فیزیولوژی دستگاه های دفعی و تعادل آب و یون ها PDF
Document Details
Uploaded by Deleted User
حسین سازگار
Tags
Summary
این اسلایدها به بررسی فیزیولوژی دستگاه های دفعی و تعادل آب و یون ها در جانداران مختلف از جمله تنظیم یون ها، تعادل اسمزی، فشار خون و تعادل pH میپردازد. این ارائه، تنوع تکاملی در ساختار و عملکرد دستگاه دفعی در بی مهرگان و مهره داران را نیز شامل میشود.
Full Transcript
فیزیولوژی دستگاه های دفعی و تعادل آب و یون ها دکتر حسین سازگار کلیه بیش%ترجانوران ب%رای حف%ظ تع%ادل اب و ی%ون ه%ا از ب%رخی ان%دام ه%ای داخلی اس%تفاده ...
فیزیولوژی دستگاه های دفعی و تعادل آب و یون ها دکتر حسین سازگار کلیه بیش%ترجانوران ب%رای حف%ظ تع%ادل اب و ی%ون ه%ا از ب%رخی ان%دام ه%ای داخلی اس%تفاده %می کنن%د ک%ه ط%ی ت%ک%وین ا %ز دس%تگاه گ%وارش ج%نی%نی مش%ت%ق ش%ده اند . چن%دین ن%وع س%لول ب%ا هم ت%رکیب میش%وند ت%ا س%اختار لول%ه مانن%د ی%ا توب%ول ب%ه وج%و%د او%رن%د %ک%ه از ط%ری%ق %ان محل%و%ل ه%ای دف%عی ج%انور ب%ه م%حی%ط خ%ا%رج دف%ع می شوند. ج%انوران از لح%اظ نح%وه س%اخت م%ایع توب%ول و پ%ردازش ه%ای پیش ازدف%ع ان با یکدیگر متفاوت اند. در ب%رخی از ج%انوران چن%د توب%ول س%اده ب%رای تولی%د ترکیب%ات دفعی ک%افی هستند . ج%انوران پیچی%ده ت%ر نظ%یر مه%ره داران ب%ا ت%رکیب ک%ردن توب%ول ه%ا کلی%ه را ب%ه وجود می اورند .که در حفظ هومئوستازی 6نقش دارد. کلیه - 1تعادل یون : مق%دار س%دیم عام%ل مهمی در تع%یین اس%موالریته م%ایع خ%ارج س%لولی اس%ت اگ%ر غلظت ش از ح%د ک%م هی%پر %ن%ا%ترمی ) hypernatremia %ی%%ا بی % ش از %ح%د %زی%ا%د ( % س%د%یم خ%ون %ب%ی% % م تعا%دل ما%یع می %شود . (%هیپو ناتر%می ) hyponatremia %باشد جانو%ر د%چار عد % تع%ادل پتاس%یم هم ح%ائز اهمیت اس%ت .زی%را تغی%یرات غلظت ی%ون پتاس%یم می توان%د ه خ%ود %عم %لک%رد %ب%اف%ت ه%ای تح%ری%ک پت%ان%س%یل اس%ت%راحت% %غش%ا را ت% %غی%یر %ده%د% %ک%ه ا%ین %ب%ه ن%وب% % پذیر نظیر عضالت و نورون ها را تحت تاثیر قرار می دهد . اگ%ر غلظت پتاس%یم خ%ون بیش از ح%د زی%اد باش%د ( هیپ%و ک%المی ) ب%افت ه%ای تحری%ک پ%ذیر ع آن% %آر%یت%می %قل%ب%ی و %ت%وی%یچ ه خ%و %دی% %م%ی ش%وند %ک%ه %ب%ه %ت%ب% % %دچ%ار %دپ%الریزا%س%یون %ه%ای %خ%و% %د ب% % عضالنی به وجود می آید . کاهش غلظت پتاس%یم خ%ون ی%ا هیپ%و ک%المی هم ب%اعث ض%عف عض%النی می شود . همچ%نین کلی%ه دف%ع مغ%ذی ه%ای نظ%یر ی%ون کلس%یم ،آهن و فل%زات کم نی%از را کن%ترل می کند. کلیه -2 تعادل اسمزی : کلی%ه ه%ا حجم ادرار تولی%دی را تع%یین می کنن%د و از این طری%ق تع%ادل آب را کنترل می کنند. در اث%ر مص%رف ک%افی آب ی%ا مص%رف م%واد ش%یمیایی ادرار زا ک%ه م%وجب اتالف بیش%تر آب از طری%ق ادرار می ش%وند ب%دن دچ%ار کم آبی می ش%ود در مقاب%ل دف%ع ناک%افی آب هم منج%ر ب%ه فش%ار خ%ون زی%اد و ادم می شود. کلیه -3فشار خون : کلی%ه ه%ا ب%ا کن%ترل حجم خ%ون ب%ه تنظیم دراز م%دت فش%ار خ%ون کم%ک می کنند . نقش کلی%ه ه%ا در راس%تای ت%اثیرات کوت%اه م%دت عوام%ل قل%بی _ ع%روقی نظ%یر وی%ژگی های انقباضی قلب و مقاومت محیطی عروق است . کلی%ه ب%ه واس%طه هورم%ون ه%ا و اعص%ابی ک%ه ش%رایط قل%بی _ ع%روقی را ب%ا خ%روجی م%ر%ک%ز کن%تر%ل قل%ب و ع%روق %هم%اهن%گ م%ی ک%نن%د %،حج%م م%ایع خ%ا%رج س%ل%ولی را ت%حت کن%ترل خود در می آورد . فش%ار خ%ون پ%ایین ( هیپ%و تانس%یون ) hypotensionدر س%وخت رس%انی ب%ه ب%افت ه%ای ن%ظیر م%غز و %عضالت %حرکتی %که مصر%ف ان%رژی %زیا %د دارند%اختالل %ایجاد میکند . فش%ار خ%ون ب%اال ( هی%پر تانس%یون ) hypertensionهم ع%روق ظری%ف ب%افت ه%ای ابتال ب%ه انف%ارک%توس ، %حم%ل%ه ی%ا آم%ب%ولی حی%ات%ی %ر%ا ته%دی%د %ک%رده و %ج%ان%وران %را %در خط%ر % % میوکاردی قرار می دهد . بس%یاری از عوام%ل فش%ار خ%ون ب%اال ادرار زا هس%تند و ب%ه منظ%ور ک%اهش فش%ار خ%ون تولید ادرار را افزایش می دهند. کلیه -4تعادل : PH کلی%ه در کن%ترل PHمایع%ات ب%دن ب%ه دس%تگاه تنفس کم%ک می کن%د ،کلی%ه ب%ا نگه%داری ی%ا دف%ع ی%ون هی%دروژن ی%ا ی%ون بیکربن%ات ب%ه تنطیم PHم%ایع خ%ارج سلولی می پردازد . بس%یاری از مس%یرهای متابولیس%می ی%ا انتق%الی آمونی%اک هم درگ%یر تولی%د اس%ید ی%ا ب%از هس%تند .