Yazılım Mühendisliğine Giriş: Yazılım Evrimi

Dersin Bilgileri

• Ders Adı: Yazılım Mühendisliğine Giriş
• Ders Hocası: Prof. Dr. Rabia Meryem YILMAZ
• Dersin web adresi: atauni.edu.tr (Atatürk Üniversitesi)

Yazılım Evrimi (1950-1960)

• İlk bilgisayarlar makine dili ile 3-4 şirket kullanıyordu.
• Yazılımlar kullanıcı ile doğrudan iletişim kurmuyordu.
• Yazılımlar kuruluşa özel üretiliyordu, günümüzdeki ürün tarzında değildi.
• Donanım, o dönemde en sınırlayıcı unsurdu.
• 1950'lerde, bilgisayarların hızla tamamlanması gereken hesaplamalara öncelik verilmişti.
• Bilgisayar kullanıcısının kuruma veya işletmeye yarar sağlaması hedefleniyordu.
• İşler toplu olarak veriliyordu, ekrandan veya yazıcıdan çıktı alınıyordu.
• Özel yöntemler kullanılmadan, doğruluğunu doğrudan ortaya koyan ürünler hedefleniyordu.

Yazılım Evrimi (1960-1975)

• 1960'lı yıllarda, bilgi işleme ve depolamaya yönelik bilgisayar sistemlerinin geliştirilmesi ön plandaydı.
• Özellikle askeri amaçlı ve gerçek zamanlı sistemler için yazılımlar geliştirildi.
• Veri tabanı yönetim sistemlerinin ilk temelleri atıldı.
• Çok kullanıcılı, gerçek zamanlı yazılımlar üretilmeye başlandı.
• İlk veri tabanı yönetim sistemleri geliştirildi.

Yazılım Evrimi (1975-1990)

• Mikroelektronik alanındaki gelişmelerle donanım üretimi yaygınlaştı ve ucuzladı.
• Merkezi işlem birimleri hız kazandı.
• Dağıtık bilgi işleme olanaklı hale geldi.
• Yapay zekâ tekniklerinin gelişmesiyle akıllı uygulama yazılımları üretilmeye başlandı.

Yazılım Evrimi (1990'lı Yıllar +)

• Yapay zekâ donanımları ve paralel donanım mimarileri geliştirildi.
• Mikrobilgisayarlar yaygınlaştı.
• Yazılım kalitesi ve standartlar önem kazandı.
• Yazılım üretimi ve ürünlerinin değerlendirilmesi amacıyla kuruluşlar kurulmaya başlandı.

Günümüz Yazılımı

• Yazılımlar işlevlerinin yanında niteliği de önemli hale geldi.
• Standartlar daha da olgunlaştı.
• Yazılımla ilgili kuruluş ve örgütlenmeler oluşturuldu.
• Teknolojik gelişmeler, hayal edilen her şeyin bir gün gerçekleşeceğini gösteriyor.

Programlama Dillerinin Seviyeleri

• 1. Kuşak: Makine Dili (0 ve 1'lerden oluşur)
• 2. Kuşak: Assembly Dili (sembollerle ifade edilen komutlar)
• 3. Kuşak: Orta Seviyeli Diller (donanımdan bağımsız programlar; C, C++, C#, Java, ADA vb.)
• 4. Kuşak: Yüksek Seviyeli Diller (İngilizce kelimeler kullanılarak yazılan programlar; Pascal, Basic, Fortran vb.)
• 5. Kuşak: Yapay Zeka Yönelik Diller (koşullar ve kısıtlamalar verildiğinde bir çözüm üreten programlar; Prolog, OPS5, vb.)

İlk Bilgisayarlar

• İlk bilgisayarların karmaşık yapısı ve görüntüleri sunulmuştur.
• Donanım ve yazılım arasındaki tarihsel gelişmelerin görüntüleri yer almaktadır.

