Kardiyovasküler Sistem - Lenfatik ve Baş Boyun Damarları (PDF)

Kardiyovasküler sistem - 3 Dr. Erdem Söztutar Kardiyovasküler sistem +Öğreneceklerimiz: +Lenfatik sistem +Baş ve boyun damarları +A. subclavia +A. carotis e...

Kardiyovasküler sistem - 3 Dr. Erdem Söztutar Kardiyovasküler sistem +Öğreneceklerimiz: +Lenfatik sistem +Baş ve boyun damarları +A. subclavia +A. carotis externa +A. carotis interna +Baş ve boyun venleri Lenfatik sistem +Dolaşım sistemine yardımcı (tamamlayıcı) olur +İmmün (bağışıklık) sisteminin bir parçasıdır +Kısımları: +Lenf damarları +Lenf nodları (düğümleri) +Lenfoid organlar +Lenfatik dokular +Lenf Lenfatik sistem +Kısımları: +Lenf – sıvıdır +Lenfatikler – damarlardır +Yapılar (dokular) ve organlar +İşlevleri +Doku sıvısının tekrardan kan akımına dönmesi +Yağların sindirim sisteminden kan akımına doğru taşınması +Lenf sıvısının gözetlenmesi & savunma Lenfatik sistem +Kısımları: +Lenfatik damarlar +Lenf nodları +Lenf sıvısı +Lenfatik yapılar & organlar  lenfositleri yaparlar Lenfatik sistem +Kapiller yatağın arteriyal ucunda + Kan basıncı, kanın içindeki sıvının interstitial alana (hücrelerin çevresinde) ittirilmesine neden olur + Buna interstitial sıvı adı verilir +Bu sıvının büyük bölümü kapillerlerin venöz tarafından geri emilir + Ancak günde yaklaşık 3 litrelik fazla bir sıvı hücreler arası boşlukta kalır +Lenf damarlarından oluşan bir ağ bu fazla sıvıyı reabsorbe eder ve venöz dolaşıma döndürür Lenfatikler +Lenf kapillerleri olarak başlarlar +Kapillerler birleşerek daha büyük damarları oluştururlar +Yapı olarak venleri andırırlar +Aralıklarla lenf nodlarına bağlanırlar Lenf nodları +Lenfatikler boyunca dizilmiş oval yapılardır +Fibröz kapsül ile çevrilidir +Korteks = dış bölümü + Germinal merkez lenfositleri oluşturur +Medulla = iç bölümü + Meduller kordonlar +Lenf afferent lenfatikler yolu ile lenf noduna girer  sinüs’ler boyunca akar  efferent lenfatik ile noddan çıkar Lenfatikler +Lenfatikler sonuç olarak 2 ana kanal ile lenfi taşır +Ductus lymphaticus dexter + Baş & boyunun sağ tarafı, sağ üst ekstremite ve thoraksın sağ tarafı + Sağdaki v. subclavia’ya dökülür +Ductus thoracicus + Vücudun kalan bölümünü drene eder + Sol v. subclavia’ya dökülür Lenf nodları +Aksillar lenf nodları (LN) +İnguinal LN +Servikal LN Baş & Boyun Damarları +Baş ve boyun bölgeleri esas olarak iki arter ile beslenir +A. subclavia +A. carotis communis Baş & Boyun Damarları +Arcus aorta +Truncus brachiocephalicus + Sağ a. subclavia + Sağ a. carotis communis +Sol a. carotis communis +Sol a. subclavia Baş & Boyun Damarları +Arcus aorta +Truncus brachiocephalicus + Sağ a. subclavia + Sağ a. carotis communis +Sol a. carotis communis +Sol a. subclavia Baş & Boyun Damarları +Baş ve boyun bölgeleri esas olarak iki arter ile beslenir +A. subclavia +A. carotis communis Baş & Boyun Damarları +Baş ve boyun bölgeleri esas olarak iki arter ile beslenir +A. subclavia +A. carotis communis Arteria subclavia +A. subclavia’nın üç parçası vardır +Musculus scalenus anterior’a göre tanımlanır Arteria subclavia +A. subclavia’nın dalları: +A. vertebralis +Truncus thyrocervicalis + A. thyroidea inferior + A. transversa colli + A. suprascapularis +A. thoracica interna +Truncus costocervicalis + A. cervicalis profunda + A. intercostalis posterior 1 & 2 Arteria subclavia + A. subclavia’nın dalları: + Birinci kısım: + A. vertebralis + Truncus thyrocervicalis + A. thyroidea inferior + A. transversa colli + A. suprascapularis + A. thoracica interna + İkinci kısım (musculus scalenus anterior’un arkasındadır) + Truncus costocervicalis + A. cervicalis profunda + A. intercostalis posterior 1 & 2 + Üçüncü kısım – Scalenus ant’un lateralindedir A. vertebralis Arteria carotis communis +Servikal parçası +Carotisler genel olarak simetriktir +Yaklaşık olarak aynı boyuttadır +Bireylerin %75’inde + ACC, C3-C4 vertebra seviyesinde dallanır + Kabaca cartilago thyroidea’nın üst kenarında Arteria carotis communis +Bifurcatio carotidis +Cartilago thyroidea’nın üst kenarında +C4 vertebra seviyesinde +Sinus caroticus +Bifurcatio