12-1-Özel durumlarda KPR.pptx

Özel Durumlarda CPR Sunum Planı 1-Anaflaksi 2-Boğulma 3-Hipotermi (Donma) 4- Elektrik ve Yıldırım Çarpmaları ANAFLAKSİ Duyarlı kişilerde… * yabancı antijenle karşılaşma, * hızla seyreden * ölümcül olabilen bir sendrom Anafilaksi; IgE ve IgG’nin hipersensitivite reaksiyonu aracılık ettiği, mediatörle...

Özel Durumlarda CPR Sunum Planı 1-Anaflaksi 2-Boğulma 3-Hipotermi (Donma) 4- Elektrik ve Yıldırım Çarpmaları ANAFLAKSİ Duyarlı kişilerde… * yabancı antijenle karşılaşma, * hızla seyreden * ölümcül olabilen bir sendrom Anafilaksi; IgE ve IgG’nin hipersensitivite reaksiyonu aracılık ettiği, mediatörlerin salındığı, Anafilaktoid reaksiyonlar; Klinik olarak anafilaktik reaksiyona benzeyen, immunolojik temele dayanmayan ilaç reaksiyonu. Antikor/antijen kaynaklı değildir. Mast hücreleri ve bazofiller direkt aktive olur ve mediatörler salınır. İlaçların intravenöz yoldan verilmesi sırasında ortaya çıkar. Radyokontrast maddeler, vankomisin, opiyadlar, dekstran bu duruma sık neden olan bazı ajanlardır. Patogenez Tip 1 hipersensivite reaksiyonu Anaflakside ortaya çıkan değişiklikler; Histamin (Vd), Bradikinin (Vd), Prostaglandinler D2 (Vd), Platelet Aktive Edici Faktör (PAF) (Vd) ve Lökotrien C4 ve D4 (Vk) Salgılanan mediatörler GIS ve bronş düz kaslarında spazm Vazodilatasyon Vasküler permeabilitede artma Sensoriyel sinir uçlarının sitümülasyonuna neden olur. Anafilakside kardiyak arrest Etkene maruziyet Vasodilatasyon ve kapiller geçirgenlikte artış Solunum yollarında ödem, Preload azalması Altta yatan hastalığa veya hipotansiyon/epinefrin tedavisine bağlı kardiyak iskemiye sekonder kardiyak disfonksiyon Dolaşan kan hacminin %37 sine kadar rölatif hipovolemi Kardiyak arrest Klinik a) Hafif anafilaktik reaksiyonlar -----Belirtiler ilk 2 saat içinde gelişir Vücutta karıncalanma, nazal konjesyon, periorbital ödem, gözlerde sulanma c) Ağır anafilaktik reaksiyonlar Hafif ve orta şiddetteki belirtiler dakikalar içerisinde hızla ilerler  Şiddetli bronkospazm Deride eritem ve kaşıntı  Laringeal ödem, siyanoz Sıcaklık basma ve birlikte boğazda dolgunluk hissi  Nadiren respiratuar arrest b) Orta şiddetle anafilaktik reaksiyonlar Hafif şiddetteki belirtilere ilave olarak  Larinks ödemi, ses kısıklığı, disfoni ve boğazda tıkanma Bronkospazma bağlı olarak  Öksürük, dispne , wheezing , göğüste sıkışma , yaygın flushing, generalize ürtiker ve anjioödem Hastalar çoğunlukla anksiyete halindedir. Kardiovaskuler kollapsa bağlı *hipotansiyon, *senkop, *şok  Kardiyak aritmiler  GİS ödemi ve hipermotilite Abdominal kramp ve diare ,bulantı ve kusma Anaflaktik Reaksiyon: Unifazik: Tipik olarak maruziyet sonrası 30 dk içerisinde başlar, genellikle tedavi sonrası veya spontan 1-2 saat içerisinde düzelir Bifazik: İlk faz düzeldikten sonra hastaların yaklaşık %20’sinde ikinci bir dalga oluşur. ------İlk 72 saat içerisinde oluşabilmekle birlikte genellikle ilk semptom veya bulgulardan sonraki 8 saat içerisinde oluşur ve daha şiddetli olabilir. Adrenalin