عالوه ب%راین تولی%دادرارمنجر ب%ه مص%رف بیکربن%ات میش%ود و از این رو بر تنظیم PHکل بدن تاثیر می گذارد . -5دفع: کلی%ه نقش مهمی در دف%ع ض%ایعات نی%تروژنی ب%دن و همچ%نین دیگ%ر م%واد س%می محل%ول در آب دارد .ب%رای مث%ال مق%دار اض%افی ویت%امین ه%ای محل%ول در آب توسط ادرار دفع می شود. -6تولید هورمون : تنوع تکاملی در ساختار و عملکرد دستگاه دستگاه دفعی در بی مهرگان دفعی ساده ت%رین ج%انوران یع%نی اس%نفنج ه%ا در م%ورد آب بس%یار ش%بیه آغازی%ان عم%ل می کنن%د آ%نه%ا ب%را%ی %دف%ع %م%وا%د ز%ائ%د %س%لو%لی %از %جم%ل%ه %آب %از %واک%وئ%ل %ه%ای %ان%ق%ب%اض%ی اس%ت%فا %ده %ک%رده %و این مواد زائد را مستقیما به محیط های خارجی می ریزند بیش%ترگروه ه%ای متن%وع ک%رم ه%ا ،پروتونفری%دیوم( ) protonephridiaدارن%د ک%ه از ل%حاظ عمل%کردی نم%ونه ابتد%ائی ت%وبول کلی%وی مهر%ه دار%ان محسوب می%شود. در ک%رم ه%ای پهن ،پروتونفری%دیوم از توب%ول منش%عبی تش%کیل ش%ده اس%ت ک%ه دری%ک انته%ا، س%ور%ا%خ % (%ن%فری%د%یویور )%و د%ر انته%ای دی%گ%ر ،% %ی%ک% %س%لو%ل %کاله%ک %دا%ر د%ارد %.%مایع%ات د%ر ل ه%ای %تخص%ص ی%افت%ه سراس%ر م%ج%رای %پروت%و ن%فری%دیو%م توس%ط ت%اژک %ه%ا ی%ا م%ژک %ه%ای %س%لو % به جلو رانده می شوند . نقش پروتونفری%دیوم ه%ا در تنظیم اس%مزی اهمیت دارن%د و در گون%ه ه%ای آب ش%یرین ک%ه ع آب%هستن%د در تک%امل یافته ت%رین نو%ع خ%ود مح%سوب%می شون%د م%جبور ب%ه دف % احتم%اال در بیش%تر گون%ه ه%ایی ک%ه پروتونفری%دیوم دارن%د این ان%دام نقش%ی در دف%ع آمونی%اک ندارن%د .این%جانوران آ%مونیاک را مس%تقیما از %سطح بدن خ%ود ب%ه بی%رون %می%ریزند. تنوع تکاملی در ساختار و عملکرد دستگاه دفعی نفریدیوم های پیچیده تری در نرمتنان و کرم های حلقوی موسوم به متانفریدیوم وجود دارد بیشتر نرمتنان دارای متانفریدیوم منفردی هستند که مجهز به کیسه ای است که دیواره آن برای افزایش سطح تماس ،فرورفتگی های عمیق پیدا کرده است آب و مواد محلول توسط لوله کوتاهی موسوم به میزنای جمع آوری و دفع می شود. کرم های حلقوی در هر قطعه از بدن یک متانفریدیوم دارند توبول از نفروستوم آغاز می شود که مایعات را از سلوم جمع آوری می کند سپس مایعات از این توبول بلند که در سرتاسر هر قطعه بدن پیچیده است عبور می کند نفریدیوم ها ازتیغه میان قطعات بدن عبور می کنند و با نفریدپورخود به دیواره بدن ملحق می شوند و در انجا مواد زائد را از بدن جانور به بیرون می ریزند . در برخی از موارد نفریدیوم به مثانه کیسه مانندی با ظرفیت ذخیره مایعات منتهی می شود تنوع تکاملی در ساختار و عملکرد دستگاه دفعی تف%%اوت اص%%لی می%%ان پروتونفری%%دیوم و ه %ای اس%ت ک%ه ب%ا% متان%فری%دیوم %د %ر را%بط% % ون%فری%د%یو%مت بین س%لولی %دارن%د.%پ%روت % م%ایع%ا % ک %ه%ا %و م%ژک ه%ا ، ش ت%ا%ژ %ک %زن % ه کم% % ه%ا %ب% % %ی ه %دا%خ%ل %مج%را % م%ا%ی%ع م%ی%ان %ب%افتی %را ب% % %ی ل ،%مج%را % ت%و%ب%و%ل م%ی %کش%ن%د %در م%قا%ب% % م ی%ک %د%ها%ن%ه %داخ%لی %د%ارد ک%ه و%م%تان%فر%ی%د%ی % ن % %و ی%ا م%ایع %س%لو%لی) % ن %ر%ا (خ%و % ت ب%د %م%ای%ع%ا % می% %کن%د %.ن%م%ات%وده%ا %ی%ک گ%ر%و%ه ع آ %ور%ی % جم% % غ%ی%ر %ع%اد%ی %در می%ان بی %مهر%گ%ان ه%س%تند% ن%ماتوده%ا %ب%رخالف %دیگ%ر %ک%رم ه%ا% ، %فاق%د ن%فری%دی%وم ا%ن%د.دس%تگاه د%فعی آنه%ا س%لول ه%ای ر%نت ) rennette% (%اس%تفاده %می% مج%رایی %می کن%د ک%ه %م%واد زائ%د %را ب%ه داخ%ل % ریزن%د و این مج%را هم از طری%ق منف%ذ دفعی به بیرون تخلیه می شود. تنظیم آب و یون ها در حشرات در حش%%رات هیچ ب%%افت منف%%ردی ب%%ه ت%نه%ا%یی %ک%ار %کلی%ه %مه%ره د%ارا%ن %و نفری%د%یوم ه د%ر% بی %م%هرگ%ان را% %انج%ا%م نمی %ده%د %بلک% % آن%ه%%ا %لو%ل%%ه م%%الپی%گی ( malpighian% هم )% tubuleو %روده %عق%بی ب%ه کم%ک % تعادل آب ویون را تنظیم می کنند لول%ه م%الپیگی ،س%اختار لول%ه مانن%دی ه و %س%ر %دی%گ%ر% ا%س%ت ،%ک%ه ی%ک %س%ر %آن %بس%ت % به داخل روده عقبی تخلیه می شود . روده عق%بی ک%ه ش%امل رکت%وم و غ%ده ر%ک%ت%%ال ا%س%%ت %% ،%%مایع%%ات ر%ا %%از %ل%ول%%ه م%%ال%پی%گ%ی %در%ی%ا%فت %م%ی% %کن%د .%ا%س%موالر%ی%ته ا%ی%ن م%ای%ع %کم%ی %ا%ز% %همو%لن%ف% %کم%ت%ر ا%س%ت %.