Wykład 1 - Zasoby Surowców Energetycznych

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Które z wymienionych wydarzeń miało bezpośredni wpływ na kryzys naftowy w latach 1973/1974?

  • Wstrzymanie handlu ropą przez arabskich członków OPEC w konsekwencji konfliktu z Izraelem. (correct)
  • Wprowadzenie ograniczeń prędkości na drogach w USA.
  • Wojna sześciodniowa i jej skutki na Bliskim Wschodzie.
  • Rozpad Związku Radzieckiego i jego konsekwencje dla światowego handlu.

Co oznacza termin 'separacja' (ang. Unbundling) w kontekście sektora energetycznego?

  • Rozdzielenie działalności przesyłania i dystrybucji energii od jej wytwarzania i sprzedaży. (correct)
  • Integrację działalności przesyłu i dystrybucji energii z jej wytwarzaniem i sprzedażą.
  • Ujednolicenie cen energii dla wszystkich odbiorców.
  • Prywatyzację przedsiębiorstw energetycznych.

Jakie główne zadania realizuje Operator Systemu Dystrybucyjnego (OSD)?

  • Wytwarzanie energii elektrycznej z różnych źródeł.
  • Kontrola cen energii elektrycznej.
  • Handel energią na rynku hurtowym.
  • Zarządzanie siecią, bezpieczeństwo jej działania oraz eksploatacja i konserwacja infrastruktury. (correct)

Czym charakteryzuje się Prawo TPA (Third Party Access)?

<p>Nakłada na dysponenta infrastruktury obowiązek jej udostępnienia dla dowolnego kontraktu na zasadzie równego traktowania. (D)</p> Signup and view all the answers

Która z wymienionych grup energetycznych jest największym wytwórcą energii elektrycznej w Polsce pod względem mocy zainstalowanej?

<p>PGE Polska Grupa Energetyczna S.A. (C)</p> Signup and view all the answers

Jaki proces chemiczny zachodzi na katodzie w ogniwie galwanicznym?

<p>Redukcja, gdzie jony przyjmują elektrony. (C)</p> Signup and view all the answers

Która substancja umożliwia przepływ jonów między anodą a katodą w baterii?

<p>Elektrolit (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie zagrożenie dla środowiska niesie ze sobą nieprawidłowa utylizacja baterii guzikowych?

<p>Skażenie dużych ilości wody oraz gleby metalami ciężkimi i substancjami toksycznymi. (A)</p> Signup and view all the answers

Która z metod magazynowania energii wykorzystuje podnoszenie ciężkich obiektów?

<p>Magazynowanie energii przy użyciu grawitacji. (C)</p> Signup and view all the answers

Na czym polega geomechaniczne magazynowanie energii wodnej?

<p>Na pompowaniu wody do podziemnych komór i wykorzystaniu jej przepływu do generowania energii. (C)</p> Signup and view all the answers

Jaki proces chemiczny jest wykorzystywany w magazynowaniu energii przy użyciu rdzy?

<p>Redukcja i utlenianie żelaza. (D)</p> Signup and view all the answers

W kontekście ekonomicznym, energia jest uważana za:

<p>Podstawowy czynnik produkcji, podobnie jak praca. (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie są negatywne aspekty związane z pozyskiwaniem energii, które często nie są uwzględniane w cenach źródeł energii?

<p>Negatywne efekty zewnętrzne, takie jak zanieczyszczenie środowiska. (D)</p> Signup and view all the answers

Która jednostka energii jest równa ilości energii zużywanej przez urządzenie o mocy jednego kilowata w ciągu jednej godziny?

<p>Kilowatogodzina (kWh) (B)</p> Signup and view all the answers

Ile dżuli (J) odpowiada jednej kilowatogodzinie (kWh)?

<p>3 600 000 J (B)</p> Signup and view all the answers

Która z wymienionych jednostek jest stosowana w przemyśle naftowym do określania objętości ropy naftowej?

