Sustainable Development sa Pilipinas (AP)

Upang mabuhay ang lahat sa komunidad na ito, kailan gan nating Magkasundong magkaisa sa pag-aksiyon." Ito ang sinabi ni Thabo Mbek, Pangulo ng South Africa, sa United Nations World Summit on Sustainable Development na idinaos sa South Africa noong taong 2002. Ang patuloy na Mabubay ang pinakamah...

Upang mabuhay ang lahat sa komunidad na ito, kailan gan nating Magkasundong magkaisa sa pag-aksiyon." Ito ang sinabi ni Thabo Mbek, Pangulo ng South Africa, sa United Nations World Summit on Sustainable Development na idinaos sa South Africa noong taong 2002. Ang patuloy na Mabubay ang pinakamahalagang elemento kung bakit nais ng tao na mapabuti Ang kanyang pamumuhay. Ngunit dapat na kaakibat ng layuning ito ang Kamalayang mahalaga hindi lamang ang paggamit ng mga pangangailangan Kundi gayundin ang kakayahang maibalik ang mga ito sa pinakamabuting Paraan. Ang sustainable development ay pagbalanse sa paggamit at pagpapanatili ng Kalikasan para sa kinabukasan. Ito ang prosesong dapat isaisip at pagtuonan ng Pansin ng bawat nananahan sa planetang ito. Ang kahalagahan ng pagtugon sa Mga pangangailangan at pagpapanatili at pagprotekta sa kapaligiran ay parehong Obligasyon ng mauunlad at umuunlad na bansa sa lahat ng bahagi ng daigdig. Ang kasaysayan ng sustainable development ay mababakas mula pa noong 1700 Kung kailan naisip ng isang administrador na Aleman ang posibleng pagkawala Ng kagubatan sa Germany. Noong panahong iyon, ginagamit ang mga troso Pagtunaw ng mga mineral. Ang ideya ng pag-aalaga sa kagubatan ang solusyon Upang hindi maubos ang kagubatan at mapalkinabangan ang kalikasan sa Paraang hindi ito mawawala. Sa mga sumunod na panahon, hindi na lamang ang Kapaligiran ang pinagtuonan ng pansin sa sUstainable development. Pinalawak ito kasama Ang mga dimensyong ekonomiko at panlipunan. Gumawa ang iba't Ng mga hakbang upang itaguyod ito sa tulong ng mga gabay United Nations Sustainable Development Progranm. Ginagamit din itong gabay Ng Philippine Council for Sustainable Development. Para sa Pilipinas, ang sustainable development ay ang pagtutugma ng isang Aayos na ekonomiya, responsableng pamamahala, pagkakaisa ng lipunan, at Pegangalaga sa kalikasan upang matiyak na ang pag-unlad ay makabubuti sa pamumuhay. Binibigyang-halaga nito ang mga mamamayan, ang kalikasan, at kabuoan ng pag-unlad. ANG KONSEPTO NG SUSTAINABLE DEVELOPMENT Ang salitang sustainability ay galing sa salitang Latin na sustenere, na Nangangahulugan ng pagtataas. Sustainable angg isang bagay kung ito ay tuma- Tagal, nananatili, o itinataas sa katagalan ng panahon. Sa pagdaan ng mga taon, Nakita ng mga tao ang pagkaubos ng mga likas na yaman at ang lumalalang Sitwasyon ng kapaligiran at nagising sila sa kahalagahan ng konsepto ng Sustainability. Nagbunga ito ng mga pagbabago sa paraan ng pamumuhay Ng ilang indibidwal sa iba't ibang bahagi ng mundo kung Saan ang mga tao, Mga pribado at institusyong pampamahalaan, pandaigdigang ahensiya at Organisasyon ay nagpasimula ng mga paraan upang maitaguyod ang mabuting Pamumuhay. Maaaring tingnan ang konsepto ng sustainability bilang isang konseptong Moral kung saan angmga indibidwal at organisasyon ay may obligasyonggumawa Ng hakbang upang mamuhay nang may pagsasaalang-alang sa kabutihan Ng mga susunod na henerasyon. Nakabatay ito sa katotohanang ang lahat ng Kailangan upang mabubhay ay galing sa kalikasan. Samakatwid, ang sustainable Development ay ang matalinong paggamit na magpapanatili sa mabuting kalidad Ng pamumuhay at naisasagavwa ito sa loob ng mhabang panahon. Sa kabuoan, Ito ang uri ng pag-unlad na nakatutugon sa pangangailangan ng kasalukuyan At naitataguyod ang kakayahan ng mga susunod na henerasyon na makamit din Ang kanilang pangangailangan. Hailangan dito ang aksiyon ng kasalukuyang Henerasyong hindi magbubunga ng