carotidis seviyesinde +Baroreseptörler vardır – arterdeki kan basıncı (KB) değişimlerine yanıt verir – KB’ını tespit eder ve düzenler Arteria carotis communis +Glomus caroticum +ACC’in üst ucundadır +Kemoreseptörler – Kandaki O2 ve CO2 seviyelerini tespit eder Arteria carotis externa +ACE; ACC’in terminal dallarından biridir +Boynun ön kısmındaki ve yüzdeki yapıları besleyen esas arterdir +ACI’nın medial ve anterior kısmında yer alır Arteria carotis externa +Anterior dallar: + Thyroidea superior + Lingualis + Facialis +Posterior dallar: + Auricularis posterior + Occipitalis +Medial dallar: + Pharyngea ascendens +Terminal dalları: + Temporalis superficialis + Maxillaris Arteria carotis externa + Anterior dallar: + Thyroidea superior + Lingualis + Facialis + Posterior dallar: + Auricularis posterior + Occipitalis + Medial dallar: + Pharyngea ascendens + Terminal dallar glandula parotidea içindedir: + Temporalis superficialis + Maxillaris Arteria carotis externa +A. thyroidea superior +ACE’nın ilk dalıdır +Hyoid kemiğin hemen altından çıkar +Glandula thyroidea’yı besler +En önemli dalı larynx’e doğru verdiği a. larygea superior’dur Arteria carotis externa +A. pharyngea ascendens +ACE’nın medial kısmındaki küçük bir daldır +Boynun derininde yerleşen uzun ve ince bir damardır +Dik olarak yukarı çıkar Arteria carotis externa +A. lingualis +Hyoid kemiğin cornu major’u seviyesinde ACE’dan ayrılır +A. thyroidea superior ve a. facialis arasından çıkar +A. lingualis dilin ve ağız tabanının esas kan kaynağıdır Arteria carotis externa +A. facialis +Hyoid kemiğin hemen üzerinde ACE’dan ayrılır +Yüzün esas arteridir +İki parçası vardır + Servikal parça – boyundadır + Fasyal parça +Basis mandibula’nın etrafından dolanarak yüz bölgesine girer +Masseter kasının ön-alt köşesinde nabzı hissedilebilir Arteria carotis externa +A. facialis +Servikal parça + A. palatine ascendens + A. tonsillaris + A. submentalis + A. glandularis +Fasyal parça + A. labialis superior + A. labialis inferior + A. nasalis lateralis + A. angularis Arteria fascialis Arteria carotis externa +A. occipitalis +ACE’nın arka kısmından, a. facialis’in zıt yönünde çıkar +Scalp’ın posterior kısmını Occipital besler artery Posterior auricular artery Arteria carotis externa +A. auricularis posterior +Digastricus venter posterior’un üst kısmında başlayan ufak bir damardır Occipital +Glandula parotidea’nın artery derininde arkaya ve yukarı doğru uzanır +Processus mastoideus’u çaprazlar +Auricula’nın arkasında Posterior auricular artery yükselir Arteria maxillaris +A. maxillaris +ACE’nın büyük terminal dalıdır +Mandibula’nın collum’unun arkasında başlar +Glandula parotidea’nın içine gömülmüştür +Yüzün derin yapılarını besler +Üç bölümü vardır + Mandibular bölüm + Pterygoid bölüm + Pterygopalatin bölüm Arteria maxillaris +A. maxillaris +ACE’nın büyük terminal dalıdır +Mandibula’nın collum’unun arkasında başlar +Glandula parotidea’nın içine gömülmüştür +Yüzün derin yapılarını besler +Üç bölümü vardır + Mandibular bölüm + Pterygoid bölüm + Pterygopalatin bölüm Arteria maxillaris +A. maxillaris birinci (mandibular) kısım +Mandibula medialindedir +A. auricularis profunda +A. tympanica anterior +A. meningea media +A. meningea accessoria +A. alveolaris inferior Birinci (mandibular) kısmın dalları Arteria maxillaris +A. maxillaris birinci (mandibular) kısım + A. alveolaris inferior + Ramus mandibula’nın medialinde aşağı & ileri doğru uzanarak foramen mandibulae içine girer + Foramen mandibulae’ya girmeden önce ramus lingualis ve mylohyoideus dallarını verir + Canalis mandibulae içinde alt dişlere dallar verir + Foramen mentale’den çıktığında a. mentalis adını alır Arteria maxillaris +A. maxillaris ikinci (pterygoid) kısım +A. maxillaris musculus pterygoideus lateralis’in çaput inferior’una yüzeyel şekilde ileri ve yukarı çıkar +A. temporalis profunda +A. pterygoideus +A. masseterica +A. buccalis İkinci (pterygoid) kısmın dalları Arteria maxillaris +A. maxillaris üçünüc (pterygopalatin) kısım +A. maxillaris’in terminal kısmı musculus pterygoideus lateralis’in