CBT في فوبيا PDF

‫به نام خدا‬ ‫درمان شناختی رفتاری فوبیا‬  ‫آیسان چاقوچی‬ ‫مریم عادلی‬ ‫شقایق افشانی‬ ‫پریا حاتمی‬ ‫گردآورندگان‬ ‫محمد نوشیروانی‬ ‫سمیراعبادی‬  ‫فوبیا ترس نامعقول و شدید از یک موضوع‪ ،‬یک موقعیت یا‬...

‫به نام خدا‬ ‫درمان شناختی رفتاری فوبیا‬  ‫آیسان چاقوچی‬ ‫مریم عادلی‬ ‫شقایق افشانی‬ ‫پریا حاتمی‬ ‫گردآورندگان‬ ‫محمد نوشیروانی‬ ‫سمیراعبادی‬  ‫فوبیا ترس نامعقول و شدید از یک موضوع‪ ،‬یک موقعیت یا‬ ‫یک شیء است‪.‬در واقع با اینکه فرد میداند ترسش نامعقول‬ ‫فوبیا‬ ‫است ولی توانایی کنترل آن را ندارد و اگر در معرض آنچه که‬ ‫از آن «هراس» دارد‪ ،‬قرار بگیرد موجی از اضطراب‪ ،‬ترس‬ ‫شدید و حتی وحشتزدگی بر او چیره میشود و این تجربه‬ ‫چنان برایش ناخوشایند است که سعی میکند همیشه از آن‬ ‫مورد «هراس آور» دوری کند‪.‬در میان اختالل اضطراب‪،‬‬ ‫«فوبیاها» از همه شایع ترند‪.‬‬ ‫انواع فوبیا‬ ‫‪.1‬آگورافوبیا‬ ‫‪.2‬فوبی خاص‪:‬‬ ‫‪ ‬حیوانات‬ ‫‪ ‬محیط طبیعی‬ ‫‪ ‬خون‪ ،‬تزریق‪ ،‬جراحت‬  ‫آگورافوبیا‬ ‫ آگورافوبیا از کلمه یونانی آگورا به معنای بازار ریشه گرفته است که معادل‬ ‫فارسی آن ترس از محیطهای بسته‪ ،‬ترس از محیطهای باز‪ ،‬ازدحام هراسی‬ ‫است‪.‬‬ ‫ تعریف دقیقتر آگورافوبیا عبارتند از ترس از ترک کردن مکانی امن که‬ ‫معموالً خانه است‪.‬‬ ‫ افزایش در فاصله مکانی که میخواهند به آنجا بروند با شدت اضطراب آنها‬ ‫رابطه مستقیم دارد هرچه فاصله بیشتر باشد ترس بیشتر است‪.‬‬ ‫ رفتن به کنسرت‪ ،‬کلیسا‪ ،‬میتینگهای اجتماعی‪ ،‬بودن در آسانسور و ازدحام‬ ‫برای آنها به معنای به تله افتادن است‪.‬‬ ‫ معموالً در عرض ‪ 12‬ماه بعد از آنکه روند حمالت پنیک به صورت مکرر‬ ‫در میآید آگورافوبیا ظاهر میشود‪.‬‬ ‫معیارهای تشخیصی آگورافوبیا‬ ‫‪6‬‬  ‫فوبیای خاص‬ ‫ویژگی اصلی این اختالل این است که ترس یا اضطراب به وجود موقعیت یا موضوع خاص محدود است که‬ ‫میتواند محرک فوبیک نامیده شود‬ ‫فوبیاهای خاص عبارتند از ترسهای افراطی غیرمنطقی مداوم نسبت به یک شی یا یک وضعیت خاص‪.‬‬ ‫فوبیا ریشه یونانی دارد و از فوبوس‪ ،‬یکی از خدایان یونانی که دشمنان خود را میترساند مشتق شده است‪.‬‬ ‫افراد فوبیک معموالً میدانند که ترس آنها از یک موقعیت یا رویداد فوبیازا بیش از حد زیاد یا غیر منطقی است‬ ‫اما مجموعهای از باورهای فوبیک ایجاد کردهاند که ظاهرا ً ترس آنها را در کنترل دارد‪.