pânganib sa susunod na mga henerasyon. Ang ibang kahulugan ng sustanable development ay kaakibat ng pag-unlad At paglago ng ekonomiya. Ang paglago ng ekonomiya ay makikita sa kabuoang Produktong karaniwang tinataya sa pamamagitan ng GNP at GDO samantalang Ang pag-unlad ng ekonomiya ay makikita sa pagbuti ng pamumuhay ng mgi Mamamayan. Ito ay batay sa HDI (Human Development Index) at kasama rito Ang kalagayan ng kita, edukasyon, at kalusugan ng mga mamamayan. Ang Philippine Agenda 21 Isang maliwanag na halimbawa ng pagtugon ng Pilipinas sa sustainable development ang Philippine Agenda 21 0 PA 21. Ito ang sagot ng bansa sa Earth Summit na idinaos sa Rio de Janeiro, Brazil noong 1992. Itinataguyod nito ang pagsasaayos ng konsepto ng sustainable development at pagsasangkot sa mga indibidwal, pamilya, kabahayan, at komunidad. Ang PA 21 ay nabuo noong Setyembre 26, 1996 nang ipalabas ni dating Pangulong Fidel V. Ramos ang Memorandum Order No. 399. Tinukoy rito ang papel ng Philippine Council for Sustainable Development (PCSD) sa pagpapatupad at pangangasiwa sa programa. Ayon sa PCSD, layon ng programang "to improve the quality of life of the Filipinos through the development of a just, moral, creative, spiritual, economically vibrant, caring, diverse yet cohesive society characterized by appropriate productivity, participatory and democratic processes, and living in harmony within the limits of the carrying capacity of nature and the integrity of creation" (Paunlarin ang kalidad ng buhay ng mga Pilipino sa pamamagitan ng makatarungan, moral, malikhain, espiritwal, buhay na ekonomiya, maalaga, nagkakaisa bagama't may pagkakaibang lipunan na may angkop na produktibidad, may aktibo at demokratikong proseso, at namumuhay nang payapa ang mga mamamayan batay sa mga limitasyon ng kalikasan at sa integridad ng kapaligiran.) Nakabatay ang Philippine Agenda 21 sa sumusunod na mga prinsipyo. 1. Primacy of developing human potential People are at the core of development initiatives. 2 Holistic science and appropriate technology The search for solutions to the complex milieu of development problems has to be undertaken with the perspective that situates specific problems in the larger social and ecological context. This approach facilitates the development and use of appropriate technology. 2. Cultural, moral, and spiritual sensitivity Nurturing the inherent strengths of local and indigenous knowledge, practices, and beliefs while respecting the cultural diversity, moral norms, and spiritual essence of Filipino society. 3. Self-determination Respecting the right and relying on the inherent capacity of the country and its peoples to decide on the course of their own development 4. National sovereignty Self-determination at the national level where the norms of society and the specifics of the local ecology inform national governance. Includes human and environmental security as well as achieving and ensuring security and self-reliance in basic staple foods. Recognizing the crucial role of farmers and fisherfolk in providing for the nutritional needs of the nation. 5. Gender sensitivity Recognizing the important and complementary roles and the empowerment of both men and women in development. 6. Peace, order, and national unity Securing the right of all to a peaceful and secure existence. 7. Social justice and inter/intra-generational and spatial equity Ensuring social cohesion and harmony through equitable distribution of resources and providing the various sectors of society with equal access to development opportunities and benefits today and in the future. 8. Participatory democracy Ensuring the participation and empowerment of all sectors of society in development decision-making and processes and to operationalize intersectoral and multisectoral consensus. 