% ع %ا%ز رو%ده %ع%ق%ب%ی% %عب%و%ر ه %م%ا%ی % هم%چن%ا%ن %ک% % % م%ی% %کن%د ا%س%موالرت%ی%ه آ%ن% %ب%ر ا%ث%ر% %ب%ازج%ذ%ب و% س ا%ز%ح ت %غی%یر %می %کن%د %و %در% %نتیج%ه پ % ترش% % ت%%%ر%ک رود%ه عق%%%بی مم%ک%ن اس%%%ت اس%%موالر%یته آن %%کم%%تر %%مس%%اوی و ی %%ا بیشتراز همولنف شده باشد تنظیم آب و یون ها در حشرات دی%واره لول%ه م%الپیگی دو ب%االن معم%ولی ( مگس ه%ا و پش%ه ه%ا ) از دو ن%وع سلول اصلی که عبارتند: از سلول های اصلی بزرگ و سلول های ستاره ای کوچک ساخته شده اند . سلول ه%ای اص%لی ک%ه گ%اهی ب%ه آنه%ا س%لول ه%ای ترش%حی گفت%ه می ش%ود ری%ز پرزه%ای راس%ی ف%راوانی دارن%د نقش عم%ده این س%لول ه%ا ،انتق%ال ک%اتیون ه%ا است سلول ه%ای س%تاره ای میتوکن%دری ه%ای کم%تری دارن%د و فاق%د ریزپ%رز راس%ی پیچیده هستند و نقش اصلی آنها کنترل انتقال یون کلر است . لول%ه م%الپیگی ادرار اولی%ه را ب%دون تص%فیه تولی%د می کن%د و در ع%وض ترش%حات س%لول ه%ای لول%ه م%الپیگی ،ادرار اولی%ه را ش%کل می دهن%د آب و م%واد محل%ول هم از طری%ق انتق%ال درون س%لولی و ی%ا بین س%لولی وارد انته%ای بس%ته س%لول می شوند کلیه های ماهی های غضروفی کوس%ه ه%ا در بین مه%ره داران ،اس%تراتژی اس%مزی غ%یر معم%ول دارن%د و ب%راین اس%اس م%ایع%ا%ت ب%د%ن خ%و%د %ر%ا %نس%ب%ت %ب%ه %آب در%ی%ا ک%می ه%یپرت%ونی%ک %نگ%ه %می دا%رن%د %و او%ره ر%ا ت%ا% %غلظت% های زیاد جمع آوری می کنند ( 300تا 400میکرو موالر ) کوس%ه ه%ا دو کلی%ه طوی%ل دارن%د ک%ه در امت%داد دی%واره پش%تی حف%ره بدنش%ان قرار دارند . توبول های کلیوی آنها طویل است و ساختارهای پیچیده ای دارند توب%ول ه%ا در کلی%ه ب%ه س%مت عقب و جل%و ت%اب می خورن%د ت%ا دو الی%ه ایج%اد کنن%د . منطق%ه س%ینوس ک%ه در آن ،توب%ول ه%ا ازادان%ه ق%رار دارن%د و الب%ه الی آنه%ا را م%ایع پ%ر می ی %در کن%ا%ر %هم ق%ر%ا%ر گرف%ت%ه% من%طق%ه %م%ت%ر%اک%م ت%ر %ک%ه %د%ر %آن ،% %ت%وب%و%ل %ه%ا ب%ه ص%و%رت% %دس%تج%ا%ت % ک%ن%د %و% % % و یک غالف غشایی به دور انها پیچیده شده است . این س%ازماندهی پیچی%ده ممکن اس%ت م%وجب ش%کل گ%یری ی%ک مبادل%ه کنن%ده جری%ان مخ%الف ش%و% %د %ک%ه %ب%ه %ت%وب%و%ل %ک%لی%و%ی %کو%س%ه این% %امک%ا%ن %ر%ا%م%ی %ده%د %ت%ا %% 90او%ره%ادر%ار ر%ا%بازج%ذ%ب کن%د .و%ادرار %کوسه کمی هیپوا%سموتیک است و %نزدیک ب%ه اسموالریت%ه آ%ب دریا است . کوس%ه ه%ایی ک%ه ب%ه آب ه%ای رقی%ق می رون%د ،ب%ا تولی%د مق%ادیر زی%ادی ادرار رقی%ق ،اس%موالریته داخلی خود را کاهش می دهند. نقش کلیه در ماهی های آب شیرین و شور متفاوت است در م%اهی ه%ای اس%تخوانی ،دو جفت کلی%ه در سراس%ر س%طح پش%تی حف%ره داخلی بدن امتداد یافته است عملکرد کلیه به اسموالریته آب بستگی دارد . گل%ومرول ک%ه ادرار اولی%ه را تولی%د می کن%د در م%اهی آب ش%یرین نس%بت ب%ه گون%ه ه%ای وب%ول د%ور %هم ک%ه ک%ا%ر %با%زج%ذب %نم%ک و %دف%ع آب %را انج%ا%م می د%ری%ازی% %ب%زر%گ %ت%ر %اس%ت ت % دهد ممکن است بسیار بزرگتر باشد . کلیه های ماهی آب شیرین حجم زیادی ادرار هیپواسموتیک تولید می کند . کلی%ه ه%ای م%اهی آب ش%ور نقش بس%یار کم%تری در تع%ادل آب و ی%ون ب%ازی می کنند. آنها ادرار بسیار کمی تولید می کنند که با مایعات بدن ،ایزواسمز است. نف%رون ه%ای م%اهی دری%ازی گل%ومرول ه%ای س%اده ت%ر و توب%ول ه%ای نزدی%ک کوت%اه ت%ری دارند و توبول های دور آنها یا تحلیل رفته یا به کل وجود ندارند. ب%رخی از م%اهی ه%ای دری%ازی ب%ه ک%ل فاق%د گل%ومرول هس%تند.این کلی%ه ه%ای بی گلومرول ( ) aglomerulr kidneys کلیه دوزیستان بیش%تر دوزیس%تان س%اکن آب مانن%د م%اهی ه%ای آب ش%یرین بای%د خ%ود را از آب اضافی جذ%ب شده %به%وسیل%ه پو%ست بسیا%ر نف%وذپذیرشان رها %کنند. % دوزیس%تان در زن%دگی آبی ،نی%از کمی ب%ه مکانیس%م ه%ای نگه%داری آب دارن%د . ی %کنن%د ن %ن%گه%دا% %ر % ه خش%کی %م%ی %آ%ی%ن%د %ب%ای%د ا%ز %آ%ب %ب%دنش%ا% % ن %وق%ت%ی ب% % ب%ا% % %وج%و%د ا%ی% % س ه%ن%ل%ه ان%د% %ک%ه در و %ن ف%اق%د ق% % ب %ش%ی%ر%ی % د%و %زی%س%تا%ن %ما%ن%ن%د م%اه%ی %ه%ا%ی آ% % پس%تان%داران ا%مکان تولید ا%درار هی%پراسموتیک را ف%راهم می کن%ند . دوزیس%تان ب%ه دو ش%یوه از عه%ده نیازه%ای متن%اقص خ%ود در خش%کی و آب ب%ر می آیند -1بازجذب آب از ادرار ذخیره شده در مثانه . - 2تنظیم م%یزان فیلتراس%یون گل%ومرولی ب%ه منظ%ور کن%ترل م%یزان اتالف آب. با اینک%ه بیش%تر ج%انوران خش%کی زی فق%ط از مثان%ه ب%رای ذخ%یره کوت%اه م%دت ا%درار بیش از ا%درار ک%ردن %اس%تفاد%ه %می کنن%د ول%ی %دوزیس%تان %ا%ز م%ثان%ه ب%رای ذخیره آب استفاده می کنند کلیه دوزیستان ماهیت کلیه دوزیستان طی تکوین تغییر می کند. الرو دوزیس%تان همانن%د الرو م%اهی ه%ا نف%رون س%اده ای موس%وم ب%ه پرونفروس ( )pronephrosدارد. در کلی%ه پرونف%روس ،ابت%دا فیل%ترای اولی%ه وارد س%لوم می ش%ود و س%پس توسط قیف نفروستومی به داخل توبول های پرونفروسی کشیده می شود. آب ،ی%ون ه%ا و مولک%ول ه%ای آلی در توب%ول بازج%ذب و ب%ه داخ%ل خ%ون برگردان%ده می ش%وند.