Blood Pressure Measurement Methods PDF
Document Details
Uploaded by Deleted User
Khayyam University
2020
H. Zamyad
Tags
Summary
This document provides an overview of blood pressure measurement techniques. It covers both invasive and non-invasive methods. It describes the theoretical basis and practical procedures involved in each method. This document is intended for medical students and professionals interested in learning about blood pressure measurement.
Full Transcript
12/7/2020 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی روش های اندازه گیری فشار خون حجت زامیاد [email protected] گروه برق و مهندسی پزشکی دانشگاه خیام 1 ...
12/7/2020 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی روش های اندازه گیری فشار خون حجت زامیاد [email protected] گروه برق و مهندسی پزشکی دانشگاه خیام 1 12/7/2020 H.Zamyad تعریف فشار Khayyam university ❖ فشار عبارتست از نیروی اعمال شده بر واحد سطح در دستگاه SIیکای فشار ( Paپاسکال یا یک نیوتون بر متر مربع) است. مفاهیم پایه و سنگینترین فشار حاصل از قشرهای هوا بر پائین ترین الیههاى آن وارد مىگردد و سبکترین فشار به باالترین الیهههاى آن مقدماتی مىرسد ،نتیجه اینکه هر چه از سطح زمین باالتر رویم از فشار و وزن هوا کاسته خواهد شد به طوری که فشار هوا در سطح دریا یک اتمسفر است. فشار یک سیال وابسته به فشار مطلق سیال ،فشار جو و نیروی گرانش (ارتفاع از سطح زمین) است. روش های فشارهای فیزیولوژیکی معموالً بر مبنای میلیمتر مرکوری (میلیمتر جیوه )mmHgاندازه گیری و بیان می شوند.این فشهارها غیرتهاجمی اندازه گیری معموالً نسبت به فشار جو اندازه گیری می شوند به همین دلیل اطالع از مقدار فشار جو منطقه جغرافیایی هدف الزم نیست. فشار خون 1 mmHg = 133.322 Pa = 0.133 322 kPaو 1 atm = 101.325 kPa در تبدیل یکاهای فشار داریم : روش های تهاجمی اندازه گیری فشار خون 3 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی 2 12/7/2020 H.Zamyad مروری بر عملکرد مکانیکی قلب Khayyam university در یک پمپاژ قلب ،خون (فاقد اکسیژن) از بدن به داخل دهلیز راست و سپس به بطن راست راست جریان می یابد.بطن راست خون را به ریه پمپ می کند.سپس خون (غنی از اکسیژن) از ریه به داخل دهلیز چپ و سپس بطن چپ جریان می یابد.بطن مفاهیم پایه و چپ خون را به سمت اندامهای بدن پمپ می کند. مقدماتی دیاستول :فاز استراحت یا پر شدن (دهلیز) چرخه قلب است. سیستول :فاز انقباض یا پمپاژ (بطن) چرخه قلب است. روش های غیرتهاجمی اندازه گیری فشار خون روش های تهاجمی اندازه گیری فشار خون 4 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی H.Zamyad فشار خون چیست؟ Khayyam university فشار خون ( )Blood pressureبه مقدار فشاری گفته میشود که توسط جریان خون ،به دیواره رگها وارد میآید.فشار خون از پمپاژ قلب نشأت می گیرد به همین دلیل در نواحی نزدیک قلب بیشتر است و با فاصله گرفتن از قلب کم تر میشود.همچنین با مفاهیم پایه و حرکت خون از شاهرگ ها به سمت مویرگ ها ،فشار آن کاهش پیدا می کند. مقدماتی از نظر پزشکی ،فشار سیستولی 90تا 120میلیمترجیوه و فشار دیاستولی 60تا 80میلیمتر جیوه ،به عنوان فشار خون ایهده آل تلقی می شود. روش های غیرتهاجمی اندازه گیری فشار خون روش های تهاجمی اندازه گیری فشار خون 5 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی 3 12/7/2020 H.Zamyad اولین اندازه گیری فشار خون Khayyam university اولین اندازه گیری فشار خون در سال 1733میالدی توسط استفن هلس انجام شد. در این اندازه گیری یا لوله شیشه ای توخالی داخل رگ گردن یک اسب قرار داده شد و در این اندازه گیری خون به اندازه 9پا مفاهیم پایه و (حدود 2/77متر) داخل لوله شیشه ای باال آمد. مقدماتی روش های غیرتهاجمی اندازه گیری فشار خون روش های تهاجمی اندازه گیری فشار خون 6 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی H.Zamyad انتخاب نقطه مرجع در اندازه گیری فشار خون بدن Khayyam university تحقیقات نشان داده با تغییر وضعیت بدن (ایستاده ،نشسته و خوابیده) ،فشار خون دهلیز راست ،پایدارترین وضعیت را دارد.