11_12_13-2.pptx

Deel 3: Internationale handelspolitiek Hoofdstukken in deel 3 De tarifaire handelsbelemmeringen Niet-tarifaire handelsbelemmeringen en het nieuw protectionisme Maatregelen tegen onfaire handelspraktijken Argumenten voor behoud of invoeren van protectionisme Vrijmaking van de IH: Van GATT naar WTO Regionale economische integratie Handelsbeleid in OL Hoofdstuk 11 Maatregelen tegen onfaire handelspraktijken Exportsubsidies en retorsierechten Exporten gesubsidieerd door overheid o Directe subsidie = p onder of aan wereldmarktprijs afzetten in buitenland Europese landbouwproducten Resultaat was toename aanbod landbouwexport en een neerwaarste druk op wereldmarktprijs o Indirecte subsidies Verminderen intrestvoeten op exportkredieten Teruggave belastingen bij export Hulp bij prospectie en promotie op de markt REDEN : zogenaamd strategisch handelsbeleid Reactie GATT-WTO: - Oneerlijke handelspraktijken Benadeelde importlanden kunnen RETORSIERECHTEN (COUNTERVAILING DUTIES) heffen OESO concensus - o.a minimale intrestvoeten en maximale krediettermijnen Exportsubsidies en retorsierechten Effect van exportsubsidies in importerend land (VS importeert en EU exporteert) o Aanbod ingevoerde granen volmaakt elastisch o Voor EU subsidie importprijs graan in VS P0 en na subsidie P1 o Import in VS neemt toe van Q0 naar Q1 o Subsidie laat X uit EU toenemen en de consument in de VS betaalt P1 ipv P0 en consumentensurplus VS (trapezium) neemt toe o Subsidie = P1P0BC en netto welvaartverlies ABC o Reactie landbouwers VS op overheid om retorsierecht P0P1AD te heffen om terug op Q0 te komen Exportsubsidies en retorsierechten EU Gemeenschappelijk landbouwbeleid (CAP) °1962 o o o o o Door Franse druk ontstaan Geen exportsubsidies maar prijsgaranties om behoorlijk inkomen te verzekeren EU kocht landbouwproducten op telkens ze onder een bepaalde prijs zakte = gegarandeerde minimumprijs of ondersteuningsprijs Deze prijs hoger dan wereldmarktprijs wat leidde tot afschermen EU-markt via heffingen Leidde tot overproductie die door EU opgekocht en opgeslagen werd waardoor exportsubsidies ontstonden om ze op de wereldmarkt te dumpen Exportsubsidies en retorsierechten P A ndersteuningsprijs = Kost subsidie Autarkische prijs EU Wereldprijs V Q Export Exportsubsidies en retorsierechten Exportsubsidies en retorsierechten Exportsubsidies en retorsierechten EU Gemeenschappelijk landbouwbeleid (CAP) °1962 o o o o o Leidt tot daling wereldmarktprijs en daling van de landbouwproductie, tewerkstelling, welvaart en inkomen in OL VEEL KRITIEK OP DIT BELEID daar deze overproductie bekomen werd door massaal gebruik van pesticiden, insecticiden en herbiciden Invloedrijke landbouwlobby (link met politieke partijen) kon dit meer dan 30 jaar in stand houden Tegenstand tegen CAP door hoge kosten en protectionistische maatregelen Sinds midden jaren 90 hervormingen waardoor kost landbouwbeleid daalde van 75% van totale EU budget naar 35% vandaag Exportsubsidies en retorsierechten Het strategisch handelsbeleid Geen perfecte concurrentie aanwezig waardoor vrijhandelsbeleid door marktimperfecties pas “second best” oplossing is Strategische sectoren die op LT bepaalde binnenlandse sector een comparatief voordeel bezorgen tov buitenland R&D subsidiëren handelsbelemmeringen Voornamelijk in sectoren met schaalvoordelen, leereffecten, agglomeratie effecten,… Veelal hoogtechnologische sectoren Halfgeleiders(zie box), vliegtuigbouw, ruimtevaart, wapen, landbouw,… Dergelijk beleid zou hogere welvaart en ec groei creëren dan onder vrijhandel Belgisch varkensvlees: import/export Ons land is zeker geen uitzondering. Ook in België is er een duidelijke tendens naar schaalvergroting, waarbij het aantal veehouders jaar na jaar afneemt terwijl het aantal dieren per veeteeltbedrijf toeneemt. Kijken we naar de zelfvoorzieningsgraad van vlees en zuivel (ofwel de verhouding tussen nationale productie en nationale consumptie), dan zien we vooral uitschieters voor varkensvlees (171%) en kippenvlees (159%). Vergelijk met peulvruchten (-91%), granen (69%) en fruit (-60%), allemaal gewassen