Gelisim University - Bilgisayar Mühendisliği Bilişim Etiği ve Hukuku ders notları (1. Hafta)

gelisimedu igugelisim Bölüm Adı Bilgisayar Mühendisliği Dersin Adı Bilişim Etiği ve Hukuku Dersin Haftası: 1. Hafta E-Posta: [email protected] Dersin Öğr. Üyesinin Adı: Dr. Öğr. Üyesi Serkan GÖNEN Telefon:...

gelisimedu igugelisim Bölüm Adı Bilgisayar Mühendisliği Dersin Adı Bilişim Etiği ve Hukuku Dersin Haftası: 1. Hafta E-Posta: [email protected] Dersin Öğr. Üyesinin Adı: Dr. Öğr. Üyesi Serkan GÖNEN Telefon: 0546 562 23 23 gelisimedu igugelisim Geçen Ders Hakkında İlk Hafta Dersimiz:-} gelisimedu igugelisim DERS BİLGİLERİ Ders Günü ve Saati Ekim 2021 Cuma Dersin Kredisi 6 Kredi GBS Linki https://mmf.gelisim.edu.tr/bolum/bilgisayar-muhendisligi-35/mufredat Görüşme Gün ve Saatleri Ekim 2020 Perşembe Dersin Öğretim Üyesinin Konumu Mimarlık Mühendislik Fakültesi Binası Kat: 2 Numara gelisimedu igugelisim Dönem Ders Planı Planı Bilişim ve Etik Bilişim Hukuku ve Bilişim Suçları Giriş (Temel Kavramlar, Tanımlar) Bilişim Suçları ve Örnek Vakalar Türkiye’de ve Dünyada Karşılaşılan Bilişim Suçları ve Türleri Bilişim Sistemine Girme ve Orada Kalma, Bilişim Sistemini Engelleme, Bozma, Verileri Yok Etme veya Değiştirme gelisimedu igugelisim Dönem Ders Planı Banka ve Kredi Kartlarının Kötüye Kullanılması; İnternet Üzerinden Dolandırıcılık Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde Arama, Kopyalama ve El Koyma; Avrupa Siber Suçlar Sözleşmesi, Avrupa Konseyi Dijital Delil Rehberi ve Uluslararası Mevzuat 5561 Sayılı Kanun ve Internet Erişim Engellemeleri, Internet Servis Sağlayıcılarının Sorumluluğu gelisimedu igugelisim Notlandırma ÖDEV (PROJE) 1 ADET %10 KISA SINAV 2 ADET %10 ARA SINAV 1 ADET %30 FİNAL 1 ADET %50 gelisimedu igugelisim Dönem Ders Planı Kişisel Verileri Koruma Kanunu (Veri Kavramı ve Kişisel Verilerin Korunması) Elektronik Ticaret Adli Bilişimin Temelleri, Delillerin bulunabileceği ortamlar, Adli Bilişim Araçları Bilişim Suçlarına Müdahale ve Olay Yeri İncelemesi Bilirkişilik mevzuatı, Bilirkişi Raporu Hazırlanması Örnek Olayların İncelenmesi gelisimedu igugelisim Dersin Amacı  Bilişim ve teknoloji alanında özellikle son yıllarda yaşanan gelişmeler insanlığa oldukça önemli olanaklar sunmakla beraber, aynı zamanda suçlular içinde yeni bir ortam meydana getirmiştir.  Siber uzay, siber ortam/alan gibi çeşitli tabirlerin kullanıldığı bu alanda suçlular çok kolay ve çoğunlukla ücretsiz olarak engin suç kaynaklarına ulaşabilmektedir. gelisimedu igugelisim Dersin Amacı  Bu nedenle suçlular fiziksel ortamdan siber ortama hızla geçiş yapmaktadır.  Bu geçişin önemli etkenleri arasında da yeni suç ortamına ilişkin hukuku tanımlamaların oluşturulmasında yaşanan gecikme, cezai yaptırımların nispeten az olması, suçlunun tespitinin zorluğu gibi etkenler yer almaktadır.  Bu doğrultuda bu dersle öğrencilerin bilişim alanında işlenen suçlar hakkında bilgi sahibi olması amaçlanmaktadır. gelisimedu igugelisim Haftalık Akış Bilişim ve Etik Elektronik Haberleşme Etiği, Haberleşme ve Tartışma Listeleri Etiği İnternet Etiği (World Wide Web) e-posta etiği Posta ve Dosya Kullanımında Kullanıcının Sorumlulukları gelisimedu igugelisim Haftalık Öğrenim Kazanımları Bu ders sonunda, Bilişim Etiği ile ilgili temel kavram ve tanımları öğrenir. gelisimedu igugelisim Bilgi Çağı gelisimedu igugelisim Bilgi Çağı gelisimedu igugelisim BİLİŞİM VE ETİK  https://www.youtube.com/watch?v=C4si6n36n30 gelisimedu igugelisim BİLİŞİM VE ETİK  https://www.youtube.com/watch?v=YAg_QEu7Q4w gelisimedu igugelisim BİLİŞİM VE ETİK  İnsanlığın bilinen tarihinin başından bu yana gerek yaşam tarzlarında gerekse teknolojik açıdan birçok büyük aşamalardan geçmiştir.  