Жасанды интеллект (ЖИ) анықтамасы, тарихы

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Жасанды интеллект (ЖИ) терминін каян һәм кайчан керттелгән?

  • Гарри Поттер, 2001 ел
  • Алан Тьюринг, 1945 ел
  • Джон Маккарти, 1956 ел (correct)
  • Лев Бойцов, 1960 ел

Жасанды интеллект системалары нинди функцияләрне үз эченә ала?

  • Директивлар бирү
  • Датчикләрне анализлау
  • Сенсорлы мәгълүмат җыю
  • Кешенең фикерләү процессын имитацияләү (correct)

Гомумән, ЖИ нинди төрле системаларны үз эченә ала?

  • Финанс анализы
  • Автоном транспорт системалары (correct)
  • Скоординацияләү системалары
  • Медициналык катнашулар

Джон Маккарти якынча нәрсә турында әйтте: "жасанды интеллект -- бу ..."?

<p>мақсатларга ирешүнең компьютер компоненты (C)</p> Signup and view all the answers

Жасанды интеллектны фән һәм технологиядә ничек күзалларга кирәк?

<p>Кешенең интеллектуаль функциясе (D)</p> Signup and view all the answers

Жасанды интеллекттагы иң танылган система нинди?

<p>Google Search (B)</p> Signup and view all the answers

Жасанды интеллект исемендәге терминның рус телендә кулланышы нинди?

<p>Бурмалау (C)</p> Signup and view all the answers

Жасанды интеллект системаларын җитештерү максаты нинди?

<p>Мәгълүматны анализлау һәм проектлау (C)</p> Signup and view all the answers

Жасанды интеллект белән бәйле методология нинди аспектларга ия?

<p>Мәгълүматны җыю һәм эшкәртү (C)</p> Signup and view all the answers

Дартмут семинарыннан соң, Джон Маккарти ни өчен яңача акыллы программалар төшенчәсе кертте?

<p>Проблемаларны чишү өчен (D)</p> Signup and view all the answers

Машиналық оқытудың негізгі мақсаты недер?

<p>Адам қызметінің автоматтандыруы (C)</p> Signup and view all the answers

Қай сала машиналық оқытудың қолдану аясына кірмейді?

<p>Сән индустриясы (B)</p> Signup and view all the answers

Биологиялық модельдеу технологияларына қандай бағыттар жатады?

<p>Нейрондық желілер (C)</p> Signup and view all the answers

Генетикалық тәсілдерден не негізгі идея?

<p>Алгоритмдердің өсуі (A)</p> Signup and view all the answers

Квазибиологиялық парадигма дегеніміз не?

<p>Компьютерлерді әзірлеу (D)</p> Signup and view all the answers

Биокомпьютингтың көмегімен не жүзеге асырылады?

<p>Тірі тіндермен есептеулер (C)</p> Signup and view all the answers

Интеллектуалды робототехника және жасанды интеллекттің қайсысы тығыз байланысты?

<p>Робототехника (A)</p> Signup and view all the answers

Биологиялық модельдеу қай адамның мінез-құлқын зерттейді?

<p>Оның оқу және бейімделу қабілеті (B)</p> Signup and view all the answers

Деректерді жинақтау нәтижесінде қандай міндеттер туындайды?

<p>Басқару және шешім қабылдау (D)</p> Signup and view all the answers

Ойлауды модельдеу нені білдіреді?

<p>Символдық жүйелерді құру (A)</p> Signup and view all the answers

Жасанды интеллекттегі табиғи тілдерді өңдеу неге маңызды?

<p>Компьютер мен адамның өзара әрекеттесуін жақсартуға көмектеседі (B)</p> Signup and view all the answers

Машиналардың мәтінді қабылдау проблемасы нені зерттейді?

<p>Табиғи тілдерге арналған алгоритмдерді жасау (A)</p> Signup and view all the answers

Табиғи тілді түсіну нені білдіреді?

<p>Тілдің семантикасын қабылдауды (A)</p> Signup and view all the answers

Білімді ұсыну, өңдеу және пайдалану бағытында не зерттеледі?

<p>Нақты өмірлік мәселелерді шешу (C)</p> Signup and view all the answers

Компьютерлер үшін табиғи тіл интерфейсін құру неге тартымды?

