Classificatie = Orderen in Biodiversiteit PDF

## Classificatie = Orde In Biodiversiteit ### 8 Eisen Verslag 1. Doelstelling, hypothese, onderzoeksvraag. 2. Benodigdheden 3. Proefopstelling 4. Werkwijze 5. Waarnemingen en resultaten 6. Grafische voorstelling 7. Literatuurstudie 8. Besluit en reflectie ### 4 Eisen Onderzoeksvraag 1. In vragen...

## Classificatie = Orde In Biodiversiteit ### 8 Eisen Verslag 1. Doelstelling, hypothese, onderzoeksvraag. 2. Benodigdheden 3. Proefopstelling 4. Werkwijze 5. Waarnemingen en resultaten 6. Grafische voorstelling 7. Literatuurstudie 8. Besluit en reflectie ### 4 Eisen Onderzoeksvraag 1. In vragende vorm. 2. Complexe vraag 3. Duidelijkheid over doel van onderzoek 4. Moet te onderzoeken zijn ### 3 Eisen Hypothese 1. Stelling of bewering 2. Duidelijkheid over welke experiment wordt uitgevoerd. 3. Geen vertaling of uitleg. ## Hfst 1 Classificatiesystemen ### 1. Ontstaan Van Soorten * **Classificatie**: Het is het eindresultaat van classificeren (opdelen in groepen) en rangschikken op basis van gelijke eigenschappen en criteria, en een systeem met verschillende groepen (zowel klein, groot). * **Taxonomie**: Een tak binnen de biologie die zich bezig houdt met het beschrijven en benoemen en classificeren in specifieke groepen ( = classificatie - of taxonomische hiërarchie) houd rekening met fylogenie (stamboom van organismen), (classificatie) (niveau). * **Systematiek**: Verschillende soorten planten en dieren inventariseren (= bewaren collecties van organismen) van verscheidenheid van organismen. - Waarom is classificeren nodig en noodzakelijk? -> Er zijn veel organismen, er moet orde zijn. ### Hoe Kunnen Soorten Ontstaan? Er zijn veel speciale organismen: 1. Aparte levensvormen in de buurt van geisers (90-95°C). - Bacteriën zijn prokaryoot: geen celkern of kernmembraan, wel DNA. - Mensen zijn eukaryoot: wel DNA met kernmembraan. 2. *Chlorobium tepidum* (thermofiele bacterie) leeft in zwavelrijke, hete modderpoelen van het Yellowstone National Park. 3. Lintworm in de darm van de mens en bacterieel leven in amber (= gefossiliseerd hars van naaldbomen). - Runder- en varkenslintworm → kunnen meters lang worden. - Gewapende lintworm → hechten in darmwand. - Vlees van blaaswormen bevatten dus goed doorbranden voor opeten. - Toch rauw vlees opgegeten? Gevolg: worm eet al voedsel in buik of vermeerdert. - Je vindt stukjes worm (= proglottiden) in witwerpselen (dit zijn witte stukjes van de worm). - Een lintworm is een parasiet en bestaat uit aaneenschakeling van kleine stukjes worm. ## 86% Van Leven Op Aarde Is Nog Onbekend Op onze planeet leven ongeveer 8,7 miljoen soorten planten, dieren en andere organismen. Dat hebben wetenschappers zopas berekend. Maar van al die soorten kennen we er maar 1,23 miljoen, of zo'n 14 procent. Alle andere moeten nog worden ontdekt. - **Van die 8,7 miljoen soorten zouden er 6,5 miljoen op aarde leven. De overige 2,2 miljoen leven in het water.** - **De meeste planten zijn ontdekt. Die lopen ook niet weg. Je kan een blaadje plukken of een stukje van de stam halen.** - **Maar dieren moet je vangen. Dat maakt het zo moeilijk.** * **De wetenschappers die deze telling deden, zijn ervan overtuigd dat het de meest correcte is die ooit is gedaan.