Жасушаның құрылымдары

Study Notes

Жасушаның негізгі құрылымдары

Жасуша - барлық тірі организмдердің негізгі құрылымдық және функционалдық бірлігі.
Жасушалардың көлемі мен пішіні әр түрлі, олардың атқаратын қызметтеріне байланысты.
Жасушалардың жалпы құрылымы екі негізгі бөлікке бөлінеді: цитоплазма және ядро.

Цитоплазма

Цитоплазма - жасушаның ядросынан тыс орналасқан жасуша компоненттерінің жиынтығы.
Цитоплазма екі негізгі құрамды бөлігінен тұрады: цитозоль және органеллалар.
Цитозоль - судан, ақуыздардан, көмірсулардан, майлардан және басқа заттардан тұратын жартылай сұйық зат.
Органеллалар - цитоплазмадағы арнайы функцияларды орындайтын кішкене құрылымдар.

Органеллалар

Митохондрия - «жасушаның электр станциясы» деп аталады, олар жасушалық тыныс алу процесінде энергия өндіруге жауап береді.
Рибосомалар - ақуыз синтезіне жауап береді.
Эндоплазмалық тор - ақуыздар мен липидтерді өндіруге, өңдеуге және тасымалдауға қатысады.
Гольджи аппараты - ақуыздарды өңдейді және тасымалдайды.
Лизосомалар - жасушадағы қосымша қосылыстардың ыдырауына жауап береді.
Вакуольдер - жасушадағы заттарды сақтауға және тасымалдауға қатысады.
Пластидтер – өсімдік жасушаларында болады, фотосинтезге қатысады (мысалы, хлоропластар).
Цитоскелет - жасушаның пішінін сақтайды және органеллалардың қозғалуына жауап береді.

Ядро

Ядро - жасушаның ең маңызды органелласы, ол генетикалық ақпаратты қамтиды.
Ядроның құрылымдық элементтері: ядролық мембрана, ядрошық және хромосомалар.
Ядролық мембрана - ядроны цитоплазмадан бөліп тұрады.
Ядрошық - ядродағы, рибосомалардың түзілуіне жауап беретін құрылымы.
Хромосомалар - ДНҚ молекулаларының бөліктері, олар жасушаның генетикалық ақпаратын қамтиды.

Жасуша мембранасы

Жасуша мембранасы - жасушаны қоршап тұратын жіңішке, жартылай өткізгіш қабат.
Бұл мембрана жасушаның ішіндегі және сыртындағы заттардың тасымалдануын реттейді.

Жасуша қабықшасы (өсімдік жасушаларында)

Белгілі бір пішін мен қаттылықты беріп, жасушаны қоршап тұрады.
Негізінен целлюлозадан тұрады.

Прокариоттық және эукариоттық жасушалар

Прокариоттық жасушалар ядросы мен мембраналы органеллалары болмайды. Мысалы: бактериялар мен архейлер.
Эукариоттық жасушалар ядросы мен мембраналы органеллалары болады. Мысалы: жануарлар, өсімдіктер және саңырауқұлақтар.

Description

Бұл тест жасушаның негізгі құрылымдары туралы білімді тексеруге арналған. Жасуша құрылымдарының көлемі мен пішіні, цитоплазманың құрамдары және органеллаларын зерттеу ең маңызды аспектілер болып табылады. Тест арқылы Жасуша биологиясы туралы түсінігіңізді анықтай аласыз.