iki başı arasından geçer Üçüncü (pterygopalatin) kısmın dalları  A. maxillaris’in üçüncü kısmının dalları A. sphenopalatina A. canalis pterygoidei A. infraorbitalis A. alveolaris superior posterior A. palatina major A.maxillaris  A. maxillaris 1.) Mandibular parça 2.) Pterygoid parça 3.) Pterygopalatin parça Auricularis profunda Temporalis profunda Alveolaris superior posterior Tympanica ant. R. pterygoideus Infraorbitalis Meningea media Masseterica Palatine major Alveolaris inf. Buccalis R. pharyngealis Sphenopalatina Arteria temporalis superficialis +A. temporalis superficialis +ACE’nın küçük terminal dalıdır +Collum mandibula arkasında glandula parotidea içinde başlar +İkiye ayrılır + Ramus frontalis + Ramus parietalis Arteria temporalis superficialis +A. temporalis superficialis +A. transversa faciei +A. auricularis anterior +Ramus frontalis +Ramus parietalis +Ramus zygomatico-orbitalis Arteria carotis interna +Bifurcatio carotidis’den başlar +Boyunda dal vermez +İpsilateral beyin hemisferinin çoğunu, gözü, alın bölgesini ve burnun bir kısmını besler  A. cerebri ant. A. cerebri media +Genel arter dağılımı Baş ve boynun venleri Baş ve boynun venleri +Yüzün venöz drenajının tamamı yüzeyeldir +Baş ve boyun bölgesinin tüm venöz drenajı vena jugularis interna’da sonlanır +VJI ile vena subclavia birleşerek clavicula’nın medial ucunun arkasında vena brachiocephalica’ları oluşturur Vena jugularis interna +V. jugularis interna +Beyin, yüz ve boyun bölgesinden kan toplar +Sinus sigmoideus’un devamı olarak foramen jugulare’den dışarı çıkar +Karotid kılıfı (vagina carotica) içinde boyundan aşağı doğru iner + İlk başta ACI’nın arkasında + Sonra ACI & ACC’in lateralindedir Vena jugularis interna +V. jugularis interna’ya katılanlar +Sinus petrosus inferior +V. occipitalis +Vv. pharyngeae +V. facialis communis +V. lingualis +V. thyroidea superior +V. thyroidea media Vena facialis +V. facialis +İki venin birleşmesi ile oluşur + V. supraorbitalis ve + V. supratrochlearis birleşerek v. angularis’i oluştururlar +V. ophthalmica aracılığı ile sinus cavernosus’a bağlıdır Vena facialis +V. facilias +Mandibula’nın alt sınırına kadar a. facialis’in arkasında, aşağıya ve arkaya doğru ilerler +V. retromandibularis’in ön dalı ile birleşir +Diğer venlere bağlıdır: + V. facialis profunda ile plexus pterygoideus’a + V. ophthalmica superior yolu ile sinus cavernosus’a bağlıdır Vena retromandibularis +V. retromandibularis +V. maxillaris ve temporalis superficialis’in birleşmesi ile oluşur +Plexus pterygoideus vena maxillaris’i oluşturur +Gl. Parotidea’nın içinden geçer ve alt sınırında iki dala ayrılır: + Anterior divisio + Posterior divisio Vena retromandibularis +V. retromandibularis +Anterior divisio + V. facialis ile birleşir + V. facialis communis’i oluşturur +Posterior divisio + V. auricularis posterior ile birleşir + V. jugularis externa’yı oluşturur + V. jugularis externa, v. subclavia’ya drene olur Plexus pterygoideus +Plexus pterygoideus +Kısa venlerden oluşan bir ağdır +Infratemporal bölgedeki musculus pterygoideus lateralis’in çevresindedir +Bağlı olan venler: + V. maxillaris + V. ophthalmica inferior + V. facialis profunda Vena maxillaris +V. maxillaris +A. maxillaris’in ilk parçasına eşlik eden kısa bir damardır +Plexus pterygoideus’un toplanması ve birleşmesi ile oluşur +Lig. sphenomandibulare ve collum mandibula’nın arasından arkaya doğru geçer +V. temporalis superficialis ile birleşerek v. retromandibularis’i oluşturur Vena jugularis externa +V. jugularis externa +Angulus mandibula’nın arkasında başlar +V. auricularis posterior ile v. retromandibularis’in arka dalının birleşmesi ile oluşur +Oblik olarak aşağı iner + Platysma’nın derinindedir + V. jugularis externa posterior’u alır +Clavicula’nın hemen üzerinde derin fasyayı deler ve v. subclavia’ya boşalır +Genel ven dağılımı Angulus venosus (Pirogoff açısı)  Nodi parotidei Nodi occipitalis Nodi buccalis Nodi retroauricularis Nodi submentalis Nodi cervicalis superfascialis Nodi submandibularis Nodi cervicalis profundus Nodi juguloomohyoideus Teşekkürler…