س%پس ادرار در سراس%ر مج%رای پرونف%روس منتق%ل و در پایان توسط کلوآک به بیرون دفع می شود. کلی%ه پس%تانداران ممکن اس%ت ی%ک میلی%ون نف%رون داش%ته باش%د ،در ح%الی ک%ه الرو قورباغه فقط یک جفت پرونفروس دارد. همچن%ان ک%ه الرو ب%ه قورباغ%ه ب%الغ دگردیس%ی می کن%د ،پرونف%روس ب%ه کلی%ه دیگری تبدیل می شود که شباهت بیشتری به کلیه پستانداران دارد. کلیه های جانواران خشکی زی به حفظ آب بدن کمک می کنند تن%وعی ک%ه مورفول%وژی کلی%ه در می%ان خزن%دگان ،پرن%دگان و پس%تانداران دارد ح%اکی راه م آبی %به وج%ود آ%مده ا%ست . ه شد%ن ب%ا%مش%ک%ل %ک % ه بر%ای%%مو%اج % ح%ل ها%ی م%خت%لفی %است ک % خزن%دگان ام%روزی ب%ا تولی%د اوری%ک اس%ید ب%ه عن%وان محص%ول نی%تروژنی نه%ایی ،نی%از خ%ود را م ب%ه ل ن%یس%ت %بن%اب%ر%این %آ%ب ه % حل%و% % ه اب %ک%ا%هش دا%د%ه %ا%ن%د.% %از %آ%نج%ا %ک%ه او%ر%ی%ک %ا%س%ی%د% %م % ب% % ن مق%د%اری %آ%ب ص%رف %شس%ت%ن ا%و%ر%ی%ک %اس%ید حالل آن %ات%الف %نمی %ش%ود %ب%ا %وج%و %د ای % عن%وا%ن% % % از م%جرای %توبول م%ی شود ک%ه این آ%ب در %کلواک می توان%د بازجذب شو%د . در کلی%ه خزن%دگان ،گل%ومرول ه%ا ب%ه ش%دت کم و ح%تی در ب%رخی از گون%ه ه%ا ب%ه ک%ل ح%ذف هم%انط%و%ر ک%ه %در% %م%ورد %دو%زیس%ت%ان %گفت%ه ش%د % ، %نف%رون% %خزن%د %گ%ان % %هم ف%اق%د ش%د%ه %ا%ن%د% % %. % قوس هنله ،بنابراین نمی تواند ادرار هیپرالسموتیک تولید کند . یکی از ن%وآوری ه%ای عم%ده در تکام%ل مه%ره داران خش%کی زی ،پی%دایش ق%وس هنل%ه ه اس%ت فق%ط% %در ن توب%ول ه%ای %نز%دی%ک %و %دو%ر %ا%مت%د%اد یاف%ت% % ش ک%ه %بی % ن ب%خ % ب%و%ده %ا%س%ت %.ای % پ%رن%د%گ%ان %وپس%ت%اندار%ان %وج%ود دار%د ه%ر چن%د ب%ر%خی %از نف%ر%ون ه%ای %پرن%د%گان ه%م فاق%د ق%وس% ه%نل%ه هس%تند %بیش%تر پ%س%تاند%اران ب%ه عل%ت داش%تن ق%وس ه%نل%ه می %توانن%د اد%راری تولی%د کنن%د که اسموالرتیه آن پنج برابر اسموالریته پالسما ست . ساختار عملکرد کلیه عموم%ا کلی%ه پس%تانداران هاللی ش%کل اس%ت و از ی%ک ناحی%ه خ%ارجی ی%ا قش%ر ( )Cortexو ی%ک ناحی%ه داخلی یا مدوال ( ) Medullaتشکیل شده است . مرک%ز ی%ا م%دوالی کلی%ه دارای تع%دادی قطع%ات مخ%روطی ش%کل م%وازی موس%وم ب%ه ه%رم ه%ای کلی%وی ( ) Pyramids renalاست . بخش باری%ک داخلی ه%ر ه%رم ن%یز پ%اپبال ( )Papilla نامیده می شود . ادرار پس از تش%کیل ش%دن وارد حف%ره ای ب%ه ن%ام کالیکس کوچک ( ) Minor calyxمی شود . چن%د ک%الیکس کوچ%ک ،محتوی%ات خ%ود را ب%ه داخ%ل ک%الیکس ب%زرگ ( ) major calyxمی ریزن%د و کالیکس های بزرگ به لگنچه کلیوی ختم می شوند. س%پس ح%الب ی%ا میزن%ای ( )Urethraاز لگنچ%ه کلی%وی ادرار را جم%ع اوری ک%رده و آن را ب%ه مثان%ه ک%ه مح%ل ذخیره ادرار است منتقل می کند س%%رانجام ادرار توس%%ط پیش%%ابراه ی%%ا م%%یزراه ( )Urethraو از طری%%ق فرآین%%د ادرار ک%%ردن ( ) Micturitionاز مثانه خارج می شود نفرون واحد عملکردی کلیه است عملک%رد کلی%ه ب%ه همک%اری می%ان اپ%تیلیوم کلی%وی و دستگاه قلبی -عروقی بستگی دارد . نفرون واحد عملکردی کلیه است . هر نف%رون از توب%ول کلی%وی و سیس%تم ع%روقی همراه با آن تشکیل شده است . توب%ول کلی%وی ،لول%ه ای متش%کل از ی%ک الی%ه س%لول اپتلی%ایی اس%ت ک%ه ن%وع این س%لولها در طول لوله با یکدیگر متفاوت است . گل%ومرول ج%ز اص%لی ع%روق نف%رون اس%ت ک%ه ی%ک کالف ت%وپی ش%کل از م%ویرگ ه%ایی اس%ت ک%ه خ%ون را ب%ه توب%ول می رس%انند در ی%ک کلی%ه معم%ولی ،ب%رخی از نف%رون ه%ا در ناحی%ه قش%ر کلی%وی ق%رار دارن%د ( نف%رون ه%ای قش%ری ) و م%ابقی انه%ا بین قش%ر و م%دوال گس%ترش یافت%ه ان%د ( نفرونهای پهلوی مرکزی ) نفرون واحد عملکردی کلیه است توب%ول از س%لول ه%ای اپتیلی%ال س%اخته ش%ده ل ،% ل س%ازند%ه ت%وب%و %ا%س%ت.