<p>Baryłka (bbl) (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie główne czynniki odpowiadają za utratę ciepła z budynków?

<p>Wentylacja, ściany zewnętrzne, okna i drzwi (A)</p> Signup and view all the answers

Które z poniższych działań może przyczynić się do zmniejszenia negatywnych efektów zewnętrznych związanych z energią?

<p>Oszczędzanie energii i poprawa efektywności energetycznej (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie są przykładowe produkty powstające w procesie rafinacji ropy naftowej?

<p>Benzyna, diesel, paliwo lotnicze i asfalt (D)</p> Signup and view all the answers

Jaka objętość w litrach odpowiada jednej baryłce ropy naftowej?

<p>159 litrów (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie działanie podjęto w Krakowie w 2019 roku w kontekście ochrony środowiska?

<p>Wprowadzono zakaz palenia węglem i drewnem. (B)</p> Signup and view all the answers

Który z wymienionych nośników energii jest przykładem nośnika wtórnego?

<p>Gaz generatorowy (C)</p> Signup and view all the answers

Co jest charakterystyczne dla energii bezpośredniej (końcowej)?

<p>Jest to energia w postaci przetworzonej, dostarczana odbiorcy w formie, do której jest przystosowany (B)</p> Signup and view all the answers

W jakim celu wykorzystywano gaz drzewny w czasie II wojny światowej?

<p>Do napędzania samochodów z gazogeneratorami (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie są konsekwencje podłączenia amerykańskiego urządzenia (110 V, 60 Hz) do polskiego gniazdka (230 V, 50 Hz) bez adaptera?

<p>Urządzenie zostanie uszkodzone. (A)</p> Signup and view all the answers

Która z wymienionych form energii jest przykładem energii użytecznej?

<p>Energia świetlna lampy (C)</p> Signup and view all the answers

Która z wymienionych transformacji energii nie zachodzi na przedstawionym schemacie przemian energii?

<p>Energia kinetyczna w energię cieplną (B)</p> Signup and view all the answers

Co oznacza energochłonność PKB?

<p>Ilość energii zużywanej na każde tysiąc euro wyprodukowanego PKB. (B)</p> Signup and view all the answers

Jakiego rodzaju energia nie jest wymieniona jako postać energii użytecznej w tekście?

<p>Energia elektryczna (C)</p> Signup and view all the answers

Które z poniższych stwierdzeń najlepiej opisuje 'ciemną flautę' w kontekście energetyki?

<p>Okres, w którym produkcja energii elektrycznej z wiatru i słońca jest ograniczona. (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie wydarzenie miało największy wpływ na gwałtowny wzrost cen energii elektrycznej w Polsce w 2022 roku?

<p>Kryzys energetyczny i wojna w Ukrainie. (B)</p> Signup and view all the answers

Które z wymienionych czynników są główną przyczyną nieregularności produkcji energii z OZE (Odnawialnych Źródeł Energii)?

<p>Zależność od aktualnych warunków pogodowych, takich jak wiatr i słońce. (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie procentowe pokrycie zapotrzebowania na energię w Polsce zapewniły farmy wiatrowe oraz energetyka słoneczna łącznie w Święta Bożego Narodzenia 2023 roku?

<p>61% (D)</p> Signup and view all the answers

Która z poniższych opcji najlepiej opisuje zmiany cen energii elektrycznej na TGE (Towarowej Giełdzie Energii) w okresie 2019-2024?

<p>Ceny gwałtownie wzrosły w 2022 roku, a następnie stopniowo spadły. (C)</p> Signup and view all the answers

Które z poniższych zdań najlepiej opisuje rolę 'Siedmiu Sióstr' na rynku naftowym?

<p>Dominowały światowy rynek naftowy od połowy lat 40. do początku lat 70. (D)</p> Signup and view all the answers

Jaka jest rola Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA)?