verilmesinde gecikme, yetersiz adrenalin veya glukokortikosteroid verilmesi bifazik reaksiyon riskini artırabilir. Uzamış Reaksiyon: Şiddetli reaksiyon uzun sürer (örn 24- 32 h) ve tedaviye rağmen uzamış şok ve respiratuar distres gelişebilir Anafilaksi tanısı için klinik kriterler 3 kriterden birisi olmalı 1. Ani başlangıç ve deri ve/veya mukozanın tutulması VE EK OLARAK Solunum güçlüğü VE / VEYA hipotansiyon veya hipotoni, kollaps, senkop, inkontinans 2. Hastada muhtemelen allerjik olduğu maddeyle karşılaştıktan sonra aşağıdakilerden en az iki veya daha fazlasının görülmesi Deri-mukoza tutulumu Solunum güçlüğü Hipotansiyon veya eşlik eden semptomlar Gastrointestinal semptomlar 3. Hastada daha önceden allerjisi olduğu bilinen maddeyle karşılaştıktan sonra hipotansiyon Tedavi Erken tanıma – Erken Havayolu Standart TYD ve İKYD protokolleri İntramuskuler ADRENALİN…… Alternatif  Asfiksiye bağlı kardiyak arrestlerden sonra sağ kalım oldukça nadir  Genellikle ağır nörolojik sekeller kalmaktadır  CPR sırasında destek oksijen ile etkin ventilasyon yapılması esastır TYD-Anafilaksi Havayolu: Orofaringeal ve laringeal ödemin hızlı gelişme potansiyeli nedeni ile erken ve hızlı hava yolu yönetimi Dolaşım: Epinefrin sistemik allerjik reaksiyon işaretleri olan tüm hastalara erken dönemde IM olarak uygulanmalıdır  Erişkin; her 5-15 dakikada bir 0.3-0.5 mg (1:1000)  Çocuk: 0.01 ml/kg; maksimum doz 0.2-0.5 mg Mevcutsa EPİNEFRİN OTOENJEKTÖRÜ (Epipen) kullanılması önerilmektedir İKYD-Anafilaksi Havayolu:  Cerrahi havayolu önerilmektedir yönetimi dahil ileri hava yolu yönetimi Sıvı tedavisi:  Sistolik kan basıncı erişkinlerde 100 mmHg, çocuklarda 50 mmHg’nin üstünde Anafilaksiye bağlı vasojenik şok agresif sıvı resüssitasyonu gerektirebilir. * %0.9 NaCl veya ringer laktat: 1-2 Lt bolus yada 30 ml/kg/saat, Yardımcı tedaviler Antihistaminikler (H₁ ve H₂ antagonistleri) İnhale ß agonistler IV steroidler; Metil prednizolon  Erişkin: 125 mg İV Çocuk : 2 mg/kg İV, Max: 125 mg Glukagon; Beta blokerlere bağlı ise 1 mg iv (Hipotansiyon düzelene kadar her 5 dk.da bir tekrarlanır). Gerekirse 1-5 mg/saat dozda devamlı infüzyon Ekstrakorporeal destek BOĞULMA Boğulma, vücuttaki dokulara yeterli oksijen gitmemesi sonucu dokularda bozulma meydana gelmesidir. Boğulmaların çoğunda kurbanlar 20 yaş altındadır. 1-4 yaş ve 15-19 yaş grubunda kazayla ölümlerin sık nedenlerinden biridir Wilderness Medical Society (WMS) Boğulmanın Tedavisi ve Önlenmesi Kılavuzu, 2019 BOĞULMA Hava yollarının suyun altında kalması sonrası Refleks Laringospazm müdahale edilmez Oksijen yetersizliği (Hipoksi, hiperkarbi, asidoz ) ölüm kaçınılmaz Gevşeme ve akciğerlere su dolması ise Solunum çabasında aşırı artış gelişmesi Akciğer ödemi Wilderness Medical Society (WMS) Boğulmanın Tedavisi ve Önlenmesi Kılavuzu, 2019 BOĞULMA Tatlı suda boğulma  Sürfaktan fosfolipidleri inaktivasyonu ile  Alveol stabilizasyonu bozulur; alveol kollaps ve atelektaziye …. akciğerdeki şant alanları arttıtmaktadır.  