%س%لول %ه%ای ا%پتی %لی%ا % %ک%ه و%ی%ژ%گ%ی ه%ای %انت%ق%ا%لی %م%خصو%ص%ی دا%رن%د % ل %وی%ژه و% %دف%ع ب م%و%اد %م%حل%و % امک%ا%ن ب%ا%زج%ذ % م%ا%بقی م%وا%د م%حل%ول ر%ا ب%رای %س%لول ف%ر%اهم می کنند . کپس%ول ب%ومن دهان%ه ج%امی ش%کل توب%ول اس%ت %ک%ه %گل%و%م%رول %را %احاط%ه %ک%رده% %اس%ت. % ه از گ%ل%و%مرو%ل %خ%ارج %می %ش%ون%د م%ا%یع%اتی %ک% % و%ارد کپس%ول ب%و%من م%ی ش%وند و %ی%ا عب%و%ر از ص یافته%توبول%می%ان مناطق %تخص % توب%%ول پیچی%%ده نزدی%%ک ی%%ا پروکزیم%%ال ،%)Proximal convoluted tubule (% ق%وس %هنل%ه و ت%وب%ول %پیچی%ده دور ی%ا دیس%تال ( ) Distal convoluted tubuleب%ه %س%مت پایین مجرا حرکت می کنند . خون از طری%ق ش%ریان کلی%وی وارد کلی%ه می ش%ود ، س%پس %ش%ری%ان %ک%لی%و%ی ب%ه% %ع%ر %وق %کو%چک%ت%ری من%ش%عب ه وج%و %د می ت گل%و%م%رول % %را %ب% % م%ی %ش%و% %د ک%ه% % %د %ر ن%ه%ا%ی % ر %ول% %را م%ن تص%ف%ی%ه% %ش%ده %گل%و % س %ا%ز آ%نک%ه خ%و% % د .%پ% % آو%رن% % ی %و%اب%را%ن م%ی ش%و%د %این چه %ه%ا %ت%ر%ک ک%ر%د وا %ر %د ش%ری%ان % ره%ای م%ویرگ%ی ه س%ازم%ان%ده%ی %ب%ر%خالف %د%یگ%ر %بس%ت % %نح%و % %از ن ب%الفا%ص%له %پس % م%ع%م%ول%ی اس%ت %ک%ه %د %ر آ%نه%ا خ%و% % موی%رگ%ها ،%و%ارد%سیست%م%و%ریدی می ش%و %د . خ%ونی ک%ه از ش%ریانچه واب%ران عب%ور می کن%د وارد ن یک%ی %از %دو %ن%و%ع %بس%تر م%و%یرگ%ی% %می %ش%و %د %.%خ%و % ی و%ارد ر %ن %%د %ر نف%%رو%ن %%ه%%ای %ق%ش% % ش%ر%ی%ان%چه %%وا%ب%ر%ا % رگ%ی% %می %ش%ود %ک%ه %د%و %ر ت%%ا %دو %ر توب%ول %ه%%ا ی %م%وی % %بس%تر%ها % ن %ه%این %،%د%ر %نف%رو % د %.%خ%و%ن %ش%ری%ا%نچ%ه وا%ب%را % ق%ر%ا %ر دا%رن% % مس%ت%قی%م %و %بلن%دی ب%ه ی %م%رک%ز%ی % %ب%ه % %دا%خ%ل %ع%ر%وق % % پ%هل%و% % %ول م واز%رکت%ا ) Vasarecta (%می% %ری%ز %د ک%ه د %ر %ط % ن%%ا % ق%وس لول%ه %هن%ل%ه ق%را%ر %دار%ن%د %بخ%ش %کمی %ا %ز خ%ون رو%ل وارد م%دوال عب%ور ا %ز گل%وک % ی ،%ب%دون % % ش%ری%ان ک %لی%و % م%ی شود %. فیلتراسیون در گلومرول رخ می دهد دی%واره م%ویرگ گل%ومرولی ص%افی بیولوژی%ک پیچی%ده ای اس%ت ک%ه س%لولها و م%اکرو مولک%ول ه%ای ب%زرگ خ%ون را نگ%ه داش%ته ولی ب%ه ترکیب%ات م%ایع خ%ون ،اج%ازه عب%ور ب%ه س%مت مج%رای کپس%ول بومن را می دهد . مویرگ ه%ای گل%ومرولی منف%ذ دار هس%تند ب%ه طوریک%ه این مناف%ذ امک%ان خ%روج مولک%ول ه%ای کم وزن را از خون فراهم می کنند . ادرار اولیه بر اثر بازجذب و ترشح اصالح می شود فیلترای گلومرولی با ورود مایع به داخل مجرای توبول شکل میگیرد . فیلترای گلومرولی یا ادرار اولیه با خون ایزو اسمز است ( تقریبا 300میلی اسموالر ) همچنان که این مایع درون توبول جریان میابد تقریبا % 99از حجم آن بازیافت می شود . برای مثال حجم ادرار اولیه در یک انسان متوسط در حدود 7 /5لیتر در ساعت است ولی حجم ادرار نهایی فقط در حدود 75میلی لیتر است . .در این سلول ها هم مشابه بیشتر سلول های اپتلیال ،غشای راسی ( مجاور مجرا) و غشاهای قاعده ای جانبی ( مجاور فضای میان بافتی) حاوی گروهی از ترانسپورترهای تخصص یافته اند.عالوه بر این ممکن است که این سلول های اپتلیالی کامال به یکدیگر بچسبند. .همچنین بر اثر خروج آب از ادرار اولیه ،گرادیان غلظتی به وجود می آیند که به بازگشت مواد هیدروفوب به داخل خون کمک می کنند. مولکول های بزرگ تر موجود در فیلترای گلومرولی نظیر پروتئین های کوچک از طریق ترانس سیتوز ( ) transcytosisبازیافت می شوند ،به این ترتیب که با اندوسیتوز وارد سلول اپتلیالی می شوند.و از طریق اگزوسیتوز از این سلول ها خارج و وارد مایع میان بافتی می شوند. با وجود این بیشتر مولکول ها به واسطه ترکیبی از انتشار تسهیل شده و انتقال فعال ،اولیه و ثانویه بازجذب می شوند. سلول ها گلوکز را برخالف گرادیان غلظتی خود و با به کارگیری گرادیان الکتروشیمیایی بزرگ و مطلوب تر یون سدیم ،بازجذب می کنند ادرار اولیه بر اثر بازجذب و ترشح اصالح می شود غلظت یون سدیم و گلوکز ادرار اولیه با غلظت سدیم و گلوکز خون تفاوتی ندارد، اص%لی ت%رین ن%یروی محرک%ه این انتق%ال توس%ط پمپ س%دیم /پتاس%یم ATPآز ک%ه در غش%ای قاع%ده ای جانبی سلول یافت می شود ،تامین می شود. نف%رون ه%ا ب%ا پمپ%اژ ی%ون س%دیم ب%ه داخ%ل م%ایع می%ان ب%افتی ،گرادی%ان الکتروش%یمیایی مناس%بی را ب%رای س%دیم ب%ه س%مت داخ%ل س%لول ایج%اد می کنن%د ک%ه هم می توان%د ب%رای بازج%ذب س%دیم و هم بازجذب مزدوج سدیم /گلوکز مورد استفاده قرار گیرد. سدیم می توان%د توس%ط کان%ال س%دیم ،مبادل%ه کنن%ده ی%ون س%دیم /هی%دروژن ی%ا دیگ%ر ح%املینی ک%ه مولکول های آلی و سدیم را همزمان وارد می کنند ،وارد سلول شود. یکی از این گون%ه ه%ا ترانس%پورترها ،کوترانس%پورتر ی%ون س%دیم – گل%وکز اس%ت.