Podcast
Questions and Answers
Жай рефлекторлық доғаның құрамында қанша бөлім бар?
Жай рефлекторлық доғаның құрамында қанша бөлім бар?
Жүйке жүйесінің негізгі құрылымдық-қызметтік бірлігі қандай?
Жүйке жүйесінің негізгі құрылымдық-қызметтік бірлігі қандай?
Орталық жүйке жүйесіне не жатады?
Орталық жүйке жүйесіне не жатады?
Күрделі рефлекторлық доғаның құрамында не бар?
Күрделі рефлекторлық доғаның құрамында не бар?
Signup and view all the answers
Науқастың рефлекторлық реакциялары бұзылған жағдайда, қандай нейрондарға әсер етуі мүмкін?
Науқастың рефлекторлық реакциялары бұзылған жағдайда, қандай нейрондарға әсер етуі мүмкін?
Signup and view all the answers
Рефлекторлық доғаның сенсорлық бөлігі не деп аталады?
Рефлекторлық доғаның сенсорлық бөлігі не деп аталады?
Signup and view all the answers
Жүйке импульстарының рецептордан эффекторға жүру жолы қалай аталады?
Жүйке импульстарының рецептордан эффекторға жүру жолы қалай аталады?
Signup and view all the answers
Ақ заттың негізгі құрамын құрайтын элементтер қандай?
Ақ заттың негізгі құрамын құрайтын элементтер қандай?
Signup and view all the answers
Нейрондардың қандай түрлері бар?
Нейрондардың қандай түрлері бар?
Signup and view all the answers
Рефлекс дегеніміз не?
Рефлекс дегеніміз не?
Signup and view all the answers
Жұлынның сұр затының анатомиялық құрылымында не орналасады?
Жұлынның сұр затының анатомиялық құрылымында не орналасады?
Signup and view all the answers
Жұлынның аралық жүлгелері арасындағы жіпшелердің аттары қандай?
Жұлынның аралық жүлгелері арасындағы жіпшелердің аттары қандай?
Signup and view all the answers
Жұлынның сыртқы қабықтарының арасында қандай кеңістік орналасады?
Жұлынның сыртқы қабықтарының арасында қандай кеңістік орналасады?
Signup and view all the answers
Жұлын рефлекстік қызметінде не істейді?
Жұлын рефлекстік қызметінде не істейді?
Signup and view all the answers
Жұлынның жұмсақ қабықшасы қандай қызмет атқарады?
Жұлынның жұмсақ қабықшасы қандай қызмет атқарады?
Signup and view all the answers
Жұлында орналасқан май клечаткасы қай кеңістікте болады?
Жұлында орналасқан май клечаткасы қай кеңістікте болады?
Signup and view all the answers
Жұлынның шеткі бөлігінде қандай нейрондардың өсінділері бар?
Жұлынның шеткі бөлігінде қандай нейрондардың өсінділері бар?
Signup and view all the answers
Жұлынның қатты қабығының атауы қандай?
Жұлынның қатты қабығының атауы қандай?
Signup and view all the answers
Жұлынның торлы қабығы неше қабықшадан құралған?
Жұлынның торлы қабығы неше қабықшадан құралған?
Signup and view all the answers
Жұлын ми сұйықтығы қай кеңістікте орналасқан?
Жұлын ми сұйықтығы қай кеңістікте орналасқан?
Signup and view all the answers
Жүйке жүйесі қандай екі негізгі топқа бөлінеді?
Жүйке жүйесі қандай екі негізгі топқа бөлінеді?
Signup and view all the answers
Жұлынның ұзындығы орташа қанша сантиметрді құрайды?
Жұлынның ұзындығы орташа қанша сантиметрді құрайды?
Signup and view all the answers
Жұлынның сыртқы құрылысының бір бөлігі неден тұрады?
Жұлынның сыртқы құрылысының бір бөлігі неден тұрады?
Signup and view all the answers
Бас миы қандай құрылымнан басталады?
Бас миы қандай құрылымнан басталады?
Signup and view all the answers
Соматикалық жүйке жүйесі қандай мүшелерді жүйкелендіреді?
Соматикалық жүйке жүйесі қандай мүшелерді жүйкелендіреді?
Signup and view all the answers
Жұлында қанша сегмент бар?
Жұлында қанша сегмент бар?
Signup and view all the answers
Жұлынның алдыңғы және артқы мүйіздері арасында қандай аймақ бар?
Жұлынның алдыңғы және артқы мүйіздері арасында қандай аймақ бар?
Signup and view all the answers
Жұлынның ақ затында қандай құрылымдар бар?
Жұлынның ақ затында қандай құрылымдар бар?
Signup and view all the answers
Жұлынның ақ затында миға бағытталған нейрондардың өсінділері қайда өтеді?
