Zorgvragers in de Kraamzorg

• Kraamzorg omvat zorg voor de kraamvrouw en pasgeborene, inclusief assistentie bij de bevalling.
• Verschillende zorgverleners zijn betrokken, naast kraamverzorgenden ook verloskundigen, huisartsen en lactatiekundigen.

Zorgvragers in de Kraamzorg

• De barende (bevallende vrouw) is een zorgvrager tijdens de bevalling.

• Een vrouw in partu heeft regelmatige weeën, een verstreken baarmoederhals, of gebroken vliezen.

• Bij een thuisbevalling assisteert de kraamverzorgende de verloskundige.

• Jaarlijks bevallen in Nederland ongeveer 165.000 vrouwen.

• Bij 85% van de bevallingen wordt het kind in hoofdligging langs natuurlijke weg geboren.

• Meer dan een derde van de vrouwen die voor het eerst bevallen, heeft hulp nodig, zoals een vacuümextractie of keizersnede.

• De kraamvrouw, herstellende van de bevalling, is een zorgvrager in de kraamtijd.

• Kraamzorg wordt gestart bij thuiskomst van de kraamvrouw.

• Als de baby in het ziekenhuis verblijft, blijft de kraamvrouw meestal ook daar, maar kraamzorg thuis is mogelijk als zij alleen naar huis gaat.

• Redenen om zonder baby naar huis te gaan zijn bijvoorbeeld de aanwezigheid van andere kinderen, vroeggeboorte van de baby of overlijden van de baby.

• De zorgbehoefte verschilt tussen vrouwen die voor het eerst moeder worden en ervaren moeders.

• De pasgeborene heeft zorg nodig om zich aan te passen aan het leven buiten de baarmoeder.

• Controles door de kraamverzorgende kunnen cruciaal zijn voor de gezondheid van de baby, denk aan warm blijven, ademen, eten, urineren, defeceren.

• Na een lang ziekenhuisverblijf van een te vroeg geboren baby kan couveuse-nazorg thuis worden verleend.

• Deze zorg richt zich vooral op de baby en het vergroten van het zelfvertrouwen van de ouders.

• De partner van de kraamvrouw is zowel een zorgvrager als degene aan wie de zorg wordt overgedragen.

• De kraamverzorgende legt veel uit aan de partner, vooral in het begin van de kraamtijd.

• Sommige vrouwen kiezen ervoor om alleen een kind te krijgen en op te voeden.

• Andere kinderen in het gezin vragen ook aandacht en zorg.

• De kraamverzorgende betrekt de kinderen zoveel mogelijk bij de verzorging van de baby.

• Ook andere gezinsleden, zoals inwonende familie, kunnen zorgvragers zijn.

Gezinsvormen

• Naast traditionele gezinnen zijn er diverse samenlevingsvormen, zoals twee vrouwen of twee mannen die samenleven.
• Steeds vaker zijn ouders niet getrouwd, wat geen verschil maakt in de zorgverlening.
• Ongeveer een op de tien gezinnen is een samengesteld gezin.
• In samengestelde gezinnen wonen kinderen vaker bij de moeder (74%) dan bij de vader (6%).
• De komst van een baby in een samengesteld gezin kan diverse gevoelens oproepen bij andere kinderen.

Zorgverleners in de Kraamzorg

• De kraamverzorgende assisteert de verloskundige bij een normale bevalling, thuis, in een geboortecentrum of poliklinisch in het ziekenhuis.

• Tijdens de kraamperiode doet de kraamverzorgende regelmatig controles bij moeder en kind.

• In het ziekenhuis verzorgt de kraamverzorgende moeder en kind zonder complicaties.

• Complexe verpleegkundige zorg wordt verleend door de verpleegkundige, terwijl de gynaecoloog de medische verantwoordelijkheid draagt.

• De kraamverzorgende signaleert problemen en schakelt hulp in van bijvoorbeeld de kinderarts.

• Het doel is dat de kraamvrouw en haar gezin na ongeveer acht dagen zelfstandig de baby kunnen verzorgen en de kraamvrouw haar normale activiteiten kan hervatten.

• Organisaties streven naar één kraamverzorgende per kraamperiode thuis, maar het kunnen er ook twee of drie zijn.

• Kraamverzorgenden kunnen werkzaam zijn via kraamcentra, kraamzorgorganisaties, kraamzorgbureaus, samenwerkingsverbanden met verloskundigen of als zelfstandige zonder personeel (zzp'ers).

• De verloskundige heeft de medische verantwoordelijkheid tijdens de bevalling en kraamperiode bij een normale thuisbevalling.

• Na een bevalling onder leiding van een gynaecoloog komt de verloskundige thuis voor de nazorg.

• De kraamverzorgende rapporteert aan de verloskundige en volgt haar aanwijzingen op.

• Zes weken na de bevalling is er een nacontrole bij de verloskundige.

• De huisarts kan de begeleiding van zwangerschap, bevalling en kraamperiode overnemen als er geen verloskundige werkzaam is of bij een medische indicatie.

• Verpleegkundigen of speciaal opgeleide kraamverzorgenden doen het gehooronderzoek en de hielprik bij de baby.

• Een verpleegkundige van de jeugdgezondheidszorg (JGZ) bezoekt het gezin tegen het einde van de kraamtijd en nodigt hen uit voor het consultatiebureau.

• De JGZ bewaakt de gezonde groei en ontwikkeling van kinderen van nul tot vier jaar en verzorgt vaccinaties en algemene controles.

• Bij afwijkingen verwijst de JGZ door naar de huisarts.

• Het eerste bezoek van de jeugdverpleegkundige is binnen twee weken na de geboorte; zij geeft advies over voeding en opvoeding en verzorgt themabijeenkomsten tijdens de zwangerschap.

• Lactatiekundigen zijn gespecialiseerde verpleegkundigen, verloskundigen, diëtisten, logopedisten of artsen die advies geven over borstvoeding.

• Ze werken zelfstandig of in dienst van een kraamzorgorganisatie.

• Veel zorgverzekeringen vergoeden de kosten van een lactatiekundig consult.