ZOPFAN, ASEAN Concord, at SEANWFZ

• Narito ang mga study notes sa provided materials:*

ZOPFAN: Pundasyon ng Kapayapaan sa ASEAN

• ZOPFAN ay isang kasunduan na naglalayong itaguyod ang kapayapaan at kalayaan sa rehiyon ng ASEAN.
• Binibigyang diin ng ZOPFAN ang hindi pagbuo ng mga base militar at interbensyon sa rehiyon.
• Nagbibigay ang ZOPFAN ng benepisyo sa pangangalaga sa soberanya ng mga bansa.
• Pinapanatili ng ZOPFAN ang mga kondisyon para sa pangmatagalang kapayapaan at seguridad sa rehiyon.

ASEAN Concord

• Ang pangunahing layunin ng ASEAN Concord ay itaguyod ang kapayapaan, katatagan, at kaunlaran sa rehiyon.
• Sa pamamagitan ng pagkakaroon ng sama-samang layunin, mas pinadali ang kooperasyon at komunikasyon sa pagitan ng mga bansa.
• Kabilang sa mga pangunahing prinsipyo ang respeto sa soberanya, hindi pakikialam, at paggalang sa pagkakaiba-iba ng mga kultura at paniniwala.
• Itinataguyod nito ang pagkakaunawaan at pagkakasundo sa rehiyon.

SEANWFZ

• Ang SEANWFZ ay nangangahulugang "Southeast Asia Nuclear Weapon-Free Zone."
• Tumutukoy din ito sa Treaty of Southeast Asia Nuclear Weapon-Free Zone, o Bangkok Treaty.
• Layon ng SEANWFZ na panatilihing walang sandatang nuklear at iba pang armas ng malawakang pagkawasak ang rehiyon.

ASEAN Vision 2020

• Pinagtibay noong 1997, ang layunin ay magkaroon ng isang mapayapa, matatag, at maunlad na Timog Silangang Asya.
• Nakatuon sa integrasyong pang-ekonomiya, kooperasyong pampulitika-seguridad, at sosyo-kultural na pag-unlad.
• Ang layunin ng ASEAN Vision 2020 ay ang isang pinag-isang komunidad ng ASEAN.

1982 UNCLOS

• Ang 1982 UNCLOS ay tumutukoy sa 1982 United Nations Convention on the Law of the Sea.
• Ito ay isang kasunduan na nagtatatag ng legal na balangkas para sa lahat ng aktibidad sa dagat at pandagat.
• Tinutukoy ng 1982 UNCLOS ang mga hangganan sa baybayin at pandagat, at pagsasaayos ng paggalugad sa ilalim ng dagat.

Bali Concord II

• Ang Bali Concord II ay isinalin bilang "Kongkordiya ng Bali II".
• Ito ay isang kasunduan na nilagdaan ng mga lider ng ASEAN noong 2003.
• Binabalangkas ng Bali Concord II ang pagtatatag ng ASEAN Community, na may tatlong haligi: Political-Security, Economic, at Socio-Cultural.
• Ang Bali Concord II ay isang deklarasyon na nilagdaan sa 9th ASEAN Summit sa Bali, Indonesia, noong Oktubre 2003.
• Inilatag ng Bali Concord II ang batayan para sa pagtatatag ng ASEAN, isang pananaw ng isang pinag-isang rehiyon.

Tatlong Haligi ng ASEAN Community

• Inaasahang mayroong tatlong haligi ang Komunidad ng ASEAN.
• ASEAN Political-Security Community (ASC): Nakatuon sa pagtataguyod ng kapayapaan, katatagan, at seguridad sa rehiyon.
• ASEAN Economic Community (AEC): Naglalayong pasiglahin ang integrasyon at pagtutulungan ng ekonomiya.
• ASEAN Socio-Cultural Community (ASCC): Nakatuon sa pagtataguyod ng panlipunan at kultural na pag-unlad at integrasyon.