به عبارت دیگر تا زمانی که فشار در سطح دهلیز راست اندازه گیری شود ،تغییر فشاری که بواسطه تحرک ایجاد می شود ،انهدک مفاهیم پایه و خواهد بود.به همین خاطر این نقطه به عنوان نقطه مرجع در اندازه گیری فشار خون مورد استفاده قرار می گیرد. مقدماتی بازوی دست نیز تقریباً در سطح دهلیز راست قرار دارد و می توان فشار خون آن را معادل با فشار دهلیز راست در نظر گرفت. روش های غیرتهاجمی اندازه گیری فشار خون روش های تهاجمی اندازه گیری فشار خون 7 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی 4 12/7/2020 H.Zamyad طبقه بندی روش های غیرتهاجمی Khayyam university روش های غیرتهاجمی ،روش هایی هستند که حین انجام آنها ،هیچ آسیبی (برش ،ضربه و )...به بدن وارد نمی شود. به طور کلی روش های اندازه گیری غیرتهاجمی فشار خون به دو دسته تقسیم می شوند؛ مفاهیم پایه و مقدماتی ❖ روش های اندازه گیری گسسته : روش کوروتکوف ()Korotkoff روش اسیلومتری (نوسان سنجی) روش های روش داپلر اولتراسوند (داپلر فراصوت) غیرتهاجمی اندازه گیری فشار خون ❖ روش های اندازه گیری پیوسته : روش تونومتری روش بارگذاری (جبران سازی حجمی) روش های تهاجمی اندازه روش زمان عبور موج پالس گیری فشار خون 9 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی 5 12/7/2020 H.Zamyad بخش مشترک در روش های اندازه گیری گسسته Khayyam university بخش مشترک در بیشتر روش های اندازه گیری گسسته ،استفاده از کاف انسدادی است.در بیشتر روش های کلنیکی اندازه گیری غیرمستقیم فشار خون ،از کاف انسدادی استفاده می شود. مفاهیم پایه و مجرای شریانی ،به دنبال ایجاد فشار مثبت و منفی (اختالف فشار بین داخل و خارج رگ) باز و بسته می شود. مقدماتی بنابراین ،با تشخیص نقطه فشاری که دقیقاً به ازای آن مجرای رگ باز و بسته می شود ،فشار داخل عروقی با استفاده از فشار کاف اندازه گیری می شود. در اندازه گیری های بالینی باید توجه داشت که عرض کاف حداقل 40%دور باز ( 20%بیشتر از قطر بازو) و و طول آن حداقل روش های 80%دور بازو (یا دو برابر مقدار ذکر شده) باشد؛ در غیر اینصورت مقدار اندازه گیری شده صحیح نخواهد بود. غیرتهاجمی اندازه گیری فشار خون افزایش فشار کاف روش های تهاجمی اندازه گیری فشار خون 10 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی H.Zamyad اندازه گیری گسسته به روش کوروتکوف Khayyam university هنگامی که فشار کاف به آرامی از مقدار بیش از فشار سیستولیک به مقدار زیر فشار دیاستولیک کاهش پیدا کند ،صداهای آکوستیکی موسوم به نام مفاهیم پایه و " "Korotkoffتولید می شوند. مقدماتی مراحل انجام روش کوروتکوف به ترتیب زیر است: . 1کاف بر روی بازو بسته شده و استتوسکوپ (گوشی پزشکی) بر روی شریان بازویی قرار می گیرد. روش های . 2فشار کاف تا مقداری که اطمینان پیدا شود حداقل 30میلیمترجیوه باالتر از غیرتهاجمی فشار سیستول است ،باال برده می شود. اندازه گیری فشار خون . 3فشار کاف با سرعت تقریبی 2-3میلیمترجیوه بر ثانیه پایین آورده می شود. . 4با پایین آوردن فشار کاف ،فشار سیتول درجه ای از گیج فشار است که در استتوسکوپ اولین صدای ضربه واضح شنیده شود. روش های . 