32 Blastosist implantasyonu, uterusun olması gereken bölgeleri dışında bir yerde olabilir mi? Evet “Ektopik Gebelik” 33  Yeşil alan: Doğru implantasyon bölgesi 1-uterus kavitesi 2-istmus 3-uterus boynuzları 4-serviks uteri 34 “Ektopik gebeliklerde” implantasyon bölgeleri 1-Karın Boşluğu 2-Ampuller Bölge 3-Fallop tüpleri 4-interstisyal 5-uterusun iç ağzı 6-ovaryan 35 Tubal ektopik gebelik 36 Mol (Hidatiform) Gebelik Trofoblast patolojisidir ve 2 şekilde görülür: 1-Komplet Mol 1 boş oosit ve 2 sperm 2-Parsiyel Mol Oosit veya sperm triploid 37  İKİZLİK İnsanda normalde tek bir yavru oluşur ve şekillenir. Bununla birlikte ikili, üçlü ve daha fazla gebeliklere nadir de olsa rastlanır. İkizlikler 2 grupta ele alınır. DİZİGOTİK MONOZİGOTİK Çift yumurta ikizleri Tek yumurta ikizleri DİZİGOTİK İKİZLİKLER FRATERNAL=ÇİFT YUMURTA İKİZLİĞİ 2 ayrı oositin, 2 ayrı spermiyumla döllenmesiyle ortaya çıkar. 2 zigot genetik olarak tamamen farklıdır. Cinsiyet aynı yada farklı olabilir. DİZİGOTİK İKİZLİKLER FRATERNAL=ÇİFT YUMURTA İKİZLİĞİ  Her iki blastosist uterusa ayrı ayrı implante olur ve plasentaları, amniyon ve koryon keseleri ayrıdır.  Bazen plasentalar birbiriyle kaynaşabilir. Aynı şekilde koryonlar da sırt sırta gelerek kaynaşabilir. Dikorionik Monokorionik  MONOZİGOT İKİZLİKLER (İDENTİKAL=TEK YUMURTA İKİZLİĞİ) Tek bir spermiyumla döllenen bir oositten gelişir. Gelişimin değişik evrelerinde 2‘ye bölünme olur. Dikorionik/Diamnionik (%33) Monokorionik/Diamnionik (%66) Monokorionik/Monoamnionik (nadir)  MONOZİGOT İKİZLİKLER (İDENTİKAL=TEK YUMURTA İKİZLİĞİ) Dikorionik/Diamnionik (%33) Monokorionik/Diamnionik (%66) Monokorionik/Monoamnionik (nadir)  MONOZİGOT İKİZLİKLER (İDENTİKAL=TEK YUMURTA İKİZLİĞİ) İKİZLİK GELİŞME SIKLIĞI USA‘da beyazlarda % 1,08 , zencilerde % 1,36. İkizlerin %70 dizigotik, %30 u ise monozigotiktir. Asya’da 500‘de 1 , Kafkasya’da 125‘de 1 , Bazı afrika topluluklarında 20‘de 1 dir. Üçüzlük ikizliğe oranla seyrek görülür (7600 ‘de 1 ). Dördüz ve beşiz doğumlar çok seyrektir.  YAPIŞIK İKİZLER Gelişmenin ileri dönemlerinde bilaminar germ diskinin aksiyal bölgesinin anormal olarak ikiye ayrılması yada tam ayrılamaması sonucu ortaya çıkar. Yapışık ikizler yapışıklığın yeri ve derecesine göre oluşabilecek fetal patolojiler; a. Sefalopagus (Baştan) b. Pigopagus (Sırttan) d. Baş ve gövdenin, uzantıların sayısında azalma ve tek bir göbek kordonu ile sonuçlanan büyük füzyonu. e. Sefalotorakopagus (baş ve toraksttan) f. Torakopagus (göğüsten) Yapışık ikizler sıklıkla birbirlerine deri ile bağlanmışlardır. Bunlara siyamlı ikizler denir ve cerrahi olarak ayrılabilirler. YAPIŞIK İKİZLER YAPIŞIK İKİZLER Nijerya'da siyam ikizleri, 78 doktorun katıldığı 12 saatlik operasyonla birbirinden ayrıldı! Teşekkürler 47 48