Stockholm Declaration

• Ang Stockholm Declaration, na pinagtibay noong 1972, ay nagtatag ng 26 na prinsipyo.
• Nagbibigay-diin sa kahalagahan ng isang malusog na kapaligiran para sa lahat, pagkilala sa epekto ng tao sa kapaligiran.
• Nanawagan para sa internasyonal na kooperasyon upang protektahan ang kapaligiran.
• Ang Kumperensya ng Stockholm, na ginanap noong Hunyo 5-16, 1972, ay ang unang pandaigdigang kumperensya upang tugunan ang mga isyu sa kapaligiran.

ASEAN Discord

• Ang "ASEAN Discord" ay naglalarawan ng isang Discord server o komunidad na nakatuon sa ASEAN, kabilang ang rehiyonal na pulitika, kultura, o ekonomiya.
• Ang layunin ng ASEAN Discord ay pagpapaunlad ng talakayan, pagbabahagi ng impormasyon, o pagkonekta sa mga taong interesado sa ASEAN.
• Ang mga paksang tinatalakay sa ASEAN Discord ay balita, pulitika, kultura, negosyo, o iba pa.
• Maaaring para sa mga mag-aaral, akademya, propesyonal, o sinumang interesado sa ASEAN ang ASEAN Discord.

ASEAN Way

• Ang ASEAN Way ay diskarteng diplomasya at paggawa ng desisyon.
• Nagbibigay-diin ang ASEAN Way sa hindi pakikialam, pinagkasunduan, impormal, personal na diplomasya.
• Binibigyang-diin ng ASEAN Way ang paggalang sa soberanya at mga panloob na gawain ng mga miyembrong estado.
• Ang mga desisyon sa ASEAN Way ay sa pamamagitan ng consensus, na nangangailangan ng nagkakaisang kasunduan.
• Inuuna ang mga personal na relasyon at impormal na komunikasyon upang mapaunlad ang tiwala at pag-unawa.
• Nilalayon ng ASEAN Way na maiwasan ang mga salungatan sa pamamagitan ng diyalogo at pagtutulungan.

ASEAN Human Rights Declaration (AHRD)

• Ang AHRD, na pinagtibay noong 2012, ay binabalangkas ang pangako ng ASEAN sa pagtataguyod at pagprotekta sa mga karapatang pantao.
• Saklaw ng AHRD ang mga karapatang sibil, pampulitika, pang-ekonomiya, panlipunan, at pangkultura.
• Higit pa ito sa Universal Declaration of Human Rights sa pamamagitan ng pagbanggit ng mga karapatan tulad ng ligtas na inuming tubig at sanitasyon, isang ligtas na kapaligiran, at iba pa.
• Kasama rin dito ang karapatan sa kaunlaran, kapayapaan, at karapatan sa mabisang lunas para sa mga paglabag.
• Binibigyang-diin ang kahalagahan ng mga karapatan ng kababaihan, mga bata, matatanda, at iba pang mahihinang grupo.

ASEAN Community

• Ang ASEAN Community ay pananaw ng isang pinag-isa at pinagsama-samang Timog Silangang Asya.
• Saklaw ng ASEAN Community ang tatlong haligi: APSC, AEC, at ASCC.
• Naglalayon ng kapayapaan, katatagan, at pagsasama-sama ng ekonomiya sa Timog Silangang Asya.
• Ang pangkalahatang layunin nito ay lumikha ng isang komunidad na mapayapa, matatag, at may pinahusay na kapasidad na tumugon sa mga hamon.

Karapatang Pantao

• Likas sa lahat ng tao ang karapatang pantao.
• May epekto sa relasyon sa pagitan ng estado at mga mamamayan ang karapatang pantao.
• Unibersal ang karapatang pantao, ang lahat ay may pantay na karapatan at kalayaan.
• Obligasyon ng estado na pangalagaan ang karapatan pantao.
• Mahalaga para sa dignidad ng bawat tao ang lahat ng karapatan pantao.

Karapatan sa Edukasyon

• Ang bawat tao'y may karapatan sa edukasyon.
• Ang edukasyon ay walang bayad sa elementarya at pangunahing antas.
• Ang edukasyon ay magtuturo sa paggalang sa karapatan pantao.
• Ang mga magulang ay may pangunahing karapatang pumili ng uri ng edukasyong ipagkaloob sa kanilang mga anak.