5با پایین آوردن بیشتر فشار کاف ،فشار دیاستول درجه ای از گیج فشار است که تهاجمی اندازه صداهای ضربه در استتوسکپ قطع شوند. گیری فشار خون 11 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی 6 12/7/2020 H.Zamyad اعتبارسنجی روش کوروتکوف Khayyam university ✓ بزرگترین مزیت روش کوروتکوف سادگی تجهیزات مورد نیاز و همچنین سادگی اجرای آن است. ✓ این روش یک روش غیرتهاجمی است و تنها در هنگام افزایش فشار کاف ،درد مختصری در ناحیه بازو ایجاد می کند. مفاهیم پایه و ❑ بزرگترین نقطه ضعف روش کوروتکوف حساسیت آن به نویزهای صوتی و آرتیفکت های حرکتی است به طوری که یک ثبت مقدماتی دقیق حتماً باید در محیطی آرام و حالت سکون بیمار انجام شود.در غیر اینصورت تشخیص صحیح نقطه شروع و پایان اصوات کروتکوف بسیار دشوار خواهد بود. ❑ روش کوروتکوف یک روش گسسته است و تنها دو مقدار فشار سیستول و دیاستول را گزارش می کند (شکل سیگنال فشار با روش های استفاده از این روش قابل تشخیص نیست). غیرتهاجمی اندازه گیری فشار خون روش های تهاجمی اندازه گیری فشار خون 12 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی H.Zamyad اندازه گیری گسسته به روش نوسان سنجی (اسیلومتری) Khayyam university نوسانات در یک تیوب حاوی سیال ،زمانی به اوج می رسد که فشار خارجی وارد شده به دیواره تیوب با فشار میانگین سیال داخل آن ،برابر شود. مفاهیم پایه و مراحل انجام روش اسیلومتری به ترتیب زیر است: مقدماتی . 1کاف بر روی بازو (بر روی شریان بازویی) بسته می شود. . 2فشار کاف تا مقداری که اطمینان پیدا شود حداقل 30میلیمترجیوه باالتر از فشار سیستول است ،باال برده می شود. روش های . 3فشار کاف با سرعت کم (مثالً با سرعت تقریبی 2- 3میلیمترجیوه بر غیرتهاجمی ثانیه) پایین آورده می شود. اندازه گیری فشار خون . 4با پایین آوردن فشار کاف ،فشار سیستول درجه ای از گیج فشار است که از دیواره رگ به صورت واضح نوساناتی دریافت شوند. . 5با پایین آوردن بیشتر فشار کاف ،فشار میانگین درجه ای از گیج فشار است که نوسانات دریافتی از دیواره رگ به اوج مقدار خود برسد و با روش های تهاجمی اندازه کاهش بیشتر فشار دامنه نوسانات شروع به کم شدن کند. گیری فشار خون 13 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی 7 12/7/2020 H.Zamyad مقایسه روش کوروتکوف و اسیلومتری Khayyam university مفاهیم پایه و مقدماتی روش های غیرتهاجمی اندازه گیری فشار خون روش های تهاجمی اندازه گیری فشار خون 14 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی H.Zamyad اعتبارسنجی روش اسیلومتری Khayyam university ✓ روش اسیلومتری بر خالف روش کوروتکوف به نویزهای صوتی و آرتیفکت حرکتی حساس نیست. ✓ مانند روش کوروتکوف این روش یک روش غیرتهاجمی است و تنها در هنگام افزایش فشار کاف ،درد مختصری در ناحیه بازو مفاهیم پایه و ایجاد می کند. مقدماتی ❑ روش اسیلومتری به منظور اندازه گیری نوسانات فشار نسبت به روش کوروتکوف به ابزارآالت پیچیده تری نیاز دارد. ❑ این روش یک روش گسسته است و تنها دو مقدار فشار سیستول و میانگین را گزارش می کند و قادر به اندازه گیری فشار روش های دیاستول نیست.همچنین مانند روش کوروتکوف شکل سیگنال فشار را نیز گزارش نمی کند. غیرتهاجمی اندازه گیری فشار خون روش های تهاجمی اندازه گیری فشار خون 15 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی 8 12/7/2020 H.Zamyad اندازه گیری گسسته به روش داپلر اولتراسوند (داپلر فراصوت) Khayyam university برای تعیین فشار سیستول و دیاستول می توان به جای روش کوروتکوف از روش داپلر اولتراسوند استفاده کرد.