<p>Адамдармен қарым-қатынасын жақсарту (C)</p> Signup and view all the answers

Компьютерлер тілдің семантикасын қалай қабылдайды?

<p>Мәтіннің логикалық құрылымын анықтау (D)</p> Signup and view all the answers

Жасанды интеллекттің маңызды міндеттерінің бірі не?

<p>Табиғи тілдің мағынасын анықтау (A)</p> Signup and view all the answers

Алғашқы жүйелердің шектеулі лексиканы қолдануы неден туындайды?

<p>Күрделі жүйелер құра алмаудан (B)</p> Signup and view all the answers

Шектеулі лексика проблемасы нені білдіреді?

<p>Табиғи тілдің толыққанды қабылданбауын (A)</p> Signup and view all the answers

Машиналық оқытудың негізгі мақсаты неде?

<p>Эмпирикалық заңдылықтарды анықтау (B)</p> Signup and view all the answers

Прецеденттік оқыту мен дедуктивті оқытудың айырмашылығы неде?

<p>Біріншісі тәжірибелік заңдарды, екіншісі сарапшылар білімін қолданады (D)</p> Signup and view all the answers

Машиналық оқытудың моделіне тән қандай қажет?

<p>Кез-келген нысан мен жауап арасында жасырын тәуелділікті қалпына келтіру (B)</p> Signup and view all the answers

Оқу үлгісінің анықтамасы дегеніміз не?

<p>Бұрынғы нысандар мен жауаптардың бір жиынтығы (D)</p> Signup and view all the answers

Жаупы айтқанда, нені бағалау функциясы өлшейді?

<p>Оқытудың тиімділігін (A)</p> Signup and view all the answers

Машиналық оқыту кезінде нысандар мен жауаптар арасындағы байланыс қалай болады?

<p>Белгісіз, бірақ белгілі бір заңдылықтарға негізделген (D)</p> Signup and view all the answers

Егер мәліметтер толық емес немесе аралас болса, машиналық оқытудың қандай әдісі тиімді болар?

<p>Прецеденттік оқыту (C)</p> Signup and view all the answers

Машиналық оқытудың классикалық есептеріндегі объектілер қандай сипаттамаларға ие?

<p>Олар сандар немесе векторлар болуы мүмкін (D)</p> Signup and view all the answers

Оқыту жүйесінің маңызды ерекшелігі неде?

<p>Жалпылау қабілеті (A)</p> Signup and view all the answers

Робототехниканың интеллектына не талап ителә?

<p>Объектләрне манипуляцияләү (D)</p> Signup and view all the answers

Интеллектуаллы робототехника кайсы фән өлкәсенә карый?

<p>Кулланмалы фән (D)</p> Signup and view all the answers

Шынайы әдәбият яки музыка циклларын эшләү өчен нинди бурычлар бар?

<p>Техник иҗади проблемаларны чишү (B)</p> Signup and view all the answers

1946 елда кем иҗат итү мәсьәләсен чишү теориясен тәкъдим итте?

<p>Г.С.Альтшуллер (B)</p> Signup and view all the answers

Сараптамалык системалар нәрсәләрне чишергә ярдәм итә?

<p>Күренекле, әмма зур структурлаштырылган бурычлар (A)</p> Signup and view all the answers

Кайсы система визуаль һәм аудио элементларны тануда мотлак роль уйный?

<p>Моделләр тану системалары (B)</p> Signup and view all the answers

Квант компьютерлары белән ясалган интеллект арасында нәрсә бар?

<p>Шул ук принцип чаралары (B)</p> Signup and view all the answers

Интеллектуаль системалар мәгълүмат куркынычсызлыгы өчен ни өчен кирәк?

<p>Безнең белешмәләрне саклау өчен (A)</p> Signup and view all the answers

Робот ташламаларының кайсытында мәгълүматны الفحم эшкәртү эшләре уздырыла?

<p>Аспап системалары (A)</p> Signup and view all the answers

Генеративле ясалма интеллект нигә кирәк?

<p>Яңа текстлар, сурәтләр, музыка һәм видеолар тудыру өчен (B)</p> Signup and view all the answers

Вариацион автоэнкодерлар нәрсәләр өчен кулланыла?