Temel Kavramlar

• Yazılım
• Yazılım-Donanım Karşılaştırma
• Tipik bir Yazılım Üretim Ortamı
• Yazılım Mühendisliği
• Yazılım Mühendisi
• Yazılım Hataları
• Yazılım Maliyetleri
• Yazılım Sistemlerinin Sınıflandırılması
• Yazılım Kalite Sağlama
• Mantık/Algoritma
• Veri
• Belge

Yazılım, Mantık ve Veri

• Her tür yazılım, mutlaka bir veri üzerinde çalışmalıdır.
• Yazılım "veriyi bilgiye dönüştürme amacıyla" kullanılır.
• Mantık (algoritma), yazılımın temel bileşenlerinden biridir.
• Yazılım, işin bilgisayar aracılığı ile yapılması amacına yöneliktir.

Yazılım ve Donanım Karşılaştırılması

• Yazılım eskimez, donanımın belli bir ömrü vardır.
• Donanım seri üretimi ile üretilir, yazılım ise ihtiyaca göre tekrar tekrar üretilir.
• Donanımın üretim süreleri yazılımın üretim sürelerinden farklıdır.
• Yazılım sürekli güncelleme ve yenileme gerektirmektedir.

Yazılım Özellikleri

• Her yazılımın belli teknik ve fonksiyonel özelliklere sahip olması gerekir.
• Yazılım birçok farklı nedenden dolayı güncellenmelidir.
• Hatalar yazılım üretiminin kaçınılmaz bir parçasıdır.
• Yazılım üretimindeki hatalar, ilerleyen aşamalarda giderek artan maliyetlere yol açabilir.
• Süreklilik ve güvenilirlik önemli özelliklerdir.

Yazılım Mühendisliği

• Mühendislik yöntemleriyle yazılım üretimi
• Sistematik ve niceliksel yaklaşım
• Araç, yöntem ve metodolojiler üretmek
• Yazılım geliştirmede sistematik, yapılandırılmış ve etkili bir yöntem kullanmak gerekir.

Yazılım Mühendisliği Önemi

• Gelişmiş ülkelerin ekonomileri ve yazılıma bağımlılık
• Yazılım harcamalarının büyüklüğü

Yazılım Mühendisi

• Yazılım mühendisi, programlama yapmaktan çok daha fazla sorumluluk gerektirir.
• Yazılım mühendisleri, etik ve dürüst davranmalıdır.

Yazılım Projesi Hatası

• İyi yönetilen bir projenin önemi
• Zaman/Bütçe/Kalite gibi temel kriterlerin önemi.

Yazılım Maliyetleri

• Yazılım maliyetinin donanım maliyetinden yüksek olması
• Yazılım bakımı ve geliştirilmesinin maliyetinin yüksek olması

Yazılım Hataları

• Hataların yayılma özelliği ve maliyetleri
• Hataların erken aşamalarda tespit edilmesinin önemi

Yazılımların Sınanması

• Yazılımların olası tüm durumları kapsayarak test edilmesi

Mesleki Sorumluluk Sorunları

• Gizlilik
• Yeterlilik
• Fikri mülkiyet hakları

ACM/IEEE Etik Kuralları

• Etik ilkeleri ve yazılım mühendislerinin sorumlulukları

Yazılım Türleri

• Sistem Yazılımı
• Mühendislik/Bilimsel Yazılım
• Şirket Yazılımı/Kurumsal Uygulamalar
• Uygulama Yazılımı
• Gömülü Yazılım
• Ağ Uygulamaları
• Yapay Zeka Yazılımları
• Eski Yazılım

Yazılım Sınıflandırması

• Hazır Ticari Ürünler
• Var Olan Yazılımlar
• Geliştirilen Yazılımlar
• Destek Yazılımları

Etik İlkeler

• Kamu Yararı
• Müşteri ve İşveren Çıkarları
• Ürün Kalitesi
• Mesleki Muhakeme

Kitap ve Kaynaklar

• Uygun ilgili kitap ve internet kaynakları verilmiştir.

Bu quiz, yazılım mühendisliğine giriş dersinin yazılım evrimi konusunu kapsamaktadır. 1950-1975 yılları arası yazılım geliştirmenin belirlendiği dönemler ve bu süreçteki yenilikler test edilecektir. Bilgisayarların dönemin gereksinimlerine nasıl cevap verdiğini keşfedin.