WIKA at Heuristik Quiz

Uri ng Pagsusulat

• Ang personal na pagsusulat ay informal, walang tiyak na balangkas at pansarili.
• Ito ang pinakamagamit na uri ng sulatin sa mga magaaral dahil nagagawa nilang iugnay anumang paniniwala, pag-iisip, o di kaya'y tungkuling taglay nila sa kanilang sarili.
• Halimbawa: Shopping o Groseri List, Tala, Diary, Dyornal, Dayalog, Liham, Mensahe, Pagbati.

Uri ng Wika

• Katutubong Wika (Indigenous Language) - wika ng mga orihinal na naninirahan sa isang lugar.
• Lingua Franca - wika na ginagamit palagi ng mga tao na may iba't ibang unang wika upang makipagtalastasan para sa mga tiyak na layunin.
• Unang Wika - wikang natutuhan simula sa pagkabata.
• Pambansang Wika - wika ng politkal, sosyal, at kultura na gawaing pambansa.
• Opisyal na Wika - wika ng mga gawaing panggobyerno.
• Pidgin - wika na ginagamit ng mga tao na may iba't ibang wika na nagreresulta sa paghahalo-halong wika.
• Rehiyunal na Wika - komon na wika na ginagamit ng mga tao na may iba't ibang wika sa isang partikular na lugar.
• Pangalawang Wika - wikang natutuhan dagdag sa unang wika.
• Bernakular na Wika - unang wika ng isang pangkat na nadodominahan ng isang pangkat na may ibang wika.
• Wikang Pandaigdig - wikang ginagamit nang malawakan sa daigdig.

Mga Wika sa Pilipinas

• Tagalog - isang katutubong wika sa Pilipinas, ginagamit sa mga lalawigan ng ika-4 na rehiyon ng Pilipinas, sa Bulacan, Nueva Ecija.
• Ilocano - wikang gamit ng halos kabuuan ng Hilagang Luzon lalo na sa Rehiyon ng Ilocos, sa Lambak ng Cagayan at sa maraming bahagi ng Abra at Pangasinan.
• Cebuano - may pinakamalaking bilang ng katutubong mananalita sa Pilipinas, kahit na ito ay hindi pormal na itinuturo sa mga paaralan at mga pamantasan.
• Hiligaynon - wikang tumutukoy sa wika at kultura na may kaugnayan sa Negros Occidental, Bacolod, Iloilo at Capiz.
• Waray - pinaka sinasalitang wika sa mga lalawigan ng Samar, Hilagang Samar, Silangang Samar, Leyte (silangang bahagi), at Biliran sa Pilipinas.
• Kapampangan - pangunahing wika ginagamit sa buong lalawigan ng Pampanga at Timugang Tarlac, sa timugang bahagi ng kalagitnaang kapatagan ng Luzon.
• Bikol - mga wikang Austronesyano na ginagamit sa Pilipinas tangi sa tangway ng Bikol sa silangan ng pulo ng Luzon, sa pulo ng Catanduanes, Burias at sa lalawigan ng Masbate.
• Pangasinan - sinasalita ng higit pa sa dalawang milyong tao sa lalawigan ng Pangasinan, ng iba pang mga pamayanang Pangasinan sa Pilipinas, at ng kapansin-pansing bilang ng mga Amerikanong may kanunununuang Pangasinan.
• Maranao - wikang Austronesyo na ginagamit ng mga Maranao sa mga lalawigan ng Lanao del Norte at Lanao del Sur sa Pilipinas, at sa Sabah, Malaysia.
• Maguindanao - wikang Austronesyo na sinasalita ng karamihan ng populasyon ng lalawigan ng Maguindanao sa Pilipinas.
• Kinaray-a - wikang Austranesyano na siyang pangunahin wikang gamit sa Lalawigan ng Antique sa Pilipinas.

Mga Tungkol sa Wika

• Mayroong 175 na wika sa Pilipinas, 171 rito ay nanatiling gamit pa, 4 ay tuluyang lumipas na.
• Mga patay na wika: Agta (Dicamay), Agta (Villa Viciosa), Ayta (Tayabas), Katabaga.

Interpretasyon

• Ito ay krusyal sa batayan ng pagsusuri sa pananaliksik.
• WIKA - ang wika ay isang bahagi ng pakikipagtalastasan na ginagamit araw-araw.

Heuristik

• naghahanap ng mga informasyon/datos at gamit ng mga taong nais magkamit ng kaalamang akademiko at/o profesyonal.
• Halimbawa: Pagtatanong, interbyu, pagbabasa ng magasin o pahayagan.

Baybayin

• hango sa salitang “baybay” (to spell).
• Ang tawag sa katutubong paraan/Sistema ng pagsusulat.

Informativ

• ito ay naglalarawan na kung saan mayroong nailalalhad din dito ang lugar, araw tao at batay na rin sa tunay na pangyayari at nagbibigay ng informasyon/datos.
• Ginagamit ito sa pagtuturo, mga talumpati, pagbabalita atbp.

Doctrina Christiana

• Unang aklat na nailimbag sa bansa noong 1593.
• Naglalaman ng dasal at tuntuning Kristiyano.

Pagpili ng Wika Tungkuling Pangwika

• Ayon kay Michael A.K. Halliday:
• Interaksyonal - nakapagpapanatili, nakapagpapatatag ng relasyon at pagpapahayag ng damdamin.
• Instrumental - tumutugon sa mga pangangailangan ng mga tao sa paligid.
• Regulatori - wikang gumagamit ng kondisyonal, kumokontrol, gumagabay sa kilos/asal ng iba.

Uri ng Pananaliksik

• Panimulang Pananaliksik - ang pananaliksik na ito ay binubuo ng teorya o paliwang tungkol sa isang penomenon (pangyayari).
• At ito ay deskriptibo o naglalarawan.

Mga Katangian ng Pananaliksik

• Kontrolado - Ito’y hindi isang ordinaryong problema na madaling lutasin.
• Empirikal - Lahat ng mga datos ay kumpleto na ang mga ebidensya ay handa na upang mapatunayan o mapasinungalingan ang binuong hipotesis sa umpisa pa lamang ng pagsisiyasat.
• Pagsusuri - Ito’y masusing pag-aaral sa mga datos na kwantitatibo at kwalitatibo.
• Obhetibo, walang kinikilingan at lihokal - Ang anumang resulta sa pag-aaral ay may sapat na batayan at hindi salig sa sariling opinyon ng mananaliksik.

Mga Katangian ng Mananaliksik