Bu büyük aşamalar incelendiğinde bunların hepsinin büyük buluşlar sonrasında meydana geldiği görülmektedir.  Bu büyük buluşların bilinen en eskisi ateşin icadıdır. gelisimedu igugelisim BİLİŞİM VE ETİK  Bu icat kesin olarak ne zaman ve kim tarafından bulunmuş olduğu bilinmemektedir.  "Proceeding of the National Academy of Sciences" (PNAS) adlı bilim dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, ateş yaklaşık bir milyon yıl önce vardı ve insanlık tarafından kullanılmaktaydı.  Bugünkü insanlık ilk icat olan ateşin açtığı yolda başka keşifler yaparak ilerlemiştir. gelisimedu igugelisim BİLİŞİM VE ETİK  Nitekim tarih incelendiğinde daha birçok büyük icadın var olduğunu görürüz. Bunlar; 1. Ateşin icadı 2. Yazının icadı 3. Tekerleğin icadı 4. Pusulanın icadı 5. Barutun icadı gelisimedu igugelisim BİLİŞİM VE ETİK  Nitekim tarih incelendiğinde daha birçok büyük icadın var olduğunu görürüz. Bunlar; 6. Buhar motorunun icadı 7. Elektriğin icadı 8. Yarı iletken malzemenin icadı 9. Bilgisayarın icadı 10. İnternetin icadı. gelisimedu igugelisim BİLİŞİM VE ETİK  Buradaki icatlar sayısız icatlar ile çoğaltılabilir.  Artık yeni bir toplum meydana gelmiştir ki bu topluma kısaca "Bilgi Toplumu" diyebiliriz. gelisimedu igugelisim BİLİŞİM VE ETİK  Bilgi modern toplumların var olma sebeplerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır.  Günümüzde bilgi, bilgisayar teknolojilerinin hızla gelişmesiyle beraber, önceki yüzyıllara göre daha önce hiç görülmedik düzeyde ön plana çıkmaktadır. gelisimedu igugelisim BİLİŞİM VE ETİK  Bilgi, bilgisayarlar ile beraber İnternetinde gelişmesiyle yaşam iyice sanal ortamlara kaymıştır.  Sıcak savaşlar yerini soğuk savaşlara bırakmıştır. Bu demek değildir ki sıcak savaşlar bitmiştir. Onlarda devam etmekle beraber asıl savaşlar sanal ortamlarda meydana gelmektedir.  Bilgi Savaşları – Siber Savaşlar gelisimedu igugelisim BİLİŞİM VE ETİK  Bilginin bu kadar önemli olduğu ve ülkelerin kaderini belirlediği bir ortamda korunması gereken bir olgu halini almıştır.  Bilginin korunması beraberinde etik kavramının tartışılmasına sebep olmuştur. gelisimedu igugelisim ETİK  Etik sözcüğü, Yunanca “karakter” anlamına gelen “ethos” sözcüğünden türetilmiştir.  Sözlük anlamı olarak etik; töre bilimi, ahlak bilimi, ahlaki, ahlakla ilgili olarak tanımlanmaktadır.  Etik, ahlaki olanın özünü ve temellerini araştıran bilim, insan davranışları ile ilgili problemleri inceleyen felsefe dalı olarak tanımlanmaktadır. gelisimedu igugelisim ETİK  Elektronik ve ağ (özellikle İnternet) ortamında uyulması gereken kuralları tanımlayan normlar ve kodlar kısaca bilişim etiğini ifade eder.  Bilişim Etiğine, bilişim alanında uyulması gereken yazılı ve yazılı olmayan kurallardır. gelisimedu igugelisim ETİK  Bilişim etiğinin en önemli yanlarından biri, dünyanın neresinde olursa olsun, bilişim sektöründe çalışanların birbirleri ile ilişkilerinde belli davranış kalıplarına uygun davranmalarının gerekli olmasıdır. gelisimedu igugelisim BİLİŞİM VE ETİK  Buluşlar her ne kadar insan ve toplumların refahına yönelik yapılsa da, insanların varoluşundan beri birlikte yaşadığı iyi ve kötü kavramına bağlı olarak her icat beraberinde kötüye kullanımını da getirmiştir. gelisimedu igugelisim BİLİŞİM VE ETİK  Örneğin, 1970’lerde bilişim ağlarının kullanılmaya başlamasıyla bilgisayar korsanlığı fiilleri, 