3 Stress PowerPoint Presentation

Summary

This presentation discusses various types of stressors, including physical, physiological, and psychosocial factors. It examines the impact of stress on individuals and the different responses people have to stress. The presentation also explores approaches to managing stress and coping mechanisms.

Full Transcript

Stress 1 Stress??? 2 ‫استرس چيست؟‬ ‫استرس‪ :‬فشار زیادی واضافی که به یکی از‬ ‫‪‬‬ ‫بافت های بدن وارد میشود و آن را مجبور‬ ‫به عکس العمل میکند‪.‬‬ ‫استرس پاسخ و واکنش رواني و جسمي به‬ ‫‪‬‬ ‫يک تهديد‪ ،‬حادثه و تغيير واق...

Stress 1 Stress??? 2 ‫استرس چيست؟‬ ‫استرس‪ :‬فشار زیادی واضافی که به یکی از‬ ‫‪‬‬ ‫بافت های بدن وارد میشود و آن را مجبور‬ ‫به عکس العمل میکند‪.‬‬ ‫استرس پاسخ و واکنش رواني و جسمي به‬ ‫‪‬‬ ‫يک تهديد‪ ،‬حادثه و تغيير واقعي يا تصور فرد‬ ‫مي باشد‪.‬‬ ‫اس ترس س بب تغی یر در ح الت س ازگاری و‬ ‫‪‬‬ ‫تعادل پویای بدن شده و توازن محیط داخلی‬ ‫بدن را به هم می زند ‪.‬‬ ‫‪3‬‬ ‫استرسور چيست؟‬ ‫به اين تهدي د‪ ،‬حادث ه و تغي ير استرس ور گفت ه مي‬ ‫‪‬‬ ‫شود‪.‬‬ ‫یک روی داد ی ا ی ک م وقعیت داخلی ی ا خ ارجی ک ه‬ ‫‪‬‬ ‫توانایی ایجاد تغییرات فیزیولوژیک‪ ،‬روانی یا رفتاری‬ ‫را در شخص دارد‪.‬‬ ‫استرسورها ی داخلي ‪ :‬افکار‪ ،‬باورها و نگرش ها‬ ‫‪‬‬ ‫استرس ورها ی خ ارجی‪ :‬از دس ت دادن‪ ،‬ي ک حادث ه‬ ‫‪‬‬ ‫ناگوار‪ ،‬تغییر‬ ‫‪4‬‬ ‫انواع استرسور یا تنش زاها‬ ‫‪ ‬تنش زاها به شکل های متفاوتی طبقه بندی می‬ ‫شوند‪:‬‬ ‫‪.1‬فیزیکی‬ ‫‪.2‬فیزیولوژیکی‬ ‫‪.3‬روانی اجتماعی‬ ‫‪5‬‬ ‫انواع استرسورها‬ ‫‪ -1‬فیزیکی‬ ‫‪ ‬گرما ‪ ،‬سرما‬ ‫‪ ‬مواد شیمایی ( داروها ‪ ،‬الکل ‪ ،‬سموم )‬ ‫‪ ‬مواد عفونی‬ ‫‪ ‬ویروس ها‬ ‫‪ ‬باکتری ها‬ ‫‪ ‬قارچ ها‬ ‫‪ -2‬فیزیولوژیک ( عدم توازن مواد غذایی‬ ‫و هیپوکسی )‪:‬‬ ‫‪ ‬درد ‪ ،‬خستگی‬ ‫‪ ‬نقص سیستم ایمنی‬ ‫‪ 6‬بیماری های ژنتیک‬ ‫انواع استرسورها‬ ‫روانی – اجتماعی ‪:‬‬ ‫ترس از عدم قبولی در امتحان‬ ‫نرسیدن به امتحان یا کالس‬ ‫از دست دادن کار‬ ‫انتظار دریافت پاسخ های آزمایش ها پزشکی‬ ‫برخی تنش زاها به دنبال گذر از یک مرحله زندگی به مرحله دیگر‬ ‫رخ می دهد‪:‬‬ ‫‪ ‬بلوغ‬ ‫‪ ‬ازدواج‬ ‫‪ ‬بچه دار شدن‬ ‫‪ ‬بازنشستگی‬ ‫‪7‬‬ ‫تقسیم بندی از نظر عمق‬ ‫حادثه‬ ‫تقسیم بندی دیگربه ‪ 3‬گروه تقسیم می شود ‪:‬‬ ‫‪.1‬جرو بحث ها و دردسرهای روزانه‬ ‫‪.2‬رویدادهای پیچیده وعمده برای گروههای بزرگ‬ ‫‪.3‬تنش زاهای نادر برای گروههای کوچک‬ ‫‪8‬‬ ‫جرو بحث ها و دردسرهای‬ ‫‪ :‬روزانه‬ ‫مثل‪:‬‬ ‫گرفتار شدن درترافیک‬ ‫‪‬‬ ‫جر و بحث روزمره با همسر یا همکار‬ ‫‪‬‬ ‫خراب شدن و از کارفتادن کامپیوتر‬ ‫‪‬‬ ‫به تنهایی مخرب و زیان آور نیستند‬ ‫‪‬‬ ‫به دلیل آثار تراکمی در طی زمان بیش از یک رویداد عمده بر‬ ‫‪‬‬ ‫سالمتی اثر دارند‬ ‫اثرات‪:‬‬ ‫‪ ‬پرفشاری خون‬ ‫‪ ‬تپش قلب و ‪...‬‬ ‫‪9‬‬ ‫رویدادهای پیچیده وعمده برای‬ ‫‪ :‬گروههای بزرگ‬ ‫مثل‪:‬‬ ‫‪ ‬جنگ‬ ‫‪ ‬سیل‬ ‫‪ ‬زلزله و بالیای طبیعی‬ ‫به دو طریق اثر دارد‪:‬‬ ‫‪.1‬مستقیم در محل حادثه‬ ‫‪.2‬غیر مستقیم از طریق پخش در اخبار‬ ‫تغییرات جمعیت شناختی و اقتصادی پدید آمده در جامعه به عنوان‬ ‫‪‬‬ ‫تنش زا عمل می کنند‪.‬‬ ‫فشار حاصل از تنش بستگی دارد به‪:‬‬ ‫‪‬‬ ‫تغییرات به وجود آمده‬ ‫‪.1‬‬ ‫‪10‬‬ ‫سرعت ایجاد تغییرات‬ ‫‪.2‬‬ ‫تنش زاهای نادر برای‬ ‫گروههای کوچک‬ ‫شامل رویدادهای زندگی‪:‬‬ ‫‪ ‬مرگ ‪ ،‬تولد ‪ ،‬ازدواج ‪ ،‬بازنشستگی‪ ،‬طالق و ‪...‬‬ ‫شامل بحران های روانی اجتماعی است که در مراحل مختلف‬ ‫‪‬‬ ‫زندگی روی می دهد‪.‬‬ ‫تنش زاهای مزمن و مداوم را نیز شامل می شود‪:‬‬ ‫‪ ‬ناتوانی جسمی‬ ‫‪ ‬نقص دائمی‬ ‫‪ ‬مشکالت نگهداری از یک سالمند‬ ‫‪11‬‬ ‫تنش زاها بر حسب دوره‬ ‫تداوم‬ ‫تنش زاهای حاد و کوتاه مدت‪ :‬آمادگی برای امتحان نهایی‬ ‫‪.1‬‬ ‫توالی تنش زا‪ :‬یک دسته از تنش زاها که به دنبال یک حادثه‬ ‫‪.2‬‬ ‫اولیه رخ می دهد‪ :‬مثل طالق‬ ‫تنش زاهای مزمن ومتناوب‪ :‬جروبحث های روزانه‬ ‫‪.3‬‬ ‫تنش زاهای مزمن ومداوم‪:‬‬ ‫‪.4‬‬ ‫بیماری مزمن‪ ،‬فقر و ناتوانی‬ ‫‪12‬‬ ‫دیدگاه و تقسیم بندی فریمن‬ ‫(‪)Freeman‬‬ ‫‪ -1‬محرومیت زاها ‪:‬‬ ‫‪.1‬محرومیت از فاکتورهای مورد نیاز غذا ‪ ،‬آب ‪ ،‬ویتامین وکمبود‬ ‫اکسیژن‬ ‫‪.2‬ایزوالسیون‬ ‫‪.3‬محرومیت