‬این باورها در درون‬ ‫خود اطالعاتی به همراه دارند‪ ،‬اطالعات درباره اینکه چرا این فکر یا آن محرک تهدیدآمیز است و وقتی در‬ ‫وضعیت فوبیک قرار دارند چه واکنشی نشان دهند‪.‬‬ ‫‪7‬‬ ‫معیارهای تشخیصی فوبی خاص‬ ‫شایع‌ترین فوبیاهای خاص‪:‬‬ ‫فوبیای حیوانات‪ ،‬فوبیای‬ ‫دندانپزشکی‪ ،‬فوبیای آبهای‬ ‫عمیق‪ ،‬فوبیای ارتفاع‪،‬‬ ‫کالستروفوبیا‪ ،‬فوبیای خون‬ ‫زخم و آمپول‬ ‫‪9‬‬  ‫فوبیای حیوانات یا زوفوبیا رده ای از فوبیاهای‬ ‫خاص است‪.‬‬ ‫به عنوان مثال میتوان به ترس از حشرات‪،‬‬ ‫پرندگان‪ ،‬سگ و گربه و‪...‬اشاره کرد‪.‬‬ ‫زیگموند فروید گفته است‪ :‬ترس از حیوانات یکی از‬ ‫شایع ترین بیماری ها در بین کودکان است‪.‬‬ ‫فوبیای حیوانات یک نوع ترس غیرمنطقی است و‬ ‫فقط مربوط به جانوران خطرناک مثل گرگ و مار‬ ‫فوبی حیوانات یا زوفوبیا‬ ‫نمیشود‪.‬‬ ‫‪10‬‬  ‫دنتوفوبیا یک ترس شدید است که با موقعیت‬ ‫مناسب نیست‪.‬افراد مبتال به دنتوفوبیا حتی‬ ‫زمانی که درد دارند از مراجعه به دندانپزشک‬ ‫اجتناب می کنند‪.‬این وضعیت به قدری شدید‬ ‫است که می تواند منجر به سالمت بسیار‬ ‫ضعیف دندان شود‪.‬این مشکالت ممکن است بر‬ ‫روابط یا آینده شغلی افراد نیز تأثیر بگذارد‪.‬‬ ‫فوبی دندانپزشکی یا دنتوفوبیا‬ ‫‪11‬‬ ‫تنگناهراسی یا کالستروفوبیا به ترس از گیر کردن در یک‬ ‫مکان تنگ و راه گریز نداشتن در محیطهای بسته مانند‬ ‫دستشویی و یا آسانسور گفته میشود‪.‬‬ ‫هراس شدید و بیمارگونه از احساس تنگنا و نداشتن راه‬ ‫فرار که معموالً در محیطهای بسته و شرایط خاصی مثل‬ ‫حضور در بین جمعیتهای شلوغ و فشرده یا گیر افتادن در‬ ‫آسانسور ایجاد میشود‪.‬‬ ‫اتاقهای کوچک یا قفلشده‪ ،‬تونل‪ ،‬آسانسور‪ ،‬مترو‪،‬‬ ‫تنگنا هراسی یا کالستروفوبیا‬ ‫جمعیتهای شلوغ هریک به تنهایی میتواند محرکی برای‬ ‫شروع عالیم باشد‪.‬فردی که در مواجهه با یکی از این‬ ‫شرایط دچار بروز عالیم میشود‪ ،‬معموالً در مواجه با‬ ‫سایر شرایط نیز دچار این حالت میشود‪.‬‬ ‫‪12‬‬  ‫تاالسوفوبیا از دو واژه یونانی تاالسا (به معنی دریا) و‬ ‫فوبوس (به معنای ترس) گرفته شده است‪.‬‬ ‫تاالسوفوبیا ترس شدید‪ ،‬مداوم و غیرمنطقی (فوبیا) از حجم‬ ‫های بزرگ آبی مانند اقیانوس‪ ،‬دریا یا دریاچه های بزرگ‬ ‫است‪.‬در حالی که تاالسوفوبیا معموالً در اثر یک رویداد‬ ‫آسیبزا در گذشته ایجاد میشود‪ ،‬مانند تجربه نزدیک به‬ ‫غرق شدن یا ترسیدن در هنگام شنا‪ ،‬عوامل دیگری مانند‬ ‫تربیت‪ ،‬تیپ شخصیتی و حتی ژنتیک ممکن است در این‬ ‫امر نقش داشته باشند‪.