1980’lerde kişisel bilgisayarın kullanımının yaygınlaşmasıyla program korsanlığı fiilleri artış göstermiştir. Aynı süreçte ATM’lerin bankacılık işlemlerinde kullanılmaya başlanması banka kartları ile ilgili suçları beraberinde getirmiştir. gelisimedu igugelisim BİLİŞİM VE ETİK  World Wide Web ile birlikte yasal ve yasal olmayan pek çok işlemde hayal bile edilemeyecek hızla kullanılmaya başlanmış, ticari ve kişisel bilgiler başta olmak üzere pek çok değer, dünya genelinde ülke sınırı tanımadan saldırıya açık hedef haline gelmiştir. gelisimedu igugelisim BİLİŞİM VE ETİK  İnsan faktörünün ön plana çıktığı bilişim toplumunda, birçok alanda "etik" sözcüğü sıkça duyulmaya başlanmıştır.  İnternette, gazetelerde, TV'lerde sıkça duyduğumuz çevre etiği, gazetecilik etiği, tıp etiği, bilişim etiği sadece bunlardan bir kaçıdır. gelisimedu igugelisim BİLİŞİM VE ETİK  Bilgisayar ve internet kullanımının hızlı yayılması bilişim ortamlarında sık sık etik sorunlar yaşanmasına sebep olmuştur.  Bilişim teknolojilerinin temeli sayabileceğimiz bilgisayar, elektronik, haberleşme ve internet kullanım yaşı hızla aşağılara kadar inmiştir. gelisimedu igugelisim BİLİŞİM VE ETİK  Genç beyinler etik kavramını öğrenmeden bilişim teknolojilerine adapte olmuştur.  Elektronik ve ağ ortamı kullanılırken uyulması gereken kurallara kısaca bilişim etiği denmektedir. gelisimedu igugelisim BİLİŞİM VE ETİK  Bilişim toplumunda ortaya çıkan etik sorunlardan bazıları şunlardır:  Bilginin Doğruluğu  Özel Yaşama İlişkin Sorunlar, Mahremiyet, Kişisel Haklar  Bilgisayar Suçları  Fikri Mülkiyet Hakları gelisimedu igugelisim BİLİŞİM VE ETİK  Bilişim toplumunda ortaya çıkan etik sorunlardan bazıları şunlardır:  İşsizlik  Sağlık Sorunları  Sosyal İlişkiler, Ev Ofisleri ve Aileye İlişkin Sorunlar  Sanal Ortam, Sanal İlişkiler  Yapay Zeka  Sosyal İlgi ve Teknoloji İlişkisi gelisimedu igugelisim BİLİŞİM VE ETİK  Bilişim ortamlarındaki etik ilkeler şu şekilde özetlenebilir. 1. Bilgisayar başka insanlara zarar vermek için kullanılmamalı 2. Bilgisayarı hırsızlık yapmak için kullanılmamalı. 3. Bilgisayarı yalan bilgiyi yaymak için kullanılmamalı. gelisimedu igugelisim BİLİŞİM VE ETİK  Bilişim ortamlarındaki etik ilkeler şu şekilde özetlenebilir: 4. Bedelini ödemeden yazılım kopyalanmamalı veya kullanılmamalı. 5. Başka insanların çalışmaları kendi çalışması gibi gösterilmemeli. gelisimedu igugelisim BİLİŞİM VE ETİK  Bilişim ortamlarındaki etik ilkeler şu şekilde özetlenebilir: 6. Geliştirilen programların sosyal hayat üzerindeki etkilerine dikkat edilmeli. 7. Başkalarının görsel ya da görüntüsel dosyaları izinsiz kullanılmamalı. gelisimedu igugelisim BİLİŞİM VE ETİK  Kod Yazımındaki etik ilkeler ise şu şekilde özetlenebilir:  IEEE(Institute of Electrical and Electronics Engineers- Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü) tarafından bir yazılım geliştirilirken, yazılımı geliştiren kişilerin uyması gereken bazı etik kurallar belirlenmiştir. gelisimedu igugelisim BİLİŞİM VE ETİK  Kod Yazımındaki etik ilkeler ise şu şekilde özetlenebilir:  Yazılım Mühendisleri, kamusal yararları gözetmelidir.  Yazılım Mühendisleri, iş vereni ve müşterisinin isteklerini kamusal yararları gözeterek en iyi şekilde yapmalıdır. gelisimedu igugelisim BİLİŞİM VE ETİK  Kod Yazımındaki etik ilkeler ise şu şekilde özetlenebilir:  Yazılım Mühendisleri, hem ürün yaratırken hem de bakım yaparken en son teknolojik standartları kullanmalıdır.  