** * **Maar hoe kan je nu iets tellen waarvan je niet weet hoeveel het er zijn?** * **Aha, dat is inderdaad de moeilijkheid.** * **Je kan de planeet bijvoorbeeld opdelen in denkbeeldige hokjes. En dan tellen hoeveel soorten je aantreft in één hokje en het extrapoleren naar de rest van de planeet. Dat is een simpele manier. Naar gelang de gebruikte methodes, verschillen de resultaten nogal. Vroegere cijfers varieerden van drie tot honderd miljoen soorten. ** * **Deze wetenschappers gingen voor hun telling uit van wat we al weten. Het leven op onze planeet is ingedeeld in 'rijken': de bacteriën, de ééncelligen, de dieren, de planten...», legt Leirs uit. «Die rijken worden onderverdeeld in 'stammen'. Bij de dieren heb je zo de sponzen, de weekdieren, de gewervelden. Een volgende onderverdeling zijn de 'klassen', Bij de gewervelden heb je dan onder andere de amfibieën, de vogels, de zoogdieren. Een andere onderverdeling zijn de 'ordes'. Bij de zoogdieren zijn dat bijvoorbeeld de evenhoevigen, de knaagdieren. Binnen een orde heb je dan nog families, geslachten en soorten. We weten dat we geen nieuwe 'rijken' meer zullen ontdekken. Nieuwe 'stammen' ontdekken we ongeveer één keer in tien jaar. Nieuwe 'klassen' en 'ordes' komen we af en toe tegen, nieuwe families, geslachten en soorten dan weer veel vaker. Aan de hand van de snelheid waarmee we iets nieuws ontdekken, voorspellen we wat er nog te ontdekken valt**. * **Maar het blijft natuurlijk een schatting.** * **Waarom wetenschappers zo graag een inventaris willen maken van wat er leeft op de planeet? Uit nieuwsgierigheid, natuurlijk.** * **Het is interessant om te weten welke nieuwe soorten er bijkomen, al duurt dat miljoenen jaren, en welke er verdwijnen.** * **Soorten verdwijnen op een natuurlijke manier, maar ook - en veel sneller - door toedoen van de mens. Als we willen weten wat de mens kapotmaakt en wat we daaraan kunnen doen, moeten we eerst weten wat er is.** ## 1. Meeste Organismen Zijn Nog Niet Bepaald - Massale extinctie door: - Opwarming - Vervuiling - Grote extinctie door ijstijd = glacialen <-> Door menselijke activiteit - Planten makkelijker te bepalen. Dieren kunnen zich verstoppen. -> We weten dus meer. ## 2. Verschillende Soorten - Taxonomische niveaus: - Rijken - Geslachten - Soort - Fam - Extrapoleren: toepassen op andere plaats. ## 3. We Doen Aan Taxonomie - Weten toen. Over evolutie van soorten - Taxonomie zorgt voor wet over belang soorten. - Biodiversiteit is belangrijk om aarde te bewaren. ## Verscheidenheid Organismen Op Aarde Door 1. **Aanwezigheid van water → leven kunnen ontstaan (eersts)** - Jonge aarde had veel oceanen. - In water DNA ontstaan & organische moleculen. - (In proces primitieve cellen ontstaan) 2. **Beschermende atmosfeer → ontstaan van ozonlaag (O2-O3)** - Ozon schild beschermt tegen UV-straling. - Autotrofe bacteriën ontstaan. 3. **Ideale gemiddelde temperatuur → zon aarde: perfecte afstand** ### Welke Theorieën Bestaan Die Soorten Rijkom Verklaring * **Evolutie theorie → Charles Darwin (1809-1882) → Evolutie van nieuwe soorten.