ک%ه امک%ان انتق%ال گلوکز از مجرا به داخل سلول را فراهم می کند. بر اث%ر تجم%ع گل%وکز در درون س%لول ،گرادی%ان ش%یمیایی مناس%بی ب%رای گل%وکز ب%ه س%مت خ%ارج ایج%اد می ش%ود.گل%وکز پرمئ%از ( )permease glucoseاز طری%ق انتش%ار تس%هیل ش%ده امک%ان عب%ور گل%وکز ب%ه س%مت م%ایع می%ان ب%افتی را ف%راهم می کن%د.هم%ه این فرآین%دهای انتق%الی نیازمن%د ص%رف ان%رژی هس%تند ک%ه این ان%رژی ی%ا ب%ه ش%کل ATPب%رای انتق%ال اولی%ه ( مث%ل س%دیم /پتاس%یم ATPآز) ی%ا ب%ه ش%کل گرادی%ان ه%ای الکتروش%یمیایی ب%رای انتق%ال فع%ال ثانوی%ه ( مانن%د کوترانس%پورتر ادرار اولیه بر اثر بازجذب و ترشح اصالح می شود ترش%ح ،راه دیگ%ری اس%ت ک%ه ب%ه واس%طه آن ترکیب%ات ادرار اولی%ه تص%حیح می ش%ود.در ترش%ح ن%یز مش%ابه بازج%ذب ،از چن%د ا%ین فر%آین%د %د%ر جهت معک%وس %ک%ار می ه می ش%و%د.%ه%ر % % تر%انس%پور%تر%های موج%ود %د %ر غش%ای %س%لول %ه%ای %توب%ول%ی %اس%تفا%د % وب%ول ،ب%ه %دا%خ%ل مج%را% ی دی%وا%ر%ه ت % %کن%د ،م%وا% %د محل%ول را %ا%ز %خ%ون ب%ر م%ی دا%رد و پس %از عب%و %ر از م%ایع د%ور%توب%ول%ی و س%لول ه%ا % منتقل می کند. مهم ت%رین محص%والت ترش%حی ی%ون ه%ای پتاس%یم ،آمونی%وم و هی%دروژن ان%د.هچ%نین بس%یاری از محص%والت زای%د محل%ول در هس%تند.%فرآ%%ین%د %ترش%ح مش%ابه می%ن %ه%ای %محل%ول %د%ر آب % % د ک%ه ش%ا%م%ل دا%ر %وه%ا و %و%یت%ا % می %ش%و%ن % رش%ح % % وب%ول %ت % ز ب%ه د%اخ%ل %ت % آ%ب %ن%ی % ی انتق%ال%ی فع%ال ،%ب%ه پروت%ئ%ین ه%ای %انتق%الی و %ان%رژی %نی%از د%ارد.من%ا%طق مخ%تل%ف توب%ول ،ف%رآین%دهای %انتق%الی دیگ%ر %فرآین%دها % مختلفی انجام می دهند ویژگی های سلول های مناطق مختلف توبول با یکدیگر متفاوت است . دی%واره توب%ول از ی%ک الی%ه س%لول اپتلی%ال تش%کیل ش%ده اس%ت ک%ه ب%ا اتص%االت محکم ب%ه یک%دیگر چس%بیده ان%د ولی ش%کل ظ%اهری و عملک%رد این س%لولها در میان مناطق مختلف توبول با یکدیگر فرق دارد . سلولهای توب%ول نزدی%ک از ن%وع س%لول اپتلی%الی مکع%بی بلن%د ب%ا میتوکن%دری ه%ا و ریز پرزهای فراوان هستند توب%ول نزدی%ک س%پس ب%ه ق%وس هنل%ه منتهی می ش%ود ق%وس هنل%ه معم%وال ب%ه شاخه نزولی و شاخه صعودی تقسیم می شود . . بخش ابت%دایی ش%اخه ن%زولی متش%کل از س%لولهای اپتلی%ال مکع%بی و بس%یار ش%بیه توب%ول نزدی%ک اس%ت.این س%لول ه%ا ب%ه ت%دریج توس%ط س%لول ه%ای اپتلی%ال مکع%بی فلس%ی س%طحی جانش%ین می ش%وند.اختالف در ض%خامت در س%لول ه%ای مکع%بی و س%لول ه%ای فلس%ی ب%اعث می ش%ود ت%ا قط%ر دو بخش ابت%دایی و انته%ای ش%اخه ن%زولی ب%ا یک%دیگر ف%رق داش%ته باش%د .ب%ه طوریک%ه معم%وال این دو بخش را ب%ا ن%ام ش%اخه ض%خیم ن%زولی و ش%اخه ن%ازک ن%زولی از هم متم%ایز می کنن%د .در ط%ول ش%اخه ص%عودی هم ،ب%ه ت%دریج ب%ا جانش%ین ش%دن مج%دد س%لولهای مکع%بی ب%ر قط%ر ش%اخه ص%عودی اف%زوده می ش%ود .ش%اخه ص%عودی را ن%یز پس از ق%وس هنل%ه توب%ول دور ی%ا دیس%تال وج%ود دارد ک%ه میتوان%د س%اده و مس%تقیم ی%ا طوی%ل و پیچ در پیچ باش%د . نهس%ت%ند%.% %ای% %غش%ای%ی %س%اد%ه ب%ا% %کم%ی % %ری%ز %پ%ر%ز % ی ت%وب%و%ل %د%و %ر %د%ا%را%ی % % ول%ها%ی %ا%پتل%ی%ال % ل نز%دی%ک %بی%ش%تر %س%ل % ف %ت%وب%و % ب%رخ%ال % وع%می%د%هن%د %ن% %ع کن%ن%د%ه% %را %ت%ش%ک%یل% % % ی ج%م% % مج%ر%ا% % ی %و%له%ا % ت %عم%ده %س%ل% % ی %مش%هو %ر اس% % ی %اص%ل % ه ب%ه %س%ل%ول%ه%ا % ن%و%ع س%ل%ول%ها %ک% % ی وج%و%د% ن س%لو%ل ه%ا%ی اص%ل % ل ب%ی%ن%ابی%نی % )intercalated cell % (%د%ر بی % ه %ن%ا%م %س%لو % دی%گ%ری %س%لو%ل %ب%ا% %ف%راوان%ی %کم%تر ب% % ی ا%ص%لی و ی ف%ر%اوا%ن %هس%ت%ند عجی%ب %ن%یس%ت ک%ه عم%ل%ک%رد س%ل%ولها % ی %اپتل%ی%ال %مکع%ب%ی ی%ا %ری%ز پر %زه%ا % ه س%لو%ل ه%ا % د%ار%د ک% % سلول های بینابینی نیز همانند ساختارشان با یکدیگر متفاوت است توبول نزدیک توب%ول نزدی%ک ب%رای نق%ل و انتق%ال تخص%ص یافت%ه اس%ت و منطق%ه ای اس%ت ک%ه بیش%تر بازج%ذب آب و مواد محلول در آن انجام می شود بس%یاری از م%واد محل%ول از جمل%ه مولک%ول ه%ای آلی ( گل%وکز ،الکت%ات ،آمین%و اس%یدها و ویت%امین ب و ی%ون ه%ای غ%ی%ر آ%ل%ی ف%س%فات )% %تو%س%ط کو%ت%ران%س%پور%ت%ر ه%ا%ی س%د%یمی %ا%ز م%ج%را ل%در آ % ه%ای %محل%و % به داخل سلول های اپتلیال توبول نزدیک انتقال داده می شوند . توب%ول نزدی%ک ق%ادر اس%ت ب%ه واس%طه این فرآین%دهای انتق%الی وابس%ته ب%ه هم تقریب%ا هم%ه ی م%واد ن س%د%یم ،%کل%ر و آ%ب موج%ود در %ادرار اولی%ه م%حل%ول آل%ی ،بیش%تر فس%فات و 60 %ت%ا % 75درص%د ی%و % را بازجذب کند . همچ%نین توب%ول نزدی%ک جایگ%اهی ب%رای ترش%ح آنی%ون ه%ا ی%ا ک%اتیون ه%ای آلی و س%موم محل%ول در ها%ی غ%ش%ا%ی% آب %ا%ز جم%ل%ه ع%وام%ل %د%ارو%ی%ی %ا%س%ت %ا%ی%ن مو%%لک%و%ل %ه%%ا ت%وس%ط گ%رو%ه%ی ا%ز تر%ان%س%پ%ور%تر % قا%ع%ده %ه%ا%ی ج%ا%نبی %ب%ه داخ%ل %س%لو%ل ه%ای تو%ب%ول نز%دی%ک منت%ق%ل می %ش%و%ند و %س%پس تو%س%ط ترا%نسپورتر%های غشای را%سی به%داخ%ل مجر%ا را%نده می %شود ای%ن ترانسپورتر%ها عبارتند از : ترانسپورترهای کاتیون آلی ( ، )OCT ترانسپورترهای وابسته به ATPمقاوم به چندین دارو ( MDRو ) MRP ترانسپورترهای پلی پتیدی انتقال دهنده آنیون آلی ( ) OATP قوس هنله حجم ادرار اولی%ه ب%ر اث%ر عب%ور می % ا %ز %توب%ول %اب%ت%دای%ی %ک%اهش یاب%د و %بیش%تر %م%واد ب%ا ارزش %آن بازجذب می شود . ادرار اولی%ه پس از عب%ور از ت%وب%و%ل ن%زدی%ک ب%ه %ش%اخه %ن%زولی ق%وس %ه%نل%ه می ر%س%د %.ا%ی%ن م%نطق%ه از %ت%وب%ول ب%را%ی ان%تق%ال ه اس%ت ول%ی آب %تخص%ص %ی%افت% % جا%یگ%اه عم%ده ای ب%ر%ای ا%نتق%ال م%واد محل%ول محس%وب نمی شود . آکواپ%%ورین ه%%ا متناس%%ب ب%%ا اخ%تالف اس%مزی ا%م%ک%ان ع%ب%ور خالل %س%لول %ه%ا%ی آ%ب %را% %در % %ه ا%پتلی%ا%ل ا% %ز %%س%م%ت %م%ج%%را ب% % م ه% ت %م%ای%ع% %می%ان %ب%افت%ی ف%را % س%م % ی م%هم %د%ر م%ی کن%ن%د .مس%ئله ا % اس%%ترا%تژی %%ب %ا%ز ج %ذ%ب %%آب ،%% گرادی%ان اس%مزی ا%س%ت ک%ه %در مدوالی کلیه وجود دارد . قوس هنله ترانس%پورتر NKCCغش%ای ی ن ه%ا % ر%اس%ی %ب%ا %ز %ج%ذب %ی%و % ر %و پتا%س%ی%م راب%ه% س%د%یم %وکل% % ی دا%خ%ل %س% %لو%ل %می%ا%نج%ی %گ%ر % ی م%یک%ن %د.%غش %ا%ی ق%اع %د%ه %%ا % رم و %کل% % ن %ه%ا%ی س%دی% %ج%ان%بی ی%و % ع %می%ان ب%ا%فتی% %منتق%ل %ر%ا %ب%ه م%ا%ی % د%یم %ا% %ز ن س% % م%ی ک%ن %د.%ی%%و % ط%ری%ق% %پ%مپ س%د%یم% %پت%اس%یم% ری%ق%ATPآ%ز %و %ی%و%ن %کل%ر %%ا %ز %ط % کا%ن%%ال ه %ا%ی کل%%ری و %%ی%%ک کوتر%ان%س%پو% %رت%ر پت%اس%ی%م ک%ل%ر می%% %ش%و%د.%پتاس%%یم% م%نت%ق%%ل % ه%ای %ک%ه %ا %ز ط%ر%ی%قNKCC % وار %د س%%لول ش%%ده %%ان%%د %ا%ز ل %پتاس%یمی% %راس%ی ط%ری%ق ک%ان%ا % ر %دن%د. ب%ه د%اخ%ل م%ج%ر%ا ب%ازمی گ % ف%رآین %د%های انتق%%الی ش %ا%خه ن%زولی و ص%عودی ق%وس هنل%ه را نشان می دهد. توبول دور پس از آنک%ه ادرار اولی%ه ق%وس هنل%ه را ت%رک ک%رد وارد توب%ول دور می ش%ود این ناحی%ه از توب%ول جایگاه مهم تنظیم هورمونی بازجذب آب و مواد محلول است. هورم%ون ه%ای حاص%ل از غ%دد ف%وق کلی%وی (مینرالوکورتیکویی%دها )mineralocorticoidsمح%ور هیپوت%االموس -هیپوف%یزی (وازوپرس%ین) وپاراتیروئی%د (هورم%ون پاراتیروئی%د) روی س%لول ه%ای اپیتلی%ال توب%ول دور اث%ر می کنن%د و مق%دار فع%الیت ه%ای پروت%ئین ه%ای انتق%الی را تنظیم می کنن%د. هرچن%داکثریون ه%ای س%دیم و کل%ر موج%ود در ادرار اولی%ه توس%ط توب%ول نزدی%ک بازج%ذب می ش%ود ولی مق%داری از آنه%ا در ادرار اولی%ه ب%اقی می مان%د ک%ه توب%ول دور بیش%تر این باقیمان%ده ه%ای ی%ون سدیم وکلر ادرار را بازجذب می کند مجرای جمع کننده جریان آب و یون را تنظیم می کند مج%اری جم%ع کنن%ده از الی%ه ه%ای کلی%ه عب%ور می کن%د وتوب%ول دور نف%رون ه%ای قش%ری و پهل%وی مرک%زی م ه ن%وع %س%لو%ل %ه%ا%ی آنه%ا %ه % ن %%ای%ن م%ج%اری %ب%ه %اعم%ا%ق %کلی% % د %ب%ا %ام%ت%د%ا %د ی%ا%فت % ر%ا %ب%ه %یک%دی%گ%ر ا%ر%تب%اط %می %دهن% % تغی%یر می کن%د و این امک%ان ف%راهم می ش%ود ک%ه اعم%ال تنفس%ی تخصص%ی در بخش ه%ای مختل%ف انج%ام شوند. س%لول ه%ای اص%لی ی%ون پتاس%یم را ترش%ح ک%رده و ی%ون س%دیم را ب%از ج%ذب می کنن%د مش%ابه آنچ%ه ک%ه در ن %هی%د%روژ%ن ی%ا %تو%ب%ول %دو %ر دی%د%ه می %ش%و%د س% %لو%ل ه%ا%ی ب%ین%اب%ینی %بس%ته ب%ه % %وض%عی%ت %اس%ید-ب%ا %ز ج%ان%ور% ،ی%و % ن ب%ه واس%طه پمپ هیدرو%ژن-پت%اس%یم ATPآ %ز ح ی%ون هی%دروژ % ح م%ی کن%ن%د %.