Untitled Quiz

Vücudumuzun önemli bir kısmını oluşturan, spesifik biyolojik işlevleri olan proteinlerin yapı taşları nelerdir?

Doğadaki amino asit çeşidi kaçtan fazladır?

Memeli proteinlerinin yapısında kaç çeşit amino asit bulunur?

Polipeptitler/proteinlere dahil olan proteinojenik veya doğal amino asit sayısı 20'dir.

Amino asitlerin oluşturduğu proteinler canlı bir hücrenin kuru ağırlığının yaklaşık %50'sini oluşturur.

Bütün canlılardaki karbonhidratların ve lipitlerin yapıları benzerdir.

Bir protein sentezi için en fazla kaç çeşit kodon görev alabilir?

Tüm amino asitler için t-RNA'da toplam kaç çeşit antikodon vardır?

Proteinlerin içerisinde farklı sayıda ve dizide amino asit bulunur.

Glikoliz, TCA ve HMP siklusu, porfirinlerin ve üre biyosentezinde görevli enzimler hangi yapıya sahiptir?

Aşağıdakilerden hangisi peptid yapılı hormon örneğidir?

Hormon salgılatan faktörlerden biri olan Grelin kaç amino asitten oluşmaktadır?

Nöromodülatörler (P maddesi: Substance P) kaç amino asitten oluşmaktadır?

Nöromodülatörler, ağrılı uyaranın birinci duysal nörondan ikinci duysal nörona taşınmasında görev alır.

Nöromodülatörler, afferent nöronların uçlarında yüksek yoğunlukta bulunur.

Nörotransmitterlerden biri olan GABA'nın açılımı nedir?

GABA, glutamat'ın dekarboksilasyonu ile oluşur.

GABA inhibitör bir nörotransmitterdir.

GABA, hiperpolarizasyona neden olur.

GABA, hücre membranındaki Ca++ ve Na+ kanallarını açarak Ca++ ve Na+ girişini arttırır.

Glutamik asit, eksitatör bir nörotransmitterdir.

Glutamik asit, depolazizasyona neden olur.

Glutamik asit, iyon kanallarını kapalı tutar.

Amino asitlerde amino (-NH3+) ve karboksil grubu (-COOH) bulunur.

Amino ve karboksil grubunun bağlı olduğu karbon atomuna ne denir?

Alfa-C, yan gruplarına kovalent bağla bağlıdır.

Ca'na bağlı yan zincir ne ile gösterilir?

Glisin, Ca'na bağlı yan zincire sahiptir.

Prolin bir imino asittir.

Prolinde amino grubu bulunur.

Prolin, Ninhidrin ile reaksiyon verir.

Proteinlerin oluşumunda karboksil ve amino gruplarının hepsi peptid bağı yapısına katılır.

Peptid bağı, kimyasal reaksiyonlarda yer alır.

Amino asidin rolünü R-grupları belirler.

R grubu aşağıdaki seçeneklerden hangisi olabilir?

Amino asitlerin isimlendirilmesi hangi yöntemler ile yapılabilir?

Aşağıdakilerden hangisi standart amino asit isimlendirmesi için kullanılan üç harflik kısaltmadır?

Amino asitler yan zincir özelliklerine göre nasıl sınıflandırılabilir?

Standart olmayan modifiye amino asitler, protein yapısına giren amino asitlerdir.

Standart olmayan modifiye amino asitler, posttranslasyonel olarak üretilir.

Standart olmayan modifiye amino asitlerin iki çeşidi nedir?

Nonpolar amino asitlerin R grupları fizyolojik pH'da iyonlaşmaz.

Nonpolar amino asitler, proteinin iç kısımla yerleşip hidrofobik etkileşimle üç boyutlu yapıların kazandırılmasını sağlar.

Serin, serin hidroksi metil transferaz ile glisine dönüşebilir.

Serinin hidroksimetil grubu, tetrahidrofolat'a aktarılır.

Ser ve Thr -OH grupları zayıf baziktir.

Serinin -OH yan zinciri, birçok enzimin aktif bölgesini oluşturur.

Ser, Thr ve Tyr, enzimlerin fosforilasyon ve defosforilasyon reaksiyonlarına katılır.

Sistein de fosforilasyon reaksiyonlarına katılabilir.

Glutamik asidin sodyum tuzu olan MSG, tat ve aroma arttırıcı olarak kullanılır.

MSG, doğal olarak soya sosu, parmesan peyniri ve domateste bulunur.

MSG, ticari olarak fermantasyon yoluyla üretilir.

Lösin ve lizin saf ketojeniktir.

Arginin, üre sentezinde görev alır.

Arginin, nitrikoksit (NO) kaynağıdır.

Histidin ve Arginin esansiyel amino asitlerdir.

Histidin, tamponlama gücü en yüksek olan amino asittir.

Histon metilasyonu, spesifik olarak lizin ve arginin kalıntıları üzerinden gerçekleşir.