<p>Деректерне шифрлау (C)</p> Signup and view all the answers

GANs (генеративно-соревновательные сети) нәрсәдән гыйбарәт?

<p>Ике бәсекәле нейрон челтәренән торучы модель (C)</p> Signup and view all the answers

2017 елда кертелгән трансформатор архитектурасы нинди нәтиҗәләргә китерде?

<p>Табигый телне эшкәртүдә революция (C)</p> Signup and view all the answers

Мультимодаль модельләр нинди мөмкинлекләр тәкъдим итә?

<p>Бер үк вакытта текст һәм сүрәт тудыру (B)</p> Signup and view all the answers

Нинди модельләр кешедән аерылмый торган текстлар ясауга ярдәм итә?

<p>Нейрон челтәрләр (D)</p> Signup and view all the answers

Генеративле ясалма интеллектның төп проблемаларының берсе нәрсә?

<p>Иҗади материаллар тудыру өчен алгоритмнарның җитмәве (C)</p> Signup and view all the answers

Генеративле ясалма интеллектының үсеше өчен нәрсә мөһим?

<p>Эшләүче көч һәм алгоритмнар (B)</p> Signup and view all the answers

Какая идея 20 гасырның уртасында барлыкка килде?

<p>Ясалма интеллект машинасын булдырырга (B)</p> Signup and view all the answers

Генеративле AI белән бәйле була торган терминнарның берсе?

<p>Табигый телне эшкәртү (B)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Жасанды интеллект (ЖИ)

Машиналарда, әсіресе компьютерлік жүйелердегі интеллект түрі.

Жасанды интеллект жүйесі (ИИ)

Компьютердегі адамның ойлау процесін имитациялайтын бағдарламалық жасақтама жүйесі.

Озық іздеу жүйелері

ЖИ жүйесінің мысалы, мақсатты ақпаратты табатын.

Ұсыныс жүйелері

ЖИ жүйесінің түрі, пайдаланушыға жақсы нұсқалар ұсынады.

Signup and view all the flashcards

Автономды көлік құралдары

Өз бетімен жүретін көлік құралдары.

Signup and view all the flashcards

Генеративті және шығармашылық құралдар

Жаңа мазмұн жасайтын ЖИ құралдары.

Signup and view all the flashcards

Джон Маккарти

"Жасанды интеллект" терминін енгізген ғалым.

Signup and view all the flashcards

Дартмут семинары

1956 жылы ЖИ терминінің енгізілген орны.

Signup and view all the flashcards

ЖИ-нің мақсаты

Әлемдегі мақсаттарға жетудің есептеу бөлігі.

Signup and view all the flashcards

"Интеллект" мәселесі

ЖИ-нің интеллекттің шешімін қалай түсінуге болады?

Signup and view all the flashcards

Computational Modeling

Creating symbolic systems with an input problem and an output solution.

Signup and view all the flashcards

Problem Formulation

The process of converting a problem into a mathematical or logical form to solve.

Signup and view all the flashcards

Natural Language Processing

A field of AI focusing on computers understanding and generating human languages.

Signup and view all the flashcards

Language Analysis (AI)

Computer's ability to understand language.

Signup and view all the flashcards

Language Synthesis (AI)

Computer's ability to create grammatically correct text.

Signup and view all the flashcards

Knowledge Representation

Storing and organizing information in systems to be used by AI.

Signup and view all the flashcards

Knowledge Engineering

Building expert system programs that uses knowledge bases.

Signup and view all the flashcards

Expert Systems

AI programs using knowledge bases to solve complex problems.

Signup and view all the flashcards

Semantic Analysis

The process that computer uses to determine the meaning of a text.

Signup and view all the flashcards

Textual Errors

Grammar, punctuation, and logic mistakes in text.

Signup and view all the flashcards

Machine Learning

A branch of Artificial Intelligence where a system learns from data instead of explicit programming.

Signup and view all the flashcards

Inductive Learning

Learning from data to discover patterns, often used in machine learning to build models.

Signup and view all the flashcards

Deductive Learning

Learning based on existing knowledge or rules (often expert knowledge).

Signup and view all the flashcards

Machine Learning

A field of computer science that allows systems to learn from data without explicit programming.

