World Geography: Oceans and Deltas

Asosiy xususiyatlari

• Eng sho‘r okean, eng issiq ko‘rfazi mavjud, eng katta suvosti deltasi bor
• Cho‘kindi jinslar eng qalin (5,5 km, Gang deltasi), asosiy qismi janubiy yarimsharda
• O‘simlik va hayvonlarga eng kambag‘al, eng uzun bo‘g‘izi bor
• Neft va gaz zaxirasi va qazib olinishi, tashiladigan neft hajmi bo‘yicha birinchi o‘rinda turadi
• Marvarid va durlar yig‘ib olishda yetakchi hisoblanadi

Geografik o‘rni

• Hind okeani sayyoramizda o‘ziga xos joylashgani bilan ajralib turadi
• Okeanning katta qismi janubiy yarimshardadir
• Shimoldan Yevrosiyo bilan tutashgan, Tinch okeandan Katta Zond orollari va Avstraliya orqali ajralgan
• Maydoni 76 mln km²

Okean qirg‘oqlari

• Okean qirg‘oqlari unchalik parchalanmagan
• Shimolda Bengaliya va Fors qo‘ltiqlari, Arabiston dengizi quruqlikka kirib borgan
• Orollar nisbatan kam
• Yirik orollar okeanning chekkalarida joylashgan
• Vulqon va marjon orollari bor

O‘rganilishi

• Hind okeani sohillari qadimda taraqqiy etgan hududlar hisoblanadi
• Taxminlarga ko‘ra, bundan 6 ming yil oldin odamlar Hind okeani va uning dengizlarida suzish boshlangan

Okean tubi relyefi

• Okeanning o‘rtacha chuqurligi 3700 metr, eng chuqur joyi Yava (Zond) cho‘kmasida bo‘lib, chuqurligi 7 729 m ga teng
• Okeanda materik sayozligi katta maydonni egallamagan
• Okean tagi boshqa okeanlardagiga qaraganda katta
• Uni ko‘plab qirlar kesib o‘tgan

Suvining harorati va sho‘rligi

• Okeanning shimoliy qismida suv yuzasining harorati yuqori +25…+28 °C, janubida esa ancha past
• Suvining sho‘rligi Dunyo okeani o‘rtacha sho‘rligidan yuqori
• Qizil dengiz suvi eng sho‘r (42‰), sho‘rligi eng pasti Bengaliya qo‘ltig‘i (30–34‰) suvlaridir

Oqimlari

• Okeanning shimoliy qismida oqimlarning hosil bo‘lishiga mavsumiy shamollarning almashinishi ta’sir ko‘rsatadi
• Musson shamollari suv harakati yo‘nalishi harakatini o‘zgartiradi
• Okeanda Musson, Janubiy passat, Mozambik, Igna burni iliq oqimlari, G‘arbiy shamollar, G‘arbiy Avstraliya, Somali sovuq oqimlari bor

Organik dunyosi

• Hind okeani organik dunyoga boy
• Shimoliy qismida baliqlardan sardanella, skumbriya, akulalar, janubiy qismida oqqonli baliqlar, masalan, muzbaliq va boshqalar uchraydi