Histon metilasyonu, gen ekspresyonunu düzenleme, kromatin yapısını değiştirme ve hücresel farklılaşma gibi bir dizi biyolojik süreci etkiler.

Histon asetilasyonu gen transkripsiyonunu inhibe ederken, histon metilasyonu gen transkripsiyonunu teşvik eder.

Alifatik amino asitler halka yapısı olan amino asitlerdir.

Prolin siklik yapıda olmasına rağmen alifatik özelliktedir.

Prolin, protein yapısında bulunduğu yerde, yapısal fleksibiliteyi arttırır.

Fenilalanin, tirozin ve triptofan gibi aromatik amino asitler nitrik asit (HNO3) ile reaksiyona girerek sarı renk oluşturur.

Aromatik amino asitlerin nitrik asit ile reaksiyonuna 'Ksantoprotein Reaksiyonu' denir.

Ksantoprotein deneyinde, protein çözeltisine derişik HNO3 eklenmesi sonucu oluşan beyaz renkli çökelek, ısıtıldığında sarı renkli bir bileşiğe dönüşür.

Ksantoprotein deneyinde, çökeleğe %33 lük NaOH damla damla ilave edildiğinde, çökeleğin renginin sarıdan portakala dönüşür.

Peptid bağı bir dehidrasyon sentezidir.

Peptid bağı birleşmesi sonucu, 1 H2O molekülü salınır.

Peptid zincirini oluşturan her amino asid birimine rezidü (kalıntı) denir.

Amino asit bileşenlerinin okunması, karboksil ucundan başlar.

1930'da Linus Pauling ve Robert Corey x-ışını kristallografi çalışmalarında peptid bağlarının trans formunda ve dönemeyen (rijid) düzlemsel bir yapıya sahip olduğunu buldular.

Peptid bağının uzunluğu 1,32 Aº dur.

Çift bağların eksen etrafında dönmeleri sınırlı olduğundan, peptit bağı oluşumuna katılan grupların atomları aynı düzlemde bulunurlar.

Peptit bağı, rijit ve düzlemseldir

Peptit bağlarındaki rezonans veya mezomeri nedeniyle C- N bağı %50 çift bağ niteliği kazanmıştır.

Sistein yan zincirinde bir sülfidril (tiyol, -SH) grubu içerir.

2 sülfidril grubu kovalent bağla bir araya gelerek H+ kaybetmeleri sonucu disülfit bağı oluşur.

Disülfit bağı daha çok hücre dışına salınan proteinlerde görülür.

Yan zincirler içinde (-SH) grubu en reaktif olandır.

Sisteinin tiyol grubu birçok metal iyonu ile değişen kararllıkta kompleksler oluşturur.

Disülfit bağı, (-SH) gruplarının hava ile temas etmesi ve oksitlenmesi sonucu oluşur.

Disülfit bağı, proteini daha kararlı ve dayanıklı hale getirir.

Sistein, en fazla yapısal proteinlerde bulunur.

Hidrojen bağları, bir polipeptit zincirdeki bir peptit düzleminde bulunan oksijen atomu ile diğer peptit düzlemindeki azotun H atomu arasında oluşan zayıf bağlardır.

İyon bağları, polipeptit zincirlerindeki asidik ve bazik amino asit kalıntılarının fonksiyonel gruplarının fizyolojik pH'da tamamen veya kısmen iyonlaşması sonucu, elektrostatik çekim kuvveti ile (COO-H3N+) oluşan bağlardır.

Amino asitler tuz benzeri yapıları nedeniyle kararlı, kristal yapıdadır ve genellikle suda çözünür.

Aminoasitlerin alkoldeki çözünürlüğünün düşük olması, aminoasitlerin polar karakterlerinden kaynaklanmaktadır.

Hidrofob bağlar, polipeptit zincirindeki amino asit kalıntılarının metil, alifatik ve siklik grup gibi apolar kısımları arasında oluşan zayıf çekme kuvvetine sahip bağlardır.

Hidrofobik etkileşimler, gerçek bağ değildir.

Hidrofobik etkileşimler, proteinlerin iç kısımlarının kararlı olarak devamlılığını sağlar.

Amino asitlerin a-C atomu, 4 farklı yer değiştiren gruba sahiptir.

Amino asitlerin a-C atomu, şiral veya asimetrik karbon değildir.

Glisin, şiral veya asimetrik karbona sahiptir.

Steroizomerler; aynı molekül yapısına sahip ancak uzayda duruşları, şekilleri farklı moleküllerdir.

Amino asit steroizomerleri birbirleri üzerine çakışmayan ayna yansımalarına enantiomer denir.

Glisinin hariç, 19 amino asidin steroizomerleri vardır.

D (dextro) ve L (levo) gli-seraldehide benzerliklerine göre isimlendirilir.

Canlı organizmalar D-amino asitleri kullanırlar.