Yazılım Mühendisleri, ürün yaratırken veya gelişimi sırasında hukuksal kurallara uymalıdır. gelisimedu igugelisim BİLİŞİM VE ETİK  Kod Yazımındaki etik ilkeler ise şu şekilde özetlenebilir:  Yazılım Mühendisleri, ürün yaratırken etrafındaki herkesi teşvik edici hareketler sergilemeli ve onlara yardım etmelidir.  Yazılım Mühendisleri, kamusal yararları ve hukuk kurallarını göz önüne alarak kendini mesleki anlamda sürekli geliştirmelidir. gelisimedu igugelisim BİLİŞİM VE ETİK  Kod Yazımındaki etik ilkeler ise şu şekilde özetlenebilir:  Yazılım Mühendisleri, is arkadaşlarını her zaman destek olmalıdır, onların gelişimine yardım etmelidir.  Yazılım Mühendisleri, hayat boyu yeniliklere açık olmalı kendini sürekli geliştirmelidir. gelisimedu igugelisim BİLİŞİM VE ETİK  Bilişim etiğini tam olarak ifade edebilmek için bilişimi oluşturan başlıkları ayrı ayrı ele almak gerekir. Bilişim etiği daha önce de bahsettiğimiz gibi temel olarak bilgisayar, elektronik, haberleşme ve internet etiği konularının birleşiminden meydana gelmektedir. gelisimedu igugelisim Bilgisayar Etiği  Bilgisayarlar son yıllarda etik kavramını büyük ölçüde değiştiren makineler olarak görülmektedir.  Böyle görülmesinin sebebi bilgisayarların kullanıcılara yeni olanaklar sunması ve bu olanaklarında eylemleri için yeni seçenekler sunmasıdır. gelisimedu igugelisim Bilgisayar Etiği  Bilgisayarların daha fazla, daha ekonomik, daha hızlı, daha ucuz, daha kullanıcı dostu olması mantıksal işlemlerle yapılandırılması bilgisayarların çok özel bir teknoloji olarak görülmesine sebep olmuştur.  Bu özel teknolojinin hızla gelişmesi ve bu gelişen teknolojinin nasıl kullanılması gerektiği ile ilgili yeni alanlar ortaya çıkmaktadır. gelisimedu igugelisim Bilgisayar Etiği  Bu kurallara uyulmasını sağlayabilmek için her düzeyde bilgisayar eğitim programlarında etik konusuna yer verilmelidir.  Kurumlarda etik kuralların uygulanma düzeyi, genel kurum kültürü ile yakından ilişkili olup, bu alanda başarı büyük ölçüde yönetimin tavrına bağlıdır. gelisimedu igugelisim Bilgisayar Etiği  Bilgisayar kullanırken, sistemin güvenliğini sarsabilecek veya başkalarının kullanım haklarını ihlal edebilecek davranışlardan kaçınmak, kaynakların kullanımında yetki alanını aşmamak ve başkalarını rahatsız etmemek gibi dikkat edilmesi gereken pek çok husus vardır. gelisimedu igugelisim Bilgisayar Etiği  Bilgisayar çağının etik sorunları Mason’un (1986) belirttiği gibi dört ana başlık altında incelenebilir.  Bu ana başlıklar İngilizce karşılıkları PAPA sözcüğünü oluşturan Gizlilik, Doğruluk, Mülkiyet ve Erişim sorunlarıdır. PAPAPrivacy, Accuracy, Property and Access gelisimedu igugelisim Bilgisayar Etiği Fikri Mülkiyet  Bowyer (1996) mülkiyeti basit olarak sahip olunan şey olarak tanımlamış ve ev, araba, eşya gibi daha çok elle tutulabilen, somut ve fiziksel şeyler olduğunu ifade etmiştir (s.247).  Bu tür mülkiyetlerin başkaları tarafından yasal olmayan yöntemlerle alınması çok açık bir durumdur. Çünkü bu tür fiziksel nesnelerin kime ait oldukları kesin bir şekilde bellidir. gelisimedu igugelisim Bilgisayar Etiği Fikri Mülkiyet  Fikri mülkiyete karşı en büyük tehdit, fikirlerin kolay kopyalanabilir ve dağıtılabilir olmasıdır.  Bu sınırlılık bilginin korunmasını engellemektedir (DeLisse, 2000, s.34).  Mason’ da (1986) fikri mülkiyeti korumanın fiziksel mülkiyet korumaktan zor olduğunu ve bu tür bilgilerin orijinaline zarar vermeden kopyalanabildiğini ve dağıtılabildiğini belirtmiştir (s.9). gelisimedu igugelisim Bilgisayar Etiği Fikri Mülkiyet  Ghazali’nin (2003, s.52) Harris’den (1998) aktardığına göre üretilen kopyalar gerçeğinden ayırt edilemeyecek kadar mükemmeldir.  