از والدین (محبت)‬ ‫‪ -2‬افزایش بار‪ :‬استفاده در افراط هر چیزی یا در معرض هر چیز‬ ‫به حد افراطی قرار گرفتن ‪:‬‬ ‫‪.1‬پرخوری‬ ‫‪.2‬افزایش جمعیت‬ ‫‪.3‬گرما‬ ‫‪.4‬سر وصدای زیاد‬ ‫‪ -3‬دگرگونی ‪ :‬مسافرت ‪،‬تغییر محل زندگی‪،‬ازدواج ‪ ،‬تولد‬ ‫‪-4‬عدم تحمل ‪ :‬آلرژیک ‪،‬مسمومیت ‪ ،‬محیط ناخوشایند کار‬ ‫‪13‬‬ ‫عوامل موثر بر‬ ‫استرس‬ ‫‪.1‬ماهيت و قدرت استرس ‪ :‬هر چه قدرت و مفهوم استرس بیشتر‪:‬‬ ‫عکس‌العمل بیشتر‬ ‫گاهی نیاز به تزريق ‪ Vit‬و خواب آور ها‬ ‫‪.1‬تعداد تنش‌ها ‪ :‬بروزاسترس متعدد در يک زمان ( تولد فرزند ‪ ،‬کار‬ ‫منزل ‪ +‬مسافرت همسر )‬ ‫‪.2‬مدت زمان مقابله با استرس ‪ :‬تماس طوالني و مداوم که منجر‬ ‫به تحليل انرژی بنابراین يک استرس خفيف بلند مدت اثرات‬ ‫بدتري‬ ‫‪.3‬تجارب گذشته ‪ :‬در واکنش فرد نسبت به استرس مؤثراست‪.‬‬ ‫فرديکه در زايمان اول تجربه تلخي دارد در حاملگي دوم ترس‬ ‫داشته و يک استرس محسوب مي‌شود‪.‬‬ ‫‪.1‬وضعيت جسمانی و سن‪ :‬در سنين پایین قدرت تحمل استرس‬ ‫بیشتر‬ ‫‪14‬‬ ‫تأثیر استرس بر ادراک‬ ‫شکسپیر‪ :‬مسائل به ندرت خوب یا بد‬ ‫‪‬‬ ‫هستند‪ ،‬افکار ما آنها را چنین بد یا خوب‬ ‫درک میکند‪.‬‬ ‫‪15‬‬ LEVELS OF STRESS 16 ‫استرس مثبت‬ ‫‪EUSTRESS‬‬ ‫استرس مثبت زمانی اتفاق می افتد که‬ ‫‪‬‬ ‫س طح اس ترس ب ه ان دازه اي ب اال باش د ک ه‬ ‫انگیزه کافي جهت انجام کارها ايجاد نمايد‪.‬‬ ‫‪17‬‬ ‫استرس منفي‬ ‫‪DISTRESS‬‬ ‫ديسترس يا استرس منفي زماني اتفاق مي‬ ‫افت د ک ه س طح اس ترس خیلی ب اال ی ا خیلی‬ ‫پایین است و بدن و‪/‬یا ذهن شروع به پاسخ‬ ‫منفی به استرسور مي نمايد‪.‬‬ ‫‪18‬‬ 19 ‫مقیاس درجه بندی سازگاری مجدد‬ ‫اجتماعی‬ ‫‪20‬‬ 21 STAGES OF STRESS 22 ‫پاسخ به استرس‬ ‫پاسخ های فیزیولوژیک‬ ‫‪‬‬ ‫پاسخ های روان شناختی‬ ‫‪‬‬ ‫‪23‬‬ ‫پاسخ های فیزیولوژیک‬ ‫‪ ‬پاسخ های فیزیولوژیک یک مکانیزم تطابقی برای حفظ‬ ‫تعادل حیاتی است‪.‬‬ ‫مجموعه ای از فعالیت های عصبی و هورمونی است که‬ ‫هانس سلیه آن را سندرم سازگاری عمومی نامید‪.‬‬ ‫از نظر سلیه عامل استرس هر چه که باشد‪ ،‬تغییرات‬ ‫فیزیولوژیک بدن یکسان است‪.