Signup and view all the flashcards

Training Data

Examples or instances used to train a machine learning model.

Signup and view all the flashcards

Machine Learning Applications

The expanding use of machine learning in different fields, encompassing areas like information science, production, business, transportation, and healthcare.

Signup and view all the flashcards

Generalization

The ability of a machine learning model to predict outputs for new, unseen data based on the training data.

Signup and view all the flashcards

Predictive Tasks

Problems solved using past data to predict future outcomes.

Signup and view all the flashcards

Evaluation Function

A function used to assess the quality or accuracy of a model's predictions.

Signup and view all the flashcards

Biologically Inspired Models

Approaches in artificial intelligence that mimic biological systems and processes.

Signup and view all the flashcards

Hidden Dependencies

Relationships between inputs and outputs not explicitly described in the data.

Signup and view all the flashcards

Neural Networks

A type of artificial intelligence model inspired by biological neural networks, used to solve complex problems.

Signup and view all the flashcards

Genetic Algorithms

Methods that use the principles of natural selection to find improved solutions in computational problems.

Signup and view all the flashcards

Classification

The task of predicting a category or label for a given input.

Signup and view all the flashcards

Autonomous Agents

Software programs (agents) that interact with the environment.

Signup and view all the flashcards

Precedent-based Learning

A type of machine learning where the system learns from previously solved problems.

Signup and view all the flashcards

Heterogeneous Data

Data with different types (not all numerical) from various sources.

Signup and view all the flashcards

Biocomputing

Utilizing biological components (cells, DNA, etc.) for computation.

Signup and view all the flashcards

Intelligent Robotics

The combination of robotics and artificial intelligence to create robots with intelligent capabilities.

Signup and view all the flashcards

Data-driven Decision Making

Making decisions based on analyzing large amounts of data.

Signup and view all the flashcards

Робот манипуляциясы

Роботтардың объектілерді қозғау, орналастыру және өзгерту қабілеттілігі.

Signup and view all the flashcards

Интеллектуалды робототехника

Жасанды интеллект әдістерін пайдалана отырып, автоматтандырылған робот жүйелерін жасау.

Signup and view all the flashcards

Локализация

Роботтың өз орналасуын анықтау.

Signup and view all the flashcards

Навигация

Роботтың кеңістікте жүруі және мақсатына жетуі.

Signup and view all the flashcards

Қозғалысты жоспарлау

Роботтың мақсатқа жету үшін қозғалыстың жоспарын құру.

Signup and view all the flashcards

Сараптамалық жүйе

Тәжірибелі сарапшылардың білімін қолдана отырып, күрделі мәселелерді шеше алатын жүйе.

Signup and view all the flashcards

Үлгілерді тану

Көріністерге, дыбыстарға, жағдайларға және құбылыстарға негізделген жүйе.

Signup and view all the flashcards

Көркем шығармашылық

Компьютерлік музыка, әдеби шығармалар, бейнелер жасау.

Signup and view all the flashcards

Техникалық шығармашылық

Жасанды интеллект жүйелеріндегі техникалық мәселелерді шешу.

Signup and view all the flashcards

Ақылды робототехниканы қолданатын мысал

Заманауи робот ойыншықтары (Pleo, AIBO, QRIO және т.б.)

Signup and view all the flashcards

Генеративті AI

Машиналық оқытудың бір саласы, жаңа деректерді (мәтін, сурет, музыка, бейне) жасауға арналған.

Signup and view all the flashcards

Трансформатор архитектурасы

2017 жылы табиғи тілді өңдеу үшін пайда болған нейрондық желілік архитектура.

Signup and view all the flashcards

Үлкен тілдік модель (LLM)

Адамдардан іс жүзінде ерекшеленбейтін мәтін жаза алатын ірі трансформатор архитектурасындағы нейрондық желі.

Signup and view all the flashcards

Генеративті-қарсылас желі (GAN)

Екі бәсекелес нейрондық желіден тұратын генеративті модель, шығармашылықты жақсарту үшін қолданылады.

Signup and view all the flashcards

Диффузиялық модельдер

Соңғы жылдары танымал, кескін генерациясында жоғары сапалы нәтижелер беретін генеративті модельдер.