** * **Evolutie: 3 pijlers** * **Voortkomen variatie:** - Hebben toch verschillen: Organismen van dezelfde soort differentiëren bv. Giraf voorlopers hadden langere nek & poten & vd - > duidelijk variatie. * **Erfelijke eigenschappen:** - Erfelijke info = genetische code of DNA. - Eigenschappen gen: (kind erft eig. van ouders) - (kind erft eig. van ouders). - Unieke combinatie (zowel inwendig als uiterlijk) * **Doorgevingsdrang:** Stijd om middelen (water, voedsel?) → door effecties beperkte populatie. - 7000.000 - 8000.000 jaar geleden: habitat veranderde nu → dicht bebost met veel planten → open grasland met weinig. - **Survival of the fittest:** (= overleven van de best aangepassen) - Giraffen met langste nek & poten → mogelijkheid eten van bomen → overleven. - Meer teenen doorgegeven -> Giraf vroeger minder lange nek & poten → niet overleeft. → Voorlopers giraffen met lange nek & poten doorgegeven. - Door cyclus: giraffen nog langer & giraffen nu overleven. ## 2) Kruisen: Zowat Planten Als Dieren Nog Steeds Actief - Verwanten soorten voortplanten → Nakomeling: Combo: Nieuwe fenotypen (bv. poedel terughar & golden retriever = gouden poedel) ## 3) Mutaties: Toevallige Plotselinge Verandering In DNA: - Vaak negatieve gevolgen + soms positief. - Bv. Reatier door UV straling: foute mutatie in cellen: eiwit functioneert niet normaal. - Bv. Diabetes: biochemische processen kunnen niet doorgaan. - Niet genoeg insuline: te hoge glycemische waarde: te veel glucose. - Bv. Albinisme: geen pigmentatie. Parallelle mutatie. - Vooral albino's: grote kans op huidkanker door UV-straling, want ze hebben geen melanine. (niet bruin kunnen worden). - Jacht op albino's: zouden geprikt hebben. ## 2. Tree Of Life. - Enorme soorten rijtedommen nodig! -> Classificatie noodzakelijk organisemen. - Vroeger: maar 2 rijtedommen (planten- en dierenrijk) ontoereikend om in te plaatsen (bv. oudste rijken) ### Problemen: - **Oogweertje t. Evglenaspec**: 1-cellig, leeft in plantenton. - Byzondere bouw: - Chloroplasten (bladgroenkleurstof), - Kern, - Flagel - Tweepstaartcytoplasma -membraan, - Plantenrijk, - Verplaatsen met flagel, - Dierenrijk, - Waar plaatsen? - **Zwammen/fungi**: - Waar plaatsen? - Heterotroof: - Dierenrijk - Cytoplasmamembraan (celwand): - Plantenrijk - Maar geen chloroplasten. - **Bacterien/bacteria**: - 1-cellig: - Cytoplasma - Celwand met leapsel (slymlaag om celwand): - Plantenrijk - Soms: autotroof: - Bacteriochlorofyllen, fotosynthetische pigmenten, dus leven aan fotosynthese doen. - Plantenrijk - Bewegen door flagel: - Dierenrijk - Vaak heterotroof: - Dierenrijk - Waar plaatsen? ### Besluit: - Twee rijken zijn onvoldoende en ontoereikend. - Systeem moet aangepast & uitgebreid worden. - **Whittaker (1969)** - 5 rijkeensystemen -> Zie achterkant. ### Tree Of Life - Systeem bedacht & uitgewerkt door Carl Woese. - Uit "oercel/oercellen"-> hele reconstructie in 2-structuur gemaakt. - Hoe Dichter organismen samen staan in structuur, hoe groter hun verwantschap. **Er zijn 3 domeinen van leven ontstond uit oercel:** * Archaea: * Bacteriën: } Prokaryoten * Grootste eukaryoten: - Planten - Dieren - Zwammen ## Uit Deze En Andere Voorbeelden Blijkt Dat Een Aantal Organismen Moeilijk In Het Tweerijkensysteem (Plant-dier) Onder Te Brengen - In een meer recente classificatie (Whittaker, 1969), die vooral steunt op celstructuur en voedingswijze van