waarvoor we sterk afhankelijk zijn van import. “De leiders van de EU hebben in coronatijden de mond vol van voedselzekerheid, maar ze steunen wel beleid dat overproductie van vlees, massale import van soja en het gebruik van voedselgewassen als brandstof stimuleert. De Europese boeren kunnen genoeg gezond en betaalbaar voedsel voor de Europeanen produceren, maar nu worden ze onder druk gezet om in bulk te produceren voor exportmarkten”, stelt Matteo De Vos vast. ace.org/belgium/nl/persbericht/18097/europese-landbouw-voedt-vooral-vee-en-autos-in-plaats-van-mensen/ Belgisch varkensvlees: import/export ??? Belgisch varkensvlees: import/export De website www.europeanpork.eu bevestigt de Belgische focus op export: de Europees klinkende website is letterlijk een verkoopkanaal voor Belgisch vlees. Naast Engels, kan je er kiezen voor een interface in Vietnamees, Koreaans, Japans of Chinees: het doet vermoeden dat we onze export niet enkel willen uitbreiden naar onze buurlanden. Dat deze website mee ondersteund wordt door de Europese middelen hoort na een broodnodige herziening van het Europees promotiebeleid hopelijk tot de verleden tijd. In dat promotiebeleid gaat nog steeds 32% van het budget van 777 miljoen euro richting zuivel & vlees. ondbeterleefmilieu.be/artikel/belgische-vleesconsumptie-daalt-maar-productie-volgt-niet-als- Het strategisch handelsbeleid Omstandigheden: o Onvolmaakte kennis Kennis over exportmarkten samen brengen via overheid kan zorgen voor comparatief voordeel Oprichten drempelverlagende gemeenschappelijke handelshuizen (traders) o Voordelen extern aan onderneming of sector Spill over via R&D binnen en buiten de sector(positieve externe effecten) waardoor comparatief voordeel ontstaat Kosten R&D per eenheid nemen af bij toename productievolume Subsidies R&D en ondersteunen precompetitief onderzoek Het strategisch handelsbeleid Hoe bepaal je welke sector strategisch is? Krugman & Obstfeld (2009) benadrukken de moeilijkheid om sectoren uit te pikken die geschikt zijn voor het voeren van een strategisch handelsbeleid door het voorbeeld van de halfgeleidersector aan te halen. Ontstaan in 1971 in de VS met de introductie van de eerste microprocessor door Intel werd deze sector al snel door de overheid in Japan uitgekozen om door middel van ondersteuning van onderzoeksinspanningen en al dan niet vermeend protectionisme binnenlandse technologische capaciteit in op te bouwen. Het bestaan van dynamische schaalvoordelen in deze sector werd hiervoor als argument naar voor geschoven. In het midden van de jaren ’80 was Japan erin geslaagd de VS voorbij te steken in de verkoop van RAM halfgeleiders die toen als cruciaal voor de sector werden beschouwd vanwege de veronderstelde technologische externe effecten en aanzienlijke winstgevendheid. Experts voorspelden toen dat Japan door zijn dominantie in RAM halfgeleiders spoedig de hele halfgeleidersector zou domineren en een aanzienlijk voordeel zou verkrijgen in sectoren waarin halfgeleiders veel werden gebruikt. In de jaren ’90 bleken deze voorspellingen weinig betrouwbaar. De VS bleef namelijk de lucratieve microprocessormarkt domineren terwijl door de intrede van ondernemingen uit Zuid-Korea en andere NIC’s het marktaandeel en de rendabiliteit van Japan in de RAM-sector werd aangetast. Op het einde van de jaren 90 werden RAM halfgeleiders algemeen beschouwd als een “verbruiksartikel” zonder veel strategische meerwaarde, technologische externaliteiten of winstpotentieel. Het strategisch handelsbeleid euters.com/technology/eu-aims-invest-billions-euros-chip-push-eus-breton-says-2022-01-28/ Het strategisch handelsbeleid Omstandigheden: o Schaalvoordelen intern aan de onderneming Investeringen renderen maar wanneer productieschaal voldoende groot is Productievolume laten toenemen door overheidsbestellingen of protectionistische maatregelen = INFANT INDUSTRY ARGUMENT o Onvolmaakte concurrentie Via subsidiëring producentensurplus buitenlandse bedrijven afromen en verschuiven naar binnenlandse producenten (vb Airbus-Boeing) Dumping en antidumpingrechten Verkoop op vreemde