‬‬ ‫مراحل سندرم سازگاری عمومی‪:‬‬ ‫‪ -1‬اخطار‬ ‫‪ -2‬مقاومت‬ ‫‪ -3‬فرسودگی‬ ‫‪24‬‬ ‫مرحله اخطار‬ ‫مرحله شوک یا زنگ خطر‬ ‫‪‬‬ ‫اولین مرحله رویارویی فرد با عامل استرس زا است‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫ابتدا به طور ناگهانی‪ ،‬کلیه فعالیت های جسمی و روانی‬ ‫‪‬‬ ‫کاهش می یابد‪.‬‬ ‫کلیه نیروهای جسمانی فرد برای مقابله با خطر تجهیز می‬ ‫‪‬‬ ‫شود‪.‬‬ ‫ناشی از فعال شدن دو چیز است‪:‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ -1‬محور عصبی‬ ‫‪‬‬ ‫‪-2‬محور عصبی هورمونی‬ ‫‪‬‬ ‫‪25‬‬ ‫هیپوتاالموس‬ ‫‪ ‬مرکز استرس ‪ :‬هیپوتاالموس‬ ‫‪ ‬ادراک موقعیت استرس زا سبب فعال شدن‬ ‫هیپوتاالموس می شود‪.‬‬ ‫‪ ‬هیپوتاالموس سبب تحریک‪:‬‬ ‫‪ ‬سمپاتیک‪ :‬پاسخ سریع و کوتاه اثر‬ ‫‪ ‬هیپوفیز‪ :‬پاسخ طوالنی‬ ‫‪26‬‬ ‫سمپاتیک‬ ‫تحریک سمپاتیک سبب‪:‬‬ ‫‪ ‬آزاد شدن نور اپی نفرین از انتهای اعصاب‬ ‫‪ ‬تحریک بخش مرکزی غده فوق کلیه‪ :‬ترشح بیشتر اپی نفرین و نور اپی‬ ‫نفرین‬ ‫‪ ‬اپی نفرین و نور اپی نفرین آزاد شده از مدوالی آدرنال همان اثرات‬ ‫تحریکی مستقیم سمپاتیک را داراست ولی طول مدت اثرات آنها بیشتر‬ ‫است‪.‬‬ ‫اثرات‪:‬‬ ‫‪ ‬افزایش ضربان قلب و افزایش برون ده قلبی‬ ‫‪ ‬افزایش جریان خون به عضالت‬ ‫‪ ‬افزایش تعداد تنفس و افزایش جذب اکسیژن‬ ‫‪ ‬افزایش آگاهی وگشاد شدن مردمک ها‬ ‫‪ ‬کاهش جریان خون گوارش‬ ‫‪ ‬کاهش ترشح بزاق‬ ‫‪27‬‬ ‫‪ -3‬مکانیزم هيپوتاالموس‪-‬‬ ‫هیپوفیز ‪:‬‬ ‫طوالنی ترین مرحله پاسخ فیزیولوژیک‬ ‫‪‬‬ ‫در تنیدگی های مداوم‬ ‫‪‬‬ ‫‪ -1‬آزاد شدن ‪ (C.R.F‬عامل آزاد کننده کورتیکوتروپین) از‬ ‫هیپوتاالموس‬ ‫‪Cortico realizing factor -‬‬ ‫‪ -2‬تأثیر ‪ C.R.F‬روی هیپوفییز قدامی و تولید آدرنو‬ ‫کورتیکوتروپین( عامل محرک قشر فوق کلیه)‬ ‫(‪A.C.T.H (Aderno corticotropic hormone‬‬ ‫‪ -3‬اثر ‪ A.C.T.H‬بر کورتکس ادرنال‪ :‬ازادی گلیکوکورتیکوئید‬ ‫و کورتیزول ‪:‬‬ ‫‪ ‬گلیکونئوژنز‪ :‬برداشت اسیدهای آمینه از کبد‬ ‫‪ ‬افزایش قند خون‪ :‬مهار برداشت گلوکز توسط سلولها به‬ ‫جز مغز و قلب‬ ‫‪28 ‬هدف‪ :‬تآمین انرژی الزم‬ 29 ‫هدف نهایی این فعالیت ها اماده کردن فرد برای‬ ‫‪‬‬ ‫انطباق و سازگاری است و بقاء فرد را سبب می‬ ‫شود‪.