9. Institutional viability Recognizing that sustainable development is a shared, collective, and indivisible responsibility which calls for institutional structures that are built around the spirit of solidarity, convergence, and partnership between and among different stakeholders. 10. Viable, sound, and broad based economic development Development founded on a stable economy where the benefits of economic progress are equitably shared across ages, communities, gender, social classes, ethnicities, geographical units, and across generations. 11. Sustainable population Achieving a sustainable population level, structure and distribution while taking cognizance of the limited carrying capacity of nature and the interweaving forces of population, culture, resources, environment, and development. 15\. Ecological soundness Recognizing nature as our common heritage and thus respecting the limited carrying capacity and integrity of nature in the development process to ensure the right of present and future generations to this heritage. 14\. Biogeographical equity and community based resource management Recognizing that since communities residing within or most proximate to an ecosystem of a biogeographic region will be the ones to most directly and immediately feel the positive and negative impacts on that ecosystem, they should be given prior claim to the development decisions affecting that ecosystem including management of the resources. To ensure biogeographic equity, other affected communities should be involved in such decisions. 15\. Global cooperation Building upon and contributing to the diverse capacities of individual nations. MGA BATAYAN SA PAGTATASA NG SUSTAINABLE DEVELOPMENT SA PILIPINAS Noong 1998, inilabas ang isang sourcebook ng mga kondisyong nagpapakita ng antas ng sustainable development sa bansa. Ginawa ito ng mga ahensiya ng pamahalaan tulad ng Integrated Environmental Management for Sustainable Development (IESMSD), isang programa sa ilalim ng Department of Environment and Natural Resources (DENR) at ng National Economic and Development Authority (NEDA) kasama ang United Nations Development Programme. Natukoy ang mga batayang ito dalawang dekada na ang nakararaan ngunit mahalaga pa ring gabay sa pamumuhay ngayon. A. Kabutihang Sosyo-Ekonomiko Tumutukoy ito sa antas ng pamantayan sa pamumuhay. Kasama rito ang produktibidad, trabaho, distribusyon ng kita, antas ng pagtugon sa mga pangunahing pangangailangan kagaya ng edukasyon, kalusugan, pabahay, malinis na inuming tubig, kaligtasan, at kalinisan ng kapaligiran. B. Ecosystem May mga batayang erorystem ang mga kagubatan, mga kabundukan, at tha pang matataas na lugar. Mahalaga ito dahil ang pagkaubos ng mahalumigmig na tropikal na kagubatan ay malaking problema. Ang mga kagubatan ang pinagkukunan ng troso at iba pang produkto. May epekto ito sa ekolohiya at nagsisilbing tirahan ng iba't ibang namumuhay. Ang ecosystem ng kagubatan ay direktang pinagkukunan ng ikabubuhay. Mayroon itong mahalagang gamit kagaya ng proteksiyon sa pagguho ng lupa o erosyon pagpapataba ng lupa, pagkontrol sa hydrologic cycle, pagkontrol sa baha pagsaayos ng pagbaba ng tubig sa ibabaw at ilalim, pagsipsip sa carbon, at pagsaayos ng klima. Malaking hamon sa Pilipinas hanggang ngayon ang sobrang pagputol ng mga puno at paglinis sa mga kagubatan upang gawing taniman at tirahan. C. Mga Kritikal na Likas na Yaman Kabilang dito ang mga mineral, minahan, at biodiversity. Ang mga ito ay hindi na muling maibabalik o mapapalitan kapag nawala. Bunga ito ng pagkasira ng mga nakagawiang tirahan ng mga halaman at hayop, pagpalit sa gamit ng lupa dahil sa mga gawain ng tao, at hindi epektibong pangangasiwa sa mga lugar na dapat pangalagaan. D. Iba pang Isyung Pambansa Ang ilan sa mga isyung pambansa ay ang paggawa ng mga yaring produkto (manufacturing), enerhiya, at siyensiya at teknolohiya. Sa