با استفاده از این روش می توان حرکت دیواره شریان و سرعت خون شریانی (که زیر کاف انسدادی قرار گرفته) ،مشخص کرد. مفاهیم پایه و اگر از موج فراصوت با فرکانس 8مگاهرتز استفاده شود؛ مقدماتی در هنگام باز شدن رگ شیفت داپلر بین 200- 500هرتز خواهد بود. در هنگام بسته شدن رگ شیفت داپلر بین 30- 100هرتز خواهد بود. روش های غیرتهاجمی اندازه گیری فشار خون روش های تهاجمی اندازه گیری فشار خون 16 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی H.Zamyad اندازه گیری گسسته به روش داپلر اولتراسوند (داپلر فراصوت) Khayyam university مراحل انجام روش داپلر اولتراسوند به ترتیب زیر است: . 1کاف بر روی بازو (بر روی شریان بازویی) بسته می شود. مفاهیم پایه و . 2فشار کاف تا مقداری که اطمینان پیدا شود حداقل 30میلیمترجیوه باالتر مقدماتی از فشار سیستول است ،باال برده می شود و رگ کامالً بسته می شود. . 3فشار کاف با سرعت کم (مثالً با سرعت تقریبی 2- 3میلیمترجیوه بر ثانیه) پایین آورده می شود. روش های . 4با پایین آوردن فشار کاف ،فشار سیستول درجه ای از گیج فشار است که غیرتهاجمی اندازه گیری در آن برای اولین بار رگ باز شده و در نتیجه آن یک سیگنال پاسخ دریافت فشار خون شود (در این حالت بالفاصله بعد باز شدن ،رگ مجدداً بسته می شود). . 5با پایین آوردن بیشتر فشار کاف ،فاصله بین باز شدن و بسته شدن بعد از آن بیشتر و بیشتر می شود تا جایی که بالفاصله بعد از بسته شدن ،باز شدن روش های تهاجمی اندازه اتفاق می افتد ،فشار گیج در این لحظه برابر فشار دیاستول است. گیری فشار خون 17 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی 9 12/7/2020 H.Zamyad اعتبارسنجی روش داپلر فراصوت Khayyam university ✓ روش اسیلومتری بر خالف روش کوروتکوف به نویزهای صوتی حساس نیست. ✓ مانند روش کوروتکوف این روش یک روش غیرتهاجمی است و تنها در هنگام افزایش فشار کاف ،درد مختصری در ناحیه بازو مفاهیم پایه و ایجاد می کند. مقدماتی ❑ پرتو (موج) اولتراسوند باریک است ،بنابراین حرکت جزئی پروب باعث خطا می شود. ❑ این روش یک روش گسسته است و تنها دو مقدار فشار سیستول و دیاستول را گزارش می کند (شکل سیگنال فشار با استفاده روش های از این روش قابل تشخیص نیست). غیرتهاجمی اندازه گیری فشار خون روش های تهاجمی اندازه گیری فشار خون 18 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی H.Zamyad اندازه گیری غیرمستقیم فشار بوسیله نیروی واکنشی Khayyam university اگر یک جسم سفت بر روی سطح یک بافت فشار داده شود ،از طرف بافت یک نیروی واکنشی به جسم وارد خواهد شد. این نیروی واکنشی دو مولفه دارد؛ مفاهیم پایه و نیروی االستیک ناشی از تغییر شکل بافت مقدماتی فشار داخلی بنابراین اگر با ارائه روشی نیروی االستیک واکنشی صفر شود ،نیروی واکنشی دریافتی دقیقا برابر فشار داخلی خواهد بود. از این روش می توان برای اندازه گیری غیر تهاجمی فشار شکمی ،فشار جمجمه ،فشار خون و فشار چشم استفاده کرد. روش های غیرتهاجمی اندازه گیری فشار خون سطح تماس نیروی واکنشی روش های تهاجمی اندازه گیری فشار خون 19 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی 10 12/7/2020 H.Zamyad اندازه گیری غیرمستقیم فشار بوسیله نیروی واکنشی Khayyam university با استفاده از روش حلقه محافظ می توان نیروی االستیک ناشی از تغییر شکل بافت را در سطح اندازه گیری صفر کرد.