‬‬ ‫ترس از آب های عمیق یا تاالسوفوبیا‬ ‫‪13‬‬ ‫آکروفوبیا یا بُلَندی َهراسی یا ترس از ارتفاع یک ترس‬ ‫شدید یا غیرمنطقی یا فوبیا از ارتفاع است‪ ،‬بخصوص‬ ‫زمانی که فرد در ارتفاع خاصی قرار ندارد‪.‬این‬ ‫هراس در صورتی که فرد را دچار وحشت یا اختالل‬ ‫هراس کند میتواند خطرناک باشد‪.‬آکروفوبیا مانند‬ ‫ترس از صدای بلند و مهیب‪ ،‬یکی از دو ترس اولیه‬ ‫ای میباشد که به اکثر کودکان در سال های ابتدایی‬ ‫ترس از ارتفاع یا آکروفوبیا‬ ‫زندگی خود القا می شوند؛ بلندیهراسی درمانپذیر‬ ‫است و بیشتر افرادی که به دنبال درماناند‪ ،‬میتوانند‬ ‫بهطور کامل بر ترسهای خود غلبه کنند‪.‬‬ ‫‪14‬‬  ‫مطابق با طبقهبندی راهنمای تشخیصی و آماری اختاللهای روانی برای‬ ‫اختالالت روانی‪ ،‬فوبیای تروما یک هراس ویژه از نوع خون‪/‬تزریق‪/‬آسیب‬ ‫است‪.‬این فوبیا یک ترس غیرطبیعی و پاتولوژیک از آسیبدیدگی است‪.‬‬ ‫نام دیگر هراس از آسیب تروماتوفوبیا است که از ریشه در واژههای یونانی‬ ‫تروما‪ ،‬به معنی «زخم‪ ،‬جراحت» و فوبوس به معنی «ترس» دارد‪.‬این‬ ‫اختالل با فوبیای خون‪-‬آسیب‪-‬تزریق مرتبط است‪.‬مبتالیان به این هراس‪،‬‬ ‫عالئم اضطراب غیرمنطقی یا بیش از حد و تمایل به اجتناب از اشیاء و‬ ‫موقعیتهای خاص و هراسناک را از خود نشان میدهند؛ تا جایی که از‬ ‫اقدامات پزشکی نجاتدهنده بالقوه اجتناب میکنند‪.‬طبق یک مطالعه‪ ،‬این‬ ‫هراس بیشتر در زنان شایع است‪.‬‬ ‫ترس از تزریق‪ ،‬خون و جراحت یا تروماتوفوبیا‬ ‫‪15‬‬  ‫نوموفوبیا یا‬ ‫ترس از بدون‬ ‫موبایل بودن‬ ‫پلوتوفوبیا یا‬ ‫و‪....‬‬ ‫ترس از پول‬ ‫فوبی های‬ ‫ترایپوفوبیا یا‬ ‫ترس از حفره‬ ‫غیرعادی‬ ‫آبلوتوفوبیا یا‬ ‫ترس از حمام‬ ‫یا سوراخ های‬ ‫کردن‬ ‫کوچک‬ ‫دکستروفوبیا یا‬ ‫ترس از بودن‬ ‫اومفالوفوبیا یا‬ ‫چیزی در سمت‬ ‫ترس از ناف‬ ‫راست بدن‬ ‫‪16‬‬  ‫سبب شناسی فوبیاها‬ ‫‪‬عوامل‌تکاملی‬ ‫طبق این الگو‪ ،‬افراد به طور فطری از بعضی محرک ها بیشتر از محرک های دیگر میترسند چرا که این محرک های نشان دهنده‬ ‫وجود خطر در محیط بدوی و ابتدایی می باشد‪.‬از این رو بررسی ترس ها در جمعیت عمومی نشان می دهد که متداول ترین ترس‬ ‫ها به ترس از مار‪ ،‬موش‪ ،‬حشرات ‪ ،‬آب ‪،‬تاریکی‪،‬حیوانات‪ ،‬غریبه ها‪،‬ارتفاع‪ ،‬روشنایی و فضاهای بسته مربوط می گردد و ترس‬ ‫از محرک های موجود در دنیای صنعتی اخیر مانند ترس از برق چندان مطرح نمیباشد‪.‬‬ ‫لیهی پیشنهاد کرده است که افراد مبتال به فوبی خاص بر اساس مجموعه ای از باورها یا قوانین نسبت به تهدید های احتمالی واکنش‬ ‫نشان می دهند‪.