Kopyang Kompilasyon ng Pagsusuri sa Komunikasyon (PDF)

KONSEPTONG PANGWIKA Wika -​ Instrumento ng komunikasyon -​ Instrument of communications -​ Behikulong ginagamit sa pakikipag-usap at pagpaparating ng mensahe -​ A vehicle used for communication and conveying messages -​ Lingua (Latin): dila, wika, lengguwahe ​ -...

KONSEPTONG PANGWIKA Wika -​ Instrumento ng komunikasyon -​ Instrument of communications -​ Behikulong ginagamit sa pakikipag-usap at pagpaparating ng mensahe -​ A vehicle used for communication and conveying messages -​ Lingua (Latin): dila, wika, lengguwahe ​ -Lingua (Latin): Tongue, Language, Speech Ang Wika Ayon Ka/Sa -​ Charles Darwin -​ Ang wika ay katulad ng pagawa ng pagbe-bake ng cake -​ Ang wika ay hindi likas (natural) dahil kailang munang pag-aralan bago matuto -​ Allan Henry Gleason Jr. -​ Ang wika ay masistemang balangkas (systematic framework) ng mga tunog na pinili at isinaayos sa pamaraang (method) arbitraryo upang magamit ng tao sa isang kultura -​ Language is a systematic framework where sounds are chosen and fixed through an arbitrary method (randomly) so that these can be used in a certain culture. Katangian ng Wika - Characteristics of Language -​ Masistemang balangkas (systematic framework) -​ Sinasalitang tunog (spoken sounds) -​ Arbitraryo -​ Kultural -​ Dinamiko -​ Makapangyarihan (powerful) -​ Pantay-pantay (aligned) Wikang Pambansa - (National Language) -​ Ginagamit ng mga Filipino para magkaunawaan saanmang bahagi sila ng bansa naroon -​ National language used by filipinos so they can communicate & understand each other wherever they are in the country 1935: Probisyon Pangwika; Artikulo XIV, Seksiyon 3 ng Saligang Batas ng 1935 -​ “Ang Pambansang Asemblea ay gagawa ng mga hakbang tungo sa pagkakaroon ng isang wikang pambansang ibabatay sa isa sa mga umiiral na katutubong wika. Hanggat hindi itinatakda ng batas, ang wikang Ingles at Kastila ang siyang mananatiling opisyal ng wika.” -​ basically = National Assembly will take the steps to make our own national language from the Philippines but until then the national languages are English and Spanish temporarily 1937: Executive Order No. 134 -​ Iprinoklama ang wikang Tagalog upang maging batayan ng Wikang Pambansa ng Pilipinas -​ Proclaimed Tagalog as the basis of national language 1946: Batas Komonwelt Blg. 570 -​ Ang wikang opisyal sa bansa ay Tagalog at Ingles -​ Official language = tagalog and english 1959: Tagalog —> Filipino -​ National language name changed from tagalog to filipino 1973: Saligang Batas 1973; Artikulo XIV, Seksiyon 6 -​ “Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang nililinang, ito ay dapat payabungin at pagyamanin pa salig sa umiiral na mga wika sa Pilipinas at sa iba pang mga wika.” -​ The National language is Filipino. As it evolves, it will be further developed and enriched on the basis of existing Philippine and other languages Wikang Opisyal - official language -​ Opisyal na wika sa pakikipagtalastasan ng pamahalaan -​ Official language of government communication Wikang Panturo -​ Opisyal na wikang ginagamit sa pormal edukasyon  -​ Official language in formal education -​ DepEd K-12 -​ Mother Tongue Based–Multilinggual Education (MTB-MLE) -​ Wikang natutuhan mula pagkasilang. -​ Language learned from birth -​ Paggamit ng unang wika (Kinder-G3) MONOLINGGUWALISMO, BILINGGUWALISMO, AT MULTILINGGUWALISMO Monolingguwal -​ Kakayahan na magsalita at magsulat gamit ang isang wika Monolingguwalismo (Concept of Monolingualism) -​ patakaran ng pagpapatupad