Hipotonik sıvılar, alveolar ve vasküler endotel hücreler üzerine doğrudan toksik etkileri neticesinde hücre membranlarında parçalanmalar olmakta ve akciğer ödemi gelişir. Tuzlu suda boğulma  Hipertonik olmasından dolayı intravasküler alandan protein zengin sıvılar alveol içine geçer ve alveolar ödem gelişir.  Tuzlu suyu tonisitesi kan tonisitesine göre 3-4 kez fazladır. BOĞULMA Otopsi serilerinde % 10 hastada sıvı aspirasyon yok. Vakalarının % 70’inde sıvı aspirasyonu yanında çamur, yabancı maddelerin aspirasyonu da mevcuttur. Boğulmalarda yoğun katekolamin salınımı…. vazokonstrüksiyona Yüksek katekolamin düzeyi, hipoksi ve asidoz neticesinde kardiyak yetmezlik gelişmektedir. BOĞULMA Her türlü kardiyak ritim gözlenebilir. AF ve sinüs bradikardisi özellikle hipotermide sıktır. ST segment elevasyon/ depresyonu, T dalga boyunda değişiklikler, PR intervalinde yükselme QRS kompleksinde genişlemeler Kardiyak arrestin nedeni; uzamış hipoksi, yaygın asit-baz değişiklikleri ve katekolamin stresidir Kardiyovasküler durumları normal bile olsa hastaneye götürülmelidir WMS Boğulmanın Tedavisi ve Önlenmesi Kılavuzu, 2019 BOĞULMA Nörolojik geri dönüşü etkileyen faktörlerdir  Kardiyovasküler hastalıklar  Nörolojik hastalıklar  Batma esnasındaki stress miktarı  Suyun altında kalma süresi WMS Boğulmanın Tedavisi ve Önlenmesi Kılavuzu, 2019 BOĞULMA Sudan Çıkarmak: Önce kurtarıcı güvenliği Spinal yaralanma düşündürecek yaralanma mekanizması olmadıkça servikal vertebra rutin stabilizasyonu önerilmemektedir Kurtarıcı Soluk  İlk ve en önemlisi tedavi solunumun desteklenmesidir.  Kurtarıcı soluk kazazedeye sığ suda iken veya karaya çıkar çıkmaz verilmelidir  Ağızdan ağıza veya ağızdan buruna… WMS Boğulmanın Tedavisi ve Önlenmesi Kılavuzu, 2019 BOĞULMA --Spontan solunum ve dolaşım başladıktan sonra yutulan suların drenajını sağlama, kusma ve regürjitasyonu önleme için recovery pozisyonu (yan) verilmeli WMS Boğulmanın Tedavisi ve Önlenmesi Kılavuzu, 2019 BOĞULMA Hava yollarından suyu çıkarmak için uygulamalar gereksiz ve zarar vericidir Boğulan hastada abdominal bası veya Heimclich manevrasının KPR yapılmasında gecikme oluşturması ve aspirasyon riski dolayısıyla önerilmemektedir. WMS Boğulmanın Tedavisi ve Önlenmesi Kılavuzu, yapılan tüm BOĞULMA İKYD-Boğulma Standart protokoller takip edilmelidir Hipotermi her zaman akılda tutulmalıdır. WMS Boğulmanın Tedavisi ve Önlenmesi Kılavuzu, HİPOTERMİ (DONMA) Aşırı soğuk nedeni ile soğuğa maruz kalan bölgeye yeterince kan gitmemesi ve dokularda kanın pıhtılaşması ile dokuda hasar oluşur. 36-37 °C olan normal vücut sıcaklığının, 35 °C'den aşağı düşmesi hâlinde meydana gelen durum. Hafif hipotermi 32-35 C’dir. Orta derece hipotermi 29-32 C’dir. Ciddi hipotermi < 29 C’dir. HİPOTERMİ  Hipotermi çoğunlukla soğuk iklimlerde görülmekle beraber ılıman iklimlerde ve yazın da gelişebilir ABD her yıl 700 kişi hipotermiden ölür Türkiye’de rakam yok, mülteci krizi ile beraber haberleri artmıştır. Ölümlerin yarısı >65 yaş hastalardır Başlangıç vüsut ısısı