‬این قوانین در ابتدا ار انسان های اولیه یعنی از اجداد ما در محیط های بدوی که در آن تکامل پیدا کرده اند‪ ،‬محافظت‬ ‫میکردند‪.‬بطور کلی این قوانین هم اکنون ترس هایی را ایجاد می کنند که دیگر در محیط مدرن و امروزی قابل انطباق نمیباشند‪.‬‬ ‫‪17‬‬  ‫‪‬عوامل‌رفتاری‬ ‫الگوی رفتاری فوبی خاص‪ ،‬دو مرحله را در یادگیری و حفظ فوبی توصیف می نماید‪.‬‬ ‫ مرحله اول‪:‬اکتساب فوبی بر اساس شرطی سازی کالسیک میباشد‪.‬بر اساس این الگو‪ ،‬یک محرک خنثی اولیه نسبت‬ ‫به اضطراب شرطی می شود‪.‬‬ ‫ مرحله دوم‪ :‬نشان دهنده ی شرطی سازی عامل میباشد یعنی اجتناب از محرک های ترس آور به طور منفی تقویت‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫بطور کلی الگوی دوعاملی نشانگر این است که ترس از طریق شرطی سازی کالسیک ایجاد و با تقویت منفی (اجتناب)‬ ‫برای مدت طوالنی حفظ می شود(باعث حفظ ترس میشود)‪.‬‬ ‫‪‬عوامل‌شناختی‬ ‫در الگوی شناختی فوبی خاص‪ ،‬تجربه های اولیه رشد میتوانند طرحواره های تهدید آمیز خاصی به وجود آورند که در‬ ‫نهایت به توجه انتخابی و راهبردهایی برای مقابله با محرک ترس آور منجر میشود‪.‬‬ ‫‪18‬‬ ‫برنامه کلی درمان برای فوبی خاص‬ ‫‪ ‬ارزیابی‬ ‫ازمون ها و مصاحبه بالینی‬ ‫مالحظات دارویی‬ ‫اموزش روانی به مراجع درباره درمان‬ ‫‪ ‬مداخالت رفتاری‬ ‫سلسله مراتب ترس و رویارویی برنامه ریزی شده‬ ‫درمان رفتاری انطباقی برای انواع مختلف فوبی‬ ‫حذف اجتناب‪ ،‬فرار و رفتارهای ایمنی بخش‬ ‫‪ ‬مداخالت شناختی‬ ‫‪ ‬خاتمه ی تدریجی درمان‬ ‫نمودار تشخیصی فوبیا‬ ‫‪20‬‬ ‫فرم ثبت نتایج ارزیابی اولیه‬ ‫‪21‬‬ ‫فرم ارزیابی وجود انواع مختلف فوبی‬ ‫‪22‬‬  ‫اموزش روانی‌به‌مراجع‌درباره‌درمان‬ ‫‪ o‬در این مرحله ماهیت ترس را طبق فرم‪ 7-1‬و ‪7-2‬برای بیمار مشخص میکنیم‪.‬به بیماران کمک میکنیم تا متوجه‬ ‫شوند که انها «ازلحاظ زیستی اماده هستند» که از برخی محرک های خاص بترسند و انها متوجه میشوند که ترس‬ ‫های انها در یک محیط متفاوت نوعی انطباق و سازگاری با محیط بوده است‪.‬به بیماران میگوییم که ترس انها نشان‬ ‫دهنده ی پاسخ صحیح در زمان نادرست است و اینکه انها توانسته اند بهتر از افراد دیگر برای زنده ماندن و بقا در‬ ‫محیط طبیعی سازگار شوند‪.