ASEAN Declaration

• Itinatag ang Asean noong Agosto 8, 1967.
• Binuo ng Indonesia, Malaysia, Pilipinas, Singapore, at Thailand ang Asean.
• Layunin nito ang pagpapalaganap ng paglago ng ekonomiya, kaunlarang panlipunan, kultura, at kapayapaang pangrehiyon.

Likas Kayang Pag-Unlad

• Ito ay pagsulong na nakatutugon sa kasalukuyang pangangailangan na may pagsasaalang-alang sa pangangailangan ng mga susunod na henerasyon.
• Noong 1972, naghanap ang UN ng solusyon para umunlad ang mga bansa at lutasin ang problemang pangkalikasan.
• Binuo ng UN ang Pandaigdigang Komisyon sa Kalikasan at Kaunlaran noong 1987.
• Nilalayon ng Pandaigdigang Komisyon sa Kalikasan at Kaunlaran na pag-aralan at bigyan ng solusyon ang problema sa kalikasan at kaunlaran.
• Dahil sa pagdami ng tao, nasira ang mga kalupaan at katubigan, nagkaroon ng polusyon, at nasira ang kapaligiran.
• Kung magpapatuloy ito, mawawalan tayo ng mapagkukunan ng ikabubuhay.
• Binigyang diin ng Komisyon ang Likas Kayang Pag-unlad o Sustainable Development Goals.

Timog Silangang Asya

• Ang Timog-silangang Asya ay isang subrehiyon.
• Binubuo ng mga bansang nasa timog ng Tsina, silangan ng India, kanluran ng New Guinea, at hilaga ng Australia.
• Ang klima sa rehiyong ito ay karaniwang tropikal, mainit at mahalumigmig.
• Binubuo ito ng kalupaang Asyano at mga kapuluan.
• Sa kalupaang Asyano, kabilang ang Cambodia, Laos, Myanmar, Thailand, at Vietnam.
• Sa karagatan, kabilang ang Brunei, Silangang Timor, Indonesia, Malaysia, Pilipinas, at Singapore.

Mga Personalidad sa ASEAN

• Narciso Ramos: Isa sa mga "Founding Fathers" ng ASEAN at nagbigay ng talumpati nang lagdaan ang ASEAN Declaration.
• Adam Malik: Presidium Minister ng Indonesia na nag-explore ng ideya ng isang organisasyon tulad ng ASEAN.
• Thanat Khoman: Ministro ng Ugnayang Panlabas ng Thailand na nagtaguyod ng rehiyonal na pagkakasundo at kooperasyon.

United Nations Environment Programme

• Ito ay responsable para sa pag-uugnay ng mga tugon sa isyu ng kapiligiran.
• Itinatag ito ni Maurice Strong noong Hunyo 1972.

Global Environment Assessment Programme

• Nagbibigay ng komprehensibong pagsusuri ng kalagayan ng pandaigdigang kapaligiran.

UN WCED

• Tinukoy ang sustainability bilang pagtugon sa pangangailangan ng kasalukuyan nang hindi nakokompromiso ang kakayahan ng mga susunod na henerasyon.

AICHR

• Kinakatawan nito ang ASEAN Intergovernmental Commission on Human Rights.
• Ito ay isang institusyong itinatag noong 2009 upang itaguyod at protektahan ang mga karapatan pantao.

Sustainable Development Goals (SDG)

• Mayroong 17 SDG na may 169 na target.
• Karamihan sa mga ito ay inilaan para makamit sa 2030.
• Nagsisikap ang SDGs na magtrabaho patungo sa napapanatiling pag-unlad ng ekonomiya, lipunan, at kapaligiran.

Walang Kahirapan (Layunin 1)

• Tapusin ang kahirapan sa lahat ng anyo nito saanman.
• Ang pag-asa para sa layuning ito ay upang maalis ang matinding kahirapan sa 2030 (tinukoy ng mga taong naninirahan sa ilalim ng $ 1.25 / araw) at upang mabawasan ang bilang ng mga kalalakihan, kababaihan, at mga bata na naninirahan sa kahirapan ng halos kalahati
• Nagsusumikap din itong ipatupad ang mga proteksiyon at hakbang sa lipunan para sa lahat ng mga tao, kabilang ang pagtaas at pagtiyak sa pantay na pang-ekonomiya at panlipunang pag-access para sa lahat ng mga tao at binawasan ang kahinaan ng mga mahihirap sa mga sitwasyon tulad ng mga pangyayaring nauugnay sa klima at iba pang mga pagkabigla at sakuna.