D-amino asitleri genellikle bakterilerin hücre duvarlarında bulunur.

Amino asitlerin bir kısmı kısa zincirli organik asitlerin (yağ asiti) türevidir.

Fizyolojik pH'da, amino asitlerin amino grubu proton taşır ve pozitif yüklüdür.

Fizyolojik pH'da, amino asitlerin karboksil grubundan proton ayrılmıştır ve negatif yüklüdür.

Amino asitlerin amino gruplarının pKa değeri yaklaşık 9'dur.

Amino asitlerin karboksil gruplarının pKa değeri yaklaşık 3'dür.

Hücre içi fizyolojik şartlar altında (pH 7 civarında), amino grupları (+) ve karboksil grupları (-) yüklüdür.

-COOH grubunun oksijeni elektronları üzerine çeker ve nötral PH'da proton vericisidir.

-COOH grubunun protonu -NH2 grubunun N atomu tarafından tutulur.

Zwitter iyon, hem pozitif hem de negatif olması nedeniyle melez iyon olarak da adlandırılır.

Zayıf asidik -COO- ve zayıf bazik NH3+ grubu/ iyonize olabilen yan zincir nedeniyle, hem serbest AA hem de peptid bağında yer alan bazı AA tampon olarak davranabilirler.

İzo elektrik nokta, elektrik yüklerinin dengelendiği noktadır.

İzo elektrik nokta, NET yükün SIFIR olduğu noktadır.

Amino asitler, içerdikleri amino ve karboksilik gruplarından dolayı hem asit hem de bazlarla nötrleşme tepkimesi verirler.

Çözeltinin amfoter özellik gösterdiği pH'a izoelektrik nokta denir.

İzoelektrik nokta, her aminoasit için spesifik bir değerdir.

Amino asitler, elektroforez denilen aletle kolayca birbirinden ayrılırlar.

Elektroforez yöntemi ile, amino asitlerin miktarları da belirlenebilir.

Günde yaklaşık 70-100 g/gün protein diyetle alınır.

Proteinler emilim için büyük oldukları için sindirim sisteminde amino asitlere kadar yıkılırlar.

Protein yıkımından sorumlu proteolitik enzimler, mide, pankreas ve ince barsaklar tarafından üretilir.

Mide asidi proteinleri hidrolize etmek için çok suludur.

HCl'in esas fonksiyonu proteinleri denature etmektir.

Pepsin, asit stabil endopeptidaz'dır.

Pepsin, midenin seröz hücrelerinden inaktif zimojen olan pepsinojen olarak salınır.

HCl asit veya aktif olmuş diğer pepsinler, pepsinojeni pepsine çevrilir.

Pankreatik zimojenlerin salınımı ve aktivasyonuna kolesistokinin ve sekretin aracılık eder.

Pankreatik salgı yetmezliği olan kişilerde (kronik pankreatit, kistik fibrosis ve pankreasın cerrahi çıkarılması) yağ ve protein sindirimi bozulur.

Pankreatik salgı yetmezliğinde steatore (yağlı gaita) ve sindirilmemiş protein görülür.

Barsağın lüminal yüzeyinde bir ekzopeptidaz olan aminopeptidaz N-terminal aa.leri ardarda kopararak serbest aa. ve dipeptidler oluşturur.

Barsak epitel hücresine alınan dipeptidler ince barsak epitel hücreleride aa.lere yıkılarak portal dolaşıma geçerler.

Hartnup hastalığı, triptofan ve nötral aminoasitlerin bağırsak ve böbrekteki emilim bozukluğudur.

Hartnup hastalığı metabolik bir hastalıktır.

Hartnup hastalığı, seratonin, melatonin ve NAD sentezi için gerekli olan triptofan eksikliği sonucu gelişme bozukluğu, fotosensitivite, intermittan ataksi, nistagmus ve tremor ile pellegra tablosu gözlenir.

Hartnup hastalığında, idrara çıkan triptofan metabolitlerinden dolayı idrarın mavi renk aldığı, bol proteinli diyetle tedavi edilmezse zeka geriliği yapabilen amino asit metabolizması bozukluğu gözlenir.

Sistinüri, sistein ve dibazik AA'lerin proksimal tübüllerden geri emiliminde defekttir.

Sistinüride, idrara yollarında sistin taşları birikir.

Omurgalılar, besinsel olarak non-esansiyel 12 amino asiti, amfibolik ara maddeler veya besinsel amino asitlerden üretebilir.

Omurgalılar, besinsel olarak esansiyel 10 amino asitin biyosentezini başaramaz.

Besinsel olarak esansiyel amino asitlerden herhangi birisinin diyette bulunmaması veya yetersiz miktarda oluşu, amino asit eksikliğine bağlı hastalıklara neden olur.

Kwashiorkor protein eksikliği, marasmus ise enerji eksikliği ile karakterizedir.