‬به بیماران میگوییم که قرار از ترس های فطری و درونی در بهترین حالت خود بی تاثیر‬ ‫هستند و باعث میشود که ترس های انها در بدترین وضعیت خود باقی بماندو اجتناب از این محرک ها باعث تسکین‬ ‫فوری میشودو به بیمار در این مرحله کمک میشود تا متوجه شود که اگرچه اجتناب از روبرو شدن با موقعیت های‬ ‫مربوطه میتواند به طور کوتاه مدت از اضطراب انها بکاهد اما در بلند مدت موجب تقویت و تشدید اضطراب‬ ‫میشود‪.‬همچنین به بیماران کمک میکنیم تا درک نمایند با فرار کردن از محرک های فوبی در واقع به خود القا میکنند‬ ‫که نمیتوانند با موقعیت های ترس کنار بیایند یا انهارا کنترل کنند و در نتیجه احساس ارزشمندی کمتری در انها‬ ‫ایجاد میشود‪.‬در این مرحله به بیماران میگوییم که ترس های انها تحت کنترل خودشان است و به انها میگوییم که‬ ‫مزایای مهم جهت غلبه بر ترس های خود را شناسایی کنند‪.‬‬ ‫‪23‬‬ ‫فرم ‪7_1‬‬ ‫فرم ‪7_2‬‬ ‫‪24‬‬  ‫مداخالت رفتاری‬ ‫‪ ‬سلسله مراتب ترس و رویارویی برنامه ریزی شده‬ ‫از این روش در چند دهه ی اخیر برای درمان انواع فوبی از جمله حیوانات ‪،‬رعد و برق‪ ،‬اب‬ ‫‪،‬ارتفاع‪،‬پرواز‪،‬فضای بسته‪ ،‬احساس خفگی وخون و امپول استفاده شده است‪.‬‬ ‫اگرچه غرقه سازی میتواند به اندازه رویارویی درجه بندی شده موثر باشد اماا رویارویی درجه بندی شده‬ ‫درمان انتخابی است چون اغلب بیماران این نوع رویارویی را بهتر میتواندد تحمل کنند‬  ‫رویارویی‪ :‬یعنی مواجهه برنامه ریزی شده با محرکی که‬ ‫باعث ایجاد اضطراب میشود و تا زمانی که اضطراب کاهش‬ ‫یابد فرد باید در ان حالت بماند ‪.‬این فرایند تکرار می شود تا‬ ‫درنهایت محرک اضطرابی در پی نداشته باشد یا اضطراب‬ ‫بسیار اندکی ایجاد کند‪.‬‬ ‫انواع رویارویی شامل‪ :‬رویارویی واقعی‪ ،‬رویارویی‬ ‫تجسمی‪ ،‬رویارویی با نشانه احشایی‪ ،‬واقعیت مجازی‬ ‫‪26‬‬  ‫‪‬پایان یک جلسه رویارویی‬ ‫درمانگر باید هرگونه رفتار ایمنی بخش را شناسایی و حذف‬ ‫نماید‪.‬مطالعات اخیر نشان میدهد که خوگیری کامل به ترس برای‬ ‫درمان کامل بیمار ضرورتی ندارد بلکه تحمل نمودن ترس و تجربه‬ ‫‪ ‬طراحی رویارویی درجه بندی شده‬ ‫خودکارامدی در طول جلسات عوامل کافی برای درمان هستند‪.‬بطور‬ ‫این سلسله مراتب را بر اساس نزدیک بودن به‬ ‫کلی از بین بردن پاسخ هیجانی شرطی و عدم تایید ارزیابی های غلط‬ ‫محرک میتوان درجه بندی کرد‪.‬‬ ‫باعث تغییر در طول رویارویی میشود به همین دلیل جلسات رویارویی‬ ‫زمانی پایان می یابد که اشتباه بودن ارزیابی های بیمار تایید‬ ‫عواملی مثل رویارویی مستقیم و انجام این‬ ‫شود‪،‬پافشاری برای فرار از موقعیت کاهش یابد و بیمار مطرح کند که‬ ‫رویارویی توسط درمانگر و فاصله انداختن بین‬ ‫اضطراب را میتواند تحمل کند‪.