organismen, worden 5 rijken onderscheiden, namelijk: * De Monera of prokaryoten: cellen zonder echte kern (het erfelijk materiaal ligt vrij in het cytoplasma en is niet omgeven door een membraan); ze leven autotroof (blauwwieren en enkele soorten bacteriën) of heterotroof (de overgrote meerderheid van de bacteriën), * De Protista of protisten: eencellige eukaryoten (d.w.z. cellen met een echte kern), sommige bezitten bladgroen en leven autotroof, andere leven heterotroof, * De Fungi of zwammen: eukaryote organismen die meestal uit lange, draadvormige structuren zijn opgebouwd; de cellen hebben een celwand; ze leven heterotroof * De Plantae of planten: meercellige eukaryoten; de cellen hebben een celwand; ze leven autotroof * De Animalia of dieren: meercellige eukaryoten; de cellen hebben geen celwand; ze leven heterotroof. - Hieronder vind je een schematische weergave van deze indeling: - Hoe dichter het organisme bij de oercel staat in de structuur, hoe primitiever het organisme of de cel. ## De Analyse Van Een Miljoenenjaren Oud Vogelfossiel Schudt De Stamboom Van De Vogels Door Elkaar - Tijdens het Jura (200 tot 145 miljoen jaar geleden) - begon een aantal soorten vleesetende dinosauriërs veren te ontwikkelen. - Uit één van die groepen evolueerde later een nieuwe soort, de vogels. - Wanneer en hoe de overgang precies gebeurde, bleef lange tijd onduidelijk. - Tot voor kort ging de _Archaeopteryx_, die al in de 19de eeuw werd ontdekt en 147 miljoen jaar oud is, met de titel van primitiefste vogel lopen. - De eerste geëvolueerde gevederde dino dus. - Maar die eretitel verliest hij nu. In _Nature_ beschrijft de Belgische paleontoloog Pascal Godefroit een fossiel van een vogel dat na onderzoek 165 tot 155 miljoen jaar oud blijkt te zijn. - Een verzamelaar vond het vogelfossiel in de Noordoost-Chinese provincie Liaoning. - Het kreeg de naam _Aurornis xui_ mee. - 'Aurornis' staat voor 'dageraad van de vogel', 'xui' is een eerbetoon aan Xu Xing, die de voorbije vijftien jaar al meerdere gevederde dinosauriërs ontdekte. - Omdat het classificeren van het nieuwe fossiel hem voor grote problemen stelde, besloot Godefroit het classificatiesysteem zelf onder handen te nemen. - Samen met zijn team vergeleek hij meer dan duizend anatomische kenmerken van het nieuwe fossiel met die van een honderdtal andere dino's en vogels. - Voorheen werden bi dit soort analyses maar een driehonderdtal van die kenmerken vergeleken. - Resultaat is een nieuwe, computergestuurde vogelstamboom die een en ander stevig door elkaar schudt. - De _Aurornis_ komt aan de basis van de stamboom te staan, en de _Archaeopteryx_ duikt pas tien miljoen jaar later op. - Deze laatste wordt wel in zijn status als vogel bevestigd. - Enkele jaren geleden had Godefroits Chinese collega Xu op basis van een andere vondst immers geconcludeerd dat de _Archaeopteryx_ naar de klasse van de dinosauriërs moest verhuizen. - Omgekeerd bombardeert het nieuwe classificatiesysteem sommige gevederde dinosauriërs nu tot primitieve vogels. - Een en ander zorgt voor opschudding in de paleontologische wereld. - Maar aan de telefoon is Godefroit formeel: 'De nieuwe stamboom zit stevig en logisch in elkaar. Maar mijn werk zit er nog niet op. Er is nog veel verfijning