Çocuk Hastalıklarında Beslenme PDF

ÇOCUK HASTALIKLARINDA BESLENME Beklenen büyümeden sapmalar Obezitenin, Büyümede duraklamanın, Endokrin bozuklukların, Duygusal ihmalin Diğer tıbbi durumların teşhisinde önemli bir gösterge Büyüme periyodları – İntrauterin – Bebeklik – Çocukluk –...

ÇOCUK HASTALIKLARINDA BESLENME Beklenen büyümeden sapmalar Obezitenin, Büyümede duraklamanın, Endokrin bozuklukların, Duygusal ihmalin Diğer tıbbi durumların teşhisinde önemli bir gösterge Büyüme periyodları – İntrauterin – Bebeklik – Çocukluk – Adolesan İnsulin benzeri büyüme faktörü 1 – Büyüme üzerine etkili hormon – Besin ögelerinden doğrudan etkilenerek salınım İnsulin – Yağ ve kas dokusu üzerine güçlü anabolik etki – Çocukluk dönemindeki büyüme ile doğrudan ilişkili Boy uzunluğu ve ağırlık kazanımı doğumdan sonra ilk 2 ay çok hızlı. Ayda ortalama 4 cm ve 0,9 - 1,1 kg Puberte ile azalma (Kızlarda erkeklere göre daha erken) Lenfoid doku yetişkinlerden daha büyük Büyüme – Beslenme İlişkisi Nutrisyonel durum, enerji ve besin ögesi gereksinimi ile tüketimi arasındaki dengenin sonuçlarını yansıtır. Çocukların vücut ağırlığına göre daha düşük vücut yağı ve kas kütlesine, daha yüksek dinlenme enerji harcamasına sahip olmaları nedeniyle, çocuklarda yetişkinlerden çok daha hızlı malnütrisyon gelişebilmekte Anne sütü ile beslenme – Vücut kompozisyonuna etki – Formula ile beslenen bebeklere göre ilk 6 ayda daha fazla yağ, 6-12 ayda daha fazla kas kütlesi kazanımı – Uzun dönemli sağlık üzerine etkili – Anne sütü ve formula ile beslenen bebeklerde farklı kalite ve kantitedeki protein alımı: ✓ Büyüme paterninde farklılıklar ✓ İnek sütü ile beslenme: lineer-doğrusal büyüme ✓ Yaşamın ilk yılında fazla protein alımı: ileri dönemlerde aşırı tartı ve obezite ile ilişkili Büyüme ile ilişkili besin ögeleri Çinko Magnezyum Fosfor Esansiyel aa’ler Protein kalitesinde yetersizlik Tahıla dayalı beslenme: lizin ↓ (büyüme üzerine olumsuz etki) yaşa göre boy ↓ (bodurluk): kronik malnütrisyon göstergesi boya göre tartı ↓ (zayıflık): akut malnutrisyon göstergesi Akut veya kronik hastalıklar: iştahsızlık ve yeme güçlüğü İnflamasyonla eşlik eden enfeksiyonlar à anoreksiya ile ilişkili – Otoimmün hastalıklar – Kanserler Psikolojik problemler: organik olmayan gelişim geriliği Yeme bozuklukları: ciddi malnutrisyon Çocuklarda Nutrisyonel Durumunun Değerlendirilmesi Nutrisyonel değerlendirme – Tıbbi öykü ve diyet öyküsü (yeme becerileri, BTK) – Antropometrik ölçümler, vücut kompozisyon değerlendirmesi – Fizik muayene – Cinsiyet ve iskelet olgunlaşmasının değerlendirilmesi – Laboratuvar verileri – Nutrisyonel gereksinimlerin hesaplanması 1. Beslenme Öyküsü Kalitatif değerlendirme: ✓ Öğün sayıları ✓ Besin alımı ✓ Yeme güçlükleri Kantitatif değerlendirme: ✓ Besin öyküsü ✓ Besinlerin tartılması (daha nadir) 24 saatlik hatırlatma: retrospektif Besin sıklığı anketi Besin tüketim kaydı: prospektif 