Zero Gutom (Layunin 2)

• Tapusin ang kagutuman, makamit ang seguridad ng pagkain at pinahusay na nutrisyon at itaguyod ang napapanatiling agrikultura.
• Ang layuning ito ay nagsisikap na wakasan ang gutom at matiyak ang pag-access sa ligtas at masustansyang pagkain para sa lahat ng mga tao sa buong taon hanggang sa taong 2030.
• Nagsusumikap din itong wakasan ang malnutrisyon, lalo na para sa mga batang wala pang limang taong gulang, mga dalagitang nagdadalaga, mga buntis, at matatandang tao.
• Inaasahan nitong doblehin ang agrikultura at kita para sa mga maliliit na magsasaka / tagagawa, tiyakin ang sustainable at nababanat na mga sistema ng produksyon ng pagkain, at mapanatili ang pagkakaiba-iba ng genetiko sa mga binhi, halaman, at hayop.

Magandang Kalusugan at Kagalingan (Layunin 3)

• Tiyakin ang malusog na buhay at i-promote ang kagalingan para sa lahat sa lahat ng edad.
• Sa pamamagitan ng layuning ito, ang pag-asa ay makabuluhang bawasan ang rate ng dami ng namamatay ng ina, wakasan ang maiiwasang pagkamatay para sa mga bagong silang na sanggol at mga batang wala pang limang taong gulang, at wakasan ang mga epidemya ng sakit para sa AID, malaria, tuberculosis, mga tropikal na sakit, hepatitis, mga sakit na dala ng tubig, at iba pang mga sakit na nakakakahawa.
• Nagsusumikap din itong bawasan ang napaaga na pagkamatay mula sa mga nakahahawang sakit, palakasin ang pag-iwas at paggamot ng pag-abuso sa sangkap, at hatiin ang bilang ng mga namatay at pinsala mula sa mga aksidente sa trapiko.
• Nakatuon din ang layuning ito sa pagsusulong ng pandaigdigang pag-access sa mga serbisyong pangkalusugan sa sekswal at reproduktibo, pagkamit ng pangkalahatang saklaw ng kalusugan, at pagbawas sa bilang ng mga namatay mula sa mapanganib na mga kemikal sa hangin, tubig, at lupa.

Kalidad na Edukasyon (Layunin 4)

• Tiyakin ang napapabilang at pantay na kalidad ng edukasyon at itaguyod ang buong buhay na mga pagkakataon sa pagkatuto para sa lahat.
• Ang unang target ng layuning ito ay upang matiyak na ang lahat ng mga bata ay kumpletuhin ang libre, pantay, at kalidad ng pang-primarya at pangalawang edukasyon.
• Nakatuon din ang layuning ito sa pagtiyak na ang lahat ng mga bata ay may access sa kalidad ng edukasyon sa maagang pagkabata at pangangalaga, tinitiyak na ma-access ang abot-kayang bokasyonal na pagsasanay (kasama ang unibersidad) para sa lahat ng mga tao, at pagdaragdag ng bilang ng mga kabataan at matatanda na may kaugnay na mga kasanayan para sa trabaho.
• Nagsisikap din ang layunin na tanggalin ang pagkakaiba-iba ng kasarian sa edukasyon, pati na rin ang isang makabuluhang bahagi ng pagiging hindi marunong bumasa at sumulat sa kabataan at matatanda.
• Inaasahan din nitong tiyakin na ang lahat ng mga nag-aaral ay makakuha ng kaalaman at kasanayan upang maitaguyod ang napapanatiling pag-unlad at upang maitayo ang mga pasilidad sa edukasyon na ligtas at sensitibo sa lahat ng mga pangangailangan, kabilang ang mga kapansanan.