ترش% % ی%ون %بی %کر%بن%ا%ت ت%رش% % همراه با ورود پتاسیم صورت می گیرد. مج%اری جم%ع کنن%ده همانن%د توب%ول دور ،جایگ%اه ه%ای مهم تغی%یرات تنظیمی در حرک%ات آب و ی%ون از ه می %ت%وان%ن%د %بس%ت%ه% %ب%ه م%اهی%ت د%ع ک%نن% % ره%ای ح%س%اس ب%ه %ه%و %رم%و%ن هس%ت%ن%د %بن%ا%برا%ین %مج%ا%ری ج%م% % مل%ه %مس%ی % ج% % ادرار اولی%ه و همئوس%تازی ی%ون پتاس%یم سیس%تمیک ،جایگ%اه ه%ای مهم ترش%ح ی%ا بازج%ذب ی%ون پتاس%یم محسوب شوند. هنگ%امی ک%ه نی%از ب%ه دف%ع ی%ون پتاس%یم باش%د ،س%لول ه%ای اص%لی ب%ه ترش%ح ی%ون پتاس%یم تحری%ک می ب در س%لول ه%ا%ی بین%ابینی% ی بازج%ذ % ن پتاس%یم نی%ا%ز ب%اش%د مس%یرها % ش%وند ول%ی هنگ%امی %ک%ه ب%ه %بازی%افت ی%و % تحریک می شوند. نقش نفرون ها در تعادل اسید-باز فراین%دهای انتق%الی ه%ر قطع%ه از توب%ول در تغی%یرات PHادرار اولی%ه ب%ه عن%وان ج%زئی از کن%ترل تع%ادل اس%ید-باز ک%ل بدن ،شرکت دارند. نف%رون عم%دتا از طری%ق انتق%ال و متابولیس%م ی%ون هی%دروژن ،ی%ون بی کربن%ات و آمونی%اک PHادرار را تنظیم می کند برای مث%ال اس%یدوز متابولیس%می منج%ر ب%ه ترش%ح ی%ون ه%ای هی%دروژن و آمونی%وم و بازج%ذب ی%ون بی کربن%ات می شود بس%یاری از ترانس%پورتر ه%ا ب%ا دف%ع پروت%ون ه%ا ب%ه داخ%ل مج%را PH،را تحت ت%اثیر ق%رار می دهن%د ب%رای مث%ال مبادل%ه ه ا%ین ت%رتی%ب ا%درار %را اس%یدی %می هی%د%رو%ژن %،ی%و%ن س%دیم %را و%ارد %و %پ%رو%ت%و%ن ر%ا خ%ا%رج %و ب% % ک%نن%ده %ه%ای %راس%ی %س%د%یم % –% کنن%د.این مبادل%ه کنن%ده ه%ا در توب%ول نزدی%ک ،ش%اخه ص%عودی ق%وس هنل%ه ،توب%ول دور و مج%اری جم%ع کنن%ده وج%ود دارند. برخی از قطع%ات توب%ول ن%یز پمپ ه%ای پروت%ونی دارن%د.نظ%یر پمپ ه%ای هی%دروژن ATPآز وهی%دروژن –پتاس%یم ATPآز که در توبول دور و مجرای جمع کننده وجود دارند. ب%ه ط%ور کلی دف%ع پروت%ون توس%ط مج%رای جم%ع کنن%ده ،عم%ده ت%رین نقش را در تنظیم دف%ع اس%ید ب%ه وس%یله توب%ول بازی می کند هم چ%نین جاب%ه ج%ایی ه%ای ی%ون بی کربن%ات هم ب%ر تع%ادل اس%ید-باز ت%اثیر می گ%ذارد بس%یاری از من%اطق توب%ول، ن ک%ل%ر ر%ا %ف%را%هم ک%ر%ده و د%ر عین ح%ال ل ه%ا ا%مک%ان %ب%ازج%ذ%ب %ی%و % و % مب%ا%دل%ه کن%ن%ده کل%ر%-بی کر%بن%ات %د%ار%ن%د ک%ه %ب%رای %س%ل % ادرار اولیه را قلیایی می کند. توب%ول نزدی%ک و ش%اخه ص%عودی ق%وس هنل%ه ،جایگ%اه ه%ای اص%لی بازج%ذب ی%ون بی کربن%ات هس%تند تولی%د ،بازج%ذب و دف%ع آمونی%اک ن%یز ب%ر تع%ادل PHت%اثیر می گ%ذارد.توب%ول نزدی%ک جایگ%اه مهم تولی%د آمونی%اک محسوب می شود که عمدتا آن را از گلوتامین می سازد مسیرهای رفلکسی و باالتر ،ادرار کردن را تنظیم می کنند دفع ،محصول نهایی پردازش کلیوی روی ادرار اولیه است.مقدار دفع شده هر ماده معین با مقدار آن در فیلترای اولیه به عالوه مقدار ترشح شده آن ،منهای مقدار بازجذب شده آن مساوی است. ادرار پس از خروج از کلیه ،برای ذخیره شدن وارد مثانه می شود.مثانه کیسه ای توخالی با ظرفیت تقریبی 500میلی لیتر در انسان است.ادرار توسط مجرای میزراه از مثانه به خارج برده می شود.اسفنکترهایی از نوع عضله صاف ،جریان ادرار را از مثانه به میزراه کنترل می کنند.باز و بسته شدن اسفنکتر ،تحت کنترل یک قوس رفلکسی طناب نخاعی است و همچنین می تواند تحت تاثیر کنترل های ارادی و غیرارادی قرار گیرد.دیواره مثانه مجهز به رسپتورهای کششی است و پر شدن مثانه باعث فعال شدن آن¬ها می شود.این رسپتورها پس از فعال شدن از طریق نورون های حسی به طناب نخاعی سیگنالی را ارسال می کنند که باعث تحریک نورون های پاراسمپاتیک و در نتیجه انقباض عضله صاف دیواره مثانه می شود.به این ترتیب فشار وارده بر محتویات مثانه افزایش می یابد.همزمان ،نورون های حرکتی پیکری که اسفنکترها را بسته نگه می دارند هم مهار می شوند.هرگاه تعادل میان کنترل های تحریکی و مهاری از حد آستانه ای معین عبور کند ،اسفنکتر باز و ادرار آزاد می شود.