Дигестивен Систем PDF

# Дигестивен Систем - Дигестивниот систем учествува во дигестијата и ресорпцијата - Клетка (за енергија) - Градежни делови на организмот - Преработување на храна - Дигестија - овој процес се случува во дигестивниот систем - Ресорпција - овој процес е нарекува - * Дигести...

# Дигестивен Систем - Дигестивниот систем учествува во дигестијата и ресорпцијата - Клетка (за енергија) - Градежни делови на организмот - Преработување на храна - Дигестија - овој процес се случува во дигестивниот систем - Ресорпција - овој процес е нарекува - * Дигестија на храна - Преминува во крвта - Пренесува во клетките - * Моносахаридите - Аминокиселините - Масните киселини - Водата - Се ресорбираат во крвта преку ѕидот на капиларите во црвените ресички. Се пренесуваат низ преносниот систем во црниот дроб каде се склаираат или се ослободуваат и се користат. - Минералните материи и витамините што влегуваат со храната, исто така, се ресорбираат во тенкото црево. - Системот на дигестија е органски систем специјализиран на: 1. Обработка на храна (механичка и хем.) 2. Ресорпција на храната 3. Отстранување на несварените состојки од храната надвор од организмот. ## Органите на дигестивниот систем можат да се поделат на 2 групи: 1. Дигестивен тракт: - Усната празнина - Голтката - Хранопроводот - Желудникот - Тенкото црево - Дебелото црево - Анален отвор 2. Помошни органи: - Плунковните жлезди - Црн дроб - Жолчка - Панкреас ## Слоеви на ѕидот на дигестивниот тракт: 1. Слузница - внатрешен спој што доаѓа во контакт со храната 2. Подслузница - содржи крвни садови и нервни влакна за регулирање на дигестивната активност. 3. Мазни мускули - Внатрешен мускулен слој - Надворешен надолжен слој - Заедничка контракција создава преристалтика (брановидно движење за мешање и движење на храната) 4. Надворешен слој - фиброзно сврзливо ткиво; некои органи имаат дополнителна серозна мембрана како дел од стомачната обвивка. ## Стомачна обвивка (перитонеум) - Сјајна, тенка серозна мембрана — освен стомакот исто така ги препокрива повеќето органи во таа празнина. - Париетален перитонеум - мембраната што ги покрива органите - Висерален перитонеум - Воспалението на перитонеумот е наречено перитонитис - Ако инфекцијата се јави на едно место се нарекува локален перитонитис. - Постои и OPWT перитонитис, на пример, прскање на слепото црево. ## Нервен ендокрин систем - Систем за дигестија - Промена на волумен и состав на храната - Пред/за време/посе оброкот ја регулираат секрецијата на одделни ензими и некои хормони ја регулираат и контракцијата на деловите од дигестивната цевка. - Нивната активност е контролирана од страна на хипоталамусот и други нервни центри ## Дигестивниот тракт - Дигестивниот тракт е долга мускулна цевка што се протега низ организмот. Таа е составена од: - Усна празнина (cavum oris) - Голтка (pharynx) - Хранопровод (esophagus) - Желудник (gaster) - Тенко црево (intestinum tenue) - Дебело црево (intestinum crisum) со анален отвор (anus) - Дигестивниот тракт некогаш се нарекува алиментарен тракт (од латинскиот збор алиментација, што значи хранење) или гастрисинтeстиналeн тракт, носечка улога во просeсите на дигестија имаат желудникот (gaster) и цревата (intestinae). ## Усна празнина (cavum oris) - Усна празнина - усните, јазикот, забите, плунковни жлезди. Свршат важни физиолошки функции во процесот на дигестија. - Таа е поделена на трем и вистинска усна празнина. - Вистинска усна празнина - Усната празнина има 3 основни функции во дигестијата на храната: 1. Во процесот на внесување на храна (не е својствено за современiot човеk,изразено е само кај бебињата) 2. При техничко и физичко-хемиско менување на храната (храната се ситни, дроби и меле) 3. Биохемиски промени во храната (под дејство на ензими се разложува