mogelijk. En ik verwacht zeker nog nieuwe vondsten die voor verrassingen kunnen zorgen. Gelukkig maar, want anders zou paleontologie maar een saaie bedoening worden.' ## Dna onderzoek van woese - Woese opnbuikt criterium: DNA onderzoek te doen zodat hij verwantschap tussen cellen en organismen kan onderzoeken. - Na het DNA in detail onderzocht te hebben ontdekte hij de DNA-code. - Woese onderzoeke DNA: DNA is als een code van eigenschappen. - Gen ligt op chromosomen waarin genetische info opgeslagen zit. ### Vergelijklenen: - Zanglyster vs Roodborstje -> Vogelsoorten - Vergelijklenen: genen zijn gelijkaardig, weinig verschil in DNA. - Verwante dicht bij elkaar in GROF LIFE. - Homme vs Honingbij -> Bijsoorten - Vergelijklenen: genen zijn gelijkaardig, weinig verschil in DNA. - Verwante dicht bij elkaar in GROF LIFE. - Andere soorten zijn minder verwant met elkaar. -> We kunnen organismen ordenen (classificeren) op basis van hun verwantschap. ### Detailbespreking Domein Van De Bacterie - Bacterien zijn zeer primitief <-> Dicht bij oercel. - Zijn vroeg ontstaan. - Prokaryoten. - Een kernmembraan. - Vind je overal behalve in bloed (bij een infectie wel). ### Handboek p. 65: - Geleend van ziekten, hygiëne is nodig! - *Yersinia pestis* (de pest): - Door ratten verspreid in middeleeuwen van W-Europa. - Dodelijk. - Verspreidt door onhygiëne. - *Staphylococcus spec.*: - Soort bacterie. - Door wonden te zien. ### Ziekenhuisbacterie * (MRSA) Meticilline - Resistente Staphylococcus aureus: - Bij besmetting: vaat dood. - Antibiotica-bestendig - Lange eydensweg: men moet bacterien uit buitenland bestellen. * Antibiotica (antibioticum): - Geneesmiddel voor bacterie infecties. - *Propionibacterium acnes*: - Leeft in huidporien. - Kunnen vermenigvuldigen in verstopte huidporien (houden niet van O2). - Zijn anaeroob (leven zonder O2). - Leven van afgescheiden talg. - Veroorzaakt acne. - Vooral aanwezig tijdens pubertijd door hormonen. - *Streptococcus spec.*: - (S kort bacterie) - Veroorzaakt vooral keelontsteking - Bolvormige bacterien. - Vormen voor in snoeren (000000). ### Bacterien Kunnen Ook Zijn: - Autotrofe organismen op aarde. - **Cyanobacterien:** doen aan fotosynthese (O2 maken.) -> Ozonlaag ontstaan. - Leven ontstaan. - **Voedingmethode**: - Grootste groep bacterien: Heterotroof (geen fotosynthese) -> is aangewezen op andere organismen en energiebronnen. Bv. mens, dieren... - Kleine groep bacterien: Autotroof (fotosynthese) -> Is zelf CO² aanmaken (niet zoals bij planten). - CO² aanmaken door fotosynthese met bacteriochlorofyl. - Deze bacterien zijn fotosynthetiserende bacterien. - Ren. ## Bacterien Classificeren Op Basis Van Hun Vorm 1. **Coccen:** - Bolvormig. - Streptococcen (snoer). - Staphylococcen (tros). 2. **Bacillen:** - Staafvormig. 3. **Spirillen:** - Spiraalvormig. - Aanwezig tussen tanden als je niet goed poetst. 