‬‬ ‫جلسات تمرین رویارویی و استفاده از انواع‬ ‫مختلف یک محرک(مانند انواع مختلف سگ) می‬ ‫تواند موجب افزایش مقاومت در برابر عود ترس‬ ‫‪‬ادامه دادن سلسله مراتب ترس‬ ‫گردد‪.‬‬ ‫تا وقتی که اضطراب مربوط به موقعیتی خاص در طی دو جلسه به‬ ‫حداقل برسد بیمار به طور مکرر با محرک خاصی در جلسات درمان‬ ‫و بین جلسات درمان روبرو میشود و این کار در محیط طبیعی هم‬ ‫صورت میگیرد‪.‬درمانگر باید در طول این جلسات بیمار را تشویق کند‬ ‫تا محرک ترس اور را تحمل کند‪.‬‬ ‫‪27‬‬ ‫فرم خودنظارتی ترس های بیمار‬ ‫‪28‬‬ ‫سلسله مراتب ترس‬ ‫‪29‬‬  ‫حساسیت زدایی سیستماتیک‬ ‫از ریلکس کردن ماهیچهها برای کاهش اضطراب مرتبط با فوبیاهای خاص و اختالل اضطراب اجتماعی ستفاده میشود‪.‬‬ ‫ولپ اولین کسی که این درمان را معرفی کرد ابتدا به درمانجویان یاد میداد چگونه ماهیچههای خود را شل کنند‪ ،‬در‬ ‫مرحله دوم از آنها میخواست تا در همین حالت ریلکسیشن محرک ترسناک را تجسم کنند (از کمترین تا ترسناکترین)‬ ‫این کار آنقدر ادامه مییافت تا درمانجویان طالع میدادند که محرکهای مورد نظر دیگر ترسناک نیستند یا از میزان‬ ‫ترسناکی آنها به شدت کاسته شده است‪.‬‬ ‫حساسیت زدایی سیستماتیک شبیه به مواجهه درمانی است اما در آن یک رفتار اضافی مثالً ریلکسیشن وجود دارد تا به‬ ‫مبارزه با اضطراب کمک کند‪.‬‬ ‫‪30‬‬  ‫مداخالت شناختی‬ ‫ بسیاری از بیماران مبتال به فوبی خاص دارای افکار خودایند تحریف شده میباشند که باید مورد ارزیابی قرار‬ ‫گیرند‪.‬‬ ‫با کمک به بیمار جهت بررسی شواهد(مثل‪ :‬احتمال سقوط هواپیما‪1‬در‪ 5-10‬میلیون است) یا با در نظر گرفتن گزینه‬ ‫هایی که چندان تهدید کننده نیست(مثل‪ :‬سگ میتوان مهربان و صمیمی باشد)می توان انگاره های فاجعه امیز بیماران‬ ‫درمورد خطر(مثال هواپیما همیشه سقوط میکند یا سگ ها همیشه حمله میکنند)را شناسایی کرد‪.‬‬ ‫ اموزش مستقیم هم در مورد موقعیت های ترسناک میتوان انجام داد‪.‬‬ ‫ درمانگر میتواند افکار خودایند بیماران که معتقدندکه تجربه اضطراب نشانه ای از خطرحتمی است رامورد‬ ‫ازمایش و بررسی قرار دهد‪«.‬ایا تا بحال درموقعیتی قرار داشته اید که اضطرابتان در انفروکش نکند؟منظورتان‬ ‫از اینکه میگویید نمیتوانید با اضطراب مقابله کنید چیست؟ایا در موقعیتی قرار داشته اید که اضطراب را تجربه‬ ‫نمایید اما هیچ اتفاقی در ان رخ ندهد؟» درمانگر با مطرح نمودن پرسش هایی از اینن دست بیمار را راهنمایی‬ ‫میکند تا قابل باور بودن این افکار را به چالش کشد و شرایط سازگارتر که کمتر حالت اشتباه و خطا دارند در‬ ‫نظر بگیرند‪.