Жасанды Интеллект және Құқық PDF

2. Н. Ю. Ерпылева. Правовое регулирование международных перевозок. М. Изд-во «МГУ», 2007 г. С. 85. 3. Садиков О. Н. «Правовое регулирование международных перевозок», М: Юридическа литература, 2000. С. 294. 4. Миротин Л. Б. «Транспортна логистика», М: Экзамен, 2002. С. 156. 5. Савичев Г. П. «Пр...

2. Н. Ю. Ерпылева. Правовое регулирование международных перевозок. М. Изд-во «МГУ», 2007 г. С. 85. 3. Садиков О. Н. «Правовое регулирование международных перевозок», М: Юридическа литература, 2000. С. 294. 4. Миротин Л. Б. «Транспортна логистика», М: Экзамен, 2002. С. 156. 5. Савичев Г. П. «Правовое обеспечение сохранности грузов», М: Юридическа литература, 2005. С. 183. ОЖ 34: 004.8 ЖАСАНДЫ ИНТЕЛЛЕКТ Ж НЕ Ы А а Абд а а Ба а Л. Н. Гумилев атында ы Еурази лтты университет Халы аралы ы маманды ы Х -11 тобыны студент ылыми жетекш с – Сейдеш Б. Б. Заманны згер п т руына байланысты кейб р уа ыттарда немесе кезе дерге с йкес адамзат ойла ан таби и ы тар а атысты еш андай ы ж йес стемд к к рсете алмайды деп ойлайды. Ал енд шынайы, ни практика ж з нде арастыратын болса б ндай п к рлер кер с нше сипат алып жатады да, н тижес нде аз рг заманауи кезе де позитивт ы , на сол таби и ы ты з не стемд к ж рг зет нд г н аны ба ылауымыз а болады. Егер де таби и ы ты лес к б рек орын ал ан д у рге с л де болса шег н с жасайтын болса , позитивт к ы ты болаша та таби и ы тарды з н шектейт н туралы ойлау оларды ойларына к р п- шы пайтын т с н к бол андай болар ед. Б ра та оны м рд за дылы ы рет нде ба алайтын болса , ол процесст адамзат аласа да, аламаса да ж зеге асатынды ы еш жасырын емес. Сонымен атар ркениетт прогрессивт сипатта жет лгенд г мен атар, ылыми-техникалы револ ци ларды о н тижес н к р п отыр анымыз да а и ат. Сонымен атар б л жа а д у р адамзат а « лектронды т л а» т с н г н алыптастырды деуге де толы нег з бар. Осы ыммен байланысты Еуропалы Ода та « лектронды т л а а» атысты, ж не оны болаша та ы субъект с рет нде тану туралы да п к рлер алыптаса бастады. Ол л толы анды к ш не ене оймасада, ылыми ма алаларда б р атар ма ызды м селелер к тер ле бастады. Америкалы жазушы Айзек Азимовты ылыми е бектер не с йенсек ол лектронды т л аны тану процес не, на тыра роботты т л асына ке рек то талып тед , р осы ан байланысты з н б рнеше сыныстарын енг зген болатын, мысалы: - За намалы де гейде, ни ы ты т р ыда «автономды интеллектуальды робот а» аны тама беру; - Роботтар а атысты б р орталы тандырыл ан реестр ж йес н енг зу; 4474  - Адамдар ығы хартиясына с йкес роботтарға ж не робот зерттеушілерге, ндірушілерге этика-кодекс алыптастырып, за дастыру; - Жасанды интелекті мен роботтарға ЕО аясында агенттік ру; - Роботтарға жа а ы ты м ртебе беру (электронды т лға) оларды азаматты - ы жауапкершілігіне атысты ж йелеу. рине, Электронды т лға тек белгілі бір ы тармен шектеліп алмай, здеріне белгілі бір міндеттемелерді де алады. Б ған атысты С.М. Солайман з е бегінде мынадай пікір білдіреді: « ыс аша айт анда ы ты субъектісі зіне келесі талаптарды немесе атрибуттарды амтиды, олар; ы ты субъектісі бола отырып зара белгілі бір міндеттермен оса зіне берілген ы тарға сай ы ты атынас жасайды» Евро парламент б л сынысты лі де болса абылдай ойған жо , рі б л м селені болаша а алдырды. Енді бір атар ғалымдарды пікірлеріне ж гінер болса , оларды айтуынша роботтарға электронды т лға статусын беру жеке т лғамен ы тарын те естіреді деген т жырымға с йкес келеді. азір «ЖТ» арналған халы аралы декларация жо. Біра А Ш мемлекеті осыған орай 2017 жылды 27 желто сан к ні Конгрессте «Жасанды интеллекті негізгі т сінігі ж не оларды олдану туралы за » , яғни болаша жасанды интеллект ғымына атысты за жобасын сынды. Осыған орай т рлі дискуссияларда айтылғандай, мысалы: Джоанна Брайсон, Михалис Диамантис ж не Томас Грант сия ты ғалымдар ы беру процесіне те са ты пен арау ажет себебі олар з ы тарыны аясын ке ейту ма сатында іс- рекет жасауы м мкін деген пікірлерін білдірген болатын. Жалпы, ы ты ж йе адамзатты алауымен азаматтарды ма сат-м дделерін орғау ма сатында рылған ж йе. Ал электронды т лға ы ты ж йеге лкен згерістер алып келуі де бек м мкін. Негізі жалған интеллекті иесі, яғни электронды т лға статус беруді себебі, яғни болаша та роботтар лға айналмауына жауапкершілікпен арау ма сатында болаша та ауіп атерді алдын алу, сонымен атар роботтар мен роботты ндірушілерге атысты ойылған талаптар ретіндегі нрегізгі 3 за постулатын былайша бейнелеуге болады: 1 - За. Робот адамзат а зиянын тигізбеу керек. 2 - За. Робот адамдарды айт анын 1-за ға айшы келмей орындауы тиіс. 3 - За. Робот зіні ауіпсіздігін 1 ж не 2 за дарға айшы келмейтін іс- рекеттері ар ылы зін орғауы ажет. Б л за дар Айзан Азимовты ғылыми е бектерінен алынды. Жалпы роботты оғамға, ндіріске лкен пайда келетіндігі с зсіз. Жалпы, робот а аны тама беретін болса , Робот - б л, зіні іс- рекетімен ерекшеленетін оперативті операциялар жасау ма сатында белсенділік танытатын мбебап автоматты рал. Робот азіргі замануи кезеге с йкес нерк сіпті барлы салаларында ш ғыл дамып келеді. Сонымен атар ы тану аясы бойынша да мбебап робот з орнын табатындығы еш к м нсіз, тіптен болаша та сот процессінде де роботтарды к ру ғажап емес. Енді оны жа сы ырларына то талып тер болса , Робот тек Конституцияда 4475 жазылған баптарға с йкес вердикт шығарады. Жемқорлық пен парақорлықты ол т сіне қоймайды. Бірақ сонымен қатар бірқатар негативті, яғни жағымсыз жақтарында а ғармай кетуге болмайды. Бірінші м н беретін м селе – риторика. Ж бірленуші, адвокат с йлеу барысында рбір интонацияға м н береді. Ж не бір ріпке м н бере отырып мағынасын згертуге болады. Осындай жағдайларды роботтолық т сіне алама? Жалпы, Роботқа қатысты психологиялық эмоцияны болмайтындығы ақиқат. Ж не де Роботты англо-саксондық қ қықтық ж йе бойынша қандай вердикт шешімге тоқталатындығы да қызық м селе болып қалуда. Яғни бюрократиялық келе сіздіктерге шырауы м мкін деген с з. Б л тек қ қық саласына ғана т н кемшіліктер екенін ескерер болсақ, ал басқа салалар бойынша қаншама кемшіліктерді болатындығын болжауды зін қиын. Осыларды ішіндегі е елеулісі, рине ол саяси т рғыдағы м селелер екендігі де шындық. Те дік баланс ғымы сақталуы шін, адамзат бірдей, рі біркелкі дамуы керек. Мысалы б л т рғыда ліде толық демократиялық ж йеге асығыстық білдіріліп отырған жоқ, м қият зер сала отырып бақылайтын болсақ, мемлекеттерде технологияны жемісін саяси-агитациялар ғана к ріп отырған сияқты. Мысалы Франклин Рузвельт зіні «елдер туралы» е бегінде мынадай бостандықтарды қ птауға ж не қолдауға ндеу салған олар; с з бостандығы, ар- ждан бостандығы, м қтаждық пен қорқудан т уелсіз болу. Бізге керек рі ма ызды м селе ол с з бостандығы мен ар- ждан бостандығы. Б л «Жалпыға бірдей адам қ қықтары» декларациясында бекітілген қағидалар ж не оларды б зуға болмайды. Осы декларцияны 13 бабына с йкес ж не т.б. баптарға байланысты е ркениетті АҚШ мемлекетінде де қ қық б зушылық байқалады, мысалы; facebook- леуметтік желісіні жеке қ пия информацияларды таратуын айтуға болады, рине Демократиялық, рі қ қықтық мемлекет болғандықтан жазаға тартылды. Е бастысы ол Роботтарды саяси қ йтырқы іс- рекеттерге пайдаланбау м селесі. Егер де біз дамитын болсақ бірге дамимыз не болмаса м лдем дамымаймыз деген қағидамен лем демократиялық басқару ж йесіне к шу керек. Ал роботтарды дамуы тоталитарлық ж йесі бар мемлекеттер шін билігін нығайтуға елеулі т рде лесін қосуда. Мысалы, леуметтік ж йедегі карикатураны актуальды, яғни зекті болуы барша ТМД елдеріне