Borçlanma Maliyetleri PDF

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ T Ü R K İ Y E M U H A S E B E S TA N D A R T L A R I BORÇLANMA MALİYETLERİ Meslek Yüksekokulu myo.nisantasi.edu.tr BORÇLANMA MALİYETLERİ Borçlanma Maliyetleri: İşletme tarafından yapı...

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ T Ü R K İ Y E M U H A S E B E S TA N D A R T L A R I BORÇLANMA MALİYETLERİ Meslek Yüksekokulu myo.nisantasi.edu.tr BORÇLANMA MALİYETLERİ Borçlanma Maliyetleri: İşletme tarafından yapılan borçlanmalarla ilgili olarak katlanılan faiz ve diğer giderlerdir. TEMEL İLKE Bir özellikli varlığın; Elde edilmesi, İnşası veya Üretimiyle doğrudan ilişkilendirilebilen borçlanma maliyetleri varlığın maliyetinin parçasıdır. Diğer borçlanma maliyetleri GİDERDİR. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © BORÇLANMA MALİYETLERİ Özellikli Varlık: Kullanıma veya satışa hazır duruma getirilmesi zorunlu olarak uzun bir süreyi gerektiren varlıklardır. Stoklar, İmalat tesisleri, Koşullara bağlı olarak özellikli Enerji üretim tesisleri, varlık olabilir. MODV, Yatırım amaçlı gayrimenkuller Finansal varlıklar, Kısa sürede imal edilen stoklar, Özellikli varlık değildir. Kullanıma ve satışa hazır varlıklar NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©  BORÇLANMA MALİYETLERİ Borçlanma Maliyeti Arasında Sayılabilecekler: Finansal Kiralamaya ilişkin Etkin faiz yöntemi kullanılarak Yabancı para borçlanmada faiz borçlanma maliyetleri hesaplanan faiz gideri maliyetleri ile ilgili düzeltme olarak dikkate alındıkları TMS 17 Finansal Kiralama TMS39 Finansal Araçlar: ölçüde olmak üzere Kur Muhasebeleştirme Fakları Vade farkları NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © BORÇLANMA MALİYETLERİ Muhasebeleştirme: Özellikli varlığa ilişkin borçlanma maliyetleri varlıkla doğrudan ilişkiliyse AKTİFLEŞTİRİLİR. Diğer borçlanma giderleri GİDERLEŞTİRİLİR. Aktifleştirme: Güvenilir biçimde ölçülmesi, İşletmeye ekonomik fayda sağlamasının muhtemel olması durumunda özellikli varlığa ait iseler maliyetin parçası olarak kabul edilirler. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © BORÇLANMA MALİYETLERİ Borçlanmadan elde edilen fonlar geçici olarak gelir sağlayacak şekilde değerlendirilmiş ise bu gelir borçlanma maliyetlerinden düşülür, kalan kısım aktifleştirilir. Genel amaçlı borçlandığı fonların bir kısmının bir özellikli varlığın finansmanı için kullanıldığı durumda; aktifleştirilecek borçlanma maliyeti ilgili varlığa uygulanacak bir aktifleştirme oranıyla belirlenir (oran dipnotta açıklanır). NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © BORÇLANMA MALİYETLERİ Özellikli Varlıklar Harici: İşletmenin ilgili dönemde mevcut tüm borçlarına ilişkin borçlanma maliyetlerinin ağırlıklı ortalamasıdır. Bu dönem aktifleştirilen borçlanma maliyeti tutarı, ilgili dönem boyunca oluşan borçlanma maliyetini aşamaz. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © BORÇLANMA MALİYETLERİ Özellikli Varlığın Defter Değerinin Geri Kazanılabilir Tutarı Aşan Kısmı: Defter Değeri Geri Kazanılabilir Tutar Veya Veya Nihai Maliyet Net Gerçekleşebilir Değer TMS’ye Göre; Ya da bu tutarlar TMS’ye uygun Varlığın değeri azalır. olarak yeniden kayıtlara alınır. Kayıtlardan silinir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © BORÇLANMA MALİYETLERİ Aktifleştirme İşlemi: 1. Aktifleştirmenin başlaması 2. Aktifleştirmeye ara verilmesi 3. Aktifleştirmenin sona ermesi NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © BORÇLANMA MALİYETLERİ AKTİFLEŞTİRMENİN BAŞLAMASI Aktifleştirmenin Başlaması İçin Şartlar; İşletme varlık için harcama yaptığında, Borçlanmanın maliyeti oluştuğunda, İşletme varlığın kullanımı veya satışa hazır duruma getirilmesi için gerekli işlemlere başladığında TÜMÜ SAĞLANMALI HARCAMALAR KULLANIM VE SATIŞ İlgili varlığın fiziken inşası ile sınırlı değil «Nakit ödeme İnşaat öncesinde de gerekli iznin alınması gibi faaliyetleri içerir. Diğer varlık transferi Ama herhangi bir gelişme olmaksızın elde tutulan arazinin bina yapma Faiz içeren yükümlülük» amacıyla alınmış olsada borçlanma maliyetleri aktifleştirilmez. üstlenilmesini kapsar. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © BORÇLANMA MALİYETLERİ AKTİFLEŞTİRMEYE ARA VERİLMESİ Özellikli varlığın kullanımına ve satışa hazır duruma getirilmesine ara verilirse; oluşan borçlanma maliyetlerinin aktifleştirilmesine de ara verilir. Eğer ara verilmesi işin gereği ise ara verilmez. Örn. Köprü yapımı için su seviyesi makul olmalı, o dönemde yüksekse ve köprü yapılamazsa borçlanma maliyetlerinin aktifleştirilmesine ara verilmez. Teknik ve idari çalışmalar sürüyorsa ara verilmez. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © BORÇLANMA MALİYETLERİ AKTİFLEŞTİRMENİN SONA ERMESİ Varlığın kullanıma / satışa hazır hale gelmesiyle ilgili tüm işlemler tamamlanınca borçlanma maliyetlerinin aktifleştirilmesine son verilir. Fiziken inşaatın tamamlanması idari işler devam etse de kullanım / satışa uygunluğunu ifade eder. İş parçalı tamamlanıyorsa, tamamlanan kısım için aktifleştirmeye son verilir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©  BORÇLANMA MALİYETLERİ TMS 23 BORÇLANMA MALİYETLERİ VERGİ USUL KANUNU (VUK) ÖZELLİKLİ ÖZELLİKLİ VARLIĞIN VARLIĞIN VARLIK VARLIK İKTİSAP EDİLDİĞİ İKTİSAP EDİLDİĞİ KULLANIMA KULLANIMA DÖNEM DÖNEMDEN HAZIR HALE HAZIR HALE SONUNA KADAR SONRA GELİNCEYE GELDİKTEN KADAR SONRA FAİZ GİDERLERİ Maliyete eklenir. Dönem gideridir. Maliyete eklenir. Maliyete eklenir veya dönem gideri kabul edilir. VADE FARKLARI Maliyete eklenir. Dönem gideridir. Maliyete eklenir. Maliyete eklenir veya dönem gideri kabul edilir. KUR FARKLARI Maliyete eklenir. Dönem gideridir. Maliyete eklenir. Maliyete eklenir veya dönem gideri kabul edilir. BORÇLANMA MALİYETLERİ ÖRNEK UYGULAMA Örnek 1: Bir işletmenin kullandığı kısa vadeli banka kredilerine ilişkin faiz tutarı 20.000 TL’dir. Söz konusu kredi faizi, ilgili döneme gider olarak mı kaydedilmelidir, yoksa aktifleştirilmeli midir? Muhasebe kaydını yapınız. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © BORÇLANMA MALİYETLERİ ÖRNEK UYGULAMA ------------------------------- / ------------------------------------ 780 FİNANSAMAN GİDERLERİ 20.000 300 BANKA KREDİLERİ 20.000 ------------------------------- / ------------------------------------ 660 K.VADELİ BORÇLANMA GİD. 20.000 781 FİNANSMAN GİD.YNST. 20.000 ------------------------------- / ------------------------------------ 781 FİNANSMAN GİD.YNST. 20.000 780 FİNANSMAN GİD. 20.000 ------------------------------- / ------------------------------------ NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © BORÇLANMA MALİYETLERİ ÖRNEK UYGULAMA Örnek 2: Bir işletmenin 8 milyon TL borç ile finanse ettiği, inşaat halinde bir binası bulunmaktadır. Bu borcun 6 milyon TL’lik kısmı doğrudan bu binanın inşaatı için alınan kredidir. Kalanı ise işletmenin genel amaçlı borçlanmalarından finanse