2. Tıbbi Öykü Geçmiş ve güncel tıbbi bilgiler Tanısal testler veya tedaviler (ör: kemoterapi, radyasyon) Hastane yatış süreleri, operasyonlar Büyüme paterni (varsa geçmişteki büyüme eğrileri) Ergenliğin başlangıcı Gelişimsel öykü (yeme becerileri de dahil) 3. Fizik Muayne Bulgular Nutrisyonel eksiklik Genel Yetersiz tartı, boy uzunluğu ↓kalori Ödem, aktivite düzeyinde azalma ↓protein Saç Kolay kopma; seyre, depigmente, ↓protein mat, dokuda değişim, zayıflama Cilt (genel) Kuruluk, foliküler keratoz ↓A vitamini Güneş ışığı, basınç, travma nedenli ↓niasin simetrik dermatit Peteşi, purpura (morluk) ↓askorbik asit Scrotal, vulval dermatit ↓riboflavin Generalize dermatit ↓çinko, esansiyel yağ asitler Ağız ve peranal bölgede eritematoz ↓çinko döküntüler Yüz Nasolabial kıvrımlarda seboreik ↓riboflavin dermatit Ay yüz; yaygın depigmentasyon ↓protein Tırnak Kaşık şekilli; koilonişi ↓demir Göz Kuru konjunktiva; keratomalasi; Bitot ↓A vitamini lekesi Kornea çevresinde damar genişlemesi ↓riboflavin Dudak Angular stomatit ↓riboflavin, demir Şelitis ↓B kompleks vitaminler Diş eti Şişkinlik, kanama ↓C vitamini Kızarmış diş eti ↓A vitamini Diş Çürük ↓flor Lekeli diş ↓demir desteği Dil Glosit ↓niasin, folat, riboflavin, B12 vitamini İskelet Kemik hassasiyeti ↓C vitamini Raşitizmin hangi ayda başladığı: 1-3 ay – kafatası 4-6 ay – göğüs kafesi 6-9 ay – ekstremiteler Normal Büyüme: Pratik Hesaplama Ağırlık kazanımı – 0-3 ay: 200 g/hafta – 4-6 ay: 130 g/hafta – 7-9 ay: 85 g/hafta – 10-12 ay: 75 g/hafta ✓ 4.ayda doğum ağırlığının 2 katı ✓ 12. ayda 3 katı Boy uzunluğu artışı – İlk yaş 25 cm artış – 2. yaş 12 cm artış ✓ 2 yaşında, yetişkin boyunun yaklaşık yarısı Baş çevresi – İlk yaş: 1 cm/ay artış – 2. yaş boyunca 2 cm artış – 2 yaşında, yetişkinliğin yaklaşık %80’i Üst orta kol çevresi – Yeterli beslenen popülasyonda 6-60 ay arasındaki çok az çocuğun ÜOKÇ 21 ya da 22 ise 0.5 kg/ay ağırlık kaybı kabul edilebilir) 6-11 yaş arası: ✓ 85-94.persentil(sağlık riski yok): Önleyici müdahale / Ağırlık artış hızının sürdürülmesi ✓ 85-94. persentil (sağlık riski var): Ağırlığın korunması ✓ 95-99. Persentil: Kademeli ağırlık kaybı (0.5 kg/ay) ✓ >99. Persentil: Ağırlık kaybı (max 1 kg/hafta) 12-18 yaş arası: ✓ 85-94. persentil (sağlık riski yok): Ağırlık artış hızının sürdürülmesi / lineer büyüme tamamlandıktan sonra ağırlığın korunması ✓ 85-94. persentil (sağlık riski var): Ağırlığın korunması ya da kademeli ağırlık kaybı ✓ 95-99. Persentil: Ağırlık kaybı (max 1 kg/hafta) ✓ >99. Persentil: Ağırlık kaybı (max 1 kg/hafta) 2 yaş altında boya göre ağırlık durumu değerlendirilmeli. 2 yaşı geçtiğinde yaşa göre BKİ değerlendirilmeli. 6 yaşın altında ağırlık kaybı müdahalesi yapılmamalı. Çocuğun yaşa göre BKİ’si 85-95. persentil arasında ancak bir sağlık riski yoksa ağırlık kaybı müdahalesi yapılmamalı (6 yaşın üstünde). Enerji Gereksinimi: (BMHxFA)+Büyüme Eki Büyüme/Gelişme Faktörü: ✓