Pagkakapantay-pantay ng Kasarian (Layunin 5)

• Makamit ang pagkakapantay-pantay ng kasarian at bigyan ng kapangyarihan ang lahat ng mga kababaihan at babae.
• Ang layuning ito ay gagana upang wakasan ang pandaigdigang diskriminasyon ng mga kababaihan at batang babae, wakasan ang lahat ng uri ng karahasan laban sa mga kababaihan at babae, at alisin ang mga nakakapinsalang gawi laban sa mga kababaihan at batang babae tulad ng pag-aasawa sa pagkabata at paggupit ng ari ng babae.
• Nagsusumikap din itong magbigay ng mga serbisyo para sa mga gumagawa ng walang bayad na pangangalaga at gawaing pantahanan, tiyakin ang buong at mabisang pakikilahok ng mga kababaihan sa lahat ng antas ng paggawa ng desisyon sa pampulitika, pang-ekonomiya, at publiko, at matiyak ang pangkalahatang pag-access sa pangangalagang pangkalusugan at pang-reproduktibo.

Malinis na Tubig at Kalinisan (Layunin 6)

• Tiyaking magagamit at napapanatiling pamamahala ng tubig at kalinisan para sa lahat.
• Inaasahan ng layuning ito na magbigay ng pantay na pag-access sa ligtas at abot-kayang inuming tubig para sa lahat ng mga tao, pati na rin ang pagkamit ng sapat na kalinisan at kalinisan para sa lahat. Nagsusumikap itong mapabuti ang kalidad ng tubig sa pamamagitan ng pagbawas ng polusyon at dagdagan ang kahusayan sa paggamit ng tubig.
• Sa pamamagitan ng layuning ito, inaasahan din nilang ipatupad ang pamamahala ng mapagkukunan ng tubig at dagdagan ang proteksyon at pagpapanumbalik ng mga ecosystem na nauugnay sa tubig.

Abot-Kayang at Malinis na Enerhiya (Layunin 7)

• Tiyakin ang pag-access sa abot-kayang, maaasahan, sustainable at modernong enerhiya para sa lahat.
• Ang layuning ito ay nagsisikap na matiyak na ang lahat ng mga tao ay may access sa abot-kayang, maaasahan, modernong mapagkukunan ng enerhiya at dagdagan ang bahagi ng mga mapagkukunang nababagong enerhiya.
• Inaasahan din nitong doblehin ang rate ng pagpapabuti sa kahusayan ng enerhiya sa pamamagitan ng pagpapahusay ng kooperasyong internasyonal sa pag-access sa malinis na pagsasaliksik sa teknolohiya at teknolohiya at sa pamamagitan ng pagpapalawak ng imprastraktura at teknolohiya.

Disente na Pagtubo at Pag-Unlad ng Ekonomiya (Layunin 8)

• Itaguyod ang nagpapanatili, nakapaloob at napapanatiling paglago ng ekonomiya, buo at produktibong trabaho at disenteng trabaho para sa lahat.
• Ang layuning ito ay nakatuon sa pagpapanatili ng paglago ng ekonomiya ng bawat capita at lumalaking gross domestic product sa mga hindi gaanong maunlad na bansa.
• Nagsusumikap din ito upang matulungan ang mga bansa na makamit ang mas mataas na antas ng pagiging produktibo sa ekonomiya sa pamamagitan ng pagkakaiba-iba, mga pag-upgrade na teknolohikal, at higit pa, pati na rin ang pagsusulong ng mga patakaran na nakatuon sa pag-unlad upang suportahan ang mga produktibong aktibidad, disenteng paglikha ng trabaho, entrepreneurship, pagkamalikhain, at pagbabago.
• Nais din nilang mapabuti ang kahusayan ng pandaigdigang mapagkukunan sa pagkonsumo at produksyon, makamit ang buo at produktibong trabaho at disenteng trabaho para sa lahat, at bawasan ang bilang ng mga kabataan na wala sa trabaho, edukasyon, o pagsasanay.
• Sa pamamagitan ng layuning ito, inaasahan din nilang puksain ang sapilitang paggawa, modernong pagka-alipin, at human trafficking, pati na rin itaguyod ang ligtas at ligtas na mga kapaligiran sa trabaho, protektahan ang mga karapatan sa paggawa, itaguyod ang napapanatiling turismo, at palakasin ang kakayahan ng mga domestic financial institusyon.