markt beneden prijs in thuismarkt of in het extreme geval onder de wereldmarktprijs of onder de kostprijs van de productie = marktinterventie door onderneming die gebruik maakt van bepaalde marktimperfecties Bij monopolist en oligopolist op de binnenlandse markt in dit eenvoudiger WTO/GATT laat antidumpingsrechten (countervailing duties) toe Recent voorbeeld textiel uit China waarbij prijs onder productieprijs lag omdat de Chinese bedrijven hun leningen aan Chinese banken niet moeten terugbetalen Dumping en anti-dumpingrechten Retorsie- en antidumpingprocedures als protectie-instrument Pas instellen na onderzoek door overheid importland en WTO o o o o Eigen initiatief of formele klacht van benadeelde binnenlandse producent Transparantie onderzoeksmethodologie noodzakelijk Start procedure leidt in bepaalde gevallen tot prijsstijgingen of vrijwillige exportbeperkingen door buitenlandse exporteur om onderzoek dumping te beëindigen Retorsie en antidumpingsmaatregelen EU antidumping en antisubsidiebeleid Klacht bij Europese Commissie Onderzoek op 4 criteria (duur 13-14 maanden) maar voorlopige maatregelen mogelijk Er vindt dumping of overheidssubsidiëring plaats De EU-bedrijfstak lijdt materiële schade of dreigt materiële schade te lijden Er is een oorzakelijk verband tussen de “gedumpte” of “gesubsidieerde” invoer en de schade aan de Europese industrie Het treffen van antidumping – of antisubsidiëringsmaatregelen is in het belang van de EU. Bij dit criterium worden de belangen bekeken van alle betrokkenen in de EU, waaronder de producenten, de toeleveranciers, de invoerders, de gebruikers en de consumenten. EU antidumping en antisubsidiebeleid BRUSSEL (B) – Wat iedereen al verwachtte, is nu een feit. Afgelopen donderdag, 18 januari 2019, heeft de Europese Commissie antidumping- en antisubsidie heffingen ingesteld op e-bikes die uit China worden ingevoerd. De Commissie heeft gekozen voor het opleggen van gerichte dumpingheffingen per bedrijf. De dumpingrechten variëren van 73,4% voor de Bodo Vehicle Group, 24,6% voor Giant Electric Vehicle tot 33,4% voor het merendeel van de Chinese e-bike-exporteurs. Alle andere Chinese e-bike-exporteurs worden getroffen door een antidumpingrecht van 79,3 %. “De EC heeft geluisterd naar oproepen van Europese vakbonden, fietsfabrikanten, kleine bedrijven en fietsers om het dumpen van Chinese e-bikes te stoppen. Na een onderzoek stelde de EC vast dat Chinese fabrikanten e-bikes tegen dumpprijzen exporteren om het EU-marktaandeel te veroveren en illegale subsidies van de Chinese overheid ontvangen,” aldus Fioravanti. “De definitieve handelsbeschermingsmaatregelen van de EU zullen meer dan 800 Europese ondernemingen en 90.000 EU-banen beschermen tegen oneerlijke concurrentie uit China,” vervolgt Fioravanti. Volgens Fioravanti zijn Chinese e-bike-fabrikanten al begonnen met het omzeilen van handelsmaatregelen van de EU via derde landen. “EBMA zal alles in het werk stellen om dergelijke illegale ontwijking te stoppen. Europese importeurs moeten dubbel controleren of hun leveranciers echt zijn en niet alleen maar Chinese e-bike opnieuw verpakken om EU-wetgeving te ontwijken. Annick Roetynck, manager van LEVA-EU is teleurgesteld over het EU-besluit. Zij was nauw betrokken bij het Collectief van Europese importeurs van elektrische fietsen, die fel tegen aanklacht verweer gevoerd heeft. “Dit is een zeer betreurenswaardig besluit van de Commissie, dat direct ingaat tegen alle inspanningen van diezelfde Commissie om de klimaatdoelstellingen van de EU te bereiken. Bovendien straft het ook de Europese burgers door het aanbod van elektrische fietsen te beperken, die zeker in prijs zullen stijgen” “De heffingen hebben een impact op een groot aantal Europese midden- en kleinbedrijven, waarvan het levensonderhoud afhankelijk is van de montage-e-bikes in China. Omdat er niet genoeg assemblagebedrijven buiten China beschikbaar zijn, worden veel van deze bedrijven nu geconfronteerd met problemen waarvoor ze geen tijd hadden om te anticiperen op hun bedrijfsplanning. “De Commissie heeft nagelaten schade aan te