bezpieczeństwo-państwa.docx

**1. Teoria powstania państwa** - **Teistyczna:** Państwo powstało dzięki działaniu siły nadprzyrodzonej, zgodnie z zamiarem Bożym. - **Teologiczna:** Władza pochodzi od Boga, a państwo powinno wzorować się na państwie niebieskim. - **Patriarchalna:** Państwo powstało w procesie łąc...

**1. Teoria powstania państwa** - **Teistyczna:** Państwo powstało dzięki działaniu siły nadprzyrodzonej, zgodnie z zamiarem Bożym. - **Teologiczna:** Władza pochodzi od Boga, a państwo powinno wzorować się na państwie niebieskim. - **Patriarchalna:** Państwo powstało w procesie łączenia rodów w plemiona i większe całości, gdzie władza królewska wywodzi się z tradycji władzy ojca rodziny. - **Patrymonialna:** Państwo to własność dziedziczna rodu panującego, a jego geneza związana jest z własnością ziemi. - **Umowy społecznej:** Państwo jest rezultatem umowy społecznej między członkami społeczeństwa lub między społeczeństwem a władzą. - **Podboju i przemocy:** Państwa powstają w wyniku podbijania słabszych plemion przez silniejsze, co tworzy strukturę rządzących i rządzonych. - **Solidarystyczna:** Państwo powstaje jako forma solidarnego dzielenia się obowiązkami. - **Psychologistyczna:** Państwo to najlepsza forma zaspokajania potrzeb psychicznych. - **Marksistowska:** Państwo powstało w wyniku rozpadu wspólnoty pierwotnej na klasy w wyniku powstania własności prywatnej. **2. Definicja państwa** Państwo jest definiowane jako suwerenna organizacja polityczna społeczeństwa zamieszkującego terytorium o określonych granicach, wyposażona w hierarchiczną władzę publiczną dysponującą aparatem przymusu wobec jednostek i grup społecznych, dążąca do monopolu w stosowaniu prawa​​. **3. Jednostka geopolityczna** Jednostka geopolityczna to terytorialna i polityczna jednostka, która może być podmiotem stosunków międzynarodowych. Nie każda jednostka geopolityczna jest państwem, ale każde państwo jest jednostką geopolityczną. Państwem w sensie prawa międzynarodowego jest tylko suwerenna jednostka geopolityczna​​. **4. Obowiązki państwa w dziedzinie zapewniania bezpieczeństwa** Państwo ma obowiązek zapewnienia: - Ochrony porządku konstytucyjnego - Ochrony wolności i praw człowieka - Ochrony informacji niejawnych i danych osobowych - Zapewnienia akceptowalnych warunków jakości życia obywateli - Zapewnienia bezpieczeństwa kulturowego - Sprawności wymiaru sprawiedliwości - Funkcjonowania organów władzy w różnych warunkach - Ochrony zdrowia i życia obywateli - Ochrony granicy państwowej - Ochrony interesów gospodarczych i warunków rozwoju gospodarczego​​. **5. Czym jest bezpieczeństwo państwa** Bezpieczeństwo państwa to zdolność do obrony terytorium przed zagrożeniami zewnętrznymi i wewnętrznymi oraz zapewnienia warunków dla jego przetrwania i rozwoju. Obejmuje zdolność władz do ochrony wartości wewnętrznych oraz zapewnienia obywatelom bezpieczeństwa politycznego, ekonomicznego i militarnego​​. **6. Czym jest bezpieczeństwo narodowe** Bezpieczeństwo narodowe obejmuje ochronę i obronę państwa przed zagrożeniami wewnętrznymi i zewnętrznymi oraz pomyślny byt i rozwój społeczności narodowej. Składają się na nie takie wartości jak jakość życia, prawa człowieka, kultura, tożsamość narodowa i solidarność społeczna​​. **7. Dziedziny bezpieczeństwa (rodzaje)** Bezpieczeństwo dzieli się na kilka rodzajów, w tym: - Bezpieczeństwo polityczne - Bezpieczeństwo militarne - Bezpieczeństwo ekonomiczne (surowcowe, finansowe, technologiczne, rolne, żywnościowe) - Bezpieczeństwo społeczne - Bezpieczeństwo ludzkie - Bezpieczeństwo informacyjne - Bezpieczeństwo ekologiczne - Bezpieczeństwo kulturowe - Bezpieczeństwo ideologiczne​​. **8. Zagrożenia bezpieczeństwa (w każdej dziedzinie)** Zagrożenia bezpieczeństwa obejmują: - **Polityczne:** Destabilizacja polityczna, rewolucje - **Militarne:** Wojny, ataki terrorystyczne - **Ekonomiczne:** Kryzysy gospodarcze, uzależnienie od zewnętrznych dostawców - **Społeczne:** Nierówności społeczne, bezrobocie - **Ludzkie:** Przemoc, naruszanie praw człowieka - **Informacyjne:** Cyberataki, dezinformacja - **Ekologiczne:** Zmiany klimatyczne, zanieczyszczenie środowiska - **Kulturowe:** Utrata tożsamości narodowej, globalizacja - **Ideologiczne:** Ekstremizmy, propaganda​​. **9. Aspekty powstania i zatwierdzenia strategii bezpieczeństwa narodowego** Strategia bezpieczeństwa narodowego powstaje poprzez analizę zagrożeń i wyzwań, określenie celów strategicznych oraz planowanie działań ochronnych. Zatwierdzana jest przez odpowiednie organy państwowe i uwzględnia zasady prawa międzynarodowego, współpracę międzynarodową oraz mechanizmy reagowania na kryzysy​​. **10. Organy państwowe dbające o bezpieczeństwo państwa i bezpieczeństwa narodowego** Do organów państwowych odpowiedzialnych za bezpieczeństwo należą: - Rząd i jego agendy - Siły zbrojne - Policja - Służby specjalne (wywiad, kontrwywiad) - Straż graniczna - Agencje ochrony danych i informacji​​. **11. Co państwo powinno zrobić w stanie zagrożenia bezpieczeństwa** W stanie zagrożenia bezpieczeństwa państwo powinno: - Zmobilizować siły zbrojne i służby ochrony - Wprowadzić stan wyjątkowy lub wojenny, jeśli to konieczne - Zapewnić ochronę ludności cywilnej - Współpracować z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi - Działać na rzecz minimalizacji skutków zagrożenia​​. **12. Kto powinien dbać o bezpieczeństwo państwa i w jakim zakresie** O bezpieczeństwo państwa powinni dbać: - **Rząd:** Koordynacja działań na poziomie krajowym - **Siły zbrojne:** Ochrona przed zagrożeniami zewnętrznymi - **Policja:** Utrzymanie porządku publicznego - **Służby specjalne:** Ochrona przed zagrożeniami wewnętrznymi i zewnętrznymi - **Obywatele:** Współpraca z władzami i przestrzeganie prawa​​. Odpowiedzialność za bezpieczeństwo jest rozproszona między różnymi instytucjami, które muszą współpracować, aby skutecznie chronić państwo i jego obywateli.