در این روش نیروی االستیک ناشی از تغییر شکل بافت فقط به حلقه های محافظ اعمال می شود و نیروی واکنشی اعمال شده به سطح مفاهیم پایه و اندازه گیری که در مرکز حلقه واقع شده ،تنها ناشی از فشار داخلی بافت است. مقدماتی باید توجه داشت که این روش در صورتی تحقق پیدا می کند که سطح اندازه گیری نسبت به حلقه محافظ جابجایی نداشته باشد. روش های غیرتهاجمی حلقه محافظ اندازه گیری فشار خون سطح تماس سطح اندازه گیری روش های نیروی واکنشی نیروی واکنشی تهاجمی اندازه گیری فشار خون 20 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی H.Zamyad اندازه گیری پیوسته به روش تونومتری Khayyam university شریان ساعد یک شریان مناسب برای اندازه گیری پالس فشار خون به صورت پیوسته است ،زیرا این شریان در سطح پوست قرار دارد. مفاهیم پایه و در روش تونومتری آرایه ای از سنسورهای اندازه گیر بر روی سطح پوست مقدماتی قرار می گیرند ،سنسورهای پیرامونی نقشی شبیه به حلقه محافظ دارند و اندازه گیری توسط سنسورهایی که دقیقاً روی شریان قرار گرفته اند انجام می شود ،چون جایگذاری دقیق سنسور در محل عبور شریان اهمیت زیادی روش های دارد. غیرتهاجمی اندازه گیری سیستم مرکزی دستگاه تونومتر سیگنالهای دریافتی از آرایه سنسوری را با فشار خون یکدیگر مقایسه کرده و به صورت خودکار سنسوری که دارای سیگنال پایدارتری باشد را انتخاب می کند. روش های تهاجمی اندازه گیری فشار خون 21 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی 11 12/7/2020 H.Zamyad اعتبارسنجی روش تونومتری Khayyam university ✓ روش تونومتری به نویزهای صوتی حساس نیست. ✓ این روش یک روش غیرتهاجمی است که سیگنال فشار را به صورت پیوسته ثبت می کند. مفاهیم پایه و ✓ در این روش نیازی به کاف انسدادی نیست و مقدار فشار توسط سنسورهای دقیق اندازه گیری می شود. مقدماتی ❑ در این روش جایگذاری صحیح سنسور ثبت نیروی واکنشی از اهمیت زیادی برخوردار است و عدم توجه به آن منجر به ایجاد خطای چشمگیر در سیگنال ثبت شده خواهد شد. روش های ❑ این روش به آرتیفکت حرکتی حساس است. غیرتهاجمی اندازه گیری ❑ این روش به تجهیزات پیچیده و کالیبراسیون سنسورها نیاز دارد. فشار خون روش های تهاجمی اندازه گیری فشار خون 22 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی H.Zamyad اندازه گیری پیوسته به روش بارگذاری (جبران سازی حجمی) Khayyam university این روش یک روش ثبت پیوسته برای شکل موج فشار شریانی که در آن فشار کاف انگشتی توسط سیگنال پلتیسموگرافی کنترل و تنظیم می شود. مفاهیم پایه و پالس اکسیمترها می توانند تغییرات حجم خون انگشت را با استفاده از نور اندازه گیری کنند.در پالس اکسیمترها هر چه حجم مقدماتی خون بیشتر شود ،جذب نور بیشتر شده و نور کمتری به آشکارساز می رسد در نتیجه سیگنال تولیدی کم دامنه تر خواهد بود. کامالً واضح است که تغییرات حجم خون داخل انگشت ،کامالً به تغییرات پالس فشار خون وابسته است. اما برای اندازه گیری فشار خون شریانی این تغییرات حجمی باید به فشار تبدیل شود. روش های غیرتهاجمی اندازه گیری فشار خون روش های تهاجمی اندازه گیری فشار خون 23 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی 12 12/7/2020 H.Zamyad اندازه گیری پیوسته به روش بارگذاری (جبران سازی حجمی) Khayyam university روش بارگذاری (جبران سازی حجمی) به صورت زیر انجام می شود؛ مفاهیم پایه و باالرفتن فشار کم دامنه شدن باال بردن فشار باال رفتن فشار کاهش حجم جذب نور بیشتر مقدماتی خون سیگنال دریافتی کاف خارج رگی خون پایین رفتن فشار زیاد شدن دامنه پایین بردن فشار افت فشار خارج افزایش حجم جذب نور کمتر روش های خون سیگنال دریافتی کاف رگی خون غیرتهاجمی اندازه گیری فشار خون بنابراین در این روش با تنظیم فشار کاف انگشتی ،حجم خون داخل عروق انگشت همیشه ثابت باقی می ماند و با اندازه گیری و نمایش تغییرات فشار کاف ،فشار خون اندازه گیری و پایش می شود. روش های تهاجمی اندازه گیری فشار خون 24 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی H.Zamyad اعتبارسنجی روش جبران سازی حجمی Khayyam university ✓ روش بارگذاری به نویز حساس نیست. ✓ این روش یک روش غیرتهاجمی است که سیگنال فشار را به صورت پیوسته ثبت می کند. مفاهیم پایه و مقدماتی ❑ این روش به یک سیستم کنترلر دقیق جهت ثابت نگه داشتن حجم خون داخل انگشت نیاز دارد به طوری که بتواند فشار کاف را در هر لحظه طوری تنظیم کند که حجم خون داخل انگشت ثابت باقی بماند. روش های غیرتهاجمی اندازه گیری فشار خون روش های تهاجمی اندازه گیری فشار خون 25 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی 13 12/7/2020 H.Zamyad Khayyam university اندازه گیری پیوسته به روش زمان عبور موج پالس ()PTT روش زمان عبور موج پالس فشار خون ،مبتنی بر اندازه گیری سرعت انتقال موج فشار خون بین دو نقطه شناخته شده است.زمان انتقال پالس به عنوان فاصله زمانی بین پیک Rسیگنال ECGو پیک سیگنال پلتسموگرافی ( )PPGدر همان چرخه قلب تعریف مفاهیم پایه و می شود. مقدماتی همانگونه که بین سرعت موج فشار خون ( )PWVو مقدار فشار رابطه وجود دارد ،بین زمان انتقال و فشار آن نیز رابطه وجود دارد؛ روش های ماژول یانگ فشار صفر غیرتهاجمی ضخامت رگ ضریب ثابت اندازه گیری فشار خون طول رگ فشار خون روش های چگالی خون قطر رگ تهاجمی اندازه گیری فشار خون 26 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی 14 12/7/2020 H.Zamyad طبقه بندی روش های تهاجمی Khayyam university به طور کلی روش های تهاجمی ،روش هایی هستند که حین انجام آنها ،به بدن آسیب (معموالٌ زخم یا برش) وارد می شود. در روش های تهاجمی ،ثبت سیگنال فشار خون به صورت پیوسته انجام می شود. مفاهیم پایه و مقدماتی روش های تهاجمی ثبت سیگنال فشار را می توان در گروه های زیر طبقه بندی کرد؛ با دیافراگم خارجی اندازه گیری فشار با کاتتر روش های با سنسور نوک کاتتری غیرتهاجمی اندازه گیری اندازه گیری با سنسورهای ایمپلنت فشار خون روش ساده میکرو پیپت اندازه گیری فشارخون در رگ های کوچک روش کنترلی سروُ روش های تهاجمی اندازه اندازه گیری تفاضلی گیری فشار خون 28 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی H.Zamyad اندازه گیری فشار خون با کاتتر متصل به دیافراگم خارجی Khayyam university به منظور اندازه گیری مستقیم فشار خون داخل بدن ،می توان از یک کاتتر پر شده با محلول نمکی که به یک سنسور فشار خارجی متصل مفاهیم پایه و است ،استفاده کرد.در این روش برای هدایت کاتتر به نقطه مورد مقدماتی نظر ،می توان از مانیتورینگ اشعه Xاستفاده کرد. فشار خون به محلول نمکی داخل کاتتر منتقل شده و بواسطه لوله کاتتر به مبدل فشار به ولتاژ می رسد.مبدل فشار دینامیکی وارد شده روش های به محلول نمکی را به یک سیگنال الکتریکی تبدیل می کند. غیرتهاجمی اندازه گیری از آنجایی که ارتفاع از سطح زمین در مقدار فشار یک سیال تأثیر گذار فشار خون است ،در این روش باید سنسور در ارتفاعی هم سطح با نقطه مورد نظر برای اندازه گیری فشار قرار گیرد.همچنین برای حذف اثر فشار جو، باید مجرایی برای رسیدن فشار جو به پشت سنسور اندازه گیری وجود روش های تهاجمی اندازه داشته باشد. گیری فشار خون 29 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی 15 12/7/2020 H.Zamyad تبدیل فشار به جابجایی در دیافراگم Khayyam university مبدل فشار به ولتاژ از دو بخش مکانیکی و الکتریکی تشکیل شده است ،بخش مکانیکی همان دیافراگم است. دیافراگم معموالً یک صفحه فلزی بسیار نازک است که لبه های آن از اطراف داخل یک قاب مهار شده است. مفاهیم پایه و محلول نمکی در برخورد با دیافراگم در آن ایجاد انحنا می کند.بیشترین انحنا در مرکز و کمترین انحنا در اطراف آن (نواحی مقدماتی نزدیک به قاب مهار کننده) ایجاد می شود. رابطه مقدار جابجایی دیافراگم نسبت به فشار اعمال شده به طور معمول غیرخطی است اما در صورتی که ضخامت دیافراگم کم و انحنای ایجاد شده در آن نسبت به ضخامت دیافراگم کوچک باشد ،می توان رابطه آنها را خطی در نظر گرفت.