Administratieve, technische en andere voorschriften “red tape” barrières = onzichtbare douanegrens o Gezondheidsnormen, veiligheidsvereisten, moeilijke procedures douane, kwaliteitsnormen, technische standaarden, milieunormen, administratieve verwerking, oorsprongsattest, merkaanduidingen, formaat van verpakking, wachttijden, taal documenten,… Local content requirement o nood aan minimale percentage lokale TW om tolvrije invoer te kunnen krijgen Vb invoer vodden ipv jeansbroeken Beiden kunnen leiden tot een monopolie voor staatsbedrijven EU Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) These sectors have a high risk of carbon leakage and high carbon emissions. Bron: Europese Commissie (ec.europa.eu) Administratieve, technische en andere voorschriften Sanitaire en Phytosanitaire Administratieve, technische en andere voorschriften Rather than checks taking place along the Irish border, it was agreed any inspections and document checks would take place between Northern Ireland and Great Britain (England, Scotland and Wales) instead. This was allowed after it was agreed that Northern Ireland would continue to follow EU rules on product standards (part of the EU's single market rules). Checks on GB goods take place at Northern Ireland ports to make sure they comply with EU laws. However, this has led to criticism that a new trade border has effectively been created in the Irish Sea. Sociale dumping en sociaal protectionisme Internationale concurrentiestrijd zou “race to the bottom” zijn betreffende sociale bescherming Sociale concurrentie Prijsvermindering door verlaging directe en indirecte arbeidskosten Sociale dumping Geen dumping in de “exacte” zin maar “soort” subsidies door overheden om te kunnen produceren in benedenmaatse sociale omstandigheden Prijs in eigen land verschilt niet van deze in buitenland ‘Eindelijk pakt Europa sociale dumping op kap van trucker aan’ (9 juli 2020 DS) Sociale dumping en sociaal protectionisme De arbeidsomstandigheden van vrachtwagenchauffeurs verbeteren en oneerlijke concurrentie aanpakken: het Europees Parlement keurt nieuwe regels daaromtrent wellicht goed. Maar in Oost-Europa roepen ze boosheid op. Sociale dumping en oneerlijke concurrentie via schimmige postbusbedrijven, truckchauffeurs uit Centraal-Europa die wekenlang in hun cabine moeten leven en vrijwel permanent in West-Europa rondrijden: de transportsector in de Europese Unie heeft een kwalijke reputatie. Om dat te verhelpen, stemde het Europees Parlement gisteravond over het mobiliteitspakket waarover drie jaar lang gediscussieerd is met de lidstaten en de Commissie. Bedrijfsleiders moeten voortaan maken dat hun chauffeurs om de drie à vier weken naar huis kunnen terugkeren. Als ze niet thuis zijn, moeten de truckers hun wekelijkse rusttijd kunnen doorbrengen buiten hun cabine, hun werkgevers moeten betalen voor de accommodatie. Om de postbusbedrijven aan te pakken, moeten de vrachtwagens minstens om de acht weken terugkeren naar de plaats waar het bedrijf geregistreerd staat. De nieuwe detacheringsregels van gelijk loon voor gelijk werk op dezelfde plek zullen van toepassing zijn op internationale transporten waarbij een bedrijf opdrachten uitvoert in een ander land. De regels komen tegemoet aan de verlangens van West-Europese regeringen, die al langer onder druk staan van hun transporteurs die klagen over oneerlijke concurrentie. ‘ Bom onder businessmodel Maar politici in Oost-Europa zijn ervan overtuigd dat de nieuwe regels de concurrentiekracht van hun transportbedrijven zullen aantasten. De ministers van Transport van Bulgarije, Cyprus, Estland, Hongarije, Malta, Letland, Litouwen, Polen en Roemenië smeekten de Europarlements leden het mobiliteitspakket in deze vorm niet goed te keuren, zeker nu de pandemie al zware negatieve gevolgen heeft voor het wegtransport. De regels rond rij- en rusttijden zullen van kracht worden 20 dagen na de officiële bekendmaking ervan, terwijl de regels rond detachering en de terugkeer van de trucks na 18 maanden in werking treden. Sociale dumping en sociaal protectionisme International