Bunu mümkün kılan gerçek ise bilginin dijital ortama aktarılabilmesidir.  Çünkü bilgisayarlar, dijital çalışma mantığına sahiptirler. gelisimedu igugelisim Bilgisayar Etiği Fikri Mülkiyet  Endüstri devriminin ana kaynağının buhar makinesinin gücü olarak gösterilmesi gibi Moor’da (s.5) bilgisayar devriminin ana kaynağı olarak bilgisayar mantığını göstermiştir.  Bu mantık, günümüzde saniyede milyarlarca işlemin yapılmasına olanak vermektedir.  İnternet sayesinde dünyanın diğer ucundaki bilgilere saniyeler sonra ulaşılabilmektedir. gelisimedu igugelisim Bilgisayar Etiği Fikri Mülkiyet  Fikri mülkiyet kavramı hem hukukla hem de etikle ilgili bir konudur.  Sorunlar bazen yasal olmasına rağmen etik değildir, bazen yasal olmamasına rağmen etiktir, bazen de yasal olmadığı gibi etik de değildir. gelisimedu igugelisim Bilgisayar Etiği Erişim  Bilgiyi kullanmada her buluş, kâğıdın bulunuşundan modern bilgisayarlara kadar olan, okur-yazarlığı elde etmek için yeni talepler getirmiştir.  Bir bilgi toplumunda, bir vatandaş okur-yazar olmak için en azından üç şeye sahip olmalıdır (Mason, 1986, s.10). gelisimedu igugelisim Bilgisayar Etiği Erişim 1. Bilgi ile uğraşmak için zekâ becerilerine sahip olmalıdır. Bunlar okuma, yazma, değerlendirme ve hesaplama gibi zihinsel becerilerdir. Bu eğitim için bir görevdir. 2. Bilgiyi depolayan, ileten ve işleyen bilgi teknolojilerine girebilmelidir. Bu sistem kütüphaneleri, radyoları, televizyonları, telefonlar ve artan kişisel bilgisayarlar veya ana makineler üzerinden ağlara bağlı terminalleri kapsamaktadır. gelisimedu igugelisim Bilgisayar Etiği Erişim 2. Bilgiyi depolayan, ileten ve işleyen bilgi teknolojilerine girebilmelidir. Bu sosyal ekonomi içinde bir problemdir. 3. Sonuncu olarak, bilginin kendisine erişebilmelidir. Bu gereksinim bizi mülkiyet sorununa geri döndürmekte ve ayrıca sosyal ekonomi için de bir problem olmaktadır. gelisimedu igugelisim Bilgisayar Etiği Erişim  Her ne kadar herkesin bilgiye eşit erişme hakkı olmasını dilesek de, bilginin de bir üretim maliyeti vardır.  Bu nedenle bilgiye erişebilmek için gereken ücret ödenmeli ve fikri mülkiyet hakkına saygı duyulmalıdır.  Belki bu durumlar için tek bir merkez tarafından organize edilen eşit erişim çözümleri sunulabilir. gelisimedu igugelisim Bilgisayar Etiği Erişim  Örneğin, araştırmanın en önemli kurumlar olduğu üniversitelerde bilgi erişimin sağlanması için tüm e- dergilere, çevrim içi kütüphanelere, tezlere ve dijital kaynaklara ülkemizdeki tüm öğretim elemanlarının bilgiye ulaşım fırsatı sağlanabilmesi olası durumlara çözüm önerisi olarak gösterilebilir. gelisimedu igugelisim Bilgisayar Etiği Gizlilik  Bilgisayarlar yüksek hızlarda çalışan, yüksek miktarda bilginin depolanması, düzenlenmesi ve dağıtılmasına olanak sağlayan teknolojilerdir.  Bu üstünlük birçok durumda yararlı olarak kullanılmasına rağmen, gizli kişisel bilgiler ve bilginin güvenliği üzerine ciddi etkileri vardır (Forester and Morrison, 1992, s.1). gelisimedu igugelisim Bilgisayar Etiği Gizlilik  Bilginin yetkisiz kişilerin eline geçmesini engellemeyi amaçlamaktadır.  