Industriya, Pagbabago at Imprastraktura (Layunin 9)

• Bumuo ng matatag na imprastraktura, itaguyod ang kasama at napapanatiling industriyalisasyon, at pagyamanin ang pagbabago.
• Ang layuning ito ay nagsisikap na dagdagan at pagbutihin ang imprastraktura upang suportahan ang pagpapaunlad ng ekonomiya at kagalingan ng tao, pati na rin itaguyod ang inclusive at sustainable industrialization.
• Nakatuon ang layunin sa pagtaas ng pag-access sa mga serbisyong pampinansyal para sa mga maliliit na pang-industriya na negosyo, pagdaragdag ng paggamit ng malinis na teknolohiya at mga pang-industriya na proseso, at pagdaragdag ng pananaliksik, mga na-upgrade na teknolohiya, at pagbabago.

Nabawasan na Hindi Pagkakapantay-pantay (Layunin 10)

• Bawasan ang hindi pagkakapantay-pantay sa at sa mga bansa.
• Ang layuning ito ay nakatuon sa pagtaas at pagtaguyod ng paglago ng kita sa ilalim ng 40 porsyento ng populasyon, pati na rin ang pagsusulong ng pandaigdigang pagsasama, pagtiyak sa pantay na mga pagkakataon at pagbawas ng mga hindi pagkakapantay-pantay sa batas at mga patakaran, at pag-aampon ng mga patakaran na magsusulong ng pagkakapantay-pantay at proteksyon sa lipunan.
• Nais din ng layunin na mapabuti ang regulasyon ng at palakasin ang mga pandaigdigang merkado sa pananalapi, dagdagan ang representasyon ng mga umuunlad na bansa sa pandaigdigang mga proseso ng paggawa ng desisyon, at mapadali ang paglipat at paggalaw ng mga tao na ligtas, maayos, at responsable.

Mga Napapanatiling Lungsod at Komunidad (Layunin 11)

• Gawin ang mga lungsod at mga pamayanan ng tao na kasama, ligtas, nababanat at napapanatili.
• Ang mga target na lugar ng layuning ito ay nagsisikap na magbigay ng access sa ligtas at abot-kayang pabahay para sa lahat, pag-access sa ligtas at abot-kayang transportasyon para sa lahat, at kasama at napapanatiling urbanisasyon, pagpaplano, at pamamahala.
• Inaasahan din nitong makamit ang pinatibay na pagsisikap sa pagprotekta sa pangkulturang at likas na pamana, pagbawas sa bilang ng mga namatay at pagkalugi sa ekonomiya na may kaugnayan sa kalamidad, at pagbawas sa masamang epekto sa kapaligiran sa mga lungsod mula sa kalidad ng hangin at pamamahala ng basura.
• Inaasahan din nitong magbigay ng pandaigdigang pag-access sa ligtas at kasamang berdeng mga puwang.

Responsableng Pagkonsumo at Paggawa (Layunin 12)

• Tiyaking napapanatiling pagkonsumo at mga pattern ng produksyon.
• Kasama sa layuning ito ang pagpapatupad ng isang 10 taong balangkas para sa napapanatiling pagkonsumo at produksyon at inaasahan na makamit ang napapanatiling pamamahala ng mga likas na yaman.
• Nagsusumikap din itong bawasan ang kalahati ng basura ng pagkain sa kalahati, makamit ang mahusay na pamamahala ng mga kemikal at basura sa kapaligiran, bawasan ang basura sa pangkalahatan, at hikayatin ang mga kumpanya na gamitin ang napapanatiling mga kasanayan.
• Ang layuning ito ay magtataguyod din ng napapanatiling mga kasanayan sa pagkuha at trabaho upang madagdagan ang impormasyon at kamalayan sa napapanatiling pag-unlad at pamumuhay.