Labour Standards opgelegd vanuit IL maar verzet vanuit OL Basisrechten Minimumleeftijd (geen kinderarbeid) Vrije keuze (geen dwangarbeid) Non-discriminatie (op basis van ras, geslacht,…) Vrijheid van vereniging en collectieve onderhandelingen Andere substantieve arbeidsvoorwaarden Minimumloon, werktijden, arbeidsomstandigheden, vakantie en pensioen Sociale dumping en sociaal protectionisme Basisrechten onderdeel van rechten waarop mensen recht hebben vanuit het mens zijn Gerelateerd aan Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (VN 1948) International Labour Office (ILO) ontwikkelde minimumstandaarden gerelateerd aan basisrechten maar werden niet door alle landen geratificeerd Twee instrumenten o Sociale clausules Beperking markttoegang voor producten uit landen die ILO basisconventies niet volgen Evolutie naar positieve sociale clausules voor landen die ze wel volgen o Sociaal label of keurmerk Info op product dat ze in betere arbeidsomstandigheden werden geproduceerd Hoop op steun vanuit de consument en zijn gedrag Hoofdstuk 12 Argumenten voor behoud of invoeren protectionisme Protectionisme: niet economische argumenten Het niet bereiken van een aantal niet-economische objectieven o o Hogere zelfvoorzieningsgraad in strategische en hoogtechnologische industrieën zoals vliegtuigbouw, ruimtevaart, wapenindustrie,… = NATIONALE VEILIGHEID want anders te afhankelijk van buitenland VERHULT DIKWIJLS ANDERE POLITIEKE BELANGEN Bescherming landbouw en achterop rakende industrieën uit eigen LEEFWIJZE en eigen IDENTITEITSGEVOEL Subsidies en protectionisme Gebeurt via LOBBY GROEPEN Protectionisme: niet economische argumenten Nationale defensie of identiteit Verdediging industriële belangen Politiek “iets willen doen” voor een industriële sector gebruikt deze argumenten Sterke impact van lobbywerk Protectionisme: niet economische argumenten Politieke druk ten voordele van protectionisme stijgt indien Compensatie verlies sommige bevolkingsgroepen uitblijft of slechts gedeeltelijk is Winsten protectionisme voor beperkte groep en vrijhandel voor velen Sterke lobby’s en samenwerking tussen hen Invoerrechten naar overheden gaan die geen alternatief hebben (OL) Lobbying zolang baten > kosten Ernstige economische argumenten: Optimumtarief Zie hoofdstuk 9 o o Nationale welvaart verhogend effect tov buitenland Weinig gebruikt wegens moeilijkheidsgraad argumentatie voor publieke opinie Ernstige economische argumenten: bescherming jonge industrieën Infant industry argument o o o o o Welvaart verhogend effect voor de wereld Jonge industrieën in een comparatief nadeel die op termijn kunnen evolueren naar comparatief voordeel Rendement aanvankelijk laag waardoor privé investeerders zouden kunnen wegblijven Industrieën met een toekomst maar BESCHERMING SLECHTS TIJDELIJK Steun o.a. in R&D, productie, commercialisering,… tot externe en/of interne schaalvoordelen bereikt zijn en rendement voldoende is Infrastructuur, opleiding, communicatiemiddelen, … o Corruptie en lobbywerk zorgen voor langere protectie en kunnen kwaliteit producten aantasten (zie later) Ernstige economische argumenten: Industriële diversificatie Diversificatie in de verscheidenheid van industrie Specialisatie in enkele exportproducten kan nadelig zijn Kans op ontwrichting bij technologische veranderingen of verdwijnen van toepassing Kan leiden tot verslechtering van ruilvoet “evenwichtige” economische groei theorie Monocultuur tegengaan Veel gebruikt voor OL omdat zij vooral grondstoffen en voeding uitvoerden waar de prijszetting sterk kon schommelen Protectionisme om “nieuwe” sectoren op te starten OL mogen hun landbouw en ontginning van grondstoffen niet verwaarlozen Ernstige economische argumenten: Externe effecten Paradox van Fast Fashion: een jeansbroek kopen aan € 4 kan erg kostelijk zijn … … als de (sociale & milieu) externe kosten en levensduur meegerekend worden environmental external costs cotton production (India) denim production (India) social external costs transport transport jeans production (Bangladesh (India to (Bangladesh) to NL) Bangladesh) Source: adapted from ABNAMRO Bank, 2019, De verborgen kosten van een spijkerbroek € 32.90 TOTAL HIDDEN COST … als de (sociale & milieu) externe kosten en levensduur meegerekend worden environmental external costs social external costs € 32.90 5 broeken @ € 4 kosten eigenlijk € 185 (meer dan één duurzaam geproduceerd exemplaar) cotton production (India) denim production (India) transport transport jeans production (Bangladesh (India to (Bangladesh) to NL) Bangladesh) Source: adapted from ABNAMRO Bank, 2019, De verborgen kosten van een spijkerbroek TOTAL HIDDEN COST Zwakke economische argumenten: Bestrijding werkloosheid Argument gebruikt in periodes van hoge werkloosheid Jaren ‘30 en 73-80 van vorige eeuw, begin deze eeuw,… Invoerrechten verminderen import dus stimuleren importconcurrerende nationale productie Multiplicatoreffect op andere sectoren Afwentelen eigen WLH op buitenland = BEGGAR-THY-NEIGHBOUR POLICY “redden” zwakkere sector (tegengesteld aan SS theorema) Prijsstijgingen in het beschermde land Retorsie en antidumpingprocedures (Countervailing duties) Wordt gemakkelijk gebruikt = populisme Moeilijk af te schaffen in economische hoogconjunctuur De klap die Limburg nooit helemaal te boven Bron: Het Nieuwsblad kwam Subsidiekraan Na de sluiting van Zwartberg (1966) werden allerhande constructies opgezet om de mijnen rendabel te houden. De nv Kempische Steenkoolmijnen werd opgericht door de overheid om de tekorten aan te zuiveren. Toch bleek het vechten tegen de bierkaai; de mijnen werden te duur en leverden te weinig op. Toen de overheid de subsidiekraan midden jaren tachtig wilde dichtdraaien, waren de mijnen geen lang leven meer beschoren. In 1987 gingen op korte tijd die van Waterschei, Winterslag, Eisden en Beringen dicht. Er werkten toen nog altijd 18.000 mensen in de mijnen. Vijf jaar later, 26 jaar na de sluiting van Zwartberg, De klap die Limburg nooit helemaal te boven Bron: Het Nieuwsblad kwam In Nederland: sluiting van alle mijnen tussen 1965 en 1974; snelle omvorming Subsidiekraan Na de sluiting van steenkoolbedrijf Zwartberg (1966) werden tot chemiereus DSM (Dutch allerhande constructies opgezet om de mijnen State Mines); nieuwe bedrijvigheid in Belgisch rendabel te houden. De nv Kempische Limburg ? om Steenkoolmijnen werd opgericht door de overheid de tekorten aan te zuiveren. Toch bleek het vechten tegen de bierkaai; de mijnen werden te duur en leverden te weinig op. Toen de overheid de subsidiekraan midden jaren tachtig wilde dichtdraaien, waren de mijnen geen lang leven meer beschoren. In 1987 gingen op korte tijd die van Waterschei, Winterslag, Eisden en Beringen dicht. Er werkten toen nog altijd 18.000 mensen in de mijnen. Vijf jaar later, 26 jaar na de sluiting van Zwartberg, Zwakke economische argumenten: Bestrijding werkloosheid Betere strategie Expansief budgettair beleid (G) door meer openbare werken Expansief monetair beleid R&D stimuleren Opleiding en scholing Zwakke economische argumenten: Retorsie en antidumpingprocedure Verdediging tegen subsidie- en dumpingpraktijken Onderzoek door importland en WTO na formele klacht van benadeelde binnenlandse producent Kwantitatieve beperking wordt verkozen boven tarief Niet permanent gebruiken om sectoren met een comparatief nadeel te beschermen Beter overstappen naar infant industry protectionisme indien mogelijk Zwakke economische argumenten: andere Onderhandelingsmiddel Onderhandelingstarief of diplomatiek tarief wordt ingesteld om na onderhandelingen en het te bekomen resultaat terug te verlagen Beschermt gevestigde belangen en komt vooral onder druk van lobbygroepen Vergelding mogelijk Bestrijden tekort handelsbalans Daling invoer resulteert in daling tekort op handelsbalans Vergeldingsmaatregelen Verdedigen behoorlijke arbeidsvoorwaarden Zie ook sociale dumping, werkloosheidsbestrijding en bescherming tegen lage lonen IL argument maar OL stellen dat ze dit niet instellen om arbeidsomstandigheden te verbeteren maar om export naar IL te bemoeilijken Vermomd protectionisme Arbeidsintensieve sectoren met lage lonen noodzakelijk voor ontwikkeling economieën