дамуда. Соған қарапайым мысал ретінде Константин деген суретшіні ж мысын атап туге болар еді. рине, б л кішігірім карикатура ғана, сондықтан с з бостандығы бар мемлекеттерде р қсат етілген. Қазіргі та да антидемократиялық іс- рекеттерді к ріп т рамыз. Мысалы, Ресей Федарциясыны Роскомнадзорды ғаламтор желісін шіруі, с з бостандығыны т мшалануы секілді адам қ қықтатына қарсы іс- рекеттері. Қазір суреттегідей салық ж йесі р салада ріс алуда. Б л позитивті қ қықты позицияларын ке ейтіп-нығайту стінде ж не табиғи қ қықтард т ншықтырады. Тағы е ма ызды м селе, адам т лға ретінде танылу шін адамны з ой рісіні болуы, к з қарасы ж не зіне туғаннан берілетін табиғи қ қықтарын қорғай білуі - зін толық т лға ретінде танылуға қажетті 4476 а ек ле. Еге ан а - еке е е е л адамза а а , ни ал а ал лм е нде аналад. Б з б а а бе ме б н Б ккен л а й м мен б г мемлеке б л л анд дем к а и а же м з ке ек, ебеб ивилиза и н жем н б к л лем к и. мемлеке н з ма а -м дде не, ни идел ги на ай лдан да. Р б адам ба а а нд ан, ан жа анд ин еллек бе н з н ба айдала н з л м ма а а а лдан бден м мк н. аз ан идем к а и л кезе де ал ба а а б й н а жа анд ин еллек н ал а а лдан да м мк н, н е к м е ке а а алма ан. Еге аз б а б ек л к а н бе е б л а , б з ана изм мен а а на б адам жа а андай б лам з. Р б « б ек » б л ан жа дайда адам мен е е ед ж не ла д да е бек е м ал , б зд аза ан Ре б лика К н и и мен ам ама з е лед , ни 24-ба а к е лгендей б ек ле н е бек е к зделген. 1. к мн е бек е б анд на, зме ен к н е кн а да на ба. Е к з е бекке к м б й н а, не ен е жа дайда неме е жа дай нда ана ж л бе лед 2. к мн а зд к ен азал ала а на ай е бек е жа дай на, е бег н нендей б кем з йа ал на, ндай-а ж м зд ан ле ме к ал а ба. 3. Е е л жа а н а ал анда, за мен белг ленген лде д лдана жеке ж не ж мд е бек да ла н е м й ндалад. 4. к мн н ба. Е бек а б й н аж м ей нде ге за мен белг ленген ж м а н за на, демал ж не ме еке к нде не, ж л ай н а л демал а ке лд к бе лед. М ал , «Ка и али к» ни на к н микада к ке ле ге ж не нд е ге б лде айда и мд ек, н мен а а б е бег а ал , а зан, з мд б л келед. Физи л ги л демал и , а ба а да адамда а н лемен е д б б й нан аб м мк н еме. Р б б екеге аб ле л к жа нан адамд ба зад , б н а а нда ж м зд а кел м мк н, ни байла дан кен ай н байи ед де, ле ме к нег з а ам к н микал - ле ме к да да а айд. Б н а к е л е мен а ал кел де ажа еме , н иже нде ан а кал кин л м ндег дей к н , и ала ай алан бден м мк н. Б ндай дам ж йе адам л а н ек ал ле ге айналд ад. Б ла д алд н ал ма а нда ек дем к а и мен адами зг а ие е д дам а , ж лд е зд к м дел де ан аже. С нд ан к ндел к м де л ан ме е мен а а , адамн а ж а нд л екен н ен д лелде м з ке ек. Си и м еле , КНДР, м м еле м нде де дан д л е л и. Р б а л ал а бе ме б н, адамза д л а дан л ай ба а аже Е андай мемлеке « л де жава» а ан а м лма и Тек адамза а нан 4477  - - - : 1. 2. Solaiman S.M. Legal personality of robots, corporations, idols and chimpanzees: a quest for legitimacy // Artificial Intelligence and Law. 2017. Vol. 25. No. 2. P. 155 179 3. Artificial Intelligence and Personality. In: Ankara Bar Review, 2008, no. 1, pp. 46 - 54. , 4. Delaney J.K., ed. H.R.4625 - Future of Artificial Intelligence Act of 2017, 115th Congress (2017 -2018). In: Congress.Gov., 12.12.2017 Available at: https://www.congress.gov/ bill/115th-congress/house-bill/4625/text (accessed: 02.04.2018) 5. Schrijver S. de The Future Is Now: Legal Consequences of Electronic Personality for Autonomous Robots [ Legal.. URL: http:// whoswholegal.com/news/features/article/34313/future-now-legal- consequenceselectronic-personality-autonomous-robots ( : 02.04.2018) 6. - - -16 - [email protected] 3- 4478 Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)