بنابراین در روش های دیافراگم فشار اعمالی به محلول نمکی به جابجایی تبدیل می شود. غیرتهاجمی اندازه گیری فشار خون روش های تهاجمی اندازه گیری فشار خون 30 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی H.Zamyad تبدیل جابجایی به ولتاژ در مبدل Khayyam university همانطور که گفته شد ،مبدل فشار به ولتاژ از دو بخش مکانیکی و الکتریکی تشکیل شده است ،بخش مکانیکی همان دیافراگم است که در آن فشار تبدیل به جابجایی می شود.بخش الکتریکی مبدل جابجایی دیافراگم را به سیگنال الکتریکی تبدیل می مفاهیم پایه و کند.در این بخش می توان از استرین گیج یا خازن های متغیر استفاده کرد. مقدماتی روش های غیرتهاجمی اندازه گیری فشار خون روش های تهاجمی اندازه گیری فشار خون 31 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی 16 12/7/2020 H.Zamyad تبدیل جابجایی به ولتاژ در سنسورهای استرین گیج Khayyam university در سنسورهای استرین گیج ،از عناصر فلزی و نیمه هادی هایی استفاده می شود که مقاومت الکتریکی آن ها با تغییر فشار ،تغییر می کند. مفاهیم پایه و اگر چه رابطه بین مقاومت الکتریکی و کشش غیرخطی است ،اما اگر نسبت کشش کمتر از 0/5%باشد ،می توان رابطه را خطی مقدماتی فرض کرد. در یک سیم فلزی ساده ،رابطه R=ρL/Aبرقرار است. برای مقایسه رفتار مواد مختلف به منظور بکارگیری آنها به عنوان استرین گیج ،از فاکتور گیج ( )Gاستفاده می شود.هر چه روش های فاکتور Gبزرگتر باشد ،ماده قابلیت بیشتری برای استفاده به عنوان سنسور استرین گیج دارد. غیرتهاجمی اندازه گیری )G=(∆R/R)/(∆L/L فشار خون نیمه هادی ها در مقایسه با فلزها فاکتور گیج بزرگتری دارند اما باید توجه داشت که رفتار آنها به دمای محیط بستگی داشته و رابطه جابجایی دیافراگم با مقدار مقاومت (حتی در جابجایی های کوچک) حالت غیر خطی دارد. روش های تهاجمی اندازه گیری فشار خون 32 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی H.Zamyad آرایش های مختلف سنسورهای استرین گیج Khayyam university از سنسورها استرین گیج می توان در یک پل مقاومتی به صورت یک چهارم ،نیمه و یا کامل استفاده کرد. مفاهیم پایه و مقدماتی روش های غیرتهاجمی اندازه گیری فشار خون روش های تهاجمی اندازه گیری فشار خون 33 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی 17 12/7/2020 H.Zamyad تبدیل جابجایی به ولتاژ در سنسورهای خازنی Khayyam university برای تعیین میزان جابجایی دیافراگم می توان از تغییر مقدار ظرفیت خازن استفاده کرد. اگر دو صفحه به طور موازی تنظیم شده و به اندازه کافی به یکدیگر نزدیک شوند ،ظرفیت به شرح زیر بیان می شود: مفاهیم پایه و مقدماتی εA =C 𝒅 : εضریب گذردهی خالء روش های : Aمساحت صفحات غیرتهاجمی : dفاصله دو صفحه اندازه گیری فشار خون اگر چه رابطه dبا مقدار ظرفیت خازن غیرخطی است ،اما می توان با یک مدار ساده به رابطه ای خطی دست پیدا کرد. 𝑐 𝑑 روش های 𝑡𝜔𝑗 𝑒 𝑖𝑣 𝑖 𝑐 𝑣𝑜 (t)=- 𝑡𝜔𝑗 𝑒 𝑖𝑣 𝑖𝑐 𝐴𝑣𝑜 (t)= - ε تهاجمی اندازه 𝑥 گیری فشار خون 34 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی H.Zamyad اندازه گیری فشار خون با سنسور نوک کاتتری Khayyam university در این روش به جای اینکه سنسور در یک مبدل خارج از بدن قرار بگیرد ،دقیقاً در نوک کاتتر جایگذاری می شود.بنابراین این روش نسبت به روش دیافراگم خارجی ،دارای مزایای زیر است؛ مفاهیم پایه و . 1به دلیل عدم وجود سیال بین نقطه مورد نظر و سنسور اندازه گیری ،هیچ تأخیری در پاسخ ایجاد نمی شود. مقدماتی . 2برای جلوگیری از لخته شدن خون نیازی به تزریق پیوسته محلول نمکی نیست. . 