Bilgi hem bilgisayar sistemlerinde işlenirken (process), hem saklama ortamlarında depolanırken (storage), hem de ağ üzerinde gönderici ve alıcı arasında taşınırken (transport) yetkisiz erişimlerden korunmalıdır. gelisimedu igugelisim Bilgisayar Etiği Gizlilik vs Mahremiyet  https://www.youtube.com/watch?v=hGew5PLNeyU gelisimedu igugelisim Bilgisayar Etiği Doğruluk  Mason (1986) bilginin doğruluğunun önemini Bilginin doğruluğundan, güvenilirliğinden ve gerçekliğinden kim sorumludur? Benzer olarak bilgi içerisindeki hatalar için kim sorumlu tutulacak ve zarar gören taraflar nasıl bütünleştirilecektir? sorularıyla ifade etmiştir (s.5). gelisimedu igugelisim Bilgisayar Etiği Doğruluk  Woodbury’de (2003) bilginin doğruluğu ile ilgili, bilginin doğruluğundan kim sorumludur? İnternete aktarılan belgelerin ve dosyaların doğruluğunu kim denetleyebilir? sorularıyla doğruluk ilkesine dikkat çekmişlerdir. gelisimedu igugelisim Bilgisayar Etiği Doğruluk  Doğruluk, veri girişi hatalarından kaynaklanan yanlış bilgilerle ilgili olduğu gibi bireylerin kendileriyle ilgili bilgilerinin doğruluğunu kontrol etme hakkıyla da ilgilidir.  Yanlış veri girişi kasten yapılmış olabileceği gibi yanlışlıkla da yapılmış olabilir (Mollavelioğlu, 2003, s.21). gelisimedu igugelisim Bilgisayar Etiği Doğruluk  Bütünlük (Integrity): Amaç, bilgiyi olması gerektiği şekilde tutmak ve korumaktır.  Bilginin bozulmasını, değiştirilmesini, yeni veriler eklenmesini, bir kısmının veya tamamının silinmesini engellemeyi hedefler. gelisimedu igugelisim Bilgisayar Etiği Doğruluk  Bütünlük (Integrity)  Bu prensipte dikkat edilmesi gereken nokta, bilginin yetkisiz bir şekilde değiştirilmesini engellemek ve değişiklik durumunda da bundan haberdar olunabilmektir. gelisimedu igugelisim Elektronik Haberleşme Etiği Haberleşme ve Tartışma Listeleri Etiği  Haberleşme listeleri, (teknik adıyla listserv) belirli bir konuyla uğraşan kişilerin internet üzerinden haberleşmek amacıyla oluşturduğu listelerdir.  Ana işlevi, belirli bir adrese gönderilen mesajın bir grup insana dağıtılmasıdır. gelisimedu igugelisim Elektronik Haberleşme Etiği Haberleşme ve Tartışma Listeleri Etiği  Tartışma listeleri ise e-posta aracılığı ile katılımcıların fikir alışverişinde bulunduğu, çeşitli konularda yardımlaşabildiği internet temelli bir çalışma ortamıdır.  Listeler üzerinden değişilen bilgiler, salt metin olduğu gibi, ses, görüntü gibi herhangi bir sayısallaştırılmış veri grubu da olabilir. gelisimedu igugelisim Elektronik Haberleşme Etiği Haberleşme ve Tartışma Listeleri Etiği 1. Yeni bir mesaj listesine üye olduğunuzda, liste konusunu ve soruları tam anlayabilmek için gelen mesajları birkaç gün denetleyip, listenin güvenilirliğini test ettikten sonra mesaj gönderin. 2. Üyesi bulunduğunuz grubun, sık sorulan sorular kısmı varsa, sürekli gözden geçirin. gelisimedu igugelisim Elektronik Haberleşme Etiği Haberleşme ve Tartışma Listeleri Etiği 3. Liste için belirlenen kurallara mutlaka uyun. 4. Bazı tartışma gruplarının içerisinde, farklı ülkelerden üyeler olabileceğini göz önünde bulundurup, yerel veya kendi coğrafyanızla ilgili referanslar verdiğiniz zaman açıklayıcı olun. gelisimedu igugelisim Elektronik Haberleşme Etiği Haberleşme ve Tartışma Listeleri Etiği 5. Kışkırtıcı ve rahatsız edici mesajlar göndermeyin. Bu tür mesajlar çok ters tepkilere yol açar ve listeye üyelik hakkınızı kaybedebilirsiniz. 6. Sorularınızı ve yorumlarınızı tartışma grubunun ilgili alanından seçin. 7. Konu dışı gelen mesajlara cevap vermeyin. gelisimedu igugelisim Elektronik Haberleşme Etiği Haberleşme ve Tartışma Listeleri Etiği 8. Liste trafiğini artırmamak için, listeye gönderilen soruların cevabını, direkt soruyu soran kişinin e-postasına gönderin. gelisimedu igugelisim İnternet Etiği (World Wide Web)  Birçok insan "İnternet" kelimesini kullanırken aslında World Wide Web ‘den bahsetmektedir.  