OL Toch evolutie naar eerbiediging basisarbeidsrechten Zwakke economische argumenten: andere Voorkomen grote schade aan de economie Bij overeenkomst tariefverlaging of afschaffing ontstaan VRIJWARINGSCLAUSULES = NOODREM Toegestaan door WTO (zie later) indien door de overeenkomst de structuur van de binnenlandse economie sterk verstoord wordt Vrijwaringsclausule zorgt voor aanvaarden nieuwe overeenkomst na een aanpassingsperiode PROBLEEM: Hoe lang is de aanpassingsperiode en wat zijn de criteria om een vrijwaringsclausule in te roepen en te behouden? Vandaag eerder overstap van tarieven naar subsidies om structurele veranderingen in de sector te ondersteunen Economische drogredenen: gevoel van de massa Bescherming tegen lage lonen IL gebruiken dit om hoge levensstandaard te verdedigen door zich te beschermen tegen invoer producten uit lageloonlanden Maar OL willen zich ook beschermen tegen producten uit IL Lage lonen betekent niet lage kostprijs per eenheid want L niet altijd belangrijkste PF Arbeidsproductiviteit speelt sleutelrol in bepalen concurrentiekracht Lage lonen enkel in arbeidsintensieve sectoren een bedreiging Wetenschappelijk tarief Bewerkt een “gelijkheid” tussen nationale en internationale productiekosten Bij gelijke productiekost pas “faire” concurrentie = level playing field Beschermt zwakke bedrijven en sectoren Maar verschil in productiekosten is net basis van internationale handel Hoofdstuk 13 De vrijmaking van de IH: van GATT naar WTO Het ontstaan GATT en WTO Het ontstaan GATT en WTO Eerste poging Conferentie van Bretton Woods 1944 Economische welvaart essentiële component van internationale vrede en stabiliteit Nood aan degelijke internationale economische orde als onderdeel politiek en veiligheidsraamwerk Ontstaan Internationaal Monetair Fonds (IMF) en Wereldbank in de schoot van de VN die respectievelijk belast waren met verhelpen betalingsbalansproblemen en de met economische heropbouw en ontwikkeling Het ontstaan GATT en WTO Eerste poging Conferentie van Bretton Woods 1944 Internationale handel vrijmaken wegens gevolgen van nationalistisch protectionisme van de jaren ‘30 Voorstel om Internationale Trade Organisation in 1946 op te richten als gespecialiseerde VN organisatie werd na diverse onderhandelingen in 1950 uiteindelijk afgevoerd Het ontstaan GATT en WTO Implementatie beperkt akkoord over douanerechten tussen 23 landen in Genève en het aanvaarden van sommige handelsregels van het ontwerp ITO-charter = GENERAL AGREEMENT ON TARIFFS AND TRADE (GATT) van 30/10/1947 Groeide uit tot permanent maar onvolwaardige internationale organisatie die tot 1995 GATTakkoorden onderhandelde Het ontstaan GATT en WTO World Trade Organisation (WTO) °01/01/1995 Volwaardige internationale organisatie voor supervisie internationaal handelsbeleid Geen VN organisatie Nam GATT-regels over en heeft vandaag 164 leden die samen 98% van de wereldhandel vertegenwoordigen Handel in goederen, diensten en intellectuele eigendommen (TRIPS) Zoekt weg tussen maximale liberalisatie en extreem protectionisme De drie basisprincipes GATT/WTO Geen discriminatie tussen landen-leden in onderlinge IH o Meest begunstigde natie clausule Voordelen aan ene lid gegeven moeten ook aan andere leden gegeven worden = principe van gelijke behandeling Interessant voor kleinere landen want voordelen normaal voor grotere landen UITZONDERING: vrijhandelszones en douane-unies - De andere landen moeten van de oprichting op de hoogte gesteld worden - Handelsliberalisatie binnen de groep moet substantieel alle handel omvatten - De protectie tov derde landen mag niet stijgen Andere uitzonderingen: betalingsbalansproblemen, nationale veiligheid en volksgezondheid o Nationale behandeling In een land moeten binnen en buitenlandse bedrijven gelijk behandeld worden De drie basisprincipes GATT/WTO Wederkerigheid concessies Bij reductie handelsbelemmeringen import uit een WTO-lid ook export naar dat WTO-lid minder handelsbelemmeringen Ook bij vermeerdering protectionisme gelden dezelfde regel Ook voor NTB maar problemen om de gelijkwaardigheid na te gaan