‬‬ ‫‪31‬‬  ‫روش دیگر برای به چالش کشیدن قابل باور بودن افکار خودآیند میتوان به قرار دادن بیمار در‬ ‫یک موقعیت ناظر و بیننده اشاره کرد‪.‬مثال‪:‬از بیمار پرسیده شود که «ایا شخصی را با بیماری‬ ‫فوبی میشناسد یا خیر؟(ترجیحا فوبی ای غیر از فوبی خود بیمار) بیمار چه توصیه ای به‬ ‫شخص دارد؟ چگونه میتوان به این فرد کمک کرد تا موقعیت را به صورت عینی تجربه و لمس‬ ‫نماید؟» از بازسازی شناختی میتوان جهت اماده سازی بیماران برای انجام رویارویی استفاده‬ ‫کرد‪.‬ازبیمار پرسیده میشود که «ایا بر ترس دیگری غلبه کرده ای؟ پیش از روبرو شدن با ان‬ ‫به خود چه گفتی و پس از ان به چه نتیجه ای رسیدی؟» به بیماران اموخته میشود که رویارویی‬ ‫با یک محرک ترسناک دشوار است اما خطرناک نیست و این تنها راه غلبه ترس است(مثل‬ ‫مصرف داروی تلخ برای بهتر شدن)‪.‬‬ ‫فرم‪7-11‬به بیماران جهت مقایسه تجربه واقعی خود کمک میکند‪.‬‬ ‫فرم ‪12-7‬جهت به چالش کشیدن افکار خودایند منفی است‪.‬‬ ‫‪32‬‬ ‫فرم ‪7_11‬‬ ‫‪33‬‬ ‫فرم ‪7_12‬‬ ‫‪34‬‬  ‫!محدودیت تکنیکهای شناخت درمانی!‬ ‫آنچه باعث محدودیت تکنیکهای شناخت درمانی برای‬ ‫درمان فوبیای خاص میشود ین است که تکنیکها تالش‬ ‫میکنند به افراد فوبیک نشان دهند که ترسشان غیر منطقی‬ ‫است در حالی که بسیاری از افراد فوبیک ودشان میدانند و‬ ‫قبول دارند که ترسشان غیر منطقی است‪.‬‬ ‫‪35‬‬  ‫مدلینگ تراپی یا یادگیری مشاهدهای درمانی‬ ‫فرد فوبیک به رفتار یک مدل نگاه میکند این مدل ممکن است شخصا ً حضور داشته باشد یا‬ ‫رفتار او در یک فیلم نشان داده شود مدل در حالی نشان داده میشود که مشغول تعامل با یک‬ ‫شی ترسناک یا انجام دادن رفتار مناسب در یک موقعیت ترسناک است‪.‬‬ ‫یک ورژن خاص از مدلینگ تراپی مدلینگ تراپی همراه با مشارکت است که در طی آن فرد‬ ‫فوبیک عالوه بر مشاهده فردی دیگر که رفتاری بدون ترس را نشان میدهد خودش نیز به‬ ‫تعامل با مدل و شی یا موقعیت ترسناک میپردازد‪.‬‬ ‫بعضی روانشناسها میگویند که مدلینگ تراپی یک نوع روان درمانی مستقل است ولی بعضی‬ ‫دیگر معتقدند که نوعی مواجهه درمانی است سیاری از مردم میتوانند فوبیاهای خود را تحمل‬ ‫کنند زیرا شدت فوبیاهای آنها به قدری نیست که زندگی عادی آنها را مختل کند فقط کسانی به‬ ‫روانشناسان مراجعه میکنند که فوبیای آنها به شدت رنجآور یا فلج کننده است‪.‬‬ ‫جزئیات برنامه درمانی برای فوبی خاص‬ ‫‪37‬‬ 38