ng isang wika (edukasyon at komersyo) -​ implementation policy of a language Bilingguwal -​ Kakayan ng tao na umunawa, magbasa, magsult, makinig, at magsalita na iba pang wika -​ Can speak, write, listen, and understand 2 languages Bilingguwalismo (Concept of Bilingualism) -​ patakaran sa paggamit ng dalawang wika sa pakikipagtalastasan -​ Policy on the use of 2 languages in communication -​ Example: USA (english & spanish) -​ "Ang Batasang Pambansa ay magsasagawa ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad at pormal na paggamit ng pambansang wikang Filipino. Hangga't hindi binabago ang batas, ang Ingles at Filipino ang mananatiling mga wikang opisyal ng Pilipinas. [Artikulo 15, Seksiyon 2 at 3 ng Saligang Batas 1973] -​ Medium of instruction for education is english and filipino Perpektong Bilingguwal -​ Paggamit o pagkontrol ng tao sa dalawang wikang tila ba ang dalawang ito ay kanyang katutubong wika. – Leonard Bloomfield (1935)  -​ Sapat na kakayahan sa isa sa apat na makrong kasanayan maliban sa kaniyang unang wika. – John Macnamara (1967) -​ Paggamit ng dalawang wika nang magkasalitan. – Uriel Weinrich (1953) Bilingual & Balanced Bilingual -​ Bilingual: mas mataas ang paggamit at pag kaintindihan ng isang wika -​ Balanced Bilingual: parehas ang paggamit at pagkakaintindihan ng dalawang wika Multilingguwal -​ Kakayahan ng taong gumamit ng iba’t ibang wika -​ Can speak, understand, write, and read in three or more languages Multilingguwalismo (Concept of Multilingualism) -​ Pagpapatupad at paggamit ng maraming wika -​ Uses 3 or more languages for communication BARAYTI NG WIKA -​ Ang wika ay heterogenous bunga ng pag alala iba-iba sanhi iba’t ibang salik panlipunan. -​ Heterogenous = many languages -​ Ex. The Philippines has many languages because we are made up of different islands and each developed our own language -​ Ang wika ay homogenous kung may iisang wika lamang ang sinasalita -​ Homogenous = one language -​ Ex. Korea is one place and they are all together so they have 1 language -​ Dayalek (Dialect) -​ Baryant ng isang wika na gamit ng mga tao sa isang partikular na lugar tulad ng lalawigan, rehiyon, o bayan -​ Variant of one language that is used by people of a particular place such as a province, region, or town -​ Tagalog —> Tagalog-Nueva Ecija, Tagalog-Bulacan, Tagalog-Batangas, Tagalog-Rizal -​ HALIMBAWA: alpahol (Gapan), palarusdos (Munoz), bilo-bilo (San Jose) -​ Idyolek (Identity) -​ Natatanging katangian sa pagsasalita na nagsisilbing kanilang paasgkakakilanlan -​ Unique speech qualities that serve as identity -​ HALIMBAWA: Kuya Kim, Noli de Castro -​ Sosyolek (Sociolect) -​ Barayti wika na nabubuo sanhi ng iba’t ibang katayuang panlipunan -​ Varieties of language formed due to social status -​ Mga halimbawa: -​ gay lingo: heller, jowa, mudra, char -​ conyo/conyotic: “kuya can you make abot my bayad?”, “baba me here po!” -​ jejemon/jejenese: “AYn sA SourCe na nKitA Q,” -​ jargon: Legal, medical, education -​ Register -​ Pagsasaalang-alang sa gamit ng wika gaya ng kung sino ang kanyang kausap at ano ang layunin niya sa pakikipagusap. -​ Considering use of words and tone depending on person or purpose. -​ Etnolek -​ Ang iba’t ibang pangkat ng etnolinggwistiko ay may sari-sariling bokabolaryo na nagsisilbing pagkakakilanlan ng kanilang pangkat. -​ Diffirent ethnolinguistic groups have their own vocabulary that gives them an identity -​ HALIMBAWA -​ marabatabat - karangalan o dangal (maranaw) -​ Pidgin -​ Nobody’s native language o katutubong wikang