Жұлынның ақ затында миға бағытталған нейрондардың өсінділері қайда өтеді?
Signup and view all the answers
Жұлынның артқы мүйізі қандай клеткалардан құралған?
Жұлынның артқы мүйізі қандай клеткалардан құралған?
Signup and view all the answers
Вегетативті жүйке жүйесі қандай мүшелерді жүйкелендіреді?
Вегетативті жүйке жүйесі қандай мүшелерді жүйкелендіреді?
Signup and view all the answers
Жұлынның алдыңғы және артқы бетінде нені бөледі?
Жұлынның алдыңғы және артқы бетінде нені бөледі?
Signup and view all the answers
Жұлын сегменттерінің реттік санына сәйкес орналасу принципі қандай?
Жұлын сегменттерінің реттік санына сәйкес орналасу принципі қандай?
Signup and view all the answers
Study Notes
Жұлынның құрылысы және қызметі
- Жұлын (медулла спиналис) - омыртқа бағанасы ішінде орналасқан орталық жүйке жүйесінің маңызды бөлігі.
- Жұлынның ұзындығы орта есеппен 43 см, салмағы шамамен 34-38 г, еркектерде 45 см, ал әйелдерде 41-42 см болуы мүмкін.
- Жұлынның сыртқы пішіні цилиндр тәрізді, ол бас миының сопақша миынан басталып, төменгі бел омыртқалар деңгейінде ми сүйірі (конус медилларис) деп аяқталады.
Жұлынның сыртқы құрылысы
- Жұлынның бетінде мойын және бел-сегізкөз буылтықтары бар, олардан қол мен аяқты жүйкелендіретін жүйкелер шығады.
- Жұлынның алдыңғы және артқы бетінде жүлгелер мен саңылаулар бар, жұлынды симметриялы екі бөлікке бөлетін шекара болып табылады.
- Жұлын бойындағы 31 сегментті бөледі: 8 мойын, 12 кеуде, 5 бел, 5 сегізкөз және 1 құйымшақ сегменттері.
- Сегменттердің омыртқа жотасына қатысты орналасуы сегменттердің омыртқа жотасына қатысты дәл орналаспауын ескеру маңызды.
Жұлынның ішкі құрылысы
- Жұлын ақ және сұр заттардан тұрады, олар омыртқа бағанасы ішінде орналасқан.
- Сұр зат “Н” әрпіне немесе көбелекке ұқсайды және орталық өзек арқылы оң және сол жақ бағандарға бөлінген.
- Ақ зат сұр затты қоршап тұрады және оны үш бойлық жіпшелерге бөледі: алдыңғы (фунникулюс антериор), бүйірлік (фунникулюс латералис) және артқы (фунникулюс постерриор).
Жұлынның Функциялары
- Рефлекстік – сыртқы тітіркендіргіштерге рефлекторлы түрде жауап беру.
- Жүйке импульстерін өткізу – миға қозуды және мидан дене мүшелеріне қайта беру.
- Жұлынның құрлысы мен қызметі кешенді болып, адам ағзасындағы маңызды функцияларды атқарады.
Жұлынның Қабаттары
- Жұлын 3 қабықпен қапталған: қатты (дура матер), торлы (арахноидея) және жұмсақ (пиа матер) қабықтар.
- Әрбір қабаттың маңызы және функциясы әр түрлі.
Жүйке жүйесінің Классификациясы
- Орталық жүйке жүйесі - ми мен жұлыннан тұрады.
- Шеткі жүйке жүйесі - түбіршіктер, жұлын және бассүйек жүйкелері, олардың тармақтары, торабтары мен түйіндерінен тұрады.
- Соматикалық жүйке жүйесі - дененің қаңқа бұлшықеттерін, теріні және кейбір көлденең жолақты бұлшықетті мүшелерді жүйкелендіреді.
- Вегетативті жүйке жүйесі - ішкі мүшелерді, бездерді және тегіс бұлшықетті мүшелерді жүйкелендіреді (симпатикалық және парасимпатикалық).
Жүйке жүйесінің құрылымдық-функциональді бірлігі
- Нейрондар тізбек арқылы рефлекторлық доға түзеді және рецепторлардан орталыққа, ал орталықтан эффекторларға қозуды өткізеді.
- Қозудың бір нейроннан екінші нейронға өтуі синапстар арқылы орындалады.
- Нейрондардың үш түрі бар: сезімтал, аралық және қозғалтқыш нейрондар.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Description
Бұл тест жұлынның құрылысы мен қызметіне қатысты мәліметтерді қамтиды. Онда жұлынның ұзындығы, сегменттері және сыртқы-ішкі құрылымы туралы ақпараттар бар. Жұлынның орталық жүйке жүйесіндегі маңызын түсінуге арналған.