mga pagawaan, kailangan ang mga likas na yaman, kakayahan at kasanayan sa paggawa, at makabagong paraan ng produksiyong may epekto sa iba't ibang ecosystem. Sa enerhiya, ang pagproseso nito, transportasyon, at paggamit ay may epekto sa mga ecosystem. Ang huli, ang siyensiya at teknolohiya, ay ukol sa kakayahan ng lipunang gamitin nang wasto ang mga likas na yaman, at tugunan ang mga problema sa pagsaayos ng mga ito upang magamit pa ng susunod na mga henerasyon. D. Pandaigdigang Pagbabago sa Panahon (Climate change) Ang Pilipinas ay kasama sa mga lumagda sa mga kumbensiyong internasyonal at mga protocol ukol sa pagkasira ng ozone layer at global warming. Kailangang kontrolin nito ang epekto ng mga greenhouse gas na carbon dioxide, methane, nitrous oxide, at CFCs. Ang mga gawaing magpapababa ng carbon footprint taon-taon ay makabubuti hindi lamang para sa mga tao kundi para din sa kapaligiran. The 2030 Agenda for Sustainable Development has seventeen (17) SDGs also known as Global Goals. All in all, these are not new for the member countries but they have seen the need for continuous response to complete the work of Millennium Development Goals (MDG) such as tackling poverty. Deeper causes need to be addressed by mechanisms in a more effective way. Unity to achieve the goals of peace, development, well-being, and sustainability on the planet for future generations is essential according to United Nations Development Program administrator Helen Clark. The Seventeen (17) Sustainable Development Goals (SDG) 1. No poverty (No poverty) end poverty of all kinds, everywhere 2. No hunger (Zero hunger) end hunger, achieve food security, improve nutrition, and promote sustainable agriculture 3. Good health and well-being (Good health and well-being)- maintain a healthy lifestyle and promote human well-being at all ages 4. Quality education -- promote quality education for all and promote lifelong learning opportunities for all 5. Gender equality -- achieve gender equality and promote the rights of women and girls 6. Clean water and sanitation (Clean water and sanitation) ensure the availability and maintenance of clean water and environment for all 7. Clean and cheap energy (Affordable and clean energy)-surely there is cheap, sufficient, lasting, and modern energy for everyone 8. Decent work and economic growth -- promote sustainable economic growth for all, full and productive employment, and decent work for all 8. Industry, innovation and infrastructure (Industry, innovation and infrastructure) -- build appropriate infrastructure, promote long-term and inclusive industrialization, and promote creativity 10. Reduction of inequality (Reduce inequalities) -- reduce inequality within the country and between countries 11. Sustainable cities and communities (Sustainable cities and communities) make cities and communities safe, suitable, and alive for all 12. Responsible consumption and production (Responsible consumption and production) -- ensure the sustainable way of using and producing products 19. Climate action (Climate action) take urgent actions to combat climate change and its effects 14. Life below water (Life below water)-care and use in a way that does not destroy the oceans, seas, and marine resources 15. Life on land -- protect, restore, and promote proper conservation of land ecosystems, manage forests, combat desertification, prevent land degradation, and prevent loss of biodiversity. 16. Institutions that promote peace and justice (Peace and justice strong institutions)-establish a peaceful and universal society for sustainable development, provide justice to all and establish institutions that are effective, accountable, and for all levels 17. Cooperation for the goals (Partnership for the goals)-strengthen the way of implementation and cooperation for sustainable development