<p>Jest organizacją międzynarodową afiliowaną przy OECD, z siedzibą w Paryżu. (B)</p> Signup and view all the answers

Które z poniższych działań jest uważane za tańszą alternatywę dla magazynowania energii elektrycznej?

<p>Magazynowanie energii cieplnej. (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie są główne cechy kontraktów OTC (over-the-counter) na rynku energii elektrycznej?

<p>Warunki handlowe negocjowane indywidualnie między stronami, a szczegóły kontraktu są poufne dla innych podmiotów. (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie główne zadania mają operatorzy systemów dystrybucyjnych (OSD) w sektorze energetycznym?

<p>Zapewnienie niezależności od powiązanych sprzedawców, równe traktowanie wszystkich użytkowników sieci i optymalizacja pracy sieci. (A)</p> Signup and view all the answers

Co charakteryzuje sprzedaż rezerwową energii elektrycznej?

<p>Gwarantuje ciągłość dostaw energii w sytuacjach niezawinionych przez odbiorcę, np. problemów sprzedawcy. (D)</p> Signup and view all the answers

Jaka była główna przyczyna wstrzymywania dostaw energii elektrycznej w 2022 roku?

<p>Brak terminowej płatności za energię. (D)</p> Signup and view all the answers

O ile wzrosła średnia cena energii elektrycznej dla odbiorców z grupy taryfowej C w IV kwartale 2022 r. w porównaniu z poprzednim rokiem?

<p>O 137,3% (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie roczne limity zużycia energii elektrycznej obowiązywały w drugiej połowie 2023 roku dla gospodarstw domowych z osobami z niepełnosprawnościami?

<p>3600 kWh (C)</p> Signup and view all the answers

Jaki upust może uzyskać odbiorca energii elektrycznej w 2024 roku, jeśli zmniejszy swoje zużycie o co najmniej 10% rok do roku?

<p>10% (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie elementy definiują 'bezpieczeństwo energetyczne' w wymiarze fizycznym?

<p>Stabilność dostaw, jakość energii, odporność infrastruktury na awarie i zagrożenia. (A)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Separacja (Unbundling)

Rozdzielenie działalności w obrębie przesyłania bądź dystrybucji energii od wytwarzania i dostarczania (sprzedaży) tej energii do odbiorców końcowych.

Operator Systemu Dystrybucyjnego (OSD)

Podmiot zajmujący się dystrybucją energii, odpowiedzialny za ruch sieciowy, bezpieczeństwo funkcjonowania systemu dystrybucyjnego, eksploatację, konserwację, remonty oraz niezbędną rozbudowę sieci.

Prawo TPA (Third Party Access)

Prawo nakładające na dysponenta infrastruktury obowiązek jej udostępnienia dla dowolnego kontraktu, w tym także dla sprzedaży energii. Gwarantuje równy dostęp do sieci dla wszystkich odbiorców i sprzedawców energii.

Koncentracja na rynku wytwarzania energii w Polsce

W 2022 r. grupy energetyczne wprowadziły do sieci 162,7 TWh energii elektrycznej, a rynek charakteryzuje się wysokim stopniem koncentracji.

Signup and view all the flashcards

Odmowy przyłączenia do sieci

W latach 2015-2021 r. polscy operatorzy sieci elektroenergetycznej wydali ponad 6 tys. odmów przyłączenia do sieci nowych elektrowni, głównie dotyczących instalacji OZE.

Signup and view all the flashcards

Anoda (ujemny biegun)

Jeden z biegunów w ogniwie elektrochemicznym (np. baterii). Podczas rozładowywania ogniwa, elektrony przepływają z anody do obwodu zewnętrznego.

Signup and view all the flashcards

Katoda (dodatni biegun)

Jeden z biegunów w ogniwie elektrochemicznym (np. baterii). Podczas rozładowywania ogniwa, elektrony przepływają z obwodu zewnętrznego do katody . Tu zachodzi redukcja.