‬‬ ‫پس از رفع عامل استرس زا سیستم پاراسمپاتیک‬ ‫‪‬‬ ‫فعال می شود تا بدن را به حالت اول برگرداند‪.‬‬ ‫طول مدت این مرحله بین چند دقیقه تا چند ساعت‬ ‫‪‬‬ ‫است‪.‬اگر ادامه یابد بدن وارد مرحله مقاومت می‬ ‫شود‪.‬‬ ‫‪30‬‬ ‫مقاومت ‪: RESISTANCE STAGE‬‬ ‫در ط‪r‬ول این مرحل‪r‬ه‪ ،‬ب‪r‬دن س‪r‬عی می کن‪r‬د ب‪r‬رای‬ ‫‪‬‬ ‫مقابل‪r‬ه و ی‪r‬ا انطب‪r‬اق ب‪r‬ا عوام‪r‬ل اس‪r‬ترس زا ه‪r‬ر‬ ‫گون‪r‬ه آس‪r‬يب ب‪r‬ه دلي‪r‬ل اين عوام‪r‬ل را بهب‪r‬ود‬ ‫بخشد‪.‬‬ ‫دوس‪r‬تان‪ ،‬خ‪r‬انواده و ی‪r‬ا همک‪r‬اران ممکن اس‪r‬ت‬ ‫‪‬‬ ‫تغی‪r‬یرات ب‪r‬دن را قب‪r‬ل از خ‪r‬ود ف‪r‬رد متوج‪r‬ه آن‬ ‫شوند‪..‬‬ ‫سازگاری با تنش زا حاصل می شود‬ ‫‪‬‬ ‫فعالیت کورتیزول هنوز باالست‬ ‫‪‬‬ ‫‪31‬‬ ‫فرسودگی یا خستگی‬ ‫‪: EXHAUSTION STAGE‬‬ ‫با تداوم استرس ایجاد می گردد‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫در طول اين مرحله عوامل استرسور به صورت موثر‬ ‫‪‬‬ ‫مديريت نمي شود و جسم و ذهن قادر به ترميم‬ ‫آسيب نيست‬ ‫با تداوم استرس ایجاد می گردد‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫و فرد توانایی تطابق ندارد‪،‬‬ ‫‪‬‬ ‫توانایی خود را برای مقابله با استرس از دست می‬ ‫‪‬‬ ‫دهد‪.‬‬ ‫انرژی فرد تحلیل رفته‬ ‫‪‬‬ ‫و آماده ابتال به بیماری های جسمی و روانی می‬ ‫‪‬‬ ‫شود‪.‬‬ ‫‪32‬‬ ‫و بیماری و حتی مرگ حادث می شود‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫تأثیر استرس بر ارگانیسم‬ ‫سیستم عصبی‬ ‫بر‬ ‫استرس‬ ‫تأثیر‬ ‫‪‬‬ ‫دستگاه تنفس‬ ‫بر‬ ‫استرس‬ ‫تأثیر‬ ‫‪‬‬ ‫دستگاه گردش خون‬ ‫بر‬ ‫استرس‬ ‫تأثیر‬ ‫‪‬‬ ‫دستگاه گوارش‬ ‫بر‬ ‫استرس‬ ‫تأثیر‬ ‫‪‬‬ ‫سیستم دفاعی بدن‬ ‫بر‬ ‫استرس‬ ‫تأثیر‬ ‫‪‬‬ ‫سیستم پوستی‬ ‫بر‬ ‫استرس‬ ‫تأثیر‬ ‫‪‬‬ ‫‪33‬‬ ‫پاسخ های روانشناختی‬ ‫پاسخهای هیجانی‬ ‫‪‬‬ ‫پاسخهای رفتاری‬ ‫‪‬‬ ‫پاسخهای شناختی‬ ‫‪‬‬ ‫‪34‬‬ ‫پاسخهای هیجانی‬ ‫اضطراب‪ :‬سریع ترین پاسخ به عامل استرس‬ ‫‪‬‬ ‫زاست‪.‬‬ ‫تحریک پذیری‬ ‫‪‬‬ ‫بی احساسی‬ ‫‪‬‬ ‫افسردگی‬ ‫‪‬‬ ‫احساس ناامیدی‬ ‫‪‬‬ ‫از هرگونه تالش برای مقابله با استرس‬ ‫‪‬‬ ‫خودداری می کند‪.