di pag-aari ninuman. Kapag ang dalawang taong nagsasalita na may kanikaniyang wika ay gumagawa ng paraan upang sila ay magkaintindihan -​ HALIMBAWA  -​ “Suki, pili na. Mula lang. Ako bigay tawad.” -​ Creole -​ Unang naging pidgin subalit sa paglipas ng panahon ay nagpatuloy sapagkat ito ay tinangkilik kaya nagmukhang likas na wika. -​ First was pidgin but it was used so much and was favored so it looked like a natural language -​ HALIMBAWA -​ Chavacano GAMIT NG WIKA SA LIPUNAN M.A.K. Halliday (Michael Alexander Kirkwood Halliday) -​ bantog na iskolar mula sa Inglatera -​ Known scholar in England -​ Gawain niya: Modelo ng Wika, ang Systemic functional linguistics Tungkulin ng Wika Instrumental -​ Ginagamit ang wika upang maisakatuparan ang pangangailangan ng ispiker -​ Language used to fulfill needs of speaker; Doing an action to satisfy need -​ Halimbawa -​ Pasalita: ordering foo -​ Pasulat: excuse letters -​ Parents commanding you to wash dishes -​ Instructions for homework Regulatori -​ Gamit ang wika maaaring makontrol o magabayan ang mga tao sa paligid. -​ Language used to control behavior/give guidance -​ Halimbawa: “Gawin mo kung ano ang nais ko” = do what i want -​ Pasalita: doctor's orders/prescriptions -​ Pasulat: law provisions Interaksyonal -​ Ginagamit ang wika upang makabuo at makapagpanatili ng isang mabuting ugnayan sa kapwa. -​ Language used to interact with other people (e.g. friends, teachers) -​ Halimbawa  -​ Pasalita: making jokes, greetings -​ Pasulat: text messages Personal -​ Pagpapahayag o pagpapabatid ng tao sa kanyang personal na damdamin. -​ Expression or informing the person of his personal feelings -​ Halimbawa -​ Pasalita: debates -​ Pasulat: writing a journal Imahinatibo -​ Napupukaw ang imahinasyon ng nakikinig at nagbabasa kasabay ng paglikha ng iba't ibang mga damdamin. -​ Language that stimulates the imagination of the listener/reader while creating different emotions -​ Halimbawa -​ Pasalita: stand up comedy -​ Pasulata: El Fili, Noli, Ibong Adarna Impormatib -​ Ginagamit ang wika upang makapagbigay ng iba't ibang mga impormasyon at kaalaman. -​ Language is used to give diff info and knowledge -​ Halimbawa -​ Pasalita: news -​ Pasulat: research paper Hyuristik -​ Ginagamit ang wika upang makapaghanap ng iba't ibang mga impormasyon upang matuto o madagdagan ang kaalaman. -​ Language used to find information -​ Halimbawa -​ Pasalita: interviews -​ Pasulat: finding academic knowledge Roman Jacobson (1960) -​ Created gamit ng wika Gamit ng Wika Reperensyal -​ Pagpaparating ng mensahe gamit ang iba't ibang mga sanggunian. -​ Sending a message using several sources -​ Halimbawa -​ Getting information from multiple articles for a website Emotive -​ Pagpapahayag ng damdamin, saloobin at emosyon. -​ Expressing feelings, thoughts, and emotions -​ Halimbawa -​ “May quiz sa Monday?????” (feelings of anxiousness and anger) Poetic -​ Paggamit ng wika upang makalikha ng akda gaya ng tula at ng awit. -​ Using language to create works like poetry and songs -​ Halimbawa -​ Poetry about love -​ Confession letters Metalinggwal -​ Pagbibigay-linaw sa mga suliranin sa pamamagitan ng pagbibigay ng komento sa isang kodigo o batas. -​ Clarifying comments, giving opinions -​ Halimbawa -​ “Importante ang hand washing.” Conative -​ Makapagpaniwala, makapanghikayat, makapagpabago ng pananaw, at makapagpakilos gamit ang wika. -​ Language can be used to convince, persuade, change perspectives, and motivate actions. -​ Halimbawa -​ “Bilhin mo na, mura lang naman eh!” Phatic -​ Nagpapasimula, nagpapadaloy at nagtatapos sa proseso ng komunikasyon. -​ Language initiates, facilitates, and concludes the communication process. -​ Halimbawa -​ Mga marites KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA Bago Dumating ang mga Kastila -​ Negrito -​ Pasalindilang anyo ng panitikan (awitin at pamahiin) -​ Literacy from poems and song -​ Indones -​ Alamat, epiko at mga kuwentong bayan  -​ legends, epics and folk tales -​ Malay -​ Sistema ng pamamahala (balangay bilang sasakyang pandagat) -​ Management system (village as vessel) -​ Wika at sistema ng pagsulat (alibata) -​ Language and writing system Henry Gleason Jr. (1961) -​ Malayo-Polinesyo (angkang pinagmulan ng mga wika at wikain sa Pilipinas) -​ Origin of languages spoken in the Philippines -​ Indo-European (Espanyol at Ingles; pinakamalaki) Panahon ng Kastila Mga Pangyayari sa Panahon ng Kastila (What Happened in the Spanish Period) -​ Pagbabago sa Pananampalataya; Pagano → Kristiyano -​ Change in faith; Paganism → Christianity -​ Pagwasak o Pagsunog sa mga Katutubong Literatura -​ destruction/burning of indigenous literature -​ Pagpalit ng Sistema ng Pagsulat (alpabetong romano) -​ Change in writing system (roman alphabet) Misyunero (Missionaries) -​ Nag-aral ng katutubong wika upang maipalaganap ang Kristiyanismo -​ Learned native language to spread Christianity -​ Nagpalimbag ng Doctrina Cristiana (kauna-unahang aklat) -​ Printed Doctrina Cristiana Panahon ng Rebolusyong Pilipino -​ Tagalog bilang wikang opisyal ng Katipunan batay sa Saligang Batas ng Biak-na-Bato -​ Tagalog is the official language of Katipunan based on the Constitution of Biak na Bato -​ Kaisipang “Isang Bansa, Isang Diwa” -​ Motto: One Nation, One Spirit -​ Sanaysay, Tula, Kuwento, Liham, at Talumpati -​ Tagalog was used mostly in KKK places. Panahon ng mga Amerikano Mga Pangyayari sa Panahon ng Amerikano -​ Pagpapatupad ng Malawakang Edukasyon -​ Implementation of mass education -​ Walang malawakang wikang katutubo para sa pagtuturo -​ No widespread medium of instruction -​ Pagdating ng mga Thomasites taong 1902 para sa malawakang edukasyon -​ Arrival Thomasites = 1902 -​ Phil. Commission Act No. 74; Ingles bilang wikang panturo sa paaralan. Ingles ang daan tungo sa tagumpay sa larang ng edukasyon at komersyo. -​ English as the language of instruction in school and commerce. Panahon ng Komonwelt o Malasariling Pamahalaan Kumbensyong Konstitusyonal, 1934 (choosing main language) -​ maka-Kastila (Rafael Palma) -​ maka Ingles (Pedro Paterno & Benito Legarda) -​ maka-Tagalog (“Amang” Rodriguez & Norberto Romualdez) -​ maka-Cebuano (Wenceslao Vinzons) Batas Komonwelt Blg. 184 (1936) -​ Binuo ang samahang pangwika at tinawag na Surian ng Wikang Pambansa (SWP) -​ language association was form called SWP Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 (1937) -​ pinagtibay ni Pangulong Quezon ang pagtatakda ng Tagalog bilang batayan ng wikang pambansa -​ President Quezon approved the establishment of Tagalog as the basis of the national language Kautusang Tagapagpaganap Blg. 263 (1940) -​ pagpapalimbag ng Tagalog-English Vocabolary at Ang Balarila ng Wikang Pambansa ni Lope K. Santos (Ama ng Balarilang Tagalog) -​ Printing of Tagalog-English vocabulary and Ang Balarila ng Wikang Pambansa by Lope K. Santos (Father of Tagalog Grammar) -​ Ituro sa paaralan ang pambansang wika na base sa Tagalog -​ Teach in school the natural language based on Tagalog Panahon ng Hapon -​ Malaya ang paggamit ng Tagalog  -​ The use of Tagalog is