Signup and view all the flashcards

Elektrolit

Substancja (np. roztwór soli lub kwasu) znajdująca się między anodą a katodą w ogniwie elektrochemicznym. Pozwala na przepływ jonów, umożliwiając zachodzenie reakcji chemicznych.

Signup and view all the flashcards

Ogniwo elektrochemiczne

Bateria zbudowana z jednej komórki elektrochemicznej.

Signup and view all the flashcards

Redukcja

Proces, w którym atomy lub jony zyskują elektrony.

Signup and view all the flashcards

Utlenianie

Całkowite lub częściowe usuwanie elektronów z atomu lub jonu.

Signup and view all the flashcards

Efekt zewnętrzny

Oddziaływanie między środowiskiem naturalnym a działalnością człowieka. Jest to wynik uboczny produkcji, który nie jest uwzględniony w cenie produktu.

Signup and view all the flashcards

Magazynowanie energii przy użyciu grawitacji

Metoda magazynowania energii polegająca na podnoszeniu ciężkich obiektów do określonej wysokości. Przy rozładowywaniu energia jest uwalniana przez opuszczanie ciężaru.

Signup and view all the flashcards

Gaz generatorowy (gaz czadnicowy)

Palny gaz powstały w wyniku zgazowania paliwa stałego, takiego jak węgiel, drewno (gaz drzewny) lub biomasa.

Signup and view all the flashcards

Energia bezpośrednia (końcowa lub finalna)

Energia pierwotna lub wtórna dostarczana odbiorcy w postaci, do której są dostosowane jego odbiorniki. Przykłady to energia elektryczna w gniazdku.

Signup and view all the flashcards

Energia użyteczna

Najniższy poziom wykorzystania energii, uzyskiwana w odbiornikach po przetworzeniu na postać użytkową.

Signup and view all the flashcards

Energochłonność

Połączenie wszystkich form energii, które są potrzebne do produkcji towarów i usług. Im więcej energii użyjemy, tym więcej zasobów zużyjemy.

Signup and view all the flashcards

KGOE (kg ekwiwalentu ropy naftowej)

Miara zużycia energii w przeliczeniu na wagę ropy naftowej, wykorzystywana do porównywania zużycia energii w różnych krajach.

Signup and view all the flashcards

Adapter

Dostosowanie napięcia i częstotliwości prądu w celu zapewnienia bezpiecznego i prawidłowego działania urządzeń.

Signup and view all the flashcards

Przemiany energii

Proces przekształcania energii pierwotnej (np. węgiel, gaz ziemny) w energię wtórną (np. energia elektryczna) i następnie w energię użyteczną (np. ciepło, światło).

Signup and view all the flashcards

Energochłonność PKB

Współczynnik porównujący zużycie energii do wartości produktu krajowego brutto.

Signup and view all the flashcards

Kilowatogodzina (kWh)

Najczęściej stosowana jednostka pracy, energii oraz ciepła; ilość energii zużywana przez godzinę urządzeniem o mocy kilowata (1000 watów).

Signup and view all the flashcards

Megawatogodzina (MWh)

Jednostka energii równa 1000 kWh.

Signup and view all the flashcards

Gigawatogodzina (GWh)

Jednostka energii równa 1000 MWh.

Signup and view all the flashcards

Terawatogodzina (TWh)

Jednostka energii równa 1000 GWh.

Signup and view all the flashcards

Tona oleju ekwiwalentnego (toe)

Energetyczny równoważnik jednej metrycznej tony ropy naftowej o wartości opałowej równej 10000 kcal/kg.

Signup and view all the flashcards

Dżul (J)

Jednostka pracy i energii, w tym ciepła, w układzie SI.

Signup and view all the flashcards

Baryłka ropy naftowej (bbl)

Standardowa jednostka objętości w przemyśle naftowym. 1 bbl = 42 galony amerykańskie = około 159 litrów.