4. **Vibrionen:** - Kommavormig. ### Belangrijke Criteria: Voedingswijze: Op Welke Suikers Kunnen Ze Leven? - Archaea: - 1-cellig. - Zeer klein: 1-10 µm. - Lyteen of bacterien. - Prokaryoot (geen kernmembraan) - Primitief. - Zowel autotroof als heterotroof. - Leeft in effe milieu. - Leemt voor in maag en darm van mens & lece. - Geen ziekten verwekkers. - Bacterien & archaea verschillen: - Verschil vetten of cytoplasmamembraan. - Verschil tepose li po. - Chemisch verschil. - **Methanogene Archaea**: - Actief ingezet bij productie van biogas. - Opruimer van stortplaatsen. - Kan biotisch afbreken organisch materiaal - -> Ren ### Eulearyoten - Duidelijke celkern met kernmembraan. - Ceelen groter dan van bacterien en archaea (500 µm). - Omdat 's ingewifefe eldere structuur. - Meer celorganellen (onderdelen). - Bv. kern, chloroplasten... - Cel compartimentalisatie = Cel opdelen in verschillende compartimenten (organellen). - Zie achterkant celorganellen van een cel. - ### DNA = erfelijk materiaal - Zonder membraan. - Nucleoide = Een ringvormig genetisch materiaal. - Plasmide: genen voor antibioticalresistentie. - Celwand: - Kapsel (kleurstof) - Cytoplasma (beter kant cel) - Cytoplasma membraan - Flagel ( zweepstaart) - Mesosomen: voortplanten door celdeling (cel 20 min.). - DNA achtercel = DNA moedercel. ### Cellen Van Eukaryoten Onder Microscoop - Foto 1) Amoebe: 1-cellig. 1-kern. Met in het midden kern met kernmembraan. - Foto 2) Cel van een plant: dikke wand. (celwand wordt geproduceerd by planten). - Foto 3) Gistcellen: Donkere vlek: kern, kernmembraan. - Voortplanten op speciale manier: knopvorming! - Foto 4) Bloedcellen de wieter: midden kern, kernmembraan. - Knopvorming (dochtercel, knop) -> groeit tot cel met eigen kern. - Cellmembraan. ### Voedingswijze Eukaryoten * **Autotroof**: Planten - fotosynthese. * **Heterotroof**: Dieren & zwammen (fungi) -> Voedsel uit andere organismen. ### 3. Noodzaak Classificatie - Binaire Nomenclatuur - Binnen biowereld, plant & dier: we kunnen niet zonder classificeren. - We moeten organismen classificeren, te classificeren hebben ze een naam nodig. - Alle organismen → wetenschappelijke naam (naamgeving) - Onbezinnige naam: meteen weten welke organisme. - Binaire/biomiale nomenclatuur. ### Carolus Linnaeus: (1707 – 1778) - Is arts & ontwikkelde systeem om organismen te ordenen. - Voerde 2-delige naam voor organismen in. ### Geslachtsnaam (wetenschappeliijke soortnaam) + Soort (byvoegsel) - Meestal L. (Linnaeus) / Of soms witt. (Whittaker) - Wetenschapper ontdekt organisme → naam geven + affe. ontdekteer plant & dier. - Bv. Mens = _Homo sapiens_ = wetend. - _Homo sapien_ is eigenschap in die naam. - Binaire nomenclatuur: & verschillende soorten tot dezelfde geslacht behoren of niet. ### Nederlandse Soortnaam & Wetenschappelijke Soortnaam & Geslachtsnaam & Soortnaam & Auteur - Mens = Homo sapiens L. - Homo (Mensen), sapiens (wetende / wijs) - Linnaeus. - Witte dovenetel = _Lamium album_ L, - Lamium (Dovenetels), album (wit)- Linnaeus - Paarse dovenetel = _Lamium purpureum_ L, - Lamium (Dovenetels), purpureum (paars) - Linnaeus. - Neanderthaler = _Homo neanderthalensis_ K. - Homo (Mensen), neanderthalensis (vindplaats Neanderdal) - King. - Een mensensoort = _Homo sp_. - Homo (Mensen), sp. (niet nader bepaalde soort) - King. ### = Neanderthalis = Plaats waar soort gevonden is. ## Wetenschappelijke Naamgeving + Gebruike Classificatiesystemen - Elted organisme correcte plaats geven in classificatiesysteem. - Levend & dood ### HANDVISSEN - Recent ondekt, geen gebruik van vinnen, vinnen omgevormd tot handen en