3به دلیل کارگذاری سنسور در نوک کاتتر ،حرکت کاتتر در سیگنال دریافتی ایجاد آرتیفکت نمی کند. البته کالیبراسیون مجدد این سنسورها بسیار دشوار بوده و قیمت گرانی دارند. روش های غیرتهاجمی اندازه گیری انواع سنسورهای نوک کاتتری عبارتند از: فشار خون استرین گیج های نیمه هادی سنسورهای خازنی فیبرهای نوری روش های تهاجمی اندازه اصول کارکرد سنسورهای استرین گیج و خازنی نوک کاتتری ،مانند روش دیافراگم خارجی است. گیری فشار خون 35 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی 18 12/7/2020 H.Zamyad اندازه گیری فشار خون با سنسور نوک کاتتری فیبر نوری Khayyam university دراین روش پرتوهای نور یک منبع نور از طریق تعدادی فیبر نوری به نوک کاتتر ارسال می شود و در مقابل تعدادی فیبر نوری دیگر برای برگرداندن نور منعکس شده به یک آشکار ساز در داخل تیوب سنسور جایگذاری شده اند. مفاهیم پایه و پشت دیافراگم قرار گرفته در نوک کاتتر ،مانند آینه از خاصیت برگرداندن پرتوهای نور برخوردار است. مقدماتی به این ترتیب تعداد پرتوهای نور بازتاب شده ای که فیبرهای برگرداننده دریافت می کنند ،متناسب با تغییر انحنای دیافراگم بر اثر اعمال فشار به آن تغییر خواهد کرد.بنابراین از مقدار نور دریافت شده در آشکار ساز ،میتوان شدت فشار خون را تعیین کرد. روش های غیرتهاجمی اندازه گیری فشار خون روش های تهاجمی اندازه گیری فشار خون 36 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی H.Zamyad اندازه گیری فشار خون با سنسورهای ایمپلنت Khayyam university برای اندازه گیری فشار خون به صورت پیوسته و دقیق و در بازه زمانی طوالنی ،استفاده از روش کاتتر گذاری معقول نیست. برای اندازه گیری فشار خون در چنین مواردی ،از سنسورهای ایمپلنت استفاده می شود. مفاهیم پایه و مقدماتی این سنسورها باید به گونه ای طراحی شوند که؛ ابعاد بسیار کوچکی داشته باشند و روند حرکت خون داخل رگ را مختل نکنند. در محل مورد نظر برای اندازه گیری ثابت بمانند. روش های از موادی ساخته شوند که با محیط داخل عروق سازگار باشد. غیرتهاجمی اندازه گیری مجهز به یک فرستنده رادیویی برای ارسال سیگنال دریافتی به خارج از بدن باشند. فشار خون مجهز به یک گیرنده رادیویی برای دریافت توان (انرژی) از مدار قرار گرفته در خارج از بدن باشند. فشار جو به عنوان مرجع در پشت سنسور (دیافراگم) اندازه گیری قرار بگیرد. روش های تهاجمی اندازه گیری فشار خون 37 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی 19 12/7/2020 H.Zamyad اندازه گیری فشار خون رگ های کوچک با میکروپیپت Khayyam university این روش برای اندازه گیری فشار در رگ های کوچک که فشار جزیی دارند استفاده می شود. مفاهیم پایه و این سنسورها باید به گونه ای طراحی شوند که؛ مقدماتی در عین برخورداری از ساختار ظریف مقاوم باشند و در اثر ورود به مویرگ ها دچار شکستگی نشوند. حجم خونی که از مویرگ خارج شده و داخل آنها قرار می گیرد ،بسیار محدود باشد. روش های غیرتهاجمی اندازه گیری فشار خون روش های تهاجمی اندازه گیری فشار خون 38 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی H.Zamyad اندازه گیری فشار خون به روش کنترلی سروُ Khayyam university از این روش هم برای اندازه گیری فشار در رگ های کوچک که فشار جزیی دارند استفاده می شود. در این روش یک میکروپیپت متصل به تلمبه تنظیم فشار و سنسور فشار حاوی محلول نمکی ،در داخل مویرگ قرار می گیرد.فشار مفاهیم پایه و محلول نمکی داخل میکروپیپت توسط سیستم کنترلی متصل به تلمبه فشار طوری تنظیم می شود که از ورود خون به داخل مقدماتی میکروپیپت و همچنین ورود محلول نمکی به داخل مویرگ جلوگیری شود.بنابرین تغییرات فشار تلمبه ،برابر فشار خون مویرگ خواهد بود. روش های غیرتهاجمی اندازه گیری فشار خون روش های تهاجمی اندازه گیری فشار خون 39 مقدمه ای بر مهندسی پزشکی 20