Signup and view all the flashcards

Pułapka ubóstwa

Krótkoterminowe potrzeby energetyczne, takie jak zaspokojenie pilnych potrzeb na energię, często prowadzą do stosowania mniej efektywnych i mniej ekologicznych rozwiązań.

Signup and view all the flashcards

Ciemna flauta

Okresy, w których wiatr i słońce generują niewielkie ilości energii elektrycznej, prowadząc do jej wysokich cen.

Signup and view all the flashcards

Nieregularność produkcji energii z OZE

Zmienność produkcji energii z OZE, zależna od warunków pogodowych, w odróżnieniu od stałego zapotrzebowania na energię elektryczną, które zależy od różnych czynników.

Signup and view all the flashcards

Siedem Sióstr

Siedem anglo-amerykańskich firm naftowych, które w latach 50. utworzyły kartel kontrolujący światowy przemysł naftowy.

Signup and view all the flashcards

Międzynarodowa Agencja Energetyczna (IEA)

Międzynarodowa organizacja z siedzibą w Paryżu, utworzona w odpowiedzi na kryzys naftowy z 1973 roku, skupiająca kraje członkowskie OECD. Jej celem jest zapewnienie bezpieczeństwa dostaw energii oraz współpraca w obszarze energetycznym.

Signup and view all the flashcards

OPEC

Związek krajów produkujących ropę naftową, założony w 1960 roku. Jego celem jest koordynacja polityki naftowej i zapewnienie sprawiedliwych cen ropy.

Signup and view all the flashcards

Wieczór 6.11.2024 r.

Termin opisujący gwałtowny wzrost cen energii elektrycznej w Niemczech w 2024 roku, który wynikał z ograniczonej dostępności energii z powodu słabego wiatru i słońca.

Signup and view all the flashcards

Święta Bożego Narodzenia 2023 r.

W 2023 roku, podczas świąt Bożego Narodzenia, farmy wiatrowe w Polsce pokryły 51% zapotrzebowania na energię, a dodając panele słoneczne, wskaźnik wzrósł do 61%.

Signup and view all the flashcards

Zmiany cen energii elektrycznej na TGE w latach 2019-2024

Analiza zmian cen energii elektrycznej w Polsce w latach 2019-2024, uwzględniająca okresy stabilnych cen, gwałtownych wzrostów i późniejszego spadku.

Signup and view all the flashcards

Rynek OTC (Over The Counter)

Rynek OTC (Over The Counter) to platforma, na której sprzedawcy i kupujący energię elektryczną negocjują warunki transakcji, takie jak cena i ilość energii oraz termin dostawy. Umowy zawarte na tym rynku są indywidualne i nie są publikowane.

Signup and view all the flashcards

Operatorzy Systemów Dystrybucyjnych (OSD)

Operatorzy Systemów Dystrybucyjnych (OSD) to firmy odpowiedzialne za dystrybucję energii elektrycznej do odbiorców końcowych. Ich zadaniem jest zapewnienie stabilnego i bezpiecznego przepływu energii przez sieć.

Signup and view all the flashcards

Sprzedaż rezerwowa

Sprzedaż rezerwowa to gwarancja ciągłości dostaw energii dla odbiorców. W przypadku, gdy główny dostawca energii nie jest w stanie dostarczyć energii, np. z powodu problemów finansowych, rezerwowy dostawca zapewnia jej ciągłość.

Signup and view all the flashcards

Wstrzymanie dostaw energii elektrycznej

Wstrzymanie dostaw energii elektrycznej to działanie podejmowane przez OSD w przypadku, gdy odbiorca nie uregulował płatności za energię w terminie. Wstrzymanie dostaw może objąć zarówno odbiorców domowych, jak i firmy.