voetene. (buurt van Tasmaanse zee). - Loopt op bodem van zee. - Verijgen wet. naam - > plaats in classificatiesysteem. (Nieuw-Zeeland) ### JOSICE ARCHAEOPTERYX (= VOGELHAGEDIS) - Eerst reptiel: later vogel (overgangsevolotue). - Tanden (reptiel) - Pluimen (vogel) - Vogels ontstaan uit reptielen. - Overgangsevolotue: begin nieuwe tak TOL. - In elke geval classificatie nodig. - Wet. naam (nodig). - Wet. criteria (nodig). - Leenmerken nodig (DNA is zeer goed leenmerke, b.v. morfologische leenmerke, bouw van cellen, steelet, hartbouw, weefsels dier, of plant) ### *Verschillende Soorten In Zelfde Geslacht Plaatsen (Gemeenschappelijke Leenmerken)* - Taxonomische niveaus: soort en geslacht. - Kleinste taxonomische groep. - Wanneer 2 organismen tot dezelfde soort? - Organismen moeten seksueel kunnen voortplanten, criterium: organismen moeten vruchtbaar zijn (=fertile). - Bv. Paard + ezel = muilezel: kunnen niet voortplanten dus niet zelfde soort. - Paard + paard: muildier ## Verawacht Te Kennen En Kunnen - Tree Of Life ### 3 Rijken TOL - Eukaryoten - Bacterien - Archaea ### Eukaryoten: - **Zwammen**: - Cel telkenen. - Grote centrale vacuole. - Cytoplasma tegen wand. - Kern weggeduwd. - Geen chloroplasten. - Dikke celwand. - 1 of meercellig. - Celwand met chitin. - Niet cellulose. - Aanwezig in ponser insect. - Geen bladgroenkleurstof. - Heterotroof. - **Dieren**: - Cel talkenen. - Celwand. - Geen celewall. - Geen chloroplasten. - Meestal centrale kern. - Meercellig. - Meercellig. - **Planten**: - Cel telkenen. - Grote vacuole. - Celwand. - Cytoplasma tegen & kern & niet centraal (geen plaats). - Cytoplasmamembraan - Dikke celwand. - Chloroplasten. - Autotroof. - Meercellig. - Celwand wit: celeviose (suiker) [polysacharide). - Vb. cetmeel. - **Wieren**: - Vroeger bij planten geplaatst. - *Woese* -> Apart ingedeeld. Maar wel eukaryoten. - Ingedeeld per pigment (kleurstof): - Groen - Bruin - Rood - Goud - Blauw -wieren. - Primitief. - Lijkt op bacterien. ## Verenvoudigde Voorstelling Cel * - **Eén- of Meercellig**: - Planten: Meercellig. - Dieren: Meercellig. - Fungi: Eén of Meercellig. * - **Celwand**: - Planten: Aanwezig (celwand van cellulose). - Dieren: Afwezig. - Fungi: Aanwezig (celwand van chitine). * - **Bladgroenkorrels in cytoplasma**: - Planten: Aanwezig. - Dieren: Afwezig. - Fungi: Afwezig. * - **Autotroof/Heterotroof**: - Planten: Autotroof. - Dieren: Heterotroof. - Fungi: Heterotroof. ## Overzicht Taxonomische Niveaus: - Van klein naar groot! - Soort < Geslacht & Familie < Orde < Klasse < Stam < Rijk < Domein. ### I.v.b. niet kennen! - Soort (Canis Lupus) < Geslacht (Canis) < Familie = hondachtigen) < Orde = (roofdieren) < Klasse = (zoogdieren) < Stam = (chordadieren) < Rijk = (dierenrijk) < Domein (eukaryoten). ## 4. Virussen - Ramp om te classificeren: kunnen niet in classificatiesysteem. - **Obligaat parasitair:** - Heeft gastheer nodig om te leven. - Hebben geen eigen metabolisme. - Aan gewezen op andere cellen om te overleven/voortplanten. - Heeft doelwitcel (Rapot). - Elk virus heeft eigen soort doelwitcel. - (cytoplasma celde scort) - **Geen cellen, maar virusdeeltjes.** - Virussen missen onderdelen die cellen wel hebben. - **Stappen:** 1. Virus hecht vast aan doelwitcel (via harde canade). 