UITZONDERINGEN Tussen IL en OL waarbij OL niet moeten volgen, de zogenaamde “Enabling Clause” waarbij IL aan OL handelspreferenties kunnen toekennen “Graduation Clause” kwam in de GATT Tokio ronde 1979 om geleidelijk aan meer verplichtingen tot wederkerigheid te kunnen stellen als landen een hoger ontwikkelingspeil bereiken - Vb Newly Industrialized Countries De drie basisprincipes GATT/WTO Transparantie van protectie via een verbod op andere handelsbelemmeringen dan tarieven KWANTITATIEVE beperkingen worden in principe verboden omdat ze de marktwerking sterk blokkeren terwijl invoerrechten meer aan marktwerking onderhevig zijn en protectiegraad meetbaar is NTB kent moeilijke onderhandelingen in vergelijking met tarieven Verplichting om kwalitatief naar tarieven om te zetten UITZONDERINGEN Bescherming jonge opkomende industrieën OL Ernstige betalingsbalansproblemen Stabiliteit van landbouw en visserijmarkt (veel gebruikt en misbruikt door IL) Taken van de WTO Forum voor multilaterale onderhandelingen voor liberalisering IH Toezicht implementatie gesloten multilaterale handelsakkoorden Toezicht op eerbiediging internationale handelscode in het handelsbeleid van de landen Beslechten internationale handelsgeschillen Coördinatie IMF en Wereldbank Technische en praktische ondersteuning bieden aan OL omtrent internationaal handelsbeleid Taken van de WTO Overzicht van GATT (WTO)- onderhandelingsronden omtrent liberalisering van de internationale handel in de periode 1947-2009 Taken van de WTO Jaar Plaats Onderwerpen Aantal deelnemende landen 1947 Genèv e Tarieven 23 1949 Annec y Tarieven 13 1951 Torqua y Tarieven 38 1956 Genèv e Tarieven, toelating Japan 26 1960-1961 Dillon Ronde Genèv e Tarieven 26 1964-1967 Kennedy Ronde Genèv e tarieven en anti- dumping 62 1971-1979 Tokyo Ronde Genèv e Tarieven, NTB’s en institutionele kwesties 102 1986-1994 Uruguay Genèv e Tarieven, NTB’s, diensten, onderlinge 123 geschillen, textiel, landbouw, oprichting Taken van de WTO Eerste vijf rondes (1947-1961) Afbouw douanerechten op industriegoederen, product per product en bilateraal Kennedy Ronde (1964-67) Algemene lineaire verlaging douanerechten die leidde tot een reductie van 33% op 5 jaar Tokio Ronde (1971-79) Terug reductie met 33% Onderhandelingen over NTB’s (douanenomenclaturen, overheidsaankopen, subsidies, retorsierechten, antidumping, technische handelsbelemmeringen, …) Uruguay Ronde (1986-94) 36% reductie tarieven en aantal goederen met nultarief steeg sterk Kwantitatieve beperkingen werden in landbouw en textielsectoren vervangen door lagere tariefheffingen en exportsubsidies binnenlandse subsidies op landbouw werden verlaagd Liberalisering luchtvaart, telecommunicatie, financiële diensten, audiovisuele sector Regels op arbeidsmobiliteit Taken van de WTO Doha ronde (2001-…) Onderhandelen over General Agreement on Trade in Services (GATS) en Trade Related Aspects on Intellectual Property Right (TRIPS) Zou beëindigd moeten zijn in 2006 maar EU, VS, China, India en Brazilië waren het oneens betreffende verlaging van de invoertarieven voor landbouwproducten (EU-eis), vermindering subsidies aan landbouwers (VS eis tov EU) en toename handel in industriële diensten (India en Brazilië eis Verdere opening landbouw, industrieproducten en diensten en TRIPS (discussies over toegang tot goedkope al dan niet generische geneesmiddelen (patenten)) Lobbygroepen IL remmen Na 8 rondes blijven enkel de “hardste” over Verbieden exportsubsidies IL noodzakelijk Onderhandelingen braken af in 2008 zonder compromis door landbouw die veel macht heeft in IL Problematiek sensitieve goederen Bali 2013: akkoord getekend door 159 leden en in Nairobi 2015 maar …. Taken van de WTO Taken van de WTO Taken van de WTO Toekomstige uitdagingen WTO Relatie milieupolitiek en handelsbeleid Mogen maatregelen om milieunormen te laten respecteren? Sociale clausules Eis voor minimale arbeidsvoorwaarden maar OL liggen dwars GATS (General Agreement on Trade in Services) TRIPS (Agreement on Trade Related Aspects of Intellectual Property Rights)

Document Details

Related

Full Transcript