‬‬ ‫‪35‬‬ ‫پاسخهای رفتاری‬ ‫پرخاشگری‬ ‫‪‬‬ ‫سوء مصرف مواد‬ ‫‪‬‬ ‫رژیم غذایی ناسالم‬ ‫‪‬‬ ‫مشکالت کاری و تحصیلی‬ ‫‪‬‬ ‫‪36‬‬ ‫تخریب عملکردهای شناختی‬ ‫مختل شدن فرآیند های ذهنی‬ ‫‪‬‬ ‫کاهش تمرکز‬ ‫‪‬‬ ‫قضاوت ضعیف‬ ‫‪‬‬ ‫اختالل در یادگیری‬ ‫‪‬‬ ‫‪37‬‬ ‫مدیریت استرس‬ ‫‪ ‬الف‪ -‬مکانیزم های مدارایی‪:‬‬ ‫‪ -1‬مدارای مسأله مدار‪ :‬تمرکز بر موقعیت یا‬ ‫مشکل پیش امده و تغییر هدفمندانه شرایط‬ ‫‪ -2‬مدارای هیجان مدار‪:‬مشکل غیر قابل کنترل‬ ‫است‪ ،‬فرد سعی می کند از روش هایی مثل‬ ‫انحراف فکر‪ ،‬گریه‪ ،‬دعا و دردل و‪...‬استفاده‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫ب‪ -‬مکانیزم های دفاعی‬ ‫‪38‬‬ ‫ب‪ -‬مکانیزم های دفاعی‬ ‫رفتارهای ناخوداگاهانه ای هستند که سبب حمایت روانی شخص می‬ ‫‪‬‬ ‫شوند‪.‬‬ ‫نمونه ای از مکانیزم های دفاعی‬ ‫سرکوبی‪ :‬سعی در فراموش کردن رویداد دارد ولی در ناخواگاه فرد‬ ‫‪‬‬ ‫فراموش نمی شود‪.‬در خواب‪ ،‬روان کاوی یا هیپنوتیزم بروز می کند‪.‬‬ ‫جابجایی‪ :‬سوق دادن احساسات از یک موضوع غیر قابل قبول به یک‬ ‫‪‬‬ ‫موضوع قابل قبول‬ ‫برون فکنی‪ :‬نسبت دادن صفات نامقبول خود به دیگران‬ ‫‪‬‬ ‫جبران‪ :‬تالفی کردن یک نقص با رفتارهای افراطی دیگر‪ ،‬مثل هیتلر‬ ‫‪‬‬ ‫انکار‪ :‬نفی ناخودآگاه یک واقعیت مثل انکار ابتال به سرطان‬ ‫‪‬‬ ‫دلیل تراشی‪ :‬ارائه توضیحات نادرست اما ظاهرًا قانع کننده برای توجیه‬ ‫‪‬‬ ‫رفتارهای نامقبول‬ ‫‪39‬‬ ‫مراقبت و مداخالت‬ ‫پرستاری در استرس‬ ‫هدف از مراقبت پرستاری = حفظ سالمتی‬ ‫‪‬‬ ‫تعیین استرسورهای جسمی و روانی و محیطی و‬ ‫‪‬‬ ‫فردی‬ ‫تعیین عالئم و نشانه های جسمی استرس‬ ‫‪‬‬ ‫کنترل استرس و بهبود سازگاری‬ ‫‪‬‬ ‫بهترین زمان جهت اقدامات پرستاری مرحله ای‬ ‫‪‬‬ ‫است که فرآیند های جبرانی هنوز عملکرد مؤثر‬ ‫دارند‪.‬‬ ‫‪40‬‬ ‫راههای سازگاري با‬ ‫استرس ‪:‬‬ ‫‪ -1‬ورزش‬ ‫‪ -2‬آرامسازی‬ ‫‪ -3‬تجسم هدایت شده‬ ‫‪ -4‬تنفس عمیق‬ ‫‪ -5‬خواب و استراحت کافی‬ ‫‪ -6‬تغذیه ورژیم مناسب‪ :‬پرکالری‪ ،‬پر پروتئین و‬ ‫ویتامین کافی گروه ب‬ ‫‪ -7‬استفاده از حمایت های اجتماعی‬ ‫‪ -8‬داشتن عقاید مثبت‬ ‫‪ -9 41‬استفاده از منابع معنوی‬

Use Quizgecko on...
Browser
Browser