free -​ Order Militar Blg. 13 (1942); Niponggo at Tagalog ang wikang opisyal ng Pilipinas -​ Niponggo and Tagalog are official languages of the Philippines -​ Masigla ang pagsulat ng iba’t ibang genre ng panitikan -​ The writing of different genres of literature is lively Panahon ng Pagsasarili Hanggang sa Kasalukuyan Batas ng Komonwelt Blg. 570 (Hunyo 7, 1940) -​ Wikang opisyal ng Pilipinas; Wikang Pambansang Pilipino, Ingles at Españyol -​ Official language of Philippines = Pilipino, Ingles, Espanyol Kautusang Pangkagawaran Blg. 7 (Agosto 13, 1959) -​ Mula sa Wikang Pambansang Pilipino tungo sa Pilipino -​ Basis of the national language is Pilipino Kautusang Pangkagawaran Blg. 24 (Nob. 14, 1962) -​ Sertipiko at diploma ng pagtatapos (Wikang Pilipino -​ Diplomas have to be in Pilipino Kautusang Pangkagawaran Blg. 60 -​ Pambansang awit ng Pilipinas sa loob at labas ng bansa (Wikang Pilipino) -​ National anthem is to be sung in Pilipino Saligang Batas 1987, Artikulo XIV -​ Sek. 6: Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Dapat itong payabungin batay sa mga umiiral na wika. Ayon sa batas, kailangan ng Pamahalaan na itaguyod ang paggamit ng Filipino sa opisyal na komunikasyon at bilang wika ng pagtuturo sa edukasyon. -​ Sec. 6: The national language of the Philippines is Filipino. It should be developed based on existing languages. According to the law, the government must promote the use of Filipino in official communication and as the medium of instruction in education. Saligang Batas 1987, Artikulo XIV -​ Sek. 7: Ang mga opisyal na wika ng Pilipinas para sa komunikasyon at pagtuturo ay Filipino at, maliban na lamang kung may ibang itinatadhana ang batas, Ingles. Ang mga wika sa rehiyon ay itinuturing na pantulong na opisyal na wika sa kanilang mga rehiyon at magsisilbing karagdagang wika ng pagtuturo roon. -​ Section 7 states that the official languages of the Philippines for communication and education are Filipino and, unless otherwise provided by law, English. Regional languages are recognized as auxiliary official  languages in their respective regions and will serve as additional languages of instruction there. Kautusang Tagapagpagganap Blg. 117 (Enero, 1987) -​ Paglikha ng Linangan ng mga Wika sa Pilipinas (LWP) -​ Creation of the National Commission for the Languages of the Philippines (LWP) Kautusang Tagapagpagganap Blg. 335 (Agosto 25, 1988) -​ Opisyal na wika sa mga transaksyon, komunikasyon at korespondensiya ( Wikang Filipino) -​ Official language in transactions, communication, and correspondence (Filipino Language) Batas Republika Blg. 7104 (Agosto 14, 1991) -​ Itinatag ang Komisyon sa Wikang Filipino (KWF) -​ The Commission on the Filipino Language (KWF) was established. Kagawaran ng Edukasyon - Ordinansa Blg. 74 (Hulyo 14, 2009) -​ Isinainstitusyon sa Elementarya ang Mother Tongue-Based Multilingual Language Education MTB-MLE -​ Mother Tongue-Based Multilingual Language Education (MTB-MLE) was institutionalized in Elementary Education. Period Highlights Pre-Spanish Oral literature, legends, balangay governance, alibata writing. Spanish Period Christianity spread, indigenous literature burned, Roman alphabet adopted. Philippine Tagalog is Katipunan's official language, "One Nation, One Revolution Spirit." American Period Mass education, English as medium of instruction. Commonwealth Tagalog was established as the basis for the national language (EO 134, 1937). Post-Independence Filipino developed a national language; MTB-MLE was introduced in education.