Химия элементтерінің салыстырмалы атомдық массасы

• Химиялық элементтің салыстырмалы атомдық массасы (Ar) - бұл оның бір атомының массасының көміртегі-12 (12C) изотопының атомы массасының 1/12 бөлігіне қатынасын көрсететін өлшемсіз шама.
• Салыстырмалы атомдық масса элементтің табиғи изотоптық құрамын ескере отырып есептеледі.

Салыстырмалы атомдық массаны есептеу

• Әрбір изотоптың салыстырмалы атомдық массасын және табиғаттағы таралуын білу керек.
• Изотоптың салыстырмалы атомдық массасы оның нуклондарының (протондар мен нейтрондардың) санына жуық мәнге ие.
• Әрбір изотоптың үлесін (табиғаттағы таралуын) ондық бөлшек түрінде көрсету қажет, мысалы, 75% - 0.75.
• Элементтің салыстырмалы атомдық массасын табу үшін әрбір изотоптың салыстырмалы атомдық массасын оның үлесіне көбейтіп, алынған мәндерді қосу керек.
• Формула: Ar = (изотоп1 массасы * изотоп1 үлесі) + (изотоп2 массасы * изотоп2 үлесі) + ...

Мысал есептер

• Егер элементтің екі изотопы болса: біріншісінің массасы 10 және үлесі 20%, ал екіншісінің массасы 11 және үлесі 80% болса, онда элементтің салыстырмалы атомдық массасы Ar = (10 * 0.2) + (11 * 0.8) = 2 + 8.8 = 10.8 болады.

Маңыздылығы

• Салыстырмалы атомдық масса химиялық есептеулерде, әсіресе зат мөлшерін анықтау және химиялық реакциялардың теңдеулерін теңестіру кезінде маңызды рөл атқарады.
• Салыстырмалы атомдық масса периодтық кестеде әр элементтің жанында көрсетіледі.

Ескерту

• Салыстырмалы атомдық масса өлшемсіз шама болғандықтан, оның өлшем бірлігі жоқ.
• Атомдық масса бірлігі (а.м.б.) көміртегі-12 атомы массасының 1/12 бөлігіне тең және атомдар мен молекулалардың массасын өлшеу үшін қолданылады.

Химиялық элементтің салыстырмалы атомдық массасы (Ar) дегеніміз не және ол қалай есептеледі? Изотоптардың массалары мен табиғаттағы таралуы бойынша есептеу жолдары. Формуласы мен мысал есептері қарастырылған.