Signup and view all the flashcards

Limity dla tańszej energii elektrycznej w drugiej połowie 2023 roku

Limity dla tańszej energii elektrycznej w drugiej połowie 2023 roku to maksymalne ilości energii, które mogą być zakupione przez gospodarstwa domowe po niższej cenie. Po przekroczeniu limitów, cena za każdą kolejną jednostkę energii jest wyższa.

Signup and view all the flashcards

Dodatkowy upust dla oszczędnych

Dodatkowy upust dla oszczędnych to program, który nagradza odbiorców za zmniejszenie zużycia energii. Odbiorca, który obniży swoje zużycie energii o co najmniej 10% w porównaniu do roku poprzedniego, otrzyma rabat 10% na rachunku za prąd.

Signup and view all the flashcards

Ceny energii elektrycznej

Ceny energii elektrycznej są ustalane przez sprzedawców energii. Średnie ceny energii w 2022 roku wzrosły, ale w 2024 roku mają być niższe.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Wykład 1 - Zasoby surowców energetycznych

  • Pierwotne nośniki energii: odnawialne i nieodnawialne
  • Węgiel kamienny: powstaje z biomasy, im starsza skała, tym więcej czystego węgla, tym wyższa wartość energetyczna. Najwięcej w USA, Rosji, Australii, RPA.
  • Węgiel kamienny w Polsce: zagłębie lubelskie, zagłębie tarnobrzeskie, zagłębie turoszowskie.
  • Węgiel brunatny w Polsce: zagłębie konińskie, zagłębie bełchatowskie.
  • Szkody górnicze: popękane ściany, kominy, elewacja, pochylenie budynków, zawalenie budynków (np. w Trzebini).
  • Węgiel brunatny: spalanie uwalnia CO2, np. kopalnia Turów (woj. dolnośląskie, przy granicy z Czechami i Niemcami).
  • Bagger 288: maszyna w kopalniach węgla brunatnego.
  • Torf: zastosowanie ogrodnicze.
  • Ropa naftowa: Pierwszy polski przedsiębiorca zajmujący się ropą naftową Ignacy Łukasiewicz (1822-1882).

Kopalnia ropy naftowej w Bóbrce (k. Krosna)

  • Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza
  • Najstarsza na świecie kopalnia, otwarta w 1854 roku.
  • Założona przez spółkę Ignacego Łukasiewicza, Tytusa Trzecieskiego i Karola Klobasse-Zrencka.

Lampa naftowa

  • Emituje światło przez spalanie nafty.
  • Pierwsza lampa naftowa skonstruowana przez Ignacego Łukasiewicza w 1853 roku we Lwowie.
  • Pierwsze zapalenie lampy naftowej w Gorlicach.

Ropa naftowa - geografia

  • Wenezuela, Kanada, Rosja, kraje arabskie.

Gaz ziemny - opis

  • Paliwo kopalne, głównym składnikiem jest metan.

Gaz ziemny - geografia

  • Podhale, Polska.

Wykład 2 - Energie wodna

  • Opady w środku ziemi ogrzewają się ciepłem z wnętrza Ziemi.
  • Warstwy wodonośne.
  • Obieg zamknięty w instalacjach geotermalnych.
  • Gorąca woda lub para pobierana z jednego otworu, schłodzona wraca do warstwy wodonośnej.
  • Potencjalne złoża w Podhaliu, okręg grudziądzko-warszawski oraz szczeciński.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Gospodarka energetyczna (PDF)

More Like This

Quiz sur le charbon
5 questions

Quiz sur le charbon

ModernMorganite avatar
ModernMorganite
Coal as a Fuel Source
15 questions

Coal as a Fuel Source

AccomplishedBixbite avatar
AccomplishedBixbite
Non-Renewable Resources in South Africa
5 questions
Energy Resources Quiz
24 questions

Energy Resources Quiz

GlisteningBrazilNutTree avatar
GlisteningBrazilNutTree
Use Quizgecko on...
Browser
Browser