Hoofdstuk 7: Embryologie PDF

Hoofdstuk 7: Embryologie 1. Bevruchting Voorbereiding spermacellen: Capacitatie: De mantel van de spermacel wordt verwijderd. Acrosoomreactie: Enzymen (zoals hyaluronidase en zona-lysine) worden vrijgemaakt om de beschermlagen van de eicel te...

Hoofdstuk 7: Embryologie 1. Bevruchting Voorbereiding spermacellen: Capacitatie: De mantel van de spermacel wordt verwijderd. Acrosoomreactie: Enzymen (zoals hyaluronidase en zona-lysine) worden vrijgemaakt om de beschermlagen van de eicel te doorbreken. Fasen van bevruchting: Fase I: Penetratie van de corona radiata, geholpen door enzymen en activiteit van spermacellen. Fase II: Penetratie van de zona pellucida, waarbij de spermacel bindt en doordringt. Fase III: Fusie van celmembranen van oöcyt en sperma, gevolgd door: 1. Corticale en zonale reacties: Voorkomen binnendringen van andere spermacellen. 2. Hervatting van de 2e meiotische deling: Vorming van de vrouwelijke pronucleus. 3. Activering van het eicelmetabolisme: Vorming van de mannelijke pronucleus. Belangrijke gevolgen: 1. Herstel van het diploïde chromosoomaantal. 2. Bepaling van het geslacht. 3. Begin van het klievingsproces. 2. Embryologische Ontwikkeling 2.1 Eerste Stadia Klievingen: Zygote ondergaat snelle mitotische delingen zonder plasmagroei. Vormen van een morula en later een blastula, met holtes gevuld met vloeistof. Differentiatie in animale (kleine, snel delende cellen) en vegetatieve polen. Ontstaan van 2lagenstelsel = gastrula  Gastrulatie: Vorming van een drielagig kiemblad: 1. Ectoderm: Buitenste laag. 2. Endoderm: Binnenste laag. 3. Mesoderm: Tussenlaag. Deze lagen vormen organen en weefsels door processen zoals - invaginatie = instulping van cellen naar binnen (in ectoderm). - involutie = beweging van cellen langs een gedefinieerd pad. - intercalatie = samensmelting van 2 cellagen. - ingressie = individuele cellen migreren na loskoppeling. - convergente extensie = cellen bewegen naar elkaar toe en strekken uit. - epibolie = uitspreiden van een verlaag over andere lagen Trofoblast : = voedingvoorziening 1. Cytotrofoblast = binnenlaag 2. Syncytiotrofoblast = buitenlaag 3. Intermediaire trofoblast = implantatieplaats 2.2 Latere Ontwikkeling Post-embryonale groei: Trage groei in het begin, versnelling in de puberteit (door hormonen zoals testosteron en E2), en een afvlakking aan het einde. Schildklierhormonen (T3, T4) spelen een sleutelrol in celgroei door receptoren te activeren. Veroudering en apoptose: Veroudering hangt af van celspecialisatie. Apoptose: Geprogrammeerde celdood (intern gereguleerd). Necrose: Celdood door externe schade. 3. Na de Geboorte Differentiatie: Embryonale cellen kunnen in alle celtypen veranderen via gecontroleerde genexpressie. Proces is afhankelijk van externe invloeden, zoals paracriene en endocriene signalen. Proces waarbij weinig gespecialiseerde stamcel naar weefselspecifieke cellen gaan ( krijgen een functie) Dedifferentiatie: Gespecialiseerde cellen kunnen terugkeren naar een eerdere ontwikkelingsfase bij regeneratieve processen.