Web İnternetin en ilginç, en yenilikçi, en görsel ve en hızlı gelişen bölümüdür.  Web ’in yaptığı gelişme patlaması Internet’e olan ilgiyi artıran en önemli faktördür. gelisimedu igugelisim İnternet Etiği (World Wide Web)  İnsanlar "İnternette surf yapmak" = World Wide Web’i kullanmaktır.  Web sayfaları aslında içinde müzik, ses, görüntü, animasyon bulunabilen multimedya yayınlardır.  Web sayfaları hypertext (http) ile; bir sayfadan diğerine, grafiklere, multimedya dosyalarına ve diğer internet kaynaklarına ulaşabilecek şekilde birbirlerine bağlıdır. (10) gelisimedu igugelisim İnternet Etiği (World Wide Web) 1. Web sitenizde doğrudan büyük resim dosyalarını sergilemeyin. Pul büyüklüğündeki versiyonlarını kullanın. Büyük versiyonları için buradan link koyun. 2. Başkalarının sitesine listenizden link verecekseniz, nezaket açısından ilgili kişiye bilgi vermenizde fayda vardır. gelisimedu igugelisim İnternet Etiği (World Wide Web) 3. Web sayfalarınıza görsel ya da ses malzemeleri ekleyecekseniz, ilgili dosyaların yanına büyüklüğünü yazın. (ör.102Mb). 4. Her web sayfanızın (özellikle de ana sayfanızın) en alt kısmına size ulaşacak e-posta adresinizi ve güncelleme tarihini belirtin. 5. Başkalarının entelektüel haklarına zarar verici materyali içeren web sitelerini ziyaret etmeyin. gelisimedu igugelisim İnternet Etiği (World Wide Web) 6. Bilmediğiniz, tanımadığınız ya da güvenli olmadığına inandığınız web sitelerinden alış veriş yapmayın, kredi kartı bilginizi vermeyin. 7. İnternet üzerinden hür sanal yaşamın devam edebilmesi için ücretsiz yazılım, çocuklara zararlı materyal, vb. içeren web sitelerini ziyaret etmeyin. gelisimedu igugelisim İnternet Etiği (World Wide Web) e-posta etiği  e-posta, internet üzerinden dünya ile ilişki kurulmasını sağlayan en büyük hizmet imkanıdır.  Bu denli büyük işlevi yerine getiren hizmetin kullanılmasında, uyulması gereken bir takım kurallar vardır. gelisimedu igugelisim İnternet Etiği (World Wide Web) e-posta etiği  Bunlar; 1. Kullanıcı kimlik bilgilerinizi (kullanıcı adınızı ve şifrenizi) kimseye vermeyin. Sistem yöneticisi herhangi bir sebepten dolayı kullanıcı bilgilerinizi sisteme erişmek için tam yetkili yapmış olabilir. 2. Posta kutunuzdaki mesajların başkaları tarafından da okunabileceğini unutmayın. gelisimedu igugelisim İnternet Etiği (World Wide Web) e-posta etiği 3. Özel ve ticari işleriniz için akademik veya resmi ağları kullanmayın. 4. Özellikle tanımadığınız ortamlara e-posta gönderirken, mesajınızın sonuna "elektronik imza mesajınızı" ekleyin. (isminiz, pozisyonunuz, e-mail adresiniz). gelisimedu igugelisim İnternet Etiği (World Wide Web) e-posta etiği 5. Elektronik posta, insanlarla iletişim amacını taşır. Bir mail yazdığınızda göndermeden önce bir kere okuyun ve kendi kendinize "ben bu maili alsaydım ne yapardım, reaksiyonum ne olurdu?" diye sorun. Göndermeden önce değiştirebilir, anlamını daha iyi pekiştirebilirsiniz. Yazılı anlatımın sözlü anlatıma karşı bu üstünlüğünü kullanın.(11) gelisimedu igugelisim İnternet Etiği (World Wide Web) Posta ve Dosya Kullanımında Kullanıcının Sorumlulukları 1. Disk alanınızın dolmaması için, her gün e-postanızı kontrol ediniz. 2. İstenmeyen mesajları diskte yer tutmaması amacıyla hemen silin. 3. Posta kutunuzda bulunan mesajları minimum seviyede bulundurun. gelisimedu igugelisim İnternet Etiği (World Wide Web) Posta ve Dosya Kullanımında Kullanıcının Sorumlulukları 4. İlerde kullanmak için saklayacağınız mesajları, kendi bilgisayarınızın diskine kopyalayın. 