Signup and view all the flashcards

Вариациялық автоэнкодерлер

Деректерді жасырын кеңістікке қысу және олардан жаңа, ұқсас деректерді шығару үшін пайдаланылатын генеративті модельдер.

Signup and view all the flashcards

Нейрондық желілер

Деректер арасындағы күрделі қатынастарды модельдеу үшін пайдаланылатын математикалық модельдер.

Signup and view all the flashcards

Генеративті модельдеу

Жаңа үлгілер жасауға бағытталған машиналық оқыту әдісі.

Signup and view all the flashcards

GPT-3

Ұлы тілдік модель, адамдардан іс жүзінде айырмашылығы жоқ мәтіндер жазуға қабілетті.

Signup and view all the flashcards

Мультимодальды модельдер

Мәтін мен кескіндей әр түрлі деректер түрлерін бір уақытта жасауға қабілетті генеративті модельдер.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Жасанды интеллект (ЖИ) анықтамасы

  • ЖИ - машиналардың, әсіресе компьютерлік жүйелердің көрсететін интеллекті.
  • ЖИ жүйесі - адамның ойлау процестерін компьютерде имитациялайтын бағдарламалық жасақтама.
  • Мысалдары: Google іздеуі, YouTube, Amazon және Netflix ұсыныстары, адамдармен сөйлесуге мүмкіндік беретін қызметтер (Google Assistant, Siri, Alexa), автономды көліктер, шығармашылық құралдар (мысалы, ChatGPT) және стратегиялық ойындарда адамдардан тыс ойындар мен талдау (шахмат).

ЖИ тарихы және дамуы

  • Джон Маккарти 1956 жылы Дартмут семинарында "Жасанды интеллект" терминін енгізген.
  • Маккарти интеллект әлемдегі мақсаттарға жету қабілетінің есептеу компоненті деп атаған.
  • 1959 жылғы мақаласында Маккарти жасанды интеллектті кіші бағдарламаларды құруға қаблетті есептеу жүйесі ретінде қарастырған.
  • Мақсатты болу - барлық техникалық жүйелердің қасиеті.

ЖИ зерттеу бағыттары

  • Ойлаудың символдық модельдеуі: Жасанды интеллект тарихындағы негізгі зерттеу бағыты - компьютерге белгілі тапсырмаларды рәсімделген түрде шешу.
  • Табиғи тілдермен жұмыс: Компьютердің адамдармен ақпарат алмасуы мен түсінуі. Табиғи тілдерді өңдеу (мысалы, сөйлеуді тану, аудару), талдау және синтез.
  • Білімді ұсыну, өңдеу және пайдалану: Білімді бағдарламаға енгізудің және оны өңдеудің әртүрлі әдістері. Бұл бағыт білім инженериясына байланысты.
  • Машиналық оқыту: Жүйенің деректерден автоматты түрде білім алу қабілеті. Оқытудың дедуктивті және индуктивті тәсілдері, мысалы, прецеденттік оқыту және жалпылау.

Қолданбалар

  • Сараптамалық жүйелер: Қиын немесе рәсімделмеген мәселелерді шешу үшін мамандардың білімін модельдеу.
  • Үлгілерді тану: Мәліметтердегі үлгілерді табу (мысалы, бейнелер немесе дыбыстар).
  • Сөйлеуді өңдеу: Сөйлеуді тану және синтездеу.
  • Көрнекі ақпаратты өңдеу: Кескінді тану, өңдеу және жасау.
  • Ойындар және машиналық шығармашылық: Ойындардағы ойлау және өлеңдер, композициялар жазу сияқты шығармашылық міндеттер.
  • Машиналық аударма: Тілдер арасындағы мәтін аудармасы.
  • Жаңа білім алу жүйелері: Білім базасын автоматты түрде жасау және жаңарту.
  • Жоспарлау жүйелері және ақылды роботтар: Жұмыс жоспарлау және роботты басқару.
  • Интеллектуалды робототехника: Автономды роботтар жасау.

Жасанды интеллект түрлері

  • Әлсіз ЖИ (Weak AI): Мамандандырылған тапсырмаларды шешуге арналған ЖИ.
  • Күшті ЖИ (Strong AI): Ғылыми тапсырмаларды шешуге арналған ЖИ.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Browser