Pagbabago ng Klima (Layunin 13)

• Gumawa ng kagyat na aksyon upang labanan ang pagbabago ng klima at mga epekto nito.
• Ang layuning ito ay nagsisikap na palakasin ang kakayahang harapin ang mga panganib na nauugnay sa klima at mga natural na sakuna, bilang karagdagan sa pagsasama ng mga hakbang sa pagbabago ng klima sa mga pambansang patakaran at pagpapabuti ng edukasyon at kamalayan tungkol sa pagbabago ng klima at ang epekto nito.

Buhay sa Ibaba ng Tubig (Layunin 14)

• Makatipid at mapanatili ang paggamit ng mga karagatan, dagat at yamang dagat para sa napapanatiling pag-unlad.
• Ang mga target ng layuning ito ay nakatuon sa pag-iwas at pagbawas ng polusyon sa dagat, pamamahala at pagprotekta sa mga ecosystem ng dagat at baybayin, at pagliit ng mga epekto ng pag-aasim ng karagatan.
• Nagsusumikap din itong pangalagaan ang pag-aani at wakasan ang labis na pangingisda, pati na rin makatipid ng hindi bababa sa 10 porsyento ng mga dagat at baybayin na lugar sa pamamagitan ng 2020 at pagbawalan ang ilang mga uri ng pangingisda mula sa labis na pangingisda at labis na kapasidad.
• Sa wakas, inaasahan nitong madagdagan ang mga benepisyong pang-ekonomiya sa mga Maliliit na Isla na umuunlad na Estado at iba pang mga umuunlad na bansa sa pamamagitan ng napapanatiling paggamit ng mga yamang-dagat.

Buhay sa Lupa (Layunin 15)

• Protektahan, ibalik at itaguyod ang napapanatiling paggamit ng mga terrestrial ecosystem, mapanatili ang pamamahala ng mga kagubatan, labanan ang disyerto, at ihinto at baligtarin ang pagkasira ng lupa at itigil ang pagkawala ng biodiversity.
• Ang layuning ito ay nakatuon sa pagtiyak sa pangangalaga at pagpapanumbalik ng mga terrestrial ecosystem, kabilang ang pagtataguyod ng pagpapatupad ng napapanatiling pamamahala ng mga kagubatan, paglaban sa disyerto, at pagtiyak sa pangangalaga ng mga ecosystem ng bundok.
• Gagana rin ito upang mabawasan ang pagkasira ng mga natural na tirahan, itaguyod ang patas na pagbabahagi ng mga mapagkukunang genetiko, tapusin ang pangangamkam at trafficking ng mga protektadong species, at maiwasan ang pagpapakilala at negatibong epekto ng mga alien species sa iba't ibang mga ecosystem.
• Inaasahan din nitong itaguyod ang pagsasama ng mga halaga ng ecosystem at biodiversity sa mga proseso ng pagpaplano at pag-unlad.

Kapayapaan, Hustisya, at Matatag na mga Institusyon (Layunin 16)

• Itaguyod ang mapayapa at kasama na mga lipunan para sa napapanatiling pag-unlad, magbigay ng access sa hustisya para sa lahat at bumuo ng mga mabisang, may pananagutan at may kasamang mga institusyon sa lahat ng mga antas.
• Layunin ng layunin na ito na mabawasan ang lahat ng uri ng karahasan at marahas na pagkamatay, wakasan ang pang-aabuso, trafficking, at pagsasamantala sa mga bata, at itaguyod ang batas ng batas sa lahat ng antas upang matiyak ang pag-access sa hustisya.
• Kasama sa layuning ito ay ang pagbawas ng iligal na pinansiyal at daloy ng armas, pagbawas ng katiwalian at suhulan, at pagpapaunlad ng may pananagutan at transparent na mga institusyon.
• Bilang karagdagan, ang layuning ito ay nagsusumikap upang matiyak ang tumutugon, napapaloob, at nakikilahok na paggawa ng desisyon sa lahat ng antas, palawakin ang pakikilahok ng mga bansa sa pandaigdigang pamamahala, magbigay ng ligal na pagkakakilanlan at pagpaparehistro ng kapanganakan para sa lahat ng mga tao, at matiyak ang pag-access ng publiko sa impormasyon at ang proteksyon ng pangunahing kalayaan.