5. Hiçbir zaman gönderdiğiniz mesajın yalnız gönderdiğiniz kişi tarafından okunacağını düşünmeyin. Bu nedenle başkalarının eline geçince sizi zor durumda bırakacak mesajları göndermeyin. gelisimedu igugelisim İnternet Etiği (World Wide Web) Posta ve Dosya Kullanımında Kullanıcının Sorumlulukları 6. Bilgisayarınızı düzenli olarak virüs taramasından geçirin, özellikle başka yerlerden ve kaynağı belli olmayan yerlerden gelen dosyaları virüs taraması yapmadan kullanmayın. 7. Sistem yöneticileri bilgisayarınızdaki dosyalara erişebilir. Bu nedenle diskinizde özel bilgiler bulundurmayın. gelisimedu igugelisim Bilişim Etiği  Bilişim ortamlarını kullanan bireylerin, yukarıda ana hatları ile belirtilen etik ilkelere uymaları gerekmektedir.  Bu ilkelere ve kurallara uymamanın temelinde, eğitimsizlikten kaynaklanan alışkanlıklar yatmaktadır.  Bu alışkanlıklar, iyi düzenlenmiş eğitim programları ile önemli ölçüde olumlu olarak düzeltilebilir. gelisimedu igugelisim Bilişim Etiği  Etik eğitimi, organizasyonların hizmet içi eğitim programlarının önemli bir parçası olmalıdır ve hatta ilkokuldan başlayarak, bireylere meslek kazandıran üniversitelerin de, eğitim programlarına konulmalıdır. gelisimedu igugelisim Haftanın Özeti Bu hafta aşağıdaki terimleri ele aldık: Bilişim ve Etik, Bilgisayar Etiği, Fikri Mülkiyet, Erişim, Gizlilik, Doğruluk, gelisimedu igugelisim Haftanın Özeti Bu hafta aşağıdaki terimleri ele aldık: Elektronik Haberleşme Etiği, Haberleşme ve Tartışma Listeleri Etiği İnternet Etiği (World Wide Web) e-posta etiği Posta ve Dosya Kullanımında Kullanıcının Sorumlulukları gelisimedu igugelisim Soru ve Öneriler gelisimedu igugelisim  Önerilen Haftalık Çalışmalar Bilişim Etiği ile ilgili üzerinde durduğumuz konuları bir sonraki derste tartışmaya hazır olunuz. gelisimedu igugelisim Başvurulan Kaynaklar Temel Kaynak: Muammer Ketizmen, Türk Ceza Hukukunda Bilişim Suçları, Ankara 2008. Yardımcı Kaynaklar: Değirmenci,O. (2014), Ceza Muhakemesinde Sayısal (Dijital) Delil, Seçkin Yayıncılık, Ankara Davidoff, S. ve HAM, J. (2012), Network Forensics: Tracking Hackers through Cyberspace. Dülger, M.V.,(2019), Kişisel Verilerin Korunması Hukuku, Hukuk Akademisi Yayınları gelisimedu igugelisim Başvurulan Kaynaklar Temel Kaynak: Muammer Ketizmen, Türk Ceza Hukukunda Bilişim Suçları, Ankara 2008. Yardımcı Kaynaklar: Dülger, M.V. (2018), Bilişim Suçları ve İnternet Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara Dülger, M.V. (2018), Ceza Hukuku, Ceza Muhakemesi Hukuku ve Bilişim Hukuku Uygulama Çalışmaları, Seçkin Yayıncılık, Ankara Dülger,M.V. (2018), Bilişim, Kişisel Verilerin Korunması ve İnternet Bilişim Mevzuatı, Seçkin Yayıncılık, Ankara gelisimedu igugelisim Başvurulan Kaynaklar Temel Kaynak: Muammer Ketizmen, Türk Ceza Hukukunda Bilişim Suçları, Ankara 2008. Yardımcı Kaynaklar: Erdoğan, Y., (2012), “ Bilişim Sistemine Girme ve Kalma Suçu “, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt: 12. Karagülmez, A., (2009), Bilişim Suçları ve Soruşturma - Kovuşturma Evreleri, Seçkin Yayınevi, Ankara. Nelson, B., Phillips, N.A ve Steuart, C. (2009), Guide To Computer Forensics And Investigations, Sammons, J. (2014), The Basics of Digital Forensics, Second Edition gelisimedu igugelisim  Bir Sonraki Ders Hakkında Bir sonraki dersimizde Bilişim Hukuku ve Bilişim Suçları Giriş (Temel Kavramlar, Tanımlar) ana başlığı altında; Bilişim Suçları Bilişim Hukuku konuları ele alınarak, suçluların neden Siber Uzaya doğru geçiş yaptığını ele alacağız. gelisimedu igugelisim gelisimedu igugelisim