2. Virus spuit DNA in doelwitcel (via harde canade). 3. Doelwitcel (DWC) steet virale DNA tot expressie. 4. DWC maakt eiwitten van virus DNA. 5. DWC vermenigvuldigt (tot 2000 per cel). 6. DWC springt open (sterft). 7. Meerdere virussen komen vrij. ## Voorstelling: - **DNA** - **Envit tet (kapside) - **Eiwitmantel (kapside)** - **DNA'' - **Eiwitmantel (kapside)** - **(flexibele ringen)** - **Aanhechtings-plaat** - **DNA** - **Eiwitmantel (kapside)** - **(flexibele ringen)** - **Aanhechtings-plaat** ## Stappen Virus In Cel Foto ### Fundamentele Vraag: Zijn Virussen, Levende Of Dode Deeltjes? - **Kenmerften:** - Dood: teammen (wee leristapeigne structuur). - Parasiteren niet zonder doelwitcel, -> dood -> teammen (wee leristapeigne structuur). - Parasiteren wel met doelwitcel -> levend. ### Poliovirus (= Reinder Verlamming) - **Zenuwcellen aangetast door Virus**. - **Gevolg verland is soms dood als gevolg.** ### HIV (virussen) - **Witte bloedcellen aangetast** - **Soldaten (lichaam immuumsysteem) worden aangetast.** - **Gevolg: Niet genezen -> AIDS** - **Immuumsysteem onder grens: simpels deeltjes ontwitterketen zoals zout & suiker. -> Bacterien -> sterven aan ziekten. -> Kaposisacroom (lerygen en zeldzame vorm van kanker) -> Deant voor bij mensen met verzwalkt immuunsysteem.** ## Hoe Besmet Hiv - **Seksueel contact:** - Condoom gebruiken (SDA). - Jolo-HIV infectie. - **Bloedtransfusie met besmet bloed:** - Leemt nig refden voor. ## Infectie HIV - **HIV-opvat erfe wordt in witte bloedcel.** - **HIV - moleculen kunnen te dringen in witte bloedcel.** - **Eiwitmoleculen uit mantel van virus kunnen aan bacterien en natuurlijke vijanden binden. -> Het virus valt alwayd eukaryote cellen aan.** ### Stappen: 1. **Begin van infectie bacteriecel.** 2. **Virus hecht vast aan wand van bacteriecel. ** 3. **Virus -> DNA in cel brengen.** 4. **Bacteriecel leamt in actie (zonder besering).** - Bacteriecel gebruikt eigen + virale DNA om te vermenigvuldigen. 5. **Virale eiwitten aanmaken.** 6. **Ontstaan van nieuwe virussen.** 7. **Bacteriel cel barst open.** 8. **Reduit: Vash of herps.** ## Groen Wieren - Vroeger plantenrijk. - Woeze zet in aparte groep(wel eukaryoot). - Opgedeelt op basis van pigment: - Groen wieren (aan leust) - Blauw (zeer primitief) - Bruin (rood) - Goud (rood) ### Habitat: - Zonnige plaatsen, water plassen. - Groen bestag tegels, groenwater door leogelwier of schulting. - Vb. *Spirogyra sp.* - Schroefwier: Draad vormige groenwier. - *Spirogyra*: - Chloroplast (opgerolde lint) - Zie cor foto document. ## Goudwieren - 1-cellige; Diatomecën of frustulaore. - Door silicaten uitkristaliseren: dat beschermend pantser vormt. - 2-cellige autotrofen, zorgen voor bijna 1/2 van zuurstof productie in wereld zeeën. - Onder microscoop: - Deksel: epitheca - Doos: hypotheca ### Voortplanting - **Vegetatief / Ongeslachtelijk**: - Dekseltje & doosje komen los. - Dekseltje wordt nieuw dekseltje. - Doosje wordt nieuw doosje. - Dekseltjes & doosjes rygen nieuwe aangemaakte doosjes. ### La Hierdoor Worden Alle Nieuwe Cellen Steeds Telernen: - Tot wiertjes te pelein om te leven -> Overschakelen op: 1. **Seksuele voortplanting.** - Te kleine wiertjes krijgen terug normale grootte. 2. **Vegetatieve