edilmektedir. İşletme bu binayı, inşaatı tamamlandığında kullanacaktır. İşletmenin borç yapısı ve borca ilişkin faiz oranları aşağıdaki gibidir. BORÇ TÜRÜ FAİZ ORANI BORÇ TUTARI Yapı Kredisi %11 6.000.000 TL Uzun Dönemli Tahviller %9 9.000.000 TL Uzun Vadeli Teminatsız Tahviller %10 3.000.000 TL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © BORÇLANMA MALİYETLERİ ÖRNEK UYGULAMA Buna göre işletmenin yıl boyunca ödeyeceği faiz; (0,11 x 6.000.000 TL) + (0,09 x 9.000.000 TL) + (0,10 x 3.000.000 TL) = 1.770.000 TL olacaktır. Standarda göre aktifleştirilecek faiz; Yapı kredisinin faiz oranı %11’dir. İşletmenin genel amaçlı borçlanmalarının ortalama faizi: [(9.000.000 TL / 12.000.000 TL) x %9] + [(3.000.000 TL / 12.000.000 TL) x %10] veya [(9.000.000 TL x %9) + (3.000.000 TL x %10)] / (9.000.000 TL + 3.000.000 TL) = %9,25 Aktifleştirilecek Faiz = (6.000.000 TL x %11) + (2.000.000* TL x %9,25 = 660.000 TL + 185.000 TL = 845.000 TL *(8.000.000 TL – 6.000.000 TL = 2.000.000 TL Genel amaçlı krediden özellikli varlığa isabet eden kredidir) Son olarak Gelir Tablosuna aktarılacak faiz gideri; Yıl boyunca ödenecek faiz – Aktifleştirilecek faiz = 1.770.000 TL – 845.000 TL = 925.000 TL olacaktır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © BORÇLANMA MALİYETLERİ ÖRNEK UYGULAMA ------------------------------- / ------------------------------------ 102 BANKA 12.000.000 405 ÇIKARILMIŞ TAHVİLLER 12.000.000 ------------------------------- / ------------------------------------ 102 BANKA 6.000.000 400 BANKA KREDİLERİ 6.000.000 ------------------------------- / ------------------------------------ 780 FİNANSMAN GİDERLERİ 1.770.000 436 DİĞER ÇEŞİTLİ BORÇLAR 1.110.000 400 BANKA KREDİLERİ 660.000 ------------------------------- / ------------------------------------ NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © BORÇLANMA MALİYETLERİ ÖRNEK UYGULAMA ------------------------------- / ------------------------------------ 258 YAPILMAKTA OL.YAT. 845.000 781 FİNANSMAN GİD.YNST. 845.000 ------------------------------- / ------------------------------------ 660 / 661 KISA / UZUN V. BORÇ.GİD. 925.000 781 FİNANSMAN GİD.YNST. 925.000 ------------------------------- / ------------------------------------ 781 FİNANSMAN GİD.YNST. 1.770.000 780 FİNANSMAN GİDERLERİ 1.770.000 ------------------------------- / ------------------------------------ NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © BORÇLANMA MALİYETLERİ ÖRNEK UYGULAMA Örnek 3: İşletmenin genel finansman için aldığı banka kredilerinin tutarları ve faiz oranları aşağıdaki gibidir; Banka Kredisi Tutar Faiz Oranı A kredisi 100.000 TL %10 B kredisi 50.000 TL %15 C kredisi 150.000 TL %7 İşletme genel amaçlı kullandığı kredilerin 40.000 TL’lik kısmını özellikli varlık inşasında kullanmıştır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © BORÇLANMA MALİYETLERİ ÖRNEK UYGULAMA Aktifleştirme oranı: [(100.000 TL x %10) + (50.000 TL x %15) + (150.000 TL x %7)] / 300.000 TL = = (10.000 TL + 7.500 TL + 10.500 TL) / 300.000 TL = 0,093 Aktifleştirilecek tutar ise; 40.000 TL x 0,093 = 3.720 TL’dir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © BORÇLANMA MALİYETLERİ ÖRNEK UYGULAMA ------------------------------- / ------------------------------------ 258 YAPILMAKTA OL.YAT. 3.720 781 FİNANSMAN GİD.YNST. 3.720 ------------------------------- / ------------------------------------ NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©