скробот) - Трем - горно непце, јазик, долно непце - Јазикот (Lingva) - подвижен мускулен орган. - Јазикот има: - врв - тело - корен - Прицврстен e за дното на усната празнина. - Обложен е со слузокожа kоaja на горната страна содржи вкусни папили, во kок ima рецептори за вкус. - Разликуваме: - Konчести (papillae filiformes) - за допир и болка - Габовидни (papillae fungiformes) - опкружени (papillae valatae) - Листовидни папили (papillae folitae) - вкусни папили - Јазикот учествува во примање и мешање на храна, ама и на вкус. ## Забите (dentes) - Цврсти органи сместени во забни јанички (alveoli) на горната и долната вилица. - Учествуваат во механичкото ситнење на храната. - Горна вилица - 16 заби - Долна вилица - 16 заби - 20 млечни на број - 32 трајни на број - ги заменуваат млечните помеѓу 6 и 8 години. - Забите се разликуваат по forma, број, функ. - Секачи (i) - Песјаци (2) - Преткатници (4) - Катници (6) - На секој заб разликуваме слободен дел (коронка), и корен на забот кој лежи во вдлабнатинка на вилицата и врат кој ја поврзува коронката со коренот на забот. ## Плупковни Жлезди - Плунката (saliva) е производ на лачењето на зте пара плунковни жлезди од слузницата на устата, јазикот и голтката. 1. Подвиличните жлезди (gl. Submandibularis); сместени под долната вилица. Лачат мешан (серомукозен секрет) 2. Подјазичните жлезди →(gl. Sublingvalis); сместени под јазикот. Лачат мукозен секрет. 3. Задушните жлезди (gl. Parotis); зад увото. Лачат серозна плунка. ## Состав и особини па плунката - Плунка → слузеста, пенлива, малку заматена течност, Без боја, мирис и вкус. - Дневно лачење од прилика 1-1,5L. - Составена е од 2 различни секрети: - Серозен - 99% вода и ензими (птијәлин, малтоза и лизозим. - Мукозен - густ и лигав секрет, муцин. - натриум, калиум, хлор, бикарбонати итн. - Лачењето настанува при помисла на храна, пријатен мирис на храна, внесување на храна во усната шуплина и желудникот. ## Дигестија во усната празнина - Во усната празнина се извршува механичка и хемиска обработка на храната: 1. Механичка обработка - со учество на забите и плунката. - Џвакање (мастикација) - Формирање на залакот (болус) - Голтање (деглутација) 2. Хемиска обработка - дејството на дел од ензимите од плунката врз скрoбот на храната. - Птијалин: учествува во хидролиза на скрoбот, најчестиот полисахарид во храната, и го разложува до дисахаридот малтоза; ако храната доволно долго се чува во усната празнина, тогаш ензимот малтаза ќе го овозможи разложувањето на малтоза до глукоза. - Муцин: ги обвиткува залаците од храната формирајќи неки, влажни топки, кој потоа лесно може да се голтаат. - Лизозим: ензим кој дејствува бактерицидно, уништувајќи ги микроорганизмите внесени со храната. - Бикарбонати: одржуваат рн на врската во границите 6.5-7.5. ## Ресорпција - Во усната празнина храната сеуште не е во состојба за ресорпција. - Преку слузницата на усната празнина се ресорбираат САМО некои лекови како: нитроглицерин, морфин, стероидни хормони и некои лекови отрови од видот на цијаниди. ## Болести - Најчесто заболување на забите е кариесот. - Вид на храна. - Наследност. - Болести на ендокриниот систем. - Инфекција на непцата (гингивите) е ГИНГИВИТИС - ПЕРИОДОНТИТИС. - потпорната коска на забите. - Леуконлакија - габични инфекции во устата и јазикот. - Бели плускавци. - Најчесто кај пушачите. ## Голтка (pharynx) - Голтка - грло. - Заеднички систем за дигестија и респирација. Делот на голтката е видлив кога ќе се отвори устата и притисне јазикот. - 3 дела: 1. Горен дел (носен). 2. Среден дел (устен) 3. Хранопровод ## Хранопровод (esophagus) - Мускулен орган, 25 cm должина, ги поврзува голтката и желудникот. - Со неговите контракции залакот за време од 8-9 сек. се пренесува до желудникот. - Хранопроводот минува низ дијафрагмата.